Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Yesterday — 24 December 2025Main stream

Cilat vende evropiane po shqyrtojnë ndalimin e mediave sociale për fëmijët?

23 December 2025 at 23:52


Vende evropiane si Franca, Spanja, Italia, Greqia dhe Gjermania po shqyrtojnë kufizime mbi ndalimet e mediave sociale për fëmijët.

Pas ndalimit të mediave sociale për fëmijët nën 16 vjeç në Australi, i cili u lansua më parë këtë muaj, vendet evropiane po përpiqen të vendosin kufizime të ngjashme.

Që nga 10 dhjetori, fëmijët australianë nën 16 vjeç nuk mund të krijonin ose të mbanin më llogari në mediat sociale në platforma të tilla si Facebook, X, Threads, Snapchat, Instagram, TikTok, Twitch, Reddit dhe YouTube në pronësi të Google.

Nëse këto platforma zbulohen se shkelin ligjin, ato mund të përballen me gjoba të ashpra prej 50 milionë dollarësh australianë (28 milionë euro), shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.

Pra, çfarë po bëjnë vendet evropiane për të kufizuar mediat sociale për fëmijët në internet?

Danimarka

Në nëntor, qeveria daneze tha se kishte siguruar një marrëveshje nga të gjitha partitë politike për të ndaluar qasjen në disa faqe të mediave sociale për ata nën moshën 15 vjeç.

Masa është për të "mbrojtur fëmijët dhe të rinjtë në botën dixhitale", nga platformat që mund t'i ekspozojnë ata ndaj përmbajtjes ose karakteristikave të dëmshme, sipas një njoftimi për shtyp të nëntorit.

"Fëmijëve dhe të rinjve u prishet gjumi, humbasin qetësinë dhe përqendrimin dhe përjetojnë presion në rritje nga marrëdhëniet dixhitale ku të rriturit nuk janë gjithmonë të pranishëm", thuhej në deklaratë.

Masa do t'u jepte prindërve të drejtën t'u lejojnë fëmijëve të tyre të hyjnë në mediat sociale pasi të mbushin 13 vjeç.

Caroline Stage, ministrja e Danimarkës për çështjet dixhitale, i tha Associated Press se ligjvënësve ka të ngjarë t'u duhen muaj për të miratuar legjislacionin përkatës për një ndalim.

Danimarka ka një sistem kombëtar elektronik identifikimi dhe planifikon të krijojë një aplikacion për verifikimin e moshës, tha Stage, por nuk specifikoi se si do të zbatohej një ndalim i mundshëm.

Vendi gjithashtu caktoi 160 milionë korona (21.4 milionë euro) për 14 nisma për sigurinë online të fëmijëve.

Franca

Anne Le Hénanff, ministrja franceze e çështjeve dixhitale, i tha gazetës franceze La Dépèche se departamenti i saj dëshiron të paraqesë një projektligj për të kufizuar mediat sociale për ata nën moshën 15 vjeç në muajt e parë të vitit 2026.

Ky veprim vjen pasi një komision parlamentar francez publikoi një raport në shtator që rekomandoi ndalimin e drejtpërdrejtë të mediave sociale për fëmijët nën 15 vjeç dhe sugjeroi një shtetrrethim dixhital për ata nën 18 vjeç.

Raporti i komisionit u publikua në fillim të këtij viti pasi shtatë familje franceze paditën TikTok në vitin 2024, duke akuzuar platformën se i ekspozonte fëmijët e tyre ndaj përmbajtjes që inkurajon vetëvrasjen.

Një ndalim i mundshëm është në përputhje me atë që presidenti francez Emmanuel Macron ka thënë muajt e fundit, se nëse Bashkimi Evropian nuk ndjek një masë në të gjithë BE-në, qeveria e tij do të ndërmarrë veprime në vend të kësaj.

"Platformat mund të verifikojnë moshën, bëjeni", shkroi ai në X në qershor.

Në Francë, fëmijët nën 15 vjeç tashmë kanë nevojë për pëlqimin e qartë prindëror për të hapur një llogari në mediat sociale. Prindërit gjithashtu mund të kërkojnë që llogaria e fëmijës së tyre të mbyllet.

Spanja

Një projektligj që po studiohet nga ligjvënësit spanjollë sugjeron që fëmijët nën 16 vjeç nuk duhet të jenë në gjendje të hyjnë në rrjetet sociale, forumet, platformat e komunikimit ose "çdo hapësirë virtuale që përfshin inteligjencën artificiale gjeneruese (GenAI)", pa pëlqimin e qartë të prindërve.

Në "raste të tjera", mosha minimale do të jetë 14 vjeç, thuhet në projektligj, me qëllim "parandalimin e rreziqeve që lidhen me ekspozimin e hershëm ndaj përmbajtjes së papërshtatshme, ngacmimin kibernetik ose shfrytëzimin dixhital të të dhënave personale".

Ligji nuk specifikon se cilat mund të jenë këto raste të tjera.

Fëmijët midis moshës 16 dhe 18 vjeç do të jenë në gjendje të hyjnë në mediat sociale me pëlqimin e tyre.

Nëse miratohet, ligji do t'i detyrojë gjithashtu ofruesit e dyqaneve të aplikacioneve t'u japin prindërve të drejtën për të verifikuar se cilat aplikacione duan të shkarkojnë fëmijët e tyre.

Një sondazh i kohëve të fundit nga YouGov zbuloi se 79 përqind e prindërve spanjollë pajtohen me një kufizim moshe në stilin australian për mediat sociale.

Megjithatë, një në tre të anketuar thanë se një kufizim moshe do të ishte i vështirë për t'u zbatuar në Spanjë.

Italia

Majin e kaluar, parlamenti italian prezantoi një projektligj që mund të vendosë kufizime në mediat sociale për fëmijët nën 15 vjeç.

Ligji, i cili po studiohet nga Senati italian, përfshin gjithashtu ligje për të kufizuar "kidfluencers" nën moshën 15 vjeç në platformat e mediave sociale, përcjell Telegrafi.

Projektligji gjithashtu kërkon që platformat të verifikojnë moshën e përdoruesit duke përdorur një "mini portafoglio nazionale", të përkthyer si një portofol identiteti dixhital, i cili është i lidhur me sistemin e ardhshëm të verifikimit të moshës në BE.

Ministri i arsimit i Italisë, Giuseppe Valditara, i tha gazetës italiane Il Foglio se vendi duhet të ndjekë modelin australian.

Që nga nëntori, Italia ka pasur gjithashtu një legjislacion për verifikimin e moshës për faqet e të rriturve.

Kufizimet në Itali mund të vijnë potencialisht nga një padi kolektive në pritje e ngjashme me atë franceze, ku një grup familjesh italiane paditën TikTok dhe platformat Meta Facebook dhe Instagram.

Padia pretendon se më shumë se 3.5 milionë fëmijë midis moshës shtatë dhe 14 vjeç përdorin platformat e mediave sociale pavarësisht se janë shumë të vegjël. Çështja do të dëgjohet në shkurt.

Një nga qëllimet e padisë është të detyrojë kompanitë e teknologjisë të zbatojnë praktika më të rrepta të verifikimit të moshës për t'u siguruar që më pak fëmijë nën 14 vjeç të jenë në gjendje të hyjnë në platformat e tyre, sipas një deklarate nga firma ligjore Ambrosio e Commodo.

Greqia

Në shtator, kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis i tha Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së se vendi po shqyrton një ndalim të mediave sociale të ngjashëm me modelin australian.

"Ne po kryejmë eksperimentin më të madh të pakontrolluar ndonjëherë në mendjet e fëmijëve tanë. Nuk e dimë se cilat do të jenë pasojat, por jemi pothuajse të sigurt se ato nuk do të jenë pozitive", cituan mediat lokale të ketë thënë Mitsotakis.

Greqia tashmë ka ndaluar telefonat inteligjentë nga klasa, të cilën Mitsotakis tha se ka pasur një efekt transformues tek fëmijët.

Qeveria gjithashtu lansoi një faqe interneti vitin e kaluar që u jep prindërve udhëzime se si të aktivizojnë kontrollet prindërore në telefonat celularë iOS dhe Android.

Portofoli i Fëmijëve i Greqisë, një mjet kontrolli prindëror që mund të kufizojë ose bllokojë qasjen në aplikacione dhe shërbime online, thuhet se do të përdoret si një verifikues moshe për të rinjtë.

Aplikacioni u jep prindërve mundësinë të kufizojnë ose bllokojnë aksesin në aplikacione dhe shërbime online.

Pajisja që përdor portofolin mund të ruajë identitetin e të miturit dhe ta paraqesë atë te autoriteti kompetent i vërtetimit.

Gjermania

Nuk ka kufizime për fëmijët nën 16 vjeç në mediat sociale në Gjermani - të paktën, jo ende, sipas Parlamentit Gjerman.

Qeveria tha në nëntor se i kishte kërkuar një komisioni të studionte nëse një ndalim mund të zbatohej në Gjermani, së bashku me mënyrën se si mediat sociale ndikojnë tek adoleshentët e Gjermanisë në një kuptim më të gjerë. Ajo do të paraqesë një raport përfundimtar mbi të në vjeshtën e vitit 2026.

Gjermania po studion një ndalim që zbatohet për çdo fëmijë nën moshë dhe nuk do të lejojë që disa fëmijë të përjashtohen sepse ata marrin pëlqimin nga prindërit e tyre.

Nëse parlamenti gjerman vazhdon me një ndalim, ai thotë se kjo do t'i pengojë fëmijët të kenë llogari në mediat sociale siç bëri Australia, kështu që fëmijët do të jenë ende në gjendje të hyjnë në faqet e internetit pa qenë të kyçur.

Një peticion që bën thirrje për një moshë minimale ligjore prej 16 vjeç për faqet e mediave sociale mori mbi 34,000 nënshkrime dhe po shqyrtohet nga qeveria. /Telegrafi/

Before yesterdayMain stream

Teste të rreme për COVID-19 dhe grip po qarkullojnë në të gjithë Evropën

20 December 2025 at 20:30


Agjencia Spanjolle për Barnat dhe Produktet Shëndetësore (Agencia Espanola de Medicamentos y Productos Sanitarios) është njoftuar nga autoritetet portugeze në lidhje me qarkullimin e testeve të falsifikuara që kombinojnë zbulimin e COVID-19 dhe gripit.

Produkti origjinal u prodhua nga Safecare Biotech, me seli në Hangzhou (Kinë), por njësitë e zbuluara mbajnë numrin e serisë FCO24090516, të cilin kompania e ka deklaruar si të falsifikuar.

Edhe pse AEMPS ka nisur një hetim për të gjurmuar shpërndarjen në Spanjë, deri më tani nuk ka prova që këto njësi të manipuluara kanë arritur në farmaci ose distributorë në vend, shkruan euronews.

Ekzistojnë versione legjitime të të njëjtit test me të njëjtën referencë (FCO-6032), gjë që e ndërlikon identifikimin e menjëhershëm vizual.

Autoritetet këmbëngulin që këto produkte duhet të blihen vetëm nga farmacitë.

Përndryshe, nuk ka garanci për origjinën, kushtet e ruajtjes apo këshilla profesionale.

Nëse dikush ka një test të tillë në shtëpi, këshilla është e qartë: mos e përdorni.

Falsifikimi i pajisjeve mjekësore nuk është një problem i vogël.

Këto pajisje janë të dizajnuara për të marrë vendime në lidhje me shëndetin personal dhe kolektiv, dhe një rezultat i gabuar mund të çojë në infeksione të pazbuluara ose trajtim të panevojshëm. /Telegrafi/

Artistë ndërkombëtarë krijojnë skulptura monumentale prej rëre në Gran Canaria, Spanjë

16 December 2025 at 18:27


Një skenë skulpturash prej rëre, e krijuar nga artistë ndërkombëtarë, u hap këtë javë në bregdetin e ishullit Gran Canaria, Spanjë.

Dhjetë skulptorë nga gjashtë vende të ndryshme, përfshirë SHBA, Kanada dhe Australi, punuan për javë të tëra për të formuar këto skena monumentale.

Një stuhi gjatë fundjavës kërcënoi skulpturat, por vizitorë dhe banorë lokalë u mblodhën në plazhin Las Canteras për t’i admiruar ato.

Ky vit shënon edicionin e 20-të të “Skulpturës së Krishtlindjeve” prej rëre, e organizuar nga një familje lokale që nga viti 2006.

Ngjarja ka fituar popullaritet të madh, duke u bërë “muzeu” i tretë më i vizituar në Spanjë gjatë dhjetorit.

Rreth 260,000 vizitorë pritet ta vizitojnë ekspozitën gjatë 40 ditëve të saj. /Telegrafi/

MADRID – Në 20 vjet, Spanja ka reduktuar feminicidet me 30%

16 December 2025 at 15:15

MADRID, 16 dhjetor /ATSH/ – Gjatë njëzet viteve, Spanja ka arritur të ulë femicidet me 30%, nga 71 viktima në vitin 2003 në 47 në vitin 2024, shifra më e ulët në serinë historike, shkruan adnkronos.it.

Ky reduktim gradual por i qëndrueshëm është ndërtuar mbi politika publike të integruara, ndërhyrje strukturore dhe programe edukative që kanë transformuar thellësisht qasjen ndaj dhunës me bazë gjinore.

Sipas Graciela Atencio, gazetare dhe themeluese e observatorit Feminicidio.net, Ligji Organik 1/2004 mbi Masat Mbrojtëse kundër Dhunës me Bazë Gjinore shënoi një ndryshim paradigme në mënyrën se si trajtohet çështja.

Shkollat, trajnimi profesional dhe mbështetja konkrete janë gurët themelorë të qasjes spanjolle, e cila po gjeneron rezultate inkurajuese.

Ligji spanjoll, në fakt, shkon përtej ndëshkimit të autorëve të krimit, por gjithashtu krijon një sistem të koordinuar për parandalimin, mbrojtjen dhe riintegrimin e viktimave përmes gjykatave të specializuara, trajnimit për profesionistët, edukimit seksual dhe emocional në shkolla dhe mbështetjes financiare për gratë që vendosin të largohen nga partnerët e tyre abuzivë, pasi dhuna gjinore është gjithashtu financiare.

Kjo qasje integron ndërhyrje afatgjata, ku edukimi seksual dhe emocional është një nga shtyllat për luftimin e kulturës së dhunës.   /os/

The post MADRID – Në 20 vjet, Spanja ka reduktuar feminicidet me 30% appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Goditet banda shqiptare në Spanjë, vodhën 210 mijë euro energji elektrike për “shtëpitë e barit”!

12 December 2025 at 22:29


Policia spanjolle ka goditur një grup kriminal shqiptar që merrej me kultivimin e marihuanës në ambiente të mbyllura, pas një operacioni të gjerë të zhvilluar në provincën e Zaragozës.

Hetimet nisën në shtator 2024 dhe rezultuan me arrestimin e nëntë shqiptarëve.

Më 2 dhjetor, Garda Civile kreu gjithsej tetë bastisje në depot industriale në qytetet Cuarte de Huerva, San Mateo de Gállego, La Puebla de Alfindén dhe Zuera, si dhe në shtëpi në qytetin e Zaragozës. Ata sekuestruan 2,013 bimë kanabisi, më shumë se 20 kg sytha, para cash, pajisje që përdoreshin për kultivimin e bimëve narkotike dhe dokumente.

Vetëm energjia elektrike e vjedhur për furnizimin e plantacioneve kap vlerën e 210 mijë eurove, e barasvlershme me konsumin vjetor të mbi 250 familjeve.

Organizata vepronte në mënyrë hierarkike.

Kryetari i bandës jetonte në qytetin e Zaragozës dhe mbështetej te disa bashkëpunëtorë të besuar, të cilët ishin përgjegjës për transportimin e materialeve në depo. Anëtarët e tjerë të grupit ishin përgjegjës për kujdesin ndaj plantacionit. Ata flinin në depo, e cila ishte e pajisur me dyshekë, pajisje dhe gjëra të tjera të nevojshme, të cilat u lejonin atyre të qëndronin pa pasur nevojë të largoheshin nga ambientet.

Nëntë të ndaluarit, të gjithë shtetas shqiptarë të moshës midis 21 dhe 46 vjeç, dolën para Gjykatës të enjten më 4 dhjetor. Ata akuzohen kultivim ose prodhim droge, mashtrim me energji elektrike dhe pjesëmarrje në një organizatë kriminale.

Përveç kësaj, dy nga të ndaluarit akuzohen për falsifikim të dyshuar të dokumenteve.

Politikania spanjolle shkakton zemërim pasi shkon me nikab në seancë

12 December 2025 at 18:39


Virginia Martinez, deputete rajonale në Murcia nga partia konservatore spanjolle Vox, u shfaq në asamblenë rajonale e veshur me nikab, për të paraqitur propozimin e partisë së saj për të ndaluar veshje të tilla në hapësirat publike.

Në video ajo shihet duke hyrë në ndërtesën e parlamentit rajonal e veshur me nikab.

Përpara se të merrte fjalën, presidentja e parlamentit rajonal, Visitacion Martinez, e paralajmëroi se nuk mund t'u drejtohej deputetëve e veshur në atë mënyrë.

"Nuk mund të marrësh pjesë në këtë seancë plenare e veshur kështu. Të lutem ndërro rrobat", i tha asaj kryetari i parlamentit.

Pasi hoqi nikabin, Virginia Martinez tha se ishte e lumtur që veshje të tilla nuk lejoheshin.

"Jemi të lumtur që veshje të tilla nuk lejohen sepse pas 50 vitesh demokraci kemi parë se si gratë duhet të jetojnë në burgje prej pëlhure, dhe kjo nuk është liri për asnjë grua në këtë shoqëri", tha ajo.

Ajo shtoi se ndalimi duhet të zbatohet edhe jashtë parlamentit.

"Jemi të kënaqur që nuk lejohet në këtë parlament, dhe nëse nuk lejohet këtu, nuk duhet të lejohet në asnjë hapësirë publike", tha ajo.


La #AsambleaRegional me prohíbe debatir con el #Niqab. Si no se puede llevar en la sede de la soberanía Regional tampoco se debería llevar en los espacios públicos de la Región. #NiBurka #NiNiqab #Libertad pic.twitter.com/HyP3NUU6Bq
— Virginia Martínez 🇪🇸 (@virginia_vmg) December 10, 2025


Propozimi i Vox u refuzua përfundimisht nga të gjitha grupet e tjera parlamentare.

Pra, nuk ka ndonjë ndalim të përgjithshëm për burkën ose nikabin në Spanjë.

Edhe pse disa media raportuan se ishte një burka, Martinez në fakt mbante veshur një nikab, i cili mbulon fytyrën, por i lë sytë të dukshëm.

Burka mbulon të gjithë trupin dhe fytyrën, përfshirë sytë, të cilët janë të mbrojtur nga një rrjetë.

Spanja nuk ka një ndalim të përgjithshëm, kombëtar për veshjen e burkës ose nikabit.

Përpjekjet e autoriteteve lokale për të vendosur kufizime të tilla janë rrëzuar më parë nga gjykatat.

Në vitin 2013, Gjykata Supreme e Spanjës vendosi që ndalimet lokale, si ajo në Lleida, janë jokushtetuese sepse shkelin të drejtën themelore të lirisë së fesë.

Situata ndryshon nga, për shembull, Franca, ku një ndalim kombëtar për mbulimin e fytyrës në publik u mbështet nga një vendim i vitit 2014 nga Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut. /Telegrafi/

A po arrijnë bizneset e vogla evropiane 'përtej kapaciteteve të tyre' falë Inteligjencës Artificiale?

10 December 2025 at 23:50


Në të njëjtën kohë, shumë sipërmarrës besojnë se mënyra e vetme për të ndërtuar besimin me komunitetin është përmes investimeve më të mëdha në përmbajtje të krijuar nga njeriu.

Të dhënat e reja të LinkedIn-it, të ndara me Europe in Motion, tregojnë se numri i anëtarëve që shtojnë këtë titull në profilin e tyre po rritet në të gjithë Evropën: +85 për qind në Holandë, +69 për qind në Mbretërinë e Bashkuar, +68 për qind në Spanjë, +61 për qind në Gjermani dhe +49 për qind në Francë.

Të paktën gjysma e sipërmarrësve të bizneseve të vogla britanike, gjermane dhe franceze thonë se inteligjenca artificiale (AI) po e bën më të lehtë hyrjen në treg, duke u ofruar atyre aftësi që dikur mund të arriheshin vetëm me buxhete të mëdha dhe ekipe specialistësh.

Eurostat duket se mbështet këtë trend: numri i mikro-ndërmarrjeve (kompani me më pak se 10 punonjës) ka qenë në rritje të qëndrueshme vitet e fundit, raporton euronews.

Më e rëndësishmja, shumë biznese të vogla mendojnë se inteligjenca artificiale po u lejon të rrisin objektivat e tyre dhe të "luftojnë përtej kapaciteteve të tyre", duke konkurruar me marka më të mëdha, transmeton Telegrafi.

Britanikët janë më entuziastët (76 për qind), të ndjekur nga spanjollët (73 për qind), ndërsa francezët (58 për qind) mbeten më të kujdesshëm.

Sa shumë e përdorin realisht bizneset e vogla inteligjencën artificiale?

- YouTube www.youtube.com

Megjithatë, adoptimi i inteligjencës artificiale nuk po ndodh në mënyrë të barabartë dhe, në disa raste, është vetëm në nivel sipërfaqësor.

Në fakt, vetëm rreth një e katërta e punonjësve të bizneseve të vogla e përdorin atë për detyra të avancuara, si analizimi i të dhënave ose puna me agjentë të AI-së.

Sipas sondazhit të LinkedIn-it, Franca ka nivelin më të lartë të punonjësve që përdorin AI-në - por është vetëm 2 për qind, ndërsa adoptimi më i ulët për detyra të avancuara është në Itali dhe Suedi, të dyja me 22 për qind.

Edhe kur bëhet fjalë për detyra më bazike të AI-së - ndihmë për shkrimin e emaileve, përmbledhjen e shënimeve, kërkime online, etj. - disa biznese të vogla tregojnë një adoptim mjaft të ulët, si në Francë (28 për qind) dhe Itali (30 për qind).

Fakti që bizneset evropiane në disa mënyra kanë vështirësi të evoluojnë nga perspektiva digjitale nuk është i ri: Në fakt, vetëm 58 për qind e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (SME), që kanë më pak se 250 punonjës, kanë arritur një nivel bazik të shërbimeve digjitale, sipas Eurostat.

“Bizneset e vogla po lëvizin më shpejt se organizatat e mëdha, por vetëm shpejtësia nuk mjafton për të fituar”, tha Sue Duke, kreu i LinkedIn për EMEA & LATAM dhe politikë publike.

“Ato që do të dalin përpara në 2026 përdorin AI-në për të zgjeruar kapacitetin e tyre, për të inovuar dhe për të menaxhuar punët përsëritëse. Kjo i liron ekipet të përqendrohen në punën njerëzore që krijon avantazh real: ndërtimin e marrëdhënieve, zgjidhjen e problemeve dhe marrjen e vendimeve strategjike më të qarta”, shtoi ajo.

Një e ardhme e ndritur për bizneset e vogla?

Pavarësisht sfidave të adoptimit, sipërmarrësit e bizneseve të vogla mbeten jashtëzakonisht të sigurt se AI do t’i ndihmojë ata të arrijnë objektivat e të ardhurave. Më optimistët janë gjermanët, me një nivel prej 78 për qind.

Italianët dhe holandezët janë më të kujdesshëm, me nivele përkatësisht 60 për qind dhe 58 për qind.

“Perspektivat e rritjes për SME-të janë përgjithësisht pozitive”, njoftoi Eurobarometri 2025 për këtë segment biznesi dhe shtoi se “që nga viti 2021, pothuajse gjysma e SME-ve kanë raportuar rritje të xhiros dhe të punësimit”.

“Duke parë përpara, 67 për qind presin rritje të xhiros dhe 46 për qind planifikojnë të zgjerojnë fuqinë punëtore - megjithatë, shumica presin një rritje modeste nën 10 për qind në vit. Start-up-et dallohen, me pothuajse një në pesë që parashikon rritje mbi 20 për qind në vit”, shtoi ai.

Pronari i bizneseve u bë krijues - prekja njerëzore përtej AI-së

Lajmi i mirë për ne njerëzit është se, mes një “pushtimi” të përmbajtjes nga AI-ja online, shumica e sipërmarrësve të vegjël duan, mbi të gjitha, zëra njerëzorë për të ndërtuar besim me komunitetin e tyre.

Më konkretisht, ata po investojnë më shumë para te njerëzit, duke përdorur jo vetëm krijues dhe ekspertë, por edhe punonjësit e tyre vetë.

Të anketuarit spanjollë shënojnë nivelin më të lartë (80 për qind) të atyre që derdhin më shumë burime në përmbajtje të drejtuar nga komuniteti njerëzor, të ndjekur nga britanikët (77 për qind) dhe, në përputhje me skepticizmin e dukshëm ndaj AI-së, francezët (75 për qind).

Disa sipërmarrës po e marrin çështjen në duart e tyre: 60 për qind e sipërmarrësve të vegjël francezë thonë se kanë qenë të detyruar të bëhen vetë krijues përmbajtjeje, 64 për qind në Mbretërinë e Bashkuar dhe 53 për qind në Gjermani.

Përmbajtja e shkurtër video - si Reels në Instagram - është mënyra më e preferuar për të angazhuar komunitetin, e ndjekur nga përmbajtja e sponsorizuar ose studimet e rasteve dhe dokumentet teknike (white papers). /Telegrafi/

“Bermuda spanjolle” e shqiptarëve, pistat e reja për vrasjen e Miklovan Dakajt në Marbella

By: Elva
9 December 2025 at 20:07

Emisioni “Në Shënjestër” në News24, me autore gazetaren Klodiana Lala, transmetoi këtë të martë të rejat më të fundit nga hetimet e nisura në Spanjë për zhdukjen e Miklovan Dakajt, të riut nga Shkodra i cili rezulton i humbur prej 12 majit të këtij viti. Në dosjen hetimore për këtë ngjarje, është dëshmia e gruas […]

The post “Bermuda spanjolle” e shqiptarëve, pistat e reja për vrasjen e Miklovan Dakajt në Marbella appeared first on BoldNews.al.

Tre të vdekur pasi një valë e madhe “i mori me vete” disa njerëz në det, në Tenerife të Spanjës

8 December 2025 at 12:57


Tre persona që po laheshin, të cilët gjetën vdekjen kur një valë e madhe “i mori me vete” nga një pellg shkëmbor në Tenerife, kishin injoruar shiritin e policisë dhe paralajmërimet e përsëritura për të qëndruar larg tij, thonë autoritetet lokale.

Një grua 55-vjeçare, një burrë 35-vjeçar dhe një burrë tjetër ishin midis të paktën pesë personave që u rrëmbyen nga “pishina shkëmbore” Los Gigantes në Puerto de Santiago të dielën pasdite, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Ajo ka qenë një vend i njohur për not për vite me radhë, pasi lartësia e saj natyrore dhe muri i betonit të përforcuar zakonisht i mbrojnë ata që lahen nga aktiviteti i baticës dhe e mbajnë ujin më të ngrohtë se Oqeani Atlantik përreth.

Por autoritetet e mbyllën atë pas incidenteve të përsëritura që përfshinin turistë të rrëmbyer nga dallgët e papritura.

🔴🔴 Captan el momento en el que rescatan a una de las personas afectadas en la piscina natural de Isla Cangrejo, en la zona de Los Gigantes (Santiago del Teide), donde un golpe de mar ha dejado como consecuencia tres fallecidos y varios heridos pic.twitter.com/8J2IKuOZ7C
— Diario de Avisos (@diariodeavisos) December 7, 2025

Dhe incidenti i së dielës thuhet se ishte i lidhur me një rritje të baticës, e cila mund të shkaktojë një rritje të papritur të nivelit të detit dhe valë të mëdha.

Viktimat u nxorën të gjitha nga oqeani nga ekipet e shpëtimit duke “u ngrehur zvarrë” nga një helikopter.

Përveç tre viktimave, një grua që dihet se është përfshirë pësoi një arrest kardiak në vendngjarje dhe u dërgua në spital.

Arkipelagu i Ishujve Kanarie ka qenë nën një paralajmërim për motin që nga e premtja, me parashikime për valë që mund të arrijnë nga dy deri në pesë metra lartësi në zonat veriore. /Telegrafi/

EMRI/ Ekstradohet nga Spanja një 46-vjeçar, në bashkëpunim me 3 të tjerë tentuan të kryenin vrasje në 2023

8 December 2025 at 10:26

Ekstradohet nga Spanja një 46-vjeçar, i cili në bashkëpunim me 3 shtetas të tjerë, në maj të vitit 2023, tentuan të kryenin një vrasje në qytetin e Beratit.

Si rezultat i koordinimit të veprimeve ndërmjet specialistëve të Interpol Tiranës dhe homologëve të Interpol Madridit, u finalizua, në kuadër të operacionit “The Wanted”, procedura për ekstradimin nga Spanja në Shqipëri të shtetasit shqiptar të shpallur në kërkim ndërkombëtar, Ermal Gora, 46 vjeç, banues në Tiranë.

Ndaj tij, Gjykata e Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Berat ka caktuar masën e sigurisë “Arrest në burg”, për veprat penale “Sigurimi i kushteve dhe i mjeteve materiale për të kryer vrasje” dhe “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armëve, armëve shpërthyese dhe i municionit”, kryer në bashkëpunim.

Ky shtetas dyshohet se, në maj të vitit 2023, në bashkëpunim me 3 shtetas të tjerë, kanë tentuar të vrisnin 1 shtetas.

Ngjarja kriminale u parandalua si rezultat i ndërhyrjes së Policisë së Beratit, në kuadër të operacionit “Objektivi”.

Materialet procedurale i kaluan Prokurorisë së Juridiksionit të Përgjithshëm Berat, për veprime të mëtejshme.

Shpërthimi i ‘etheve afrikane të derrave’ në Spanjë mund të ketë dalë nga një laborator kërkimor, thonë zyrtarët

7 December 2025 at 16:37


Autoritetet spanjolle që hetojnë shpërthimin e “etheve afrikane të derrave” në Katalonjë po shqyrtojnë mundësinë që sëmundja të ketë rrjedhur nga një strukturë kërkimore dhe po përqendrohen në pesë laboratorë aty pranë si burime të mundshme.

Trembëdhjetë raste të etheve janë konfirmuar te derrat e egër në fshatrat jashtë Barcelonës që nga 28 nëntori, duke e shtyrë Spanjën të përpiqet të përmbajë shpërthimin përpara se të bëhet një kërcënim serioz për industrinë e saj të eksportit të mishit të derrit, e cila vlen 8.8 miliardë euro në vit, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Autoritetet rajonale fillimisht besuan se sëmundja mund të ketë filluar të qarkullojë pasi një derr i egër hëngri ushqim të kontaminuar që ishte sjellë nga jashtë Spanjës, ndoshta në formën e një sanduiçi me mish të hedhur nga një transportues.

Por ministria e bujqësisë e Spanjës ka hapur një linjë të re hetimi pasi arriti në përfundimin se lloji i virusit i gjetur te derrat e ngordhur në Katalonjë nuk ishte i njëjtë me atë që raportohet se qarkullon në shtetet e tjera anëtare të BE-së.

Sipas një raporti, lloji në fjalë është i ngjashëm me atë të zbuluar në Gjeorgji në vitin 2007.

“Zbulimi i një virusi të ngjashëm me atë që qarkullonte në Gjeorgji nuk përjashton, pra, mundësinë që origjina e tij të jetë në një strukturë biologjike të përmbajtjes”, tha ministria të premten.

“Lloji i virusit ‘Gjeorgjia 2007’ është një virus ‘reference’ që përdoret shpesh në infeksionet eksperimentale në strukturat e përmbajtjes për të studiuar virusin ose për të vlerësuar efikasitetin e vaksinave, të cilat janë aktualisht në zhvillim e sipër. Raporti sugjeron që virusi mund të mos ketë origjinën nga kafshët ose produktet shtazore nga asnjë prej vendeve ku infeksioni është aktualisht i pranishëm”.

Presidenti rajonal i Katalonjës, Salvador Illa, tha të shtunën se kishte urdhëruar institutin katalanas të kërkimit agroushqimor të kryente një auditim të pesë strukturave brenda 20 km (12 milje) nga vendi i shpërthimit që punojnë me virusin e etheve afrikane të derrave.

“Qeveria rajonale nuk po përjashton asnjë mundësi kur bëhet fjalë për origjinën e shpërthimit të etheve afrikane të derrave, por as nuk po konfirmon ndonjë”, tha ai. “Të gjitha hipotezat mbeten të hapura. Para së gjithash, duhet të dimë se çfarë ka ndodhur”.

Ministria e bujqësisë ka konfirmuar 13 raste të virusit - të gjitha në derra të egër të ngordhur të gjetur brenda 6 km nga fokusi fillestar.

Ajo ka thënë se kufomat e 37 kafshëve të tjera të egra të gjetura në zonë janë analizuar dhe se të gjitha kanë rezultuar negative për ethet e derrave.

Veç kësaj, ekspertët e dërguar në 39 fermat e derrave brenda një rrezeje prej 20 km nga zona e prekur nuk kanë gjetur gjurmë të sëmundjes tek kafshët atje.

Më shumë se 100 personel nga njësia e emergjencave ushtarake të Spanjës janë vendosur gjithashtu në zonë për të punuar së bashku me policinë dhe rojet e kafshëve të egra.

Endemike për një kohë të gjatë në Afrikë, ethet afrikane të derrave janë të padëmshme për njerëzit, por shpesh fatale për derrat.

Në vitin 2018, virusi u shfaq në Kinë, e cila është shtëpia e rreth gjysmës së derrave në botë.

E Spanja, e cila është prodhuesi më i madh i mishit të derrit në BE, eksportoi produkte të mishit të derrit me vlerë 5.1 miliardë euro në vendet e tjera të BE-së vitin e kaluar dhe pothuajse 3.7 miliardë euro produkte të mishit të derrit në tregjet jashtë bllokut.

Spanja theri 58 milionë derra në vitin 2021, 40% më shumë se një dekadë më parë. /Telegrafi/

Evropa u përball me zjarre rekord në vitin 2025

5 December 2025 at 19:30


Evropa në vitin 2025 përjetoi sezonin e saj “më të keq” të zjarreve në natyrë, sipas vlerësimeve fillestare të Shërbimit Evropian të Informacionit për Zjarret Pyjore (EFFIS), duke theksuar një prirje në rritje të sezoneve më të gjata dhe më shkatërruese të zjarreve.

Të dhënat e EFFIS tregojnë se zjarret në natyrë po bëhen gjithnjë e më të shpeshta dhe më intensive në gjithë kontinentin.

Shifrat paraprake për vitin 2025 sugjerojnë se sipërfaqja totale e prekur do të tejkalojë të gjitha rekordet e mëparshme që nga viti 2006, kur EFFIS filloi mbledhjen e të dhënave.

Të dhënat paraprake për vitin 2025 pasuan Raportin e Zjarreve Pyjore 2024 nga Qendra e Përbashkët Kërkimore (JRC) e Komisionit Evropian, i cili regjistroi djegien e 383.317 hektarëve në Evropë.

Edhe pse kjo ishte më e ulët se 500.000 hektarët e djegur në vitin 2023 për shkak të reshjeve të herëpashershme, ajo mbeti mbi mesataren 17-vjeçare prej 354.185 hektarësh.

Në vitin 2024 u raportuan gjithsej 8.343 zjarre, më shumë se katërfishi i mesatares afatgjatë.

Bullgaria, Greqia, Italia, Portugalia dhe Spanja ishin shtetet anëtare më të prekura të BE-së, me 334.940 hektarë sipërfaqe të djegur.

Ndër pjesëmarrësit jashtë BE-së në Mekanizmin e Mbrojtjes Civile të BE-së (UCPM), Shqipëria, Bosnjë e Hercegovina, Maqedonia e Veriut, Turqia dhe Ukraina pësuan humbje të mëdha.

Vetëm Ukraina përfaqësonte gjysmën e sipërfaqes së djegur në vendet e UCPM-së, me shumë zjarre që ndodhën përgjatë vijave aktive të frontit.

Të dhënat nga Shërbimi Evropian i Informacionit për Zjarret Pyjore (EFFIS) tregojnë se modelet e zjarreve në Evropë po ndryshojnë me ritme të shpejta.

Rritja e shpeshtësisë dhe intensitetit të zjarreve, e kombinuar me sezone më të gjata, po ushtron presion të paparë mbi shërbimet zjarrfikëse në gjithë Evropën.

Zyrtarët e BE-së theksojnë se, ndërsa aftësitë më të forta zjarrfikëse janë të domosdoshme, masat proaktive për uljen e rrezikut, përfshirë menaxhimin e integruar të zjarreve, zgjidhjet e bazuara në natyrë dhe përmirësimin e menaxhimit të natyrës, do të jenë thelbësore për t’iu përgjigjur sfidës në rritje të zjarreve në Evropë. /AA/

Tri shtete braktisin eurovizionin 2026/ Spanja, Irlanda e Holanda tërhiqen nga festivali

4 December 2025 at 23:10

Spanja, Irlanda dhe Holanda janë tërhequr nga pjesëmarrja e tyre në Festivalin Europian të Këngës duke bojkotuar Eurovizion 2026, pasi Mbledhja e unionit Europian të Transmetuesve konfirmoi pjesëmarrjen e Izraelit në këtë festival.

Vendet anëtare të Eurovizionit votuan për një sere reformash për të forcuar besimin dhe për të mbrojtur neutralitetin e Konkursit. Një votim i planifikuar mbi pjesëmarrjen e Izraelit në këtë festival nuk u zhvillua pasi shumica e vendeve nuk e pranuan diçka të tillë.

Gjatë muajve të fundit, vende si Irlanda, Islanda, Spanja dhe Holanda kanë paralajmëruar mundësinë e bojkotimit të konkursit nëse Izraeli mbetet pjesë e eventit. Transmetuesit kombëtarë duhet të konfirmojnë pjesëmarrjen deri në mes të dhjetorit. Një bojkot nga vende të rëndësishme europiane mund të ndikojë ndjeshëm në shikueshmëri dhe në mbështetjen financiare të konkursit.

Në shtator, Radio Televizion Publik I Irlandës RTÉ ne mesin e dhjetrave mediave te tjera  deklaroi se do të ishte “e papranueshme” të merrte pjesë në Eurovision 2026 nëse Izraeli lejohej në garë, duke iu referuar numrit të lartë të viktimave civile në Gaza dhe vrasjes së gazetarëve.

Në qëndrimin e fundit, transmetuesi irlandez tha se “ngjarjet në Lindjen e Mesme po zhvillohen ditë pas dite”, duke nënvizuar se pjesëmarrja mbetet në rendin e ditës të EBU-së, por pa konfirmuar nëse qëndrimi i tij ka ndryshuar.

Izraeli mbetet në Eurovision, në shenjë revolte tërhiqen 3 shtete

By: redi
4 December 2025 at 19:04

Irlanda, Spanja dhe Holanda do të bojkotojnë Festivalin e ardhshëm Evropian të Këngës, pasi organizatorët vendosën t’i lejojnë Izraelit pjesëmarrjen. Këto shtete ishin në mesin e vendeve që kërkuan përjashtimin e Izraelit, për shkak të kostos humanitare të luftës në Gaza dhe akuzave për parregullsi në procesin e votimit. Pavarësisht thirrjeve për të mbajtur votim mbi pjesëmarrjen e Izraelit…

Source

EBU merr vendimin: Izraeli mbetet në Eurovision - në shenjë revolte tërhiqen Spanja, Holanda dhe Irlanda

4 December 2025 at 18:33


Irlanda, Spanja dhe Holanda kanë njoftuar se do të bojkotojnë Festivalin e ardhshëm Evropian të Këngës, pasi organizatorët vendosën t’i lejojnë Izraelit pjesëmarrjen.

Këto shtete ishin në mesin e vendeve që kërkuan përjashtimin e Izraelit, për shkak të kostos humanitare të luftës në Gaza dhe akuzave për parregullsi në procesin e votimit, shkruan BBC.

Pavarësisht thirrjeve për të mbajtur votim mbi pjesëmarrjen e Izraelit, anëtarët në vend të kësaj miratuan një set të ri rregullash, të cilat synojnë të mbrojnë integritetin e festivalit.

Në një deklaratë, transmetuesi holandez Avrotros theksoi se “pjesëmarrja në rrethana të tilla është e papajtueshme me vlerat publike që ne i konsiderojmë thelbësore”.

Ndërkohë, televizioni spanjoll RTVE u shpreh: “Bordi drejtues i RTVE ka vendosur që nga shtatori i kaluar se Spanja do të tërhiqet nga Eurovisioni nëse Izraeli është pjesë e tij”.

“Kjo tërheqje nënkupton gjithashtu se RTVE nuk do të transmetojë finalen e Eurovisionit 2026… as gjysmëfinalet paraprake”.

RTVE ishte një nga iniciatorët e kërkesës për përjashtimin e Izraelit dhe kërkoi që votimi të mbahej me votim të fshehtë.

Sipas transmetuesit, organizatorët “refuzuan kërkesën e RTVE-së”, duke shtuar: “Kjo vendimmarrje e rrit mosbesimin e RTVE ndaj organizimit të festivalit dhe konfirmon presionet politike që e rrethojnë atë”.

Edhe transmetues të tjerë, përfshirë Slloveninë dhe Islandën, pritet të tërhiqen nga gara. /Telegrafi/

Madridi teston shenja trafiku që shkrinë akullin dhe borën

4 December 2025 at 15:31


Në dimër, kur është shumë ftohtë, akulli ose bora mund të mbulojnë shenjat e trafikut, duke i bërë ato të padobishme sepse nuk mund të shihet çfarë sinjalizojnë.

Për ta zgjidhur këtë problem, në zonën e kryeqytetit të Spanjës, Madrid, do të testohen shenja trafiku që shkrinë akullin dhe borën.

Ato janë të bëra nga materiale që mund të rrisin temperaturën, të kombinuara me panele diellore, gjë që u mundëson të kalojnë nga –10°C në 20°C për vetëm një minutë e gjysmë, duke shkrirë akullin ose borën që grumbullohet mbi to.

Fillimisht, shërbimet e trafikut do të shpërndajnë 18 pajisje në pika të ndryshme të rrjetit rrugor rajonal.

Përveç këtyre shenjave sinjalizuese, do të testohet edhe një sistem sensorësh autonomë dhe pa tela, me aftësinë për të raportuar gjendjen e menjëhershme të motit në rrugë.

Ata do të jenë përgjegjës për mbledhjen e informacionit dhe do të lidhen me SIGESCA-n, platformën për menaxhimin dhe mirëmbajtjen e rrugëve të Qytetit të Madridit, e cila do të mundësojë marrjen e parashikimeve më të sakta që, nga ana tjetër, do të identifikojnë ngricat e mundshme, në mënyrë që shpërndarja e kripës në asfalt të përshtatet sipas nevojës. /Telegrafi/

Jamal: Mendova të zgjidhja Marokun, por në fund mbizotëroi ambicia dhe vendosa për Spanjën

By: V K
1 December 2025 at 15:31

Me vetëm pak muaj deri në Kupën e Botës 2026, kabineti i trofeve të Lamine Jamal, mund të jetë pothuajse i plotë para se ai të mbushë 19-vjeç.

Pasi fitoi gjithçka brenda vendit me Barcelonën dhe fitoi Euro 2024 me Spanjën, ky sukses do të ishte sensacional nëse Barça do të ngrinte Ligën e Kampioneve dhe Spanja do të triumfonte në Kupën e Botës.

Në një ntervistë të gjatë ekskluzive me CBS News, sulmuesi 18-vjeçar u thellua më pas në temën më të ndjeshme për të, vendimin për të luajtur për Spanjën, ndërsa Maroku vendi i lindjes së babait të tij po e ndiqte intensivisht.

Jamal zbuloi se e kishte konsideruar seriozisht opsionin maroken, veçanërisht pas paraqitjes së tyre historike në Kupën e Botës 2022.

“Kam një ndjenjë të çuditshme, sepse i thashë vetes se ëndërroja të luaja për Marokun. Në atë pikë, Maroku kishte arritur në gjysmëfinalet e Kupës së Botës…”.

Pavarësisht dashurisë së tij të thellë për rrënjët e tij, talenti i ri shpjegon se vendimi i tij përfundimtar nuk u lëkund kurrë.

Kriteri ishte sportiv, i lidhur me rritjen dhe ambicien: “Në momentin vendimtar, nuk pata kurrë dyshime. Me gjithë dashurinë dhe respektin që kam për Marokun, gjithmonë kam dashur të luaj në Kampionatin Evropian dhe të qëndroj në futbollin evropian. Unë besoj se futbolli evropian është më popullor dhe më afër nivelit më të lartë ndërkombëtar”.

Sulmuesi i Barçës, e përfundoi reflektimin e tij me fjalë të forta dhe të dashura për Marokun, duke e pranuar atë si vendin e tij po aq sa Spanjën.

“Falë Zotit, ia dola ta bëj. Kjo më afron edhe me Kupën e Botës dhe mundësinë për ta fituar atë… Gjithmonë do ta dua Marokun, sepse është edhe vendi im. Nuk do të kishte qenë asgjë e çuditshme ose e gabuar të luaja për ta. Por unë u rrita në Spanjë dhe e konsideroj edhe atë shtëpinë time”.

The post Jamal: Mendova të zgjidhja Marokun, por në fund mbizotëroi ambicia dhe vendosa për Spanjën appeared first on Albeu.com.

Shkencëtarët paralajmërojnë, Evropës po i mbaron uji i pijshëm

30 November 2025 at 15:11


Një analizë alarmante, bazuar në të dhëna satelitore prej dy dekadash, zbulon se sipërfaqe të mëdha të Evropës po mbeten pa ujë.

Rezervat e ujit të ëmbël po pakësohen në të gjithë Evropën jugore dhe qendrore, nga Spanja dhe Italia në Poloni dhe pjesë të Mbretërisë së Bashkuar, raporton The Guardian .

Shkencëtarët nga University College London (UCL), në bashkëpunim me The Watershed Investigations dhe Guardian, analizuan të dhënat e mbledhura nga viti 2002 deri në vitin 2024 duke përdorur satelitë që monitorojnë ndryshimet në fushën gravitacionale të Tokës.

Meqenëse uji ka masë, ndryshimet në nivelet e ujërave nëntokësore, lumenjve, liqeneve, lagështisë së tokës dhe akullnajave janë të dukshme në sinjalin e gravitetit, duke u lejuar satelitëve të "peshojnë" në mënyrë efektive se sa ujë ruhet në një zonë.

Rezultatet e analizës zbulojnë një ndarje të mprehtë: veriu dhe veriperëndimi i Evropës - veçanërisht Skandinavia, pjesë të Mbretërisë së Bashkuar dhe Portugalisë - po bëhen më të lagështa.

Në të njëjtën kohë, pjesë të mëdha të jugut dhe juglindjes, duke përfshirë Spanjën, Italinë, Francën, Zvicrën, Gjermaninë, Rumaninë, Ukrainën dhe gjithashtu pjesë të Mbretërisë së Bashkuar, po thahen me shpejtësi.

Shkencëtarët thonë se ndarja e klimës është e dukshme në të dhëna.

Kjo duhet të jetë një "thirrje zgjimi" për politikanët që janë ende skeptikë në lidhje me uljen e emetimeve, sipas Mohammad Shamsudduha, profesor i specializuar në krizat e ujit.

Sipas analizës së shkencëtarëve, edhe rezervat e fshehura të ujërave të ëmbla të Evropës po shterohen në mënyrë të rrezikshme.

Por kjo krizë duket të jetë globale.

Problemi nuk kufizohet vetëm në Evropë. Globalisht, me thatësi po përballen edhe vende në Lindjen e Mesme, Azi, Amerikën e Jugut, përgjatë bregdetit perëndimor të SHBA-së dhe në të gjithë Kanadanë, dhe tendenca dramatike janë të dukshme edhe në Grenlandë, Islandë dhe Svalbard.

Një shembull ekstrem vjen nga Irani, ku kryeqyteti Teheran po i afrohet "ditës zero" - momentit kur uji nuk do të rrjedhë më.

Autoritetet po planifikojnë racionimin dhe presidenti i vendit, Masoud Pezeshkian, ka thënë se nëse kjo dështon, Teherani mund të duhet të evakuohet. /Telegrafi/

A e dini ku mund të gjenden shenjat "jeshile" dhe cili është funksioni i tyre?

29 November 2025 at 22:31


Shenjat e kufizimit të shpejtësisë kanë një kornizë të kuqe, por a e dini që ekzistojnë edhe ato me kornizë të gjelbër?!

Ato përdoren në rrugët e Mbretërisë së Bashkuar, dhe tani Franca dhe Spanja po mendojnë për një program pilot ku këto shenja do të vendosen në pjesë të caktuara të rrugëve.

Thjeshtuar, nëse shenjat kuqe-e-bardhë janë të detyrueshme dhe tregojnë kufizimin e shpejtësisë, shenjat jeshile-e-bardhë janë vetëm këshilluese.

Qëllimi i tyre është të rekomandojnë shpejtësinë e duhur në rrugën ku janë vendosur.

Megjithatë, të udhëtosh mbi atë shpejtësi nuk nënkupton gjobë.

Në disa ligje madje përdoret shprehja “Kufizim shpejtësie këshillues”, që tregon qartë se kjo shpejtësi nuk është e detyrueshme, por vetëm e rekomanduar. /Telegrafi/

Integrimi i inteligjencës artificiale në shëndetësi - cilat vende evropiane po e shfrytëzojnë?

28 November 2025 at 23:51


Ku mund të merrni diagnostifikim me ndihmën e inteligjencën artificiale (AI), dhe cilat vende po kryejnë eksperimente me qëllim reduktimin e ndjeshëm të kohës së pritjes?

Në mes të shqetësimeve të gjerë për të ardhmen e inteligjencës artificiale, shumë thonë se ajo ofron më shumë mundësi sesa rreziqe, raporton euronews.

Në studimin e saj të parë mbi integrimin e AI-së në sistemet shëndetësore evropiane, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) thotë se inteligjenca artificiale mund të përmirësojë kujdesin shëndetësor dhe të lehtësojë presionin mbi stafin e mbingarkuar.

Shumica e vendeve evropiane dhe evroaziatike - 50 të anketuara në total - po e zbatojnë.

Pavarësisht ekzistencës së boshllëqeve ligjore, AI po përdoret tashmë për detyra kritike.

Cilat vende tashmë kanë zbatuar diagnostikën e ndihmuar nga AI-ja?


Përdorimin më të zakonshëm në diagnostikim e raportojnë 64 për qind e vendeve, duke përfshirë sektorët si oftalmologjia, radiologjia apo dermatologjia. Franca, Portugalia, Hungaria, Suedia dhe Holanda - ndër të tjera - tashmë kanë përdorur diagnostikë të ndihmuar nga AI-ja gjatë dy viteve të fundit dhe planifikojnë ta vazhdojnë, thotë organizata.

Të tjera, si Mbretëria e Bashkuar apo Italia, e kanë zbatuar atë vetëm “joformalisht”, pra vetëm në disa institucione klinike, për shkak të mungesës së proceseve dhe politikave formale. Ndërkohë, një grup tjetër vendesh - përfshirë Spanjën, Poloninë, Belgjikën apo Ukrainën - janë ende duke e testuar, transmeton Telegrafi.

Në disa raste, diagnostika e ndihmuar nga AI-ja mund të shkurtojë ndjeshëm kohëzgjatjen e disa ekzaminimeve. Në një projekt të synuar në përmirësimin e radioterapisë, autoritetet shëndetësore të Sllovakisë përdorën një softuer që automatizonte proceset e konturimit të organeve, duke rezultuar në një ulje prej 50 për qind të kohës që shpenzonin onkologët, duke siguruar njëkohësisht respektim të “standardeve moderne ndërkombëtare”, sipas OBSH-së.

Përdorimi i dytë më i zakonshëm i AI-së, i raportuar nga 50 për qind e vendeve, është 'chatbot' për asistencë ndaj pacientëve, i ndjekur nga automatizimi i logjistikës dhe detyrave administrative (40 për qind).

Kush është përpara në zbatimin e AI-së dhe cilat janë barrierat kryesore?

Franca dhe Spanja dalin si dy vendet udhëheqëse ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, me aplikimet më të konsoliduara të AI-së.

Gjermania nuk mori pjesë në këtë pjesë të anketës. Franca i plotëson të gjitha kategoritë e përmendura të aplikimeve të AI-së, me kirurgjinë, diagnostikën dhe kontrolluesit e simptomave që tashmë kanë praktika të vendosura, ndërsa pjesa tjetër është në fazë pilotimi.

Spanja ka vendosur tashmë praktika të qarta për kirurgji të asistuar nga AI, detyra administrative dhe chatbot-ë, ndërsa në sistemin shëndetësor britanik chatbot-ët janë e vetmja aplikim i konsoliduar i AI-së; gjithçka tjetër po zhvillohet ose joformalisht ose në fazë testimi në Britani të Madhje.

Italia nuk ka aplikime të kodifikuara të AI-së, por raporton përdorim joformal të saj në të gjitha shtatë fushat.

Paratë nuk janë problemi më i madh - çfarë po e ngadalëson zbatimin e AI-së?

Sipas raportit, pasiguria ligjore është pengesa kryesore për përdorimin e inteligjencës artificiale në shëndetësi, e cituar nga 86 për qind e vendeve, duke tejkaluar madje edhe përballueshmërinë financiare, e cila është barriera e dytë më e raportuar (78 për qind).

Sa i përket boshllëqeve ligjore, OBSH-ja thotë se megjithatë po bëhen përparime.

“Më shumë se gjysma (54, 27 nga 50 për qind) e shteteve raportuan se kanë një ose më shumë agjenci rregullatore përgjegjëse për vlerësimin dhe aprovimin e sistemeve të AI-së në shëndetësi”, duke shtuar megjithatë se “më pak prej tyre kanë agjenci të ngarkuara me monitorimin e zbatimit dhe përdorimit”.

“Inkurajuese është se po shfaqet bashkëpunimi ndër-vendor rregullator, me disa shtete anëtare që po ndajnë njohuri dhe burime për të forcuar qeverisjen e AI-së në sektorin e shëndetësisë”, thuhet në raport.

Për çfarë duan ta përdorin AI-në shtetet evropiane?

Anketa e OBSH-së tregon se shtetet po i drejtohen kryesisht AI-së për të adresuar problemet e momentit.

Përmirësimi i kujdesit ndaj pacientëve (70 për qind), lehtësimi i presionit mbi stafin mjekësor (62 për qind) dhe reduktimi i joefikasiteteve (54 për qind) u identifikuan nga shumica si çështje me “rëndësi të madhe”.

Ndërkohë, më pak se gjysma e vendeve të anketuara dhanë të njëjtën rëndësi për “përparimin e kërkimit shkencor dhe zbulimin e barnave” (24 për qind) dhe “uljen e pabarazive” (38 për qind). /Telegrafi/

- YouTube www.youtube.com

❌
❌