Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

Japonia kërkon të pajiset me armë bërthamore? Kina paralajmëron vendin fqinj: Do të sillte fatkeqësi

By: armand
23 December 2025 at 16:59

Kina i ka lëshuar një paralajmërim Japonisë pasi një zyrtar i lartë thuhet se sugjeroi që vendi duhet të pajiset me armë bërthamore, duke deklaruar se një veprim i tillë do të “sjellte përsëri fatkeqësi në botë”. Një këshilltar i lartë i paidentifikuar i kryeministres japoneze Sanae Takaichi thuhet se argumentoi në fund të javës […]

The post Japonia kërkon të pajiset me armë bërthamore? Kina paralajmëron vendin fqinj: Do të sillte fatkeqësi appeared first on BoldNews.al.

Nissan i lejoi studentët e saj të ndërtonin çfarë të donin dhe ja çfarë ndodhi

22 December 2025 at 18:30


Nissan thuhet se ka vendosur të sfidojë studentët e saj në kolegjet automobilistike në Japoni.

“Ndërtoni çdo makinë që dëshironi”.

Dhe rezultatet?

Një përzierje mahnitëse mes kreativitetit, nostalgjisë dhe inovacionit teknik.

Një prej krijimeve më të veçanta është një Nissan March që tani duket si një Bluebird i viteve ’60.

Një ekip i dytë nga i njëjti kampus në Kioto ndoqi një rrugë tjetër. Ata filluan me një Datsun Sunny Coupe dhe e riimagjinuan atë duke përdorur komponentë të personalizuar.

Por transformimi nuk ndalet këtu.

Një R30 Skyline, i ndërtuar nga studentët e Nissan Aichi Automotive College, ka marrë një pamje plotësisht agresive.

Megjithëse projekti zgjati vetëm dy muaj e gjysmë, rezultati duket si nga një showroom profesionist.

Secila makinë është një demonstrim i talentit dhe imagjinatës së studentëve, duke treguar se e ardhmja e automobilizmit është e pasur me ide të guximshme, por gjithmonë e lidhur me trashëgiminë e Nissan. /Telegrafi/

Mali Fuji i dukshëm qartë edhe nga 200 km larg – pamje që mahnitin rrjetin

22 December 2025 at 15:35


Një burrë indian që jeton në Japoni ka ndarë një pamje marramendëse të malit Fuji, i cili sipas tij është i dukshëm nga një distancë prej gati 200 kilometrash.

Videoja fitoi vëmendje të konsiderueshme në rrjete sociale.

"Ajri i Japonisë është kaq i pastër", tha Mansoori në video, dhe për ta shpjeguar këtë, ai e lëvizi kamerën për të zbuluar malin ikonik të dukshëm nga rreth 200 km larg.



"Më lejoni t'ju tregoj se sa e qartë duket nga kjo distancë. Mendoj se kjo është provë e mjaftueshme që ajri i Japonisë është shumë i pastër. Ejani në Japoni, jetoni këtu", shtoi ai.

Videoja shkaktoi reagime, me shumicën e përdoruesve që reflektuan mbi cilësinë e dobët të ajrit të disa qyteteve të njohura. /Telegrafi/

"Mosha është vetëm një numër", 92-vjeçarja fiton turneun e videolojës Tekken 8

18 December 2025 at 18:30


Një gjyshe 92-vjeçare japoneze tregoi aftësitë e saj në lojën e njohur video Tekken 8 dhe u shpall fituese e një turneu të sporteve elektronike.

Shoqata eSports Care, një organizatë e specializuar në turne videolojërash për të moshuarit, njoftoi se turneu i saj i 12-të ka përfunduar, me Hisako Sakai, 92 vjeç, që zuri vendin e parë.

Në turne morën pjesë tetë të moshuar, të moshës nga 73 deri në 95 vjeç, të cilët u përballën në ndeshje një-me-një të Tekken 8 të mbajtura virtualisht.

Sakai mundi 74-vjeçarin Goro Sugiyama në finale për të marrë vendin e parë në turne, i cili u transmetua drejtpërdrejt në kanalin YouTube të Care eSports. /Telegrafi/


- YouTube www.youtube.com

Japoninë e godet tërmeti 6.7 shkallësh i Rihterit - publikohen pamjet dramatike të lëkundjes së apartamenteve

12 December 2025 at 10:40


Një tërmet me magnitudë 6.7 ballësh goditi zonën pranë bregdetit të Hokkaidos, Japonia, duke shkaktuar shqetësim për mundësinë e një cunamit.

Lëkundjet sizmike u ndjenë fuqishëm në disa qytete dhe rajone bregdetare, ndërsa autoritetet po monitorojnë situatën në kohë reale.

Autoritetet japoneze kanë lëshuar një paralajmërim për cunami dhe kanë kërkuar nga banorët që të qëndrojnë vigjilentë, të shmangin zonat bregdetare dhe të ndjekin masat e sigurisë të vendosura nga autoritetet lokale.

— (@)

Ato këshillojnë gjithashtu të mos afrohen në plazhe dhe portet e zonës deri në një njoftim të mëtejshëm.

Shkencëtarët dhe ekspertët e emergjencave paralajmërojnë se, përkundër madhësisë së tërmetit, është e rëndësishme të merret seriozisht paralajmërimi i cunamit, pasi lëkundje të tilla mund të shkaktojnë valë të fuqishme dhe dëme të konsiderueshme në zonat bregdetare.

Qeveria japoneze dhe agjencitë e emergjencave po mbajnë kontakte të ngushta me ekipet lokale dhe po monitorojnë situatën 24 orë në 24 për të siguruar reagim të shpejtë ndaj çdo rreziku të mundshëm. /Telegrafi/

Bombarduesit amerikanë bashkohen me avionët japonezë për të kundërshtuar stërvitjet Kinë-Rusi

By: nik
11 December 2025 at 11:28

Bombardues amerikanë me aftësi bërthamore iu bashkuan avionëve luftarakë japonezë për një fluturim mbi Detin e Japonisë të mërkurën, siç njoftoi Tokio të enjten. Kjo lëvizje vjen vetëm një ditë pasi forcat kineze dhe ruse përfunduan stërvitje të koordinuara, të cilat rrethuan Japoninë dhe Korenë e Jugut. Operacioni i përbashkët përfshiu dy bombardues amerikanë B-52 dhe tre avionë luftarakë stealth…

Source

Videot tregojnë ndërtesa që dridhen me forcë ndërsa tërmeti i madh me magnitudë 7.6 goditi Japoninë

9 December 2025 at 12:18


Videot tmerruese kanë zbuluar fuqinë e një tërmeti me magnitudë 7.6 ballë që goditi Japoninë verilindore të hënën vonë, duke tundur ndërtesat me forcë dhe duke shkaktuar një cunami.

Agjencia Meteorologjike e vendit (JMA) tha se një valë e fortë goditi pasi tërmeti goditi bregdetin në orën 23:00 sipas të hënën, transmeton Telegrafi.

Paralajmërime u lëshuan për prefekturat e Hokkaido, Aomori dhe Iwate, dhe cunami deri në 28 inç të lartë u vunë re në disa porte, tha JMA.

Epiqendra e tërmetit ishte 50 milje larg bregdetit të prefekturës Aomori, në një thellësi prej 33 miljesh, shtoi agjencia.

Videot treguan ndërtesa dhe automjete të palëvizshme duke u dridhur ndërsa toka poshtë tyre dridhej me forcë.

Një tjetër video tregoi një burrë të tmerruar në shtëpinë e tij duke parë dritat që fluturonin përreth mes tërmetit, ndërsa një e treta tregoi një sirenë që po binte, duke paralajmëruar qytetarët për rrezikun e afërt.

Edhe pse një paralajmërim për cunami ishte lëshuar më parë, ai u hoq më vonë nga autoritetet.

Në shkallën 1-7 të intensitetit sizmik të Japonisë, dridhja u regjistrua si një '6 e sipërme' në qytetin Hachinohe, prefektura Aomori.

U tha se ky tërmet ishte aq i fortë sa e bëri të pamundur qëndrimin në këmbë ose lëvizjen pa u zvarritur. Në dridhje të tilla, mobilet e rënda mund të rrokullisen dhe pllakat e mureve dhe xhamat e dritareve dëmtohen në shumë ndërtesa. /Telegrafi/

Japonia refuzon propozimin e BE-së për të përdorur asetet e ngrira ruse për Ukrainën

9 December 2025 at 08:27


Japonia ka refuzuar ofertën e BE-së për t'u bashkuar me planin e saj për të përdorur asetet shtetërore të ngrira ruse për të financuar Ukrainën - duke i shkatërruar shpresat e bllokut për të siguruar mbështetje globale për iniciativën, shkruan Politico.

Gjatë një takimi të ministrave të Financave të G7 të hënën, Tokio i hodhi ujë të ftohtë një kërkese nga Brukseli për të kopjuar planet e saj për t'i dërguar Ukrainës vlerën monetare të aseteve sovrane ruse të mbajtura në bankën belge Euroclear.

Japonia sinjalizoi se nuk është në gjendje të përdorë rreth 30 miliardë dollarë asete të ngrira ruse të mbajtura në tokën e saj për të lëshuar një kredi për Ukrainën, thanë për Politico dy diplomatë të BE-së të informuar mbi diskutimet.

Komisioni Evropian dëshiron që kryeqytetet e BE-së të arrijnë një marrëveshje për përdorimin e deri në 210 miliardë eurove në para të sanksionuara, para një samiti të liderëve më 18 dhjetor.

Megjithatë, Belgjika po reziston nga frika se do të jetë e detyruar të paguajë shumën e plotë nëse Rusia i tërheq paratë.

Një nga kërkesat e saj është që vendet e tjera të G7 përtej BE-së të lëshojnë një kredi për Ukrainën, duke përdorur asetet e ngrira ruse që ato mbajnë brenda vendit.

Kryeministri belg Bart De Wever ka këmbëngulur se një pjesëmarrje më e madhe nga aleatët e G7, do të zvogëlojë rrezikun që Rusia të hakmerret vetëm kundër Belgjikës.

Megjithatë, SHBA-të dhe Japonia kanë refuzuar të bashkohen me skemën e Brukselit - duke e lënë BE-në të mbajë e vetme barrën e nevojave të ardhshme të financimit të Ukrainës.

Gjatë takimit, SHBA-të thanë se do të shkurtojnë mbështetjen për Ukrainën pas shpërndarjes së këstit të fundit të një kredie të gjerë G7 që u negociua nga administrata Biden në vitin 2024, tha një diplomat i BE-së.

Vendi i goditur nga lufta përballet me një deficit buxhetor prej 71.7 miliardë eurosh vitin e ardhshëm, dhe do të duhet të fillojë të shkurtojë shpenzimet publike nga prilli nëse nuk vijnë para të reja.

"Ne do të vazhdojmë të punojmë së bashku për të zhvilluar një gamë të gjerë opsionesh financimi për të mbështetur Ukrainën, duke përfshirë potencialisht përdorimin e vlerës së plotë të Aseteve Sovrane Ruse, të bllokuara në juridiksionet tona derisa dëmshpërblimet të paguhen nga Rusia", shkruan ministrat e financave nga vendet e G7 në deklaratën e tyre të përbashkët pas takimit.

Por në një shënim paralajmërues ata shtuan se "veprimi ynë do të mbetet në përputhje me kornizat tona ligjore përkatëse".

Ministri japonez i Financave, Satsuki Katayama ka përjashtuar përdorimin e aseteve ruse për shkak të shqetësimeve ligjore, tha një diplomat i BE-së i cili u informua për takimin.

Megjithatë, disa zyrtarë thanë se qëndrimi i Japonisë ishte i lidhur me kundërshtimin e SHBA-së ndaj përdorimit të aseteve ruse për Ukrainën, duke argumentuar se Tokio nuk dëshiron të shpërfillë aleatin e saj të rëndësishëm.

Ashtu si diplomatët e BE-së, atyre iu lejua të mbeteshin anonimë për të diskutuar çështje të ndjeshme.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump ka sinjalizuar se synon të përdorë asetet ruse për të sjellë presidentin Vladimir Putin në tryezën e negociatave.

Në vend që t'i dërgojë paratë Kievit, Uashingtoni ka sugjeruar që një pjesë e aseteve t'i kthehet Rusisë dhe pjesa tjetër të përdoret për të financuar investimet amerikane në Ukrainë.

Por Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen vazhdoi të mbështeste idenë e përdorimit të aseteve ruse për të ndihmuar Ukrainën gjatë një takimi të hënën me presidentin e vendit, Volodymyr Zelensky.

“Propozimi ynë për Kredinë e Dëmshpërblimit është kompleks, por në thelb, ai rrit koston e luftës për Rusinë”, shkroi von der Leyen në një deklaratë pas takimit, në të cilin asaj iu bashkuan kryeministri britanik Keir Starmer, presidenti francez Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman Friedrich Merz.

“Pra, sa më gjatë Putini të zhvillojë luftën e tij, të derdhë gjak, të marrë jetë njerëzish dhe të shkatërrojë infrastrukturën ukrainase - aq më të larta do të jenë kostot për Rusinë.”

Në një nxitje për von der Leyen, Mbretëria e Bashkuar dhe Kanadaja kanë sinjalizuar hapjen për t'ia dorëzuar Ukrainës asetet shtetërore ruse të mbajtura në tokën e tyre - me kusht që plani i BE-së të realizohet.

Kjo çështje pritet të jetë në qendër të vëmendjes gjatë një takimi të premten midis Starmer dhe De Wever. /Telegrafi/

Një tërmet i fuqishëm godet Japoninë, paralajmërime për cunami

8 December 2025 at 15:58


Një tërmet i fuqishëm goditi brigjet verilindore të Japonisë, duke nxitur paralajmërimin për cunami.

Agjencia Meteorologjike e Japonisë raportoi se tërmeti me magnitudë 7.2 ndodhi pranë rajoneve Aomori dhe Hokkaido, ndërsa Shërbimi Gjeologjik i SHBA-së e mat magnitudën në 7.6 pranë qytetit Misawa.

Tërmeti u ndie në pjesë të mëdha të veriut dhe lindjes së Japonisë rreth orës 11:15 të natës.

Epiqendra ishte 80 km larg bregut të prefekturës Aomori, me një thellësi prej 50 km, sipas Agjencisë Meteorologjike.

Autoritetet paralajmëruan për valë që mund të arrijnë deri në tre metra lartësi.

Paralajmërimi për cunami është lëshuar për prefekturat Hokkaido, Aomori dhe Iwate.

Një tërmet me këtë magnitudë konsiderohet i madh dhe mund të shkaktojë dëme serioze dhe humbje jete.

Autoritetet lokale po monitorojnë situatën dhe këshillojnë banorët të marrin masa të menjëhershme sigurie. /Telegrafi/

Japonia po përballet me një krizë demence - a mund të ndihmojë teknologjia?

8 December 2025 at 09:12


Më shumë se 18 mijë të moshuar me demencë u larguan nga shtëpitë e tyre dhe u shpallën të zhdukur në Japoni vitin e kaluar, ndërsa gati 500 prej tyre u gjetën të vdekur.

Autoritetet thonë se këto raste janë dyfishuar që nga viti 2012, në një kohë kur personat mbi 65 vjeç përbëjnë pothuajse 30% të popullsisë.

Qeveria paralajmëron se kostot e kujdesit për demencën mund të arrijnë në 14 trilionë jen (rreth 77 miliardë euro) deri në vitin 2030 dhe po i drejtohet teknologjisë për të përballuar krizën.

Në shumë qytete po përdoren pajisje GPS dhe sisteme komunitare që ndihmojnë në gjetjen e personave të humbur brenda pak orësh.

Ndërkohë, kompani dhe universitete po zhvillojnë robotë dhe mjete AI që zbulojnë shenjat e hershme të demencës dhe ndihmojnë në kujdesin ditor.

Megjithatë, ekspertët theksojnë se teknologjia duhet të plotësojë, e jo të zëvendësojë lidhjen njerëzore, e cila mbetet thelbësore për mirëqenien e të moshuarve. /Telegrafi/

TOKIO – Japonia rrit përdorimin publik të IA-së me 80%

8 December 2025 at 10:31

TOKIO, 8 dhjetor /ATSH-AA/ – Qeveria japoneze ka hartuar një draft të planit të saj për zhvillim dhe përdorimin e inteligjencës artificiale, me qëllim që fillimisht të rritet miratimi i inteligjencës artificiale në 50 për qind të popullsisë dhe përfundimisht të arrihet në 80 për qind.

Draft plani, i cili sipas raportimit nga Jiji Press u sigurua të premten, thekson rëndësinë e rritjes së përdorimit të inteligjencës artificiale për të nxitur rritjen e teknologjive të inteligjencës artificiale të Japonisë.

Ai gjithashtu përshkruan një politikë për të tërhequr afër 1 trilion jen (rreth 6.4 miliardë dollarë) në investime nga sektori privat për të nxitur përpjekjet e kërkimit dhe zhvillimit. Qeveria planifikon të miratojë programin bazë në një mbledhje të kabinetit deri në fund të vitit.

Aktualisht, SHBA-ja dhe Kina kryesojnë zhvillimin e inteligjencës artificiale, përkatësisht me norma përdorimi gjeneruese të inteligjencës artificiale në 68,8 për qind dhe 81,2 për qind, dukshëm më të larta nga norma prej 26,7 për qind e Japonisë.

Drafti thekson nevojën për të rritur përdorimin e inteligjencës artificiale në të gjithë shoqërinë për të mbështetur zhvillimin e mëtejshëm, duke e pozicionuar inteligjencës artificiale si një infrastrukturë kyçe sociale, të përshkruar si “një themel intelektual dhe një platformë ekzekutimi”.   /os/

The post TOKIO – Japonia rrit përdorimin publik të IA-së me 80% appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

84 vjet nga sulmi në Pearl Harbor, dita që futi SHBA-në në Luftën e Dytë Botërore

By: armand
7 December 2025 at 16:16

Më 7 dhjetor 1941, Shtetet e Bashkuara u tronditën nga një prej sulmeve më të papritura dhe më shkatërrimtare ushtarake në historinë e tyre. Forcat ajrore dhe detare të Japonisë ndërmorën një sulm të befasishëm mbi bazën amerikane të Pearl Harbor në Hawaii, duke shkaktuar më shumë se 3,400 viktima dhe duke i dhënë fund […]

The post 84 vjet nga sulmi në Pearl Harbor, dita që futi SHBA-në në Luftën e Dytë Botërore appeared first on BoldNews.al.

Japonia akuzon pilotët e aeroplanëve luftarakë kinezë se kanë drejtuar radarin e kontrollit të zjarrit drejt fluturakeve të saj

7 December 2025 at 09:37


Ministri japonez i Mbrojtjes, Shinjiro Koizumi, ka akuzuar pilotët e aeroplanëve luftarakë kinezë se kanë drejtuar radarin e tyre të kontrollit të zjarrit drejt aeroplanëve japonezë, gjatë dy incidenteve të ndara mbi ujërat ndërkombëtare pranë ishullit të Okinawa-s, shkruan Al Jazeera.

Në një postim në X herët të dielën, Koizumi tha se Tokio ka paraqitur një "protestë të fortë" për dy incidentet dhe ka bërë "një kërkesë të ashpër për masa për të parandaluar përsëritjen".

"Ndriçimi i radarit ishte një akt i rrezikshëm që tejkaloi rrezen e nevojshme për fluturim të sigurt të aeroplanëve", shtoi ai, transmeton Telegrafi.

Një bllokim i radarit të kontrollit të zjarrit është një nga aktet më kërcënuese që një aeroplan ushtarak mund të ndërmarrë, sepse sinjalizon një sulm të mundshëm, duke e detyruar aeroplanin e synuar të ndërmarrë veprime shmangëse.

Takimet mbi ishujt, të cilët janë afër territorit të diskutueshëm të pretenduar si nga Japonia ashtu edhe nga Kina, janë përplasjet më serioze midis dy ushtrive në vite.

Këto deklarata erdhën ndërsa marrëdhëniet midis dy vendeve u përkeqësuan pas deklaratës së kryeministrit japonez Sanae Takaichi në nëntor, se Tokio mund t'i përgjigjej veprimeve ushtarake kineze kundër Tajvanit nëse këto lëvizje kërcënonin edhe sigurinë e Japonisë.

Tajvani i qeverisur në mënyrë demokratike pretendohet nga Pekini dhe ndodhet vetëm 110 km nga ishulli Yonaguni më perëndimor i Japonisë.

Japonia pret përqendrimin më të madh jashtë shtetit të fuqisë ushtarake të Shteteve të Bashkuara, duke përfshirë anije luftarake, aeroplanë dhe trupa, me një pjesë të madhe të këtij kontingjenti, duke përfshirë mijëra marinsat amerikanë, të bazuar në Okinawa.

Sipas Koizumi, aeroplanët kinezë J-15 të përfshirë në dy incidentet e së shtunës u nisën nga aeroplanmbajtësja kineze Liaoning, e cila po manovronte në jug të ishujve Okinawa së bashku me tre shkatërrues raketash.

"Është jashtëzakonisht për të ardhur keq që kanë ndodhur incidente të tilla", tha deklarata e Koizumi.

Nuk u raportuan dëme ose lëndime nga incidentet e së shtunës pranë Okinawa, shtoi Koizumi në postimin e tij.

Agjencia e lajmeve Reuters, duke cituar burime dhe raporte të inteligjencës, tha se Kina vendosi një numër të madh anijesh në ujërat e Azisë Lindore të enjten. Anijet në një moment numëronin më shumë se 100, raportoi Reuters.

Qeveria e Tajvanit e përshkroi këtë grumbullim si një kërcënim për rajonin e Azi-Paqësorit. Japonia tha se po monitoronte nga afër aktivitetin kinez. /Telegrafi/

Japonia thotë se avioni ushtarak kinez bllokoi radarin në avionët e saj

By: nik
7 December 2025 at 07:28

Japonia ka regjistruar një protestë zyrtare pranë Kinës të dielën, pasi avionë luftarakë kinezë drejtuan radarë të kontrollit të zjarrit drejt avionëve luftarakë japonezë pranë ishujve Okinawa të Japonisë. Ministri japonez i Mbrojtjes, Shinjiro Koizumi, i denoncoi lëvizjet e ushtrisë kineze si “të rrezikshme”. Ai theksoi se “këto ndriçime radari shkuan përtej asaj që është e nevojshme për…

Source

Anijet kineze dhe japoneze “konfrontohen” pranë ishujve gjeopolitikisht të ndjeshëm – palët japin versione të ndryshme

2 December 2025 at 14:40


Rojet bregdetare të Kinës dhe Japonisë kanë dhënë versione të ndryshme të një konfrontimi që ndodhi pranë një grupi ishujsh gjeopolitikisht të ndjeshëm në Detin e Kinës Lindore.

Roja Bregdetare e Kinës tha të martën se një anije peshkimi japoneze kishte hyrë ilegalisht në ujërat e Ishujve Diaoyu - të cilët Tokio i quan Ishujt Senkaku.

Kina i pretendon ato si territor të saj, pavarësisht se ishujt administrohen nga Japonia.

Ndërkohë, Roja Bregdetare e Japonisë theksoi se ”ka kapur dhe dëbuar” dy anije të Rojës Bregdetare Kineze ndërsa ato i afroheshin anijes së peshkimit, përcjell Telegrafi.

Ky konfrontim vjen ndërsa lidhjet diplomatike midis dy kombeve përkeqësohen, pasi udhëheqësi i Japonisë bëri komente kontraverse në lidhje me Tajvanin muajin e kaluar.

Ndërsa iu përgjigj një pyetjeje në parlament në nëntor, kryeministri japonez Sanae Takaichi, i njohur si një kritik i zëshëm i Kinës dhe aktiviteteve të saj në rajon, sugjeroi që Tokio mund të ndërmarrë veprime ushtarake nëse Pekini sulmon Tajvanin.

Pekini e sheh Tajvanin e vetëqeverisur si pjesë të territorit të tij dhe nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për t'u "ribashkuar" me të.

Që atëherë, të dyja palët kanë qenë të përfshira në një retorikë gjithnjë e më armiqësore ndaj njëra-tjetrës, me përçarjen në zgjerim që ndikon në jetën e përditshme të qytetarëve në të dy vendet.

Tajvani ndodhet rreth 160 km në jugperëndim të Ishujve Senkaku.

Zëdhënësi i Rojës Bregdetare të Kinës (CCG), Liu Dejun, tha se anijet kineze të martën iu afruan dhe paralajmëruan një anije peshkimi japoneze që kishte "hyrë ilegalisht në ujërat territoriale të Diaoyu Dao të Kinës", sipas një raporti të medias shtetërore.

Liu shtoi se CCG mori "masat e nevojshme të zbatimit të ligjit", duke pretenduar se ishujt ishin territor kinez dhe duke i kërkuar Japonisë të "ndalojë menjëherë të gjitha aktet e shkeljes dhe provokimit në këto ujëra".

Në anën tjetër, Roja Bregdetare e Japonisë (JCG) ofroi një version paksa të ndryshëm, duke thënë se iu afruan anijeve kineze menjëherë pasi u panë duke hyrë në ujërat japoneze në orët e para të së martës dhe lëshoi një kërkesë që ato të largoheshin nga ujërat.

Ndërsa Japonia dhe Kina bënë një marrëveshje në parim në vitin 2008 për të shfrytëzuar së bashku burimet në Detin e Kinës Lindore, rrugën ujore që ndan të dy vendet, tensionet janë përshkallëzuar gjatë viteve të fundit.

Ishujt Senkaku/Diaoyu, të cilët janë të pabanuar, përfaqësojnë një pikë të nxehtë në këto tensione.

Kina ka dërguar një numër gjithnjë e në rritje anijesh drejt ishujve, në atë që duket të jetë një përpjekje për të testuar vendosmërinë e Japonisë për t'i mbrojtur ato. /Telegrafi/

Kina po shton presionin mbi Tajvanin - mundësuar nga dobësia dhe lëkundjet e Trumpit

1 December 2025 at 12:47


Burimi: The Guardian
Përkthimi: Telegrafi.com

Padituria e plotë, e ushqyer nga qëllimet dashakeqe, paragjykimet historike dhe moskuptimi i ndërsjellë, janë shpesh shkëndija vendimtare që ndez konfliktet ndërkombëtare që vlojnë. Nëse Adolf Hitleri - shumë i padijshëm ndaj ShBA-së - do ta kishte kuptuar vërtet fuqinë industriale amerikane, a do të kishte bërë atë shpallje fatale lufte ndaj Uashingtonit në vitin 1941?

Kur Bashkimi Sovjetik pushtoi Afganistanin në vitin 1979, duket qartë se nuk kishte asnjë ide se në çfarë po futej. Humbja poshtëruese kontribuoi ndjeshëm në shpërbërjen e mëvonshme të vendit. Në vitin 1990, Sadam Huseini i Irakut sulmoi Kuvajtin, i bindur se kishte një “dritë të gjelbër” nga Shtëpia e Bardhë. Në të gjitha këto raste, marrëzia pati gjykime të gabuara katastrofale që rezultuan të jenë fatale.

Marrëdhëniet përçarëse të Kinës me demokracitë perëndimore vuajnë nga verbëritë e ngjashme të rrezikshme. Publikimi i fundit në mediat shtetërore i artikujve “shpjegues”, me sa duket i synuar për të dhënë siguri rreth së ardhmes së Tajvanit nën sundimin kinez, e përfaqëson këtë mungesë njohjeje të ndërsjellë - deri në nivel komik.

Kur (jo nëse) Kina merr kontrollin, “patriotët” e verifikuar do të qeverisin Tajvanin nën një regjim të miratuar nga Pekini, i modeluar sipas Hong-Kongut, thuhej në artikuj. Si? Nga këndvështrimi i Taipeit dhe Perëndimit, Hong-Kongu është tregim paralajmërues për shtypje të tmerrshme, ligje brutale sigurie, censurë - dhe premtime të thyera kineze që nga dorëzimi i vitit 1997 nga Britania.

Sa e habitshme është që edhe burokrati më i indoktrinuar komunist mund të mendojë se qytetarët e Tajvanit, të cilët çmojnë demokracinë dhe pavarësinë de facto të tyre, do ta ndiqnin me vullnet këtë rrugë. Për të siguruar paqe dhe mirëqenie, separatistët do të shtypeshin, deklaruan me gëzim mediat shtetërore. Është e qartë - Pekini thjesht nuk e kupton.

Rrethimi i pamëshirshëm i Kinës ndaj Tajvanit, tradicionalisht i mbështetur nga ShBA-ja, ka kaluar përtej presionit të thjeshtë ushtarak (edhe pse ai po rritet). Përpjekjet për të zbatuar izolimin ekonomik dhe diplomatik të ishullit - dhe për të përmbysur qeverinë e tij të zgjedhur, properëndimore - plotësohen nga spiunazhi, sabotazhi kibernetik, mbikëqyrja masive dhe gënjeshtra, teoritë konspirative dhe dezinformimi idiotik.

Duke shpallur një rritje prej 40 miliardë dollarësh në shpenzimet për mbrojtje, javën e kaluar, presidenti i Tajvanit, Lai Ching-te, paralajmëroi se kërcënimi për aneksim po “intensifikohet”. Në një jehonë të Ukrainës, e cila përballet me presione të ngjashme nga Rusia dhe po ashtu është e pasigurt për mbështetjen e ShBA-së, Lai tha se skenari më shqetësues ishte ai që tajvanezët e nëpërkëmbur thjesht të dorëzoheshin.

“Zgjedhja e parë e udhëheqësit kinez Xi Jinping është të fitojë pa një luftë shkatërruese dhe të paparashikueshme”, shkroi analisti Hal Brands. “Metoda e tij është gjithëpërfshirëse, një përshkallëzim i qëndrueshëm i detyrimit ... Kjo është ‘strategji klasike anakonde’, e menduar për ta shtrënguar vazhdimisht derisa Tajvani të dorëzohet. Sipas kësaj logjike, izolimi dhe demoralizimi përfundimisht do të prodhojnë kapitullim”.

Xi do të përdorte gjithsesi forcën ushtarake, nëse detyrimi dështon, parashikoi Brands. Por, qëllimi kryesor i Kinës synon “të krijojë një ndjesi, në Tajvan, se fuqia kineze është masive; të nxisë bindjen, në ShBA, se ndërhyrja është thjesht shumë e kushtueshme; dhe, kësisoj të bind popullin e Tajvanit, një ditë, se opsioni i tyre më i mirë është të dorëzohen pa luftë”.

Marrëzia politike, e rrënjosur në armiqësi historike, po ashtu po ushqen krizën më të nxehtë të dekadës në marrëdhëniet Kinë-Japoni. Ajo shpërtheu kur kryeministrja e re e Japonisë, e krahut të djathtë, Sanae Takaichi, iu përgjigj një pyetjeje të rastësishme në Parlament. Mbrojtja e Tajvanit dhe rrugëve tregtare përreth, nga pushtimi kinez, përfshirë mjetet ushtarake, ishte, tha ajo, një çështje ekzistenciale “që kërcënon [mbijetesën e Japonisë]”.

Takaichi, favoritja e ish-kryeministrit të rreptë, Shinzo Abe, thjesht tha atë që ajo dhe shumë japonezë kanë besuar prej kohësh - por, ta thuash me zë të lartë, publikisht, e bëri të jetë deklaratë zyrtare. Një Kinë e tërbuar vendosi menjëherë sanksione dhe bojkotime; të dyja palët lëvizën asetet ushtarake drejt ishujve të kontestuar. Konsulli i përgjithshëm i Kinës në Osaka kërkoi në një postim në Twitter që Takaichit “t’i pritet kokë”, postim i cili u fshi më pas.

Kjo ishte një sjellje idiote. Reagimi histerik i Kinës - ndaj asaj që ishte në thelb një deklaratë e së dukshmes - është jashtëzakonisht i ekzagjeruar, duke treguar nervozizëm për atë se ku mund të çojë politika e saj ndaj Tajvanit. Veprimi provokues i Takaichit si “zonjë e hekurt” ka fituar mbështetje publike, tregojnë sondazhet, edhe pse ndodhi pothuajse rastësisht. Por, padituria nuk është lumturi. Rreziku për një konflikt të vërtetë është shumë i madh.

Kjo përplasje - dhe kambanat e alarmit të Lait - e kanë sjellë çështjen e Tajvanit në qendër, pikërisht kur Xi po përpiqet ta neutralizojë atë si problem dypalësh ShBA-Kinë. Këtë vit Xi e ka zmbrapsur me sukses ngacmimin tarifor të Donald Trumpit. Në veçanti, kufizimet ndëshkuese dhe hakmarrëse të eksportit të mineraleve të rralla goditën rëndë Uashingtonin. Ato shënuan një moment kur ndryshoi fuqia gjeopolitike globale.

Pa një strategji, Trumpi tani ka kaluar nga një luftë tregtare në një mirënjohje të tejskajshme për një ftesë për të vizituar Pekinin në prillin e ardhshëm - e pranuar gjatë një telefonate përulëse me Xinë javën e kaluar. Më pas, Trumpi nuk ofroi asnjë garanci publike për Tajvanin dhe, në një telefonatë të veçantë, i kërkoi aleates së tij japoneze, Takaichi, të heshtë. Përulësia e tij ndaj Xisë forcoi frikën në Taipei dhe Tokio se, ashtu siç e di Ukraina, ai është kronikisht i pabesueshëm.

Nga ana e tij, Xi e përdori telefonatën për të nënkuptuar fuqishëm se, nëse Trumpi me të vërtetë dëshiron një marrëveshje të madhe dhe të bukur tregtare për t’u mburrur në vend, ShBA-ja duhet të pranojë zyrtarisht se e drejta sovrane e Kinës mbi Tajvanin është “pjesë përbërëse e rendit ndërkombëtar të pasluftës së Dytë Botërore”.

Dyshimet po rriten se Trumpi, në fund të fundit, mund ta nënshtrojë mbrojtjen e Tajvanit ndaj një marrëdhënieje paqësore me Kinën. Aktualisht, ai po luhatet. Paketat e premtuara të armëve vonohen ose nuk mbërrijnë fare. Tajvani kërkoi një marrëveshje të lirë tregtare. Në vend të saj, u godit me tarifa 32 përqind të cilat më vonë u ulën. Tani, si më parë, padituria në këtë dinamikë është krejtësisht e Trumpit. Xi vazhdon të luajë me të si të dojë.

Tajvani dhe Japonia nuk janë të vendet e vetme që shqetësohen se Trumpi nuk e kupton se çfarë po rrezikohet. “Përqendrimi i njëanshëm i administratës në tregti e ka çuar atë të fshehë nën qilim pikat më të ndërlikuara të mospajtimeve diplomatike”, shkroi Jonathan Czin, një specialist për Kinën, duke iu referuar shkeljeve të pakontrolluara të të drejtave të njeriut nga ana e Pekinit, luftës kibernetike kundër Perëndimit, ballafaqimeve të armatosura me Filipinet dhe ekspansionizmit të përgjithshëm në Detin e Kinës Jugore.

Ashtu si në Çekosllovaki në vitin 1938, si në Ukrainë dhe tani, ndoshta, në Tajvan. “Historia ka treguar se kompromisi me agresionin sjell vetëm luftë dhe skllavëri”, paralajmëroi Lai. Por, Trumpi nuk lexon histori. Padituria e tij vret. /Telegrafi/

Automjeti më i shpejtë elektrik në botë vjen nga Japonia

28 November 2025 at 14:00


Lotus Evija, Pininfarina Battista dhe Rimac Nevera kanë të gjitha diçka të përbashkët.

Këto janë disa nga hiperveturat elektrike më të rralla dhe më qesharake të ndërtuara ndonjëherë.

Ndërsa hiperveturat elektrike ende nuk kanë marrë hov të madh midis entuziastëve, të gjitha përfaqësojnë një të ardhme të mundshme ku automjetet elektrike me fuqi të lartë thyejnë standardet tradicionale të superveturave.

Ka një model të ri në këtë fushë tani: Aspark Owl.

Ashtu si rivalët e tij më të njohur, Aspark Owl është absurd në çdo metrikë.

Sistemi i tij plotësisht elektrik e vendos atë në radhët e hiperveturave të mëdha elektrike, ndërsa disponueshmëria e tij e kufizuar do të thotë se do të jetë një artikull koleksionistësh për vite me radhë.

Tani, hipervetura e parë elektrike e Japonisë pritet të bëhet edhe më e dëshirueshme.

Ajo është vetura elektrike më e shpejta në botë, prodhon 1,953 kuaj fuqi, ka një shpejtësi maksimale "teorike" prej 413 km/h dhe mund të përshpejtojë nga 0 në 300 km/h në më pak se 10 sekonda.

Këto shifra e vendosin atë ndër hiperveturat më ekstreme të lejuara për përdorim rrugor në planet.

Natyrisht, kjo lloj performance vjen me një çmim.

Vlerësimet e hershme e vendosin Owl Roadster në një kosto bazë prej rreth 3 milionë euro, që do të thotë se vetëm një grusht entuziastësh shumë të pasur të automjeteve elektrike do të jenë në gjendje të blejnë një të tillë. /Telegrafi/

Burri fiton miliona në lotari por e fsheh nga gruaja - ja çfarë ndodhi më pas

24 November 2025 at 09:00


Fitimi i një lotarie shpesh shihet si një ëndërr e bërë realitet, por jo për një burrë 66-vjeçar në Japoni i cili u përball me sfida të papritura për shkak të pasurisë së papritur.

Burri fitoi 3.8 milionë dollarë në lotari, por zgjodhi ta mbante sekret nga gruaja e tij.

Në vend të kësaj, ai i shpenzoi paratë për luks, të tilla si blerja e veturave të shtrenjta, rezervimi i resorteve luksoze dhe udhëtime.

"Kjo nuk më duket e vërtetë. Numri është aq i madh, sa jam edhe pak i frikësuar", tha ai pasi fitoi lotarinë.

"Kam dëgjuar se shanset për të fituar janë më të ulëta sesa të të godasë rrufeja.”

Burri, i identifikuar si S, thuhet se është një punonjës i pensionuar në një kompani prodhimi.

Ai kishte një pension të kombinuar mujor prej 2,000 dollarësh me gruan e tij, dhe raporti përmendte se ata kishin arritur të kursenin vetëm 174,000 dollarë.

Gruaja e tij njihej si jashtëzakonisht kursimtare.

Për të shmangur ngritjen e dyshimeve, S i tha gruas së tij se kishte fituar vetëm 32,000 dollarë për të financuar rinovimet e shtëpisë.

Por jeta e tij e fshehtë luksoze përfundimisht pati pasoja në shëndetin e tij mendor, pasi ndihej fajtor dhe i vetmuar.

Burri përfundimisht kërkoi këshilla nga një planifikues financiar dhe investoi gati 3.2 milionë dollarë nga fitimet e tij në sigurime, duke emëruar gruan dhe fëmijët e tij si përfitues. /Telegrafi/

Kina: Japonia ka kaluar vijën e kuqe

24 November 2025 at 08:30


Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi tha se Japonia "ka kaluar vijën e kuqe" me komentet e udhëheqëses së saj që sugjerojnë një ndërhyrje të mundshme ushtarake mbi Tajvanin.

Vërejtjet e bëra më parë këtë muaj nga kryeministrja japoneze Sanae Takaichi se një bllokadë detare kineze ose veprime të tjera kundër Tajvanit mund të jenë bazë për një përgjigje ushtarake japoneze ishin "tronditëse", sipas Wang.

Takaichi ka qenë në detyrë për më pak se një muaj, por komentet e saj që detajojnë se çfarë mund të bëjë Japonia nëse Kina pushton Tajvanin kanë shkaktuar një luftë diplomatike.

“Është tronditëse që udhëheqësit aktualë të Japonisë kanë dërguar publikisht sinjalin e gabuar për përpjekjen e ndërhyrjes ushtarake në çështjen e Tajvanit, kanë thënë gjëra që nuk duhet t’i kishin thënë dhe kanë kaluar një vijë të kuqe që nuk duhej të ishte prekur”, tha ai.

Zyrtari më i lartë kinez që ka adresuar tensionet deri më tani, Wang, tha se Kina duhet t'u "përgjigjet me vendosmëri" veprimeve të Japonisë dhe se të gjitha vendet kanë përgjegjësinë për të "parandaluar ringjalljen e militarizmit japonez".

Ai po i referohej komenteve të bëra më 7 nëntor, në të cilat Takaichi tha se një sulm hipotetik kinez ndaj Tajvanit të qeverisur në mënyrë demokratike mund të shkaktonte një përgjigje ushtarake nga Tokio .

Vërejtjet kanë çuar në rritjen e tensioneve midis dy vendeve gjatë javëve të fundit.

Pekini të premten i dërgoi një letër Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, duke kritikuar "shkeljen e rëndë të së drejtës ndërkombëtare" dhe normave diplomatike nga Takaichi.

"Nëse Japonia guxon të përpiqet të ndërhyjë në mënyrë të armatosur në situatën ndërkufitare, ky do të ishte një akt agresioni", shkroi në letër ambasadori i Kinës në OKB, Fu Cong.

"Kina do ta ushtrojë me vendosmëri të drejtën e saj të vetëmbrojtjes sipas Kartës së OKB-së dhe ligjit ndërkombëtar dhe do të mbrojë me vendosmëri sovranitetin dhe integritetin e saj territorial."

Në përgjigje të letrës drejtuar OKB-së, Ministria e Jashtme e Japonisë i hodhi poshtë pretendimet e Kinës si "krejtësisht të papranueshme" dhe tha se angazhimi i Japonisë për paqen ishte i pandryshuar. /Telegrafi/

“Ndërhyjmë ushtarakisht nëse sulmohet Tajvani”, thellohen tensionet Kinë-Japoni

22 November 2025 at 17:25


Kina të premten e çoi në Kombet e Bashkuara mosmarrëveshjen e saj me Tokion lidhur me komentet e fundit të kryeministres japoneze Sanae Taikachi mbi Tajvanin, ndërsa tensionet midis fqinjëve të Azisë Lindore u thelluan dhe lidhjet ranë në nivelin më të ulët që nga viti 2023.

“Nëse Japonia guxon të përpiqet të ndërhyjë me armë, ky do të ishte një akt agresioni”, shkroi përfaqësuesi i përhershëm i Kinës në OKB, Fu Cong, në një letër drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të këtij organi global, Antonio Guterres, duke iu referuar ngushticës që ndan Kinën kontinentale nga Tajvani vetëqeverisës, për të cilin Pekini këmbëngul se i përket Kinës.

Pekini nuk e ka përjashtuar mundësinë e marrjes me forcë të Tajvanit.

Bëhet e ditur se grindja diplomatike filloi në fillim të nëntorit kur Taikachi, e cila mori detyrën vetëm në tetor, bëri vërejtje se si do t'i përgjigjej Japonia një sulmi hipotetik kinez ndaj Tajvanit.

Këto vërejtje e zemëruan Pekinin, i cili ka kërkuar tërheqje nga deklaratat, megjithëse kryeministrja japoneze nuk e ka bërë ende një të tillë.

Mosmarrëveshja tani është përshkallëzuar me shpejtësi në një luftë tregtare që përfshin bizneset nga të dyja palët dhe ka thelluar tensionet e sigurisë mbi një territor të kontestuar që ka qenë prej kohësh një pikë e nxehtë për të dy vendet.

Ja çfarë dihet deri më tani:

Çfarë tha kryeministrja japoneze për Tajvanin?

Ndërsa fliste në parlament më 7 nëntor, Taikachi, një mbështetëse e Tajvanit prej kohësh, tha se një bllokadë detare kineze ose veprime të tjera kundër Tajvanit mund të shkaktonin një përgjigje ushtarake japoneze.

Taikachi dukej se shkoi disa hapa më tej se paraardhësit e saj, të cilët vetëm në të kaluarën kishin shprehur shqetësim në lidhje me kërcënimin kinez ndaj Tajvanit, por nuk kishin përmendur kurrë një përgjigje.

“Nëse përfshin përdorimin e anijeve luftarake dhe veprimeve ushtarake, kjo mund të shndërrohet në një situatë kërcënuese për mbijetesën”, i tha Taikachi parlamentit, duke iu përgjigjur pyetjeve të një politikani të opozitës në seancën e saj të parë parlamentare.

Kjo deklaratë shkaktoi menjëherë protesta nga ministritë e jashtme dhe të mbrojtjes të Kinës, të cilat kërkuan tërheqje nga deklaratat.

Konsulli i përgjithshëm i Kinës në Osaka, Xue Jian, një ditë më pas, kritikoi komentet dhe duket se bëri kërcënime në një postim tani të fshirë në X, duke thënë: "Nuk kemi zgjidhje tjetër veçse ta presim atë qafë që na ka sulmuar pa hezitim.”

Ky postim nga Xue shkaktoi gjithashtu zemërim në Japoni dhe disa zyrtarë filluan të bënin thirrje për dëbimin e diplomatit.

Sekretari i Përgjithshëm i Kabinetit të Japonisë, Minoru Kihara, protestoi ndaj Pekinit për mesazhin e Xue, duke thënë se ishte "jashtëzakonisht i papërshtatshëm", ndërsa i kërkoi Kinës të jepte shpjegime.

Ministria e Jashtme e Japonisë kërkoi gjithashtu që postimi të fshihej.

Ndërkohë, zyrtarët kinezë i mbrojtën komentet duke i konsideruar si të ardhura nga një këndvështrim personal.

Më 14 nëntor, Ministria e Jashtme e Kinës thirri ambasadorin japonez dhe paralajmëroi për një "disfatë shkatërruese" nëse Japonia do të ndërhynte në punët e Tajvanit.

Të nesërmen, Ministria e Jashtme e Japonisë thirri gjithashtu ambasadorin kinez për t'u ankuar për postin e konsullit.

Edhe pse Taikachi i tha parlamentit tre ditë pas deklaratës së saj se do të shmangte të fliste për skenarë specifikë në të ardhmen, ajo ka refuzuar të tërheqë komentet e saj.

Si janë rritur tensionet që atëherë?

Çështja është përkeqësuar në një lloj lufte tregtare.

Më 14 nëntor, Kina lëshoi një këshillë ndalimi udhëtimesh për në Japoni, një përpjekje e dukshme për të synuar sektorin e turizmit të vendit, i cili mirëpriti rreth 7.5 milionë turistë kinezë midis janarit dhe shtatorit të këtij viti.

Më 15 nëntor, tre linja ajrore kineze ofruan rimbursime ose ndërrime falas për fluturimet e planifikuara në itineraret me destinacion Japoninë.

Ministria kineze e Arsimit gjithashtu sulmoi sektorin e arsimit në Japoni, duke i paralajmëruar studentët kinezë atje ose ata që planifikojnë të studiojnë në Japoni për krimet e fundit kundër kinezëve.

Raportohet se si Kina ashtu edhe Japonia kanë regjistruar sulme kundër shtetasve të njëra-tjetrës në muajt e fundit që kanë ngjallur frikën e ksenofobisë, por nuk është e qartë nëse sulmet janë të lidhura.

Tensionet po rriten gjithashtu rreth mosmarrëveshjeve territoriale.

Të dielën e kaluar, roja bregdetare kineze njoftoi se po patrullonte zona në Detin e Kinës Lindore, në ujërat përreth një grupi ishujsh të pabanuar që të dy vendet i pretendojnë.

Japonia i quan ishujt Ishujt Senkaku, ndërsa Pekini i quan Ishujt Diaoyu.

Japonia, në përgjigje, dënoi "shkeljen" e shkurtër të ujërave territoriale japoneze nga një flotë prej katër anijesh të rojes bregdetare kineze.

Ndryshe, gjatë javës së fundit autoritetet kineze kanë pezulluar shfaqjen e të paktën dy filmave japonezë dhe kanë ndaluar ushqimet e detit japoneze. /Telegrafi/

❌
❌