Dy persona u vranë dhe gjashtë të tjerë u plagosën pasi një burrë kreu një sulm me thikë dhe hodhi një granatë tymi në një stacion metroje në Tajvan.

Granata e tymit shpërtheu brenda Stacionit Kryesor të Taipeit, qendrës hekurudhore më të ngarkuar të Tajvanit, duke vrarë një burrë 57-vjeçar.

Vdekja e dytë ishte një tjetër burrë 57-vjeçar i përshkruar si një "viktimë hero" i cili u përpoq të ndalonte sulmuesin.

Sulmuesi, i identifikuar si një burrë 27-vjeçar me mbiemrin Chang, thuhet se kërkohej për shmangie të rekrutimit ushtarak.

Ai ishte i armatosur me një mjet të mprehtë dhe granata tymi, sipas raportimeve.

Nga gjashtë personat e plagosur, njëri mbetet në gjendje kritike.

Sulmuesi vdiq gjithashtu gjatë incidentit pasi ra nga një çati ndërsa përballej me policinë.

Udhëheqësi tajvanez, William Lai Ching-te i kërkoi publikut, veçanërisht në zonat e populluara me njerëz dhe qendrat e transportit, që të qëndrojë i qetë dhe të ndjekë udhëzimet zyrtare

"Nëse shihni njerëz, sende ose situata të dyshimta, ju lutemi raportoni menjëherë në polici dhe në stafin e stacionit", tha ai. /AA/

Shtetet e Bashkuara dhe Tajvani kanë njoftuar një paketë armësh prej 11.1 miliardë dollarësh, e cila nëse përfundohet, do të jetë një nga shitjet më të mëdha ushtarake të Uashingtonit në ishull.

Marrëveshja përfshin tetë blerje të ndara, të cilat mbulojnë sistemet e raketave HIMARS, raketat antitank, raketat antiblind, dronë vetëvrasës në lëvizje, softuerë ushtarak dhe pjesë për pajisje të tjera, sipas detajeve të publikuara nga të dyja qeveritë.

Pasi u njoftua marrëveshja, Pekini tha se “e kundërshton me forcë dhe e dënon fuqishëm” këtë veprim.

“Përpjekja e SHBA-së për të përdorur forcën për të mbështetur pavarësinë e Tajvanit vetëm sa do të ketë efekt të kundërt dhe përpjekja e saj për të frenuar Kinën duke përdorur Tajvanin nuk do të ketë absolutisht sukses”, tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze, Guo Jiakun.

Bëhet e ditur se Tajvani ka rritur blerjet ushtarake vitet e fundit, ndërsa përballet me presion në rritje nga Pekini, me aeroplanë dhe anije kineze të pranishme pothuajse çdo ditë rreth Tajvanit, si dhe me ushtrime të rregullta në shkallë të gjerë në dhe mbi ujërat përreth, shkruan CNN.

“Shtetet e Bashkuara… vazhdojnë të ndihmojnë Tajvanin në ruajtjen e aftësive të mjaftueshme të vetëmbrojtjes dhe në ndërtimin e shpejtë të parandalimit të fortë dhe shfrytëzimin e avantazheve të luftës asimetrike, të cilat formojnë themelin për ruajtjen e paqes dhe stabilitetit rajonal”, thuhet në një deklaratë nga Ministria e Mbrojtjes e Tajvanit.

Uashingtoni mban lidhje të ngushta jozyrtare me Tajvanin dhe është i detyruar me ligj t'i shesë armë ishullit për vetëmbrojtje.

Shuma totale e marrëveshjes së armëve me SHBA-në e bën atë më të madhen në vite për ishullin.

“Që nga viti 2010, Dega Ekzekutive ka njoftuar Kongresin për afërsisht 49 miliardë dollarë Shitje Ushtarake të Huaja (FMS) në Tajvan”, tha një zyrtar amerikan.

Njoftimi i SHBA-së për shitjet erdhi nëpërmjet Agjencisë së Bashkëpunimit dhe Sigurisë së Mbrojtjes, e cila menaxhon shitjet ushtarake të huaja të SHBA-së.

Marrëveshjet ende kërkojnë miratimin e Kongresit, por Tajvani gëzon mbështetje të përgjithshme dypartiake në Kongresin e SHBA-së.

Ministria e Mbrojtjes e Tajvanit tha se midis tetë artikujve, pesë - HIMARS, raketat dhe dronët - janë menduar të paguhen si pjesë e një buxheti historik special të mbrojtjes prej 40 miliardë dollarësh që presidenti Lai Ching-te propozoi në fund të nëntorit, i cili ende nuk ka marrë miratimin në legjislaturën e Tajvanit.

Paketa prej 11.1 miliardë dollarësh është marrëveshja e dytë e armëve me Tajvanin e njoftuar nga administrata e dytë Trump, pas një marrëveshjeje prej 330 milionë dollarësh në nëntor për pjesë dhe riparim për aeroplanë. /Telegrafi/

Burimi: The Guardian
Përkthimi: Telegrafi.com

Padituria e plotë, e ushqyer nga qëllimet dashakeqe, paragjykimet historike dhe moskuptimi i ndërsjellë, janë shpesh shkëndija vendimtare që ndez konfliktet ndërkombëtare që vlojnë. Nëse Adolf Hitleri - shumë i padijshëm ndaj ShBA-së - do ta kishte kuptuar vërtet fuqinë industriale amerikane, a do të kishte bërë atë shpallje fatale lufte ndaj Uashingtonit në vitin 1941?

Kur Bashkimi Sovjetik pushtoi Afganistanin në vitin 1979, duket qartë se nuk kishte asnjë ide se në çfarë po futej. Humbja poshtëruese kontribuoi ndjeshëm në shpërbërjen e mëvonshme të vendit. Në vitin 1990, Sadam Huseini i Irakut sulmoi Kuvajtin, i bindur se kishte një “dritë të gjelbër” nga Shtëpia e Bardhë. Në të gjitha këto raste, marrëzia pati gjykime të gabuara katastrofale që rezultuan të jenë fatale.

Marrëdhëniet përçarëse të Kinës me demokracitë perëndimore vuajnë nga verbëritë e ngjashme të rrezikshme. Publikimi i fundit në mediat shtetërore i artikujve “shpjegues”, me sa duket i synuar për të dhënë siguri rreth së ardhmes së Tajvanit nën sundimin kinez, e përfaqëson këtë mungesë njohjeje të ndërsjellë - deri në nivel komik.

Kur (jo nëse) Kina merr kontrollin, “patriotët” e verifikuar do të qeverisin Tajvanin nën një regjim të miratuar nga Pekini, i modeluar sipas Hong-Kongut, thuhej në artikuj. Si? Nga këndvështrimi i Taipeit dhe Perëndimit, Hong-Kongu është tregim paralajmërues për shtypje të tmerrshme, ligje brutale sigurie, censurë - dhe premtime të thyera kineze që nga dorëzimi i vitit 1997 nga Britania.

Sa e habitshme është që edhe burokrati më i indoktrinuar komunist mund të mendojë se qytetarët e Tajvanit, të cilët çmojnë demokracinë dhe pavarësinë de facto të tyre, do ta ndiqnin me vullnet këtë rrugë. Për të siguruar paqe dhe mirëqenie, separatistët do të shtypeshin, deklaruan me gëzim mediat shtetërore. Është e qartë - Pekini thjesht nuk e kupton.

Rrethimi i pamëshirshëm i Kinës ndaj Tajvanit, tradicionalisht i mbështetur nga ShBA-ja, ka kaluar përtej presionit të thjeshtë ushtarak (edhe pse ai po rritet). Përpjekjet për të zbatuar izolimin ekonomik dhe diplomatik të ishullit - dhe për të përmbysur qeverinë e tij të zgjedhur, properëndimore - plotësohen nga spiunazhi, sabotazhi kibernetik, mbikëqyrja masive dhe gënjeshtra, teoritë konspirative dhe dezinformimi idiotik.

Duke shpallur një rritje prej 40 miliardë dollarësh në shpenzimet për mbrojtje, javën e kaluar, presidenti i Tajvanit, Lai Ching-te, paralajmëroi se kërcënimi për aneksim po “intensifikohet”. Në një jehonë të Ukrainës, e cila përballet me presione të ngjashme nga Rusia dhe po ashtu është e pasigurt për mbështetjen e ShBA-së, Lai tha se skenari më shqetësues ishte ai që tajvanezët e nëpërkëmbur thjesht të dorëzoheshin.

“Zgjedhja e parë e udhëheqësit kinez Xi Jinping është të fitojë pa një luftë shkatërruese dhe të paparashikueshme”, shkroi analisti Hal Brands. “Metoda e tij është gjithëpërfshirëse, një përshkallëzim i qëndrueshëm i detyrimit ... Kjo është ‘strategji klasike anakonde’, e menduar për ta shtrënguar vazhdimisht derisa Tajvani të dorëzohet. Sipas kësaj logjike, izolimi dhe demoralizimi përfundimisht do të prodhojnë kapitullim”.

Xi do të përdorte gjithsesi forcën ushtarake, nëse detyrimi dështon, parashikoi Brands. Por, qëllimi kryesor i Kinës synon “të krijojë një ndjesi, në Tajvan, se fuqia kineze është masive; të nxisë bindjen, në ShBA, se ndërhyrja është thjesht shumë e kushtueshme; dhe, kësisoj të bind popullin e Tajvanit, një ditë, se opsioni i tyre më i mirë është të dorëzohen pa luftë”.

Marrëzia politike, e rrënjosur në armiqësi historike, po ashtu po ushqen krizën më të nxehtë të dekadës në marrëdhëniet Kinë-Japoni. Ajo shpërtheu kur kryeministrja e re e Japonisë, e krahut të djathtë, Sanae Takaichi, iu përgjigj një pyetjeje të rastësishme në Parlament. Mbrojtja e Tajvanit dhe rrugëve tregtare përreth, nga pushtimi kinez, përfshirë mjetet ushtarake, ishte, tha ajo, një çështje ekzistenciale “që kërcënon [mbijetesën e Japonisë]”.

Takaichi, favoritja e ish-kryeministrit të rreptë, Shinzo Abe, thjesht tha atë që ajo dhe shumë japonezë kanë besuar prej kohësh - por, ta thuash me zë të lartë, publikisht, e bëri të jetë deklaratë zyrtare. Një Kinë e tërbuar vendosi menjëherë sanksione dhe bojkotime; të dyja palët lëvizën asetet ushtarake drejt ishujve të kontestuar. Konsulli i përgjithshëm i Kinës në Osaka kërkoi në një postim në Twitter që Takaichit “t’i pritet kokë”, postim i cili u fshi më pas.

Kjo ishte një sjellje idiote. Reagimi histerik i Kinës - ndaj asaj që ishte në thelb një deklaratë e së dukshmes - është jashtëzakonisht i ekzagjeruar, duke treguar nervozizëm për atë se ku mund të çojë politika e saj ndaj Tajvanit. Veprimi provokues i Takaichit si “zonjë e hekurt” ka fituar mbështetje publike, tregojnë sondazhet, edhe pse ndodhi pothuajse rastësisht. Por, padituria nuk është lumturi. Rreziku për një konflikt të vërtetë është shumë i madh.

Kjo përplasje - dhe kambanat e alarmit të Lait - e kanë sjellë çështjen e Tajvanit në qendër, pikërisht kur Xi po përpiqet ta neutralizojë atë si problem dypalësh ShBA-Kinë. Këtë vit Xi e ka zmbrapsur me sukses ngacmimin tarifor të Donald Trumpit. Në veçanti, kufizimet ndëshkuese dhe hakmarrëse të eksportit të mineraleve të rralla goditën rëndë Uashingtonin. Ato shënuan një moment kur ndryshoi fuqia gjeopolitike globale.

Pa një strategji, Trumpi tani ka kaluar nga një luftë tregtare në një mirënjohje të tejskajshme për një ftesë për të vizituar Pekinin në prillin e ardhshëm - e pranuar gjatë një telefonate përulëse me Xinë javën e kaluar. Më pas, Trumpi nuk ofroi asnjë garanci publike për Tajvanin dhe, në një telefonatë të veçantë, i kërkoi aleates së tij japoneze, Takaichi, të heshtë. Përulësia e tij ndaj Xisë forcoi frikën në Taipei dhe Tokio se, ashtu siç e di Ukraina, ai është kronikisht i pabesueshëm.

Nga ana e tij, Xi e përdori telefonatën për të nënkuptuar fuqishëm se, nëse Trumpi me të vërtetë dëshiron një marrëveshje të madhe dhe të bukur tregtare për t’u mburrur në vend, ShBA-ja duhet të pranojë zyrtarisht se e drejta sovrane e Kinës mbi Tajvanin është “pjesë përbërëse e rendit ndërkombëtar të pasluftës së Dytë Botërore”.

Dyshimet po rriten se Trumpi, në fund të fundit, mund ta nënshtrojë mbrojtjen e Tajvanit ndaj një marrëdhënieje paqësore me Kinën. Aktualisht, ai po luhatet. Paketat e premtuara të armëve vonohen ose nuk mbërrijnë fare. Tajvani kërkoi një marrëveshje të lirë tregtare. Në vend të saj, u godit me tarifa 32 përqind të cilat më vonë u ulën. Tani, si më parë, padituria në këtë dinamikë është krejtësisht e Trumpit. Xi vazhdon të luajë me të si të dojë.

Tajvani dhe Japonia nuk janë të vendet e vetme që shqetësohen se Trumpi nuk e kupton se çfarë po rrezikohet. “Përqendrimi i njëanshëm i administratës në tregti e ka çuar atë të fshehë nën qilim pikat më të ndërlikuara të mospajtimeve diplomatike”, shkroi Jonathan Czin, një specialist për Kinën, duke iu referuar shkeljeve të pakontrolluara të të drejtave të njeriut nga ana e Pekinit, luftës kibernetike kundër Perëndimit, ballafaqimeve të armatosura me Filipinet dhe ekspansionizmit të përgjithshëm në Detin e Kinës Jugore.

Ashtu si në Çekosllovaki në vitin 1938, si në Ukrainë dhe tani, ndoshta, në Tajvan. “Historia ka treguar se kompromisi me agresionin sjell vetëm luftë dhe skllavëri”, paralajmëroi Lai. Por, Trumpi nuk lexon histori. Padituria e tij vret. /Telegrafi/

Tajvani do të përgatitet për luftime brenda dy viteve të ardhshme mes kërcënimeve "në rritje" nga Kina, deklaroi presidenti i vendit, shkruan Sky News.

Lai Ching-te mbajti një konferencë për shtyp të mërkurën në mëngjes mes një presioni në rritje ushtarak dhe politik nga Pekini, i cili e sheh ishullin e qeverisur në mënyrë demokratike si territorin e vet.

Duke folur pasi njoftoi planet për të rritur shpenzimet e mbrojtjes me një buxhet "special" prej 40 miliardë dollarësh, Lai tha se regjimi i Xi Jinping po "përshpejton përgatitjet ushtarake për të marrë Tajvanin me forcë".

Kjo vjen pasi Xi përdori një telefonatë me Donald Trump për të përshkruar kthimin e Tajvanit në Kinën kontinentale si "një pjesë integrale të rendit ndërkombëtar të pasluftës".

Tajvani e ka hedhur poshtë këtë pohim dhe perspektivën e bërjes pjesë e Kinës.

Kina i ka ofruar Tajvanit një model "një vend, dy sisteme", por ky qëndrim nuk mbështetet nga asnjë parti politike kryesore.

Ky model është parimi sipas të cilit Hong Kongu është qeverisur nga Pekini, por vitet e fundit kanë parë një erozion në rritje të lirive civile atje. Një marrëveshje e tillë nuk mbështetet nga asnjë parti politike kryesore në Tajvan.

Lai tha se qeveria do të punojë për të kundërshtuar çdo përpjekje për "shtypje" nga Kina, dhe për të arritur një "nivel të lartë të gatishmërisë luftarake" deri në vitin 2027.

Buxheti shtesë i mbrojtjes do të shpenzohet për pajisje duke përfshirë raketa dhe dronë, si dhe investime në inteligjencën artificiale, me një bashkëpunim më të madh me SHBA-në.

SHBA-të nuk kanë mbajtur një anë kur bëhet fjalë për sovranitetin e Tajvanit, por janë kundër çdo përdorimi force për të pushtuar territorin.

Megjithatë, administrata Trump ka qenë gjithashtu e paqartë nëse do të vendoste trupa nëse do të shpërthente ndonjë luftë në Ngushticën e Tajvanit.

Uashingtoni ka ushtruar presion mbi Tajvanin për të rritur shpenzimet e veta të mbrojtjes, ashtu siç ka bërë me aleatët e saj në Evropë.

Lai - i cili i përshkroi marrëdhëniet me SHBA-në si "të forta si shkëmbi" - paralajmëroi se çdo përpjekje për kompromis përballë agresionit "do të sjellë vetëm luftë".

Ai e përshkroi "skenarin më kërcënues" jo si veprim ushtarak, por si dorëzim. /Telegrafi/

Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi tha se Japonia "ka kaluar vijën e kuqe" me komentet e udhëheqëses së saj që sugjerojnë një ndërhyrje të mundshme ushtarake mbi Tajvanin.

Vërejtjet e bëra më parë këtë muaj nga kryeministrja japoneze Sanae Takaichi se një bllokadë detare kineze ose veprime të tjera kundër Tajvanit mund të jenë bazë për një përgjigje ushtarake japoneze ishin "tronditëse", sipas Wang.

Takaichi ka qenë në detyrë për më pak se një muaj, por komentet e saj që detajojnë se çfarë mund të bëjë Japonia nëse Kina pushton Tajvanin kanë shkaktuar një luftë diplomatike.

“Është tronditëse që udhëheqësit aktualë të Japonisë kanë dërguar publikisht sinjalin e gabuar për përpjekjen e ndërhyrjes ushtarake në çështjen e Tajvanit, kanë thënë gjëra që nuk duhet t’i kishin thënë dhe kanë kaluar një vijë të kuqe që nuk duhej të ishte prekur”, tha ai.

Zyrtari më i lartë kinez që ka adresuar tensionet deri më tani, Wang, tha se Kina duhet t'u "përgjigjet me vendosmëri" veprimeve të Japonisë dhe se të gjitha vendet kanë përgjegjësinë për të "parandaluar ringjalljen e militarizmit japonez".

Ai po i referohej komenteve të bëra më 7 nëntor, në të cilat Takaichi tha se një sulm hipotetik kinez ndaj Tajvanit të qeverisur në mënyrë demokratike mund të shkaktonte një përgjigje ushtarake nga Tokio .

Vërejtjet kanë çuar në rritjen e tensioneve midis dy vendeve gjatë javëve të fundit.

Pekini të premten i dërgoi një letër Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, duke kritikuar "shkeljen e rëndë të së drejtës ndërkombëtare" dhe normave diplomatike nga Takaichi.

"Nëse Japonia guxon të përpiqet të ndërhyjë në mënyrë të armatosur në situatën ndërkufitare, ky do të ishte një akt agresioni", shkroi në letër ambasadori i Kinës në OKB, Fu Cong.

"Kina do ta ushtrojë me vendosmëri të drejtën e saj të vetëmbrojtjes sipas Kartës së OKB-së dhe ligjit ndërkombëtar dhe do të mbrojë me vendosmëri sovranitetin dhe integritetin e saj territorial."

Në përgjigje të letrës drejtuar OKB-së, Ministria e Jashtme e Japonisë i hodhi poshtë pretendimet e Kinës si "krejtësisht të papranueshme" dhe tha se angazhimi i Japonisë për paqen ishte i pandryshuar. /Telegrafi/

Kina të premten e çoi në Kombet e Bashkuara mosmarrëveshjen e saj me Tokion lidhur me komentet e fundit të kryeministres japoneze Sanae Taikachi mbi Tajvanin, ndërsa tensionet midis fqinjëve të Azisë Lindore u thelluan dhe lidhjet ranë në nivelin më të ulët që nga viti 2023.

“Nëse Japonia guxon të përpiqet të ndërhyjë me armë, ky do të ishte një akt agresioni”, shkroi përfaqësuesi i përhershëm i Kinës në OKB, Fu Cong, në një letër drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të këtij organi global, Antonio Guterres, duke iu referuar ngushticës që ndan Kinën kontinentale nga Tajvani vetëqeverisës, për të cilin Pekini këmbëngul se i përket Kinës.

Pekini nuk e ka përjashtuar mundësinë e marrjes me forcë të Tajvanit.

Bëhet e ditur se grindja diplomatike filloi në fillim të nëntorit kur Taikachi, e cila mori detyrën vetëm në tetor, bëri vërejtje se si do t'i përgjigjej Japonia një sulmi hipotetik kinez ndaj Tajvanit.

Këto vërejtje e zemëruan Pekinin, i cili ka kërkuar tërheqje nga deklaratat, megjithëse kryeministrja japoneze nuk e ka bërë ende një të tillë.

Mosmarrëveshja tani është përshkallëzuar me shpejtësi në një luftë tregtare që përfshin bizneset nga të dyja palët dhe ka thelluar tensionet e sigurisë mbi një territor të kontestuar që ka qenë prej kohësh një pikë e nxehtë për të dy vendet.

Ja çfarë dihet deri më tani:

Çfarë tha kryeministrja japoneze për Tajvanin?

Ndërsa fliste në parlament më 7 nëntor, Taikachi, një mbështetëse e Tajvanit prej kohësh, tha se një bllokadë detare kineze ose veprime të tjera kundër Tajvanit mund të shkaktonin një përgjigje ushtarake japoneze.

Taikachi dukej se shkoi disa hapa më tej se paraardhësit e saj, të cilët vetëm në të kaluarën kishin shprehur shqetësim në lidhje me kërcënimin kinez ndaj Tajvanit, por nuk kishin përmendur kurrë një përgjigje.

“Nëse përfshin përdorimin e anijeve luftarake dhe veprimeve ushtarake, kjo mund të shndërrohet në një situatë kërcënuese për mbijetesën”, i tha Taikachi parlamentit, duke iu përgjigjur pyetjeve të një politikani të opozitës në seancën e saj të parë parlamentare.

Kjo deklaratë shkaktoi menjëherë protesta nga ministritë e jashtme dhe të mbrojtjes të Kinës, të cilat kërkuan tërheqje nga deklaratat.

Konsulli i përgjithshëm i Kinës në Osaka, Xue Jian, një ditë më pas, kritikoi komentet dhe duket se bëri kërcënime në një postim tani të fshirë në X, duke thënë: "Nuk kemi zgjidhje tjetër veçse ta presim atë qafë që na ka sulmuar pa hezitim.”

Ky postim nga Xue shkaktoi gjithashtu zemërim në Japoni dhe disa zyrtarë filluan të bënin thirrje për dëbimin e diplomatit.

Sekretari i Përgjithshëm i Kabinetit të Japonisë, Minoru Kihara, protestoi ndaj Pekinit për mesazhin e Xue, duke thënë se ishte "jashtëzakonisht i papërshtatshëm", ndërsa i kërkoi Kinës të jepte shpjegime.

Ministria e Jashtme e Japonisë kërkoi gjithashtu që postimi të fshihej.

Ndërkohë, zyrtarët kinezë i mbrojtën komentet duke i konsideruar si të ardhura nga një këndvështrim personal.

Më 14 nëntor, Ministria e Jashtme e Kinës thirri ambasadorin japonez dhe paralajmëroi për një "disfatë shkatërruese" nëse Japonia do të ndërhynte në punët e Tajvanit.

Të nesërmen, Ministria e Jashtme e Japonisë thirri gjithashtu ambasadorin kinez për t'u ankuar për postin e konsullit.

Edhe pse Taikachi i tha parlamentit tre ditë pas deklaratës së saj se do të shmangte të fliste për skenarë specifikë në të ardhmen, ajo ka refuzuar të tërheqë komentet e saj.

Si janë rritur tensionet që atëherë?

Çështja është përkeqësuar në një lloj lufte tregtare.

Më 14 nëntor, Kina lëshoi një këshillë ndalimi udhëtimesh për në Japoni, një përpjekje e dukshme për të synuar sektorin e turizmit të vendit, i cili mirëpriti rreth 7.5 milionë turistë kinezë midis janarit dhe shtatorit të këtij viti.

Më 15 nëntor, tre linja ajrore kineze ofruan rimbursime ose ndërrime falas për fluturimet e planifikuara në itineraret me destinacion Japoninë.

Ministria kineze e Arsimit gjithashtu sulmoi sektorin e arsimit në Japoni, duke i paralajmëruar studentët kinezë atje ose ata që planifikojnë të studiojnë në Japoni për krimet e fundit kundër kinezëve.

Raportohet se si Kina ashtu edhe Japonia kanë regjistruar sulme kundër shtetasve të njëra-tjetrës në muajt e fundit që kanë ngjallur frikën e ksenofobisë, por nuk është e qartë nëse sulmet janë të lidhura.

Tensionet po rriten gjithashtu rreth mosmarrëveshjeve territoriale.

Të dielën e kaluar, roja bregdetare kineze njoftoi se po patrullonte zona në Detin e Kinës Lindore, në ujërat përreth një grupi ishujsh të pabanuar që të dy vendet i pretendojnë.

Japonia i quan ishujt Ishujt Senkaku, ndërsa Pekini i quan Ishujt Diaoyu.

Japonia, në përgjigje, dënoi "shkeljen" e shkurtër të ujërave territoriale japoneze nga një flotë prej katër anijesh të rojes bregdetare kineze.

Ndryshe, gjatë javës së fundit autoritetet kineze kanë pezulluar shfaqjen e të paktën dy filmave japonezë dhe kanë ndaluar ushqimet e detit japoneze. /Telegrafi/

GMI Cloud do të ndërtojë një qendër të re të fuqishme të dhënash për inteligjencën artificiale në Tajvan, një investim prej 500 milionë dollarësh të mbështetur nga Nvidia.

Objekti pritet të hapet në mars 2026 dhe do të funksionojë me çipet e avancuara Blackwell GB300, duke përfshirë rreth 7,000 GPU në 96 rafte me densitet të lartë.

Qendra do të ketë kapacitet të procesojë afërsisht 2 milionë “tokens” në sekondë dhe do të kërkojë rreth 16 megavat energji.

CEO i GMI Cloud, Alex Yeh, tha se Tajvani ka nevojë për më shumë qendra të tilla si “asete strategjike”, ndërsa kërkesa për AI mbetet shumë e lartë.

Projekti pritet të gjenerojë rreth 1 miliard dollarë vlerë totale kontratash kur të bëhet plotësisht operacional.

Ndër klientët fillestarë janë vetë Nvidia, Trend Micro, Wistron, VAST Data dhe TECO.

GMI Cloud po planifikon gjithashtu një qendër të re 50 megavatësh në SHBA dhe synon të dalë publikisht brenda 2–3 viteve. /Telegrafi/

Me Kinën që duket se po planifikon një pushtim të mundshëm të Tajvanit dhe ishullin e vetëqeverisur që po përgatitet për t'iu kundërpërgjigjur, Newsweek thotë se ka folur me analistët rreth gjendjes së përgatitjeve në të dy anët e Ngushticës së Tajvanit.

Sipas mediumit në fjalë, zyrtarët e mbrojtjes dhe inteligjencës amerikane kanë paralajmëruar presidentin kinez Xi Jinpin se ka urdhëruar Ushtrinë Çlirimtare Popullore të jetë të paktën e aftë të lëvizë kundër Tajvanit deri në vitin 2027, përcjell Telegrafi.

Dhe admirali Samuel Paparo, kreu i Komandës Indo-Paqësore të SHBA-së, ka thënë se stërvitjet ushtarake gjithnjë e më të sofistikuara të Pekinit, duke përfshirë bllokada të simuluara, janë "prova gjenerale".

Por hendeku midis dy ushtrive është i madh dhe po zgjerohet, vë në pah Newsweek.

Kina shpenzon afërsisht 10 herë më shumë për mbrojtje sesa Tajvani dhe tani operon marinën më të madhe në botë, të mbështetur nga një arsenal raketash në zgjerim dhe rreth 600 koka bërthamore.

Xi është zotuar të ndërtojë një "ushtri të klasit botëror" deri në mesin e shekullit, një qëllim që shihet gjerësisht si një ushtri e aftë të rivalizojë SHBA-në.

Në anën tjetër, Uashingtoni prej kohësh i ka kërkuar Taipeit të investojë më pak në armë të rënda - si tanke dhe anije të mëdha luftarake - dhe më shumë në sisteme asimetrike si dronë, raketahedhës të lëvizshëm dhe raketa bregdetare që mund të ngadalësojnë një forcë pushtimi shumë më të madhe.

Një “pushtim amfib i frikshëm”

"Zhvillimi i Ushtrisë Çlirimtare Popullore Kineze tregon se ata po përgatiten për diçka - kjo është e sigurt", ka thënë për Newsweek, Jyh-Shyang Sheu, bashkëpunëtor kërkimor në Institutin e Mbrojtjes dhe Kërkimeve të Sigurisë Kombëtare të Tajvanit, përcjell Telegrafi.

Por për një pushtim, Kina do të duhej të kalonte Ngushticën e Tajvanit 80 milje (rreth 130 kilometra) të gjerë.

Andaj Sheu beson se kjo mund të pengojë seriozisht çdo përpjekje të Kinës për të zbarkuar trupa në Tajvan, duke përmendur pengesën që Kanali Anglez shumë më i ngushtë rezultoi të ishte në Luftën e Dytë Botërore.

“Kur flasim për Kanalin Anglez, është nga Franca në Dover - është vetëm rreth 30 kilometra (19 milje), por edhe kjo krijoi një vështirësi të madhe për Gjermaninë naziste për të nisur një pushtim (të Anglisë)”, tha Sheu. “Pra, për Kinën, distanca prej 200 kilometrash midis Tajvanit dhe kontinentit është ende një pengesë serioze. Edhe me teknologjitë e përparuara në ditët e sotme, ajo tirani e distancës mbetet një sfidë e madhe”.

Analistët thonë se vetëm rreth 14 nga plazhet e Tajvanit mund të mbështesin një zbarkim amfib - dhe të gjitha janë të fortifikuara rëndë.

Duke iu referuar përsëri Luftës së Dytë Botërore, Sheu vuri në dukje se në vend të një sulmi në stilin e Normandisë, Pekini ka të ngjarë të kombinojë operacione amfibe, ajrore dhe helikopterësh për të pushtuar aeroporte, portet dhe urat që mund të shërbejnë si pika hyrjeje për forcat pasuese.

Stërvitjet ajrore

Kina ka trajnuar njësitë e saj të aviacionit ushtarak për këtë lloj misioni dhe, sipas një raporti të vitit 2023 nga grupi britanik i mendimit RUSI, mund të jetë duke kërkuar ndihmën e Rusisë.

Raporti, bazuar në kontrata të rrjedhura, tha se Moska pranoi të stërviste një batalion kinez të forcave ajrore dhe të furnizonte armë antitank dhe automjete të lehta.

"Kjo për shkak se rusët kanë pajisje shumë më të zhvilluara për këtë lloj misioni", thekson Sheu. "Nëse kjo është e vërtetë, sigurisht që Kina mund të përfitojë nga kjo".

Për Kinën, çelësi do të ishte shpejtësia, tha Sheu, me fokus në sistemet e armëve si raketat që mohojnë qasjen në zonën e konfliktit për një ndërhyrje të mundshme të udhëhequr nga SHBA-të.

Lufta kibernetike

"Ndoshta disa ditë ose edhe brenda disa orësh", mendon Sheu, duke përshkruar llojin e fushatës së shpejtë që Kina do të duhej të përfundonte përpara se SHBA-të ose aleatët e saj të mund të reagonin.

Për këtë qëllim, Ushtria Çlirimtare e Kinës (ÇP) ka zhvilluar mjete të luftës kibernetike dhe armë hapësinore të dizajnuara për të “verbuar” sistemet e paralajmërimit të hershëm të Tajvanit dhe për të ndërprerë komunikimet dhe për të rrëzuar infrastrukturën kritike në fillim të konfliktit.

Qëllimi do të ishte të "përpiqesh të bësh që shoqëria dhe sistemi qeveritar tajvanez të mbyllen me sulme kibernetike".

Forcat amfibe

Një pjesë tjetër e ndërtimit të Kinës është një klasë e re e mjeteve zbarkuese të quajtura Shuiqiao, ose "ura uji".

Çdo anije mbart një “njësi të zhvendosshme” që lejon tanket dhe automjetet të lëvizin direkt në rrugët bregdetare përtej plazheve.

"Ka pasur shumë më tepër aktivitet në lidhje me to gjatë vitit të kaluar", kujton Bryce Barros, një analist sigurie dhe bashkëpunëtor në grupin e ekspertëve GLOBSEC.

"Gjithçka nëse ato mund të përdoren apo jo në mënyrë efektive varet nga kontrolli i plotë i ujërave dhe qiellit përreth Tajvanit nga Kina", ka thënë ai për Newsweek, përcjell Telegrafi. "Ato janë shumë të ngadalta; janë shumë të mëdha; dhe janë objektiva të mëdha. Kjo do të thotë se do t'u duhej mbrojtje e fortë ajrore, sisteme kundër-dronëve dhe mbrojtje kundër mjeteve sipërfaqësore dhe nënujore pa pilot".

Pastaj është anija sulmuese Tipi 076, një derivat më i madh i Tipit 075 më të vjetër që funksionon si një mini-mbajtëse aeroplanësh.

Kina gjithashtu ka zgjeruar flotën e saj të anijeve civile "roll-on/roll-off (Ro-Ro)" që pothuajse me siguri do të komandoheshin gjatë një konflikti ndër-ngushticë dhe do të ngarkoheshin me trupa dhe forca të blinduara për transport përtej ngushticës.

Megjithatë, për të vënë në lëvizje forcën kolosale pushtuese të Kinës, "do të duhet vërtet dominimi i detit dhe ajrit - veçanërisht i detit", tha ai.

Përgatitjet e Tajvanit

Stërvitjet e fundit në Tajvan janë përqendruar në mbrojtjen bregdetare dhe operacionet e kundër-zbarkimit, ndërsa reformat kanë përfshirë mobilizimin e përmirësuar të rezervave dhe zgjatjen e shërbimit të detyrueshëm ushtarak të ishullit në një vit nga katër muaj.

Presidenti Lai Ching-te ka thënë se synon të rrisë shpenzimet e mbrojtjes në mbi 3 për qind të PBB-së vitin e ardhshëm.

Muajin e kaluar, ai njoftoi se një rrjet i ri shumështresor i sistemeve të mbrojtjes ajrore i njohur si "T-Dome" është në zhvillim për të mbrojtur nga breshëritë e raketave që mund të çojnë në një pushtim kinez të ishullit.

Barros vuri në dukje se Tajvani po zhvillon sisteme pa pilot - nënujore, sipërfaqësore dhe ajrore - si pjesë e një strategjie asimetrike që synon të mbajë forcat kineze larg.

"Të sigurohesh që ata po bëjnë gjithçka që munden për të zhvilluar UUV, USV dhe UAV, veçanërisht UAV me rreze të gjatë veprimi, do të jetë me të vërtetë kritike për të ruajtur qëndrimin e përgjithshëm mbrojtës të Tajvanit", vlerëson ai.

Barros theksoi nevojën për trajnim të përmirësuar ushtarak, veçanërisht fuqizimin e oficerëve të rinj dhe nënoficerëve për të marrë vendime taktike vetë.

"Tajvani duhet të përqendrohet në sigurimin që taktikat e njësive të bëhen në nivelin më të ulët të mundshëm", tha ai, duke shtuar se reforma të tilla ishin çelësi i sukseseve të Ukrainës në fushën e betejës kundër forcave ruse. /Telegrafi/

Presidenti amerikan Donald Trump tha se Xi Jinping i kupton pasojat nëse Kina pushton Tajvanin, ndërsa refuzoi të thoshte konkretisht se Shtetet e Bashkuara do ta mbronin ishullin, sipas një fragmenti të një interviste të CBS News të transmetuar të dielën.

Trump tha se Tajvani "asnjëherë nuk u përmend si temë" kur u takua me presidentin kinez në Korenë e Jugut të enjten për takimin e tyre të parë ballë për ballë në gjashtë vjet.

I pyetur në emisionin "60 Minutes" të CBS nëse do të urdhëronte forcat amerikane të vepronin nëse Kina do të lëvizte ushtarakisht kundër Tajvanit, Trump tha: "Do ta zbuloni nëse ndodh, dhe ai e kupton përgjigjen për këtë".

Por Trump refuzoi të shpjegonte se çfarë donte të thoshte në intervistën e zhvilluar të premten në resortin e tij Mar-a-Lago në Florida, duke shtuar: "Nuk mund t'i jap sekretet e mia. Pala tjetër e di".

Presidenti amerikan pretendoi se Xi dhe ata pranë tij kishin "thënë hapur" se "'ne nuk do të bënim kurrë asgjë ndërsa Presidenti Trump është president', sepse ata i dinë pasojat".

Kina pretendon se Tajvani vetëqeverisës është territori i saj.

Sipas politikës së saj të hershme, Shtetet e Bashkuara njohin vetëm Pekinin, por i ofrojnë ishullit armë për vetëmbrojtje.

Çështja vazhdon të shkaktojë tensione, të cilat Trump dhe Xi duket se i kanë shmangur në samitin e tyre, duke u përqendruar në vend të kësaj në lehtësimin e luftës tregtare midis Uashingtonit dhe Pekinit. /Telegrafi/

Shkencëtarët në Universitetin Kombëtar të Tajvanit kanë bërë një hap të madh drejt rigjenerimit të flokëve, duke zhvilluar një serum natyral që mund të rikthejë rritjen e flokëve brenda vetëm 20 ditësh gjatë testimeve laboratorike.

Trajtimi, i bazuar në acide yndyrore natyrale, aktivizon qelizat dhjamore nën lëkurën e kokës, të cilat lëshojnë përbërje që zgjojnë qelizat burimore të folikulave të flokëve. Me fjalë të tjera, serumit i jep “urdhër” folikulave të pushuara për të rifilluar rritjen e menjëhershme të flokëve nga vetë burimi.

Sipas studiuesve, ky është një ndryshim i madh nga trajtimet tradicionale për rënien e flokëve, që zakonisht bazohen në medikamente ose procedura invazive. Ky zbulim tregon fuqinë e shkencës rigjenerative dhe mund të hapë rrugën për metoda të sigurta dhe natyrale për rikthimin e flokëve.

Megjithatë, testimet në njerëz ende nuk kanë filluar. Ekspertët theksojnë se do të duhet të konfirmohen rezultatet përmes provave klinike të standardizuara, përpara se produkti të jetë i disponueshëm për publikun.

Ky zhvillim është pritur me shumë optimizëm në komunitetin shkencor, pasi ofron një perspektivë të re në trajtimin e rënies së flokëve dhe mbështet idenë se rigjenerimi i indeve mund të bëhet pa ndërhyrje të dhunshme, duke përdorur mekanizma natyralë të trupit.

The post Flokët rikthehen natyralisht: Zbulimi revolucionar i Universitetit të Tajvanit appeared first on Albeu.com.

Partia kryesore e opozitës në Tajvan ka zgjedhur një udhëheqëse të re reformiste, që është kritike ndaj shpenzimeve të larta në mbrojtje, por parashikon paqe me Kinën fqinje, pretendimet e së cilës për sovranitetin mbi ishullin kanë prishur prej kohësh marrëdhëniet.

Anëtarët e partisë opozitare Kuomintang (KMT), e cila tradicionalisht ka pasur lidhje të ngrohta me Pekinin, votuan të shtunën për të zgjedhur ish-ligjvënësen Cheng Li-wun si kryetare.

Sipas medive të huaja, përcjell Telegrafi, 55-vjeçarja Cheng, që mundi ish-kryebashkiakun e Tajpeit Hau Lung-bin dhe katër të tjerë, do të marrë përsipër udhëheqjen e partisë më 1 nëntor.

Zgjedhja e Cheng, e cila paralajmëron kundër lejimit që Tajvani të "bëhet sakrificë e gjeopolitikës", ka implikime të thella për politikën e brendshme në një kohë tensionesh të larta ushtarake dhe politike me Kinën.

Ndërsa KMT nuk e kontrollon presidencën, partia dhe aleati i saj - Partia e vogël Popullore e Tajvanit - së bashku mbajnë vende të mjaftueshme për të formuar një bllok shumicë në legjislaturë, duke krijuar një dhimbje koke për Partinë Demokratike Progresive (DPP) në pushtet, e cila përpiqet të miratojë buxhetin dhe legjislacionin e saj.

Duke folur në selinë e partisë në Taipei, Cheng tha se KMT nën udhëheqjen e saj do të jetë një "krijuese e paqes rajonale".

"KMT do ta bëjë shtëpinë tonë strehën më të fortë për të gjithë kundër stuhive të jetës. Sepse ne do të mbrojmë paqen në të gjithë Ngushticën e Tajvanit", tha ajo. "Nuk duhet ta lejojmë Tajvanin të bëhet një shkaktar problemesh".

Cheng, e cila filloi në politikë në DPP, tha gjatë fushatës se nuk mbështeste rritjen e buxhetit të mbrojtjes, një politikë kyçe e administratës së presidentit William Lai Ching-te që gjithashtu ka mbështetje të fortë nga Shtetet e Bashkuara.

Cheng mundi kandidatin e establishmentit Hau, 73 vjeç, me më shumë se 50 përqind të votave, megjithëse pjesëmarrja ishte më pak se 40 përqind e anëtarëve të partisë. /Telegrafi/

Zyrtarët doganorë kinezë në provincën lindore Shandong kanë sekuestruar 60,000 harta që "etiketonin gabimisht" ishullin e vetëqeverisur të Tajvanit, të cilin Pekini e pretendon si pjesë të territorit të tij.

Hartat, thanë autoritetet, gjithashtu "nuk përfshinin ishuj të rëndësishëm" në Detin e Kinës Jugore, ku pretendimet e Pekinit mbivendosen me ato të fqinjëve të saj, përfshirë Filipinet dhe Vietnamin.

Hartat "problematike", të destinuara për eksport, nuk mund të shiten sepse "rrezikojnë unitetin kombëtar, sovranitetin dhe integritetin territorial" të Kinës, thanë autoritetet.

Hartat janë një temë e ndjeshme për Kinën dhe rivalët e saj për shkëmbinj nënujorë, ishuj dhe shkëmbinj të dalë në Detin e Kinës Jugore, transmeton Telegrafi.

Dogana e Kinës tha se hartat gjithashtu nuk përmbanin vijën me nëntë vija, e cila përcakton pretendimin e Pekinit mbi pothuajse të gjithë Detin e Kinës Jugore.

Vija përfshin nëntë vija që shtrihen qindra milje në jug dhe në lindje nga provinca e saj më jugore e Hainan.

Hartat e sekuestruara gjithashtu nuk shënonin kufirin detar midis Kinës dhe Japonisë, thanë autoritetet.

Autoritetet thanë se hartat e kishin etiketuar gabimisht "provinca e Tajvanit", pa specifikuar saktësisht se çfarë ishte etiketimi i gabuar.

Kina e sheh Tajvanin e vetëqeverisur si territorin e saj dhe nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për të marrë ishullin.

Por Tajvani e sheh veten si të dallueshëm nga kontinenti kinez, me kushtetutën e vet dhe udhëheqës të zgjedhur në mënyrë demokratike.

Tensionet në Detin e Kinës Jugore ndizen herë pas here - së fundmi gjatë fundjavës, kur anije nga Kina dhe Filipinet u paraqitën në një tjetër përleshje. /Telegrafi/

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, deklaroi se një sulm kinez ndaj Tajvanit mund ta provokojë Rusinë të veprojë kundër NATO-s. Ai theksoi se këto dy vende duhet të shihen si një entitet i vetëm.

Nëse Kina vendos të sulmojë Tajvanin, kjo mund ta detyrojë Rusinë të "ndërmarrë veprime kundër NATO-s", tha i pari i NATO-s.

Rutte, gjatë sesionit të 71-të vjetor të Asamblesë Parlamentare të NATO-s në Lubjanë, i bëri këto komente, transmeton Telegrafi.

“Ne duhet t'i shohim ato si një, sepse, për shembull, nëse Kina vendos të ndërmarrë veprime kundër Tajvanit, ka shumë të ngjarë që Kina do ta detyrojë partnerin e saj të vogël në këtë marrëdhënie, pra Rusinë nën udhëheqjen e Vladimir Putinit, të ndërmarrë veprime kundër NATO-s për të na pushtuar”.

Ai gjithashtu theksoi se Aleanca është dukshëm më e fortë se rusët, kështu që nuk ka nevojë të rrëzohen aeroplanët rusë që shkelin hapësirën ajrore të vendeve anëtare. /Telegrafi/

Presidenti i Tajvanit, Lai Ching-te, njoftoi se Tajvani do të ndërtojë një sistem të ri shumështresor të mbrojtjes ajrore dhe ata e gjetën frymëzimin për emrin në sistemin izraelit të Kupolës së Hekurt.

Sipas presidentit të Tajvanit, ky sistem do të quhet "T-Dome".

Në fjalimin e tij për Ditën Kombëtare, Lai tha se Tajvani është i vendosur të shpenzojë më shumë për mbrojtjen dhe do të propozojë një buxhet të posaçëm për shpenzimet ushtarake deri në fund të vitit, duke treguar vendosmërinë e qeverisë për të mbrojtur ishullin.

"Rritja e shpenzimeve për mbrojtjen ka një qëllim. Është një nevojë e qartë për t'iu kundërvënë kërcënimeve të armikut dhe një forcë lëvizëse për zhvillimin e industrisë sonë të mbrojtjes. Ne do të përshpejtojmë ndërtimin e T-Dome, do të krijojmë një sistem të fuqishëm mbrojtjeje ajrore në Tajvan me mbrojtje shumështresore, zbulim të nivelit të lartë dhe përgjim efektiv. Ne do të krijojmë një rrjet sigurie për Tajvanin për të mbrojtur jetën dhe pronën e qytetarëve", tha Lai.

Bëhet e ditur se sistemet ekzistuese të mbrojtjes ajrore të Tajvanit bazohen kryesisht në raketat amerikane Patriot dhe raketat Sky Bow.

Tajvani zbuloi raketën e tij më të fundit të mbrojtjes ajrore, e cila është projektuar për të kapur raketa balistike me rreze të mesme veprimi, në një panair të madh armësh në Taipei muajin e kaluar, të quajtur Chiang-Kong.

Përveç kësaj, Lai shfrytëzoi një tjetër mundësi për t'iu drejtuar Kinës në fjalim, duke i kërkuar asaj të heqë dorë nga përdorimi i forcës për të ndryshuar status quo-në në Ngushticën e Tajvanit. /Telegrafi/

Një dosje prej 800 faqesh me kontrata dhe korrespondencë tregon se Rusia po e ndihmon Kinën që ta përgatisë ushtrinë e saj për një pushtim të mundshëm të Tajvanit. Kështu tha një institut i pavarur që i ka zbuluar dokumentet dhe i ka verifikuar në mënyrë të pavarur. Oleksandr Danylyuk, hulumtues i lartë në Institutin për Shërbime […]

The post Rusia ndihmë Kinës në përgatitjet për pushtimin e Tajvanit appeared first on BoldNews.al.

Korça, qytet i njohur për artizanatin dhe trashëgiminë e pasur kulturore, ka tërhequr këtë herë tri vajza të huaja, të cilat po mësojnë mjeshtërinë e thurjes së qilimave, një zanat i lashtë dhe me vlera të mëdha kulturore.

Një prej tyre është Burxhu, e cila ka lidhje të veçantë me qytetin, pasi nëna e saj është nga Korça, ndërsa babai turk. Ajo jeton në Tiranë dhe e konsideron këtë përvojë jo vetëm si pasion, por si një rikthim tek rrënjët e familjes.

“Jam Burxhu, jetoj prej 8 vitesh në Shqipëri. Mami im është nga Korça dhe babai nga Turqia. Kam shumë dëshirë të mësoj diçka të re dhe kjo është hera e parë që merrem me thurje qilimash. Më pëlqen shumë tradita dhe dua të përfitoj për një projekt më të madh,” thotë ajo.

Krahas saj, dy vajza të tjera nga Tajvani dhe Anglia kanë zgjedhur gjithashtu të mësojnë këtë zanat të vjetër, të mahnitura nga bukuria e traditave shqiptare. Ato shprehin dashurinë e tyre për motivet, ngjyrat dhe simbolikën e qilimave shqiptarë.

“Përherë pyesja veten nëse mund të bëj një qilim të bukur kur e pashë për herë të parë në Pazarin e Vjetër në Korçë. Jam shumë e lumtur që po mësoj tani dhe dua që qilimin ta marr me vete në Tajvan,” rrëfen njëra prej tyre.

Ndërsa vajza nga Anglia shprehet: “E pashë online këtë mundësi dhe gjithmonë kam dashur të mësoj të thurr qilima. Erdha nga Tirana në Korçë për të mësuar dhe dua ta ruaj këtë traditë.”

Kjo iniciativë është nisur nga një sipërmarrje lokale në Korçë, ku vajzat e reja mësojnë çdo javë artin e thurjes së qilimave në Qendrën Rinore të qytetit. Në këtë ambient, zanati i lashtë i tezgjahut ndërthuret me frymën rinore dhe gjeneratat e reja.

- YouTube youtu.be

Sipas analizës së dokumenteve që rrjedhën nga grupi hakerësh “Black Moon”, Moska po e ndihmon Kinën në trajnimin dhe pajisjen për një invazion të mundshëm në Tajvan.

Grupi hakerësh publikoi në rrjetin social X detaje nga kjo analizë. Sipas dokumenteve të përfituara, ekspertë nga Royal United Services Institute (RUSI) ofruan analiza faktesh dhe parashikime mbi rrezikun që paraqet projekti ruso-kinez për të pushtuar Tajvanin në vitin 2027.

Raporti britanik "RUSI" tregon se Kina ende nuk ka kapacitetet e nevojshme për manovra ajrore të theksuara që janë thelbësore për invazionin. Rusia thuhet se që nga viti 2023 është angazhuar të furnizojë Kininë me armë për formimin e batalioneve ajrore, dhe me teknologji për të rritur prodhimin e brendshëm ushtarak.

Dokumentet që rrjedhën tregojnë se Rusia do t’ia siguronte Kinës 37 automjete lehtë amfibe me armë automatike, 11 automjete lehtë amfibe kundër‑tank, 11 transportues të blinduar ajrorë‑zvarritës dhe një numër të pacaktuar automjetesh komandimi dhe vëzhgimi.

Edhe pse në disa aspekte ushtria kineze konsiderohet më e përparuar se ajo ruse, Kremlini ka eksperiencë të mëtejshme në operacione ajrore‑zvarritëse që Pekini nuk i zotëron plotësisht, raporton ap.

Pas izolimit të shtuar që Rusia përjeton nga Perëndimi pas pushtimit të plotë të Ukrainës, ajo është kthyer te Kina si një partner kyç tregtar dhe ushtarak - duke forcuar bashkëpunimin në fushën ushtarake.

Sipas një zyrtari anonim të sigurisë nga Tajvani, bashkëpunimi ushtarak midis Kinës dhe Rusisë është shumë më i gjerë sesa është pranuar publikisht.

Në fillim të muajit shtator, presidenti rus, Vladimir Putin dhe lideri i Koresë së Veriut, Kim Jong-un iu bashkuan presidentit kinez, Xi Jinping në një paradë të madhe ushtarake në Pekin, të organizuar me rastin e 80‑vjetorit të kapitullimit të Japonisë.

Edhe pse Kina zyrtarisht pohon neutralitet ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë, ajo indirekt e mbështet Moskën përmes tregtisë së produkteve me përdorim të dyfishtë (ushtarak dhe civil). /Telegrafi/

Një analizë e dokumenteve të rrjedhura nga grupi i hakerave “Black Moon” tregon se Rusia po ndihmon Kinën në përgatitjen e forcave të saj ajrore për një mundësi sulmi ndaj Tajvanit. Analiza sipas Washington Post e bërë nga Royal United Services Institute me bazë në Londër, bazohet në rreth 800 faqe dokumentesh, përfshirë kontrata dhe […]

The post Dokumentet e rrjedhura zbulojnë se Rusia po ndihmon Kinën të pushtojë Tajvanin! appeared first on BoldNews.al.

Tajfuni Ragasa ka mbërritur në Kinën jugore, ku gati dy milionë njerëz janë evakuuar.

Kjo vjen pasi autoritetet thanë se të paktën 17 persona ishin vrarë dhe më shumë të tjerë ishin zhdukur në Tajvan, pasi një liqen doli nga shtrati, duke shkaktuar përmbytje të mëdha në lindje të ishullit.

Ragasa u degradua nga një tajfun super në një tajfun të rëndë të mërkurën, por mbetet shumë shkatërrues, me erëra maksimale prej 241 km/h të regjistruara në qarkun Taishan në provincën juglindore Guangdong të Kinës.

Ekuivalenti i një uragani të Kategorisë 5, Ragasa është stuhia më e fortë në botë këtë vit dhe ka qenë duke goditur Detin e Kinës Jugore për ditë të tëra.

Përpara se të arrinte në breg, 90 persona u lënduan në Hong Kong ndërsa stuhia kaloi pranë vijës bregdetare, thanë autoritetet spitalore.

Tajfuni goditi bregdetin e Ishullit Hailing, në qytetin Yanjiang në Guangdong.

Ai kaloi kontinentin me erëra të qëndrueshme prej 144 km/h dhe shpërthime më të larta, shkruan BBC.

Shpejtësia e erës pritet të dobësohet gradualisht ndërsa stuhia lëviz drejt perëndimit mbi tokë, por shiu do të jetë i rrëmbyeshëm dhe me lëvizje të ngadaltë në të gjithë rajonin për disa ditë të tjera.

Qytetet jugore kineze të Zhuhai, Shenzhen dhe Guangzhou - të gjitha të vendosura në Guangdong - ishin të përgatitura për ndërhyrjen e ujit të detit.

Në Zhuhai, policia patrulloi rrugët me sirena dhe megafonë, duke u thënë njerëzve të qëndronin në shtëpi.

Alarm i kuq për rrëshqitje toke u lëshua gjithashtu në rajonet malore të provincës Guangdong.

Larg Kinës kontinentale, autoritetet në Tajvan po merren ende me shkatërrimin e shkaktuar nga Ragasa, të cilin zyrtarët e kanë përshkruar si "shumë më të keq se sa pritej".

Kryeministri Cho Jung-Tai ka kërkuar një hetim se si u kryen evakuimet pasi të paktën 17 persona vdiqën pasi një liqen doli nga shtrati në qarkun Hualien, duke shkaktuar përmbytje të mëdha në qytetin Guangfu.

Të tjerë mbeten të zhdukur, tha departamenti i zjarrfikësve.

Disa gjeologë e kanë përshkruar si një "cunami nga malet", pasi rreth 15.4 milionë ton ujë - ekuivalent me 6,000 pishina olimpike - u liruan kur shpërtheu diga.

Përmbytjet shkatërruan disa ura kyçe, përmbytën automjete dhe lanë katet përdhese të shtëpive nën ujë.

Shumë banorë mbetën të bllokuar në katet e sipërme duke pritur shpëtim.

Edhe pse ujërat e përmbytjeve janë tërhequr në qytet, balta dhe mbeturinat e dendura mbeten, dhe ekipet e kërkimit vazhdojnë të shkojnë derë më derë me shpresën për të gjetur të zhdukurit.

Bëhet e ditur se qeveria ka krijuar një qendër reagimi ndaj katastrofave në vijën e parë në Hualien dhe Ministria e Mbrojtjes Kombëtare ka vendosur trupa për të ndihmuar në përpjekjet e shpëtimit.

Tajfuni Ragasa ka shkaktuar gjithashtu probleme në Hong Kong dhe Filipine.

Edhe pse ai nuk arriti në Hong Kong, autoritetet spitalore thanë se 90 persona u lënduan pasi ai kaloi përgjatë vijës bregdetare, duke shkaktuar erëra të fuqishme dhe shira të rrëmbyeshëm.

Observatori i Hong Kongut lëshoi një paralajmërim të nivelit 10 për stuhinë - niveli më i lartë që mund të lëshojë - dhe u bëri thirrje njerëzve të qëndrojnë brenda.

Fluturimet u anuluan dhe shkollat dhe disa biznese u mbyllën.

Më herët gjatë javës, uragani Ragasa përshkoi ishujt e largët veriorë të Filipineve, duke lënë qytete të përmbytura, mijëra të zhvendosur dhe të paktën tetë të vrarë.

Ndryshe, me erëra që arrinin shpejtësinë 260 km/h në kulmin e saj të hënën, Ragasa besohet të jetë stuhia më e fuqishme që bota ka parë këtë vit.

Administrata Meteorologjike e Kinës e ka përshkruar Ragasën si "Mbretin e Stuhive".

Pritet të jetë më shkatërrues se tajfunët e tjerë që goditën provincën Guangdong të Kinës në fillim të këtij viti. /Telegrafi/

Tajfuni “Ragasa”, me erëra që kanë arritur deri në 195 km/h, ka shkaktuar të paktën 17 viktima dhe ka detyruar mijëra banorë të lënë shtëpitë e tyre, duke goditur Filipinet, Tajvanin dhe pjesën jugore të Kinës.

Në Tajvan, 14 persona kanë humbur jetën në qarkun lindor të Hualien, ku një liqen i krijuar nga rrëshqitjet e dheut ka përmbytur qytetin Guangfu, teksa raportohen 124 persona të zhdukur.

Një urë është shkatërruar dhe lagje të tëra janë kthyer në lumenj balte. Rreth 60% e banorëve gjetën strehë në katet e sipërme të shtëpive të tyre, ndërsa 340 ushtarë u angazhuan për ndihmën e emergjencës.

Pas Tajvanit, “Ragasa” u drejtua drejt Guangdong, në jug të Kinës. Mijëra persona u evakuuan, ndërsa në Hong Kong erërat e forta dhe valët e detit shkaktuan dëme në infrastrukturë, ku u plagosën 13 persona.

Sipas televizionit shtetëror CCTV, më shumë se 1 milion banorë u evakuuan në provincë.

Shkollat, fabrikat dhe transporti u pezulluan në dhjetëra qytete, ndërsa qendrat e përkohshme të strehimit pritën qindra të zhvendosur, përfshirë edhe në Macao, ku u raportua një i plagosur.

Në Filipinet veriore, “Ragasa” shkaktoi tre viktima, pesë persona të zhdukur dhe mbi 17 500 banorë që u detyruan të largoheshin nga shtëpitë e tyre. Emri i tajfunit, “Ragasa”, ka kuptimin e “goditjes së befasishme” dhe vjen nga gjuha tagalog, që flitet kryesisht në Filipine.

Autoritetet raportojnë se sektori i teknologjisë nuk ka pësuar dëme, duke shmangur një krizë ekonomike të mëtejshme.