MijĂ«ra fluturime u vonuan ose u anuluan nĂ« tĂ« gjithĂ« Shtetet e Bashkuara sot (26 dhjetor), mes kulmit tĂ« festave, ndĂ«rsa moti i keq goditi shumĂ« zona, sipas faqes sĂ« internetit tĂ« specializuar pĂ«r monitorimin e trafikut ajror âFlightAwareâ dhe âNWSâ. Reshje tĂ« dendura dĂ«boreâ priten nĂ« zonĂ«n e Nju Jorkut vonĂ« natĂ«n e sĂ« [âŠ]
Ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius, po investon miliarda në sisteme evropiane dhe ndërkombëtare, nga pistoletat çeke te aeroplanët luftarakë amerikanë. Pse këto armë nuk po blihen nga prodhuesit gjermanë?
Gjermania shpenzoi 24 miliardĂ« euro pĂ«r prokurime ushtarake nĂ« vitin 2025, duke u pĂ«rqendruar te furnizuesit evropianĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« mbĂ«shtetej te sistemet amerikane, ku aftĂ«sitĂ« e brendshme nuk janĂ« tĂ« mjaftueshme nĂ« pĂ«rpjekjen e saj pĂ«r tâu modernizuar â dhe shpejt.
Bilanci i prokurimit të forcës për vitin 2025 tregon se modernizimi ka përparuar pavarësisht kërkesës së lartë, kryesisht për shkak të procedurave të thjeshtuara dhe rezolutave të shumta të Bundestagut.
I financuar kryesisht përmes fondit special, Bundeswehr zbatoi 149 projekte prokurimi.
Shumë sisteme të reja janë dorëzuar tashmë ose janë duke u futur aktualisht, shkruan euronews.
Një fokus ishte ushtria, me dërgesa të mëtejshme të automjetit luftarak të këmbësorisë Puma, të prodhuar nga kompanitë gjermane të mbrojtjes KNDS Deutschland dhe Rheinmetall Landsysteme.
Megjithatë, jo të gjitha sistemet e armëve për Bundeswehr prodhohen në Gjermani.
Shumica e kontratave të prokurimit do t'u jepen prodhuesve evropianë, me vetëm rreth 8% që do të blihen nga SHBA.
Ku aftësitë e Gjermanisë arrijnë kufijtë e tyre
Sistemet e armëve që nuk prodhohen në Gjermani përfshijnë aeroplanët luftarakë F35, aeroplanin e zbulimit detar P-8A Poseidon për marinën dhe raketat lundruese Tomahawk nga SHBA-ja.
Por blerjet po bëhen edhe në Evropë, siç është zëvendësimi i pistoletës P8 të Bundeswehr me atë çeke CZ P13.
Përveç sistemeve gjermane të mbrojtjes ajrore si IRIS-T, Bundeswehr ka blerë sistemin e mbrojtjes nga raketat Arrow-3, i cili u zhvillua në bashkëpunim midis SHBA-së dhe Izraelit.
Këto sisteme janë me rëndësi të madhe për Bundeswehr, siç është aeroplani luftarak F35, i cili nuk mund të prodhohet jashtë SHBA-së për shkak të teknologjive shumë komplekse dhe konfidenciale të përfshira.
Përveç kësaj, objektet e specializuara të prodhimit, kontrollet ligjore të eksportit, siç janë Rregulloret Ndërkombëtare të Trafikut të Armëve (ITAR), dhe interesat strategjike pengojnë prodhimin e aeroplanitluftarak jashtë vendit.
Por edhe kjo nuk Ă«shtĂ« aq e lehtĂ« sa duket: sipas raportimeve, F-35A â modeli qĂ« do tĂ« marrĂ« edhe Bundeswehr â Ă«shtĂ« certifikuar pĂ«r tĂ« mbajtur bombĂ«n bĂ«rthamore amerikane B61-12.
Kjo do të thotë që aeroplani është i aftë të mbajë armë konvencionale dhe bërthamore dhe shihet si një platformë e mundshme pasardhëse për aeroplanët më të vjetër të aftë për të transportuar armë bërthamore, siç është Tornado, si pjesë e programit të ndarjes së armëve bërthamore të NATO-s.
Një tjetër mundësi ishte Sistemi i Ajrit të Luftimit të Ardhshëm Franko-Gjermano-Spanjoll ( FCAS ), i cili synonte të ripërcaktonte "luftimin ajror të së ardhmes", duke ruajtur pavarësinë nga partnerët jo-evropianë.
Megjithatë, projekti mbetet në një fazë të vështirë: megjithëse të tre vendet mbeten politikisht të përkushtuara ndaj tij, konfliktet e vazhdueshme industriale, veçanërisht midis Airbus dhe Dassault Aviation mbi rolet udhëheqëse dhe ndarjet e punës në aeroplanin luftarak të gjeneratës së ardhshme, po vonojnë progresin.
Qëllimi i FCAS nuk është një aeroplan luftarak i vetëm, por një "sistem sistemesh" i rrjetëzuar që përfshin një aeroplan luftarak të pilotuar dhe dronë shoqërues pa pilot.
Fluturimi i parë i aeroplanit të ri ajror pritet të ndodhë rreth vitit 2030, në rastin më të mirë, me gatishmëri operacionale më të mundshme nga viti 2040.
Megjithatë, është e paqartë nëse orari dhe kostot mund të përmbushen.
Akti i balancimit politik
Edhe pse afĂ«rsisht 80% e pajisjeve tĂ« mbrojtjes blihen nĂ« Gjermani, pavarĂ«sia e plotĂ« Ă«shtĂ« gjithashtu sfiduese pĂ«r tâu arritur nĂ« nivel politik.
Në një takim të NATO-s në fillim të dhjetorit, Zëvendës Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Christopher Landau, kritikoi vendet evropiane për vendosjen e industrisë së tyre të mbrojtjes mbi furnizuesit amerikanë.
Ai i bĂ«ri thirrje EvropĂ«s qĂ« tâi shndĂ«rrojĂ« shpenzimet e saj tĂ« mbrojtjes nĂ« kapacitete operacionale dhe tĂ« mos pĂ«rjashtojĂ« asnjĂ« kompani amerikane nga tregu.
Strategjia e Sigurisë Kombëtare e SHBA-së, e publikuar së fundmi, thotë gjithashtu se "nga aleancat ushtarake te marrëdhëniet tregtare dhe më gjerë, Shtetet e Bashkuara do të këmbëngulin që të trajtohen në mënyrë të drejtë nga vendet e tjera".
"Ne nuk do të tolerojmë më, dhe as nuk mund të përballojmë, udhëtime falas, çekuilibra tregtarë, praktika ekonomike grabitqare dhe imponime të tjera që dëmtojnë vullnetin e mirë historik të kombit tonë dhe dëmtojnë interesat tona", thuhej në strategji.
Ben Hodges, gjeneral në pension i Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara, tha se "vendi ku Gjermania blen pajisjet e saj mbrojtëse duhet të varet para së gjithash nga ajo që i jep Bundeswehr aftësinë më të mirë".
Megjithatë, ai pranon se ka sisteme që Gjermania aktualisht nuk është në gjendje - ose nuk është e gatshme - t'i prodhojë.
Standardizimi i kapaciteteve mbrojtëse evropiane
Një arsye tjetër për prokurimin evropian është dëshira për një standardizim më të madh dhe bashkëpunim të përmirësuar midis forcave të armatosura të kontinentit.
BE-ja po promovon prokurimin e përbashkët të pajisjeve të mbrojtjes për të standardizuar tregun evropian të pajisjeve shumë të fragmentuar dhe për të zvogëluar dyfishimin.
Nëse disa ushtri përdorin të njëjtat sisteme ose sisteme të pajtueshme, operacionet e përbashkëta bëhen shumë më të lehta.
Prandaj, programe të tilla si EDIRPA dhe Programi Evropian i Industrisë së Mbrojtjes (EDIP) kanë për qëllim të inkurajojnë shtetet anëtare që të ndërpresin blerjet e izoluara kombëtare dhe të investojnë kolektivisht.
Qëllimi është një industri mbrojtëse evropiane e koordinuar më mirë dhe sisteme armësh të harmonizuara teknikisht.
Në planin afatgjatë, sipas strategjisë së BE-së, kjo jo vetëm që do të forcojë efikasitetin dhe solidaritetin, por edhe integrimin ushtarak të Evropës dhe aftësinë për mbrojtje të përbashkët. /Telegrafi/
Kabineti i Japonisë miratoi të premten një plan rekord buxhetor për mbrojtjen që tejkalon 48.82 milionë euro për vitin e ardhshëm, duke synuar të forcojë aftësinë e saj kundërsulmuese dhe mbrojtjen bregdetare me raketa lundrimi dhe arsenale pa pilot, ndërsa tensionet rriten në rajon.
Projektbuxheti për vitin fiskal 2026, që fillon në prill, është 9.4% më i lartë se viti 2025 dhe shënon vitin e katërt të programit pesëvjeçar të vazhdueshëm të Japonisë për të dyfishuar shpenzimet vjetore për armët në 2% të produktit të brendshëm bruto.
âĂshtĂ« minimumi i nevojshĂ«m, ndĂ«rsa Japonia pĂ«rballet me mjedisin mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« dhe mĂ« kompleks tĂ« sigurisĂ« nĂ« epokĂ«n e pasluftĂ«sâ, tha Ministri i Mbrojtjes Shinjiro Koizumi, duke theksuar vendosmĂ«rinĂ« e vendit tĂ« tij pĂ«r tĂ« ndjekur ndĂ«rtimin ushtarak dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur popullin e saj.
âKjo nuk e ndryshon rrugĂ«n tonĂ« si njĂ« komb paqedashĂ«sâ, shtoi ai.
Plani i buxhetit kërkon miratimin parlamentar deri në mars që të zbatohet si pjesë e një projektligji për buxhetin kombëtar prej 663 miliardë euro.
Programi pesëvjeçar i ndërtimit të mbrojtjes do ta bënte atë shpenzuesin e tretë më të madh në botë, pas SHBA-së dhe Kinës.
Japonia ka forcuar aftësinë e saj ofensive me raketa me rreze të gjatë veprimi për të sulmuar objektivat e armikut nga distanca, një ndryshim i madh nga parimi i saj i pas Luftës së Dytë Botërore për kufizimin e përdorimit të forcës vetëm për vetëmbrojtje.
Strategjia aktuale e sigurisë, e miratuar në vitin 2022, e emërton Kinën si sfidën më të madhe strategjike të vendit dhe bën thirrje për një rol më ofensiv për Forcën e Vetëmbrojtjes së Japonisë në kuadër të aleancës së saj të sigurisë me SHBA-në.
Plani i ri i buxhetit përfshin një blerje prej 960.2 milionë euro të raketave tokë-anije të tipit 12 të zhvilluara dhe të përmirësuara në vend me një rreze veprimi prej rreth 1,000 kilometrash.
Grupi i parë i raketave Tipi-12 do të vendoset në prefekturën jugperëndimore Kumamoto të Japonisë deri në mars, një vit më herët se sa ishte planifikuar, ndërsa Japonia përshpejton ndërtimin e raketave në rajon.
Pjesërisht për shkak të popullsisë në plakje dhe në rënie të Japonisë dhe vështirësive të saj me një ushtri me mungesë personeli, qeveria beson se armët pa pilot janë thelbësore.
PĂ«r tĂ« mbrojtur brigjet, Japonia do tĂ« shpenzojĂ« 542.5 milionĂ« euro pĂ«r tĂ« vendosur dronĂ« pa pilot ajror, sipĂ«rfaqĂ«sor detar dhe nĂ«nujor pĂ«r mbikĂ«qyrje dhe mbrojtje sipas njĂ« sistemi tĂ« quajtur âSHIELDâ tĂ« planifikuar pĂ«r marsin e vitit 2028.
Për një vendosje më të shpejtë, Japonia fillimisht planifikon të mbështetet kryesisht në importet, ndoshta nga Turqia ose Izraeli.
Japonia po përpiqet të forcojë industrinë e saj të mbrojtjes, kryesisht të brendshme, duke marrë pjesë në zhvillime të përbashkëta me vendet mike dhe duke nxitur shitjet e huaja, pasi ka lehtësuar në mënyrë drastike kufizimet e eksportit të armëve vitet e fundit.
PĂ«r vitin 2026, Japonia planifikon tĂ« shpenzojĂ« mĂ« shumĂ« se 867 milionĂ« euro pĂ«r tĂ« zhvilluar sĂ« bashku me BritaninĂ« dhe ItalinĂ« njĂ« aeroplan luftarak tĂ« gjeneratĂ«s sĂ« ardhshme, pĂ«r tâu vendosur nĂ« pĂ«rdorim nĂ« vitin 2035.
Ekzistojnë gjithashtu plane për kërkimin dhe zhvillimin e dronëve të operuar nga Inteligjenca Artificiale, të projektuar për të fluturuar me këtë aeroplan. /Telegrafi/
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka thënë se do të takohet me presidentin e SHBA-së, Donald Trump, në Florida në fundjavë, ndërsa vazhdojnë bisedimet për t'i dhënë fund luftës në shkallë të plotë të Rusisë.
Zelensky tha se priste që takimi të zhvillohej të dielën dhe të përqendrohej në një plan paqeje prej 20 pikash të ndërmjetësuar nga SHBA-ja, si dhe në propozime të veçanta.
Ndërkohë, Kremlini thotë se ndihmësi i lartë i presidentit Vladimir Putin ka zhvilluar bisedime të mëtejshme me zyrtarë amerikanë në telefon dhe se Rusia është zotuar të vazhdojë me negociatat.
Rusia ka folur për "përparim të ngadaltë, por të qëndrueshëm" në bisedime, por nuk ka komentuar ofertën e Zelenskyt për të tërhequr trupat nga Donbasi lindor, nëse edhe Rusia tërhiqet.
Ukraina është përpjekur të sigurojë garanci nga SHBA-të si pjesë e një marrëveshjeje, dhe Zelensky ka sugjeruar që një "zonë e lirë ekonomike" e demilitarizuar është një mundësi e mundshme për zonat e Donbasit që Rusia nuk ka arritur t'i marrë me forcë.
Të premten, Zelensky u tha gazetarëve se plani 20-pikësh ishte 90% i përfunduar.
âNuk po humbasim asnjĂ« ditĂ«. Kemi rĂ«nĂ« dakord pĂ«r njĂ« takim nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« â me presidentin Trump nĂ« tĂ« ardhmen e afĂ«rt. ShumĂ« gjĂ«ra mund tĂ« vendosen para vitit tĂ« riâ, shtoi Zelensky. /Telegrafi/
Një biletë e vetme Powerball arriti çmimin e madh prej 1.817 miliardë dollarësh në prag të Krishtlindjeve, duke fituar çmimin e dytë më të madh të lotarisë të dhënë ndonjëherë në Shtetet e Bashkuara.
Bileta, e shitur në Arkansas, shënon herën e dytë që një xhekpot i Powerball është fituar në Arkansas, me të parin që u shit në vitin 2010.
"Urime fituesit më të ri të xhekpotit të Powerball", tha në njoftim Matt Strawn, kryetar i produkteve Powerball dhe drejtor ekzekutiv i lotarisë Iowa.
Kreu i PD Sali Berisha nĂ« njĂ« intervistĂ« nĂ« podkastin âElevateâ tĂ« Floriana Garos, ka folur politikĂ«n, sfidat, si edhe shpalljen non grata, pĂ«r tĂ« cilĂ«n u shpreh se ishte njĂ« rrufe nĂ« qiell tĂ« hapur.
âAta qĂ« erdhĂ«n me rebelim i pĂ«rzura me votĂ«n e lirĂ«. Erdha me njĂ« program qĂ« ndryshova ShqipĂ«rinĂ«. U ndjeva i pĂ«rkushtuar. Do vazhdoja reformĂ«nâ, tha ai.
Berisha tha se demokratĂ«t ia kanĂ« dalĂ« me kauzĂ«n e tyre duke shtuar se beson edhe se do tâia dalin pĂ«r tâu rikthyer nĂ« pushtet.
âAta qĂ« erdhĂ«n me rebelim i pĂ«rzura me votĂ«n e lirĂ«. Erdha me njĂ« program qĂ« ndryshova ShqipĂ«rinĂ«. U ndjeva i pĂ«rkushtuar. Do vazhdoja reformĂ«n. Kisha besuar. SikundĂ«r besoj dhe sot. PatjetĂ«r. Le tĂ« bĂ«jnĂ« zgjedhje tĂ« lira dhe ta shikojmĂ« kush fiton. VetĂ«m mision. Ministrat e mi, mision. Qeverisja Ă«shtĂ« mision. AnĂ«tarĂ«simi nĂ« NATO, mision. Infrastruktura mision. Edhe diktatorin e pĂ«rzumĂ« me votĂ«. Pse qĂ«ndrova? NĂ« 13 dhjetor u thashĂ« mirupafshim. Do mbetem mik i PD-sĂ« dhe gjatĂ« gjithĂ« natĂ«s mendova se bĂ«ra gabim se duhet tĂ« qĂ«ndroj me KosovĂ«n. Shkruaja çdo ditĂ«. Facebook ishte gazeta ime. Dhe unĂ« merresha me tĂ«. E kam pĂ«rdorur. Lexoja. Natyrisht kam shkruajtur disa nga kujtimet por nuk jam fans i autobiografive. Ekziston diçka. Kisha jetuar nĂ« diktaturĂ«, njĂ« nga mĂ«simet ishte se qĂ«ndrimi nĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« nĂ« karrige nuk Ă«shtĂ« i dobishĂ«m pĂ«r vendin. Edhe sot e mendoj. Kam dhĂ«nĂ« dorĂ«heqjen. Pa ndonjĂ« keqardhje tĂ« madhe. Mendova se unĂ« pĂ«rmbusha. Ishte njĂ« rrufe nĂ« qiell tĂ« hapur. MĂ« kishte thĂ«nĂ« Rama po censurohesh, se ke dekonspiruar kundĂ«r politikĂ«s sĂ« jashtme SHBA. Vendimi ishte pĂ«r korrupsion dhe minim tĂ« demokracisĂ«. Ishte njĂ« fyerje e rĂ«ndĂ« dinjitetit tim. Ishte beteja pĂ«r dinjitetin tim. Kur ata kĂ«rkuan tĂ« mos hyj nĂ« parlament. AtĂ« se bĂ«nĂ« dot. Kur nĂ« tĂ«rbim, Yuri Kim bĂ«nte çdo gjĂ« qĂ« tĂ« kontrollonte Lulzim BashĂ«n si kryetar partie. Kjo nuk mund tĂ« ndodhte. U vendosĂ«m nĂ« njĂ« izolim tĂ« paprecedent. Nga burokratĂ« tĂ« korruptuar europianĂ« dhe botĂ«ror. Ne ia dolĂ«m dhe do ia dalim. ĂshtĂ« kauzĂ« e drejtĂ«. PĂ«r tĂ« qenĂ« i suksesshĂ«m duhet tĂ« ketĂ« moral dhe empati. JashtĂ« moralit dhe empatisĂ« e kam tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« mendoj. Mund tĂ« kesh sukses por do jesh problem i madhâ, ka thĂ«nĂ« Berisha.
NjĂ« gjykatĂ« nĂ« MoskĂ« ka dĂ«nuar me 12 vite burg njĂ« ish-diplomat rus, i akuzuar pĂ«r shitjen e sekreteve shtetĂ«rore inteligjencĂ«s amerikane gjatĂ« shĂ«rbimit tĂ« tij diplomatik nĂ« Shtetet e Bashkuara. ShĂ«rbimi Federal i SigurisĂ« sĂ« RusisĂ« (FSB), pasardhĂ«si i KGB-sĂ« sovjetike, njoftoi se Arseny Konovalov, i lindur nĂ« vitin 1987, u shpall fajtor pĂ«r [âŠ]
Ndryshe, Trump njoftoi se SHBA-ja ka kryer sulme ndaj caqeve të ISIS-it në veriperëndim të Nigerisë.
Komanda e SHBA-sĂ« pĂ«r AfrikĂ«n (AFRICOM) tha se sulmet u kryen âme kĂ«rkesĂ« tĂ« autoriteteve nigerianeâ nĂ« shtetin Sokoto, duke vrarĂ« disa terroristĂ« tĂ« ISIS-it.
Nigeria konfirmoi se vazhdon të bashkëpunojë me SHBA-në për çështje sigurie për të adresuar kërcënimin e vazhdueshëm të terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm. /AA/
Mbrëmë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kryen një sulm ajror ndaj luftëtarëve të ISIS-it në veriperëndim të Nigerisë, në koordinim me qeverinë nigeriane.
Tani mediat kanë publikuar foto që tregojnë pasojat e këtij sulmi.
Sulmi, sipas raportimeve, e habiti popullsinë vendase.
Fshati Jabo ishte një nga zonat e goditura nga sulmet amerikane.
Balira Sa'idu thotë se sulmet "ndryshuan gjithçka".
"Duhet të mendoj për dasmën time, por tani jam në panik. Sulmet kanë ndryshuar gjithçka. Familja ime është e frikësuar dhe as nuk e di nëse është e sigurt të vazhdoj me planin e dasmës në Jabo", tha ajo.
Aliyu Garba është një udhëheqës tradicional në fshat.
Ai thotë se mbeturinat nga sulmet ishin shpërndarë përreth dhe disa banorë nxituan në vendngjarje përpara se të mbërrinin forcat e sigurisë. /Telegrafi/
Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s kanĂ« pĂ«rqendruar vĂ«mendjen e tyre nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor dhe veçanĂ«risht nĂ« ShqipĂ«ri, ku vĂ«rehet njĂ« nivel i lartĂ« korrupsioni dhe shtrembĂ«rim i konkurrencĂ«s, deri tek ndĂ«rhyrja e krimit dhe implikimi i politikanĂ«ve apo zyrtarĂ«ve tĂ« caktuar. Sipas raportit tĂ« Kongresit amerikan, paralajmĂ«rohet edhe njĂ« valĂ« e dytĂ« sanksionesh âNon grataâ [âŠ]
Dy kongresistĂ« kanĂ« thĂ«nĂ« se mbĂ«shtetja e Shteteve tĂ« Bashkuara pĂ«r KosovĂ«n mbetet e âfortĂ« dhe dypartiakeâ nĂ« Kongresin amerikan, nĂ« letra tĂ« ndara dĂ«rguar kryeministrit nĂ« detyrĂ«, Albin Kurti. Kongresisti republikan, Mike Lawler, tha nĂ« letrĂ«n e publikuar tĂ« premten nga Qeveria nĂ« detyrĂ«: âVeprimet e fundit legjislative, duke pĂ«rfshirĂ« miratimin e Ligjit pĂ«r [âŠ]
Nigeria njoftoi se mund tĂ« kryhen sulme tĂ« tjera kundĂ«r grupeve xhihadiste, pas atyre tĂ« kryera ditĂ«n e Krishtlindjeve nga forcat amerikane nĂ« veri tĂ« vendit. Kur u pyet pĂ«r mundĂ«sinĂ« e sulmeve tĂ« reja, Ministri i JashtĂ«m Yusuf Tugar i tha stacionit televiziv lokal ChannelsTV: âĂshtĂ« njĂ« proces i vazhdueshĂ«m dhe ne po punojmĂ« [âŠ]
Presidenti i UkrainĂ«s, Volodymyr Zelensky, pritet tĂ« zhvillojĂ« njĂ« takim me presidentin amerikan Donald Trump nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« gjatĂ« fundjavĂ«s, nĂ« kuadĂ«r tĂ« pĂ«rpjekjeve pĂ«r arritjen e njĂ« armĂ«pushimi nĂ« luftĂ«n me RusinĂ«. Zelensky konfirmoi se takimi pritet tĂ« mbahet tĂ« dielĂ«n dhe do tĂ« fokusohet nĂ« planin 20-pikĂ«sh tĂ« paqes tĂ« ndĂ«rmjetĂ«suar nga [âŠ]
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, beson se Bashkimi Evropian nuk duhet të bëhet plotësisht i pavarur nga Shtetet e Bashkuara në fushën e mbrojtjes, pavarësisht qëndrimit të marrë për këtë çështje nga qeveria e presidentit amerikan, Donald Trump.
Shtetet e Bashkuara presin që Evropa të marrë më shumë përgjegjësi dhe të shpenzojë më shumë para për mbrojtjen, tha Rutte për dpa në një intervistë të fundit, raporton tagesspiegel.
âJam absolutisht i bindur se SHBA-ja Ă«shtĂ« plotĂ«sisht e pĂ«rkushtuar ndaj NATO-s. Nuk ka asnjĂ« dyshim. PritshmĂ«ritĂ« janĂ« rritur. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, ne duam tĂ« shpenzojmĂ« mĂ« shumĂ«, Evropa do tĂ« marrĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«rgjegjĂ«siâ, tha ai.
Ish-kryeministri i Holandës theksoi samitin e NATO-s në Hagë në muajin qershor, ku të gjithë aleatët ranë dakord për rritjen e shpenzimeve për mbrojtjen në 5 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) deri në vitin 2035.
âMendoj se kjo Ă«shtĂ« ende njĂ« nga fitoret mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« politikĂ«s sĂ« jashtme tĂ« presidentit Trump, kĂ«to 5 pĂ«r qind, njĂ« pĂ«rkushtim i qartĂ« ndaj prodhimit mĂ« tĂ« madhâ, tha Rutte dhe shtoi se âshtatĂ«dhjetĂ« e pesĂ« pĂ«r qind e ndikimit ekonomik Ă«shtĂ« ende jashtĂ« BE-sĂ«â.
Duke pranuar rëndësinë e BE-së, ai vuri në dukje se 23 vendet e BE-së brenda NATO-s përbëjnë vetëm rreth një të katërtën e ndikimit të përgjithshëm ekonomik të aleancës.
âShtatĂ«dhjetĂ« e pesĂ« pĂ«r qind Ă«shtĂ« ende jashtĂ« BE-sĂ«â, tha ai, duke iu referuar anĂ«tarĂ«ve tĂ« NATO-s si Britania, Norvegjia, Kanadaja dhe SHBA-ja. /Telegrafi/
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka konfirmuar se do të takohet me presidentin e Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, të dielën më 28 dhjetor, në Florida.
âNe kemi njĂ« axhendĂ« tĂ« gjerĂ« dhe takimi do tĂ« zhvillohet kĂ«tĂ« fundjavĂ«, besoj tĂ« dielĂ«n, nĂ« Florida, ku do tĂ« takohemi me presidentin Trumpâ, ka deklaruar Zelensky pĂ«r mediat, sipas agjencisĂ« RBC-Ukraina.
Sipas tij, nĂ« fokus tĂ« bisedimeve do tĂ« jenĂ« garancitĂ« e sigurisĂ«, si dhe disa dokumente tĂ« rĂ«ndĂ«sishme. âĂshtĂ« e dĂ«shirueshme tĂ« gjejmĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tâi diskutuar tĂ« gjithaâ, ka theksuar presidenti ukrainas, duke shtuar se nĂ« konsultime mund tĂ« pĂ«rfshihen pjesĂ«risht edhe pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« vendeve evropiane.
âDo tĂ« jem nĂ« kontakt tĂ« vazhdueshĂ«m me ta. Do tĂ« donim qĂ« evropianĂ«t tĂ« ishin tĂ« pranishĂ«mâ, ka thĂ«nĂ« Zelensky, duke pranuar vĂ«shtirĂ«sitĂ« pĂ«r zhvillimin e njĂ« takimi fizik. Ai ka sqaruar se, tĂ« paktĂ«n, lidhja do tĂ« realizohet online dhe partnerĂ«t evropianĂ« do tĂ« jenĂ« nĂ« komunikim.
NdĂ«rkohĂ«, Zelensky ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se plani i paqes me 20 pika, mbi tĂ« cilin po punojnĂ« pĂ«rfaqĂ«suesit e Shteteve tĂ« Bashkuara dhe UkrainĂ«s, Ă«shtĂ« âgati nĂ« 90%â.
âDetyra jonĂ« Ă«shtĂ« tĂ« sigurojmĂ« qĂ« gjithçka tĂ« jetĂ« gati 100%. Nuk Ă«shtĂ« e lehtĂ« dhe askush nuk thotĂ« se do tĂ« arrihet menjĂ«herĂ«. MegjithatĂ«, me çdo takim dhe çdo bisedĂ« duhet tâi afrohemi rezultatit tĂ« dĂ«shiruarâ, ka pĂ«rfunduar ai.
Skena që zakonisht shihet vetëm në video-loja u regjistrua të enjten në autostradën pranë Seattle të SHBA-së.
Në fakt, një burrë që po ecte si këmbësor vodhi një automjet zyrtar të një polici, raporton tmz.
Pamjet tregojnë këmbësorin duke u afruar tek automjeti zyrtar i policisë dhe pasi policja del nga vetura, ai e shtyn atë në tokë, hyn në automobilin e tij dhe largohet.
Automjeti u vodh rreth orës 12:30, ndërsa disa orë më vonë burri u arrestua.
Disa agjenci reaguan dhe ndoqën automjetin e patrullës së shtetit të Washingtonit për rreth 15 deri 20 minuta dhe e ndaluan në Lynnwood.
Ndryshe, mediat lokale raportuan se nuk pati të lënduar. /Telegrafi/
MOSKĂ, 26 dhjetor /ATSH-DPA/ â ZĂ«dhĂ«nĂ«sja e MinistrisĂ« sĂ« Jashtme tĂ« RusisĂ«, Maria Zakharova tha gjatĂ« njĂ« konference pĂ«r shtyp se ka pĂ«rparim tĂ« ngadaltĂ«, por tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« bisedimet me Shtetet e Bashkuara pĂ«r pĂ«rfundimin e luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«.
âNĂ« procesin negociues pĂ«r zgjidhjen e konfliktit nĂ« UkrainĂ«, ku kam parasysh procesin negociues me Shtetet e Bashkuara, mund tĂ« vĂ«rehet pĂ«rparim i ngadaltĂ«, por i sigurt,â u citua tĂ« ketĂ« thĂ«nĂ« Zakharova.
Vetë Ukraina u përmend pak, pavarësisht se po i reziston pushtimit rus prej gati katër vitesh.
Në vend të kësaj, Zakharova kërkoi të thellojë përçarjen mes Uashingtonit dhe aleatëve të tij evropianë të përfshirë në përpjekjet për paqe.
Ajo u bĂ«ri thirrje homologĂ«ve amerikanĂ« qĂ« âtâi kundĂ«rshtojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« aktive pĂ«rpjekjet e vendeve tĂ« EvropĂ«s PerĂ«ndimore pĂ«r tĂ« sabotuar dhe zhbĂ«rĂ« pĂ«rparimin e arritur nĂ« procesin negociues pĂ«r UkrainĂ«nâ.
Pas shpalljes sĂ« njĂ« plani paqeje me 28 pika, i cili u kritikua gjerĂ«sisht si njĂ« âlistĂ« dĂ«shirash ruseâ, udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ« iu bashkuan UkrainĂ«s nĂ« procesin negociues, me synimin pĂ«r tĂ« parandaluar rezultate qĂ« mund tĂ« minonin rĂ«ndĂ« stabilitetin e ardhshĂ«m tĂ« Kievit.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka paraqitur më pas publikisht një kundërpropozim me 20 pika, i cili aktualisht është në diskutim.
Megjithatë, Rusia ende nuk ka paraqitur një qëndrim zyrtar dhe nuk është tërhequr nga kërkesat e saj maksimaliste.
Sa i përket një plani të mundshëm paqeje, Zakharova përsëriti gatishmërinë e pretenduar të Moskës për të negociuar një marrëveshje mossulmimi me një vend evropian ose me NATO-n.
âRusia Ă«shtĂ« e gatshme tĂ« formulojĂ« angazhime pĂ«rkatĂ«se nĂ« formĂ«n e njĂ« dokumenti tĂ« shkruar, juridikisht detyruesâ, tha Zakharova.
Presidenti rus Vladimir Putin e kishte ofruar mĂ« parĂ« njĂ« marrĂ«veshje tĂ« tillĂ« dhe kishte hedhur poshtĂ« pretendimet se Rusia mund tĂ« sulmonte njĂ« vend tĂ« NATO-s si âtĂ« pakuptimtaâ./ /Ad.Ab./ a.jor.
Diskutimet diplomatike mbi pĂ«rpjekjet pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ« Ă«shtĂ« rindezur.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky nĂ« orĂ«t e para tĂ« sĂ« premtes, nĂ« njĂ« postim nĂ« platformĂ«n X, tha se kishte njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r tâu takuar me Donald Trump nĂ« âtĂ« ardhmen e afĂ«rtâ, duke shtuar se âshumĂ« gjĂ«ra mund tĂ« vendosen para Vitit tĂ« Riâ.
âRustem Umerov mĂ« informoi pĂ«r kontaktet e tij tĂ« fundit me palĂ«n amerikane. Nuk po humbasim asnjĂ« ditĂ«. RamĂ« dakord pĂ«r njĂ« takim nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« me Presidentin Trump nĂ« tĂ« ardhmen e afĂ«rt. ShumĂ« gjĂ«ra mund tĂ« vendosen para Vitit tĂ« Ri. Lavdi UkrainĂ«s!â, shkroi Zelensky.
Reagimi vjen vetëm 24 orë pasi vetë Zelensky zbuloi planin e ri prej 20 pikash për të cilin thuhet se kanë rënë dakord SHBA-të dhe Ukraina.
Pasi për javë të tëra kishte akuzuar Qeverinë e Nigerisë se po dështon të ndalojë persekutimin e të krishterëve, Donald Trump njoftoi në Ditën e Krishtlindjes se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kishin kryer një seri sulmesh ndaj këtij vendi të Afrikës Perëndimore.
Sulmet, tĂ« drejtuara kundĂ«r militantĂ«ve tĂ« tĂ« ashtuquajturit Shteti Islamik (ISIS) nĂ« veri tĂ« NigerisĂ«, pĂ«rbĂ«jnĂ« ndĂ«rhyrjen mĂ« tĂ« fundit ushtarake amerikane jashtĂ« vendit nĂ«n udhĂ«heqjen e presidentit amerikan, i cili gjatĂ« fushatĂ«s presidenciale tĂ« vitit 2024 kishte premtuar se do ta nxirrte SHBA-nĂ« nga dekada âluftĂ«rash tĂ« pafundmeâ.
ĂfarĂ« dimĂ« pĂ«r sulmet?
NĂ« deklaratĂ«n e tij, Trump tha se sulmet kishin nĂ« shĂ«njestĂ«r militantĂ«t e Shtetit Islamik qĂ« âpo sulmonin dhe po vrisnin nĂ« mĂ«nyrĂ« brutale, kryesisht, tĂ« krishterĂ« tĂ« pafajshĂ«m, nĂ« pĂ«rmasa qĂ« nuk janĂ« parĂ« pĂ«r njĂ« kohĂ« shumĂ« tĂ« gjatĂ«, madje as pĂ«r shekujâ.
Një zyrtar i Departamentit amerikan të Luftës i tha Associated Press se SHBA-ja kishte vepruar në bashkëpunim me Nigerinë dhe se sulmet ishin miratuar nga autoritetet e atij vendi. Ministria e Punëve të Jashtme e Nigerisë njoftoi se bashkëpunimi përfshinte shkëmbim informacionesh të inteligjencës dhe koordinim strategjik.
Pse e synoi Trumpi Nigerinë?
PjesĂ« tĂ« sĂ« djathtĂ«s amerikane prej vitesh i kanĂ« forcuar pretendimet se tĂ« krishterĂ«t janĂ« tĂ« persekutuar nĂ« Nigeri. NĂ« muajin shtator, senatori republikan Ted Cruz kĂ«rkoi vendosjen e sanksioneve ndaj zyrtarĂ«ve nigerianĂ« qĂ« âlehtĂ«sojnĂ« dhunĂ«n kundĂ«r tĂ« krishterĂ«ve dhe pakicave tĂ« tjera fetare, pĂ«rfshirĂ« dhunĂ«n e grupeve terroriste islamisteâ.
Pretendimet për persekutimin e të krishterëve jashtë vendit janë bërë një faktor i fuqishëm mobilizues për bazën elektorale të Trumpit, dhe presidenti amerikan ka ndër mbështetësit e tij më besnikë të krishterët ungjillorë, transmeton Telegrafi.
MĂ« herĂ«t gjatĂ« kĂ«tij viti, duke u thirrur nĂ« kĂ«to shqetĂ«sime, Trump e shpalli NigerinĂ« âvend me shqetĂ«sim tĂ« veçantĂ«â sipas Ligjit amerikan pĂ«r LirinĂ« Fetare NdĂ«rkombĂ«tare, pas disa javĂ«sh lobimi nga ligjvĂ«nĂ«s amerikanĂ« dhe grupe konservatore tĂ« krishtera. MenjĂ«herĂ« pas kĂ«saj, ai urdhĂ«roi Pentagonin tĂ« fillonte planifikimin e njĂ« veprimi tĂ« mundshĂ«m ushtarak nĂ« atĂ« vend. AtĂ«herĂ« ai tha se mund tĂ« vepronte âme tĂ« gjitha mjetet nĂ« dispozicionâ nĂ«se qeveria nigeriane vazhdon âtĂ« lejojĂ« vrasjen e tĂ« krishterĂ«veâ.
A ekziston persekutimi fetar në Nigeri?
Qeveria e Nigerisë, duke iu përgjigjur edhe më herët kritikave të Trumpit, ka theksuar se grupet ekstremiste në mbarë vendin sulmojnë njerëz të besimeve të ndryshme, jo vetëm të krishterë, shkruan theguardian.
Nigeria është zyrtarisht një shtet laik, por është pothuajse e ndarë në mënyrë të barabartë mes myslimanëve (53 për qind) dhe të krishterëve (45 për qind), ndërsa pjesa tjetër e popullsisë praktikon fe tradicionale afrikane. Dhuna ndaj të krishterëve ka tërhequr vëmendje të madhe ndërkombëtare dhe shpesh përshkruhet si persekutim fetar, por shumica e analistëve mendojnë se situata është më e ndërlikuar dhe se sulmet kanë motive të ndryshme.
Për shembull, përplasjet vdekjeprurëse mes barinjve nomadë myslimanë dhe komuniteteve bujqësore kryesisht të krishtera burojnë nga lufta për tokë dhe ujë, por përkeqësohen edhe nga dallimet fetare dhe etnike.
Rrëmbimet e priftërinjve, sipas shumë analistëve, lidhen më tepër me motive financiare sesa me urrejtje fetare, pasi ata konsiderohen persona me ndikim, komunitetet ose organizatat e të cilëve mund të mbledhin shpejt para.
ĂfarĂ« thotĂ« qeveria e NigerisĂ«?
Pas sulmeve të së enjtes, Ministria e Punëve të Jashtme e Nigerisë e vlerësoi bashkëpunimin me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por shmangu pranimin se veprimet amerikane kishin lidhje me persekutimin e të krishterëve.
âDhunĂ« terroriste nĂ« çfarĂ«do forme, qoftĂ« e drejtuar kundĂ«r tĂ« krishterĂ«ve, myslimanĂ«ve apo komuniteteve tĂ« tjera, pĂ«rbĂ«n njĂ« sulm ndaj vlerave tĂ« NigerisĂ« dhe ndaj paqes dhe sigurisĂ« ndĂ«rkombĂ«tareâ, thuhet nĂ« deklaratĂ«n e ministrisĂ«.
Qeveritë e njëpasnjëshme të Nigerisë po përballen me një krizë të rëndë sigurie, në të cilën gjatë viteve të fundit janë vrarë mijëra njerëz dhe qindra janë rrëmbyer.
NĂ« verilindje tĂ« vendit, Boko Haram dhe fraksionet e tij, pĂ«rfshirĂ« Shtetin Islamik tĂ« AfrikĂ«s PerĂ«ndimore, qĂ« nga viti 2009 kanĂ« zhvilluar njĂ« kryengritje nĂ« tĂ« cilĂ«n janĂ« vrarĂ« dhjetĂ«ra mijĂ«ra njerĂ«z dhe miliona janĂ« zhvendosur. NĂ« veriperĂ«ndim, grupe kriminale tĂ« armatosura rĂ«ndĂ«, shpesh tĂ« quajtura âbanditĂ«â, kryejnĂ« rrĂ«mbime masive dhe sulme qĂ« prekin si komunitetet myslimane ashtu edhe ato tĂ« krishtera.
Muajin e kaluar, presidenti i Nigerisë, Bola Ahmed Tinubu, deklaroi se paraqitja e Nigerisë si një vend që nuk respekton liritë fetare nuk pasqyron realitetin.
âLiria dhe toleranca fetare janĂ« themeli i identitetit tonĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t dhe do tĂ« mbeten tĂ« tilla⊠Nigeria Ă«shtĂ« njĂ« vend me garanci kushtetuese pĂ«r mbrojtjen e qytetarĂ«ve tĂ« tĂ« gjitha besimeveâ, tha ai. /Telegrafi/
The United States has carried out a strike against the Islamic State in Nigeria
Donald Trump said that, on his orders, U.S. forces struck Islamic State militants in northwestern Nigeria. He explained the operation as a response to a series of brutal killings of Christians in the⊠pic.twitter.com/Txb6XODv3K â NEXTA (@nexta_tv) December 26, 2025
Kritikët shpesh akuzojnë Donald Trumpin se e bashkon interesin e tij privat financiar me detyrën si president i SHBA-së.
Së fundmi kjo akuzë duket se forcohet edhe më shumë, shkruan Deutsche Welle, pasi kompania Trump Media and Technology Group (TMTG) njoftoi bashkimin me kompaninë energjetike TAE Technologies, në një marrëveshje vlerë rreth 6 miliardë dollarë, që synon përdorimin e teknologjisë së fuzionit bërthamor për prodhimin e energjisë.
TAE është një nga kompanitë private më të vjetra në botë që punon në këtë fushë, mbështetet nga kompani të mëdha si Google dhe Chevron dhe ka mbledhur mbi 1.3 miliard dollarë kapital privat.
Pas njoftimit të marrëveshjes, aksionet e TMTG në bursën amerikane Nasdaq u rritën ndjeshëm - rreth 42 për qind, duke çuar pasurinë neto të Trumpit të rritet me mbi 500 milionë dollarë, sipas Forbes, në rreth 6.8 miliardë dollarë.
Trump themeloi TMTG-në në shkurt të vitit 2021, pas bllokimit të llogarive të tij në X (ish-Twitter), dhe projekti kryesor i saj ka qenë platforma sociale Truth Social.
Ndryshe nga shumĂ« presidentĂ« tĂ« mĂ«parshĂ«m, Trump nuk ia ka kaluar pasurinĂ« njĂ« fondi tĂ« pavarur (âBlind Trustâ), por e menaxhon ende pĂ«rmes familjes - gjĂ« qĂ« kritikĂ«t thonĂ« se krijon konflikt interesi mes rolit tĂ« tij si president dhe fitimeve personale.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, Trump ka promovuar iniciativĂ«n âGenesis Missionâ pĂ«r zhvillimin e inteligjencĂ«s artificiale, duke siguruar mbĂ«shtetje edhe nga kompani si Microsoft, Google dhe Nvidia.
Një rritje e kërkesës për energji, përfshirë atë që do të prodhohej nga fuzioni bërthamor, mund të jetë në dobi të bizneseve të tij private - një tjetër pikë që kritikët e shohin si përzierje të interesit publik me atë privat. /Telegrafi/
Login
