Autorë: Elira Kadriu, Alex Young | OBCT

Sistemi i drejtësisë, në Evropën Juglindore, përdor masat e paraburgimit me shumë lehtësi, ku nuk mungojnë abuzimet, diskriminimet dhe histori të ndalimit të padrejtë. Kompensimet për këto raste janë shumë të vogla.

B. Shytaj, në 2020, përgjatë protestave masive për vrasjen e Klodian Rashës, nga një konflikt verbal me Policinë e Shtetit, u arrestua dhe qëndroi 30 ditë në paraburgim. Edhe pse u shpall i pafajshëm në fund të procesit gjyqësor, ai humbi punën në Aeroportin e Tiranës.

“Nuk i interesonte që unë përpiqesha të provoja pafajësinë time, më thanë thjesht që isha nën hetim dhe më pushuan nga puna,” tregon Shytaj për OBCT (Observatori Transeuropian për Ballkanin dhe Kaukazin).

Rasti i Shqipërisë

Ligji shqiptar garanton dëmshpërblim për këdo që është mbajtur padrejtësisht në burg. Kompensimet vendosen sipas shifrave fikse, pavarësisht nga rasti specifik.

Aktualisht, dëmshpërblimi është 2,000 lekë (rreth 20 euro) për çdo ditë të kaluar në burg, 3,000 lekë për çdo ditë në paraburgim, dhe 1,000 lekë për çdo ditë në arrest shtëpie.

Gjykata e Apelit të Shqipërisë po vlerëson një rishikim të këtyre shumave.

“Çfarë do të thotë 2 mijë lekë dita? 2 mijë lekëshi, në 2005 kur është bërë ai ligj, nuk ka më të njëjtën vlerë dhe dëmet në raste të caktuara janë aq të mëdha që s’mund të kompensohen me aq,” analizon avokati Dorian Matlija, drejtor ekzekutiv i organizatës “Res Publica”, qendër shqiptare për të drejtat e njeriut që punon në mbrojtjen juridike.

Sipas Matlijës, pavarësisht nga vlefshmëria e akuzës, që nga momenti kur një person vihet në paraburgim, prokuroria dhe gjykata janë më të prirura ta konsiderojnë fajtor.

Shumë gjyqtarë preferojnë të shmangin pranimin e gabimit të tyre dhe për rrjedhojë të mos kenë nevojë të njohin një dëmshpërblim për njerëzit që rezultojnë të pafajshëm.

“Pak njerëz dalin të pafajshëm, 1% ose më pak,” përmbyll Matlija.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Financave, gjatë dhjetë viteve të fundit në Shqipëri, 736 persona kanë marrë dëmshpërblim për kohën që kanë kaluar padrejtësisht në paraburgim.

Sipas Nosiana Burnazit, juriste në Klinikën Juridike Falas dhe asistente projekti në Komitetin Helsinki të Shqipërisë, organizatat joqeveritare (OJQ) i inkurajojnë dhe i asistojnë qytetarët e privuar nga liria që të kërkojnë dëmshpërblim kur janë mbajtur padrejtësisht ose përtej afateve ligjore.

Megjithatë, shumë persona janë demotivuar dhe nuk paraqesin kërkesë. Sipas Burnazit, vonesat e gjata në proceset gjyqësore dhe gjendja e vështirë e sistemit gjyqësor ndikojnë në mosbesimin e publikut shqiptar te drejtësia.

Rasti i Bullgarisë

Në Bullgari, paraburgimi konsiderohet masë e jashtëzakonshme, që duhet përdorur vetëm kur është e nevojshme për të parandaluar ndonjë arratisje të mundshme ose pengim të hetimeve.

Megjithatë, në praktikë, kjo masë shpesh zgjatet përtej kufijve të arsyeshëm, sidomos në rastet e politizuara.

Rasti më i fundit është ai i Blagomir Kotsevit, kryetarit të Varnës (qytet në lindje, njohur ndryshe si kryeqyteti bregdetar i Bullgarisë) dhe përfaqësues i opozitës liberale “We Continue the Change – Democratic Bulgaria” (“Ne Vazhdojmë Ndryshimin – Bullgaria Demokratike”; PP-DB).

Kotsev u arrestua më 8 korrik 2025 me akuza të keqpërdorimit të fondeve publike. Arrestimi i tij shkaktoi protesta të gjera dhe nxori në pah mungesën e një mbrojtjeje efektive gjyqësore në Bullgari, ku paraburgimi përdoret shpesh për të ushtruar presion politik ose ekonomik.

Kotsev u mbajt në paraburgim pavarësisht mungesës së provave të drejtpërdrejta të korrupsionit. Një dëshmitar kyç pranoi se dëshmia e tij ishte nxjerrë me detyrim nga zyrtarë të komisionit anti-korrupsion, por ajo deklaratë vazhdon të përdoret kundër Kotsevit, i cili u lirua nga burgu vetëm më 28 nëntor 2025, kundrejt një garancie pasurore.

Në Bullgari, çdo qytetar që akuzohet dhe mbahet padrejtësisht në burg mund të padisë institucionet shtetërore për dëmshpërblim. Prokuroria e Përgjithshme shpenzon çdo vit rreth 3-4 milionë euro për kompensime, të cilat në disa raste arrijnë deri në 200 mijë euro.

Rasti i Serbisë

Rasti i Blagomir Kotsevit është ndjekur me vëmendje në Serbi. Nëse diçka e tillë ndodh në një vend të Bashkimit Evropian, lind pyetja se çfarë mund ta pengojë që të ndodhë edhe në një vend si Serbia, e kritikuar për lëkundje në raport me përparimin drejt standardeve të një shteti të së drejtës.

Çështja e paraburgimit është kthyer në qendër të vëmendjes në Serbi pas protestave masive që pasuan incidentin në stacionin e Novi Sadit në nëntor 2024.

Me afrimin e zgjedhjeve (mundësisht brenda vitit 2026), ka shqetësime serioze se paraburgimi mund të përdoret për të goditur protestuesit dhe politikanët e opozitës. OJQ si “Serbian Monitoring Initiative” (“Nisma Serbe e Monitorimit”) kanë denoncuar zbatimin selektiv të procedurave për këtë masë.

Në Serbi, zbatimi i masave të paraburgimit shoqërohet, sipas kritikëve, me probleme serioze diskriminimi.

Një studim i Qendrës Evropiane për të Drejtat e Romëve (ERRC) dhe “Fair Trials” (“Gjyqeve të drejta”) ka dokumentuar diskriminim sistematik ndaj komunitetit rom, përfshirë përdorimin e shpeshtë të paraburgimit, që në disa raste zgjat deri në katër vjet.

Në teori, paraburgimi vendoset vetëm kur ekziston rreziku i arratisjes ose ndikimit mbi dëshmitarët dhe provat.

Por, sipas avokatit serb Miloš Janković, vendimet e gjykatave shpesh nuk arsyetohen. Si pasojë, shumë persona kalojnë muaj apo edhe vite në burg pa një motivim të qartë, ndërsa gjyqtarët nuk mbajnë përgjegjësi për vendime që më pas rezultojnë të pabazuara.

Situata përkeqësohet edhe më shumë nga zvarritja e hetimeve dhe proceseve gjyqësore, të cilat mund të zgjasin 10 vjet ose më shumë, në shkelje të së drejtës për një gjykim brenda një afati të arsyeshëm.

Personat e mbajtur padrejtësisht në paraburgim kanë të drejtë të kërkojnë dëmshpërblim, i cili përcaktohet rast pas rasti.

Kompensimi llogaritet rreth 120 euro në ditë dhe merr parasysh humbjen e të ardhurave, vuajtjet, shpenzimet ligjore dhe faktorë të tjerë.

Parashikohen gjithashtu masa rehabilitimi, si falje zyrtare dhe njoftime publike. Por edhe këto procese për dëmshpërblime janë të ndikuara nga vonesat e gjata të sistemit gjyqësor dhe shumat e kompensimit ndryshojnë shumë nga rasti në rast.

Rasti i Greqisë

Edhe në Greqi, paraburgimi është një masë e jashtëzakonshme, e aplikuar vetëm kur ka rrezik arratie ose përsëritje të krimit.

Kohëzgjatja maksimale është 12 muaj për krimet më të lehta dhe 18 muaj për ato më të rënda, me mundësi zgjatjeje deri në 24 muaj në rastet më serioze.

Ekzistojnë edhe masa alternative ndaj paraburgimit, si garancia pasurore, ndalimi i daljes jashtë vendit, prezantimi i rregullt në polici, ose arresti në shtëpi me monitorim elektronik.

Rasti më i fundit përfshin dy të rinj 21 dhe 25 vjeç nga Patra (Patras, qyteti i tretë më i madh në Greqi), të arrestuar për një zjarr pranë një qendre për të moshuar ndodhur më 13 gusht 2025.

Avokatët e tyre argumentuan se paraburgimi ishte i padrejtë: njëri nga të rinjtë ishte paraqitur vullnetarisht si dëshmitar dhe nuk kishte rekorde të mëparshme penale, ndërsa tjetri kishte ndihmuar si vullnetar për shuarjen e zjarrit.

Pas paraqitjes së provave të reja, prokuroria propozoi lirimin e tyre, por gjykata vendosi ndalim të daljes jashtë vendit, detyrim për t’u paraqitur rregullisht në polici dhe garanci pasurore.

Gjykatat priren të përdorin paraburgimin edhe ndaj të rinjve ose personave pa rekorde penale.

Sa i përket dëmshpërblimeve, ligji grek parashikon që ato nuk janë automatike dhe mund të kërkohen vetëm pas një aktgjykimi përfundimtar të pafajësisë.

Shumat zakonisht variojnë nga 10 deri në 60 euro për çdo ditë paraburgimi, me një kufi (që rrallë arrihet) midis 2,000 dhe 5,000 eurove. Vetëm rastet jashtëzakonisht të rënda mund të çojnë në kompensime më të larta.

*Krasen Nikolov (Mediapool, Bullgari) dhe Giota Tessi (EfSyn, Greqi) kanë kontribuar në realizimin e këtij artikulli.

**Ky artikull u prodhua si pjesë e PULSE, një iniciativë evropiane e koordinuar nga OBCT që promovon bashkëpunimet gazetareske transnacionale.

Lexoni gjithashtu:

• Kushner, Rama, Vuçiç: Trekëndësh interesash në kurriz të publikes
• Shtetet e Ballkanit përballë sfidave mjedisore të përbashkëta
• Kushtet dhe të drejtat e punëtorëve mbeten të cenuara në Ballkan

The post Të përfundosh në burg padrejtësisht appeared first on Citizens.al.

TIRANË, 23 dhjetor /ATSH/ Propozimet për ndryshime në ligjin “Për prefektin e qarkut”, u diskutuan në një tryezë konsultative të drejtuar nga ministrja e Punëve të Brendshme Albana Koçiu, së bashku me ministrin e Shtetit për Pushtetin Vendor Ervin Demo, në të cilën ishin të pranishëm të gjithë prefektët e qarqeve në vend.

Sipas draftit të përgatitur, në ligjin e ri do të forcohet roli i prefektit në çështjet që kanë të bëjnë me mbrojtjen e territorit, po gjithashtu edhe për emergjencat civile e për aspekte të ndryshme të sigurisë publike.

Një risi e propozuar është ajo e funksionit të “Prefektit Detar”, i cili ka në përgjegjësi mbrojtjen e vijës bregdetare.

Gjatë kësaj tryeze konsultative u vlerësuan propozimet e bëra dhe u bënë sugjerime interesante në lidhje me projektligjin e ri.

Duke qenë se po afrohemi drejt fundit të vitit, ministrja Koçiu u kërkoi prefektëve të qarqeve një angazhim edhe më të fortë për të koordinuar strukturat në garantimin e rendit e sigurisë publike gjatë festave që po afrojnë, por edhe në lidhje me masat që duhen pasur parasysh në raste emergjencash.

Projektligji “Për Prefektin e Qarkut” synon të riformësojë rolin e prefektit si përfaqësues i Këshillit të Ministrave në territor dhe të forcojë mekanizmat e koordinimit mes institucioneve qendrore dhe pushtetit vendor.

Projektligji parashikon një rol më aktiv të prefektit në ndërlidhjen e veprimtarisë së administratës shtetërore me pushtetin vendor, si dhe në raportimin e drejtpërdrejtë pranë Kryeministrit në rastet kur problematikat nuk gjejnë zgjidhje në nivel ministror.

Risi e paketës ligjore është krijimi i institucionit të “Prefektit Detar”, një strukturë e re që synon forcimin e sigurisë në zonat bregdetare. Sipas projektligjit, do të emërohen dy prefektë detarë, me qendra në Durrës dhe Vlorë, me juridiksion mbi dhe nën lumin Seman. Prefekti Detar do të ketë përgjegjësi të gjera në koordinimin e sigurisë detare, monitorimin e vijës bregdetare, menaxhimin e burimeve detare, sigurinë e plazheve, luftën kundër aktiviteteve të paligjshme në det dhe drejtimin e strukturave për emergjencat civile detare.

/e.i/j.p/

The post Koçiu: Forcohet roli në mbrojtjen e territorit, shtohet pozicioni i Prefektit Detar appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Sondazhet dëshmojnë se ekziston një mendim i gjerë për rolin aktiv që kanë në procese zgjedhore grupet informale dhe kriminale.

Zgjedhjet nuk shihen më vetëm si garë për vota dhe emra kandidatësh, por edhe garë influencash të jashtme, sponsorizimesh, financimesh dhe ndikimesh informale.

Raporti i fundit i OSBE/ODIHR ishte i qartë në kritikat, adresimet dhe rekomandimet e tij. Shqipëria synon të bëhet anëtare e BE dhe për këtë do të duhet të kalojë paraprakisht pengesën kryesore, realizimin e zgjedhjeve të lira, përmes fushatave transparente dhe politikave konkurruese të bazuar në integritet, alternativë dhe llogaridhënie.

Rasti i Jurgis Çyrbja, ish-deputet i PS-së në zgjedhjet e 2021 i cili ndodhet në burg për korrupsion në zgjedhje dhe përkrahje të krimit, tregoi se fenomeni i lidhjes së politikës me krimin nuk ishte i izoluar.  Në zgjedhjet e fundit parlamentare u evidentuan raste të ngjashme në disa zona si Vora, Durrësi apo Elbasani ku elementë kriminalë ndikuan në procesin e votimit. “Duke mos i besuar anëtarësisë, projektit dhe programit të vet, partitë politike bëjnë lidhje të shkurtra me elementë të krimit me idenë se këta njerëz sigurojnë vota”, thotë eksperti Lutfi Dervishi në një dalje për A2CNN.

Krimi

Financimi nga grupet kriminale mbetet një nga problemet kyçe në çdo palë zgjedhje në vend  Drejtori i ISP, Afrim Krasniqi, thotë në podkast për Faktoje se është e papranueshme që në vitin 2025 krimi i organizuar të ketë ndikim në përzgjedhjen e deputetëve. “Ky është dështimi më i madh i demokracisë shqiptare”, thotë ai  Fenomeni, sipas tij, kërkon forcimin e mekanizmave të sigurisë si dhe, hetim të lidhjeve të kandidatëve me krimin

Ligji për financimin e partive

Procesi i reformimit të ligjit për partitë politike, i rekomanduar prej kohësh nga OSBE/ODIHR, është futur si pjesë e punës së komisionit parlamentar për reformën zgjedhore, por ende mbetet e paqartë se deri ku do të shkojë ndërhyrja.

Instituti për Studime Politike ka organizuar disa tryeza konsultative në Tiranë (dhe jashtë saj) me partitë politike, ekspertë dhe shoqërinë civile, me fokus identifikimin dhe adresimin e çështjeve prioritare për ndërhyrje dhe ofrimin e rekomandimeve konkrete për hartimin e Ligjit për Partitë Politike/Kodit Zgjedhor.

Problematika

Problematikat janë të njohura dhe mbeten të njëjta. Shumë prej partive nuk kanë anëtarësi të deklaruar (dhe as detyrim ligjor për dorëzimin në gjykatë), regjistra të rregullt apo struktura funksionale.

Eksperienca ndër vite ka treguar gjithashtu se partitë në përgjithësi nuk zhvillojnë zgjedhje të brendshme. Në praktikë, sipas ekspertit Lutfi Dervishi, gjenden gjithnjë mënyra për të anashkaluar ligjin, duke e bërë transparencën një fasadë formale.

Financimet në fushatë

Kur bëhet fjalë për financat, KQZ verifikon vetëm dokumentet e dorëzuara. Audituesit e pavarur kanë për detyrë të verifikojnë saktësinë formale të deklarimeve, pa mundësi hetimi në terren apo në kohë reale.  “Në takime informale na është thënë jo zyrtarisht nga kandidatët që shuma që ne kemi deklaruar nuk përputhet me shumën e shpenzuar, pra ka një lloj hipokrizie që partitë bëjnë sikur po raportojnë dhe institucionet bëjnë sikur po auditojnë dhe ky është një moment krejt i qartë dhe që duhet ndërhyrë”, thotë Dervishi

Roli i KLSH

Në tryezat e organizuara nga Instituti i Studimeve Politike (ISP) është propozuar që Kontrolli i Lartë i Shtetit (KLSH) të ketë rol në mbikëqyrjen e partive politike.  Qysh prej vitit 2000, si pasojë e një vendimi të Kushtetueses, partitë mbeten të vetmet institucione, që nuk i nënshtrohen kontrollit të KLSH.

Sipas ekspertit, Erion Tase, KLSH ka kompetencë ligjore vetëm mbi fondet publike dhe jo mbi financimet private, ç’ka e lë propozimin për kontrollin e partive në një boshllëk ligjor.  Për këtë arsye, ekspertë nga shoqëria civile po shqyrtojnë mundësinë e propozimit të zgjerimit të kompetencave të KLSH ose krijimin e një organi të ri auditimi, që të mbikëqyrë financimet private të partive politike.

Ndarja parti-shtet

Raporti financiar i OSBE/ODIHR theksoi se zgjedhjet në Shqipëri nuk ishin të barabarta. Partia në pushtet përdori burimet shtetërore për avantazh elektoral. Problematike e përsëritur ishte edhe patronazhimi dhe presioni mbi administratën. Eksperienca e zgjedhjeve të fundit parlamentare tregoi gjithashtu se vendimet me efekt financiar u morën para periudhës së ndalimit ligjor, duke prodhuar pasoja gjatë fushatës. Kjo, sipas ekspertit Dervishi, tregon se ligji aktual nuk është i mjaftueshëm për të parandaluar deformimin e garës zgjedhore

Faqet anonime

Një tjetër problem i evidentuar në zgjedhjet e fundit ishte  përdorimi i faqeve anonime në rrjetet sociale për sulme direkte ndaj kandidatëve kundërshtarë. Kufizimi i fushatave negative dhe raportimi i detajuar i shpenzimeve online po shihet nga ekspertë të shoqërisë civile si domosdoshmëri.

Reklamat

Ligji ndalon gjithashtu reklamat në media, por raportet e KQZ tregojnë miliona euro borxhe të partive ndaj televizioneve për reklama të papaguara, një problematikë që duhet riparë, referuar diskutimeve në këtë drejtim  

“Një votë, një euro”

Aktualisht, financimi i partive politike në Shqipëri lidhet kryesisht me numrin e mandateve parlamentare dhe jo me votat e fituara. Drejtori i ISP, Afrim Krasniqi, ka propozuar modelin gjerman “një votë, një euro”, ku çdo votë përkthehet në mbështetje financiare të barabartë nga buxheti i shtetit, duke shmangur, sipas tij, deformimet që sjell sistemi i mandateve. “Kjo ka prodhuar situata absurde ku një parti me vetëm 8 mijë vota në një qark merr financim të rregullt parlamentar dhe zyra falas, ndërsa një parti lokale që fiton në dhjetëra bashki nuk merr asnjë mbështetje financiare. Ky model është projektuar për të ruajtur monopolin e PS dhe PD, duke shtypur prirjet e reja politike dhe duke i mbajtur partitë e vogla jashtë loje”, thotë Krasniqi.

Juristi Altin Gjeta e ka zgjeruar këtë ide, duke theksuar se ligji gjerman jo vetëm favorizon financimin publik mbi bazën e votave dhe kontributeve të anëtarësisë, por vendos edhe një tavan buxhetor dhe mekanizma penalizues efektivë për rastet e shkeljeve.

Partitë dhe “oligarkët”

Ligji ndalon financimet e partive nga kompani me kontrata publike, por deri më sot asnjë biznesmen i madh që ka fituar tendera nuk figuron në listën zyrtare të donatorëve të partive. Sipas të dhënave të Faktoje, në periudhën janar–prill 2025 është vërejtur një rritje e përqendrimit të parave publike në pak duar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024, kur nuk kishte zgjedhje. Afrim Krasniqi  thotë se financimet e partive nga grupe te caktuara të interesit realizohen në mënyra të tjera, shpesh të kamufluara përmes emrave fiktivë.

Propozimet

Legjislacioni mbi dekriminalizimin dhe integritetin (përfshirë AIDSSH) përcakton kritere të qarta për kandidatët në poste publike.  ISP propozon që këto kritere të përfshihen edhe në ligjin për partitë politike dhe në statutet partiake, duke përfshirë pra edhe strukturat drejtuese. Sipas ISP, partitë duhet të publikojnë CV-të e stafeve drejtuese (kryesia, sekretariati ekzekutiv, kryetarët e degëve).

ISP propozon gjithashtu që ligji për partitë të ndalojë sponsorizimin financiar nga individë me të shkuar kriminale ose me aktivitet kriminal ekonomik. Në rast shkelje, ISP propozon vendosjen e sanksioneve.

Propozohet gjithashtu që individët me rekorde kriminale të përjashtohen nga e drejta për të marrë me qira ose blerë media vizive, audio ose të shkruara për përdorim electoral. Por sipas propozimeve të ISP,  një subjekt politik duhet të humbasë mandatin nëse kandidati i zgjedhur rezulton i inkriminuar. Volitet  gjithashtu dispozitë ligjore për të parandaluar presionin ndaj grave kandidate për dorëheqje paszgjedhore në listat shumëemërore.

ISP kërkon përmes një pakete propozimesh që kufizimet e votës sipas ligjit të dekriminalizimit, të aplikohen edhe tek partitë politike dhe listat e votuesve të diasporës. Ligji “Për garantimin e integritetit të personave që zgjidhen, emërohen apo ushtrojnë funksione publike” dhe vendimi i Kuvendit në funksion të tij, sipas ISP, duhet të zgjerohet për tu aplikuar përtej BE-së, duke përfshirë vende të tjera evropiane dhe rajonale ku ka komunitete të mëdha shqiptare, si Zvicra apo Turqia.

Ky artikull bëhet në kuadër të projektit “Përmirësimi i kuadrit ligjor për partitë politike përmes Ligjit për Partitë Politike dhe/ose Kodit Zgjedhor”, i cili realizohet nga Instituti i Studimeve Politike (ISP) me Fondacionin Westminster për Demokraci (WFD) me mbështetje financiare nga Ambasada Britanike në Tiranë.

The post Ligji për partitë politike, sfidat e reformimit dhe zbatimit appeared first on Faktoje.al.

Prej datës 8 dhjetor, lëvizja “Shqipëria Bëhet” proteston ditë-natë përpara Kryeministrisë. Ata kërkojnë dorëheqjen e kryeministrit Edi Rama, pas skandaleve korruptive të njëpasnjëshme.

E drejta për tubime është e garantuar nga Kushtetuta dhe ligji, megjithatë, Policia e Shtetit ka ndërhyrë disa herë duke hequr çadrat dhe një gjenerator që ishte dhuruar për t’u ardhur në ndihmë protestuesve.

Ekspertë ligjorë vlerësojnë se veprimet përbëjnë cenim të së drejtës për protestë.

“Arsyetimi i policisë nuk ishte arsyetim ligjor”

Protesta nisi simbolikisht “me vetëm një karrige”, sipas kryetarit të lëvizjes, Adriatik Lapaj.

Më 8 dhjetor, krahas organizimit të protestës, partia njoftoi policinë për vendosjen edhe të disa çadrave kampingu, të cilat do t’i ndihmonin protestuesit gjatë natës. Qëllimi ishte përballimi i kushteve të vështira atmosferike.

Por, Drejtoria e Policisë Tiranë e refuzoi kërkesën. Sipas përgjigjes që mban firmën e Drejtorit Elton Alushi, çadrat pengonin qarkullimin e emergjencave dhe transportin, një pretendim i cili është hedhur poshtë nga Lëvizja “Shqipëria Bëhet”.

Nënkryetarja Dorina Prethi ka replikuar se çadrat do të përdoreshin vetëm natën.

“Duke qenë se natyra e kësaj proteste është pa ndalim dhe kushtet atmosferike janë të ashpra, veçanërisht natën, ju informojmë që do të përdoren çadra kampingu vetëm natën,” ka qenë replika e Prethit.

Por, Policia e Shtetit duket se nuk e mori në konsideratë këtë replikë dhe njoftim të vazhdueshëm të Lëvizjes. Më 9 dhjetor, ajo ndërhyri duke marrë forcërisht çadrat e hapura nga protestuesit.

I njëjti veprim u përsërit më 12 dhjetor, ku policia ndërhyri sërish me forcë duke hequr çadrat pavarësisht se brenda tyre ndodheshin disa vajza protestuese.

Lexo: Përditë para Kryeministrisë, protesta ndryshe e “Shqipëria Bëhet”

Avokati Gentian Sejrani, i cili ka organizuar dhe ndërmjetësuar protesta të ndryshme nga shoqëria civile, e cilëson arsyetimin e policisë jo të argumentuar ligjërisht.

Sipas tij, policia kishte alternativa ligjore për menaxhimin e situatës. Devijimi i përkohshëm i qarkullimit ishte një prej tyre.

“Mund të vendosnin qoftë dhe një polic gjatë ditës, ose natës për të orientuar kalimin e automjeteve,” komentoi Sejrani.

Protestuesit e Lëvizjes “Shqipëria Bëhet” janë vendosur në trotuarin poshtë shkallëve kryesore të Kryeministrisë. Shkallët shërbejnë kryesisht si hyrje e Qendrës për Hapje dhe Dialog, teksa Kryeministria organizon dhe kryen aktivitetet e përditshme nga hyrja anësore dhe ajo e pasme e godinës.

Më 15 dhjetor, gjatë protestës së Partisë Demokratike, policia kërkoi zhvendosjen e protestuesve të Lëvizjes “Shqipëria Bëhet”.

Sipas avokatit Sejrani, masa u justifikua për shmangien e përplasjeve mes dy tubimeve. Ai theksoi si problematike faktin se Bashkia Tiranë nuk u është përgjigjur kërkesave për t’u mundësuar protestuesve energji elektrike.

Një gjeneratori i sjellë nga një përkrahës i lëvizjes nga Londra u hoq nga policia. Lapaj tha për Citizens.al se ishte e pakuptueshme se pse organizime dhe protesta të tjera furnizohen me energji ndërsa ata jo.

Ai e cilësoi situatën si trajtim të pabarabartë për bindje politike.

“Çfarë ndryshimi ka nga aparteidi i Afrikës së Jugut kjo, ku qytetarët trajtoheshin në dy kategori, në qytetarë të bardhë dhe me ngjyrë, ndërkohë ne trajtohemi në dy kategori për shkak të bindjeve politike,” theksoi ai.

“Koha jote mbaroi!” ka qenë thirrja e vazhdueshme e protestave të Lëvizjes “Shqipëria Bëhet” e cila nënkupton dorëheqjen e Kryeministrit Rama dhe vendosje ne një qeverie teknike për dërgimin e vendit në zgjedhje të parakohshme.

Dhunë ndaj vajzave protestuese

Protestuesit e Lëvizjes “Shqipëria Bëhet” raportojnë katër përplasje me policinë në rreth dhjetë ditë protesta. Dy për çadrat, një për gjeneratorin dhe një gjatë protestës së PD-së.

Edona Haklaj thotë se çadra u tërhoq pa u kontrolluar nëse kishte persona brenda. Ajo tregon për përdorim force edhe pas ndërhyrjes së kamerave të mediave.

“Edhe kur e morën vesh se ishim brenda, na dhunuan,” thotë Haklaj.

“Kur të çlirohet politikisht Shqipëria, policinë do ta ndajmë nga pushteti dhe do ta kthejmë vërtetë siç ka emrin, të shtetit,” komentoi Lapaj rreth dhunës policore.

Sipas Edonës, me qasjen që është parë nga policia, në trotuarin e protestave të “Shqipëria Bëhet”, lejohen vetëm karrige dhe mjete të improvizuara mbrojtjeje nga i ftohti si për shembull një rrethim prej kartoni që pengon erën. Përkundër kësaj gjendjeje, ajo thekson se çadrat përdoren gjerësisht si simbol proteste në botë.

“Kemi pafund raste në botë ku çadrat përdoren edhe si simbolika! Është mjet që nuk ‘procedohet penalisht’ në asnjë vend të botës,” theksoi ajo.

Sajmira Hoda, një tjetër protestuese e lëvizjes, ka zgjedhur të qëndrojë pavarësisht presioneve.

Ajo tregoi për Citizens.al se familja e saj jeton jashtë, por vetë ka zgjedhur të qëndroj për të dhënë një kontribut politik, për ndryshimin e situatës ku ndodhet vendi.

“Kishte policë që tentuan të na preknin, por për shkak të kamerave të shumta stepën, u thoja ‘Hiqni duart!” tregoi ajo.

Hoda thotë se familja e saj nuk është plotësisht dakord me qëndrimin gjatë natës jashtë, por ajo ka vendosur të qëndroj deri në fund.

“Frikë nuk kam, për shkak se po ushtroj të drejtën time. Kam marrë parasysh çdo gjë, që kur kam ardhur këtu,” theksoi ajo.

The post “Shqipëria Bëhet” dhe e drejta për të protestuar appeared first on Citizens.al.

Dhjetëra qytetarë dhe aktivistë të shoqërisë civile zhvilluan sot një protestë para Kryesisë së Kuvendit ku u kërkua heqja e imunitetit për zëvendëskryeministren Belinda Balluku.

Protesta e thirrur në rrjetet sociale, u shoqërua me një organizim të dytë mbështetës nga partia “Mundësia”.

Njëzëri ata kërkuan përgjegjësi nga nivelet më të larta të pushtetit duke kërkuar kështu që fatura e korrupsionit të paguhet edhe nga Kryeministri Edi Rama. Kjo, pasi sipas tyre, përgjegjësia nuk mund të ndalet te një emër i vetëm.

“Belinda Balluku është vetëm alibia për të mbrojtur Edi Ramën,” deklaroi deputeti i “Mundësisë”, Erald Kapri sipas së cilit korrupsioni është sistemik dhe i mbrojtur politikisht.

Aktivisti Andi Tepelena renditi arsyet e protestës, duke përmendur shpopullimin dhe zgjedhjet e kontestuara. Ai foli edhe për mungesën e reformave ekonomike, korrupsionin dhe grabitjen e pasurisë publike.

“Askush nuk është mbi ligjin, përfshirë Ramën, Ballukun, Veliajn, Agaçin, Metën dhe Berishën,” deklaroi Tepelena, i cili theksoi se barazia para ligjit është test real për drejtësinë.

Në protestë morën pjesë edhe qytetarë të indinjuar nga kushtet sociale dhe ekonomike. Disa prej tyre jetojnë në emigrim dhe mbështesin familjet në Shqipëri.

“Prindërit e mi nuk jetojnë dot me pensionet që kanë. Sa herë vijmë, mbajmë familjet me paratë tona,” tha Brunilda Sota, e cila e konsideroi situatën si pasojë të keqqeverisjes afatgjatë.

Partia Demokratike kërkoi sot që mbledhja e Këshillit të Mandateve, e cila u thirr për të diskutuar kërkesën e SPAK-ut për heqjen e imunitetit, të ishte e hapur. Por, kërkesa u refuzua nga shumica dhe nga vetë prokurorët e SPAK.

SPAK kërkon heqjen e imunitetit të zëvendëskryeministres për shkak të dyshimeve të arsyeshme se ajo mund të ndërhyjë dhe pengojë apo prishë  hetimet.

Prokuroria pretendon se Balluku ka ndikuar në manipulimin e 12 procedurave tenderuese. Zv.kryeministrja nuk u paraqit në seancë dhe u përfaqësua nga avokati i saj.

Më 31 tetor 2025, ajo deklaroi se beson në një proces transparent dhe të drejtë. Balluku dhe disa ish-drejtues të Autoritetit Rrugor akuzohen për manipulim tenderësh.

Disa nga çështjet kryesore lidhen me Tunelin e Llogarasë dhe Unazën e Jashtme të Tiranës, me vlerë 210 milionë euro. Për këtë arsye, GJKKO e pezulloi Ballukun nga detyra më 20 nëntor.

Rasti pritet të jetë një test i rëndësishëm për besueshmërinë e drejtësisë së re.

Lexoni gjithashtu:

• “Sekret hetimor” apo bllokim politik? Kuvendi mohon dosjen e SPAK për Ballukun
• Rikthimi i ministres Balluku në detyrë pritet me protestë nga Lëvizja Bashkë
• “Numrat dy” para drejtësisë: Lëkundje apo konsolidim i pushtetit të Ramës?

The post “Peshku qelbet nga koka”: Protestë para Kuvendit kundër Ballukut dhe Ramës appeared first on Citizens.al.

Të mërkurën, 17 Dhjetor Kuvendi i ka mohuar anëtarëve të Këshillit të Mandateve dosjen e plotë të prokurorisë për Zv. Kryeministren Belinda Balluku. Ekspertët e cilësojnë një vendim absurd, pasi “sekreti hetimor” nënkupton që dosja të mos bëhet publike, por jo t’i mohoet Këshillit të Mandatave që do shqyrtojë kërkesën për heqjen e imunitetit.

SPAK-ut iu mohua “masa e zbutur” ndaj Ballukut, çfarë ndodh më pas?

SPAK (Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar) i ka dërguar Kuvendit të Shqipërisë një kërkesë zyrtare për heqjen e imunitetit të zv. Kryeministres Belinda Balluku me qëllim që të autorizohet masa e ndalimit.

Avokati dhe drejtuesi i qendrës ligjore “ResPublica”, Dorian Matlija shpjegon për Citizens se arresti është hapi fundit që duhet konsumuar, pasi fillimisht duhet të procedohet me masa më të zbutura, që të arrihet qëllimi. Ai sjell në vëmendje njëjtë edhe rastin e ish – kryeministrit Berisha ku e njëjta nuk u procedua me arrest.

“Ka qenë i kritikueshëm arresti që në fillim, si me Veliajn ose me Metën. Ka njerëz që po shkojnë në gjyq në gjendje të lirë, si Fatmir Mediu, nuk është fare me masë sigurie” – analizon Matlija.

Vendimi i SPAK vjen menjëherë pas atij të datës 12 Dhjetor, ku Gjykata Kushtetuese me shumicë votash vendosi të pranojë ankimin e Kryeministrit Rama duke rikthyer, të paktën përkohësisht, në detyrë zëvendës kryeministren Belinda Balluku.

Matlija pohon se vendimi i Gjykatës Kushtetuese nuk është në mosdakordësi me atë të SPAK. Sipas tij Prokuroria kërkoi një masë më të butë, siç ishte pezullimi fillimisht, pro ngaqë kjo masë u hodh poshtë nga Gjykata, atëherë ju desh të kërkonte një masë të dytë, heqjen e imunitetit.

“Nëse nuk do ndërhynte Gjykata Kushtetuese ata nuk do kërkonin masë tjetër. Fakti që janë pa masë fare dhe pezullimin nga detyra nuk e marrin dot, mund të procedojnë me arrestin e shtëpisë përshembull” –  thotë Matlija.

Edi Rama sulmoi drejtësinë e re duke e cilësuar vendimin e SPAK, i cili mban firmën e ish – drejtuesit të SPAK Altin Dumanit, si një “fakt i turpshëm, pa asnjë lidhje me standardet demokratike evropiane”.

Në kuadër të procedimit penal nr.136 Balluku, e cila ushtron funksionet e deputetit, ministrit dhe zëvendëskryeministrit të Republikës së Shqipërisë, po hetohet për “shkelje të barazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike” për Tunelin e Llogarasë. Gjithashtu ajo po hetohet për të njëjtën vepër penale për manipulime një sërë tenderash në disa lote të Unazës së Madhe.

Mohimi i informacionit

Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin teorikisht duhet të shqyrtojë kërkesën e SPAK më 19 dhjetor 2025 përpara se çështja të shkojë për votim në seancë plenare të Kuvendit. Ky këshill nuk voton, por brenda dy javësh përgatit një raport këshillues ku rekomandon miratimin ose rrëzimin e kërkesës së SPAK për arrest në burg ose në shtëpi për Belinda Ballukun, dhe këtë raport ia dërgon Kuvendit, i cili vendos me votim të hapur në seancë plenare.

Por të mërkurën, 17 Dhjetor kreyparlamentari Niko Peleshi nuk u dha anëtarëve të Këshillit të Mandateve materialet e SPAK për Belinda Ballukun, pasi e ka cilësuar informacion si “sekret hetimor”.

“Bëjnë keqkuptime me qëllim! Siç e merr kryetari i Kuvendit, nuk publikohet, por ja kalon Komisionit përkatës, që përgatit edhe raportin. Pa u informuar nga ky material si do e vlerësoj Komisioni përkatës?” – analizon Matlija

Ndërkohë, të enjten në Gjykatën e Posaçme të Apelit pritet të zhvillohet një seancë ku do të shqyrtohet kërkesa e Belinda Ballukut, Gentian Gjyli dhe Erald Elezi për të hequr në mënyrë të përhershme masat e sigurisë që u janë vendosur më parë nga Gjykata e Posaçme të Shkallës së Parë në kuadër të procedimit penal ndaj tyre.

Ndërsa vetë zv. kryeministria Balluku nuk ka bërë asnjë postim në rrjetet e saj sociale që prej datës 19 Nëntor. Më 31 Tetor 2025, pas daljes nga zyrat e SPAK vetë Balluku komentoi se ishte shpresëplotë se procesi do të jetë i bazuar mbi transparencë dhe mbi parimet e drejtësisë tek e cila beson.

Balluku dhe disa ish-drejtues të ARRSH-së u akuzuan se kanë manipuluar dy tendera të mëdhenj (Tuneli i Llogarasë dhe Unaza e Jashtme e Tiranës), me vlerë 210 milionë euro, për të favorizuar kompani të caktuara, dhe për këtë arsye GJKKO e pezulloi atë nga detyra më 20 nëntor.

Lexoni gjithashtu:

• “Numrat dy” para drejtësisë: Lëkundje apo konsolidim i pushtetit të Ramës?

• Gjykata Kushtetuese rikthen Belinda Ballukun në detyrë

• Rikthimi i ministres Balluku në detyrë pritet me protestë nga Lëvizja Bashkë

The post “Sekret hetimor” apo bllokim politik? Kuvendi mohon dosjen e SPAK për Ballukun appeared first on Citizens.al.

Pas gjashtë vitesh sorollatje institucionale, çështja e banorëve të Kaçinarit në Mirditë, të cilët kundërshtojnë ndërtimin e katër hidrocentraleve nga kompania “Shpërdhaza Energji”, do t’i kalojë Gjykatës së Lartë.

Vendimi pritet të përcaktojë nëse rasti i tyre do të gjykohet nga Gjykata e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) apo nga Gjykata e Lezhës.

Vendimi i GJKKO-së dhe përplasja e kompetencave

GJKKO vendosi të martën t’ia delegojë çështjen Gjykatës së Lartë, e cila do të përcaktojë gjykatën kompetente për shqyrtimin e kallëzimit të bërë nga 13 banorë të Kaçinarit, një kallëzim që mban datën 25 nëntor 2019.

Kallëzimi i tyre përfshin pretendime për shkelje në dhënien e koncesionit për ndërtimin e hidrocentraleve.

Sipas avokatit të banorëve, Marash Logu, ai përfshin edhe ish-kryetarin e bashkisë Mirditë, Ndrec Dedaj. Për këtë arsye, rasti duhej të hetohej nga Struktura e Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK) dhe të gjykohet nga gjykatat e posaçme.

“Akuzat penale ndaj ish-kryetarit të bashkisë nuk mund të hetohen nga Prokuroria e Lezhës dhe për rrjedhojë të gjykohen nga Gjykata e Lezhës,” theksoi avokati Logu duke cituar Kushtetutën dhe Kodin e Procedurës Penale.

Endje prej vitit 2019

Avokati Logu shpjegoi për Citizens.al se kallëzimi i banorëve u depozitua fillimisht në atë që asaj kohe njihej si Prokuroria e Krimeve të Rënda. Por ajo shpalli moskompetencë dhe e dërgoi çështjen në prokurorinë e Lezhës.

Në vitin 2020, prokuroria e Lezhës ia përcolli sërish çështjen SPAK-ut, një prokurori e re e posaçme, e cila sapo ishte formuar. SPAK-u e ktheu dosjen mbrapsht, duke vijuar ping-pongun institucional.

Në vitin 2021, Prokuroria e Lezhës kërkoi pushimin e çështjes, duke pretenduar se “nuk ka shkelje”. Por Logu tregoi se Gjykata e Lezhës dhe ajo e Apelit Shkodër vendosën kundër.

“Prokuroria duhej të kryente hetime të tjera për shkak se ekzistonin dyshime se mund të kishte shkelje nga disa persona të përfshirë në procedurat e koncesionit,” tha avokati Logu.

Gjykata e Lezhës i dha prokurorisë 90 ditë kohë për hetimet shtesë. Por sipas avokatit Logu, këto hetime zgjatën katër vite, në kundërshtim me vendimet gjyqësore.

Në vitin 2025, prokuroria e Lezhës paraqiti sërish kërkesë për pushimin e çështjes dhe në këtë pieriudhë gjykata vendosi t’ia përcillte dosjen GJKKO-së për kompetencë.

Kjo e fundit, me vendimin e sotëm, ia kalon për qartësi vendimmarrjeje Gjykatës së Lartë, e cila sipas avokatit Logu, pritet të marrë të paktën tre muaj për t’u shprehur.

“Çështja më pas ose do t’i kthehet GJKKO-së, ose Gjykatës së Lezhës”, u shpreh avokati Logu, ndërsa shtoi se cilado gjykatë ta shqyrtojë çështjen, do të marrë edhe ajo kohën e saj duke nënkuptuar këtu kohë shtesë për drejtësinë.

Beteja e banorëve të Kaçinarit për ujin

Banorët e Kaçinarit e kanë kundërshtuar projektin koncesionar të katër hidrocentraleve të kompanisë “Shpërdhaza Energji” që në vitin 2019. Ata pretendojnë shkelje të rënda ligjore, përfshirë mungesën e konsultimit publik dhe falsifikimin e firmave.

Prej asaj kohe, ata kanë zhvilluar protesta dhe beteja ligjore për ndalimin e projektit.

Në muajt mars, prill, maj dhe korrik 2025, protestat u zhvendosën në bjeshkë, më pas para ministrisë së Infrastrukturës dhe më tej para gjykatës së Lezhës ku u kërkua ndalimi i punimeve.

Shqetësimi kryesor lidhet me dëmet mjedisore dhe devijimin e burimeve ujore, që sipas banorëve mund të jenë të parikuperueshme nëse punimet nuk ndalen në kohë.

Sipas avokatit Logu kompania ka vijuar punimet, pavarësisht se lejet e ndërtimit, mjedisit dhe shfrytëzimit të ujërave kanë tejkaluar afatet ligjore.

Lexo gjithashtu:

• Makineritë e HEC-eve kthehen në Kaçinar nën rojen policore
• Banorët e Kaçinarit përpara ministrisë së Infrastrukturës, kundër HEC-eve
• Dhunohet një prej protestuesve kundër hidrocentraleve në Kaçinar
• Gjykata e Lezhës ia kalon SPAK-ut çështjen e HEC-eve në Kaçinar

The post “Ping-pongu” gjyqësor për HEC-et e Kaçinarit përfundon në Gjykatë të Lartë appeared first on Citizens.al.

TIRANË, 15 dhjetor /ATSH/ Ministrja e Shtetit për Administratën Publike dhe Antikorrupsionin, Adea Pirdeni, prezantoi sot në Komisionin për Çështjet Ligjore dhe Administratën Publike projektligjin “Për sinjalizimin dhe mbrojtjen e sinjalizuesve”.

Gjatë fjalës së saj, Pirdeni u shpreh se ky projektligj është pjesë thelbësore e angazhimeve të qeverisë për forcimin e shtetit të së drejtës, forcimin e luftës kundër korrupsionit dhe përmbushjen e detyrimeve që Shqipëria ka marrë në kuadër të procesit të aderimit në Bashkimin Europian.

“Ky projektligj vjen si një qasje e re, e përditësuar dhe gjithëpërfshirëse ndaj institutit të sinjalizimit, duke adresuar mangësitë e konstatuara gjatë zbatimit të ligjit aktual,” tha Pirdeni.

Sipas saj, projektligji synon ndërtimin e një arkitekture të re ligjore, të harmonizuar plotësisht me standardet dhe garancitë që parashikon direktiva e Bashkimit Europian për sinjalizimin.

“Pr/ligji synon ta përafrojë Shqipërinë me standardet më të larta të mbrojtjes së sinjalizuesve,” theksoi ministrja.

Pirdeni nënvizoi se projektligji synon krijimin e një kuadri të qartë dhe funksional ligjor për mbrojtjen, me standardet më të larta tashmë, të individëve që raportojnë shkelje të mundshme të ligjit përmes mekanizmave të sinjalizimit.

“Pr/ligji vendos detyrime të qarta për institucionet publike dhe subjektet private, duke përcaktuar procedurat për sinjalizimin, shqyrtimin dhe trajtimin e rasteve, si dhe mekanizmat mbrojtës kundër veprimeve hakmarrëse”, u shpreh ajo.

Në fjalën e saj, ministrja theksoi se në qendër të këtij ligji qëndron mbrojtja e sinjalizuesit.

“Në zemër të këtij ligji qëndron ideja se sinjalizuesi nuk duhet të jetë i vetëm përballë sistemit, por të ketë garanci ligjore se raportimi i tij do të trajtohet me seriozitet dhe profesionalizëm, pa pasoja të padrejta në jetën e tij profesionale dhe personale, si dhe ndaj personave të lidhur me të”, tha Pirdeni.

Ajo bëri të ditur se projektligji parashikon ngritjen e tre mekanizmave të sinjalizimit: sinjalizimin e brendshëm, sinjalizimin e jashtëm dhe sinjalizimin publik.

“Sinjalizimi i brendshëm realizohet përmes njësive përgjegjëse të ngritura në autoritetet publike dhe private, brenda mjedisit të punës ku individi ka ose ka pasur një marrëdhënie pune”, sqaroi ministrja.

Sipas saj, “sinjalizimi i jashtëm realizohet pranë një autoriteti kompetent, që në rastin tonë është ILDKPKI, duke ofruar kështu një kanal të pavarur jashtë institucionit ku është konstatuar shkelja”.

Pirdeni shpjegoi gjithashtu se sinjalizimi publik konsiston në bërjen publike të informacionit mbi shkeljen.

“Pr/ligji përfshin edhe rastet kur sinjalizuesi i drejtohet mediave ose platformave të tjera publike, pasi ka ezauruar më parë një nga format e tjera të sinjalizimit”, u shpreh ajo.

Ministrja theksoi se ligji parashikon detyrimin për ngritjen e njësive përgjegjëse për sinjalizimin në çdo autoritet publik dhe subjekt privat me më shumë se 50 punonjës, duke ulur pragun nga 80 punonjës për çdo institucion publik dhe nga 100 punonjës për strukturat private. “Kjo zgjeron ndjeshëm zbatimin e strukturave që janë përgjegjëse për sinjalizimin,” tha Pirdeni.

Sipas saj, projektligji parashikon edhe risi të rëndësishme, si garantimin e qartë të konfidencialitetit të sinjalizuesit, mbrojtjen e burimit të informacionit, ndalimin e çdo forme hakmarrjeje dhe të drejtën për të përfituar ndihmë juridike falas.

Duke u ndalur te mbrojtja nga veprimet hakmarrëse, Pirdeni u shpreh se, “ndalohet çdo veprim ose çdo mosveprim i drejtpërdrejtë apo i tërthortë, i ndërmarrë në një kontekst pune, që ndodh pas sinjalizimit dhe që shkakton ose mund t’i shkaktojë dëm sinjalizuesit”.

Ajo shtoi se ligji liston qartë rastet e hakmarrjes, duke përfshirë largimin nga puna, pezullimin, transferimin apo uljen në detyrë, si dhe dëmtimin e reputacionit të sinjalizuesit.

/gj.m/j.p/

 

The post Pirdeni: Forcim i mbrojtjes për sinjalizuesit e shkeljeve të mundshme të ligjit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Gjykata Kushtetuese me shumicë votash vendosi të kthejë në detyrë zëvendës kryeministren Belinda Balluku.

Vendimi i marrë sot, pas një mbledhjeje që zgjati tre orë, vjen pas shqyrtimit të ankimimit të Kryeministrit Edi Rama kundër vendimit të Gjykatës së Posaçme.

Për shkak të interesit të lartë publik, Gjykata Kushtetuese deklaroi se pikat e tjera të ankesës do të shqyrtohen në një seancë plenare publike, ku do të thirren SPAK, GJKKO, Presidenti dhe Kuvendi.

Kërkesa u mor për shqyrtim nga Gjykata Kushtetuese më 3 dhjetor 2025, mirëpo u shty për shkak të kompleksitetit të vetë çështjes dhe volumit të materialeve.

Pezullimi nga detyra i zëvendës kryeministres Belinda Balluku bëri që Kryeministri Rama t’i drejtohej Gjykatës Kushtetuese për të kërkuar shfuqizimin e vendimit të Gjykatës së Posaçme të Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar dhe zgjidhjen e mosmarrëveshjes së kompetencës së krijuar mes Kryeministrit, Këshillit të Ministrave si dhe vetë GJKKO-së.

Sipas SPAK, Balluku shkeli barazinë në tenderët për tunelin e Llogarasë dhe në lotin e katërt të Unazës së Madhe në Tiranë, tenderë me vlerë mbi 200 milionë euro.

Në deklarimet e tij, Rama e përshkroi pezullimin e ministres Balluku si shfaqje të “dobësive” të një pushteti “krejt të ri” që synon të ruajë pavarësinë.

Qëndrimet publike të Kryeministrit kundër pezullimit të Ballukut, sollën reagim të Shoqatës Kombëtare të Gjyqtarëve, që i konsideruan si presion ndaj Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatave te Posaçme që po merren me çështjen.

Mirëpo, Kryeministri Rama u shpreh se nuk do të reshte me deklaratat e tij, pasi ishte palë në gjykim.
Rasti i zëvendës Kryeministres Balluku, nuk është i pari i fugurave kryesore të pushtetit që jep llogari para drejtësisë.

Ish-zëvendës kryeministrit Arben Ahmetaj dhe kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj janë duke u gjykuar nga GJKKO.

Ndërsa Kryeministri Rama ka shtuar presionin ndaj gjyqtarëve e prokurorëve, duke arritur kulmin pas masave të sigurimit për zëvendës kryeministren Balluku.

Lexo gjithashtu:

• “Numrat dy” para drejtësisë: Lëkundje apo konsolidim i pushtetit të Ramës?

The post Gjykata Kushtetuese rikthen Belinda Ballukun në detyrë appeared first on Citizens.al.

Më në fund do të hapet gjuetia. Teknikisht do të marrë edhe disa muaj, por sot projektligji do të kalojë Kuvendin. Më pas i çelet rruga legjislacionit sekondar; vendimet e qeverisë, planet menaxhuese, rregulloret, kufizimet, caktimi i zonave, deri në vendimin e Ministrit të Mjedisit për çeljen e sezonit të gjuetisë.

Kështu, pas një ndalese 12-vjeçare me ligj, pas përplasjeve dhe debateve herë teknokratike e herë publike, “pro” dhe “kundra” mes palëve, qeveria, siç premtonte prej kohësh, është tërhequr.

Publiku i di shkaqet e ndalimit (gjuetia e tepërt, abuzimet etj.), por jo ato të hapjes. Nuk ka ndonjë të dhënë, matje apo studim të kryer mbi popullsinë e specieve, karakteristikat dhe dinamikat e saj.

Zyrtarët e ministrisë thonë se fauna është rimëkëmbur, por kjo mbetet, sidoqoftë një pretendim i kompromentuar prej politikës. Arsyetimi logjik na bën të pohojmë se rritja mund të jetë e pashmangshme, por sa, si dhe ku, askush nuk mund të flasë me siguri.

Pas një dekade qetësie relative, pa dyshim, diçka ka ndryshuar, por gjuajtja e kafshëve dhe e shpendëve vijonte në ilegalitet.

Disa habitate u shkatërruan, apo u degraduan prej urbanizimit, zhvillimit dhe konsumit të përgjithshëm. Infrastruktura civile u zgjerua. Programet reale të rehabilimit dhe të konservimit, ndonëse u propaganduan, në thelb munguan.

Për të pasur një ide më të qartë dhe përfundime shkencore mbi efektet e ndalimit 12-vjeçar të gjuetisë, duhen llogaritur edhe vlerat e këtyre ndryshoreve.

Në projektligj organizimi i shërbimit të gjuetisë i kalon “menaxhuesit të zonës së gjuetisë” (Neni 21).

Këtej e tutje, menaxhuesi do të marrë në përdorim, kundrejt qirasë, disa qindra hektarë, përmes konkurimit publik.

Do të jetë ky (person fizik ose juridik) që do të hapë dhe do të mbyllë portën e gjuetisë për gjuetarët. Shoqatat e gjuetarëve do të vijojnë organizimin e anëtarësisë dhe rolin këshillues, krahas grupeve të tjera të interesit, ku futen dhe disa shoqata mjedisore.

Ministria ia kalon përgjegjësinë operative bashkive dhe mban politikat mbi ruajtjen e ekuilibrit ekologjik të faunës së egër.

Organizimi i ri i gjuetisë përbën një revolucion në menaxhimin “e së përbashkëtës”. Ai synon t’u japë fund të ashtuquajturëve “banditë shëtitës”, një term në ekonominë politike që portretizon politikanët pa të ardhme që shfrytëzojnë një burim natyror deri në shterim e më pas kalojnë te burimi i radhës.

Të tillë mund të tiparizohen gjuetarët vendas e të huaj, para moratoriumit 12-vjeçar të gjuetisë, sjellja e të cilëve shkatërroi popullatat e specieve në Shqipëri. Autoriteti shtetëror ka kuotat e tij në këtë ndërmarrje kriminale ndaj mjedisit.

Por këtë radhë hapja e gjuetisë nuk shoqërohet me hapjen e zonave të gjuetisë. Këto të fundit do të rezervohen vetëm për biznesmenë, të cilët kanë një plan biznesi dhe menaxhimi të qëndrueshëm, kundrejt marrjes së shërbimit të gjuetisë me qira; fjala është për qiranë e tokës që do t’i paguajnë bashkisë, së cilës i përket zona e gjuetisë.

Çfarë garancish japin menaxhuesit për zonat e gjuetisë?

Në fakt, garancitë nuk burojnë nga individi, por nga individualizimi i përfitimeve çka e shtyn menaxhuesin drejt një rendimenti të qëndrueshëm në këto zona.

“Asaj që është e përbashkët për shumicën, i kushtohet më pak vëmendje”, pohonte Aristoteli 2,400 vjet më parë në Athinë.

Të tilla ishin habitatet natyrore dhe rezervatet e gjuetisë në Shqipëri, para moratoriumit te gjuetisë, 12 vjet të shkuara.

Duke qenë të gjithkujt ato ishin të askujt. Gjuetarët gjuanin në ekstrem dhe kur popullatat mbaronin, grupet e brankonierëve zhvendoseshin në habitatin ngjitur, më pas te një tjetër e kështu, derisa i mbaruan (shkatërruan) që të gjitha.

Tingëllon e hidhur (dhe njëkohësisht ilustrimi më i mirë) thënia e gjahtarëve se “po nuk i vramë ne, do t’i vrasin të tjerët!”.

Fjala ishte më shumë për burimet e gjuetisë me karakter shtegëtues që lëviznin në territore, aq të mëdha, sa nuk arrinin që të menaxhoheshin nga shoqëria.

Kjo është natyra e burimeve të përbashkëta, të tilla që janë falas për individin dhe të pamjaftueshme për shoqërinë.

Biologu amerikan Garrett Hardin e trajtoi këtë fatalitet në esenë e famshme “Tragjedia e së përbashkëtës” (1968). Përpjekjen e tij për t’i dhënë problemit një zgjidhje, ai e ilustroi me shembullin e një kullote, e cila përdorej njëkohësisht nga shumë barinj.

Hardin na tregon se qëllimi i çdo bariu është shtimi i numrit të tufës. Si qenie racionale, bariu gjendet përballë një dileme: cila është dobia ime nëse shtoj edhe një kafshë tjetër në tufë?

Në këtë rast zgjedhja për bariun ka dy elementë: një pozitiv dhe një negativ. Elementi pozitiv ka të bëjë me marrjen e të gjitha përfitimeve nga shtimi i tufës me një kafshë të re, ndërsa elementi negativ ka të bëjë me mbikullotjen, si presion i shtuar ndaj burimit.

Por në këtë rast, efektet e mbikullotjes do të shpërndahen mes barinjve. Bariu racional do të arrijë në përfundimin se shtimi i tufës me një kafshë të re është e vetmja rrugë e arsyeshme që ai duhet të ndjekë.

Ky është përfundimi i arritur nga çdo bari që shfrytëzon një pronë të përbashkët. Pikërisht këtu ndodh tragjedia.

Njeriu bëhet pjesë e një sistemi të mbyllur që e detyron të shtojë përfitimet në kurriz të një burimi të kufizuar. Shkatërrimi është destinacioni drejt të cilit nxiton çdo individ në ndjekje të interesit të tij më të mirë, në një shoqëri që beson në lirinë e pronës së përbashkët.

“Liria për të mirën e përbashkët”, përfundon Hardin, “na shkatërron të gjithëve”.

I njëjti arsyetim vlen kur burimi është fauna e egër, parqe kombëtare, popullata me peshq, apo edhe vetë cilësia e atmosferës.

Hardin sugjeroi se kërkesa kolektive ndaj burimit mund të kontrollohej, nëse të drejtat e pronësisë i kalonin përdoruesve privatë, pasi në këtë mënyrë ata do të kishin interes mbarështimin e burimit, jo shkatërrimin e tij.

Tezat e shtjelluara në “Tragjedia e së përbashkëtës”, u bënë të rëndësishme për botën moderne konsumeriste, ku mbipopullimi, shterimi i burimeve dhe ndotja globale përfaqësonin rreziqet e shekullit të ardhshëm.

Ato nxitën ekonomisten Elinor Ostrom (e para nobeliste grua në fushën e ekonomisë), të kryente studime me bazë të gjerë për gjetjen e një modeli të suksesshëm për administrimin e burimeve të përbashkëta natyrore.

Në krye të një ekipi shkencëtarësh (biologë, ekologë, matematikanë, sociologë, atropologë etj.) ajo mori përsipër t’i përgjigjej një pyetjeje: Çfarë rregullash duhen ndjekur ndaj sistemeve burimore, në mënyrë që administrimi i tyre të jetë i qëndrueshëm?

Ostrom ndërtoi një model kompleks që shkoi përtej një marrëdhënieje mes individëve të një grupi të vetëm, duke marrë në konsideratë një shumësi të spikatur variablash: diversitetin ekologjik (por që është edhe social), sistemin ekonomik të vendit, atë politik, madhësinë e territorit fizik, ngjashmëritë dhe fqinjësinë kufitare, historinë e shfrytëzimit të tokës (teknikat tradicionale), tipologjinë e organizatave joqeveritare që vepronin në territor, llojin e njësisë së burimit, tipologjinë e burimit dhe çdo gjë tjetër të cilën metodologjistët e vlerësuan të rëndësishme për ndërtimin e funksioneve të administrimit të së përbashkëtës.

Përfundimet ishin të tilla që nuk bëhej fjalë për një model të vetëm administrimi të suksesshëm të së përbashkëtës.

Burime të ndryshme performonin ndryshe. Ato ishin të suksesshme, nëpërmjet administrimit privat, nëpërmjet administrimit shtetëror, por edhe nëpërmjet atij komunitar. Asgjë nuk ishte absolute!

Për këtë studim, në 2009 Ostrom-it iu  dha çmimi “Nobel”. Por le të kthehemi pas, në të ardhmen: në 2025 – tani kur jemi në prag të miratimit të projektligjit të gjuetisë!

Menaxhuesi është domosdoshmëri

Ka një lidhje thelbësore në frymë të projektligjit me çka u shpjegua më sipër: mbyllja e zonave të gjuetisë dhe kalimi nën administrim nga menaxhuesit, kundrejt qirasë.

Interesi publik garantohet sepse tashmë mirëmenaxhimi është në interes të menaxhuesit.

Nga ana tjetër, marrja nga bashkia e një qiraje për tokën, garanton se pasojat e përdorimit nuk do të prodhojnë kosto të shtuara për komunitetin.

Por hartuesit e projektligjit pranë Ministrisë së Mjedisit nuk duken mjaftueshëm të vetëdijshëm mbi avantazhet e draftit që kanë propozuar.

Zona jepet 5 vjet në përdorim, më të drejtë rinovimi (Neni 27, pika 2).

Madje këtu kemi një tërheqje nga një variant i mëhershëm i draftit, ku kontrata lidhej për 10 vjet.

Një tjetër pengesë vihet re në nenin 12 (Pika 1/b), ku për nevoja të zhvillimit rajonal, zonës mund t’i hiqet statusi, rrjedhimisht bie edhe kontrata. Kjo pasiguri mund të sjellë: falimentim ose demotivim të menaxhuesit, me pasojë braktisjen e zonës.

Sa e vështirë është për hartuesit e projektligjit për të kuptuar se biznesmeni synon shndërrimin e zonës në një ekosistem bionomik për të arritur maksimumin e rendimentit të qëndrueshëm?

Pikërisht në këtë maksimum ai do të sigurojë edhe të ardhurat më të mëdha, duke ruajtur qëndrueshmërinë e burimit.

Siguria e këtij modeli u garantua matematikisht nga ekonomisti kanadez Scott Gordon, në vitin 1954. Gordon përdori peshkimin për të ndërtuar, për herë të parë, një model formal mikroekonomik, duke integruar variabla biologjike dhe ekonomike në një kornizë të vetme.

Modeli mund të shërbejë për mirëmenaxhimin e çdo burimi tjetër të gjallë të rinovueshëm nën shfrytëzim.

Me pak fjalë, ajo që duhet kuptuar është se menaxhuesi synon përdorimin e qëndrueshëm të burimit të rinovueshëm për një kohë sa më të gjatë dhe për të arritur këtë objektiv, ai ka nevojë për mbështetje, jo për skepticizëm.

Skepticizmi duket haptas në kryerjen e procesit të hartimit të dokumenteve të planifikimit. Plani i Menaxhimit hartohet nga bashkia dhe miratohet nga ministria.

Këtu menaxhuesi nuk mund të ndryshojë asgjë. Lidhur me tarifat e gjuetisë, çmimet për individët e vrarë do të caktohen nga qeveria (Neni 31, pika 1/c), gjë e cila mund të mund të kushtëzojë të ardhurat e menaxhuesit me pasojë mosarritjen e maksimumit të rendimentit të qëndrueshëm, për të cilën u fol më lart.

Të ardhurat e qëndrueshme janë një garanci jetike për mbarëvajtjen e zonës, pasi vetëm një menaxhues i fortë mund të ngrejë një zonë të suksesshme gjuetie. Përndryshe, menaxheri mund të detyrohet që të kërkojë burime alternative të ardhurash, por të ardhurat nga jashtë mund të ndikojnë qëndrueshmërinë e burimit, sepse menaxheri nuk do të jetë më i interesuar për shtimin e gjahut.

Vështirësi të tjera, objektivisht të paevitueshme, do të rëndojnë mbi supet e menaxhuesve të gjuetisë, të tilla si kundërshtimet e pronarëve privatë brenda zonave të gjuetisë, me të cilët duhet rënë dakort, kundrejt përfitimeve të ndërsjellta.

Autoritetet vendore mund të luajnë një rol në sheshimin e konflikteve. Mundësia e marrëveshjeve është e mundur.

Menaxhuesit mund të kontribuojnë në ruajtjen e të mbjellave të fermerëve privatë nga sulmet e grabitqarëve, përmes gjuetisë selektive apo gjuetisë së kontrolluar, por edhe në sigurimin e zonës së gjuetisë nga keqbërës të tjerë të jashtëm, kundrejt lejimit të aktivitetit të gjuetisë gjatë sezonit, nga ana e pronarëve.

Ironikisht, autorët e projektligjit duken jo fort bashkëpunues me menaxhuesin. Ekziston frika për krijimin e një menaxhuesi të fuqishëm, të pavarur ekonomikisht.

Kjo mund të lidhet me paaftësinë e autorëve, ose me mosmarrjen e përgjegjësive operacionale gjatë zhvillimit të gjuetisë; ose thjesht frika nga e huaja për ta, nga e panjohura: terreni fizik.

Në thelb, mbetet i njëjti model i “njeriut racional” që Hardin prezantoi në esenë e tij pesimiste “Tragjedia e së përbashkëtës”: e kanë më lehtë që të shmangin vendimmarrjen e vështirë dhe të garantojnë mirëqënien personale, paçka se kjo mund të dëmtojë mirëmenaxhimin e së përbashkëtës.

Në fund, në nenin 52 (pika 4) autorët e projektligjit rrëzojnë gjithçka, duke ofruar si alternativë bashkinë në rolin e menaxhuesit, nëse ky i fundit nuk është përzgjedhur ende.

Por sa mund të vazhdojë mungesa e një menaxhuesi të mirëfilltë dhe alternimi i funksioneve të tij nga pushteti vendor?

Ministria nuk jep afat, por ndërkohë as nuk shqetësohet kur bashkitë (me ndonjë përjashtim) nuk marrin pjesë fare në konsultimet për projektligjin e gjuetisë.

Prezenca do të zgjeronte diskutimin drejt modeleve të tjera adminstrimi, të njohura në traditën komunitare. Asnjë input në kë drejtim; asnjë interes!

Në këtë mënyrë, ne rrezikojmë që të kthehemi në kohën e vjetër të menaxhimit, në kohën kur zonat e gjuetisë ishin të hapura për të gjithë dhe natyrisht nuk i përkisnin askujt.

Një qeverisje e hapur ndaj së përbashkëtës dëmton, në radhë të parë, vetë shoqërinë. Nëse nuk e pranojmë këtë, nuk kemi zgjidhur asgjë.

Lexoni gjithashtu:

• Menaxhimi i mbetjeve dështoi. Le të rinisim nga e para!
• Vjosa, fasada e gjelbër e socialistëve të Ramës
• “Mbrojtës” që kërkojnë zhvillim!

The post Çelja “e koncensionuar” e gjuetisë appeared first on Citizens.al.

Katër në dhjetë gra përballen me dhunë online dhe shumë prej tyre ndihen të pasigurta, kështu thonë të dhënat e grumbulluara nga UN Women, i cili ka nxjerrë në pah rrezikun që hasin gratë në Shqipëri përmes teknologjisë.

Sipas të dhënave të analizuara janë 1,804 raportime dhune në policinë e shtetit përmes teknologjisë ku ndër më të shpeshtat ishin keqpërdorimi i telefonit (36%) dhe përndjekja (33%).

Nga rastet rezultoi se gratë janë 1.3 herë më të ekspozuara ndaj dhunës online kryesisht te keqpërdorimi dhe dhunimi i privatësisë. Format të tjera të shpeshta të dhunës së hasur online ishin: zhvatja, bullizimi, gjuha e urrejtjes etj.

Statistikat shqetësuese

• 83.1% e përdoruesve të internetit raportojnë rritje të dhunës online ndaj vajzave dhe grave.
• 23.4% e grave që përjetuan dhunë online patën pasoja psikologjike; 45.3% e tyre u ndjenë të pasigurta.
• 90% e dhunës online kryhet nga burra 15-44 vjeç; 66% e tyre jetojnë në zona urbane.
• 70% e rasteve të dhunës online u hasën përmes platformës TikTok.

Dhuna online, pjesë e realitetit

Fushata globale “16 Ditët e Aktivizmit Kundër Dhunës me Bazë Gjinore” këtë vit u fokusua te dhuna online. Zhvillimi i mjeteve të komunikimit ka transferuar dhunën nga “offline” në “online”, duke e bërë këtë hapësirë një terren të rrezikshëm për gratë.

Sipas organizatave në Shqipëri, dhuna digjitale, veçanërisht ndaj grave, po rritet me shpejtësi, duke sjellë pasoja të rënda psikologjike dhe sociale.

“Në Linjën e Këshillimit ndeshim më shpesh raste ngacmimi dhe kërcënimesh online përmes rrjeteve sociale dhe aplikacioneve si WhatsApp, Telegram apo Signal”, tha për Citizens.al Ejnxhi Pepa nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza.

Pepa thotë se format më të përhapura përfshijnë përndjekjen digjitale, shantazhin me materiale intime, shpërndarjen pa pëlqim të imazheve, manipulimet “deepfake”, fyerjet dhe sulmet ndaj reputacionit, pa lënë mënjanë edhe hapjen e profileve të rreme, që sipas saj janë kthyer në raste të zakonshme.

Ajo thotë se tashmë këto lloje sulmesh po shënjestrojnë dhe aktivistë apo mbrojtës të të drejtave të njeriut.

“Këto forma të dhunës digjitale shpesh lidhen drejtpërdrejt me dhunën ‘offline’ dhe e përforcojnë atë”, shtoi Pepa.

Rritje e raportimeve, sfida institucionale

Nga janari në nëntor 2025, Ministria e Brendshme ka regjistruar 439 raste dhune kibernetike me 600 postime online, 73% prej të cilave u raportuan vetëm në Tiranë. Ndërkohë, gjatë dy viteve të fundit (2024-2025), linja 116-117 raportoi për 705 gra dhe vajza që kanë kërkuar ndihmë për dhunë digjitale.

“Tendenca ka qenë në rritje për disa vite, por veçanërisht kohët e fundit kemi marrë shumë më tepër raste të përndjekjes online, shantazhit dhe shpërndarjes së imazheve intime,” tha Ejnxhi Pepa.

Megjithatë, trajtimi institucional mbetet problematik.

“Shumë gra dhe vajza e kanë pezulluar denoncimin për shkak të pengesave proceduriale. Kërkesa nga gjykatat për adresën fizike të dhunuesit online është absurde kur agresorët përdorin profile anonime”, argumenton Ines Leskaj nga AWEN duke nxjerrë në pah të metën kryesore të sistemit.

Gratë nga komunitetet e margjinalizuara, vajzat me aftësi të kufizuara, komuniteti LGBTIQ+ dhe gratë në zonat rurale janë më të ekspozuara ndaj kësaj dhune.

Sipas Altin Hazizaj, drejtues i Qendrës për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve (CRCA), i cili menaxhon edhe Qendrën Kombëtare për Internet të Sigurt në Shqipëri (ISigurt.al), grupmosha më e prekur është ajo e adoleshencës dhe rinisë së hershme, si për djemtë ashtu edhe për vajzat.

“Por çka të bën përshtypje është se gjatë 3 viteve të fundit është rritur edhe numri i ankesave nga zonja në moshë më të madhe plus 40 apo 50 vjeç”, shprehet Hazizaj, duke shtuar se kjo situatë flet për shtrirjen e gjerë të internetit dhe nivelin e pamjaftueshëm të aftësive dixhitale në mosha më të mëdha.

Pranë ISigurt.al gjatë vitit 2024 thuajse 60% e të gjitha ankesave të raportuara kanë të bëjnë me një formë të dhunës me bazë gjinore.

“70-80 përqind e viktimave online janë vajza dhe gra të reja, ndonëse ato jo gjithnjë preferojnë të raportojnë vetë, por nëpërmjet një të njohuri, shoku apo shoqeje apo mësuesi”, tha për Citizens.al Altin Hazizaj, drejtuesi i Qendrës për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve (CRCA).

Rastet e raportuara në këtë platformë janë shtuar pas pandemisë së Covid-19.

“Në vitin 2023 ne trajtuam diku tek 300 ankesa, ndërsa në vitin 2024 ato u rriten tek 409 raste të regjistruara. Këtë vit vetëm në gjashtë muajt e parë ne kemi trajtuar më shumë se 400 incidente kibernetike”, sjell në vëmendje Altin Hazizaj.

Boshllëqe ligjore dhe nevoja për reforma

Shqipëria nuk ka ende një përkufizim ligjor për dhunën online. Ejnxhi Pepa thotë se përgjithësisht organizatat dhe institucionet i referohen përkufizimit të ekspertëve ndërkombëtarë të Këshillit të Evropës në veprimtarinë kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje (GREVIO).

Por brenda dhjetorit pritet të kalojë në Kuvend drafti i ligjit “Për parandalimin dhe mbrojtjen ndaj dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje”, i cili përfshin për herë të parë edhe dhunën digjitale.

“Ligji do ta përkufizojë si çdo veprim që kryhet ose rëndohet përmes teknologjisë dhe cenon të drejtat e viktimës”, thekson Ejnxhi Pepa.

Sipas draftit paraprak, dhuna online përfshihet në Nenin 10 ku flitet për “dhunën e lehtësuar nga teknologjia”. Ky nen e përcakton dhunën e lehtësuar nga teknologjia si çdo veprim që kryhet përmes mjeteve digjitale pa pëlqim dhe që shkakton dëm fizik, emocional apo social.

Ai përfshin gjuhën e urrejtjes, shpërndarjen e imazheve intime pa pëlqim, përndjekjen dhe ngacmimin digjital. Në thelb, neni synon të mbrojtje nga abuzimet online që cenojnë sigurinë dhe dinjitetin.

Pepa dhe Leskaj mendojnë njësoj se strukturat ekzistuese për krimet kibernetike janë të pamjaftueshme në Shqipëri.

“Zvarritja dhe mbivendosja e çështjeve në polici dhe prokurori ngadalësojnë së tepërmi marrjen e masave,” vëren Leskaj teksa tregon se aktualisht krimet kibernetike mundet të denoncohen dhe ndiqen në prokurori, por rezultatet e tyre vonojnë.

Nga ana tjetër, Pepa citon monitorime të GREVIO-s, sipas së cilave strukturat shqiptare nuk janë të trajnuara për dimensionin gjinor dhe kjo qasje ende nuk është integruar me mekanizmat e mbrojtjes nga dhuna.

Ajo shton se Shqipërisë i mungojnë edhe protokollet e unifikuara për trajtimin e rasteve të dhunës digjitale dhe po kështu infrastruktura teknike për ruajtjen dhe sigurimin e provave.

“Këto boshllëqe synohen të përmirësohen me ndryshimet e fundme të legjislacionit”, shprehet Leskaj duke iu referuar ligjit të ri.

Por sipas Pepës po aq urgjente janë edhe fushatat e ndërgjegjësimit, pasi ka prirje për të mos i raportuar rastet.

“Nënraportimi mbetet shumë i lartë. Në nivel vendor, Mekanizmat e Koordinuar të Mbrojtjes nga Dhuna duhet të forcohen për të garantuar një reagim të shpejtë, të unifikuar dhe të ndjeshëm gjinor për çdo rast”, përfundon ajo.

Altin Hazizaj shprehet se kuadri ligjor ka nevojë të forcohet sa më shpejt dhe se duhen ligje sipas modelit të BE-së dhe jo “modeleve që krijohen ndonjëherë nga halli në Shqipëri”.

“Mungesa e shumë krimeve që ndodhin në hapësirën kibernetike në Kodin Penal e bën mbrojtjen e viktimave të vështirë”, thekson më tej Hazizaj.

Hazizaj shprehet se vitin e ardhshëm Shqipëria duhet të zbatojë një nga aktet më të rëndesishme të BE-së, ligjin e shërbimeve digjitale (DSA).

“Kjo do te na zgjidhte edhe problemin e dytë kryesor, përgjegjësinë që kanë të gjitha platformat online, faqet, profilet etj., për të respektuar të drejtat bazë të çdo individi edhe në hapësirën kibernetike”, përfundon Hazizaj.

Lexoni gjithashtu:

• Në ish-vilën e diktatorit: Zërat e grave që sfiduan dhunën
• “Në rrjetën e frikës” një dokumentar për dhunën digjitale
• “Dhuna si përgjegjësi individuale dhe kolektive”

The post Dhuna digjitale ndaj grave në rritje, ligji shqiptar nuk flet për të appeared first on Citizens.al.

TIRANË, 8 dhjetor/ATSH/- Ministri i Financave, Petrit Malaj ka deklaruar se brenda këtij muaji pritet të miratohet në qeveri projektligji për sigurimin e detyrueshëm të banesave nga tërmetet.

Malaj tha gjatë një interviste për ‘Vizon Plus’ se pr/ligji është hartuar në bashkëpunim me Bankën Botërore dhe në bazë të praktikave më të mira ndërkombëtare.

Ai shtoi se për këtë nismë ligjore, tashmë janë ezauruar edhe konsultimet publike me grupet e interesit.

“Është një pr/ligj shumë i mirë i cili siguron të gjitha banesat e qytetarëve ndaj tërmeteve. Fondi i sigurimit nga tërmeti do të menaxhohet nga shteti. Do të jetë një kompani shtetërore që do të menaxhojë këtë fond dhe do të garantojë edhe pagesën e primeve në rast të fatkeqësive natyrore”, deklaron ministri.

I pyetur nëse do ketë tarifë të unifikuar si për atë që ka apo nuk ka rrezik nga tërmeti, kreu i Financave bëri me dije se akoma nuk është përcaktuar një çmim, por që do të jetë lehtësisht i përballueshëm nga familjet shqiptare. /a.g/

The post Projektligji për sigurimin e detyrueshëm nga tërmetet pritet të miratohet këtë muaj appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Kërkesat për azil në Gjermani bien me 51% falë masave të qeverisë Merz. Ndërkohë, ligji i shtetësisë do të ashpërsohet për mashtruesit, shkruan Auron Dodi. Shifrat flasin qartë. Numri i aplikimeve fillestare për azil në Gjermani është ulur me më shumë se gjysmën që nga fillimi i vitit 2025. Këtë vit janë paraqitur 106.298 kërkesa […]

The post Azili përgjysmohet, ligji i shtetësisë në Gjermani do të ashpërsohet appeared first on BoldNews.al.

Autore: Ola Mitre | Citizens.al

Shqipëria ka miratuar prej vitesh kuadrin ligjor për certifikatën e performancës energjetike të ndërtesave, por ky dokument mbetet thuajse i panjohur për qytetarët dhe tregun imobiliar.

Pavarësisht se certifikimi është detyrim ligjor prej vitit 2016, mungon një regjistër publik që të tregojë cilësinë energjetike të godinave. Asnjë transaksion shitjeje apo qiraje nuk lejohet të kryhet pa certifikatën në fjalë, por në praktikë dokumenti përdoret vetëm për të kaluar procedurat e lejeve të ndërtimit.

Çfarë është certifikata e performancës energjetike?

Certifikata e performancës energjetike vlerëson sa energji konsumon një ndërtesë për ndriçim, ngrohje, ftohje, ventilim, ujë të ngrohtë dhe pajisje elektroshtëpiake.

Ajo lëshohet nga ekspertë të licencuar të energjisë, auditues, në bazë të një metodologjie të miratuar që klasifikon sistemin elektrik të ndërtesave në shkallë nga më efikasi (A+) te më pak efikasi (G).

Certifikata depozitohet më pas Agjencinë e Eficiencës së Energjisë (AEE) jo më vonë se 3 ditë nga lëshimi i saj.

Ky raport certifikues është një tregues cilësor për ndërtesat dhe prej vitit 2016 detyrim për çdo objekt të ri apo ekzistues që i nënshtrohet një rinovimi të thellë.

Megjithatë, të dhënat tregojnë se për godinat ekzistuese, para vitit 2021, nuk është lëshuar asnjë certifikatë.

Sistemi, i nisur prej vitit 2016, duket se funksionon vetëm në fazën e aplikimit për leje ndërtimi, ndërsa më pas dokumenti “arkivohet” në AEE dhe nuk është publikisht i aksesueshëm.

Rëndësia e certifikatës së performancës energjetike

Të dhënat tregojnë se ndërtesat rezidenciale, publike dhe tregtare, janë konsumatori më i madh i energjisë në Shqipëri me 37.08%.

Sipas draft-Planit Kombëtar për Rinovimin e Ndërtesave, në vitin 2023, Shqipëria numëronte 632,936 banesa, 71.2% e të cilave ishin të banuara. Paralelisht janë dhe 9,492 ndërtesa publike dhe 85,098 ndërtesa shërbimesh tregtare.

“Krahas numrit të madh, shumica e stokut janë të vjetëruara, të paizoluara dhe nuk përmbushin as standardet minimale të eficiencës energjetike dhe komoditetit të jetesës në to,” thotë eksperti i mjedisit, Kristi Bashmili.

“Nëse ndërtesat janë të paizoluara, përdorin pajisje joefikase, apo përdorin energji jo të pastër, kjo përkthehet në ndotje më të lartë të ajrit, konsum të tepërt të energjisë, kosto më të mëdha për qytetarët dhe ndikim negativ në shëndetin e popullatës,” shton ai.

Shumë studime tregojnë se një banesë me eficiencë të lartë energjisë, që përfshin ndër të tjera termo-izolimin dhe dritaret me dopioxham, mund të reduktojë 50-70% faturën e energjisë.

Megjithatë, në vendin tonë edhe kur kryhet një rinovim banese, sipas parimeve të eficiencës së energjisë, askush nuk vërteton cilësinë e ndërhyrjes.

“Shpesh dëgjojmë që fasadat e ndërtesave izolohen nga pas, del dikush dhe thotë ‘U kursye 50% energji’. Po a u kursye vërtet 50%?! Askush nuk e di. Këtë gjë e mat vetëm certifikata,” thotë eksperti i eficiencës së energjisë, Gjergji Simaku.

AEE tha për Citizens.al se deri më sot janë certifikuar mbi 150,000 njësi ndërtesash të reja dhe se kjo punë ka nisur të zbatohet “që prej vitit 2021”.

Simaku konfirmoi se sistemi i certifikimit “u ngroh” në momentin kur certifikata u vendos si kusht për marrjen e lejes së ndërtimit.

Çdo ndërtues u detyrua ta paraqiste dokumentin si pjesë të dosjes së lejes, duke prodhuar kështu dhjetëra mijëra certifikata që ekzistojnë për të kaluar filtrat burokratikë.

“Kemi 150 mijë certifikata, sepse çdo leje ndërtimi kërkon një të tillë, por gjendja nuk mbaron këtu. A është certifikata kaq e vlefshme dhe kaq popullore?! Ne përpara se të blejmë një makinë e shikojmë ‘sa harxhon’, por asnjëri nga ne nuk orientohet në një ndërtesë të re përmes certifikatës dhe këtu qëndron problemi,” analizon Simaku. 

Edhe më shqetësuese është situata për godinat ekzistuese përpara vitit 2021, pasi aktualisht nuk është lëshuar asnjë certifikatë e tillë.

AEE nuk dha përgjigje se kur pritet të fillojë ky proces, që sipas ekspertëve nuk duhet të jetë thjesht dokument formal, por standard i domosdoshëm për të garantuar cilësi dhe ulje të konsumit të energjisë në sektorin e ndërtesave.

“Ligji i vitit 2016, qe një ogur i mirë dhe shpresuam se situata do të ndryshonte. Në fakt solli disa aspekte pozitive, por vetë institucionet nuk patën vullnet për ta çuar përpara,” thotë Bashmili.

“Tani, jemi përpara një ndryshimi thelbësor të ligjit, pa pasur raport të cilësisë mbi zbatueshmërinë e të parit, çka mund të sjellë pasiguri dhe mosbesim në zbatimin dhe forcën e ligjit,” vijon ai.

Tregu imobiliar

Në tregun imobiliar, certifikata energjetike është një mjet i rëndësishëm transparence. Në Bashkimin Evropian, një apartament me klasë energjetike “A” ose “B” ka vlerë më të lartë, sepse blerësit e dinë që do të kenë kosto të ulët operative. Por, në Shqipëri nuk veprohet kështu.

“Jemi pjesë e rrjetit evropian dhe në Evropë është ‘big deal’, ndërsa në Shqipëri ndërgjegjësimi është shumë i ulët edhe ndërmjet atyre që tregtojnë pasuritë e paluajtshme,” thotë Reinaldo Pipiria, kryetar i Shoqatës Kombëtare të Ndërmjetësve të Pasurive të Paluajtshme të Shqipërisë. 

“Patjetër që shqetësohem që të jetë ndërtim i mirë, cilësor, izolim akustik, termik, kondicionimi. Këto i duam, por gjithmonë në Shqipëri nuk themi dot a e ke të certifikuar? A ma vërteton dot?,” shton ai. 

Në fakt, ligji në Shqipëri kërkon që kur ndërtesat ose njësitë e ndërtesave ndërtohen, shiten ose jepen me qira, certifikata duhet t’i dorëzohet çdo blerësi ose qiramarrësi.

“Bëjmë pafund shitje të apartamenteve të reja, por asnjëherë nuk ka qenë si temë ‘Shiko se nuk e ka certifikatën!’. Asnjë diskutim nuk është bërë që a ekziston kjo, është plus, është minus, nuk është diskutuar asnjëherë,” thotë Pipiria.

Ai sjell gjithashtu në vëmendje modelin që ndiqet jashtë vendit, në momentin që dikush dëshiron të blejë banesë.

“Në rastin e Evropës dhe Amerikës, blerësi ka të drejtë të inspektojë pasurinë e paluajtshme me një inspektues profesionist dhe ai nxjerr pikat e forta dhe pikat e dobëta të shtëpisë. Ne nuk kryejmë as inspektimin e pronës, nuk kërkojmë as certifikatë për atë gjë që deklarojmë se i kemi të investuara,” thotë ai.

Përballë kësaj situate, aktualisht, nuk ekziston një databazë publike, që të tregojë klasën energjetike të godinave. Legjislacioni kërkon ngritjen e saj, por të dhënat mund të aksesohen vetëm pas kërkesës në AEE.

“Duhet të ekzistojë një databazë kombëtare, ashtu siç ekziston në Itali apo në vende të tjera dhe duhen marrë shembuj konkretë nga vende të BE-së,” thotë Simaku.

“Të paktën të dimë të kopjojmë dhe të dimë të adoptojmë mënyrën e dhënies së certifikatave. Gjërat nuk duhen bërë vetëm për të folur, por duhen bërë realisht dhe në mënyrë masive në të gjithë vendin,” thekson ai. 

Edhe për Bashmilin ka nevojë për ndërmarrjen e masave, për të përfituar nga efektet që sjell eficienca e energjisë në ndërtesa. Sipas tij, rritja e performancës energjetike dhe përdorimi i materialeve e pajisjeve cilësore ndikon drejtpërdrejt në përmirësimin e mjediseve të brendshme të ndërtesave.

“Kështu zvogëlohet ndotja e ajrit të brendshëm, zhurmat dhe përmirësohet cilësinë e jetës. Pra, është jetike si në drejtim të kursimit të energjisë, rritjes së komoditetit por edhe në drejtim të mbrojtjes së burimeve natyrore,” shpjegon ai.

Ndërkohë, Pipiria kërkon ndërmarrjen e një fushate ndërgjegjësimi, por edhe më shumë përgjegjësi nga institucionet. 

“Në momentin që ne do të jemi pjesë e BE-së, barra e axhendës apo tranzicionit të gjelbër është shumë e madhe dhe nuk e di sesi do t’i gjejmë ato miliardat. Ndaj, jam ‘pro’ ndërgjegjësimit, certifikimit dhe rritjes së perfomancës, por duhet të jetë e shoqëruar me politikë fiskale incentivuese dhe me mjete financiare të aksesueshme,” përfundon ai.

Lexoni gjithashtu:

• Kullota apo panele diellore? Beteja për jetën e zonave rurale
• Shqipëria përballë krizave klimatike pa sistem të besueshëm monitorimi
• Infeksionet spitalore, “loja” me shifrat pas koncesionit të sterilizimit

The post Ndërtesa pa klas energjie, detyrimet për certifikim mbeten në letër appeared first on Citizens.al.

TIRANË, 4 dhjetor /ATSH/ Deputeti i Partisë Demokratike, Bardh Spahia u shpreh sot kundër projektligjit “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin, ‘Për shërbimet dhe produktet biocide në shëndetin publik’, të ndryshuar”, duke e cilësuar atë të paplotë dhe problematik për funksionimin e tregut.

Sipas Spahisë, projektligji është risjellë nga legjislatura e kaluar pa asnjë ndryshim, duke mos adresuar shqetësimet kryesore të ngritura më herët për kontrollin dhe mbrojtjen nga substancat biocide të rrezikshme për shëndetin e qytetarëve.

Ai deklaroi se nisma “sjell ngërçe procedurale dhe krijon kushte për përqendrim të tregut”, ndërsa sipas tij, dispozitat nuk ofrojnë mekanizma të qartë kontrolli për përdorimin dhe shpërndarjen e këtyre produkteve.

Spahija u ndal posaçërisht te përdorimi i substancës fotoksinë, për të cilën tha se “nuk përdoret në asnjë vend europian dhe është tejet e rrezikshme për jetën”, ndërsa akuzoi institucionet se “askush nuk po mban përgjegjësi për qarkullimin dhe përdorimin e saj në Shqipëri”.

Sipas deputetit të opozitës, projektligji: nuk parandalon dhe nuk kontrollon shitjen e substancave biocide në të gjithë vendin; cenon vendimmarrjen, duke “shfuqizuar rolin e Institutit të Shëndetit Publik” dhe duke ngritur një strukturë të re, të cilën ai e konsideron joefikase dhe mbivendosëse; nuk përputhet me standardet e Bashkimit Europian në disa nene; nuk trajton çështjen e substancave të rrezikshme, përfshirë fotoksinën; nuk përcakton kriteret e qarta për subjektet që autorizohen të trajtojnë dhe tregtojnë këto produkte dhe hap rrugë për abuzime me gjoba, për shkak të kritereve të paqarta.

Spahia shtoi se 37% e produkteve biocide në treg nuk janë në përputhje me standardet e BE-së, duke kërkuar që projektligji të rishikohet plotësisht.

/e.xh/a.f/r.e/

The post Spahia: Projektligji i biocideve krijon ngërçe procedurale dhe kushte për përqendrim të tregut appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 4 dhjetor /ATSH/ Ministri i Shtetit për Marrëdhëniet me Parlamentin, Toni Gogu, prezantoi sot në Kuvend projektligjin “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Memorandumin e Mirëkuptimit për Kontrollin Shtetëror Portual në Rajonin e Mesdheut”, një marrëveshje e nënshkruar fillimisht në Maltë më 11 korrik 1997.

Gogu e cilësoi këtë nismë si “një projektligj jashtëzakonisht të rëndësishëm për jetën e qytetarit të zakonshëm”, duke theksuar se Shqipëria synon të bëhet pjesë e një strukture rajonale që garanton siguri detare, mbrojtje të mjedisit dhe standarde europiane në porte.

“Republika jonë sot do të vendosë që të hyjë në një ligë mesdhetare shtetesh që kontrollojnë në mënyrë të bashkërenduar anijet që hyjnë në portet e tyre, duke garantuar sigurinë e lundrimit, jetën njerëzore në det dhe parandalimin e ndotjes së mjedisit”, tha ai.

Sipas tij, kjo marrëveshje nuk është thjesht një detyrim teknik, por një hap me ndikim të drejtpërdrejtë te qytetarët, duke i hapur rrugë mbylljes së Kapitullit 14 të negociatave të anëtarësimit në BE.

Gogu sqaroi se autoritetet shqiptare do të angazhohen për inspektime të rrepta dhe të standardizuara: “Ne do të inspektojmë të paktën 15 për qind të anijeve tregtare të huaja që hyjnë në portet shqiptare. Jemi të detyruar të raportojmë dhe të sigurohemi që anijet janë në standard, nëse rrezikojnë sigurinë apo ndotin mjedisin.”

Ai e quajti këtë “përgjigjen më serioze dhe të qëndrueshme ndaj çdo shqetësimi për ndotjen detare”.

Sipas ministrit, aderimi garanton rritje të kapaciteteve të administratës detare.

“Nuk është vetëm një copë letër. Marrim akses në trajnimet e specializuara, shkëmbejmë informacion në kohë reale, unifikojmë manualet dhe metodologjitë e kontrollit. Kjo do të thotë inspektorë më të mirë, procedura më të qarta dhe më pak hapësirë për abuzim”, tha Gogu.

Ministri solli në vëmendje rekomandimet e Komisionit Europian.

“Ekspertët e BE-së kanë kërkuar shprehimisht që Shqipëria, para se të bëhet anëtare e Memorandumit të Parisit, të aderojë fillimisht në marrëveshjen mesdhetare. Kjo na përgatit për hapin e radhës.”

Ai kujtoi se në vitin 2024 vendi doli zyrtarisht nga lista e zezë e Memorandumit të Parisit.

“Shteti duhet të funksionojë përtej zhurmës. Qytetari ka nevojë të dijë sa i sigurt është kur lundron në det. Shqipëria nuk rri më në Mesdhe si spektatore, por bëhet pjesë aktive e kësaj marrëveshjeje.”

Ai ftoi deputetët të mbështesin projektligjin: “Ju ftoj ta votojmë së bashku këtë nismë që na çon një hap më afër standardeve europiane në sigurinë detare.”

/e.i/a.f/

The post Gogu: Marrëveshja për aderimin në Ligën Mesdhetar garanton rritje të kapaciteteve të administratës detare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Kampi i emigrantëve në Gjadër po përballet së fundmi me kritika të forta për shkelje të të drejtave të njeriut dhe keqpërdorim fondesh. Dy raporte ndërkombëtare nxjerrin në pah probleme në funksionimin e këtij projekti të diskutueshëm mes Shqipërisë dhe Italisë.

Kampi u krijua në kuadër të marrëveshjes “Rama-Meloni” për menaxhimin e flukseve të refugjatëve në Mesdhe. Struktura operon në territor shqiptar, por me mekanizma juridiksioni italian. Kjo ka lënë vend për një boshllëk kontrolli nga autoritetet shqiptare duke rritur shqetësimet mbi standardet etike dhe ligjore.

OKB: Shqipëria pa hetime të pavarura për rastet e torturës në Gjadër

Komiteti i OKB-së kundër Torturës raportoi më 28 nëntor të 2025 se Shqipëria nuk ofron të dhëna të besueshme për hetimet e keqtrajtimeve dhe torturës në Gjadër.

Komiteti kërkoi akses të plotë për Mekanizmin Kombëtar Parandalues (NPM) dhe ndjekje penale për autorët e mundshëm. Por hasi në mungesë të dhënash hetimore të ndara sipas kategorive mbi hetimet për torturë, keqtrajtim dhe përdorim të paligjshëm të forcës dhe si pasojë mungesën e llogaridhënies për autorët.

Shqipëria aderon në Konventën kundër Torturës dhe për rrjedhojë, sipas Komitetit të OKB-së, shteti shqiptar e ka të detyrueshme që të hetojë dhe raportojë për raste keqtrajtimesh apo torturash pavarësisht paqartësive lidhur me juridiksionin e kampit në Lezhë.

Kështu, komiteti i kërkoi Shqipërisë që mekanizmi NPM i saj të ketë akses të plotë dhe të pakufizuar në kampin e Gjadrit, sipas Protokollit Opsional të Konventës.

Ai theksoi se detyrimet e shtetit palë vazhdojnë të aplikohen pavarësisht menaxhimit ose juridiksionit të qendrave, pasi këto struktura ndodhen në territor sovran shqiptar.

Ndaj Shqipërisë i kërkohet të sigurojë hetime të shpejta, të plota dhe të pavarura për çdo rast torturë apo keqtrajtimi të raportuar, të pezullojë përkohësisht punonjësit e dyshuar gjatë hetimit, të ndjekë penalisht përgjegjësit dhe t’u garantojë viktimave dëmshpërblim të drejtë.

Po ashtu, Komiteti i OKB-së i kërkoi shtetit shqiptar të mbledhë dhe të publikojë të dhëna të sakta dhe të detajuara për këto raste.

ActionAid denoncon parregullsitë financiare në Gjadër

Action Aid, një organizatë ndërkombëtare jo qeveritare për të drejtat e njeriut, denoncoi shpërdorimin e fondeve publike për kampin në Gjadër, në Gjykatën e Llogarive të Italisë.

Sipas të dhënave të projektit Trattenuti të Universitetit të Barit, ka dyshime serioze për parregullsi në tenderin 133 milionë euro për menaxhimin e këtyre strukturave.

Sipas raportit nga Action Aid, që nga miratimi i protokollit Itali-Shqipëri, fondet për projektin janë rritur nga 39.2 milionë euro në 65 milionë; më pas Ministria e Mbrojtjes ka hapur tendera me vlerë 82 milionë euro, ka nënshkruar kontrata për mbi 74 milionë dhe ka disbursuar mbi 61 milionë euro – kryesisht me procedura të dhënies direkte.

Deri në mars 2025 ishte aktivizuar vetëm 39% e kapacitetit zyrtar, ndërkohë që kostot janë shumë më të larta se ato të qendrave të ngjashme në Itali.

“Në Gjadër, mbajtja operative e një krevati për dy muaj kushtoi rreth 1,500 euro, pothuajse sa shpenzimet vjetore për një krevat në CPR-në e Modicas në Itali”’ citohet në raport.

Sipas denoncimeve të kësaj organizate, deri në fund të vitit 2024, kostoja ditore për çdo të ndaluar në Gjader ishte gati trefishi i asaj në CPR-të brenda Italisë, edhe pse 20% e vendeve në Itali mbeteshin të lira.

Shpenzimet shtesë përfshijnë mbi 2.6 milionë euro nga Ministria e Mbrojtjes për anijen Libra, udhëtimet dhe dietat e personelit ushtarak, 630,000 euro nga Ministria e Brendshme për transfertat dhe teknologjitë e kontrollit, si dhe kontrata prej gati 2 milionë eurosh të Ministrisë së Drejtësisë për burgun e Gjaderit, i cili mbetet 30% i papërfunduar dhe asnjëherë i përdorur.

ActionAid përmbyll se këto parregullsi dhe kostot e pajustifikuara kërkojnë hetim të plotë nga Gjykata e Llogarive dhe Autoriteti Kombëtar Kundër Korrupsionit (ANAC).

Citizens ka raportuar në vijimësi për kritikat dhe transformimin e funksionit të Kampit në Gjadër.

Lexoni më shumë:

• Gjykata Evropiane e Drejtësisë “godet” planin e Melonit për emigrantët
• Dy vjetori i marrëveshjes Rama-Meloni kujtohet me protesta
• Gjadër, aktivistët përkujtojnë emigrantin Hamid Badoui

The post OKB dhe ActionAid zbulojnë probleme serioze në kampin e Gjadrit appeared first on Citizens.al.

Konflikti mes banorëve të Kalasë së Durrësit dhe institucioneve shtetërore për projektin “TID Durrës” hyri të martën në një fazë të re gjyqësore.

Katërmbëdhjetë familje dorëzuan padinë e parë kolektive kundër shpronësimeve, lejeve të zhvillimit dhe mënyrës se si është hartuar dhe po zbatohet projekti.

Në një deklaratë për shtyp, ata e konsideruan procesin “të paligjshëm, pa konsultim publik dhe me pasoja të rënda për të drejtat e pronësisë”.

Arkitektja Entela Spahivogli kërkoi pezullimin e vendimit të qeverisë që lidhet me shpronësimin e banesave duke u nisur nga hetimi që po i bëhet zëvendëskryeministres Belinda Balluku nga Struktura e Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK).

Ajo theksoi se VKM-ja në fjalë mban firmën e Ballukut dhe se pezullimi i këtij akti deri në shqyrtimin ligjor nga gjykata mund të shmangë çdo pasojë të paparashikueshme te pronat e qytetarëve.

Në fazën e parë të projektit preken 74 familje, ndërsa mbi 100 të tjera rrezikojnë të preken në vijim.

“TID Durrës” është pjesë e planit 2021-2028 të prezantuar gjatë periudhës së rindërtimit pas tërmetit. Ai është hartuar në bashkëpunim mes Fondacionit Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim (AADF), Ministrisë së Kulturës dhe Bashkisë Durrës.

Megjithëse projekti është paraqitur si ndërhyrje për rigjallërim kulturor dhe urban, procesi i shpronësimeve është zvarritur, ndërsa banorët thonë se dokumentet vendimtare i janë dorëzuar me vonesë dhe pa sqarime.

Në seancën përgatitore të 2 dhjetorit, në Gjykatën Administrative të Tiranës, banorët paraqitën katër kërkesa kryesore:

1. Pezullimin e VKM-së Nr. 477, dt. 31.07.2025, që miraton shpronësimet.
2. Pezullimi i Vendimit Nr. 07, dt. 02.04.2024 të KKTU, që jep lejen e zhvillimit për projektin TID.
3. Marrja e masës së sigurimit të provës, për një ekspertizë të pavarur inxhinierike, arkitektonike dhe arkeologjike.
4. Detyrimi i institucioneve publike të dorëzojnë për gjykatën të gjitha aktet administrative, procesverbalet, dosjet teknike dhe “pasaportat e objekteve”.

Banorët thonë se leja e zhvillimit është dhënë pa konsultim publik dhe në kundërshtim me detyrimet procedurale.

Ata kërkojnë që gjykata ta shqyrtojë ligjshmërinë e saj dhe paralelisht të kërkojë verifikim të gjendjes reale të objekteve, arsyeve të prishjes së tyre, vlerave konstruktive dhe përputhshmërisë së projektit me interesin publik.

Sipas tyre në këtë çështje janë bërë një sërë shkeljesh ligjore duke përfshirë:

• Ligjin për shpronësimet (8561/1999)
• VKM nr. 169/2020 për konsultimin publik të pasurive kulturore
• Ligjin 107/2014 për planifikimin e territorit
• Rregulloren e Planifikimit të Territorit (VKM 686/2017)
• Ligjin 10440/2011 për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis
• VKM 247/2014 për informimin dhe përfshirjen e publikut

Sipas banorëve, asnjëri nga këto detyrime ligjore nuk është respektuar.

Ata theksojnë se procesi i shpronësimit është kryer me vlerësime që mbështeten në VKM-të e viteve 2000 dhe 2015, të cilat nuk përkojnë me çmimet e tregut në zonën historike të Kalasë. Kjo ka ulur ndjeshëm dëmshpërblimin e propozuar.

Në raportime të mëparshme, Citizens.al ka sjellë rastet e disa banorëve, shtëpitë e të cilëve nga autoritetet publike vlerësoheshin 60-100 mijë euro ndërkohë që nga vlerësues privatë të pasurive vlera e tyre në treg ishte së paku dy herë më e lartë.

Kjo qasje, e kombinuar me mungesën e konsultimit, i jep projektit karakter të një procesi të mbyllur, të ndërtuar për të justifikuar vendime të marra më herët.

Në një koment për Citizens.al AADF ka shpjeguar se kontributi i saj për projektin “përfaqëson një dhurim për qytetin dhe komunitetin lokal”, si pjesë e angazhimit për ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore.

“AADF nuk ka asnjë rol apo përgjegjësi në lidhje me procedurat e shpronësimeve, përcaktimin e vlerës së kompensimit për pronat, apo çdo proces tjetër që lidhet me çështjen e pronave në zonën e projektit” ka theksuar ajo në një përgjigje të mëparshme për Citizens.al.

Por, banorët theksojnë se nuk janë kundër zhvillimit, por kundër “prishjeve me vendime të marra pa transparencë” të cilat cenojnë të drejtat kushtetuese të pronësisë.

Çështja “TID Durrës” pritet të bëhet një precedent i rëndësishëm për mënyrën se si trajtohen komunitetet brenda zonave historike, sidomos kur projektet zbatohen pa procese transparente dhe me akte të kontestuara.

Lexoni gjithashtu:

• Banorët e Durrësit kundërshtojnë shpronësimet për projektin TID
• Projekti TID Durrës, banorët protestojnë para zyrave të AADF-së
• Durrës, 32 familje në ish-kabinat e plazhit rrezikojnë të mbeten pa strehë

The post Banorët çojnë në gjyq projektin “TID Durrës” appeared first on Citizens.al.

Në Shqipëri, ligji është i qartë: për të marrë leje drejtimi duhet të kesh mbushur 18 vjeç. Çdo person nën këtë moshë, sipas ligjit, konsiderohet i mitur. Ndërsa rregullat e Kodit Rrugor duket se shkruhen bardhë e zi, realiteti në terren është shumë më gri. Zëra të rinjsh sot në fillim të të njëzetave tregojnë se kanë […]

The post Të miturit në timon pushtojnë rrugët, policia “mbyll njërin sy” appeared first on BoldNews.al.

Nëse disponon para të padeklaruara pranë autoriteteve, qofshin këto të fituara përmes evazionit fiskal, qoftë përmes kontrabandës apo aktiviteteve të tjera kriminale, do të kesh mundësi t’i deklarosh pranë tatimeve përkundrejt një tatimi minimal prej 5%, dhe askush nuk do t’ju inspektojë për të vërejtur se nga kanë ardhur paratë dhe as nuk do t’ju […]

The post Me parullën e “paqes”, Rama ringjall projektin e debatueshëm të amnistisë fiskale appeared first on Reporter.al.