Një person është arrestuar në Gjakovë nën dyshimin për ushtrim të dhunës në familje, ndaj dy viktimave femra, nënës dhe bashkëshortes së tij.
Sipas njoftimit zyrtar, rreth orës 22:30, i dyshuari, mashkull kosovar, dyshohet se nën ndikim të alkoolit ka keqtrajtuar fizikisht dy familjaret e tij.
Si pasojë e dhunës së ushtruar, njëra nga viktimat ka pranuar trajtim mjekësor.
Me vendim të prokurorit kompetent, i dyshuari është dërguar në mbajtje, ndërsa rasti po trajtohet nga organet e rendit dhe drejtësisë. /Telegrafi/
Familjarët dhe mbështetësit e këngëtares Fjolla Morina kanë reaguar me një deklaratë të fortë pas zhvillimeve të fundit brenda shtëpisë së Big Brother VIP Kosova. Ata shprehen shqetësimin e tyre për mënyrën se si është trajtuar këngëtarja gjatë disa momenteve të fundit, duke e konsideruar gjuhën dhe sulmet ndaj saj si të papranueshme dhe jashtë çdo norme respekti.
Në reagimin e tyre publik, ata kujtojnë se Fjolla nuk është thjesht një banore e reality show, por një artiste dhe nënë që ka kaluar sfida të mëdha në jetë. Sipas familjarëve, çdo sulm ndaj dinjitetit të saj prek edhe ata dhe komunitetin e saj të mbështetësve jashtë shtëpisë së BBVK-së.
Një pjesë e deklaratës u drejtohet direkt organizatorëve të programit, me kërkesën për një reagim të menjëhershëm dhe masat e nevojshme për të parandaluar përdorimin e gjuhës ofenduese dhe sulmeve personale ndaj banorëve. Ata theksojnë se një emision me audiencë të madhe ka përgjegjësinë të vendosë standarde të qarta për komunikimin dhe respektin brenda shtëpisë.
Familjarët dhe mbështetësit e Fjollës shprehin vendosmërinë për të mos heshtur dhe për të mbrojtur integritetin e këngëtares gjatë gjithë kohëzgjatjes së saj në BBVK. Ata nënvizojnë se respekti nuk është opsional, por një detyrim për të gjithë, duke paralajmëruar se do të qëndrojnë të bashkuar dhe vigjilentë për çdo situatë që mund të cenojë figurën dhe dinjitetin e saj.
Njësitet policore në Ferizaj raportuan një rast të dhunës në familje, si dhe të mbajtjes në mënyrë të paautorizuar të një arme zjarri.
Ngjarja ndodhi rreth orës 13:20, pas një mosmarrëveshjeje verbale mes një gruaje dhe bashkëshortit të saj, e cila përfundoi me ofendime dhe goditje ndaj saj.
Gjatë hetimeve, Policia konstatoi se në banesë ndodhej një pistoletë, e cila dyshohet të jetë në posedim të paautorizuar nga i dyshuari, një mashkull 42-vjeçar. Njësiti i Hetimeve sekuestruar armën dhe 15 fishekë.
Në konsultim me prokurorin e shtetit, është inicuar rast penal ndaj të dyshuarit për veprat penale “Dhunë në familje” dhe “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”. Rasti vazhdon të trajtohet në procedurë të rregullt hetimore. /Telegrafi/
“Kam me vra nënë tuaj...” ky është kërcënimi që kishin marr disa fëmijë, nga babi i tyre, për diçka që atij nuk i pëlqente.
Përveç këtij kërcënimi, këta fëmijë të moshave nga 8 deri në 18 vjeç shpesh ishin vetë viktimë e edhe më shpesh dëshmitarë të dhunës, që babai ushtronte ndaj nënës së tyre.
Përfundimi ishte fatal për familjarë të tjerë, meqë babai i tyre dyshohet për vrasje të rëndë.
Dukagjini ka arritur të sigurojë dosjen e një prej vrasjeve që ka ndodhur këtë vit, por që ka vendosur të mos e identifikojë për shkak se disa prej dëshmitarëve janë ende të mitur.
Në të gjitha deklaratat e tyre, tregohet se raportet në familje nuk kanë qenë të mira, dhe se babai i tyre sa herë që nervozohej mllefin e shfrynte tek ta e nëna e tyre.
“Në familjen tonë së nga fëmijëria ne kemi pasur probleme mes prindërve gjithmonë pasiqë babi ka qenë më i dhunshëm dhe sa herë nervozohej ai ka ushtruar dhunë fizike dhe psiqike ndaj nënës sime. Po ashtu nuk na ka kursyer as neve fëmijëve shpesh herë. Këto probleme kanë qenë gjithmonë pjesë e jetës sonë.”
Por, nuk ishte vetëm babai, meqë edhe familjarë të tjerë kishin qenë të dhunshëm me ta, duke ua drejtuar edhe armën disa prej fëmijëve.
“Kemi qenë duke hyrë … tek lagjja… i themi ne, kur na ka dalë para një veturë nga e cila ka dalë axha im.. i cili kishte një revole në dorë. Ai e hapi derën e pasme ka ishte e ulur motra.. e ka kërkuar që të dalim nga vetura të kthehemi me të në shtëpi, pasi që ne nuk dolëm ai ia drejtori revolen … duke i thënë dilni se ju vraj…Po ashtu dua të shtoj që babai im ka qenë i dhunshëm, vazhdimisht na ka trajtuar keq ka ushtruar dhunë fizikisht dhe psiqikisht.”
Pasojat që lënë këto ngjarje tek ta janë të rënda, derisa sipas sociologut Jeton Brajshori duhet të trajtohen me seriozitet edhe nga ana e institucioneve.
“Normalisht ndikimi është shumë i madh tek fëmijët sidomos tek fëmijet minor dhe ata që kanë hyrë në periudhën e adoleshencës, për shkak të zhvillimit të tyre biologjik dhe për shkak të zhvillimit të tyre personal, në qoftë se shohim vazhdimisht dhunë në familje, qoftë dhunë fizike apo psiqike atëherë kjo do ndikojë në personalitetine fëmijëve dhe nëse nuk trajtohet atëherë normalisht ose do shënderrohen në tipa introvert ose në tipa që do e përdorin këtë që e shohin në shtëpi…”, ka deklaruar Jeton Brajshori – Sociolog.
Derisa Fjolla Hoxha, nga organizata “Terre des hommes”, thotë se legjislacionet e Kosovës duhet të zbatohen në praktikë nga ana e institucioneve përgjegjëse.
“Fakti që ne kemi një ligj për parandalimin e dhunës në familje dhe mbrojten nga dhuna në familje apo një strategji specifike për këtë cështje nuk e zvogëlon numrin e rasteve farkeqësisht të dhunës në fmailje që kemi e fatkeqësisht ndikimi më i madh negativ vrehet tek fëmijët, në aspekte të ndryshme..”, ka theksuar Fjolla Hoxha – “Terre des hommes”.
Televizioni ka kërkuar të dhëna nga Policia e Kosovës, se sa është numri i rasteve të raportuara ku viktima të dhunës në familje janë të moshës nga 0 deri në 18 vjec, por të njëjtit nuk kanë ofruar të dhëna të tilla për këtë vit, por vetëm për vitin e kaluar.
“Gjatë vitit 2024 janë evidentuar 2959 raste. Në këto raste, 2368 viktima kanë qenë të gjinisë femërore dhe 617 të gjinisë mashkullore (numri i viktimave është më i madh se numri i rasteve pasi në një rast ka mundësi të ketë qenë më shumë se një viktimë). Sa i përket moshës së viktimave, grup-mosha 0-18 vjeçar janë 220 viktima, 18-20 vjeçar=127 viktima, 20-30 vjeçar = 782 viktima, 30-40 vjeçar=741 viktima, 40-50 vjeçar = 527 viktima, 50-60 vjeçar=330 viktima, 60-70 vjeçar = 181 viktima, 70-80 vjeçar=60 viktima dhe mbi 80 vjeçar = 17 viktima. Rastet më të shpeshta sa i përket raporteve familjare janë rastet mes burrit dhe gruas me 1169 raste, pasuar nga 327 raste të të përfshirëve që raportet i kanë bashkëjetesë dhe në 283 raste janë përfshirë ish bashkëshortët”, thuhet nga Policia.
E vetëm gjatë periudhës janar tetor të këtij viti në përgjithësi janë 2 mijë e 409 raste të dhunës në familje të raportuara, nga to 1 mijë e 984 raste viktima janë të gjinisë femërore.
Katër në dhjetë gra përballen me dhunë online dhe shumë prej tyre ndihen të pasigurta, kështu thonë të dhënat e grumbulluara nga UN Women, i cili ka nxjerrë në pah rrezikun që hasin gratë në Shqipëri përmes teknologjisë.
Sipas të dhënave të analizuara janë 1,804 raportime dhune në policinë e shtetit përmes teknologjisë ku ndër më të shpeshtat ishin keqpërdorimi i telefonit (36%) dhe përndjekja (33%).
Nga rastet rezultoi se gratë janë 1.3 herë më të ekspozuara ndaj dhunës online kryesisht te keqpërdorimi dhe dhunimi i privatësisë. Format të tjera të shpeshta të dhunës së hasur online ishin: zhvatja, bullizimi, gjuha e urrejtjes etj.
Statistikat shqetësuese
83.1% e përdoruesve të internetit raportojnë rritje të dhunës online ndaj vajzave dhe grave.
23.4% e grave që përjetuan dhunë online patën pasoja psikologjike; 45.3% e tyre u ndjenë të pasigurta.
90% e dhunës online kryhet nga burra 15-44 vjeç; 66% e tyre jetojnë në zona urbane.
70% e rasteve të dhunës online u hasën përmes platformës TikTok.
Dhuna online, pjesë e realitetit
Fushata globale “16 Ditët e Aktivizmit Kundër Dhunës me Bazë Gjinore” këtë vit u fokusua te dhuna online. Zhvillimi i mjeteve të komunikimit ka transferuar dhunën nga “offline” në “online”, duke e bërë këtë hapësirë një terren të rrezikshëm për gratë.
Sipas organizatave në Shqipëri, dhuna digjitale, veçanërisht ndaj grave, po rritet me shpejtësi, duke sjellë pasoja të rënda psikologjike dhe sociale.
“Në Linjën e Këshillimit ndeshim më shpesh raste ngacmimi dhe kërcënimesh online përmes rrjeteve sociale dhe aplikacioneve si WhatsApp, Telegram apo Signal”, tha për Citizens.al Ejnxhi Pepa nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza.
Pepa thotë se format më të përhapura përfshijnë përndjekjen digjitale, shantazhin me materiale intime, shpërndarjen pa pëlqim të imazheve, manipulimet “deepfake”, fyerjet dhe sulmet ndaj reputacionit, pa lënë mënjanë edhe hapjen e profileve të rreme, që sipas saj janë kthyer në raste të zakonshme.
Ajo thotë se tashmë këto lloje sulmesh po shënjestrojnë dhe aktivistë apo mbrojtës të të drejtave të njeriut.
“Këto forma të dhunës digjitale shpesh lidhen drejtpërdrejt me dhunën ‘offline’ dhe e përforcojnë atë”, shtoi Pepa.
Rritje e raportimeve, sfida institucionale
Nga janari në nëntor 2025, Ministria e Brendshme ka regjistruar 439 raste dhune kibernetike me 600 postime online, 73% prej të cilave u raportuan vetëm në Tiranë. Ndërkohë, gjatë dy viteve të fundit (2024-2025), linja 116-117 raportoi për 705 gra dhe vajza që kanë kërkuar ndihmë për dhunë digjitale.
“Tendenca ka qenë në rritje për disa vite, por veçanërisht kohët e fundit kemi marrë shumë më tepër raste të përndjekjes online, shantazhit dhe shpërndarjes së imazheve intime,” tha Ejnxhi Pepa.
“Shumë gra dhe vajza e kanë pezulluar denoncimin për shkak të pengesave proceduriale. Kërkesa nga gjykatat për adresën fizike të dhunuesit online është absurde kur agresorët përdorin profile anonime”, argumenton Ines Leskaj nga AWEN duke nxjerrë në pah të metën kryesore të sistemit.
Gratë nga komunitetet e margjinalizuara, vajzat me aftësi të kufizuara, komuniteti LGBTIQ+ dhe gratë në zonat rurale janë më të ekspozuara ndaj kësaj dhune.
Sipas Altin Hazizaj, drejtues i Qendrës për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve (CRCA), i cili menaxhon edhe Qendrën Kombëtare për Internet të Sigurt në Shqipëri (ISigurt.al), grupmosha më e prekur është ajo e adoleshencës dhe rinisë së hershme, si për djemtë ashtu edhe për vajzat.
“Por çka të bën përshtypje është se gjatë 3 viteve të fundit është rritur edhe numri i ankesave nga zonja në moshë më të madhe plus 40 apo 50 vjeç”, shprehet Hazizaj, duke shtuar se kjo situatë flet për shtrirjen e gjerë të internetit dhe nivelin e pamjaftueshëm të aftësive dixhitale në mosha më të mëdha.
Pranë ISigurt.al gjatë vitit 2024 thuajse 60% e të gjitha ankesave të raportuara kanë të bëjnë me një formë të dhunës me bazë gjinore.
“70-80 përqind e viktimave online janë vajza dhe gra të reja, ndonëse ato jo gjithnjë preferojnë të raportojnë vetë, por nëpërmjet një të njohuri, shoku apo shoqeje apo mësuesi”, tha për Citizens.al Altin Hazizaj, drejtuesi i Qendrës për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve (CRCA).
Rastet e raportuara në këtë platformë janë shtuar pas pandemisë së Covid-19.
“Në vitin 2023 ne trajtuam diku tek 300 ankesa, ndërsa në vitin 2024 ato u rriten tek 409 raste të regjistruara. Këtë vit vetëm në gjashtë muajt e parë ne kemi trajtuar më shumë se 400 incidente kibernetike”, sjell në vëmendje Altin Hazizaj.
Boshllëqe ligjore dhe nevoja për reforma
Shqipëria nuk ka ende një përkufizim ligjor për dhunën online. Ejnxhi Pepa thotë se përgjithësisht organizatat dhe institucionet i referohen përkufizimit të ekspertëve ndërkombëtarë të Këshillit të Evropës në veprimtarinë kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje (GREVIO).
Por brenda dhjetorit pritet të kalojë në Kuvend drafti i ligjit “Për parandalimin dhe mbrojtjen ndaj dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje”, i cili përfshin për herë të parë edhe dhunën digjitale.
“Ligji do ta përkufizojë si çdo veprim që kryhet ose rëndohet përmes teknologjisë dhe cenon të drejtat e viktimës”, thekson Ejnxhi Pepa.
Sipas draftit paraprak, dhuna online përfshihet në Nenin 10 ku flitet për “dhunën e lehtësuar nga teknologjia”. Ky nen e përcakton dhunën e lehtësuar nga teknologjia si çdo veprim që kryhet përmes mjeteve digjitale pa pëlqim dhe që shkakton dëm fizik, emocional apo social.
Ai përfshin gjuhën e urrejtjes, shpërndarjen e imazheve intime pa pëlqim, përndjekjen dhe ngacmimin digjital. Në thelb, neni synon të mbrojtje nga abuzimet online që cenojnë sigurinë dhe dinjitetin.
Pepa dhe Leskaj mendojnë njësoj se strukturat ekzistuese për krimet kibernetike janë të pamjaftueshme në Shqipëri.
“Zvarritja dhe mbivendosja e çështjeve në polici dhe prokurori ngadalësojnë së tepërmi marrjen e masave,” vëren Leskaj teksa tregon se aktualisht krimet kibernetike mundet të denoncohen dhe ndiqen në prokurori, por rezultatet e tyre vonojnë.
Nga ana tjetër, Pepa citon monitorime të GREVIO-s, sipas së cilave strukturat shqiptare nuk janë të trajnuara për dimensionin gjinor dhe kjo qasje ende nuk është integruar me mekanizmat e mbrojtjes nga dhuna.
Ajo shton se Shqipërisë i mungojnë edhe protokollet e unifikuara për trajtimin e rasteve të dhunës digjitale dhe po kështu infrastruktura teknike për ruajtjen dhe sigurimin e provave.
“Këto boshllëqe synohen të përmirësohen me ndryshimet e fundme të legjislacionit”, shprehet Leskaj duke iu referuar ligjit të ri.
Por sipas Pepës po aq urgjente janë edhe fushatat e ndërgjegjësimit, pasi ka prirje për të mos i raportuar rastet.
“Nënraportimi mbetet shumë i lartë. Në nivel vendor, Mekanizmat e Koordinuar të Mbrojtjes nga Dhuna duhet të forcohen për të garantuar një reagim të shpejtë, të unifikuar dhe të ndjeshëm gjinor për çdo rast”, përfundon ajo.
Altin Hazizaj shprehet se kuadri ligjor ka nevojë të forcohet sa më shpejt dhe se duhen ligje sipas modelit të BE-së dhe jo “modeleve që krijohen ndonjëherë nga halli në Shqipëri”.
“Mungesa e shumë krimeve që ndodhin në hapësirën kibernetike në Kodin Penal e bën mbrojtjen e viktimave të vështirë”, thekson më tej Hazizaj.
Hazizaj shprehet se vitin e ardhshëm Shqipëria duhet të zbatojë një nga aktet më të rëndesishme të BE-së, ligjin e shërbimeve digjitale (DSA).
“Kjo do te na zgjidhte edhe problemin e dytë kryesor, përgjegjësinë që kanë të gjitha platformat online, faqet, profilet etj., për të respektuar të drejtat bazë të çdo individi edhe në hapësirën kibernetike”, përfundon Hazizaj.
Një gropë tjetër karstike është shfaqur prej disa ditësh në qytetin e Belshit, duke rikthyer shqetësimin e hershëm në zonën e Dumresë, e njohur për formacionet karstike që ndër vite kanë krijuar rreth 84 liqene.
Gropa ka një diametër rreth 7 metra dhe thellësi mbi 12 metra, duke shkaktuar frikë te banorët, të cilët thonë se hapësira po zgjerohet dita-ditës dhe po i afrohet rrezikshëm banesave.
Sipas banorëve, situata ka përkeqësuar ndjesinë e pasigurisë dhe kërkohet ndërhyrje e menjëhershme nga autoritetet për të shmangur pasoja të mundshme. Fenomeni po avancon me shpejtësi dhe rreziku sa vjen e shtohet.
Ndërkohë, autoritetet vendore kanë apeluar banorët të qëndrojnë larg gropës, veçanërisht fëmijëve, të cilët rrezikojnë më shumë për shkak të mungesës së ndërgjegjësimit ndaj pasojave. Frika është e ndjeshme jo vetëm në një familje, por edhe në të paktën 4-5 banesa që ndodhen pranë formacionit karstik.
Fenomenet karstike nuk janë të reja për Belshin. Në qershor të këtij viti, një gropë tjetër u hap në fshatin Dëshiran, ndërsa në maj të vitit 2022, një rast i ngjashëm u shënua në fshatin Çestije, po ashtu pranë banesave./Euronews Albania
Në një hapësirë që dikur i përkiste diktatorit Enver Hoxha, vajza dhe gra nga komunitetet rome, egjiptiane, LGBT dhe me aftësi të kufizuara ndanë historitë e tyre të dhunës, mbijetesës dhe rezistencës.
Vila e diktatorit, dikur simbol i frikës dhe pushtetit absolut, u shndërrua për një ditë, të premten, në një hapësirë rrëfimi për historitë e luftës së grave për një jetë të pranuar dhe trajtuar me dinjitet.
Ato u mblodhën fillimisht në ish-kinemanë private të diktatorit, ku u shfaq dokumentari i realizuar nga Citizens.al: “Rrënjët e Rezistencës”, një dokumentar që pasqyron lëvizjen feministë në Shqipëri pas viteve ’90 dhe përpjekjet për të sfiduar patriarkatin për një të ardhme më të mirë.
Gjatë shfaqjes së dokumentarit “Rrënjët e Rezistencës”/Citizens.al
Rrëfime që thyejnë heshtjen
Romina Sefa, drejtuese e Qendrës për Advokim Social, gjithashtu një prej organizatoreve të eventit, nënvizoi domosdoshmërinë e një hapësire të sigurt ku vazjat dhe gratë të flasin lirshëm për shqetësimet dhe vështirësitë e tyre.
“Pavarësisht sfidave, ne ia kemi dalë”, tha ajo, duke kujtuar se ky duhet të jetë mesazhi kryesor në diskutime.
Akullin e theu Doliana Velia, një grua me aftësi të kufizuar në shikim që foli për jetën me një shqisë të munguar që në lindje dhe paragjykimet shoqërore.
Ajo theksoi se mentaliteti dhe mungesa e infrastrukturës e kufizojnë pavarësinë e njerëzve me aftësi të kufizuara shumë më tepër se vetë aftësia.
“Të lindësh me një shqisë që nuk ekziston, është njësoj si t’ju them a ju mungon të fluturuarit? Jo, nuk ju mungon, ju duket qesharake, sepse nuk e keni provuar”, paralelizoi Doliana.
Sipas saj, besimi i prindërve për ta trajtuar si një person jo ndryshe nga të tjerët e ka ndihmuar të jetë sot një grua e pavarur.
“Ne nuk duhet a pranojmë mëshirën nga askush, le ti përkasim një komuniteti të caktuar, le të kemi një diferencë fizike apo shqisore, ne duhet të jetojmë me dinjitet”, ndau Doliana me vajzat dhe gratë e tjera.
Ajo theksoi se mentaliteti dhe mungesa e infrastrukturës e kufizojnë pavarësinë e njerëzve me aftësi të kufizuara shumë më tepër se vetë aftësia.
“Të shembim strukturat. Së pari në mendjen tonë dhe pastaj te ata që na rrethojnë”, theksoi Doliana, sipas së cilës të jesh grua me aftësi të kufizuar në Shqipëri është sfidë e dyfishtë.
Doliana ndau raste ku gratë me aftësi të kufizuara mbeten të izoluara, të pambrojtura dhe shpesh pa mundësi të denoncojnë edhe dhunën që pësojnë.
Për këtë ajo tregoi për raste ku për shkak të pagesës së ulët që marrin, ndihmësi personal qëllon të jetë familjar i tyre, njëherësh edhe person i dhunshëm.
“Për shkak të kufizimit fizik nuk mundet të shkojë as për ta denoncuar rastin. Ka njerëz që janë të privuar edhe nga kjo lloj lirie”, theksoi Doliana.
Një rast i tillë ishte ai i një vajze të dhunuar nga nëna e saj, e cila ishte edhe kujdestarja ligjore.
“Lajmëronim policinë ne, sepse i kishin hequr edhe telefonin dhe kur i shkoi policia i tha: ‘Po ti nuk ke turp që këta po të mbajnë me bukë dhe ti i turpëron?”, rrëfeu ajo, duke vënë në pah dështimin institucional.
Nga shtëpia e humbur, tek sipërmarrja e parë
Vjollca, një grua rome, tregoi për dhunën dhe padrejtësinë strukturore që e la pa shtëpi, pa mbështetje dhe pa mundësi për t’u qasur në shërbime dhe përkrahje shtetërore. Historia e saj tregoi njëherësh edhe për forcën e jashtëzakonshme që ka një gruaje e pakicës rome për t’ia dalë në realitetin shqiptar.
E gjendur përballë humbjes së bashkëshortit, me dy fëmijë, ajo përjetoi dhunë nga të afërmit e tij, të cilët synuan ta nxirrnin nga shtëpia. Kjo ndodhi kur hasi në kërkesën: “Për 15 ditë, liro shtëpinë!”.
Për një vit Vjollca nuk përfitoi as ndihmën ekonomike, sepse, sikurse tregoi ajo, i vinte turp të firmoste pasi nuk dinte të lexonte dhe shkruante.
Kjo e shtyu të arsimonte fëmijët e saj, duke i larguar nga cikli i turpit dhe varfërisë.
“Nuk dua që edhe fëmijët e mi të kenë turp në të ardhmen dhe i çova në shkollë. Sot kam dy fëmijë të edukuar,” tregoi ajo me krenari.
Pas tre vitesh procese gjyqësore, Vjollca arriti të siguronte një dhomë në shtëpinë ku jetonte me bashkëshortin.
“Kur fitova [gjyqin] filluan të më thërrisnin ‘gabele’, sepse njerëzit e burrit nuk janë romë,” rrëfeu ajo një tjetër aspekt diskriminues nga historia e saj.
Një thes me rroba të përdorura, që iu dha për ta shitur, e futi Vjollcën në tregun informal të punës. Pavarësisht kësaj, ajo ia doli të ndërtonte një ekonomi familjare të mjaftueshme sa për të shkolluar fëmijët.
“Kam vetëm tre vitet e fundit të siguruara”, tregoi ajo duke nënvizuar se kjo ishte mundësuar falë mbështetjes nga programet sociale.
Gjatë diskutimit në kuadër të 16 Ditët e Aktivizmit kundër Dhunës me Bazë Gjinore/Citizens.al
Gra që sfidojnë dhunën
Elisabeta, ndau me të pranishmit kalvarin që ju desh të kalonte si gjyshe për të shpëtuar vajzën dhe mbesën e saj nga një cikël dhune, të ushtruar nga dhëndri.
E martuar jashtë vendit, vajza ishte izoluar dhe dhunuar vazhdimisht. E pa-arsimuar, qe detyruar të luftojë ndaj një sistemi që e kishte bërë vajzën “pronë ligjore” të babait.
Por, me këmbëngulje të vazhdueshme, vajza e Elisabetës ia doli të njoftonte policinë, gjeti strehë derisa mbylli të gjitha dokumentet për të kthyer sigurinë dhe përkatësinë ligjore mbi mbesën.
Njëjtë si Elisabeta, edhe Miranda ndau një histori jetësore të rëndë: një martesë me dhunë dhe një bashkëshort të alkoolizuar, që kishte krijuar një ambient të pasigurt edhe për vajzën e tyre.
“Një nxënëse ekselente” tregoi ajo, “e cila edhe përmes traumave që kalonte gjente kohë të studionte”.
Ky takim i kryer në “16 Ditët e Aktivizmit kundër Dhunës me Bazë Gjinore” solli një akt simbolik rivendosjeje: zëra të heshtur, histori të lëna mënjanë, dhimbje të padëgjuara, në dritën e një vile që dikur nuk do ti ftonte kurrë e që për dekada ka simbolizuar pushtetin, frikën dhe privilegjin.
Edhe pak ditë bëhen 1 vit prejse është lansuar sistemi i hallkave për mbikëqyrje elektronike, për persona të dyshuar apo të akuzuar për vepra të ndryshme penale.
E nga janari deri në shtator të këtij viti, sipas Policisë së Kosovës e cila është përgjegjëse për monitorimin e tyre, hallkat i janë vendosur 30 personave, të gjithë të përfshirë në raste të dhunës në familje.
“Lidhur me interesimin tuaj u njoftojmë se gjatë periudhës janar-shtator (nëntëmujor) të këtij viti, janë vendosur në monitorim elektronik 30 persona. Të gjithë këta persona janë të gjinisë mashkullore dhe të gjithë kanë qenë të përfshirë në raste të ‘dhunës në familje’. Gjatë kësaj periudhe të monitorimit reagimi i policisë në raste të shkeljeve ka qenë i menjëhershëm dhe është vepruar në përputhje me Kodin Penal të Republikës së Kosovës. Për momentin në rajonin e Prishtinës ka më së shumti persona nën këtë lloji monitorimi“, ka deklaruar Policia e Kosovës.
Por megjithëse ky sistem hyri në funksion, ditë më parë një person, i cili kishte urdhër mbrojtës aktiv, sulmoi brutalisht ish-bashkëshorten e tij me sëpatë.
Nga Policia e Kosovës nuk kanë treguar nëse i njëjti ishte nën monitorim elektronik.
Se për çfarë rasti i njëjti e kishte aktiv urdhrin mbrojtës, nuk kanë treguar nga Gjykata Themelore e Prishtinës, por vetëm kanë thënë se kanë ndërmarr të gjitha veprimet e nevojshme dhe lënda është në procedurë.
“Referuar kërkesës tuaj për informata, ju njoftojmë se lidhur me rastin në fjalë Gjykata ka ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme dhe lënda është në procedurë. Gjykata nuk mund të ndaj më shumë informacione, për shkak se rasti në fjalë sipas legjislacionit në fuqi është rast i mbyllur për publikun”, ka deklaruar Gjykata Themelore në Prishtinë.
Ndërkohë që Arrita Rezniqi, hulumtuese në IKD thotë se duhet analizuar ndikimin e monitorimit elektronik në praktikë.
“Por ende nuk kemi asnjë informatë zyrtare apo ndonjë raport zyrtar se sa është deri tash sa ka pas zbatim efektiv të ligjit për mbikëqyrje elektronike sa ka qenë situatë që përmes hallkave elektronike ka pas një mundësi që të ketë një monitorim dhe zbatim të mirëfillt të urdhrave mbrojtës, është e nevojshme që Policia të bëjë vlerësimin e rrezikut, dhe kur ka shkelje duhet të bëhet sërish ky vlerësim i rrezikut..”, ka deklaruar Arrita Rezniqi - hulumtuese në IKD.
Tutje ajo thotë se institucionet duhet të japin përgjegjësi, për dështimet e tyre në raste të tilla.
“Llogaridhënia është e domosdoshme në secilin rast sepse në momentin që ka dështim të vazhdueshëm të institucioneve në kryerjen e detyrave të tyre, pasojat përsëriten dhe po krijon problematika të vazhdueshme dhe po krijon mungesë të sigurisë dhe të drejtësisë për viktimat në këto raste..”, shtoi Rezniqi.
Të rralla nuk ishin rastet në Kosovë, kur gratë që kishin raportuar bashkëshortët e tyre për dhunë në familje përfunduan të vrara.
Hamide Magashi, e cila ishte shtatzënë, u vra para Klinikës së Gjinekologjisë, në fund të vitit 2022, ani se institucionet kishin lëshuar urdhër mbrojtës ndaj burrit të saj./Tv Dukagjini/
Policia Rajonale e Ferizajt ka publikuar raportin mujor për dhunën në familje, ku theksohet se gjatë nëntorit 2025 janë regjistruar gjithsej 12 raste, duke shënuar një rënie të ndjeshme krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.
Sipas statistikave zyrtare, rastet e raportuara për muajin nëntor 2025 janë shpërndarë si vijon:
8 raste në Ferizaj
2 raste në Kaçanik
1 rast në Shtime
1 rast në Hani i Elezit
Në të njëjtin muaj të vitit 2024, Policia kishte regjistruar 18 raste të dhunës në familje, prej të cilave:
14 në Ferizaj
2 në Shtërpcë
1 në Kaçanik
1 në Hani i Elezit
Krahasimi ndërvite tregon se rastet e dhunës në familje kanë pësuar ulje prej 33.3%, çka sipas Policisë Rajonale të Ferizajt, lidhet edhe me masat preventive, angazhimin e shtuar në terren dhe fushatat vetëdijësuese që po zhvillohen në vazhdimësi.
Policia u bën thirrje qytetarëve të jenë pjesë aktive e parandalimit të dhunës në familje, duke raportuar çdo rast të dyshuar ose të konfirmuar. Qytetarët mund të lajmërojnë policinë përmes:
Stacionit më të afërt policor
Aplikacionit digjital “Lajmëro Policinë”
Numrave të kujdestarisë: 192, 0290/326-250, 0290/322-406
Policia garanton se të gjitha të dhënat e raportuara trajtohen në mënyrë tërësisht konfidenciale. /Telegrafi/
Në ndërtesën katërkatëshe të Qendrës për Mirëqenien e Gruas në Pejë, ditët nisin ngjashëm. Gratë e strehuara atje bëhen bashkë për të gatuar mëngjesin për vete dhe fëmijët e tyre. Por, këto gra, që i bashkon e kaluara – të gjitha i kanë mbijetuar dhunës nga bashkëshortët e tyre – nuk ndjekin më vonë përditshmërinë […]
Policia ka arrestuar një mashkull kosovar, i dyshuar se kishte ushtruar dhunë psikike dhe fizike në mënyrë të vazhdueshme ndaj një viktime femër kosovare.
Sipas raportit policor, tek viktima nuk janë vërejtur shenja të dukshme të dhunës fizike, ndërsa ajo ka refuzuar tretmanin mjekësor.
I dyshuari është arrestuar dhe, me vendim të prokurorit, është dërguar në mbajtje, ndërsa hetimet për këtë rast po vazhdojnë. /Telegrafi/
Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në Holandë, ku dy vëllezër kanë vrarë motrën e tyre 18-vjeçare në një kënetë në Lelystad, pas urdhrit të babait. Sipas prokurorisë, motivi i krimit ishte se vajza kishte një marrëdhënie romantike që familja e konsideronte të papërshtatshme. Mediat holandeze raportojnë se 18-vjeçarja u zhduk nga shtëpia e familjes […]
Një shtëpi thuajse e rrënuar, ku një nënë rrit e vetme tre fëmijët e saj, mes varfërisë ekstreme dhe pamundësisë për t’i edukuar dhe arsimuar siç duhet. Mjedisi tipik i rrëfenjave migjeniane, ku krahas skamjes ka zënë vend edhe dhuna, abuzimi e padyshim indiferenca e institucioneve që mbyllin sy e veshë përballë realitetit që do […]
"Përfundimi i Raportit të Auditimit mbi zbatimin e Konventës së Stambollit tregon se masat e marra për mbrojtje nga dhuna në familje dhe dhuna gjinore nuk janë mjaftueshëm efektive", tha Auditori Shtetëror Maksim Acevski në ngjarjen me rastin e publikimit të Raportit Përfundimtar të Auditimit mbi Performancën me temën "Zbatimi i Konventës së Këshillit të Evropës për Parandalimin dhe Luftimin e Dhunës ndaj Grave dhe Dhunës në Familje (Konventa e Stambollit)".
"Nga vetë përfundimi i raportit të auditimit, mund të shihet se përfundimi është negativ, d.m.th. masat dhe aktivitetet e ndërmarra për të mbrojtur nga dhuna në familje dhe dhuna gjinore nga shteti nuk janë mjaftueshëm efektive. Prandaj, duhet të merren masa shtesë për të rritur efektivitetin e tyre", tha Acevski.
Sipas Strategjisë kombëtare për mbrojtje nga dhuna në familje dhe dhuna gjinore 2018–2023, nga 52 aktivitetet e planifikuara, 48 përqind janë zbatuar, 32 përqind nuk janë zbatuar dhe 18 përqind janë zbatuar pjesërisht.
"Kjo tregon presione në seksionin e burimeve njerëzore në qendrat e punës sociale, përfaqësim të pamjaftueshëm territorial të strehimoreve dhe sfida në bashkëpunim me sektorin joqeveritar", shtoi Acevski.
Ai kujtoi se Konventa e Stambollit u miratua në vitin 2011, u ratifikua në vitin 2017, dhe ndryshimet në Kodin Penal u bënë vetëm në vitin 2023.
"Ne duhet të ndërtojmë një kulturë parandalimi, sepse parandalimi është më i rëndësishëm sesa masat represive", theksoi auditori. Sipas të dhënave, në vend janë regjistruar rreth 6,282 raste të dhunës gjinore dhe në familje, nga të cilat mbi 60 përqind përfshijnë lëndime fizike, dhe rreth 30 përqind janë kërcënuese për jetën. Acevski pret që rekomandimet nga raporti të jenë baza për përmirësimin e sistemit dhe uljen e numrit të rasteve.
TIRANË, 26 nëntor/ATSH/ “16 Ditët e Aktivizmit” është një fushatë e përvitshme që nis në 25 nëntor, Dita Ndërkombëtare e Eliminimit të Dhunës ndaj Grave dhe vazhdon deri në 10 dhjetor, Ditën Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut.
Këtë vit, Shqipëria shënon fillimin e kësaj fushate me përpjekje dhe angazhime në shkallë të gjerë, që synojnë rritjen e ndërgjegjësimit dhe mobilizimin e komuniteteve për veprim.
Juarba Guraj, përgjegjëse e sektorit social pranë Qendrës Kombëtare të Trajtimit të Viktimave të Dhunës në Familje, tha për ATSH-në se aktualisht në këtë qendër trajtohen 4 banorë, nga të cilët 1 grua dhe 3 fëmijë të mitur të pashoqëruar.
“Gjatë periudhës 1 janar deri në nëntor 2025 janë trajtuar 41 banorë nga të cilët 14 gra dhe 26 fëmijë (11 femra+ 14 meshkuj), nga të cilët 8 banore kane qenë të mitura, të pashoqëruara dhe 1 e mitur e ripërsëritur. Nga këto raste, asnjë banore nuk ka pasur shtetësi të huaj”, tha Guraj.
Sipas Gurajt, numri i përfitueseve që kanë hyrë gjatë periudhës 1 janar 2025 deri 3 nëntor 2025 ka qenë 28 banorë, nga të cilët 8 gra dhe 20 fëmijë (9 femra+ 11 meshkuj).
“Numri i përfituesve që kanë dalë gjatë periudhës 1 janar 2025 deri 3 nëntor 2025 ka qenë 31 banore, nga të cilët 10 gra dhe 21 fëmijë (9 vajza + 12 djem), nga të cilët 3 banorë kanë qenë të mitur e të pashoqëruar. Nga këta banorë, asnjë nuk ka qenë nga komuniteti rom (0 grua+ 0 fëmijë)”, vijoi Guraj.
Guraj tha se duke iu referuar shifrave zyrtare të Qendrës Kombëtare të Trajtimit të Viktimave të Dhunës në Familje, nga viti në vit numri i rasteve ka qenë pothuajse i njëjtë.
Sa i takon kategorive shoqërore të këtyre grave dhe vajzave të dhunuara, Guraj pohoi se pjesa dërrmuese e rasteve të akomoduara janë të arsimit bazë (9-vjeçar).
“Vihet re që është një numër i ulët që i përkasin arsimit të mesëm si edhe të lartë. Po të bëjmë një ndarje gjeografike, statistikisht në qendrën tonë ndër vite kanë dominuar më shumë raste nga veriu, kryesisht Kukësi, ndërsa jugu janë nga Fieri dhe Vlora. Niveli i ndërgjegjësimit është më i lartë në qytete si Tiranë, Durrës e Korçë”, tha Guraj.
“16 ditë aktivizëm kundër dhunës me bazë gjinore” është një fushatë globale e drejtuar nga UN Women në kuadër të nismës UNiTE “Bashkohuni për t’i dhënë fund dhunës ndaj grave”.
Në vitin 2025 kjo fushatë ka në fokus misionin për t’i dhënë fund dhunës digjitale kundër të gjitha grave dhe vajzave, një nga format e dhunës me zhvillim më të shpejtë në të gjithë botën.
Dhuna digjitale përfshin ngacmimin, përndjekjen, dezinformimin, montazhet digjitale të rreme dhe shpërndarjen e fotove intimeve pa marrje pëlqimi, përmes internetit, të gjitha këto dukuri në rritje të ndjeshme me zhvillimin e teknologjisë.
Historia që vjen në emisionin “Stop” në TV Klan nis pesë vjet më parë në një fshat të Beratit, kur një familje prej pesë anëtarësh u shpërbë nga varfëria, emigrimi dhe lufta për mbijetesë e një nëne me një djalë 15-vjeçar me autizëm. Babai, Eduard Shano, qëndronte prej vitesh në Greqi, kurse gruaja e tij […]
Familjet shqiptare po kalojnë një periudhë të fortë tranzitore nga fenomenet e migracionit, varfërisë, kostove të larta të jetesës që po ndikojnë në uljen e martesave dhe nga ana tjetër divorcet kanë tendencë rritëse. Të dhënat zyrtare të INSTAT tregojnë se vitin e kaluar kishte 16,120 martesa me rënie -7.7% në krahasim me 2023, ndërsa […]
Policia e Kosovës ka njoftuar për një rast të dhunës në familje në Rahovec.
Rasti ka ndodhur të premten në ora 01:00.
“Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar, pasi i njëjti në gjendje të dehur, dyshohet se kishte dëmtuar-thyer disa gjësende në shtëpi, kishte thyer telefonin e tij dhe të viktimës -bashkëshortes së tij, e cila kishte urdhër mbrojtës”, thuhet në raport.
Policia njofton tutje se i dyshuari, po ashtu dyshohet se e kishte sulmuar fizikisht dhe e ka kanosur viktimën, ndërsa viktima ka arritur t’i shmanget rrezikut duke u futur në shtëpinë e djalit të saj.
Palëve (viktimës dhe të dyshuarit) u është ofruar tretman mjekësor, ndërsa i dyshuari me urdhër të prokurorit është dërguar në mbajtje. /Telegrafi/
Policia e Kosovës ka njoftuar për një incident të ndodhur paraditen e së premtes, rreth orës 11:40, në Podujevë, ku janë arrestuar dy të dyshuara – një nënë dhe vajza e saj e mitur.
Sipas policisë, pas një fjalosjeje mes tyre, situata ka degraduar në konfrontim fizik.
E mitura ka marrë trajtim mjekësor, ndërsa të dyja palët janë intervistuar nga organet e hetuesisë.
Pas konsultimit me prokurorin e rastit, të dyja të dyshuarat janë liruar në procedurë të rregullt, ndërsa rasti po vazhdon të hetohet. /Telegrafi/
Login
