IA po përshpejton kundër-reagimin ndaj teknologjisë në klasat amerikane, shkruan The Economist
Â
Rreth 150 vjet pĂ«rpara se Apple tĂ« shiste iPad-e pĂ«r shkollat, nĂ« vitin 1857, njĂ« profesor i Harvardit me origjinĂ« greke, Evangelinus Apostolides Sophocles, protestoi duke djegur publikisht âblue booksâ, broshura tĂ« reja provimesh me laps e letĂ«r, qĂ« po zĂ«vendĂ«sonin provimet me gojĂ«. Ai nuk ia doli tâi ndalonte.
Këto broshura u bënë makthi i brezave të studentëve amerikanë, derisa testet kaluan në kompjuter.
Tani, megjithatĂ«, âblue bookâ po rikthehet: shitjet e tyre janĂ« mĂ« shumĂ« se dyfishuar nga 2022 nĂ« 2024, sipas kompanisĂ« sĂ« tĂ« dhĂ«nave Circana. Edhe provimet me gojĂ« duket se janĂ« nĂ« prag rikthimi.
Nga shkolla e mesme deri në universitet, mësuesit po përpiqen të mbrohen nga teknologjia në klasë, e cila mundëson kopjimin dhe ushqen shpërqendrimin. Laura Lomas, profesore letërsie në Universitetin Rutgers, tani u kërkon studentëve të shkojnë të shohin një shfaqje teatri, fundi i së cilës ndryshon çdo natë, në mënyrë që ajo të kuptojë nëse kanë qenë realisht aty.
Ajo jep detyra me prezantime me gojĂ«, nĂ« vend tĂ« PowerPoint-eve mĂ« tĂ« âprekshmeâ nga pĂ«rdorimi i InteligjencĂ«s Artificiale (IA), dhe nuk lejon pushime nĂ« tualet gjatĂ« provimeve me âblue bookâ, qĂ« studentĂ«t tĂ« mos kenĂ« mundĂ«si tĂ« hedhin njĂ« sy te telefonat.
Sara Brock, mĂ«suese anglishteje nĂ« njĂ« shkollĂ« tĂ« mesme nĂ« Port Uashington, Nju Jork, u kĂ«rkon nxĂ«nĂ«sve tĂ« shkruajnĂ« ushtrimet me dorĂ« nĂ« klasĂ«. Justin Reich, drejtor i MIT Teaching Systems Lab, thotĂ« se shkolla e mesme e sĂ« bijĂ«s ka âhequr dorĂ« thuajse krejtĂ«sisht nga detyrat e shtĂ«pisĂ«, pĂ«rveç matematikĂ«sâ. NxĂ«nĂ«sve u thuhet thjesht tĂ« lexojnĂ«.
Â
Â
Ky fenomen pritet të përhapet më tej. Në një sondazh të vitit 2023 nga Intelligent, një organizatë kërkimore, 66% e mësuesve të shkollave të mesme dhe kolegjeve thanë se po ndryshonin detyrat për shkak të ChatGPT; nga ata që po ndryshonin, 76% kërkonin ose planifikonin të kërkonin detyra të shkruara me dorë. Dhe 87% thanë se kërkonin ose planifikonin të shtonin një komponent prezantimi me gojë.
Një sondazh tjetër po atë vit nga EdWeek Research Centre gjeti se 43% e mësuesve mendojnë se nxënësit duhet të zgjidhin problemet e matematikës në klasë duke përdorur laps dhe letër, për të treguar se nuk po përdorin IA.
Dhe në një program pilot të Universitetit të Stanfordit, persona mbikëqyrës patrullojnë sallat e provimeve për të monitoruar testet.
Lufta pro dhe kundĂ«r teknologjisĂ« nĂ« klasat amerikane po zhvillohet edhe nĂ« vende tĂ« tjera tĂ« pasura, vĂ«ren Isabel Dans Ălvarez de Sotomayor, studiuese e arsimit nĂ« Universitetin e Santiago de Compostela nĂ« SpanjĂ«.
Ndërsa vendet më të varfra nxitojnë të digjitalizohen, vendet më të pasura po kufizojnë përdorimin e teknologjisë në klasë, edhe teksa investojnë në infrastrukturë gjithnjë e më të avancuar digjitale.
Pasi fillimisht e përqafuan plotësisht teknologjinë, në vitin 2023 Suedia ndaloi përdorimin e mjeteve digjitale për fëmijët e vegjël dhe tani u jep përparësi teksteve fizike, shkrimit me dorë dhe leximit. Shkollat në Danimarkë dhe Finlandë janë në të njëjtën linjë.
Arsyeja nuk është vetëm ChatGPT dhe mundësia masive për kopje që ajo krijon. Mësuesit janë të shqetësuar edhe për shpërqendrimin masiv.
Në vitin 2025, 56% e mësuesve thanë se laptopët, tabletët ose kompjuterët janë një burim i madh i humbjes së vëmendjes, sipas një sondazhi tjetër të EdWeek Research Centre.
Â
Â
NĂ« Bowdoin College, njĂ« kolegj privat i arteve liberale nĂ« Maine, dekania thotĂ« se âshumĂ« pedagogĂ« e kishin shpallur klasĂ«n e tyre njĂ« hapĂ«sirĂ« pa pajisjeâ edhe pĂ«rpara âpĂ«rhapjes sĂ« fundit tĂ« IAâ.
Kopja nuk Ă«shtĂ« gjĂ« e re, nĂ« njĂ« studim para dhjetĂ« vitesh, 87% e nxĂ«nĂ«sve tĂ« shkollave tĂ« mesme pranuan se kishin kopjuar tĂ« paktĂ«n njĂ« herĂ« muajin e mĂ«parshĂ«m, dhe studiuesit zbuluan se kjo pĂ«rqindje nĂ« fakt ka rĂ«nĂ« qĂ« atĂ«herĂ«, por âshkalla e kopjimit Ă«shtĂ« ndryshe, dukshĂ«m mĂ« e madheâ qĂ« kur u shfaq IA e avancuar, thotĂ« Reich i MIT.
âKemi njĂ« mori intervistash me fĂ«mijĂ« qĂ« thonĂ« gjĂ«ra si: âNĂ« vitin e fundit tĂ« shkollĂ«s sĂ« mesme nuk bĂ«ra asnjĂ« detyrĂ« shtĂ«pie. Ădo detyrĂ« e bĂ«ra me IA.ââ Universitetet nuk janĂ« mĂ« mirĂ«, thotĂ« Lomas. âNjĂ« student madje citoi njĂ« punim timin qĂ« IA e kishte sajuar nga hiçi.â
Studime rigoroze kanĂ« treguar se teknologjia nĂ« klasĂ« mund tâi ndihmojĂ« nxĂ«nĂ«sit tĂ« mĂ«sojnĂ« algjebĂ«r, por provat pĂ«r pĂ«rmirĂ«sim tĂ« rezultateve nĂ« fusha tĂ« tjera janĂ« tĂ« pakta.
Në të kundërt, përfitimet që ofron shkrimi me dorë për proceset njohëse po merr sërish vëmendje dhe respekt, edhe përtej shkencave humane.
Një mësues i shkencave kompjuterike në Hunter College High School në Nju Jork, së fundmi, riktheu shkrimin me dorë për detyrat e programimit, sepse ndihmon si në mbajtjen mend të informacionit, ashtu edhe në zhvillimin e mendimit kritik.
Por jo të gjithë që duan të rikthehen te metodat e vjetra, mund ta bëjnë këtë. Prindërit shpesh nuk mund të heqin dorë lehtësisht nga platformat e teknologjisë arsimore.
Dhe Derek Vaillant, profesor historie nĂ« Universitetin e Miçiganit, thotĂ« se edhe pse ekziston njĂ« konsensus se mĂ«suesit duhet tĂ« âkthehen te bazatâ duke i dhĂ«nĂ« pĂ«rparĂ«si provimeve me laps e letĂ«r, universitetet publike tĂ« mĂ«dha nuk po ofrojnĂ« burime tĂ« mjaftueshme pĂ«r kĂ«tĂ« sfidĂ«, duke mos punĂ«suar mjaftueshĂ«m asistentĂ« mĂ«simorĂ«. AdministratorĂ«t, thotĂ« ai, âpo flasin me dy gjuhĂ«.â
Mes prindërve, janë më të pasurit dhe më të arsimuarit ata që duan më pak teknologji në klasë, thotë Anne Maheux nga Universiteti i Karolinës së Veriut në Chapel Hill, e cila studion përdorimin e teknologjisë nga adoleshentët.
Një raport i Pew Research Centre në dhjetor 2024 gjeti se 58% e adoleshentëve hispanikë dhe 53% e adoleshentëve me ngjyrë raportuan se ishin pothuajse gjatë gjithë kohës në internet, krahasuar me 37% të adoleshentëve të bardhë. Hendeku digjital, vëren ajo, është përmbysur.
KĂ«to ndryshime kĂ«rkojnĂ« tĂ« rimendohet qĂ«llimi i kohĂ«s sĂ« kaluar nĂ« klasĂ«. NĂ« Hunter, njĂ« mĂ«sues i anglishtes pĂ«r klasĂ«n e 11-tĂ« caktoi pesĂ« detyra letrare pĂ«r tâu shkruar me dorĂ«, secila duke zĂ«nĂ« tĂ« gjithĂ« orĂ«n.
Në të kaluarën, kjo nuk do të konsiderohej përdorim i mirë i kohës dhe përpjekjes së mësuesit, thotë Reich.
Por sot, ândoshta gjĂ«ja mĂ« e mirĂ« qĂ« mund tĂ« bĂ«jmĂ« nĂ« klasĂ« Ă«shtĂ« tâu japim tĂ« rinjve dhuratĂ«n e kohĂ«s sĂ« qetĂ«, pa shpĂ«rqendrimeâ.
The post Të mësuarit si dikur, provimet me shkrim dore dhe me gojë po rikthehen appeared first on Revista Monitor.
Login
