Shfrytëzimi i burimeve ujore për prodhim energjie elektrike ka qenë një nga të paktat politika të pandryshuara gjatë dekadës së fundit në Shqipëri.

Premtimet për të frenuar ndërtimin e hidrocentraleve, sidomos në zonat e mbrojtura, janë kaluar me një valë kontratash, projektesh të zvarritura dhe përplasjesh me komunitetet.

Citizens sjell një hartë të plotë të shpërndarjes së hidrocentraleve që u ndërtuan në 15 vitet e fundit.

Kush fiton dhe kush humbet nga ndërtimi i tyre? Përvoja tregon se komunitetet përreth digave nuk fitojnë gjë, përkundrazi.

Qeveritë ndërrohen, hidrocentralet vazhdojnë

Ndërsa qeveria e Kryeministrit Edi Rama, në pushtet prej vitit 2013, vazhdon ta paraqesë zhvillimin e hidrocentraleve si politikë të qëndrueshme energjitike, bilanci real mbetet i paqartë.

Pasi mori pushtetin, Rama e konsideroi “korrupsion shkatërrimtar” prirjen e qeverisë së shkuar të drejtuar nga Sali Berisha (2005-2013) për dhënien e lejeve të hidrocentraleve në zonat e mbrojtura. 

Ai tha se në këto zona ishin dhënë 113 leje, prej të cilave theksoi se 55 “nuk kanë për të filluar punë” si zotim i tij se “politika me hidrocentralet” do të ndryshonte.

Enti Rregullator i Energjisë (ERE) raportonte asokohe se vendi kishte 80 hidrocentrale private (2013) me kapacitet të përgjithshëm rreth 240 megavat (MW).

Pas kësaj, qeveria Rama shqyrtoi 103 kontrata koncesionare në një proces të gjatë, pas së cilit në vitin 2019 deklaroi anulimin e 27 prej tyre, që parashikonin ndërtimin e 80 HEC-eve.

Në këtë periudhë (2019) ERE raportonte për shumfishim të hidrocentraleve private: 197 me fuqi 827 MW.

Qeveria doli me gjykimin e përgjithshëm se hidrocentralet e vegjël ishin të padobishëm në aspektin energjetik dhe të dëmshëm në raport me mjedisin dhe komunitetet.

“Nuk do ketë më në Shqipëri, leje për asnjë HEC nën 2 MW dhe nuk do lejohet më kurrë që në emër të prodhimit të energjisë të preken zona me rëndësi nga pikëpamja natyrore dhe turistike, apo komunitete, duke arritur deri në pikën që tubat e HEC-it të futen në burimin e ujit,” u zotua Rama asokohe.

Por koha tregoi se ky zotim nuk u mbajt. Qeveria vijoi të jepte leje për HEC-et e vogla, madje ajo ndërhyri edhe në ligjin e zonave të mbrotjura duke i tkurrur edhe territoret e parqeve kombëtare në favor të dhënies së burimeve ujore për HEC-e.

Rastet konkrete janë HEC-et në Zall-Gjoçaj apo dhe në Kurdari ku “HEC Doma” po ndërtohet pavarësisht kontestimeve të komunitetit dhe faktit se ka një kapacitet prej më pak se 2 MW.

ERE raportoi në vitin 2024 për 238 hidrocentrale private të prodhimit të energjisë.

Një rritje me 41 HEC-e (17.2%) krahasuar me vitin 2019 kur qeveria u zotua për qasje të kontrolluar, 158 HEC-e (66.3%) prej vitit 2013 kur socialistët morën pushtetin.

Më shumë se gjysma e këtyre impianteve (58%; 138 HEC-e) prodhojnë energji minimale (me kapacitete 2 ose më pak se 2 MW), dhe janë ndërtuar pavarësisht dëmeve ndaj mjedisit, burimeve ujore dhe komuniteteve.

Rrjeti i hidrocentraleve në Shqipëri

Në 15 vitet e fundit, ndërtimi i hidrocentraleve në Shqipëri është shtrirë në gjithë territorin. Kjo ka prekur shumicën e bashkive duke krijuar një rrjet të dendur tubash dhe digash në rrjedhat e lumenjve kryesorë të vendit.

Sipas të dhënave të siguruara nga Citizens.al nga 61 bashkitë e vendit, gjatë kësaj periudhe u vunë në punë 211 hidrocentrale, ndërkohë 24 të tjerë janë në proces ndërtimi.

Ky zgjerim ka ndodhur përmes kontratave të lidhura në periudha të ndryshme, shpesh edhe një dekadë më parë, që vijojnë të mbahen aktive pavarësisht zvarritjeve, proceseve gjyqësore apo kundërshtimit nga komunitetet lokale.

Ndërkohë, shpërndarja e hidrocentraleve nuk është e njëtrajtshme.

Bashki si Librazhdi (21), Dibra (19), Korça (15), Maliqi (15), Skrapari (13), Mirdita (12) dhe Klosi (12) përqendrojnë numrin më të lartë të hidrocentraleve në funksion, ndërsa në disa prej tyre vijojnë projekte të reja, shpesh të shoqëruara me protesta dhe konflikte ligjore.

Ndryshe, 30 bashki të tjera nuk kanë pasur zhvillime hidrocentralesh gjatë kësaj periudhe kryesisht për shkak të mungesës së burimeve ujore të qëndrueshme, duke nxjerrë në pah varësinë e modelit energjetik nga lumenjtë malorë.

Megjithatë në zona të ndryshme si Kukësi (13), Fushë-Arrëzi (10), Mati (8) dhe Tepelena (5) janë raportuar për projekte në proces. Shumica e këtyre projekteve janë kontestuar, veçanërisht në bashkinë Tepelenë, ku prej vitit 2017 ka nisur njëproces gjyqësor kundër ndërtimit të një HEC-i në lumin e Nivicës.

Të dhënat që ofrojnë autoritetet publike janë shpesh kontradiktore, megjithatë, ato tregojnë se qasja për ndërtimin e hidrocentraleve mbetet e pandryshuar që prej vitit 2010 dhe se ndërtimi i HEC-eve ka vijuar edhe pas premtimeve për ndalimin e lejeve të reja ndërsa roli i bashkive mbetet kryesisht administrativ, pa ndikim të drejtpërdrejtë në vendimmarrjen.

Agjencisë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN), tha për Citizens.al se aktualisht janë mbi 150 projekte HEC-esh në procedura për “plotësim dokumentacioni” apo “marrje lejesh”. Kjo agjenci, në këtë pikë, mban të arkivuar si projekte në proces edhe rastet e rrëzuara me vendime gjykatash apo vendosjes së lumenjve në zona të mbrojtura, si për shembull: Kalivaçi, Shushica dhe Poçemi.

Në mungesë të një vlerësimi të plotë kombëtar për ndikimin mjedisor dhe social të këtij modeli zhvillimi, rrjeti i hidrocentraleve është konsoliduar tashmë si një realitet i pakthyeshëm, duke u shoqëruar me pikëpyetje mbi qëndrueshmërinë afatgjatë të burimeve ujore dhe marrëdhënien mes investimeve private, komuniteteve lokale dhe interesit publik.

Kaçinari: “Uji në tuba” dhe një komunitet në revoltë

Në Kaçinar të Mirditës, tensioni i mbledhur ndër vite shpërtheu në fundin e muajit mars në një protestë të mirëfilltë. Qindra banorë nga fshatrat përreth, por dhe diaspora u mblodhën për të kundërshtuar ndërtimin e katër hidrocentraleve të koncesionarit “Shpërdhaza-Energji”.

Banorët e konsiderojnë cenim kryesor për jetën e tyre futjen në tuba e disa prej përrenjve malorë, të cilët historikisht janë përdorur nga fshatrat.

Rruga e vështirë drejt Qafës së Vorres, rreth 40 minuta larg nga Rrësheni, ku u zhvillua protesta, tregonte njëkohësisht degradimin e territorit dhe tensionin e autoriteteve: postblloqe policore, kontrolle makinash dhe prezencë e pajustifikuar efektivësh.

“Këtu këtë popull e kanë grabitur,” përshkroi revoltën Arben Gega, një prej protestuesve, “por kur s’na ka bërë turku të ikim, këta jo se jo, nuk do t’ia arrijnë!”.

Gjok Beqiri, nga fshati Simon, tregoi se projekti prek shtatë fshatra me mbi 3,000 familje.

Kabina e rojeve dhe kamerat e sigurisë të vendosura përreth kantierit kishin krijuar një ambient të denjë për zonë ushtarake, ndërsa banorët, në mungesë informacioni dhe të vënë përballë faktit të kryer, ngritën dyshimet se dokumentacioni i kompanisë nuk është i rregullt.

Këtë shqetësim ndanë për Citizens.al disa prej tyre, të cilët thanë se nuk ishin njoftuar kurrë për dëgjesa publike, pavarësisht pretendimeve të kompanisë.

Në muajin prill, makineritë e kompanisë “Shpërdhaza-Energji” hynë në pyllin aty pranë, një zonë me një peizazh të larmishëm buzë rrugës, për të cilën banorët druajnë se mund të vuajë pasoja nga hidrocentralet.

Pasi konstatuan pemët e para të rrëzuara nga punimet ata organizuan protesta të tjera, një prej së cilës edhe në Tiranë, para ministrisë së Infrastrukturës.

Kryetari i fshatit Simon, Gjergj Deda, ngriti dyshimet se punimet po kryheshin pa lejet e nevojshme “sepse kërkonin dhe shoqëroheshin nga policia çdo ditë”.

Për komunitetin, uji është thelbi i jetesës: mullinjtë, tokat dhe historinë e tyre. “Vllaut s’ia fal, jo më të huajit,” kanë theksuar disa prej tyre.

Ndaj ata i janë drejtuar drejtësisë. Në shtator, Gjykata e Lezhës vendosi t’ia kalojë çështjen Strukturës së Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK) duke shpallur moskompetencë.

Ndërsa në 16 dhjetor, Gjykata e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) vendosi t’ia delegojë çështjen Gjykatës së Lartë, e cila do të përcaktojë gjykatën kompetente për shqyrtimin e kallëzimit të bërë nga 13 banorë të Kaçinarit, kallëzim i kryer prej 25 nëntor-it 2019.

Kurdaria: Një verë e nxehtë kundër HEC-it “Doma”

Në Kurdari të Matit, vera shënoi nisjen e punimeve për HEC-in “Doma”, një projekt i “Global Interprise Group” që pritet të shfrytëzojë lumin e Lusës dhe të hapë një trase të re rruge prej 4.4 km.

Për banorët, ky projekt vjen në një kohë kur ata vuajnë për ujë, pavarësisht investimeve në ujësjellës.

Erind Saliaj, administrator i Njësisë Administrative Suç, shpjegoi për Citizens.al se pesë fshatrat e zonës – Kurdari, Skënderaj, Kurqelaj, Suç dhe Kujtim – nuk kanë furnizim të rregullt dhe se ndërtimi i një hidrocentrali është “absurd” në këto kushte.

Tregues për situatën ishte gjendja në kafenenë më popullore të fshatit, e cila shërbente vetëm ujë të ambalazhuar, teksa çezma e oborrit të saj ishte tharë.

Procesi i dëgjesave publike ka qenë pika kryesore e tensioneve në këtë çështje, e cila është shoqëruar me protesta dhe përplasje me kompaninë.

Një ekskavator dhe furgon me gomë të çarë qëndronin të braktisur në fund të trasesë së hapur si dëshmi e përplasjeve. Ato ruheshin nga një kamerë, e cila për ironi furnizohej me panel diellor.

Sipas banorëve, dëgjesa e parë, e vitit 2018, tregoi se shumica ishin kundër hidrocentraleve, por ndryshe, në procesverbal u paraqit si shprehje dakordësie.

Rexhep Kuleni, një nga zërat më të fortë të komunitetit, tha se ky veprim përbën shkelje penale, për të cilën duhet gjetur përgjegjësia.

Ai kujton dëgjesën e dytë të mbajtur në vitin 2020, kur rreth 500 banorë u mblodhën dhe kërkuan që përfaqësuesi i kompanisë që interesohej për hidrocentralin të largohej.

Por pavarësisht kundërshtive dhe premtimeve se nuk do të rikthehej në zonë, koncesionari u shfaq sërish, duke marrë firma në mënyrë të veçuar, pa pjesëmarrje lajmëruar të komunitetit apo autoriteteve.

“Marrin ca firma në mënyrë abuzive, ku një pjesë e madhe nuk e dinë çfarë kanë firmosur,” tha Kuleni, sipas së cilit në këto dëgjesa nuk ka pasur përfaqësues të bashkisë.

Banorët thonë se mungon transparenca, të dhënat, dhe mbi të gjitha mungon uji. Për ta, hidrocentrali është kërcënim ekzistencial dhe social, jo një projekt energjetik.

Zona, e njohur dhe si “hambari i Matit” për prodhimet bujqësore është zotuar se nuk do ta lërë projektin e hidrocentralit që të zbatohet duke vijuar ndalimin e makinerive t’i bashkohen kantierit.

“Nuk do ta lëmë, me firma të vjedhura, me firma të blera, populli nuk pranon,” theksoi Enver Dava, tokat e të cilit bien krah trasesë së hidrocentralit.

Më 22 tetor 2025, duke marrë parasysh tensionin mes banorëve dhe përfaqësuesve të firmës ndërtuese të hidrocentralit një grup pune nga AKBN-ja mbërriti në terren.

Në procesverbalin e mbajtur u konstatua hapje e trasesë për të pasur akses për punimet për hidrocentralin.

“Në momentin e monitorimit shoqëria nuk po arrinte dot të kryente punimet ndërtimore”, thuhet në procesverbalin e mbajtur nga grupi i punës së AKBN-së.

Paralelisht, banorët e kanë adresuar kundërshtinë e tyre edhe në rrugë gjyqësore. Në tetor, Gjykata Administrative e Shkallës së Parë nuk i ndali punimet, ndërsa deri në një vendim në themel të çështjes, por pavarësisht kësaj banorët mbeten me shpresë për një vendim të drejtë.

Zall-Gjoçaj: HEC-et u ndërtuan, por beteja kundër tyre vazhdon

Në Zall-Gjoçaj, hidrocentralet “Sekë” dhe “Zais” morën formë mes polemikave, por qëndresa e komunitetit atje vijon prej më shumë se shtatë vitesh.

Reportazhet e emisionit “Opinion” nga Blendi Fevziu dhe portali Lexo.al nga Flogert Muça, promovuan me kërshëri gjatë muajve shtator-tetor investimet në hidrocentralet e Zall-Gjoçajt.

Materialet u përpoqën t’i jepnin një dimension tjetër investimit privat të sipërmarrësit italian Fabio Scuero. Sipas tyre tre HEC-et e ngritura në basenin e Urakës me kapacitet 30 MË, janë shoqëruar me investime për një rrjet ujësjellësi për 17 fshatra dhe rreth 90 km rrugë.

Por reportazhet ngjallën zemëratën e banorëve të Zall-Gjoçajt, të cilët prej vitit 2018 kanë protestuar kundër HEC-eve.

Në një deklaratë të përbashkët aktivistët e cilësuan atë reklamë duke kujtuar se Zall-Gjoçaj është bërë simbol rezistence pikërisht sepse HEC-et u ndërtuan brenda Parkut Kombëtar “Lurë-Mali i Dejës”, një zonë e mbrojtur që u tkurr me një vendim të qeverisë në vitin 2022 për t’i hapur rrugë projektit të HEC-it “Zais”.

Prej vitesh, banorë si Abdi Toçi, Dhimitër Koleci dhe Adem Gjokolaj kanë protestuar, kallëzuar zyrtarë publikë dhe kanë çuar çështjen e Zall-Gjoçajt në disa procese gjyqësore.

Në tetor, Gjykata Administrative e Apelit la në fuqi vendimin që legjitimonte ndërtimin e HEC-eve, duke rrëzuar padinë për shfuqizimin e kontratave dhe akteve administrative.

Avokati i tyre, Franc Terihati, tha për Citizens.al se çështja do të shkojë në Gjykatën e Lartë, ndërsa Koleci tha se një padi tjetër po hetohet nga SPAK, dhe një padi penale mbetet e hapur për dëmet e shkaktuara gjatë punimeve, nga prishja e kanalit të ujit e deri te hedhja e inertëve në varreza.

Ndërkohë, kompania ka paditur vetë aktivistë e banorë për shpifje, gjë që komuniteti e sheh si formë presioni për të heshtur rezistencën.

Në terren, pasojat sipas banorëve janë të prekshme: uji është i gjithi në tuba, burimet e fshatit janë shteruar dhe lumi nuk ka më prurjen e mëparshme. Banorët thonë se gjatë verës nuk kishin ujë as për të fikur zjarret, ndërsa bagëtia dhe bletët kanë pësuar dëme të pakthyeshme.

Për Zall-Gjoçajn, beteja nuk ka të bëjë vetëm me një projekt energjetik, por me të drejtën për të ekzistuar brenda peizazhit të tyre.

Edhe pse hidrocentralet u ndërtuan, çështjet ligjore, pasojat mjedisore dhe mosbesimi ndaj institucioneve vazhdojnë ta mbajnë fshatin në një konflikt të hapur me modelin kombëtar të zhvillimit hidroenergjetik.

Lufaj njësoj si Zall-Gjoçajt përballë thatësirës

Në Lufaj të Mirditës, banorët përballen me të njëjtin model të ndërtimit të hidrocentraleve – devijim burimesh ujore pa transparencë dhe pa dëgjesa me komunitetin.

Në korrik ata protestuan kundër kompanisë “Seka Hydropoëer”, me pretendimin se ajo nuk respektonte kontratën e shfrytëzimit të burimeve ujore të zonës duke mos lëshuar rrjedhë për nevojat e tyre.

Zona me një peizazh të mrekullueshëm, nuk ndihmohej aspak nga rruga, e cila ishte në gjendje të amortizuar. Devijimi i prurjeve kishte ulur ndjeshëm burimet duke detyruar disa familje të merrnin ujë gjetkë me mjete të improvizuara.

Banorët thanë për Citizens.al se ata kishin qenë kundër ndërtimit të HEC-ve që para vitit 2017, por që zëri i tyre nuk ishte dëgjuar.

“As nuk na ka pyetur njeri, as nuk kemi qenë dakord,” tha Agron Kaçarri, banor.

Lufaj e lidh drejtpërdrejt fatin e saj me Zall-Gjoçajt, ku hidrocentralet u ndërtuan brenda Parkut Kombëtar të Lurës dhe Malit të Dejës, duke sjellë konflikt të gjatë me komunitetin, ndërhyrje policore dhe pasoja të pakthyera në ekosistem.

“Energji e gjelbër” me kosto të errët

Modeli i hidrocentraleve në Shqipëri është shitur si “një model i gjelbër”, por në realitet ka sjellë dëme të pakthyeshme ekologjike dhe ekonomike në nivele lokale, por edhe kombëtare.

Biologu Olsi Nika, i cili drejton organizatën mjedisore “Eco Albania”, thekson për Citizens.al se shumë projekte hidroenergjetike janë miratuar mbi leje të diskutueshme dhe pa analiza të plota të ndikimit, duke krijuar një zinxhir pasojash që shkon nga shpyllëzimi te shkatërrimi i habitateve ujore.

Sipas tij, devijimi i ujërave, rezervuarët e mëdhenj, ndotja, ndryshimi i temperaturës dhe oksigjenit kanë çuar në humbje speciesh, eutrofikim dhe homogjenizim të biodiversitetit – një proces që shumë zona nuk e rikuperojnë kurrë.

Rast konkret përmendet trofta apo dhe peshq të tjerë migratorë, të cilët nuk arrijnë zonat e shumimit për shkak të devijimeve të lumit apo dhe vetë impianteve hidroenergjetike.

Studimi për Zall-Gjoçajn i biologut Melitjan Nezaj nga Qendra për Ruajtjen dhe Mbrojtjen e Mjedisit Natyror në Shqipëri (PPNEA) e konkretizon problemin.

Me lënien e një sasie minimale të ujit ekologjik, shtrati i lumit thahet pak qindra metra larg veprave të marrjes.

“Në shtratin tashmë pa ujë kanë nisur të shfaqen bimë të mjediseve të thata, një shenjë e qartë e mungesës afatgjatë të ujit,” thekson Nezaj.

Kjo ka zhdukur faunën nënujore, ka degraduar bimësinë dhe ka goditur bujqësinë e banorëve, të cilët varen nga uji për prodhim dhe blegtori.

Ndërtimet kanë lënë pas inertë, kanale të dëmtuara dhe masa rehabilituese të dështuara, shpesh me bimësi jovendase dhe vendkalime peshqish që nuk funksionojnë.

Të dy ekspertët vlerësojnë se këto dëme nuk janë thjesht teknike, por strukturore: një model zhvillimi që shpërfill ligjin dhe zonat e mbrojtura, mungesën e konsultimeve, ndikimet afatgjata dhe transparencën.

“Shumë komunitete,” thekson Nika, “mësuan për projektet e HEC-eve vetëm kur kishin nisur punimet”.

Konfliktet për ujërat janë bërë tipike nga Rapuni te Kaçinari, Kurdaria, Zall-Gjoçaj e Lufaj duke treguar se përfitimet i shkojnë pak aktorëve, ndërsa kostoja bie mbi komunitete dhe ekosisteme të cenueshme.

Ata që fitojnë nga ky model mbeten disa kompani, disa prej të cilave me kapitale të huaja. Ndërsa komunitetet humbasin të tjera burime dhe mundësi zhvillimi duke pasur një arsye më shumë për t’u larguar.

Në plan më të gjerë, ekspertët argumentojnë se hidrocentralet e vogla me fuqi të ulët kanë efikasitet të diskutueshëm dhe shpesh gjurmë të larta karboni, përfshirë prodhimin e metanit nga rezervuarët.

Për biologun Nika, energjia hidroelektrike në Shqipëri duhet parë si “me karbon të ulët, por me ndikim të lartë”, ndërsa zhvillimi i qëndrueshëm kërkon orientim te burimet që nuk fragmentojnë lumenjtë: kryesisht energjia diellore dhe ajo e erës.

The post Energji në kurriz të komuniteteve; mbi 200 hidrocentrale private në 15 vjet appeared first on Citizens.al.

TIRANË, 23 dhjetor/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama u bëri sot thirrje ndërtuesve që të deklarojnë pagat reale të punonjësve.

Në një takim me sipërmarrës nga sektorë të ndryshëm, ku u diskutua mbi Paqen Fiskale, Rama u shpreh se “Çfarë mbështetje kërkoni akoma kur deklaroni punonjës me 50 mijë lekë. E dimë shumë mirë se nuk ekziston punonjës me 50 mijë lekë, me pagë minimale në ndërtim, jo në Tiranë por askund. Nuk të vjen njeri me 50 mijë lekë të të shtrojë një pllakë jo më të marri rrogë”, u shpreh Rama.

Ndërkohë, Rama theksoi se sektori i ndërtimit vijon ende të deklarojë paga minimale.

“Nuk keni faj ju, na i ka lidhur duart Gjykata Kushtetuese para disa viteve që ka vendosur që ne nuk mund t’ju vendosim tavan dhe ju luani. Por bëjini deklarimet dhe jo vetëm paguajini njerëzit, por i deklaroni me ato paga”, iu drejtua Rama ndërtuesve.

Sipas tij, sektori i ndërtimit është sektori me më shumë fitim në Shqipëri dhe sektori ku shfrytëzohen punonjësit më shumë se në çdo sektor tjetër.

“Tani keni filluar ta kuptoni, pak si vonë, se nuk luhet me punonjësit sepse nuk gjen punonjës. Tani që mos t’ju ngelen ndërtimet pa bërë, shkundini mirë xhepat se i keni të fryrë shumë dhe paguani punonjësit me 2000 euro apo 2500 euro rrogë”, tha Rama.

/a.f/

 

The post Rama thirrje ndërtuesve: Deklaroni pagat reale të punonjësve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 19 dhjetor/ATSH/ Këshilli i Ministrave miratoi sot një seri vendimesh për përdorimin e fondeve të rindërtimit të vitit 2025, për të financuar rindërtimin e banesave dhe infrastrukturës në zonat e prekura nga tërmeti i nëntorit 2019, duke siguruar kështu përshpejtimin e rikuperimit të zonave të prekura.

Bashkia Durrës do të përfitojë 169,85 milionë lekë për rikonstruksionin e njësive individuale të banimit të dëmtuara lehtë ose rëndë nga tërmeti, duke përfshirë punime riparimi dhe rikonstruksioni të objekteve që nuk duhet rindërtuar nga e para.

Bashkia Shijak do të marrë mbi 78,24 milionë lekë. Nga këto, 5,31 milionë lekë për riforcimin e banesave me dëmtime të rënda (DS4) dhe 72,93 milionë lekë për punime rikonstruksioni të banesave individuale.

Bashkia Kurbin është një nga përfituesit më të mëdha, me rreth 518,97 milionë lekë të caktuara për rindërtimin e njësive të banimit në pallate dhe truall ekzistues. Nga këto, 104,05 milionë lekë për njësitë që duhet ndërtuar nga e para, 124,04 milionë lekë për njësitë në pallate dhe 130,18 milionë lekë për njësitë e tjera banimi në truall ekzistues.

Për rikonstruksionin e objektit të Komisariatit të Policisë nr. 5 në Kamzë janë caktuar 3,69 milionë lekë.

Fondi Shqiptar i Zhvillimit do të marrë 185,85 milionë lekë për ndërtimin dhe rikonstruksionin e infrastrukturës publike në zonat e reja të zhvillimit, duke përfshirë bashkitë Durrës, Kamzë, Kavajë, Krujë, Kurbin, Lezhë, Mirditë, Shijak dhe Vorë.

Nga këto, 167,26 milionë lekë do të përdoren për programet e zhvillimit dhe ndërtimit të infrastrukturës në zonat prioritare.

Të gjitha këto fonde do të transferohen në formë të pakushtëzuar për bashkitë përkatëse, duke garantuar realizimin e punimeve të nevojshme, përmirësimin e sigurisë së banesave dhe infrastrukturës, si dhe përshpejtimin e rikuperimit të zonave të prekura.

/r.e/a.f/

The post Rindërtimi, mbi 1,25 miliardë lekë për bashkitë Durrës, Shijak, Kurbin dhe Kamëz appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 5 dhjetor/ATSH/ Procesi i rindërtimit pas tërmetit të nëntorit 2019 ishte në qendër të dëgjesës publike për buxhetin 2026 të Bashkisë Tiranë, zhvilluar me banorët e Kombinatit.

Gjatë takimit, banorët ngritën shqetësimet për ecurinë e projekteve.

Nënkryetari i bashkisë Tiranë, Ilir Mëngra, bëri të ditur se nga 688 familje të identifikuara fillimisht, rreth 230 i kanë marrë tashmë apartamentet e reja. Po ashtu, procesi i shortit për ndarjen e banesave është në zhvillim.

“Sot dhe nesër ndahen 82 apartamente të tjera, ndërsa më 31 dhjetor do të hidhet shorti për 80 banesa. Për 75 apartamente të tjera punimet përfundojnë në shkurt”, tha Mëngra.

Ai theksoi se, për shkak të shpronësimeve të domosdoshme gjatë zbatimit të projekteve, numrit fillestar të familjeve i janë shtuar edhe rreth 200 të tjera, duke çuar totalin e apartamenteve të nevojshme në afro 1000.

Sipas tij, rindërtimi në zonën e Kombinatit pritet të përmbyllet mes viteve 2027-2028, pasi aktualisht pesë pallate ndodhen ende në fazë dokumentacioni, ndërsa tre të tjera do të nisin të ndërtohen gjatë vitit 2026.

Në fjalën e saj, nënkryetarja e bashkisë, Vasilika Vjero, u ndal tek investimet në transportin publik, pjesë e buxhetit të vitit të ardhshëm.

“Do të rikonceptohet lëvizja në tri linja kryesore të transportit: linja Kinostudio-Kombinat, ajo e Unazës dhe linja e Tiranës së Re do të kenë korrigjim të korsive dhe reduktim të vonesave në stacione”, u shpreh Vjero.

Një tjetër projekt i rëndësishëm që nis zbatimin në 2025 është pilotimi i ushqimit në shkolla, nga klasa e parë deri në të pestën, një nismë që synon të rrisë cilësinë dhe mbështetjen për nxënësit në arsimin fillor.

/a.f/r.e/

The post Rindërtimi pas tërmetit në Kombinat mbyllet në 2028-ën appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 4 dhjetor/ATSH/ Kostoja e ndërtimit për banesa u rrit me 1,4% në tremujorin e tretë të vitit 2025, pak më pak se 1,6% që ishte një vit më parë. Kjo tregon se çmimet po rriten, por me një ritëm më të ngadaltë.

Grupi që ndikoi më shumë në rritjen e kostove ishin pagat, të cilat u rritën me 6,6%. Pasuar nga shpenzimet për makineri, me rritje 2,4%, dhe transporti me 1,7%.

Nga ana tjetër, çmimet e materialeve ranë me 0,6%, për shkak të uljes së çmimeve të materialeve të ndërtimit, materialeve elektrike dhe komunikimit, si dhe materialeve hidro-sanitare dhe ventilimit.

Në krahasim me tremujorin e mëparshëm, kostot u rritën lehtë me 0,4 %. Shpenzimet për paga u rritën me 1,1%, transporti me 0,8%, makineritë me 0,5% dhe kosto të tjera me 0,1%.

Shpenzimet për materiale ranë me 0,1%, të ndikuara kryesisht nga materialet e ndërtimit, /ndërsa materialet elektrike dhe ato hidro-sanitare u rritën pak. /j.p/

The post Kostoja e ndërtimit të banesave, rritje me ritme të ngadalta appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 2 dhjetor/ATSH/ Në lagjen “Kongresi i Elbasanit”, Rajoni 1, ka nisur puna për ndërtimin e plotë të çerdhes nr. 5, një projekt që vjen si pjesë e angazhimit të bashkisë Elbasan për zgjerimin dhe modernizimin e të gjithë rrjetit të çerdheve dhe kopshteve në qytet.

Ky investim synon t’u ofrojë çifteve dhe familjeve ambiente moderne, hapësira më funksionale dhe kushte të avancuara për kujdesin, rritjen dhe zhvillimin e fëmijëve.

Godina e re do të përfaqësojë një standard më të lartë të sigurisë dhe cilësisë, duke krijuar mjedisin e duhur për mirëqenien e më të vegjëlve.

Ky projekt ishte një kërkesë e banorëve të kësaj lagjeje të madhe, e përcjellë përmes procesit të buxhetimit me pjesëmarrje, i cili tashmë është bërë realitet.

Paralelisht me çerdhen, bashkia Elbasan ka nisur edhe rikonstruksionin e tre shkollave të rëndësishme të qytetit dhe zonave rurale, “Dhaskali Todri”, “Naim Frashëri” dhe shkolla e fshatit Shushicë.

Këto ndërhyrje synojnë të rrisin standardet e mësimdhënies, të përmirësojnë infrastrukturën e ambienteve mësimore dhe të garantojnë kushte dinjitoze për nxënësit.

Me hapjen e kësaj çerdheje, bashkia Elbasan synon të rrisë kapacitetet dhe cilësinë e shërbimeve për fëmijët e qytetit, duke vijuar politikat e saj të orientuara drejt familjes dhe komunitetit.

 

/k.s/j.p/

The post Nis puna për ndërtimin e çerdhes nr. 5 në Elbasan appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 1 dhjetor/ATSH/ Administrata Tatimore publikoi sot listën e pagave indikative për profesionet në sektorin e ndërtimit dhe u bëri apel tatimpaguesve të deklarojnë saktë pagat reale të punonjësve, për të shmangur masat administrative dhe kontrollet e mëvonshme.

Publikimi i pagave është pjesë e zbatimit të planit sektorial të ndërtimit dhe rritjes së kontributeve për sigurimet shoqërore, me synim forcimin e skemës së pensioneve. Sipas Administratës Tatimore, pagat e deklaruara nga subjektet që ushtrojnë aktivitet në këtë sektor do të analizohen dhe krahasohen me nivelin orientues të pagave për profesionet përkatëse.

DPT paralajmëron se çdo tatimpagues që deklaron paga më të ulëta se nivelet indikative, apo ndryshon qëllimisht kategorinë profesionale të punonjësve për të raportuar paga më të vogla, do të konsiderohet me risk dhe do të përfshihet në planet e kontrollit nga strukturat e specializuara.

Sipas pagave orientuese të publikuara, paga indikative për administratorët e kompanive është 140 mijë lekë. Për drejtuesit e mjeteve të rënda llogaritet 110 mijë lekë, për arkitektët 120 mijë lekë, për agjentët e pasurive të paluajtshme 124 mijë lekë, për elektricistët 95 mijë lekë, për bojaxhinjtë 85 mijë lekë, për hidraulikët 95 mijë lekë, për hekurkthyesit 90 mijë lekë dhe për shtruesit e pllakave 90 mijë lekë.

Administrata Tatimore u bën thirrje bizneseve të respektojnë detyrimet ligjore dhe të deklarojnë me korrektësi pagat dhe profesionet e punonjësve, me qëllim formalizimin e tregut të punës dhe mbrojtjen e të drejtave të tyre. /j.p/

 

The post Tatimet publikojnë pagat indikative në ndërtim, nga 85 deri në 140 mijë lekë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 26 nëntor/ATSH/ Pas tërmetit të 26 nëntorit 2019 shumë shkolla dhe kopshte, të cilat u dëmtuan u rindërtuan ose rikonstruktuan me standarde bashkëkohore, më të sigurta dhe më moderne.

Ministrja e Arsimit, Mirela Kumbaro ndau në rrjetet sociale pamje nga këto shkolla të rindërtuara falë punës së Ministrisë së Arsimit, bashkive dhe mbështetjes së Bashkimit Europian përmes programit EU4Schools të zbatuar nga UNDP.

“26 nëntori 2019 është një ditë që mbetet në kujtesën e gjithë Shqipërisë, kur tërmeti i asaj nate la pas dhimbje dhe dëme të mëdha, mes tyre edhe institucione arsimore të dëmtuara ose të shkatërruara”, theksoi Kumbaro.

Ministrja Kumbaro u shpreh se “këto investime nuk janë thjesht ndërtesa të reja, por garanci për të ardhmen, hapësira dinjitoze për nxënësit dhe mësuesit që sot mësojnë në kushte të njëjta me shkollat e vendeve të BE-së”.

Në buxhetin 2026 në fondin e investimeve për përmirësimin e infrastrukturës së shkollave janë parashikuar 18,3 milionë euro.

/k.s/r.e/

The post Kumbaro: Në gjashtë vite u rindërtuan shkolla dhe kopshte më të sigurta dhe më moderne appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Sot, 6 vite nga tërmeti tragjik i 26 nëntorit 2019, procesi i rindërtimit është afër mbylljes financiare, por jo i përfunduar në terren. Qeveria ka shpenzuar 131 miliardë lekë dhe raporton se 90% e projekteve janë ndërtuar. Megjithatë, zvarritjet dhe mungesa e transparencës vijojnë të mbajnë pezull ende mijëra familje që janë pa çati mbi kokë. 

Esmeralda Topi 

Financimi për rindërtimin, i cili nisi me hov të madh pas tërmetit tragjik të 2019-s, po i afrohet mbylljes. Pas gjashtë vitesh, me një faturë mbi 131 miliardë lekë shpenzimesh, qeveria do të ndalë financimin në fund të 2026. Buxheti i shtetit nuk planifikon më asnjë lek për rindërtimin pas vitit të ardhshëm. 

Pas një sërë afatesh të humbura dhe zvarritjesh të pafundme, qeveria planifikon se fundi i vitit 2026 është “mbyllja” zyrtare e programit të rindërtimit. Sipas Ministrisë së Financave, programi do të mbyllet me 5 miliardë lekë të planifikuara në buxhetin e vitit 2026. 

“Kur sot thuhet se 2026-a do të jetë viti i fundit, kuptohet më shumë si një mbyllje formale sesa si një fund i natyrshëm i punëve.
Sepse edhe tani mbeten zona ku punimet nuk kanë përfunduar, projekte që varen nga leje të tjera, apo shtëpi individuale në fshatra që përfundojnë gjithmonë të fundit në listë. “- thotë për Faktoje.al Eduard Gjokutaj, ekspert për ekonominë.

Sipas tij, shifrat tregojnë historinë e një procesi që nuk u përshpejtua, por u lodh.

“Një histori ku koha u kthye në barrën kryesore, dhe ku mbyllja nuk vjen si sukses, por si fund i natyrshëm i një administrimi të dobët, që u tërhoq zvarrë deri sa nuk mbeti më shumë për të zvarritur.”- përfundon Gjokutaj.

Tre vitet e para ishin “epoka e artë” e fondeve. Në 2020 dhe 2021, qeveria financoi 32 dhe 35 miliardë lekë për rindërtimin. Në 2022, financimi ra në 28.8 miliardë lekë, ndërsa në 2023 u përgjysmua në 16.2 miliardë.

Rënia vazhdoi me të njëjtin ritëm. Vetëm 9 miliardë lekë në 2024 dhe 5 miliardë në 2025 e po aq në 2026. 

90 % e projekte të përfunduara

Teksa buxheti po i vë kapakun programit të rindërtimit, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë thotë se procesi ka avancuar “me ritme të kënaqshme” 

Në përgjigjen zyrtare për Faktoje.al, institucioni pranon se rindërtimi ka qenë një proces “dinamik dhe i paparashikueshëm”, i shoqëruar me vonesa, por këmbëngul se objektivi i mbylljes brenda vitit 2026 mbetet në fuqi. 

Ministria i justifikon ritmet me përmasat e mëdha të dëmeve dhe shtrirjen e tyre në 11 bashki, duke theksuar se strukturat përgjegjëse “janë maksimalisht të angazhuara” për të përfunduar gjithçka brenda afatit.

Por 6 vite pas tragjedisë nuk jep një numër konkret sa i takon familjeve që ende nuk kanë hyrë në një shtëpi të përfunduar. Në vend të kësaj, ministria thekson se :“Trajtimi i këtyre rasteve përbën edhe fazën përfundimtare dhe përmbyllëse të procesit”.

Nga ana tjetër, sipas ministrisë së infrastrukturës, projekti është drejt fundit edhe në aspektin fizik, jo vetëm atë financiar. 

“Aktualisht, mbi 90% e projekteve në kuadër të procesit të rindërtimit kanë përfunduar”, thotë MIE.

2026-a nuk është e sigurt

Sipas Agron Haxhimalit, drejtues i Institutit të Bashkive, progresi i rindërtimit është i dukshëm, por larg një historie suksesi. 

“Ritmi ka qenë shpesh i ngadaltë midis bashkive,” thotë ai, duke theksuar se zvarritjet në projektet e banesave individuale dhe lagjet e reja, vonesat në prokurime, leje ndërtimi e kolaudime, si dhe mospërputhja mes fondeve dhe punimeve “kanë krijuar bllokime reale në terren”. 

Për këtë arsye, siç shton Haxhimali, rindërtimi “nuk ka qenë linear” dhe ka ecur me ritme të ndryshme sipas zonave.

Sa i takon afatit zyrtar të mbylljes në fund të vitit 2026, Haxhimali e quan atë “ambicioz, por jo të pamundur”. 

Megjithatë, ai paralajmëron se projektet e hapura, nga banesat individuale, tek infrastruktura e lagjeve dhe objektet publike, dhe mungesa e fondeve e vënë objektivin në rrezik.

 “Bashkitë duhet të përshpejtojnë procedurat administrative për të shmangur shtyrje të mëtejshme,” nënvizon ai.

Edhe fondi prej 5 miliardë lekësh që mbyll ciklin financiar nuk shihet si zgjidhje automatike për projektet e mbetura.

“Mjaftueshmëria e tij varet nga numri i kontratave të hapura dhe rritja e kostove të ndërtimit,” thotë Haxhimali, duke kujtuar se çmimet në sektor vazhdojnë të rriten. Ai kërkon më shumë transparencë, përfshirë publikimin e kontratave, raporte tremujore dhe të dhëna të detajuara për bashkitë përfituese. 

“Rindërtimi ka sjellë rezultate konkrete, por procesi nuk është mbyllur ende pas gjashtë vitesh. Afati 2026 mbetet i pasigurt dhe sfida kryesore është transparenca, efikasiteti dhe shpërndarja e drejtë e fondeve,” përfundon ai.

Përfundim

Pak orë pasi mijëra familje shqiptare u gjendën në udhëkryq për shkak të tërmetit shkatërrimtar të 26 nëntorit 2019, kryeministri Edi Rama u zotua se të gjithë të pastrehët do të futeshin në banesat e reja brenda një viti.

“Brenda vitit 2020 nuk duhet të ketë më diskutim për asnjë person që ka humbur shtëpinë nga tërmeti. Duhet të jenë të gjithë në kushte më të mira se ç’ishin para tërmetit.”, premtoi Rama asokohe.  

Afati u tejkalua dhe qeveria fajësoi pandeminë COVID-19 për vonesat. Në vitin 2021, Rama ndryshoi tonin, duke justifikuar ritmet: “Kanë kaluar vetëm 15 muaj. Më thoni ku është një ndërtues që e ngre një pallat për 15 muaj. Në rastin më të mirë zgjat 2 vite,” tha ai në atë kohë. 

Pas 6 vitesh, procesi shpallet i përfunduar financiarisht në letra. Por në terren, rindërtimi ende nuk ka përfunduar dhe mijëra banorë presin çelësat e shtëpisë nisur nga verifikimet që Faktoje ka ndjekur vit pas viti.

Bazuar në të dhënat zyrtare dhe analizën e ecurisë së projekteve, premtimi se “brenda vitit 2020 nuk duhet të ketë më diskutim për asnjë person që ka humbur shtëpinë” mbetet i papërmbushur.

The post Paratë e rindërtimit mbaruan, por mijëra banorë ende presin çelësat e shtëpisë appeared first on Faktoje.al.

Gjashtë vite pas tërmetit shkatërrimtar të 26 nëntorit 2019, pallati 71 në rrugën ‘Luigj Gurakuqi’ në lagjen ‘Besëlidhja’ (ish BKT) në Lezhë nuk është rindërtuar. Shtatë familje vijojnë të pa streha pavarësisht se fondet për rindërtimin e objektit kanë thuajse një vit të buxhetuara.

Bashkia e Lezhës miratoi në buxhetin e këtij viti mbi 76 milionë lekë për pallatin. Por, siç pohon ky institucion, procesi i rindërtimit nuk ka nisur sepse nuk ka një vendim të Këshillit të Ministrave që përcakton njësinë zbatuese për projektin. Pa këtë vendim, Bashkia nuk mund të fillojë zbatimin e punimeve.

“Këshilli i Ministrave me vendimin nr. 133, datë 13.02.2020 ka caktuar vetëm Fondin Shqiptar të Zhvillimit si njësi zbatuese per procesin e rindertimit në zonë të re për zhvillim, ku në rastin konkret në këtë zonë përfshihet edhe pallati Nr. 71,”- argumenton Bashkia e Lezhës. 

Nga ana tjetër, Këshilli i Ministrave konfirmoi për Faktoje se deri më tani nuk ka marrë asnjë vendim për të përcaktuar njësinë zbatuese të pallatit 71. Bashkia Lezhë thekson se është e gatshme të nisë punimet menjëherë sapo të marrë këtë autorizim.

Pesë familje të pallatit vijojnë të marrin bonusin e qirasë, i cili do të vazhdojë deri në përfundimin e objektit. 

“Vlera e bonusit të qirasë ndryshon sipas numrit të pjesëtarëve të familjes,”- sqaron Bashkia.

50 familje të pastreha pas tërmetit

Deri tani, në Bashkinë Lezhë janë rindërtuar 5 pallate, ku janë strehuar 180 familje, ndërsa 14 banesa individuale janë rindërtuar nga donatorë dhe 175 banesa individuale janë rindërtuar nga vetë banorët përmes granteve të rindërtimit. 

Megjithatë, 50 familje ende nuk janë strehuar përfundimisht dhe vazhdojnë të trajtohen me bonus qiraje. 

Bashkia Lezhë thekson se është angazhuar të përfundojë sa më shpejt të gjithë procesin e rindërtimit, duke bashkëpunuar ngushtë me Ministrinë përgjegjëse për rindërtimin, megjithëse ende nuk ka një afat të saktë për përmbylljen e punimeve për rastet e mbetura.

Përfundim

Fillimisht, rindërtimi i Pallatit 71 në Lezhë u mor përsipër nga Fondacioni Firdeus, përmes një marrëveshje të nënshkruar me Bashkinë e Lezhës. 

Palët nuk gjetën dakordësi, dhe Bashkia thotë se Fondacioni u tërhoq nga financimi pa dhënë arsyet. Pas kësaj, Bashkia miratoi fondet për vitin 2025, por punimet nuk kanë nisur ende, pasi pret vendimin e Këshillit të Ministrave që ta caktojë si njësinë zbatuese për rindërtimin. Ndërkohë, pesë familje vijojnë të marrin bonus qiraje, ndërsa gjashtë vite pas tërmetit, 50 familje në Lezhë ende nuk janë strehuar përfundimisht.

Bazuar në informacionet e mbledhura, premtimin e kryetarit të Bashkisë së Lezhës, Pjerin Ndreu, për rindërtimin e pallatit 71 në lagjen Besëlidhja, do ta kategorizojmë pjesërisht të mbajtur. 

Faktoje, e mbështetur nga National Endowment Democracy (NED) po monitoron 10 bashki në vend dhe po verifikon nëse janë mbajtur ose jo premtimet e dhëna nga kryebashkiakët.

The post Lezhë, dhjetra familje të pastreha 6 vite pas tërmetit appeared first on Faktoje.al.

Ndërtimi vijon të jetë më tërheqësi për investimin e kapitaleve të lira. Jo vetëm sipërmarrjet që kanë vepruar gjithnjë në këtë fushë po vijojnë rritjen, por edhe aktorë të tjerë po i hyjnë këtij sektori, që gjeneron kthime të larta për një kohë të shpejtë.

Cikli i ri i rritjes nisi pas vitit 2017, teksa Bashkia e Tiranës rifilloi të jepte leje ndërtimi dhe vitet e fundit, turizmi nxiti një valë masive orientimi kapitali në bregdet.

Por, si një aktivitet që është shumë ciklik, ndërtimi nuk mund të gjenerojë rritje të fitimeve pa fund.

Në vitin 2024, rreth 21% e shoqërive në listën e “Monitor 200” ishin nga ndërtimi ose të lidhura me të, përkundrejt 25% që ishte kjo peshë në vitin 2023. Edhe norma e fitimit të shoqërive nga ky segment në listën e 200-shes u reduktua në rreth 20%, nga 27.5% në vitin 2023.

Edhe të dhënat zyrtare tregojnë se ndërtimi ngadalësoi ritmet e rritjes në vitin 2024. Sipas INSTAT, sektori u zgjerua me 4.5%, nga 5% vitin e mëparshëm dhe shumë larg ritmeve prej 15.2% që u konstatuan në vitin 2022.

Ky është ritmi më i ulët që nga 2020-a, kur ekonomia po vuante pasojat e pandemisë.

Ecuri më të mirë kishte aktiviteti i pasurive të paluajtshme, që u përmirësua me 4%, nga 2.8% vitin e mëparshëm.

 

 

Sipas matjeve të Prodhimit të Brendshëm Bruto nga INSTAT, prodhimi në sektorin e ndërtimit (që mat xhiron e përgjithshme të sektorit, me çmime bazë, përpara se të zbriten kostot e prodhimit) arriti në një nivel rekord prej 589 miliardë lekësh, ose gati 6 miliardë euro.

Ndërsa Vlera e Shtuar Bruto (duke hequr kostot e prodhimit) në sektorin e ndërtimit në vitin 2024 ishte rreth 300 miliardë lekë, apo rreth 3 miliardë euro (kjo shumë përfshin pagat, fitimin dhe taksat).

 

 

Të dhënat e INSTAT tregojnë se që nga vitet ’90, ndërtimi ka kaluar disa cikle të qarta rritjeje dhe tkurrjeje, të lidhura ngushtë me lëvizjet e investimeve, remitancave dhe politikave fiskale.

Cikli i parë ishte në periudhën 1996 – 2000, kur pas trazirave të viteve 1997 – 1998, ndërtimi nisi të rimëkëmbet me ritme të shpejta. Liberalizimi i tregut të pasurive të paluajtshme dhe kthimi i remitancave nga emigracioni sollën bazat për zgjerimin e parë të sektorit.

Në 2001 – 2008 u shënua periudha e zgjerimit më të fortë të ndërtimit në historinë e ekonomisë shqiptare. Aktiviteti u përqendrua në Tiranë dhe në qytetet bregdetare, ku u ndërtuan mijëra njësi banimi e komerciale.

Rritja e kredisë, investimet private dhe kërkesa e lartë nga emigrantët çuan në një zgjerim të shpejtë të prodhimit (xhiros totale të sektorit) dhe të fitimeve.

Në 2009 – 2014, sektori shënoi stanjacion. Kriza financiare globale e 2008-s shënoi një kthesë të fortë negative. Investimet ranë ndjeshëm, tregu i banesave u ngadalësua. Si prodhimi, ashtu edhe vlera e shtuar bruto, ranë për disa vite radhazi.

Pas vitit 2015, ndërtimi nisi të rikthehet gradualisht. Projekte të reja urbane, zhvillimet në turizëm dhe lehtësimi i lejeve të ndërtimit krijuan një cikël të moderuar rritjeje. Edhe pse ritmet nuk ishin të krahasueshme me periudhën e parë të bumit, sektori rifitoi rolin e tij si kontribuues kryesor në PBB.

Pas pandemisë, ndërtimi shënoi një tjetër fazë zgjerimi të fortë. Prodhimi arriti nivele rekord, mbi 600 miliardë lekë në 2024, ndërsa vlera e shtuar bruto u afrua me 300 miliardë lekë.

Zgjerimi është nxitur nga investimet publike në infrastrukturë, ndërtimet rezidenciale në kryeqytet, projektet e turizmit bregdetar, por edhe flukset e parasë informale të kanalizuara kryesisht në këtë sektor.

Në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto, ndërtimi zë rreth 12% të ekonomisë, larg viteve të arta në 2001 – 2009, kur kjo peshë arriti deri në 19%, për shkak të rritjes me ritme më të shpejta të sektorëve të tjerë.

Në linjë me ciklin e ri rritës të viteve të fundit, si kompanitë rezidenciale, ashtu dhe ato inxhinierike (rrugët e të tjera nëpërmjet tenderave) raportojnë panoramë të kënaqshme financiare dhe norma fitimi dyshifrore, ndonëse për apartamentet, fitimet luhaten në bazë të ciklit të shitjeve.

Vitet e fundit, sipërmarrjet që po investojnë në sektorin e hotelerisë, turizmit dhe vilave në bregdet, po bëhen një faktor i rëndësishëm në këtë segment dhe po rriten me shpejtësi, duke shfrytëzuar kthimin e Shqipërisë në një destinacion të preferuar turistik dhe lehtësitë fiskale që ka dhënë qeveria për markat me 5 yje (përjashtim nga tatimfitimi për 10 vjet dhe heqja e taksës së infrastrukturës).

Në ndërtimet turistike po mbizotërojnë vilat, të kombinuara me hotele, që janë investime vendase dhe marrin në përdorim emrat e markave të njohura ndërkombëtare.

Zhvilluesit pohojnë se preferojnë vilat, për shkak të kthimit të shpejtë që ato kanë, ndërsa hotelet kërkojnë më shumë punë dhe kanë kosto më të lartë menaxhimi dhe kthim të investimit më të gjatë në kohë.

Blerjet e të huajve janë një tjetër faktor që po nxisin sektorin e ndërtimit, sidomos në bregdet.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, në vitin 2024, investimet e të huajve në pasuri të paluajtshme në Shqipëri arritën vlerën e 379 milionë eurove, në rritje me 17% me bazë vjetore.

Pasuritë e paluajtshme sollën më shumë se 22% të vlerës së përgjithshme të Investimeve të Huaja Direkte për vitin e kaluar, nga 3-5% që ishte kjo peshë një dekadë më parë.

Të huajt po tërhiqen veçanërisht nga pasuritë e paluajtshme në bregdet, ku çmimet janë ende më të lira sesa në vendet e tjera të rajonit (Mal i Zi, apo Kroaci).

Që nga 2018-a, kur filloi interesi për Shqipërinë, të huajt kanë blerë prona me vlerë rreth 1.5 miliardë euro.

 

 

“Green Coast”, pjesë e Grupit BALFIN, që po ndërton kompleksin turistik të vilave me të njëjtin emër në Jug të vendit, u rendit sërish si kompania me fitimet më të larta në segmentin e ndërtimit në vitin 2024.

Kompania raportoi të ardhura prej 8.1 miliardë lekësh në vitin 2024 dhe fitime gati 6 miliardë lekë, me një normë prej 73%. Fitimet pothuajse u dyfishuan në raport me vitin e mëparshëm.

Shoqëria, duke qenë në rolin e investitorit, ndërtimin dhe projektimin e merr të nënkontraktuar, thuhet në raportin vjetor.

“Gjoka Konstruksion”, që vepron dhe si nënkontraktor i “Gjoka 87” në koncesionin për ndërtimin e Rrugës së Arbrit, u ngjit në vend të dytë nga fitimet në 2024-n, nga i treti një vit më parë.

Të ardhurat ishin 10.6 miliardë lekë, ndërsa fitimet ranë me 8.7%, në 3.1 miliardë lekë. Norma e fitimit ishte 28.8%, nga 31% vitin e mëparshëm.

Sipas raportit të aktivitetit, për vitin 2024 dhe në vazhdim, shoqëria “Gjoka Konstruksion”, ka punuar për zbatimin e kontratës për përmirësimin, ndërtimin, operimin dhe mirëmbajtjen e Rrugës së Arbrit.

Gjithashtu, edhe me projekte të tjera: ndërtimi i tunelit të Llogorasë në seksionin rrugor Orikum – Himarë; ndërtimi i Ujësjellësit Rajonal burimi i Përroit të Lopës; hartimi i projektit dhe zbatimi i punimeve për ndërtimin e Godinës (seksioni B) në Zonën Zhvillimore Kombinat; ndërtimi i Unazës së Jashtme të Tiranës, Loti 6; Sistemim, asfaltim, rruga Ura e Cerenecit, Peshkopi, loti 3; zgjerimi i rrugës Elbasan – Qafë Thanë, Faza V; punime për ndërtimin e hidrocentralit Gojan; rehabilitimi i rrugës Fier – Kthesa e Patosit – Frataj etj.

“Antea Cement” zbriti në vend të tretë, me fitime para taksave prej 2.5 miliardë lekësh (-27%). Norma e fitimit u reduktua në 24%, nga 28% vitin e mëparshëm. Tkurrja e fitimeve ishte e lidhur me ecurinë e të ardhurave që arritën në 9.8 miliardë lekë (-18%).

Sipas raportit të aktivitetit, rënia lidhet kryesisht me tkurrjen e vëllimeve të shitjeve dhe uljen e çmimeve të shitjes, të shkaktuara nga konkurrenca dhe reduktimi i kostove të lëndëve të para.

Aktivitetet e eksportit të shoqërisë mbetën të qëndrueshme duke përbërë rreth 28% të shitjeve totale, që është e pandryshuar nga një vit më parë.

Tregjet kryesore të eksportit mbeten vendet fqinje të Shqipërisë, përfshirë Italinë dhe Kosovën. “Antea Cement” ka një kapacitet prodhimi prej 1.4 milionë tonësh çimento në vit dhe 3.300 tonë klinker në ditë, sipas raportit të vitit 2023.

“Alb Building” deklaroi fitime prej gati 1.2 miliardë lekësh, me rritje 16%, duke u renditur në vend të katërt. Norma e fitimit u përmirësua me 2 pikë përqindje në 29%. Të ardhurat ishin 4 miliardë lekë, me zgjerim prej 16.2%.

Kompania është përfshirë në disa projekte si segmenti rrugor Qukës – Qafë-Plloçë, zgjerimi i rrugës Elbasan – Qafë Thanë (faza I), si dhe projekte të tjera për ndërtime urash, rehabilitime të rrugëve, mbrojtje nga rrëshqitjet etj.

“Gjatë vitit, shoqëria ka zhvilluar aktivitet intensiv për pjesën e ndërtimit duke aktivizuar numër të konsiderueshëm personeli gjatë gjithë periudhës kontabël”, thuhet në raportin e aktivitetit.

“Concord Investment” është renditur në 2024-n, si shoqëria e pestë e ndërtimit me fitimet më të larta, pas ecurisë pozitive si për të ardhurat, ashtu dhe rezultatin financiar.

Shoqëria pothuajse pesëfishoi të ardhurat në 3.4 miliardë lekë. Edhe fitimet u zgjeruan me të njëjtat ritme, duke arritur në 839 milionë lekë, me një normë prej 25%.

Sipas raportit të aktivitetit, “Shoqëria ‘Concord Investment’ sh.p.k. është investitore në një sërë projektesh të rëndësishme në lëmin e pasurive të paluajtshme, dhe çfarë është më e rëndësishme, është novatore në fushën e investimit në shërbimet e hoteleri-turizëm duke qenë ndër të parat që kanë marrë statusin e veçantë të investitorit në hotelet me 5 yje.

Ky ka qenë ndër objektivat kryesorë të shoqërisë për vitin 2024 dhe është arritur falë investimeve të shoqërisë dhe partnerëve të saj në ndërtimin e strukturës akomoduese me 5 yje ‘San Pietro’ në Gjirin e Lalëzit. Investimi në këtë projekt ka pasur ecuri mjaft të kënaqshme për vitin 2024 dhe nuk është i vetmi për shoqërinë.

Shoqëria ka përmbyllur investimin në qendrën rezidenciale, kompleksi ‘Fiori di Bosco’ në rrugën ‘Don Bosko’. Kompania po investon në ndërtimin e një kompleksi ambientesh magazinimi në Kashar, i pari i llojit të tij në Tiranë. Faza e parë është përmbyllur dhe ndërkohë kanë filluar dhe vijuar punimet për fazën e dytë të strukturave magazinore”.

“Salillari” është një tjetër nga të mëdhenjtë e punëve publike dhe raportoi një qarkullim vjetor prej rreth 7.8 miliardë lekësh dhe fitime rreth 832 milionë lekë.

Aktiviteti kryesor i shoqërisë është i orientuar drejt ndërtimit të veprave të infrastrukturës rrugore, të fituara nga prokurime publike apo nga operatorë të tjerë të tregut, si dhe në prodhimin e materialeve të ndërtimit dhe kryerjen e shërbimeve të tjera si aktivitete dytësore.

Në segmentin e aktiviteteve të lidhura me ndërtimin, atë të tregtimit të materialeve hidrosanitare e të tjera, “Haki Sinani” kishte fitimet më të larta në 771 milionë lekë (+7%), me një normë prej gati 20%. Në vitin 2024, kompania raportoi të ardhura prej 3.9 miliardë lekësh, me rritje 6.8% me bazë vjetore.

“Rritja do të vijojë me ritme të larta për vitin 2025 e në vazhdim. Kompania ka planifikuar investime në aktivet e saj afatgjata materiale për të shfrytëzuar sa më mirë burimet e krijuara nga rezervat dhe fitimi i këtij viti.

Në këtë mënyrë do të krijojmë bazën e duhur për mbështetjen e zgjerimit të vazhdueshëm të aktivitetit tonë për vitet e ardhshme”, vlerësohet në raportin e aktivitetit.

“Gener 2”, me aktivitet si në projektet rezidenciale ashtu dhe ato publike, ndonëse u rendit më e madhja në vitin 2024 në sektorin e ndërtimit për qarkullimin vjetor, ka zbritur në atë të fitimeve.

Të ardhurat u rritën me 73% në 16.3 miliardë lekë, të ndikuara nga zëri “shitje ndërtimi për të tretë”, sipas raportimeve në bilanc. Fitimet u zgjeruan me ritme më të ngadalta duke arritur në 516 milionë lekë (+45%).

Norma e fitimit ishte 3.2%. Kompania është zgjeruar ndjeshëm në ndërtimet rezidenciale vitet e fundit, nëpërmjet ngritjes së disa komplekseve pranë zonës së Liqenit Artificial në kryeqytet.

Sipas raportit vjetor, rreth 90% e të ardhurave ka ardhur nga aktiviteti i ndërtimit dhe shitja e objekteve të banimit, ndërsa pjesa tjetër, nga qiratë e shërbimet në qendrat e biznesit.

“Colacem Albania” është një tjetër sipërmarrje nga industria mbështetëse e ndërtimit, me prodhimin e çimentos, që është në listën e shoqërive që gjenerojnë më shumë fitime. Kompania raportoi të ardhura prej 3.1 miliardë lekësh, me rënie 10.6% në vitin 2024.

Fitimet ishin 556 milionë lekë (+8.7%), me një normë prej gati 18%. Kapaciteti prodhues i fabrikës aktualisht është rreth 350,000 tonë çimento në vit dhe e ka filluar prodhimin në vitin 2013.

“Alko Impex Construction” është një hyrje e re në listën e fitimeve, teksa iu afrua dhe asaj të të ardhurave.

Në vitin 2024, kompania deklaroi një qarkullim vjetor prej 2.1 miliardë lekësh, me rritje 53%. Fitimet u shumëfishuan në 543 milionë lekë duke arritur një normë prej 25.5%. Kompania është e përqendruar në ofrimin e shërbimeve të punëve publike.

“Bami Holding” raportoi të ardhura prej 2.64 miliardë lekësh, me zgjerim vjetor 37.5%. Edhe fitimet u përmirësuan me 53%, në 537 milionë lekë. E themeluar në vitin 1999, “Bami Holding” sh.p.k. është e specializuar në fushën e ndërtimeve të rrugëve dhe autostradave, civile dhe industriale, sipas raportit të aktivitetit.

“AVIAF”, e krijuar në vitin 2022, me fokus në punët publike, është një hyrje e re, teksa në vitin 2024 deklaroi të ardhura 2 miliardë lekë dhe fitime 484 milionë lekë, me një normë prej 24%.

“Shoqëri e Thjeshtë INTEKAR – ASL” është për të tretin vit radhazi në listën e më të mëdhenjve të ndërtimit, si për të ardhurat, ashtu edhe për fitimet, pasi fitoi tenderin për ndërtimin e tunelit të Llogorasë.

Në vitin e tretë të aktivitetit, kompania deklaroi 550 milionë lekë fitime, me rënie prej 65%, teksa projekti ishte drejt fundit. Edhe të ardhurat u tkurrën me 54%.

 

Sektori rezidencial, me luhatje të shumta

Ndryshe nga sipërmarrjet që janë të përqendruara në punime inxhinierike, kompanitë që veprojnë në sektorin rezidencial kanë aktivitete më të luhatshme, në varësi të ciklit të projekteve dhe shitjeve.

Ky sektor vijon të jetë fitimprurës dhe të tërheqë hyrje të reja çdo vit.

“NOVA Construction 2012” është një nga subjektet ndërtuese rezidenciale me rritjen më të fortë në tre vitet e fundit, duke u renditur në vitin 2024 si shoqëria me fitimet më të mëdha nga projektet rezidenciale në kryeqytet.

Në vitin 2024, të ardhurat e saj arritën në 4.8 miliardë lekë, me zgjerim vjetor prej 50%.

Fitimet pothuajse u dyfishuan në 570 milionë lekë. Norma e kthimit ishte rreth 12%.

Vitin e fundit, kjo shoqëri është përfshirë në disa projekte të mëdha rezidenciale në vend dhe pritet të fillojë ndërtimin e “Malit të Tiranës”, kullës pas Teatrit të Operës dhe Baletit në kryeqytet.

“Arlis Ndërtim” raportoi në vitin 2024 të ardhura prej 2.1 miliardë lekësh, me rënie 5.2% me bazë vjetore. Edhe fitimet u tkurrën me 9.7%, në 465 milionë lekë. Norma ishte 21.7%.

Kompania po zhvillon projekte të shumta në Bashkinë e Tiranës, sipas faqes së saj të internetit.

“Agi Kons” raportoi të ardhura prej 3.9 miliardë lekësh, me rritje vjetore 16%. Fitimet u rritën me ritme më të shpejta, duke rezultuar në 336 milionë lekë (+55%).

Norma ishte 8.6%. Pjesa më e madhe e të ardhurave të shoqërisë vijnë nga punimet e ndërtimit për të tretë, sipas bilancit, ndërsa rritja është ndikuar kryesisht nga “të ardhura nga punime ndërtimi të padorëzuara klientit”.

“Alba Konstruksion” rezultoi me të ardhura prej 1.3 miliardë lekësh në 2024, duke mos qenë në listën e të ardhurave, por ajo renditet në atë të fitimeve, me një rezultat para taksave prej 330 milionë lekësh, me normë gati 24%.

“Fratari Construction 1990” ka hyrë sërish në listën e më të mëdhenjve sipas fitimeve në vitin 2024. Kompania ka raportuar të ardhura prej 552 milionë lekësh dhe fitime 303 milionë lekë, duke qenë ndër shoqëritë e ndërtimit rezidencial me normë më të lartë të kthimit.

Zhvillimi i vrullshëm i tregut të pasurive të paluajtshme po nxit dhe shoqëritë ndërmjetësuese, që kanë norma fitimi të larta.

“Euro-Alba-EA” është për të dytin vit në listën e fitimeve, pavarësisht rënies me 75%, duke deklaruar fitime prej 355 milionë lekësh. Norma e kthimit ishte e lartë prej 73.5%, për shkak se kompania realizon kryesisht ndërmjetësim.

 

 

Prodhuesit e ndërtimit

“K. I. D – ALB” është prodhuesi më i madh i produkteve të qeramikës dhe tullave në vend. Të ardhurat e shoqërisë ishin 1.35 miliardë lekë në vitin 2024, me tkurrje 20%. Edhe fitimet ranë me 44%, në 425 milionë lekë.

Gjithsesi, norma e fitimit mbetet e lartë në 31%. Ilda Bare, e cila drejton fabrikën e prodhimit, tha se nënçmimi i Euros i ka shtrenjtuar prodhimet shqiptare duke bërë që të humbasë tregu i rajonit. Zonja Bare tha se edhe tregu vendas po konkurrohet nga mallrat e importit, të cilat po vijnë më lirë. Shqipëria ishte furnizues i madh i tregut të Kosovës me çimento, hekur dhe tulla.

“Emante panel”, që prodhon dhe tregton panelet sanduich, është një hyrje e re në listën e fitimeve. Kompania raportoi të ardhura prej 2.3 miliardë lekësh, me rritje prej 33%. Edhe fitimet u zgjeruan me ritme të larta me 31%, në 254 milionë lekë. Norma ishte 11%.

Grupi EMANTE operon prej të paktën 20 vitesh në treg. Është kompani prodhuese e një game produktesh të lidhura me ndërtimin dhe energjinë.

Konkretisht prodhimin e paneleve sanduich që është produkti kryesor i saj, së dyti kioska apo ato që njihen si “modular building” si dhe gjithë aksesorët metalikë që nevojiten në funksion të dy produkteve të para.

Duke parë terrenin që ka fituar energjia fotovolatike kompania ka shtuar një linjë të re prodhimi që është prodhimi  për strukturat e bazamenteve të fotovolatikëve.

Anxhela Brahimaj CEO e kompanisë nënvizon se EMANTE ka rishitje aktive në të gjithë Ballkanin teksa ka projekte të vazhdueshme edhe në Europë por së fundmi edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

“Synimi ynë është që të ketë një vijim të këtij zgjerimi me një konsolidim më të fortë në Europë ku planet afatgjata janë për një linjë të re prodhimi dhe rishitjeje” nënvizon ajo.

Tek projektet që ndoshta po shënjojnë një rrugëtim të sigurt në tregje të mëdha znj.Brahimaj sjell në vëmendje  një më të fundit zbatuar në Paris.

“Një projekt domethënës që ne kemi pasur ka qenë në Paris në zonën qendrore të kryeqytetit ku EMANTE ka ngritur komplet pjesën e kantiereve të ndërtimit në funksion të ndërhyrjeve që po bëheshin për ndërtimin e metrosë së qytetit.

Për një kompani shqiptare kjo është eksperiencë që vlen dhe hap mundësi të tjera për projekte të ngjashme në Europë dhe më gjerë” shprehet ajo.

 

A po afron kriza?!

Operatorët e tregut pohojnë se rritja e shpejtë e çmimeve ka ngadalësuar ritmin e shitjeve, ndërsa vala e parave informale që dikur ushqente tregun, është zbehur pas hetimeve të SPAK. Megjithatë, ndërtimet pritet të vijojnë, të paktën në letër: vetëm në gjysmën e parë të 2025-s, Këshilli Kombëtar i Territorit ka miratuar dhjetëra leje për projekte shumëkatëshe dhe komplekse rezidenciale në kryeqytet. Nëse ky volum lejesh do të përkthehet në ndërtim real mbetet për t’u parë. Fati i projekteve do të varet nga disponueshmëria e financimeve, kërkesa reale dhe veçanërisht nga rrjedha e kapitalit informal, faktori më i paparashikueshëm i tregut shqiptar.

 

A po i afrohet tregu i pasurive të paluajtshme ciklit të ri të maturimit

Dy vitet e fundit tregu i pasurive të paluajtshme ka dhënë sinjale të qarta ngadalësimi.

Çmimet e apartamenteve kanë arritur nivele rekord, duke frenuar kërkesën, sidomos në qendër të Tiranës, ku vlerat luhaten nga 4 deri në 6 mijë euro/m², ndërsa brenda Unazës, midis 2,000 – 3,000 euro/m².

Për pasojë, kërkesa po zhvendoset drejt periferisë, ku edhe aty çmimet janë rritur ndjeshëm dhe apartamenti më i lirë kushton tashmë mbi 1,400 euro/m².

Rritja e shpejtë e çmimeve ka ndikuar edhe në rënien e interesit të blerësve të huaj, që ishin bërë një faktor i rëndësishëm sidomos në bregdet, ku vlerat në zonat elitare arrijnë deri në 4,000 euro/m².

Paralelisht, Banka e Shqipërisë ka rritur vigjilencën ndaj ekspozimit të sektorit bankar, pasi kreditë për pasuri të paluajtshme zënë tashmë 27% të totalit të huasë.

Për këtë arsye, janë vendosur kufizime të reja për kreditimin e banesave, me qëllim ruajtjen e stabilitetit financiar dhe uljen e rrezikut nga rënia e mundshme e çmimeve.

Edhe bazat demografike nuk janë më mbështetëse. Popullsia e Shqipërisë është tkurrur me 460 mijë banorë në një dekadë, ndërsa Tirana,  që ka qenë epiqendra e zhvillimit të ndërtimeve, është shtuar me vetëm 8 mijë banorë nga viti 2011 në 2023.

Kjo tregon se ndërtimet e reja janë më shumë pasojë e investimeve spekulative sesa e kërkesës reale.

Operatorët e tregut pohojnë se rritja e shpejtë e çmimeve ka ngadalësuar ritmin e shitjeve, ndërsa vala e parave informale që dikur ushqente tregun, është zbehur pas hetimeve të SPAK.

Megjithatë, ndërtimet pritet të vijojnë, të paktën në letër: vetëm në gjysmën e parë të 2025-s, Këshilli Kombëtar i Territorit ka miratuar dhjetëra leje për projekte shumëkatëshe dhe komplekse rezidenciale në kryeqytet.

Nëse ky volum lejesh do të përkthehet në ndërtim real mbetet për t’u parë. Fati i projekteve do të varet nga disponueshmëria e financimeve, kërkesa reale dhe veçanërisht nga rrjedha e kapitalit informal, faktori më i paparashikueshëm i tregut shqiptar.

 

 

 

 

 

The post Ndërtimi mbetet tërheqës, por fillon të lëshojë terren; A po afron kriza?! appeared first on Revista Monitor.

Autor: Xhevahir Zhabina | Citizens.al

Durrësi dhe Vlora janë dy nga qarqet më të rëndësishme të vendit dhe janë shëmbëlltyra se si është zhvilluar Shqipëria gjatë tranzicionit. Për forcat politike që e kanë qeverisur vendin ato konsiderohen histori suksesi.

Por, pavarësisht dëshirës së pushtetit për të na ofruar këtë pamje, të dhënat e censit të vitit 2023, tregojnë një realitet tjetër, ku gati gjysma banesave të këtyre dy qarqeve janë bosh.

Ky fakt ngre pikëpyetje të mëdha mbi modelin e zhvillimit ekonomik të këtyre dy qendrave të rëndësishme në të cilat është investuar ndjeshëm në ndërtim. Por të dhënat tregojnë se pjesa më e madhe e objekteve të reja janë pa rezidentë.

Vetëm 7% e banorëve të qarkut Durrës dhe 2% e banorëve të Vlorës jetojnë në banesa të ndërtuara mes viteve 2016-2023.

Durrës, një në dy banesa bosh.

Qarku i Durrësit, i dyti më i rëndësishëm në vend, përfshin bashkitë Durrës, Shijak dhe Krujë dhe numëron 226,863 banorë, me një rënie prej 36,848 banorësh (14%), krahasuar me censin e viti 2011.

Në letër, është një zonë dinamike me portin më të madh të vendit, afërsi me Tiranën dhe një vijë bregdetare që tërheq investime e turizëm.

Por tabloja nuk është kaq optimiste. Sipas censit të vitit 2023 në qarkun e Durrësit ka 117,303 banesa, nga të cilat 51,127 (43,6%) janë bosh, ndërsa 66,176 janë të banuara.

Situata bëhet më dramatike kur ndarja e banesave bosh bëhet në nivel bashkish.

Bashkia Durrës, përfshin pjesën dërrmuese të njësive bosh. Gjithsej ajo ka 91,378 njësi banimi, nga të cilat 46,7938 (51.2%) janë të banuara ndërsa 44,595 (48.8%) jo. Kjo tregon se thuajse gjysma e banesave është bosh.

Në Shijak dhe Krujë, ku presioni nga turizmi dhe ndërtimi janë ndjerë më pak, shifrat janë më të ulëta, me përqindje boshatisjeje respektivisht 32.5% dhe 21.3%.

Ndërsa popullsia e Shqipërisë ulet, si rezultat i emigrimit masiv dhe faktit që Tirana është ajo që tërheq edhe ato pak banorë nga lëvizjet e brendshme demografike, Durrësi është kthyer në “depo betoni” për apartamente që presin pushuesit e verës, emigrantët me kursime, apo investitorë dhe spekulantë të fokusuar në tregun e pronave të paluajtshme.

Por jo për njerëzit që jetojnë dhe duan të jetojnë aty përditë.

Në qarkun e Durrësit nga viti 2013 deri në vitin 2024 janë shtuar 779,000 m² ndërtim i destinuar vetëm për banim.

Vlora më keq së Durrësi

Vlora është qarku ku fenomeni i banesave bosh është më i theksuar. Në letër Vlora është histori suksesi, me investime strategjike, turizëm në rritje dhe zhvillim të shpejtë të bregdetit.

Sipas censit te vitit 2023, popullsia e qarkut Vlorë ka rënë me 28,959 (17%) nga viti 2011.

Në total qarku ka 109,375 banesa me destinacion banimin, nga këto, 52,296 janë të banuara (47.8%), ndërsa 57,079 (52.2%) jo. Më shumë se gjysma e shtëpive në qarkun e Vlorës janë bosh.

Në bashkinë Vlorë, e cila përfshin vetë qytetin dhe zonat përreth, nga 63,428 banesa në total, 33,561 janë bosh (53%), ndërsa 29,867(47%) janë të banuara.

Në Sarandë, një tjetër model i zhvillimit të turizmit shqiptar, fenomeni është edhe më i theksuar, nga 20,790 banesa, 12,919 janë bosh, dhe vetëm 7,871 kanë njerëz brenda.

Në përqindje, kjo do të thotë 62% banesa bosh dhe vetëm 38% të banuara.

Himara, një tjetër destinacion turistik i ngjashëm, ka 7,292 banesa, nga të cilat 4,173 janë bosh (57%) dhe 3,119 (43%) të banuara.

Në Delvinë, Konispol dhe Finiq, zona që nuk kanë ndjerë të njëjtin presion për ndërtime dhe turizëm, vetëm afërsisht 1 në 3 apartamente është bosh.

Selenica bën përjashtim në qarkun Vlorë me nivelin e lartë të banesave bosh ndonëse jo një zonë turistike.

Për urbanisten Doriana Musai ndërtimi është shndërruar në model ekonomik për të mbajtur gjallë “statistikat e zhvillimit”.

“Qeveria shpall sukseset me fjalë si ‘turizëm’, ‘investime strategjike’ dhe ‘modernizim’, por në realitet po krijon qytete fantazmë, ku gjysma e dritareve nuk ndizen kurrë,” thotë Musai.

93-98% e banorëve të Vlorës dhe Durrësit banojnë në ndërtesa të para vitit 2016

Censi i dy viteve më parë, përveç numrit të banesave bosh dhe të banuara, tregon edhe vjetërsinë e ndërtesave ku jetojnë banorët e dy qarqeve.

Por këtë të dhënë Instituti i Statistikave e ka publikuar vetëm në rang qarku, në këtë fazë mungojnë të dhënat në nivel bashkie dhe njësie administrative.

Ne i kërkuam INSTAT të na i vinte në dispozicion këto të dhëna, por pas disa komunikimeve me përfaqësues të këtij institucioni dhe të Komisionerit për të Drejtën e Informimit, na u tha se këto të dhëna ishin duke u përpunuar dhe në momentin që ky proces do të ketë përfunduar do të na vihen në dispozicion.

Megjithatë mbi aq sa është publike kemi mundur të ndërtojmë një ide se ku jetojnë banorët e qarkut të Durrës.

Nga totali prej 66,176 njësi të banuara në Durrës në nivel prefekture grafiku i mëposhtëm na tregon ku banojnë qytetarët e qarkut të grupuar sipas vitit të ndërtimit të banesës.

Më shumë se gjysma e njësive të banuara në Durrës (57%) janë ndërtuar para viteve 2000.

Banesat e ndërtuara në vitet 2001-2010 zënë 30% të totalit të banesave të banuara, ato të ndërtuara pas vitit 2010 zënë 14% të totalit të banesave të banuara.

Më shumë se gjysma e banorëve rezident të qarkut jetojnë në banesa të ndërtuara gjatë komunizmit apo vitet e para të demokracisë dhe jo ato të valës ndërtimore post 2000.

Ndërsa, në Vlorë totali prej 52,296 njësive të banuara është i ndarë sipas grafikut të mposhtëm.

Në këtë qark fakti që shumica e banorëve rezident jetojnë në banesa të vjetra bëhet dhe me evident, duke nxjerrë në pah që janë banesat e post 2000 kanë tendencë të jenë bosh.

Dy në tre njësi të banuara, janë ndërtuar para viteve 2000.

Banesat e ndërtuara në vitet 2001-2010 zënë 23% të totalit të banesave te jetuara. Ndërsa banesat e ndërtuara pas vitit 2010 zënë vetëm 8% të totalit të Banesave të banuara.

Dy të tretat e banorëve rezident të qarkut jetojnë në banesa të ndërtuara gjatë komunizmit apo vitet e para të demokracisë dhe jo ato të valës ndërtimore post 2000.

Në qarkun Vlorë nga 2013 deri në 2024 janë miratuar 722,000 m² ndërtim me destinacion banimin. Vlen të përmendet që vetëm në 2014 janë dhënë 266,000 m² ndërtim për banim. 

Njësitë e reja të banimit pas 2016 zënë një përqindje shumë të vogël në totalin e shtëpive të banuara, në Durrës 7% dhe në Vlorë 2% . Pra, ndërtesat e reja nuk po zëvendësojnë të vjetrat, por shtohen mbi to.

Kërkuam nga INSTAT edhe të dhëna mbi njësitë e banimit që janë bosh në këto dy qarqe, ku të përcaktonte se në cilat njësi administrative dhe cilës periudhë të ndërtimit i përkasin njësitë e banimit bosh, edhe këtë informacion nuk arritëm ta marrim me argumentin e njëjtë se të dhënat janë duke u përpunuar.

Industria e ndërtimit për urbanisten Doriana Musai është shumë e ekspozuar ndaj dy fenomeneve spekulimi dhe pastrim parash dhe investimet në pasuri të paluajtshme janë kthyer në strehim për kapitalin e pasigurt, përfshirë korrupsionin dhe krimin financiar.

“Në mungesë të tregjeve të tjera të sigurta, betoni është bërë ‘banka’ më e sigurt për kursimet, shpesh me burim të dyshimtë. SPAK na konfirmon ne shumë raste këtë skemë të ngritur,” thotë Musai.

Krahasimi i Durrësit dhe Vlorës me Selaniku

Në këto dy qarqe po ndodh një fenomen i çuditshëm, popullsia nga censi në cens është ulur, banesat bosh janë rritur, por gjithashtu metrat e ndërtimit me destinacion banimin janë shtuar.

Sipas një studimi të kryer nga tre pedagogë (Azmi Stringa, Manjola Naco dhe Alban Korbi), thuhet se pjesa e njësive të pabanuara u rrit dhe së bashku me to u rrit edhe çmimi i pasurive të paluajtshme.

Sipas Bankës së Shqipërisë, çmimet e apartamenteve u rritën me afërsisht 44% në vitin 2024.

Faktorë të shumtë po kontribuojnë në këtë rritje janë zgjerimi i turizmit dhe kërkesa për qira ditore (afatshkurtra si Airbnb), blerja spekulative e shtëpive dhe një pjesë në rritje e blerjeve nga blerësit e huaj, e vlerësuar në 20% të transaksioneve në vitin 2024.

“Ky bashkim i mungesës së alternativave të tjera të investimit, profilit të rrezikut të vendit (pasiguria në të bërit biznes nxit investimet në pasuri të paluajtshme), investimeve spekulative, kërkesës së jashtme nga turizmi, korrupsioni dhe krimi financiar po prodhon një rezultat paradoksal, ndërsa popullsia e Shqipërisë është në rënie, numri i shtëpive të zbrazëta vazhdon të rritet dhe çmimet përshkallëzohen përtej mundësive të qytetarëve mesatarë” thuhet në studim

Studimi bën një krahasim me një qendër të rëndësishme të turizmit në Greqi, siç është Selaniku dhe kjo zonë është dukshëm më mirë se Durrësi dhe Vlora. Sipas mediave greke, një në tre shtëpi në rajonin e Maqedonisë Qendrore është bosh, pra rreth 33%.

Ndërsa Durrësi dhe Vlorë janë rreth 50% me trend rritjen e kësaj shifre për shkak se projekti “Durrës Yacht Marina”, dhe “Vlora Marina” do të sjellin në treg mijëra apartamente të tjera.

Doriana Musai thotë se po ndërtohet një ekonomi e iluzioneve, ku “zhvillimi” nuk matet me rritjen e cilësisë së jetës së njerëzve, por me numrin e lejeve të ndërtimit dhe m² të betonit të shitur.

“Në këtë kuptim, Durrësi dhe Vlora po bëhen viktima të suksesit të rremë, duke u shndërruar në qytete turistike për disa, por të pabanuara për shumicën”, përmbyll Musai.

Lexoni gjithashtu:

• Si shmangu qeveria pjesëmarrjen te Marina e Vlorës
• Nga vizitor në investitor strategjik, si e siguroi Sazanin Jared Kushner
• Kur natyra përballet me betonin: Çmimi i lartë i Aeroportit të Vlorës

The post Për kë po ndërtohet? Gjysma e banesave në Durrës dhe Vlorë janë bosh appeared first on Citizens.al.

Drejtuesi i Konfindustrias, Gjergj Buxhuku, i ftuar në emisionin “A Show”, ka bërë një denoncim lidhur me investimet në Shqipëri. Sipas tij, gjatë 13–14 viteve të fundit, në vend janë investuar 100 miliardë euro në sektorin e ndërtimit dhe turizmit, që sipas tij, janë ‘para pa burime të qarta’. Buxhuku deklaroi se, ‘kemi arritur në përfundimin […]

The post Buxhuku: Në 13 vite janë investuar 100 mld euro në ndërtim dhe turizëm, janë para droge appeared first on BoldNews.al.

Kryeministri Edi Rama ndau sot pamje nga ambientet e shkollës së re “Edith Durham” në Tiranë, e cila ndodhet në fazën përfundimtare të ndërtimit.

Përmes një postimi në rrjetet sociale, Rama tha se punimet po ecin me ritme të shpejta, me synimin që çdo detaj i godinës të jetë sa më funksional dhe bashkëkohor për nxënësit.

“Një tjetër shkollë po merr formë në kryeqytet. Shkolla “Edith Durham”, ku punimet po ecin me ritme të shpejta për ta bërë çdo detaj sa më funksional dhe bashkëkohor për nxënësit,” shkruan Rama.

Pas dy vitesh me rritje të fortë të nxitur nga turizmi, ndërtimi dhe konsumi i brendshëm, ekonomitë e Europës Juglindore po përballen me një periudhë ngadalësimi. Raporti i fundit i Fondit Monetar Ndërkombëtar “Regional Economic Outlook for Europe, October 2025” sinjalizon se pas kulmit të rikuperimit post-pandemik, kërkesa e brendshme po zbehet, investimet po frenohen […]

The post “Turizmi po venitet”, FMN hedh në plehra propagandën e Ramës: Ja pse ulëm parashikimin e rritjes për Shqipërinë appeared first on BoldNews.al.

TIRANË, 16 tetor/ATSH/ Katër familjet e fundit që kishin mbetur të pastreha nga tërmeti i vitit 2019 në Shijak janë sistemuar përfundimisht në banesa të reja, duke shënuar mbylljen e plotë të procesit të rindërtimit në këtë bashki.

Që prej vitit 2021, rreth 1600 familje janë strehuar në shtëpi të reja, ndërsa mbi 3000 familje të tjera kanë përfituar nga rikonstruksioni i banesave të tyre të dëmtuara.

Katër familjet e mbetura jashtë këtij procesi u sistemuan në apartamente të reja të ndërtuara nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit, pasi më herët nuk zotëronin truall të mjaftueshëm për zbatimin e projektit.

Kryebashkiaku i Shijakut, Elton Arbana theksoi se ky hap përmbush zotimin e bërë që askush të mos mbetet pa strehë. Ai nënvizoi se pas rindërtimit nuk qëndron vetëm procesi fizik i ndërtimit të banesave të reja, por një histori rikthimi dinjiteti dhe shprese, ku familjet përfitojnë falas një shtëpi më të madhe dhe më të sigurtë se ajo që kishin më parë.
Mbështetja për familjet në nevojë në Shijak do të vijojë edhe më tej.

Qeveria shqiptare dhe bashkia Shijak e kanë prioritet përfundimin e çdo procedure për familjet që janë të kualifikuara sipas sistemit të pikëzimit dhe vendimeve të Këshillit Bashkiak, në mënyrë që të certifikohen dhe të përfitojnë banesën si të pastreha.

Në kuadër të vizionit për zhvillimin e Shijakut, janë planifikuar një sërë investimesh të reja, si rivitalizimi i lumit Erzen, asfaltimi i rrugëve në çdo fshat, si dhe ndërtimi i aksit nga Ura e Ardhishtes deri në njësinë administrative Gjepalaj. Këto ndërhyrje synojnë përmirësimin e cilësisë së jetës dhe zhvillimin e qëndrueshëm të qytetit. /j.p/

The post Përmbyllet rindërtimi në Shijak, strehohen edhe 4 familjet e fundit të prekura nga tërmeti appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

GJENEVË, 14 tetor /ATSH/ – Vendet evropiane dhe arabe, si edhe Kanadaja e Shtetet e Bashkuara të Amerikës , duken të gatshme të kontribuojnë për 70 miliardë dollarët e nevojshëm për rindërtimin e Gazës, tha sot një zyrtar i Kombeve të Bashkuara, duke shtuar se lufta dyvjeçare atje ka prodhuar rrënoja sa 13 herë madhësia e piramidave të Gizës, sipas “Reuters”.

Jaco Cilliers, zyrtar në Programin e Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP), tha se lufta e Izraelit kundër Hamasit ka gjeneruar të paktën 55 milion ton rrënoja dhe se mund të duhen dekada që Gaza të rikuperohet plotësisht.

“Kemi dëgjuar lajme shumë pozitive nga një sërë partnerësh tanë, përfshirë partnerët evropianë dhe Kanadanë, lidhur me gatishmërinë e tyre për të ndihmuar”, tha ai në një konferencë për shtyp, duke shtuar se po zhvillohen gjithashtu diskutime me Shtetet e Bashkuara të Amerikës

Që nga hyrja në fuqi e marrëveshjes së armëpushimit në Gaza, një numër i madh palestinezësh janë kthyer në rrënojat e shtëpive të tyre në këtë territor bregdetar.

Pjesa më e madhe e Gazës është shndërruar në një shkretëtirë nga bombardimet izraelite gjatë dy viteve, të cilat kanë  çuar në vdekjen e rreth 68 000 persona, sipas autoriteteve shëndetësore të Gazës.

Një pjesë e madhe e shkatërrimit ndodhet në qytetin e Gazës, skena e disa prej luftimeve më të ashpra. Rreth 83% e ndërtesave atje janë dëmtuar, sipas Qendrës Satelitore të Kombeve të Bashkuara (UNOSAT).

Izraeli nisi ofensivën e tij pasi militantë të udhëhequr nga Hamasi sulmuan vendin më 7 tetor 2023, duke vrarë 1 200 persona dhe duke marrë 251 pengje, sipas të dhënave izraelite.

Hamasi liroi dje  pengjet izraelitë të fundit të gjallë nga Gaza  në kuadër të marrëveshjes së armëpushimit, ndërsa Izraeli dërgoi në shtëpi autobusë me të burgosur palestinezë. Ndërkohë, presidenti amerikan Donald Trump shpalli përfundimin e luftës dyvjeçare. /Ad.Ab./

 

 

 

 

The post GJENEVË – OKB: Shtetet, të gatshme të ndihmojnë financimin në rindërtimin e Gazës me 70 miliardë dollarë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Një tjetër çështje i është ngarkuar si përgjegjësi kryebashkiakut të arrestuar të Tiranës, Erion Veliaj. Gjykata e Apelit ka vendosur transferimin në Strukturën e Posaçme Anti-Korrupsion të padisë së ngritur nga Ledion Mziu, një banor i lagjes së “5 Majit”, lidhur me prishjen me forcë të banesës së tij gjatë projektit të rindërtimit pas tërmetit.

Çështja ngre dyshime për veprat penale si “Shpërdorim detyre”, “Shkatërrim prone”, “Heqje e paligjshme e lirisë” dhe akuza të tjera, ku të përfshirë janë edhe ish-funksionarë të lartë të Bashkisë së Tiranës.

Nga rezistenca te dhuna: Historia e Ledion Mziut dhe “Muri i Turpit”

Ledion Mziun e njoha për rezistencën kundër shembjes së banesës së tij në “Njësinë nr. 4” në zonën e “5 Majit”. Më 19 janar 2022, ai u përplas fizikisht me forcat e Inspektoratit të Mbrojtjes së Territorit (IMT) dhe Forcat e Policisë “Shqiponja”, duke refuzuar të largohej nga shtëpia që i ishte caktuar për prishje.

Rreth 15 punonjës e larguan me forcë nga çatia e shtëpisë ku ishte lidhur në shenjë kundërshtie ndaj operacionit. Pamjet e asaj skene mbeten të arkivuara nga xhirimet e Citizens.al atë ditë.

Në nëntor 2021, Ledioni kishte krijuar një instalacion arti simbolik të quajtur “Muri i Turpit”, ku kronologjikisht pati renditur VKM-të dhe akt-marrëveshjet që e detyruan të dorëzonte banesën: 239 m² pronë, nga të cilat 108.7 m² ndërtim dhe pjesa tjetër truall.

Katër vite më vonë, nga emigrimi, ai kërkon drejtësi për dhunën dhe dëmin që pësoi familja e tij.

Sot, Ledioni jeton në Itali dhe punon në një servis makinash në Genova. Pavarësisht se po nxitonte për të vajtur në punë, në bisedë telefonike ndau me mua gatishmërinë për t’u kthyer dhe për të dëshmuar nëse drejtësia shqiptare do ta kërkojë.

“Nuk më takon mua të vendos kush është fajtor, por kam shpresë dhe besim te drejtësia,” theksoi ai.

Ledioni kujtoi se kallëzimi ndaj Veliajt dhe zyrtarëve të tjerë fillimisht u hodh poshtë nga SPAK, pasi në atë kohë drejtuesi Arben Kraja argumentoi se Veliaj nuk kishte firmosur personalisht dokumente, ndërsa funksionarë të tjerë si ish-drejtori i IMT-së, Mariglen Qato nuk ishte subjekt i SPAK-ut.

Dosja kaloi në Prokurorinë e Tiranës, e cila, sipas tij, nuk e hetoi për dy vjet e gjysmë.

“Prokuroria e Tiranës  nuk më njoftoi fare në vijueshmëri, ndërkohë unë insistoja gjithmonë se çfarë po bëhet me çështjen dhe sesi mund t’i ndihmoja,” theksoi Mziu në telefon.

Familja Mziu ka aktualisht dy çështje të hapura: një proces administrativ për kundërshtimin e shembjes; një kallëzim penal për përdorim force dhe shkelje të pronës, tashmë në duart e SPAK.

Ledioni thekson se banesa e tij u shemb ndërkohë që çështja ishte ende në shqyrtim në Gjykatën Administrative, duke e cilësuar ndërhyrjen si të paligjshme dhe abuzive.

“Pres që të hetohen ata që kanë bërë shkelje te banesa ime dhe te e gjithë zona e ‘5 majit’, VKM-ja 533 është e jashtëligjshme, sepse kur vendoset një zonë e re për zhvillim duhet të pyeten grupet e interesit, të cilët janë banorët, që në këtë rast nuk janë pyetur,” thekson Mziu.

Në korrik 2025, familja Mziu u sistemua në një nga godinat e reja të zonës “5 Maji”, por jo sipas vendimit gjyqësor. Ata përfituan një hapësirë prej 303 m² në vend të 462 m² që kishte përcaktuar gjykata.

“Familja jonë nuk ka firmosur ende akt-marrëveshjen me bashkinë. Edhe bonusi i qirasë nuk na u dha, sepse sipas tyre aplikuam me vonesë,” shton ai.

Zona e 5 Majit, një rast klasik i xhentrifikimit

Në parashtrimet e dorëzuara në gjykatë, Ledioni nënvizon se rindërtimi në zonën e 5 Majit nuk ka ndjekur parimin e përfshirjes së banorëve dhe qytetarëve.

“Në vend që të krijohen kushte për mirëqenie dhe strehim të banorëve të dëmtuar, janë ngritur ndërtesa shumëkatëshe që synojnë përfitim ekonomik për grupe të caktuara,” përmendet në dosjen e tij.

Projektimi i zhvillimit të lagjes “5 Maji” iu besua studios së arkitektit italian Stefano Boeri, i cili është aktualisht nën hetim nga Prokuroria e Milanos për një rrjet të dyshuar klientelist mes ndërtuesve dhe drejtuesve të administratës lokale. Ai përmendet në të paktën tre hetime për zhvillime të dyshimta urbane.

Në Tiranë, projekti i “5 Majit” shpronësoi me detyrim 222 familje. Pjesa më e madhe e banorëve u zhvendos pavarësisht se refuzuan marrëveshjet me kushtet e ofruara nga Bashkia Tiranë.

Shembjet u kryen me urgjencë në vitin 2022, por inertet nuk u pastruan nga bashkia për së paku dy vite, duke ngritur dyshime për synimin e projektit dhe përdorimin e forcës.

Ashtu si zona e Kombinatit, edhe “5 Maji” u vendos nën zhvillim me justifikimin e “interesit publik” pas tërmetit të 26 nëntorit 2019. Por në praktikë, lagjet u transformuan në projekte të mëdha ndërtimi, që ndryshuan fizionominë sociale të zonave dhe rritën çmimet e banesave përreth.

Lexoni gjithashtu:

• Dosja Veliaj: Hetimet, akuzat dhe faktet
• Rrugë “me porosi” për pallatin e Xoxës
• Veprat e artit të “Harabel” në Tiranë

The post Shembjet te “5 Maji” në SPAK: Familja Mziu kërkon drejtësi appeared first on Citizens.al.

TIRANË, 3 tetor/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama bëri të ditur sot se nëse ndërtuesi abuzon në mbi 10% të lejes të ndërtimit do të konfiskohet i gjithë objekti.

Në një konferencë për medie, Rama u shpreh se parashikohen rregulla të qarta për konfiskimin për interes publik apo për strehim social.

“Çdo ndërtim që do të shkelë lejen në masën mbi 2%, pasi deri në 2% konsiderohet në praktikën ndërkombëtare si një masë e arsyeshme ndryshimesh gjatë procesit të ndërtimit, do të konfiskohet për interes publik apo për strehim social”, u shpreh Rama.

Nga ana tjetër, Rama theksoi se është bërë edhe dallimi që midis 2% dhe 10% konfiskohet vetëm ajo shtesë dhe përdoret ajo sipërfaqe qoftë për t’i dhënë të pastrehëve, apo edhe për zyra për shtetin. Ndërsa mbi masën 10% konfiskohet totalisht ndërtimi.

Po ashtu kryeministri theksoi se është adresuar edhe problematika e ndërtimeve të papërfunduara.

“Për ndërtimet e papërfunduara, për të cilat ka përfunduar afati i lejes së ndërtimit prej më shumë se 5 vitesh, sipas këtij akti ligjor do të prishen ose do të konfiskohen. Po ashtu do të vendosen procedura për t’i përfunduar në rast se do të shfaqet dikush që i ka lënë në atë gjendje dhe do të sjellë garanci se mund t’i përfundojë”, tha Rama, ndërsa shtoi se “është përcaktuar me vendim të KM e gjithë procedura se si zhvillohet ky proces”.

/r.e/

The post Rama: Në rast se shkelet mbi 10% e lejes së ndërtimit, objekti konfiskohet appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Banka Botërore ka vlerësuar si të kënaqshme ecurinë e projektit për rritjen e sigurisë së urave, duke parashikuar që shumica e aktiviteteve të përfundojnë brenda këtij viti.

Punimet për Urën e Viroit pritet të përfundojnë në fund të tetorit.

“Projekti ‘Ndërtimi i Urave Rezistente në Shqipëri’ është në vitin e dytë të zbatimit, pasi u shpall efektiv më 1 dhjetor 2023.

Zbatimi po ecën në mënyrë të kënaqshme, me pritshmëri që shumica e aktiviteteve kryesore të përfundojnë në mënyrë substanciale deri në fund të dhjetorit 2025. Punimet civile në Urën Viroi pritet të mbyllen në fund të tetorit,” thuhet në raportin e Bankës Botërore.

Projekti, i miratuar më 16 mars 2023, ka për qëllim të forcojë rezistencën e urave kritike ndaj ndryshimeve klimatike dhe rreziqeve natyrore, si dhe të përmirësojë menaxhimin e rrugëve dhe të aseteve të urave në vend.

Ai përfshin tre komponentë kryesorë: infrastrukturë urash (44 milion USD), ndërtim të kapaciteteve institucionale (7 milion USD) dhe menaxhim të projektit (4 milion USD), duke e çuar vlerën totale në 55 milion USD.

Me herët është nënvizuar se projekti rrit sigurinë e qytetarëve dhe lehtësinë e qasjes në rrugët kombëtare, duke përfituar drejtpërdrejt rreth 300,000 banorë.

Ai synon të nxisë zhvillimin ekonomik dhe turizmin, duke krijuar vende të reja pune dhe duke përmirësuar tregtinë lokale. Gjithashtu, përmirësimi i urave të dëmtuara parandalon izolimin e fshatrave dhe rrit kapacitetet teknike të bizneseve dhe punonjësve lokalë.

 

The post Projekti 55 mln USD i urave, BB: Në tetor përfundojnë punimet për Viroin appeared first on Revista Monitor.