Sebi Alla Kalimi i detyrës si kreu i SPAK nuk mund të ishte vetëm një stafetë rutinë, ndonëse drejtuesi i ri Klodian Braho u kujdes që t’i jepte më shumë rëndësi institucionit, sesa pozicionit të lartë që do të mbajë në mandatin 3-vjeçar.

Dy paraardhësit e tij, Arben Kraja dhe Altin Dumani lanë shenja secili në formën e tij, por Braho do të mbajë edhe një peshë më të rëndë pasi koha “Dumani” ka lënë disa shënjime që për këdo që do e pasonte, ka një arsye më shumë për tu matur me një punë të bërë dhe punët që duhen bërë.

“Dua të vlerësoj paraardhësin në detyrë, zotin Kraja, si dhe Dumanin për integritetin e tij”, tha Braho.

Ai u zgjodh kreu i ri i SPAK me shtatë vota pro nga anëtarë të KLP-së, kundrejt tre rivalëve që morrën përkatësisht tre dhe një votë.  

Hetimi financiar

Kryebashkiakë në detyrë, ish-kryebashkiakë, ish-kryeministra e presidentë, ministra në detyrë të prekur majtas dhe djathtas janë një pjesë e punës së kohës Dumani, madje dy ditë para se të linte detyrën la firmën e fundit në kërkesën drejtuar Parlamentit për të marrë autorizim për arrestimin e zëvendëkryeministres Belinda Balluku.

“Jemi përballur me sfida dhe presione, por SPAK është sot më i fortë, konsoliduar dhe më i besueshëm se më parë. Dua të falënderoj çdo punonjës për përkushtimin dhe sakrificat”, tha Dumani.

Ndërsa emra të rëndësishëm të politikës së 30 viteve të fundit kanë proceset e hapura me drejtësinë, hetimi finaciar dhe bllokimi i aseteve të ardhura nga korrupsioni mbetet në nivele të ulëta. “Në ushtimin e detyrës fokusi im do të mbetet funksionimi i brendshëm, funksionimi i ligjit. BKH dhe hetimi financiar janë shtylla të rëndësishme të SPAK”, tha Braho.

Në një reagim në rrjetet sociale Misioni i BE-së në Tiranë uroi Brahon, por gjithashtu në të njëtin postim, vlerësoi punën e Dumanit. “Përgëzojmë Klodian Brahon, i cili merr detyrën sot si Kryetar i SPAK-ut dhe i urojmë atij çdo sukses në këtë rol të rëndësishëm. Ne gjithashtu përgëzojmë SPAK-un për qëndrueshmërinë e tij përballë presionit politik dhe vendosmërinë dhe integritetin e treguar nga Kryeprokurori në largim Altin Dumani, nën udhëheqjen e të cilit SPAK arriti përparim në luftën kundër korrupsionit të nivelit të lartë dhe forcoi besimin e publikut në drejtësi”, thotë misioni i BE-së.

Dosjet

Si prokurorr i SPAK, Klodian Braho ka hetuar disa dosje ndër më kryesoret janë Inceneratori i Elbasanit, duke nxjerrë urdhër arresti për shumë persona mes të cilëve Mirel Mërtiri, Stela Gugallja, Klodian Zoto, gjithashtu si pjesë të kësaj dosje ndau hetimin për ish zëvendës kryeministrin Arben Ahmetaj.

Çështja tjetër që çoi në zbulimin e një skeme korruptive në Bashkinë e Tiranës është e ashtëquajtura dosja 5D, apo edhe “Toyota Auris” ku janë përfshirë disa individë nga sistemi i drejtësisë por njëkohësisht ka të hapura edhe dy fraksione të tjera po për të njëjtën dosje.

The post Kreu i ri i SPAK, në sfidë për tejkalimin e punës së Dumanit appeared first on Faktoje.al.

Ish-mbrojtësi i Manchester City dhe Norwich City, Åge Hareide, ka ndërruar jetë në moshën 72-vjeçare.

Muajin e kaluar u bë e ditur se ish-lojtari i Norvegjisë, i cili numëronte 50 paraqitje me kombëtaren e vendit të tij, ishte diagnostikuar me kancer në tru në fillim të këtij viti. Të enjten, u konfirmua se Hareide e humbi betejën e shkurtër me sëmundjen, ndërsa homazhet kanë vërshuar nga tifozë në Angli dhe në Skandinavi.

Manchester City reagoi përmes një njoftimi në rrjetet sociale: “Manchester City është i trishtuar të mësojë se Åge Hareide, lojtari i parë norvegjez i klubit, ka ndërruar jetë në moshën 72-vjeçare.”

Hareide zhvilloi 24 ndeshje me City-n pas transferimit nga Molde në vitin 1981. Një vit më vonë, ai kaloi te Norwich City, ku regjistroi 52 paraqitje gjatë dy sezoneve.

Edhe Norwich City shprehu ngushëllimet: “Norwich City është thellësisht i pikëlluar nga lajmi për ndarjen nga jeta të ish-lojtarit tonë Åge Hareide. Mendimet tona janë me familjen dhe miqtë e Åge në këtë moment.”

Në vitin 1985, Hareide u largua nga Anglia për t’u rikthyer te Molde, ku fillimisht mori rolin e lojtarit-trajner, përpara se të përqendrohej plotësisht në karrierën e trajnerit pas tërheqjes nga futbolli si lojtar.

Gjatë karrierës së tij si trajner, ai drejtoi shtatë klube dhe tre përfaqësuese kombëtare, duke fituar tituj kampionë në Norvegji, Danimarkë dhe Suedi. Një nga arritjet më të mëdha ishte udhëheqja e Danimarkës deri në fazën e 1/8-ave të Kupës së Botës 2018, ku u eliminua nga Kroacia.

The post Ndahet nga jeta ish-trajneri i njohur i Danimarkës pas betejës me kancerin në tru appeared first on iconstyle.al.

BRUKSEL, 17 dhjetor /ATSH/- Kemi shumë punë për të bërë. Duhet të shkojmë më tej dhe të ecim shpejt. Dhe kjo është veçanërisht e rëndësishme kur bëhet fjalë për mbrojtjen dhe sigurinë, tha dje në mbrëmje presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, gjatë një fjalimi në seancën plenare të Parlamentit Evropian, sipas ec.europa.eu.

“Në fund të fundit, Evropa duhet të jetë përgjegjëse për sigurinë e vet. Ky nuk është më një opsion. Është një domosdoshmëri. Ne i dimë kërcënimet me të cilat përballemi dhe do të përballemi me ato. Kjo do të thotë se duhet të jemi të gatshëm”, tha Von der Leyen.

“Ne duhet të prodhojmë dhe të dislokojmë pajisje të reja ushtarake – në mënyrë që të mund të luftojmë një luftë hibride moderne. Pas disa dekadash mungese të investimeve, tani po bëjmë një hap përpara”, shtoi ajo.

“Po e transformojmë bazën tonë industriale të mbrojtjes me qëllimin për të ofruar një teknologji të avancuar dhe prodhim të shpejtë masiv në kazanin e luftës. Këtë vit, kemi bërë më shumë për mbrojtjen sesa në dekadat e fundit”, theksoi Von der Leyen.

“Gjatë 10 viteve të fundit, kemi investuar 8 miliardë euro në fondin e mbrojtjes. Këtë vit, ne mundësuam 800 miliardë euro investime deri në vitin 2030. Dhe kemi parë se sa i mbingarkuar ka qenë programi ynë SAFE – me kërkesën e 19 shteteve anëtare që tejkaloi shpejt 150 miliardë euro”, tha ajo.

“Shtetet anëtare tashmë po kërkojnë një raund të ri të SAFE. Kjo tregon angazhimin tonë evropian ndaj sigurisë evropiane. Kjo rritje nuk ka të bëjë vetëm me mbrojtjen, të gjithë e dimë këtë. Ka të bëjë me lirinë, prosperitetin dhe pavarësinë tonë”, tha Von der Leyen. //a.i/

The post BRUKSEL – Von der Leyen: BE-ja duhet të përgatitet për luftë hibride moderne appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

STRASBURG, 16 dhjetor /ATSH-AFP- DPA/ – Komisioni Evropian propozoi sot që të autorizojë disa pesticide për një kohë të pacaktuar, me përjashtim të substancave që konsiderohen të rrezikshme, me qëllim thjeshtimin e procedurave për bizneset.

Bruksel dëshiron ta bëjë sistemin e tij të autorizimit më të përgjegjshëm duke eliminuar kërkesën për rinovimin e disa pesticideve. Kjo masë, të cilës i frikësohen organizatat mjedisore, do t’u paraqitet shteteve anëtare dhe anëtarëve të Parlamentit Evropian.

Rivlerësimet periodike të kërkuara aktualisht për përbërësit aktivë do të hiqen sipas një propozimi të prezantuar sot nga komisioni. Substancat më të rrezikshme, megjithatë, do të jenë të përjashtuara.

Aktualisht, miratimi i një përbërësi aktiv në BE jepet vetëm për një periudhë të kufizuar deri në 15 vjet dhe duhet të rivlerësohet më pas.

Nëse rinovimi nuk është i suksesshëm, miratimi skadon.

“Sipas planeve të reja, rinovimet dhe rivlerësimet e synuara do të kryhen vetëm kur ka arsye shkencore për këtë”, tha komisioni.

Kjo do të aplikohet gjithashtu për herbicidin e kontestuar glifosat, të cilin komisioni nuk e konsideron të rrezikshëm.

Substanca përdoret që nga mesata e viteve 1970, kryesisht me emrin tregtar “Roundup” dhe tani gjendet në shumë pesticide nga prodhues të ndryshëm.

Kohët e fundit. Be-ja  zgjati miratimin për glifosatin deri në fund të vitit 2033.

Në disa vende të BE-së, përfshirë Gjermaninë, përdorimi i tij në kopshtet private si dhe në tokat publike është i ndaluar ose i kufizuar në mënyrë të rreptë për shkak të shqetësimeve mjedisore dhe shëndetësore.

Shtetet anëtare të BE-së dhe Parlamenti Evropian tani do të shqyrtojnë dhe mund ta ndryshojnë propozimin./ /Ad.Ab./

The post BRUKSEL – BE propozon autorizimin e disa pesticideve pa kufizime kohore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Serbia për vitin 2026 ka në fokus rritjen e kapaciteteve teknologjike dhe forcimin e infrastrukturës operative për Agjencinë e saj të Inteligjencës (BIA). Sipas dokumenteve zyrtare të projekt-buxhetit të Serbisë, BIA pritet të disponojë afro 89 milionë euro, një shumë dukshëm më e lartë krahasuar me vitet e fundit.

Kjo ngritje buxhetore vjen në kohën kur në Kosovë është shënuar rritje e ndjeshme e arrestimeve për spiunazh në favor të Serbisë gjatë tre vjetëve të fundit.

Sipas drejtorit të institutit “Octopus”, Arben Fetoshi, kjo rritje financiare e Serbisë ndaj BIA-s bart mesazhe të qarta për synimet e Beogradit kundër Kosovës.

Fetoshi për KosovaPress ka thënë se kjo qasje e Serbisë përfaqëson intensifikim të aktiviteteve hibride, duke pasur parasysh aktivitetet që lidhen jo vetëm me veriun e vendit, por edhe me përdorimin e rrjetit të spiunazhit brenda vendit.

“Fatkeqësisht, investim më i madh në aktivitetet hibride, jo vetëm kundrejt Kosovës, por një agjendë më e ngjeshur e Serbisë, në kuadër të politikës së tyre hegjemoniste për botën serbe. Natyrisht në veçanti ndaj Kosovës, duke pasur parasysh të gjitha aktivitetet që lidhen jo vetëm me veriun e vendit, por edhe me përdorimin gjithnjë e më agresiv të rrjetit të spiunazhit brenda Kosovës, në kuadër të qëllimeve të Serbisë për ta mbajtur gjendjen jo-stabile dhe për të nxitur në vazhdimësi tensione ndëretnike, duke instrumentalizuar komunitetin serb në Kosovë”, ka thënë Fetoshi.

Ai ka theksuar se Serbia po përballet me sfida më të mëdha si rezultat i punës së institucioneve të sigurisë së Kosovës.

“Kohëve të fundit Serbia është ballafaquar me një sukses gjithnjë më të madh të institucioneve të sigurisë në Kosovë, në neutralizimin e kërcënimeve që paraqet rrjeti si i spiunazhit dhe aktivitetet e tjera hibride kundër Kosovës. Në këtë kuadër, Agjencia Kosovare për Inteligjencë ka bërë një punë jashtëzakonisht efektive dhe mesa duket po vazhdon, ndonëse është komplekse, sfiduese detektimi dhe neutralizimi i bashkëpunëtorëve të BIA-s dhe në përgjithësi agjendës armiqësore. Kemi të bëjmë gjithashtu me një kundër reagim ndaj institucioneve të Serbisë, me qëllim që të shtojnë aktivitetet e tyre, të rrisin çmimin dhe të përdorin mjetet financiare për operacione më efektive kundër Kosovës”, ka thënë ai.

Drejtori i “Octopus”, ka theksuar se Kosova mbetet e ekspozuar ndaj kërcënimeve hibride dhe nevojitet forcim i kapaciteteve të sigurisë. Sipas tij, institucionet e sigurisë, në veçanti AKI-ja duhet të rrisin kapacitetet sa i përket fondeve shtesë që t’i kundërpërgjigjet në mënyrë efektive kërcënimeve që vijnë nga Serbia.

“Ne, në vazhdimësi, jemi të ekspozuar ndaj kërcënimeve hibride që vijnë prej Serbisë, sidomos duke pasur parasysh ndjeshmërinë e situatës në veriun e vendit tonë. Institucionet e Kosovës duhet të kundërpërgjigjen me vigjilencë të shtuar edhe me masa, të cilat rrisin kapacitetet e institucioneve të sigurisë, në veçanti të AKI-së, sa i përket fondeve shtesë, buxhetit, për shkak se është e domosdoshme që rritja e kapaciteteve t’i kundërpërgjigjet në mënyrë efektive çfarëdo kërcënimi që vjen prej Serbisë, sidomos në kontekstin e përplasjeve gjeopolitike”, ka thënë ai.

Fetoshi shtoi se Kosova duhet të ndërmerr masa urgjente edhe në fushën e sigurisë kibernetike.

“Ne, në kuadër të monitorimeve si institut, kemi konstatuar që është urgjente që Kosova të ndërmerr gjithçka që duhet sa i përket sigurisë kibernetike, një koordinimi më të ngjeshur në BE dhe SHBA, për rritjen e kapaciteteve në sferën e sigurisë kibernetike. Me institucionet tjera, sikurse AKI-ja, mendojmë që rritja e kapaciteteve duhej të konsistonte në një rezultat më të qartë në neutralizimin e rrjetit të spiunazhit dhe aktiviteteve të tjera që ndërlidhen me BIA-n”, tha Fetoshi.

Kujtojmë, përgjatë këtij viti Gjykata Themelore, shpalli të dënuarin e parë për spiunazh, Aleksandar Vllajiq dhe ka ngritur katër aktakuza të tjera për të njëjtën vepër. /KP/

TIRANË, 4 dhjetor/ATSH/ Ministrja e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, Evis Sala prezantoi sot në Kuvend, projektligjin “”Për shërbimet dhe produktet biocide në shëndetin publik”, të ndryshuar”.

Sala tha se sot prezantohet një projektligj me rëndësi të veçantë për shëndetin publik.

“Edhe pse në pamje të parë duket një paketë e specializuar teknike, realiteti është se ky ligj prek jetën e përditshme të të gjithëve. Ky është një ligj që vendos në qendër të tij sigurinë e qytetarit. Produktet biocide përdoren në spitale, në shtëpitë tona, në industrinë ushqimore ose në ambiente kolektive. Për këtë arsye, standardet për to duhet të jenë të qarta, të unifikuara dhe të garantuara, në mënyrë që mbrojtja e shëndetit publik të mos vijë në kurriz të sigurisë së qytetarëve”, tha Sala.

”Për më shumë se dhjetë vjet, Shqipëria ka funksionuar me një kuadër ligjor të pjesshëm, jo plotësisht të harmonizuar me legjislacionin europian. Boshllëqet ligjore, kanë sjellë një proces jo të strukturuar e transparent për të vlerësuar sigurinë dhe cilësinë e këtyre produkteve.

Sot ne e mbyllim këtë boshllëk. Ky projektligj e vendos Shqipërinë në të njëjtin standard me Bashkimin Europian, duke adoptuar parimet e rregulloret e BE-së dhe duke sjellë një model modern dhe të qëndrueshëm. Projektligji që po shqyrtohet sot, është një shembull i mirë që integrimi i standardeve europiane shtrihet në çdo qelizë. Ai sjell mbrojtjen e shëndetit publik dhe lehtësimin e tregtisë sipas standardeve europiane”, vijoi ajo.

Ministrja Sala nënvizoi se ky projektligj është i rëndësishëm para së gjithash, për të mbrojtur shëndetin e qytetarëve. Sipas Salës, “produktet biocide nuk janë produkte të zakonshme pasi përmbajnë substanca aktive që mund të jenë të dëmshme kur nuk përdoren apo nuk kontrollohen siç duhet”.

“Mungesa e kritereve të detyrueshme krijonte mundësinë që në treg të depërtonin produkte të pasigurta. Me këtë ligj, çdo produkt i tillë do të kalojë një proces të qartë vlerësimi, duke u testuar efikasiteti, përbërja dhe rreziqet e mundshme”, tha Sala.

“Ky projektligj i jep fund edhe fragmentimit të deritanishëm. Për herë të parë krijohet një regjistër kombëtar i produkteve biocide, një databazë transparente ku çdo qytetar, çdo biznes, çdo institucion publik mund të verifikojë se cilat produkte janë të autorizuara dhe cilat jo.

Për herë të parë, sigurojmë që produktet biocide, që do të tregtohen në Republikën e Shqipërisë, janë të njëjta e me të njëjtat standarde me ato që tregtohen në secilin nga vendet e Bashkimit Europian, qofshin këto produkte vendase apo të importuara”, pohoi Sala.

Ministrja tha se me miratimin e projektligjit, autorizimi për vendosjen në treg të produkteve biocide do të lëshohet vetëm për produkte biocide të prodhuara në vend, por të autorizuara paraprakisht në një nga vendet e Bashkimit Europian dhe produkte biocide të importuara dhe të autorizuara paraprakisht në njërin nga vendet e Bashkimit Europian, pavarësisht vendit të origjinës.

“Projektligji siguron vendosjen e një ekuilibri të drejtë ku nga njëra anë, rritet kontrolli dhe siguria; nga ana tjetër, bizneset nuk rëndohen. Kemi propozuar adresimin e mangësive të ndeshura ndër vite ku procedurat ligjore nuk ishin të qarta dhe proceset ishin të paparashikueshme. Për çdo subjekt që importon apo prodhon biocide vendoset detyrimi për të pasur një person teknik të kualifikuar, çka rrit profesionalizmin dhe shmang abuzimet që vijnë nga mungesa e ekspertizës”, tha Sala.

“Kemi dëgjuar me vëmendje të gjitha shqetësimet e ngritura gjatë komisioneve parlamentare. Disa prej tyre lidhen me ngarkesën që mund të krijojnë vlerësimet laboratorike. Dua të theksoj se ligji e parashikon qartë që analizat kryhen vetëm kur ka dyshim të arsyeshëm për rrezik ose për cilësi të pamjaftueshme. Pra, nuk kemi të bëjmë me shpenzime të panevojshme për biznesin, por me një mekanizëm mbrojtës që aktivizohet vetëm kur kërkohet. E kjo është një garanci për sigurinë e qytetarëve”, shtoi ajo.

Sipas Salës, afatet e zbatimit janë menduar në mënyrë realiste, duke krijuar një periudhë tranzitore që i jep kohë tregut të përshtatet natyrshëm me kërkesat e reja.

Sala tha se “sa i përket administratës publike, ministria jonë ka nisur tashmë një proces trajnimi për inspektorët dhe për specialistët që do të jenë të përfshirë në zbatimin e ligjit”.

“Ne sigurojmë se struktura jonë është gati për ta zbatuar këtë ligj me profesionalizëm dhe për të garantuar që çdo produkt i hedhur në treg të jetë i sigurt dhe i kontrolluar. Ky projektligj sjell mbrojtje të drejtpërdrejtë të shëndetit publik dhe njëkohësisht rrit cilësinë e produkteve që qarkullojnë në treg, duke krijuar konkurrencë të ndershme dhe duke shmangur hyrjen e produkteve të dyshimta që dëmtojnë konsumatorin dhe çekulibrojnë tregun”, tha Sala.

Ministrja Sala shtoi, në përfundim të fjalës në Kuvend, se me këtë projektligj sillet një model europian i kontrollit të sigurt.

“Ajo është garanci për qytetarët, është një investim në sigurinë e familjeve tona, është një mburojë për shëndetin publik dhe një hap i qartë drejt modernizimit të tregut shqiptar. Sot vendosim të garantojmë standarde europiane në një fushë që është thelbësore për cilësinë e jetës së qytetarëve”, tha Sala.

/e.i/r.e/

The post Sala: Për herë të parë regjistër kombëtar për produktet biocide appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NATO po eksploron një qasje më agresive për t’iu kundërvënë luftës hibride të Rusisë, duke përfshirë sulmet kibernetike, sabotimin dhe shkeljet e hapësirës ajrore, sipas oficerit më të lartë ushtarak të aleancës.

Admirali Giuseppe Cavo Dragone, kryetar i Komitetit Ushtarak të NATO-s, tha për “Financial Times” të hënën se aleanca po vlerëson mundësitë për të kaluar nga një qëndrim reaktiv në një qëndrim “më agresiv ose proaktiv”, veçanërisht në hapësirën kibernetike.

Ai sugjeroi që NATO mund të konsiderojë masa parandaluese si një formë veprimi mbrojtës, megjithëse kjo do të përfaqësonte një largim nga praktikat tradicionale të aleancës.

Misioni Baltic Sentry i NATO-s është cituar si një shembull i parandalimit efektiv, duke parandaluar incidente të mëtejshme të prerjes së kabllove nga anijet e lidhura me të ashtuquajturën flotë hije të Rusisë.

Megjithatë, kufizimet ligjore dhe juridiksionale theksohen si sfida kryesore, tha Dragone, i cili vuri në dukje se NATO përballet me më shumë kufizime sesa homologët e saj për shkak të konsideratave etike dhe ligjore.

Qeveritë evropiane po debatojnë për përgjigje më të forta ndërsa sulmet e dyshuara hibride ruse rriten në të gjithë kontinentin.

Dronët e lidhur me Rusinë thuhet se kanë shkelur hapësirën ajrore në Poloni dhe Rumani, ndërsa dronë të paidentifikuar kanë prishur aeroportet dhe bazat ushtarake në Evropën Perëndimore. Një linjë hekurudhore kyçe midis Varshavës dhe Kievit u sabotua, duke e shtyrë Poloninë të vendosë 10.000 trupa për të mbrojtur infrastrukturën kritike.

Disa anëtarë të NATO-s, përfshirë Danimarkën, Republikën Çeke dhe Mbretërinë e Bashkuar, tashmë kryejnë operacione kibernetike sulmuese, ndërsa të tjerë, si Gjermania dhe Rumania, po zgjerojnë fuqitë ligjore për të kapur dronë mbi zona të ndjeshme.

Një kontroll rutinë i Autoritetit Kombëtar të Ushqimit (AKU) në tregun e Tiranës ka zbuluar se mandarina të mbushura me pesticide kanë përfunduar pa pengesë në tryezat e qytetarëve. Analizat e kryera nga Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë (ISUV) konfirmuan praninë mbi normë të insekticidit Pirimiphos-methyl, një substancë që përdoret për mbrojtjen e frutave, […]

The post Alarm ushqimor/ 700 kg mandarina me pesticide në treg, AKU pa pistë për burimin appeared first on BoldNews.al.

Kia Telluride u bë menjëherë një hit kur debutoi për vitin 2020. Pesë vjet më vonë, mbetet një nga modelet më të shitura të markës dhe ende një nga SUV-të më të njohura me tre rreshta në treg.

Pa u mbështetur në sukseset e saj, Kia po rishpik Telluride-in e saj për vitin 2027. I planifikuar të debutojë zyrtarisht në Panairin e Automobilave në Los Angeles të këtij viti, Kia ka publikuar foto të hershme dhe disa detaje kyçe rreth përditësimit të shumëpritur, transmeton Telegrafi.

Ndërsa Kia nuk ka publikuar asnjë specifikim - më e rëndësishmja, çfarë motori mund ta fuqizojë atë - ka ende shumë për të pëlqyer në lidhje me Telluride-in e gjeneratës së ardhshme në sipërfaqe.

Ndërsa Telluride i mëparshëm ishte tashmë mjaft i ashpër, projektuesit e Kia-s iu përkushtuan shumë estetikës së natyrës me këtë model të ri.

Pjesa e përparme tani paraqet një grilë më të lartë dhe më të gjerë që shtrihet deri te dritat e përparme. Dizajnet e grilës ndryshojnë sipas zbukurimeve: SXP merr një ngjyrë të zezë me shkëlqim me rrjetë vertikale, ndërsa XRT ka një model rrjete të zezë që shtrihet deri në bazën e parakolpit.

Rrudhat e mprehta, trekëndëshe të karrocerisë përgjatë krahëve të përparmë dhe të pasmë i japin Telluride një pamje më të skalitur, të plotësuar nga një kapotë më e gjerë dhe një vijë çatie më elegante.

Një element i ri çatie shtrihet në kapakun e bagazhit, ndërsa veshje shtesë mbështillet rreth harqeve të rrotave. Nëse e ngushtoni mjaftueshëm fort, mund të dalloni edhe shenja të Range Rover-it më të fundit në siluetën e tij.

Si dritat e përparme ashtu edhe dritat e pasme miratojnë një paraqitje të re vertikale, dhe një dizajn i ri i rrotaveme një model kryq është i disponueshëm në modelet SXP dhe X-Pro të paraqitura këtu. X-Pro gjithashtu shton grepa të ndritshme portokalli përpara për pak stil shtesë jashtë rrugës.

Nëse Telluride 2027 duket më i madh se më parë, kjo është sepse është i tillë. Kia e zgjati bazën e rrotave me gati tre inç, duke rritur gjatësinë e përgjithshme me 2.3 inç. Telluride tani mat 199.2 inç nga parakolpi në parakolp, që duhet të nënkuptojë edhe më shumë hapësirë për pasagjerë dhe bagazh.

Brenda, kabina merr një ridizajnim gjithëpërfshirës për t'iu përshtatur pamjes së jashtme më të mprehtë. Një ekran i ri me dy ekrane shtrihet nga pas timonit deri në qendër të panelit. Ndërsa Kia nuk ka konfirmuar dimensionet e sakta, konfigurimi duket padyshim më i madh se ekranet opsionale 12.3 inç të modelit të mëparshëm.

Materialet premium, të tilla si detaje druri dhe metali të vërtetë, veshin panelin dhe konsolën qendrore. Ulëset e nivelit të sipërm fitojnë një trajtim të ri lëkure dyngjyrëshe me mbështetëse koke rrjetë, ndërsa opsionet e reja të ngjyrave të brendshme - si Deep Navy dhe Blackberry - bashkohen së bashku me detaje si Tuscan Umber dhe Sand Beige.

Detajet e sistemit të fuqisë mbeten të fshehta, megjithëse Telluride ndan platformën e tij me Hyundai Palisade të përditësuar, i cili ofron një konfigurim hibrid 2.5 litra me turbo dhe një motor V-6 3.5 litra. Pritet që Telluride të pasqyrojë këto zgjedhje.

Çmimet janë gjithashtu të panjoftuara, por ne parashikojmë një rritje modeste krahasuar me modelin aktual. Telluride i vitit 2026 fillon nga 37,885 dollarë për modelin bazë LX dhe arrin deri në 55,180 dollarë për SX Prestige X-Pro. Telluride i vitit 2027 pritet të fillojë nga pak më pak se 40,000 dollarë. /Telegrafi/

TIRANË, 8 nëntor/ATSH/ Përdorimi i pesticideve të regjistruara dhe udhëzimi mbi praktikat e përdorimit të rregullt të tyre ishte në qendër të një takimi të zhvilluar nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU) me grumbullues, eksportues, importues dhe fermerë.

Në këtë takim ishin të pranishëm edhe drejtues të Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural si dhe të institucioneve të tjera të varësisë.

Në një postim në rrjetet sociale, AKU theksoi se “problematika kryesore mbetet përdorimi i pesticideve të palejuara nga fermerët dhe ku i sigurojnë ato”.

Në takim u theksua domosdoshmëria që pikat e grumbullimit të forcojnë kriteret dhe të sigurojnë dokumentacion të plotë për gjurmueshmërinë e produkteve, si edhe raport-analizat përkatëse.

“Fokus i veçantë iu dha rolit të farmacive bujqësore dhe shpërndarësve të mëdhenj, të cilët duhet të tregtojnë vetëm pesticidet e autorizuara nga Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, si edhe të udhëzojnë fermerët mbi përdorimin korrekt të tyre, sasitë dhe afatet e karencës, duke garantuar kështu sigurinë ushqimore”, theksoi AKU.

Angazhimi i AKU-së mbetet i palëkundur në mbrojtje të interesave të konsumatorit, përmes zbatimit rigoroz të ligjit.

Për AKU-në siguria ushqimore mbetet sfidë e përbashkët.

1 nga 3

/k.s/r.e/

The post Përdorimi i pesticideve, AKU: Pikat e grumbullimit dokumentacion të plotë për gjurmueshmërinë e produkteve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 5 nëntor/ATSH/ Duartrokitjet e zjarrta të publikut mbyllën natën e dytë të baletit magjik “La Sylphide”.

Mbrëmjen e djeshme ishin të tjerë balerinë të cilët shkëlqyen me performancën e tyre në skenën e TKOB-së. Në rolin e La Sylphide vallëzoi Eles Resuli, si Effie erdhi Jonida Qafmolla, James-in e interpretoi Anxhelo Muçollari, Madge u interpretua nga Alisa Gjoni. Ndërsa Orkestra Simfonike e TKOBAP u drejtua nga i mirënjohuri Gridi Kraja.

Drejtori i Teatrit Kombëtar të Operas e Baletit, Aulon Naçi, reagoi në rrjetet sociale për natën e shkuar duke e konsideruar magjike.

“Baleti “La Sylphide” dhuroi emocione të ngrohta plot ngjyra vjeshte. Salla e mbushur plot me artdashës duartrokiti me ovacione të mëdha trupën e baletit të Teatrit Kombëtar të Operas, Baletit dhe Ansamblit Popullor” shkroi Naçi.

“La Sylphide”, një nga veprat më romantike të repertorit klasik botëror, është një histori dashurie e pamundur, mes një djali dhe një krijese fantazie. Historia, si një përrallë, zhvillohet mes realitetit e ëndrrës, shoqëruar nga një muzikë e magjishme dhe koreografi plot delikatesë.

Në Skocinë e vitit 1836, në një atmosferë të mbështjellë nga mjegulla dhe misteri, James, një djalë i ri skocez, është gati të martohet me Effie, por një krijesë nga pylli i shfaqet fillimisht në ëndërr dhe më pas në realitet, duke e magjepsur me bukurinë e saj.

Sonte, trupa e TKOBAP do të japë shfaqjen e fundit të “La Sylphide”. /j.p/

1 nga 7

The post Ovacione për baletin “La Sylphide” në TKOB appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 4 nëntor/ATSH/ Publiku i TKOB udhëtoi mbrëmë në Skocinë e mjegullt, ku dashuria dhe ëndrra vallëzuan në kufijtë e realitetit dhe imagjinatës.

Baleti “La Sylphide” solli një mbrëmje të jashtëzakonshme duke i dhuruar publikut një kryevepër të repertorit klasik botëror.

“La Sylphide” u vu në skenë nga balerinët e Teatrit Kombëtar të Operas e Baletit, me koreografi nga August Bournonville, muzikë nga Herman Severin Løvenskiold të luajtur nga Orkestra Simfonike e TKBOAP-së, drejtuar nga Gridi Kraja.

Historia e “La Sylphide” do të shfaqet edhe sonte e nesër (4 dhe 5 nëntor).

“La Sylphide” është një nga baletet më të magjishëm të epokës romantike. Në mëngjesin e ditës së martesës, James, i rrëmbyer mes realitetit dhe ëndrrës, zgjohet nga një puthje e lehtë. Sylphide, një krijesë ajri, e thërret drejt botës së saj të padukshme.

Ai përpiqet ta harrojë, por fryma e saj e ndjek kudo. Një shtrigë e vjetër, Madge, i profetizon të fejuarës së tij, Effies, se do të martohet me kushëririn Gurn, jo me James-in.

I ndarë mes dashurisë tokësore dhe asaj qiellore, James ndjek Sylphide-n në pyllin e saj magjik. Duke u përpjekur për ta mbajtur pranë atë, ai bie pre e mashtrimit të shtrigës. /j.p/

1 nga 11

The post Bota magjike e “La Sylphide” në TKOB appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Eksperti i sigurisë Agim Musliu, ka theksuar se propaganda serbe ka një histori të gjatë dhe se ajo ka filluar shumë më herët se sa krijimi i shtetit të Serbisë.

Ai ka kujtuar një episod të njohur të propagandës serbe, të cilin e lidh me gazetën "Borba" dhe fejtonin e vitit 1989, që i kushtohej atdhetarit të njohur Adem Demaçi.

Musliu ka theksuar se këtë fejton, me titullin "DIRIGJENTI NGA BURGU", e paraqiste Demaçin si një "armik të rrezikshëm" për regjimin serb, duke u munduar ta mbyllte jo vetëm figurën e tij, por dhe aspiratat liridashëse të popullit shqiptar.

"Më 20 mars 1989, në faqen e parë të gazetës serbe 'Borba', kishte nisur fejtoni 'DIRIGJENTI NGA BURGU', i cili i kushtohej Adem Demaçit. Atëbotë, Demaçi 53-vjeçar, kishte 27 vjet vuajtje dënimi në burgjet e Serbisë”, theksoi Musliu në një postim të tij në rrjetet sociale.

Ai theksoi se, pavarësisht përpjekjeve të Serbisë për të mbyllur Adem Demaçin dhe luftën për liri, ky nuk ka mundur ta ndalë aspak popullin shqiptar.

"Pra, pavarësisht përpjekjes së Serbisë që ta mbyllë DEMAÇIN dhe njëkohësisht ta mbyllë edhe aspiratën liridashëse shqiptare, BACA ADEM u lirua pas një viti nga burgu! Populli shqiptar e ndoqi rrugën e tij!", theksoi Musliu.

Sipas tij, ky akt i Serbisë dhe përpjekjet për të ndaluar aspiratat shqiptare për liri janë ende të pranishme, veçanërisht në formën e luftës hibride që zhvillohet sot.

Musliu theksoi se është e domosdoshme që të mbrohet shtetësia dhe liria e Kosovës nga këto përpjekje të vazhdueshme.

"Nuk duhet të lejojmë që lufta hibride serbe të na dëmtojë as shtetin e as lirinë tonë! Këtë ia kemi borxh Bacës Adem dhe fëmijëve tanë!", përfundoi ai. /Telegrafi/

ROMË, 28 tetor /ATSH/ – Italia ka qenë prej dekadash sinonim i elegancës dhe mjeshtërisë artizanale. Etiketa “Made in Italy” ka përfaqësuar gjithmonë cilësi, origjinalitet dhe pasion, por sot ajo përballet me një krizë të thellë. Nga mungesa e të rinjve që ndjekin profesionet tradicionale, deri te ndikimi i inteligjencës artificiale, po sfidohet vetë themeli i industrisë që dikur dominonte botën e modes, sipas “Euronews”.

Në një konferencë të mbajtur në Venecia, ekspertët e industrisë paralajmëruan se koha e artë e modës italiane mund të marrë fund nëse nuk ndërmerren masa urgjente. Ata theksuan nevojën për transparencë në zinxhirin e furnizimit dhe për përqafimin e qëndrueshmërisë si vlerë themelore e prodhimit.

Sipas tyre, vetëm kështu “Made in Italy” mund të mbetet simbol i cilësisë dhe jo një kujtim i së kaluarës.

Mjeshtëria tradicionale, si qepja e kostumeve me dorë apo punimi i lëkurës, kërkon vite trajnimi. Por sot, të rinjtë po e shmangin këtë rrugë të gjatë për karriera më të shpejta dhe më fitimprurëse.

Giuseppe Attolini, një nga emrat më të njohur të rrobaqepësisë napolitane, thotë se mungesa e praktikantëve është bërë alarmante. “Të rinjtë nuk shohin më të ardhme në këtë profesion. Ata kërkojnë para të lehta dhe rrugë të shkurtra drejt suksesit”, u shpreh ai.

Problemi është përhapur në gjithë Italinë , nga fabrikat e lëkurës në Toskanë, tek endësit e leshit në Piemonte.

Vetëm në tremujorin e dytë të vitit 2025 u mbyllën mbi 1 000 kompani të vogla, ndërsa vlera totale e industrisë ra nga 104 miliardë euro në vitin 2023 në 80 miliardë këtë vit.

Një tjetër kërcënim është teknologjia. Me ngritjen e inteligjencës artificiale, humbet lidhja njerëzore që e ka bërë modën italiane unike, njohja e mjeshtrit, kontakti me krijuesin dhe puna e dorës.

“Inovacioni teknologjik nuk mund të zëvendësojë inteligjencën dhe saktësinë artizanale”,  paralajmëron Simone Balducci, president i Federmoda në Firence.

Megjithatë, ekspertët nuk janë pesimistë.

Në “Forumin e Modës së Qëndrueshme të Venecias” u arrit një dakordësi, e ardhmja e modës italiane do të varet nga kombinimi i traditës me transparencën dhe teknologjinë.

Organizata *”Confindustria Moda” po krijon një platformë dixhitale për të garantuar origjinën e produkteve, ndërsa Dhoma Kombëtare e Modës po përgatit kritere të përbashkëta për qëndrueshmërinë.

“Sot qëndrueshmëria nuk është një kosto, por identiteti ynë industrial”, deklaroi Luca Sburlati, president i Confindustria Moda. “E ardhmja e ‘Made in Italy’ do të jetë e qëndrueshme, konkurruese dhe e bashkuar ose nuk do të ekzistojë më fare”. /Ad.Ab./

The post “Made in Italy” në rrezik: Sfida e madhe e modës italiane appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Autoriteti Kombëtar i Ushqimit ka kryer kontrolle në 7 subjekte që tregtojnë Produkte me Origjinë Blegtorale (PMB) në qarqet Tiranë, Durrës dhe Lezhë. Në Durrës, është bllokuar një sasi prej 3 tonësh produktesh për shkak të mospërputhjes së afateve të ruajtjes të deklaruara në etiketë. Në Lezhë, janë ndaluar 977 kilogramë produkte për të njëjtën […]

The post Tregtimi i pesticideve, bllokohen 3.9 tonë produkte për bimët në Durrës dhe Lezhë appeared first on BoldNews.al.

Për një automjet që ka ekzistuar që nga viti 2019, normalisht do të prisnit që shitjet të ngadalësoheshin ndërsa modeli plaket.

Megjithatë, Telluride kundërshton këtë trend. Dërgesat në Shtetet e Bashkuara kanë qenë në rritje për disa vite rresht, transmeton Telegrafi.

Kia shiti 115,504 njësi në vitin 2024, dhe ka një shans të mirë që ky vit të jetë edhe më mirë. Deri në shtator, SUV-i me benzinë me madhësi të plotë është rritur me 13 përqind.

Edhe pse është ende duke ecur mirë, një brez i dytë është i pashmangshëm. Përfundimet do të bëhen më 20 nëntor në Panairin e Automobilave në Los Angeles 2025.

Edhe pse modeli që po largohet mbetet në shitje si një model 2025MY, pasardhësi i tij nuk do të arrijë në sallonet e ekspozitave deri në vitin e modelit 2027.

Kjo sugjeron se do të duhet pak kohë para se Telluride i gjeneratës së ardhshme të fillojë të mbërrijë në shitësit në të gjithë SHBA-në.

Përpara debutimit të tij, Kia ka publikuar disa imazhe paralajmëruese. Ndërsa Telluride fshihet në hije, disa detaje janë të dukshme.

Është në mënyrë të parashikueshme katrore dhe përvetëson gjuhën më të fundit të dizajnit të kompanisë, duke shfaqur një interpretim të përditësuar të dritave vertikale.

Pjesa e përparme jep ndjesi EV9, por ruan një grilë funksionale për të ftohur motorin.

Nën kapakun e motorit, prisni të njëjtat motorë si modeli i tij simotër, Palisade. SUV-i me tre palë ulëse i Hyundai përdor një motor të ri V-6 3.5 litra me aspiratë natyrale që prodhon 287 kuaj-fuqi.

Si alternativë, një konfigurim hibrid çiftëzon një motor me katër cilindra 2.5 litra me turbo me dy motorë elektrikë për një total prej 329 kuaj-fuqi. Të dy konfigurimet janë të disponueshme me dy ose katër rrota aktive.

Mos u habitni nëse Telluride i ri rritet pak krahasuar me paraardhësin e tij. Hyundai e ka zgjatur Palisade me 2.5 inç, me bazën e rrotave të zgjatur me 2.7 inç.

Gjatësia e shtuar përmirëson hapësirën në rreshtin e tretë, dhe versioni i Kia-s ka të ngjarë të ndjekë të njëjtën linjë.

Palisade është gjithashtu pak më i gjerë dhe më i gjatë se më parë, gjë që është një arsye tjetër për të pritur një rritje të ngjashme nga Telluride.

Sa i përket çmimeve, Hyundai Palisade bazë 2026 fillon nga 41,035 dollarë, ndërsa Telluride që po largohet fillon nga 37,885 dollarë.

Pritet që gjenerata e ardhshme e SUV-it kryesor me motor me djegie të Kia-s ta ngushtojë këtë boshllëk. /Telegrafi/

TIRANË, 21 tetor /ATSH/ Zëvendësministrja e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, Entela Ramosaçaj, prezantoi në Komisionin për Ekonominë, Punësimin dhe Financat ndryshimet në ligjin “Për shërbimet dhe produktet biocide në shëndetin publik”, duke theksuar se ato synojnë sigurimin e një mbrojtjeje më të lartë për shëndetin e njerëzve, kafshëve dhe mjedisit.

Ramosaçaj nënvizoi se ndryshimet synojnë harmonizimin e rregullave për vendosjen në treg dhe përdorimin e produkteve biocide në përputhje me standardet e Bashkimit Evropian, duke eliminuar autorizimin e produkteve që nuk përmbushin kriteret e sigurisë së BE-së.

Ndër të tjera, projektligji parashikon që autorizimi i produkteve biocide do të jepet vetëm për ato të prodhuara në vend ose të importuara dhe të miratuara më parë në një nga vendet e BE-së, pavarësisht vendit të origjinës.

Ligji aktual lejon autorizimin e produkteve biocide që janë miratuar në vende të jashtme të BE-së (si SHBA, Kanada, Japonia, Turqi, etj.), duke përfshirë produkte që mund të mos përmbushin standardet e sigurisë të BE-së. Kjo krijon një standard të dyfishtë dhe rrit rrezikun e futjes në treg të produkteve me cilësi të ndryshme.

P/ligji parashikon krijimin e një strukture të specializuar brenda Ministrisë së Shëndetësisë, si dhe forcimin e kapaciteteve të Institutit të Shëndetit Publik me specialistë të fushës për menaxhimin dhe kontrollin e produkteve biocide.

Gjithashtu, Komisioni i Autorizimit të produkteve biocide do të transformohet nga një organ këshillimor në një organ vendimmarrës, duke marrë përgjegjësi më të mëdha në autorizimin dhe rregullimin e përdorimit të këtyre produkteve.

Projektligji synon harmonizimin e legjislacionit për biocidet me atë për kimikatet, duke përmirësuar kontrollin mbi substancat kimike që përmbahen në produktet biocide.

Po ashtu, përcaktohen kritere për licencimin e personave fizikë dhe juridikë që tregtojnë këto produkte, me një fokus të veçantë te përdorimi për qëllime vetjake dhe kërkesat për kualifikimet e personave përgjegjës.

“Paketimi, ambalazhimi dhe transporti i produkteve biocide do të jenë të pëafruara me standardet e BE-së”, siguroi Ramosaçaj. /j.p/

The post Standarde europiane për vendosjen në treg të produkteve biocide appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 20 tetor/ATSH/ “La Sylphide”, një nga kryeveprat e repertorit klasik botëror, ngjitet në skenën e TKOBAP-së më 3, 4 dhe 5 nëntor.

Baleti “La Sylphide” sjell një përplasje mes reales dhe ëndrrës, tokësores dhe shpirtërores, përmes finesës së artit të baletit.

Në Skocinë e vitit 1836, në një atmosferë të mbështjellë nga mjegulla dhe misteri, James, një djalë i ri skocez, është gati të martohet me Effie, por një krijesë nga pylli i shfaqet fillimisht në ëndërr dhe më pas në realitet, duke e magjepsur me bukurinë e saj.

I ndarë mes dashurisë tokësore dhe asaj qiellore, James-i e ndjek atë në pyll, duke braktisur Effie-n. Por dashuria për të pamundurën sjell tragjedinë: një shtrigë i jep James-it një shall të mallkuar që ai duhet ta mbajë pranë tij. Kur ai ia hedh shallin, ajo humbet krahët dhe shuhet në duart e James-it. Në fund, James mbetet vetëm dhe i lënduar, ndërsa Effie martohet me një djalosh tjetër.

“La Sylphide” është një balet klasik romantik, në dy akte. Koreografia origjinale, në vitin 1832 u bë nga Filippo Taglioni dhe 4 vjet më pas nga August Bournonville. /j.p/

The post Magjia e “La Sylphide”, së shpejti në skenën e TKOB appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Çrregullimet e tiroides në fëmijëri nuk janë të rralla, por shpesh kalojnë pa u vërejtur. Diagnoza e hershme është vendimtare për zhvillim të shëndetshëm trupor dhe mendor

Dr. Hafize Rafuna
Endokrinologe Pediatrike
hafizerafuna@hotmail.com
📞 +383 44 265 800

Gjatë viteve të fundit, çrregullimet hormonale në fëmijëri janë bërë gjithnjë e më të njohura për mjekët dhe familjet. Ndër më të rëndësishmet ndër to janë çrregullimet e funksionit të gjëndrës tiroide, të cilat, nëse nuk diagnostikohen dhe trajtohen në kohë, mund të lënë pasoja të pakthyeshme në zhvillimin fizik dhe mendor të fëmijës.

Gjëndra tiroide është një strukturë e vogël në qafë, por me ndikim të madh: ajo rregullon metabolizmin, zhvillimin e trurit, temperaturën trupore, rritjen dhe funksione të shumta trupore përmes prodhimit të hormoneve T3 dhe T4.

Hipotiroidizmi kongjenital – urgjencë mjekësore në ditët e para të jetës

Hipotiroidizmi kongjenital është një nga çrregullimet endokrine më të rënda në periudhën neonatale. Ai ndodh kur gjëndra tiroide mungon, është e pazhvilluar ose nuk funksionon siç duhet që nga lindja.

Shenjat klinike shpesh janë të fshehura në fillim, por vonesa në diagnostikim mund të sjellë prapambetje të pakthyeshme në zhvillimin mendor. Prandaj, vendet me sisteme të zhvilluara shëndetësore e përfshijnë testimin neonatal për hipotiroidizëm si pjesë të detyrueshme të skriningut të lindjes.

Trajtimi është i thjeshtë: hormon sintetik (levotiroksinë) dhe fillimi i hershëm – brenda dy javëve të para, garanton zhvillim normal në shumicën dërrmuese të rasteve.

Tiroiditi Hashimoto – kur sistemi imunitar sulmon veten

Në moshat më të rritura, sidomos gjatë pubertetit, hasim më shpesh tiroiditin autoimun Hashimoto, një sëmundje ku sistemi imunitar gabimisht sulmon gjëndrën tiroide.

Kjo gjendje është shkaku më i zakonshëm i hipotiroidizmit tek fëmijët dhe adoleshentët, dhe shpesh zhvillohet ngadalë, duke e bërë të vështirë për prindërit të dallojnë shenjat:

• Lodhje e vazhdueshme
• Shtim në peshë pa arsye
• Ftohtësi
• Konstipacion
• Probleme me përqendrimin dhe mësimet
• Cikël menstrual i çrregullt te vajzat

Diagnoza bëhet përmes analizave të TSH, T4 dhe antitrupave anti-TPO, dhe trajtimi përfshin përdorimin e levotiroksinës, me ndjekje të rregullt nga mjeku endokrinolog.

Hipertiroidizmi – kur tiroideja punon më shumë sesa duhet

Në raste më të rralla, por klinikisht më të zhurmshme, fëmijët mund të preken nga hipertiroidizmi, ku gjëndra prodhon tepricë hormonesh. Shkaku më i shpeshtë është sëmundja Graves, një tjetër gjendje autoimune që ndodh më shpesh te vajzat adoleshente.

Simptomat përfshijnë:

• Humbje peshe me oreks të shtuar
• Djersitje, nervozizëm, dridhje
• Rrahje të shpejta të zemrës
• Probleme me gjumin
• Sy të dalë (ekzoftalmi)

Trajtimi përfshin barna antitiroidale, ndonjëherë jod radioaktiv apo kirurgji, dhe kërkon monitorim të ngushtë.

Roli i prindërve dhe mjekëve – çelësi për diagnozë të hershme

Shumë nga këto çrregullime kanë shfaqje të ngadalta dhe simptoma që mund të ngatërrohen me probleme të zakonshme të fëmijërisë. Prandaj, është thelbësore që prindërit të jenë të vëmendshëm ndaj ndryshimeve të papritura në sjellje, energji, peshë, dhe rritje.

Për mjekët e kujdesit parësor, kontrolli periodik i rritjes, maturimit pubertal dhe ndonjëherë analizat hormonale, mund të zbulojnë probleme të cilat fëmija vetë nuk i shpreh.

Thirrje për ndërgjegjësim dhe skrining

Në muajin tetor, kur shënohet Dita Botërore e Menopauzës (18 tetor) dhe Osteoporoza (20 tetor) – dy gjendje të lidhura me hormonët – është po ashtu një moment i mirë për të rritur ndërgjegjësimin për shëndetin e tiroides tek fëmijët dhe adoleshentët.

Shëndeti hormonal në fëmijëri është themeli për një jetë të shëndetshme. Tiroidja është e vogël, por ndikimi i saj është i madh dhe përgjegjësia jonë është ta dëgjojmë trupin e fëmijës edhe kur ai nuk flet me fjalë, por me simptoma. /Telegrafi/

ANKARA, 18 tetor /ATSH-AA/ – Stabiliteti i ngrirë i Antarktidës po tregon shenja të shpërbërjes nën presionin e ngrohjes globale, me shkencëtarët që vëzhgojnë rritje të shkrirjes së sipërfaqes, përshpejtim të akullnajave dhe tkurrje të akullit detar të ngjashëm me tendencat e vërejtura në Grenlandë.

Sipas faqes së internetit ‘Ars Technica’, hulumtimi i botuar në ‘Nature Geoscience’ tregon se ngrohja në Polin e Jugut po shkakton humbje të konsiderueshme të akullit në një rajon që dikur mendohej se ishte i mbrojtur nga ndryshimet e shpejta klimatike, tha faqja e internetit Ars Technica.

“Ne menduam se do të duheshin shekuj që të shihej ndonjë lloj ndikimi klimatik në Antarktidë. Dhe kjo nuk është vërtet e vërtetë ” tha Ruth Mottram, autore kryesore e studimit dhe studiuese e akullit në Institutin Meteorologjik Danez.

Shtresa e akullit e Antarktidës shtrihet në 5.4 milionë milje katror dhe përmban ujë të ngrirë të mjaftueshëm për të rritur nivelin global të detit me 190 këmbë (58 metra) nëse shkrihet plotësisht.

Vetëm shtresa e akullit të Antarktidës Perëndimore përmban akull të aftë për të rritur nivelin e detit me më shumë se 3 metra.

Shembja e shtresës së akullit ‘Larsen B’ në vitin 2002, pas verave rekord të ngrohta, shënoi një pikë kthese dramatike.

“Thjesht nuk mund ta besonim ritmin me të cilin ndodhi,” tha Helen Amanda Fricker nga Instituti i Oqeanografisë Scripps.

Humbja e akullit është katërfishuar që nga vitet 1990, me shtresat e akullit të dobësuara që nuk arrijnë të frenojnë akullnajat dalëse.

“Në një moment, nuk ka më ndalesë”, tha Fricker.

Mottram, nga ana e saj, theksoi një valë të jashtëzakonshme të nxehtësisë në vitin 2022 që arriti thellë në shtresën e akullit të Antarktidës Lindore, e cila më parë shihej si rajoni më i qëndrueshëm, e nxitur nga lumenj intensivë atmosferik.

Vëzhgimet satelitore tani tregojnë se rrymat ngrohëse të oqeanit po shkelin rrymën mbrojtëse rrethore të kontinentit, duke sjellë nxehtësi në bazën e rafteve të akullit.

Eric Rignot, profesor i shkencës së sistemit të Tokës në Universitetin e Kalifornisë në Irvine, tha se përvoja e Grenlandës ndihmon në parashikimin e ndryshimeve në Antarktidë.

“Nuk ka fizikë të re në Groenlandë që nuk vlen për Antarktidën dhe anasjelltas”, tha ai.

Edhe pse Antarktida aktualisht po ngrohet me një ritëm pak më të ulët se mesatarja globale, Mottram theksoi se kontinenti nuk është më i izoluar.   /os/

The post KLIME – Antarktida tregon humbje të shpejtë të akullit, teksa ngrohja pasqyron shkrirjen e Grenlandës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.