❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

2025, një vit i vështirë për gazetarët dhe lirinë e medias

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu

Viti 2025 shënoi tensione të vazhdueshme për median në Shqipëri, ku ndërhyrjet politike, pasiguria në punë dhe kërcënimet ndaj gazetarëve mbeten probleme sistemike.

Raportimet e Citizens.al ndërtuan një panoramë domethënëse të një sektori që operon me nevojën për më shumë liri dhe pavarësi përballë realitetit të presioneve të shumta.

Ndërhyrja shtetërore ndaj News24, precedent shqetësues

Mësymja e policisë dhe ushtrisë në mjediset News 24 gjatë verës, ishte një nga episodet më të rënda të vitit sa i përket lirisë së medias.

Aksioni nisi mëngjesin e 9 gushtit, ku policia rrethoi godinën, personeli u nxor jashtë. Më pas u ndërpre energjia elektrike e për rrjedhojë edhe transmetimi.

Ditë më vonë ushtria zbrazi mjediset e brendshme duke sekuestruar pajisjet dhe sendet e punonjësve të News24.

Kjo ngriti shqetësime serioze për ndërhyrje ndaj punës së gazetarëve dhe medias.

Objekti, administrohej prej vitit 2003 me një kontratë qiraje nga grupi mediatik i familjes Hysenbelliu, që përfshin News 24, BalkanWeb, Panorama, Panoram Sport etj. Por prej marsit 2025 godina i ishte transferuar kompanisë shtetërore të prodhimit të armëve KAYO.

Megjithatë procesi i kalimit të pronësisë nuk ishte transparent dhe mes familjes Hysenbelliu dhe qeverisë kishte kontestime, për të cilat çështja i kishte kaluar dhe gjykatave.

Bastisja dhe injorimi i vendimeve gjyqësore që e shpalli të paligjshëm sekuestrimin e sendeve të gazetarëve u lexuan si sulm frontal ndaj lirisë së medias.

Ndërkohë, solidariteti i gazetarëve dhe denoncimi i paligjshmërive në aksionin e policisë dhe ushtrisë tregoi se komuniteti i medias mbetet vigjilent, por edhe i ekspozuar ndaj presioneve.

RTSH në krizë të zgjatur

Radio Televizioni Shqiptar (RTSH) u bë simbol i keqmenaxhimit dhe ndërhyrjeve politike.
Pas disa muajsh me drejtor të komanduar pas dorëheqjes së Alfred Pezës, procesi për zgjedhjen e drejtorit të ri të përgjithshëm u zhvillua me mungesë transparence dhe shkelje të statutit.

Pati akuza për shkelje dhe abuzime. Por pezullimi i konkurrimit, dorëheqjet dhe më pas shkarkimi i Këshillit Drejtues paralizuan mirë-funksionimin e RTSH-së në një vit zgjedhor.

Zgjedhja e Këshillit të ri e më pas dhe drejtueses së re të RTSH-së, Eni Vasilit, nuk i qetësoi shqetësimet. Organizatat e medias paralajmëruan rrezikun e kapjes politike, ndërsa zhvillimet e mëvonshme treguan se problemet nuk ishin vetëm në aspektin drejtues apo procedurial.

Kriza financiare që kishte kapluar RTSH-në, rëndoi mbi gazetarët dhe punonjësit ku pati: vonesa pagash, ndërprerje bashkëpunimesh dhe pasiguri në punë.

Radio-televizioni publik u shndërrua kështu në shembull keqadministrimi.

Zgjedhjet: Pabarazi, presion dhe propagandë

Zgjedhjet parlamentare të 11 majit testuan integritetin e gazetarisë në Shqipëri. Organizatat e medias dhe shoqërisë civile kërkuan respektim të parimeve themelore të lirisë, transparencës dhe debatit publik, por shkeljet ishin të dukshme gjatë fushatës dhe po ashtu gjatë ditës së votimit.

Qasja e gazetarëve në takimet dhe aktivitetet politike ishte e kufizuar. Partitë shmangën debatet e kandidatëve ballë-për-ballë dhe nuk ndanë agjenda të qarta.

Transparenca në komunikimet e fushatës, si etiketimi i qartë i përmbajtjeve të paguara dhe ndarja e burimeve shtetërore nga aktiviteti partiak, ishin parime që u shkelën.

Disa televizione madje shitĂ«n haptazi “paketa mbulimi” dhe intervista tĂ« porositura pa i etiketuar si reklama politike. Nga ana tjetĂ«r, kanalet zyrtare online tĂ« qeverisĂ« u kthyen nĂ« hapĂ«sira propagande partiake.

Rritja e përmbajtjeve anonime, të amplifikuara edhe përmes inteligjencës artificiale, e turbulluan më shumë burimin e mesazheve zgjedhore.

Gjatë ditës së zgjedhjeve u shënuan sulme verbale dhe fizike ndaj gazetarëve. Rastet e Ambrozia Metës dhe Elsa Xhindoles ishin treguesit kryesor të trysnisë që u has nga gazetarët në terren.

Paralelisht, u shĂ«nuan kufizime arbitrare pĂ«r filmime dhe qasje nĂ« qendra votimi. Rasti i gazetarit Enriko Gaba, tĂ« cilit iu kĂ«rkua tĂ« mos filmonte “mĂ« shumĂ« se 15 minuta” nĂ« njĂ« qendĂ«r votimi ishte rasti mĂ« konkret.

Pati edhe presione tĂ« drejtpĂ«rdrejta ndaj reporterĂ«ve. Armando Rabi u kĂ«rcĂ«nua nga njĂ« 26-vjeçar me pretendimin se “po e filmonte pa leje”.  

Monitorimet treguan për vijim të praktikës së kasetave: ku partitë u dërgojnë mediave pamje dhe kronika të gatshme, teksa ekranet u dominuan nga aktorët e mëdhenj politikë teksa u lanë hapësira minimale për zëra alternativë.

Raporti i OSBE-ODIHR evidentoi censurë dhe trajtim të pabarabartë të partive politike në media.

Një vit që testoi kufijtë e lirisë mediatike

NĂ« maj, ShqipĂ«ria u rendit nĂ« vendin e 80-tĂ« nĂ« Indeksin e LirisĂ« sĂ« Shtypit tĂ« “ReporterĂ«ve pa Kufij” (RSF), duke shĂ«nuar pĂ«rmirĂ«sim krahasuar me vitin paraardhĂ«s.

Megjithatë, raporti theksoi probleme të thella: ndikim politik mbi median, kuadri ligjor i dobët, rregullatorë të politizuar dhe konflikte interesi mes biznesit dhe pushtetit.

Shumica e mediave private mbeten të përqendruara në pak duar me lidhje politike, sidomos në sektorë si ndërtimi. Ndërsa shumë platforma online operojnë pa modele të qëndrueshme financimi dhe transparence.

Vendimi për mbylljen e TikTok-ut u pa si kufizim disproporcional i shprehjes dhe përfundoi në Gjykatën Kushtetuese, duke hapur debatin për kontrollin e hapësirës digjitale.

Ndërkohë, një sinjal pozitiv erdhi nga Kushtetuesja, e cila në rastin e gazetarit Elton Qyno kundër SPAK-ut, mbrojti të drejtën e tij për ruajtjen e burimeve, duke krijuar precedent të rëndësishëm për gazetarinë hulumtuese.

Ndërkohë, në terren, presionet vazhduan. Gazetarë u përballën me sulme verbale, denigrim dhe kërcënime.

Pseudonimi i pĂ«rdorur nĂ« kallĂ«zimin ndaj kryebashkiakut Erion Veliaj – Nesti Angoni – kthyer nĂ« disa profile Facebook-u, sulmoi gazetaren Glidona Daci, me njĂ« gjuhĂ« denigruese dhe shantazhuese.

Refuzimi agresiv i pĂ«r t’u shprehur nĂ« njĂ« lidhje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« nga figura tĂ« PartisĂ« Demokratike nĂ« njĂ« protestĂ« nxitĂ«n qasje kĂ«rcĂ«nuese tĂ« turmĂ«s ndaj gazetares Sara Demushi.

Në fund të vitit, mesazhe kërcënuese iu drejtuan gazetarit Osman Stafa, i cili ka raportuar vazhdimisht për kushtet në Spitalin Onkologjik. Një profil anonim në Instagram i bënte thirrje që mos të shfaqej më në spital, përndryshe do të kishte pasoja për jetën.

Rastet në fjalë treguan se rreziku për gazetarët mbetet real dhe i pranishëm, pavarësisht përmirësimeve në klasifikimet ndërkombëtare si ato të RSF-së.

The post 2025, një vit i vështirë për gazetarët dhe lirinë e medias appeared first on Citizens.al.

↗

Gazetarja e Sky News shanë gjatë transmetimit live

✇Telegrafi
By: Burim Tmava


Një gazetare e Sky News gjatë transmetimit live ka sharë, një gabim i madh për kanalin e lajmeve.

Gjithçka ndodhi gjatë emisionit të mëngjesit të së shtunës në Sky News, me prezantueset Anna Jones dhe Kamali Melbourne, transmeton Telegrafi.

Gjatë një segmenti që mbulonte akuzat se David Walliams kishte ngacmuar dhe sjellë në mënyrë të papërshtatshme ndaj anëtareve femra të stafit, prezantueset kaluan te korrespondentja e arteve dhe argëtimit e Sky, Katie Spencer.

Spencer filloi të diskutonte karrierën e Walliams si komediane dhe shkrimtare për fëmijë përpara se të ngatërronte skenarin e saj dhe e frustruar të thoshte: 'Oh, dreqin, do të filloj përsëri. Mos më transmeto live kurrë duke sharë' përpara se të rifillonte segmentin përsëri.

Kamera më pas kthehet në studio për të zbuluar Jones dhe Melbourne me pamje të hutuar, të cilët më pas kërkojnë falje nëse shikuesit dëgjuan ndonjë gjuhë të keqe. /Telegrafi/


↗

Presidenti Begaj pret gazetarët për festat e fundvitit, vlerëson përgjegjësinë e medias ndaj interesit publik (VIDEO)

✇Albeu
By: V K

Mbrëmjen e djeshme, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj, zhvilloi pritjen tradicionale me rastin e festave të fundvitit me gazetarë dhe përfaqësues të mediave.

Kreu i Shtetit, u uroi profesionistëve të medias një vit të ri plot suksese, duke theksuar se ky takim shkon përtej karakterit festiv dhe përfaqëson një shenjë mirënjohjeje për punën dhe përkushtimin e tyre të përditshëm.

Gjithashtu në fjalën e tij, Presidenti Begaj, vlerësoi rolin e gazetarisë si një profesion me sfida të mëdha dhe me përgjegjësi të lartë publike.

“GjithmonĂ« kam menduar se profesioni i mjekut Ă«shtĂ« mĂ« i bukuri nĂ« botĂ«. NĂ« fakt jam gabuar, sepse, siç e thotĂ« edhe shkrimtari kolumbian Gabriel GarcĂ­a MĂĄrquez, gazetaria Ă«shtĂ« profesioni mĂ« i bukur nĂ« botĂ«. ËshtĂ« njĂ« profesion i vĂ«shtirĂ«, me shumĂ« sfida, por me njĂ« pĂ«rgjegjĂ«si edhe mĂ« tĂ« madhe. MjekĂ«t e kanĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« ndaj individit, ndĂ«rsa ju keni pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« ndaj interesit publik. Ju keni qenĂ« tĂ« pranishĂ«m kudo, duke u pĂ«rkushtuar dhe angazhuar gjithmonĂ«â€, u shpreh Begaj.

Duke vlerësuar angazhimin e vazhdueshëm të gazetarëve në çdo situatë, Presidenti u shpreh se përkushtimi dhe prania e tyre janë thelbësore për funksionimin e demokracisë dhe për forcimin e besimit të publikut.

Begaj falenderoi përfaqësuesit e mediave për kontributin e dhënë gjatë gjithë vitit, duke nënvizuar se përgjegjësia për informimin e saktë dhe të vërtetë është ajo që e bën gazetarinë një profesion për të qenë krenar.

Fjala e presidentit Bajram Begaj:

“MirĂ«mbrĂ«ma tĂ« gjithĂ«ve!

Në fakt, unë nuk kam për të mbajtur fjalë.

Dua vetëm një minutë vëmendje.

Shumë faleminderit për pjesëmarrjen sot të gjithë ju, gazetarë dhe përfaqësues të medias!

E konsideroj si takim festiv, meqenëse jemi në prag të mbylljes së vitit, por më shumë se sa një takim festiv, është një mirënjohje, një mirënjohje për çfare ju bëni përgjatë gjithë vitit.

Në fakt, si çdo vit tjetër, ka qenë i pasur me ngjarje, nga ngjarjet rutinë, deri te ngjarjet dinamike, politike, që më mirë se ju, askush tjetër nuk i raporton.

GjithmonĂ« kam menduar se profesioni i mjekut Ă«shtĂ« profesioni mĂ« i bukur nĂ« botĂ«. NĂ« fakt, jam gabuar, sepse, siç e thotĂ« edhe shkrimtari i njohur kolumbian, Gabriel Garcia MĂĄrquez, “Gazetaria Ă«shtĂ« profesioni mĂ« i bukur nĂ« botĂ«â€, sepse Ă«shtĂ« njĂ« profesion i vĂ«shtirĂ«, me shumĂ« sfida, por qĂ« ka njĂ« pĂ«rgjegjĂ«si shumĂ« mĂ« tĂ« madhe se mjekĂ«t: mjekĂ«t pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e kanĂ« me individin, ndĂ«rsa ju pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e keni me interesin publik. Dhe ju keni qenĂ« prezent kudo pĂ«r tĂ« raportuar, pĂ«r tĂ« informuar. Keni qenĂ« nĂ« rrugĂ«, keni qenĂ« nĂ« institucione, kohĂ« pa kohĂ«, duke u pĂ«rkushtuar dhe duke u angazhuar gjithmonĂ«.

Sot Ă«shtĂ« dita pĂ«r t’ju falĂ«nderuar pĂ«r pĂ«rkushtimin, pĂ«r kontributin, dhe besoj se pĂ«rgjegjĂ«sia e informimit pĂ«r tĂ« vĂ«rtetĂ«n Ă«shtĂ« ajo çfarĂ« juve ju bĂ«n krenarĂ«.

Shumë faleminderit për punën dhe misionin tuaj!

NĂ« fund, dua ta mbyll, meqenĂ«se jemi nĂ« prag tĂ« festave, duke uruar pĂ«r secilin nga ju, pĂ«r familjet tuaja, gĂ«zuar festat, njĂ« vit sa mĂ« tĂ« mbarĂ« e sa mĂ« tĂ« suksesshĂ«m pĂ«r ju dhe pĂ«r tĂ« gjithĂ« shqiptarĂ«t”, u shpreh presidenti Begaj.

 

The post Presidenti Begaj pret gazetarët për festat e fundvitit, vlerëson përgjegjësinë e medias ndaj interesit publik (VIDEO) appeared first on Albeu.com.

↗

Organizatat e medias dënojnë kërcënimet ndaj gazetarit Osman Stafa

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu

Kërcënimet ndaj gazetarëve po shndërrohen në praktikë shqetësuese në Shqipëri, veçanërisht kur ndodhin pas raportimeve që prekin institucionet publike dhe mungesën e llogaridhënies.

Rasti i fundit ndaj gazetarit Osman Stafa, pas raportimeve nga Onkologjiku, rikthen në qendër të vëmendjes cenueshmërinë e gazetarëve në terren dhe mangësitë në garantimin e sigurisë së tyre.

Rasti i gazetarit Osman Stafa

NjĂ« kĂ«rcĂ«nim me jetĂ« iu dĂ«rgua gazetarit Osman Stafa nĂ« “Instagram”, pas raportimeve tĂ« tij pĂ«r kushtet nĂ« Spitalin Onkologjik. Mesazhi i kĂ«rkonte tĂ« mos shfaqej mĂ« nĂ« spital, me paralajmĂ«rimin se nĂ«se do tĂ« bĂ«nte tĂ« kundĂ«rtĂ«n do tĂ« kishte pasoja.

Stafa e cilësoi kërcënimin përpjekje për ta trembur dhe tërhequr nga raportimet, të cilat kanë qenë të vazhdueshme duke ekspozuar vështirësitë që përballin pacientët e sëmurë në trajtimin e kancerit. Ai tha për Citizens.al se do ta vijojë punën në spital pa asnjë ndryshim.

“NĂ«se unĂ« do tĂ« pĂ«rballem me ata qĂ« janĂ« pas kĂ«saj gjĂ«sĂ« [mesazhit], ose do tĂ« mĂ« rrihnin, ose do tĂ« mĂ« vrisnin,” tregoi Stafa pĂ«r pĂ«rmbajtjen e mesazhit duke shtuar se pĂ«r tĂ« ka pasur “zero ndikim”.

Sipas tij, profili që i dërgoi mesazhin është hapur vetëm dy muajt e fundit. Rasti është denoncuar në polici, e cila ka nisur procedurat për identifikimin e autorëve.

“Kjo Ă«shtĂ« sfida qĂ« po u bĂ«j kĂ«tyre personave, qĂ« çfarĂ«do qĂ« tĂ« bĂ«ni, mua nuk mĂ« intimidoni me kĂ«rcĂ«nime tĂ« tilla,” theksoi Stafa.

Gazetari u shpreh se procedurat për identifikimin e personave që kërcënojnë ngjashëm në rrjetet sociale zgjasin 3-4 muaj, por që sidoqoftë autorët mundet të identifikohen.

“NĂ« momentin qĂ« bĂ«j kallĂ«zim pĂ«r kĂ«rcĂ«nim jete pĂ«r shkak tĂ« detyrĂ«s, policia ia referon prokurorisĂ«, prokuroria e çon nĂ« gjykatĂ« dhe me vendim gjykate i shkohet kompanisĂ« Meta, e cila sjell mĂ« pas tĂ« dhĂ«nat nĂ« çfarĂ« e-maili Ă«shtĂ« adresa dhe me çfarĂ« numĂ«r telefoni”, pĂ«rfundoi Stafa.

Organizatat e medias solidaritet dhe apel për hetim të menjëhershëm

Rrjeti i Gazetarëve të Sigurt (SafeJournalists) përshëndeti denoncimin e menjëhershëm dhe vlerësoi raportimet e Stafës për Onkologjikun, që sipas tyre kanë rritur ndërgjegjësimin publik dhe kërkesën për llogaridhënie.

Ajo i bëri thirrje policisë dhe prokurorisë që ta trajtojnë rastin me prioritet, të identifikojnë autorin dhe të garantojnë që gazetarët të raportojnë lirisht pa frikë në punën e tyre.

“[
] gazetarĂ«t tĂ« kenĂ« mundĂ«si tĂ« raportojnĂ« lirisht pĂ«r çështje me interes publik, pĂ«rfshirĂ« funksionimin e institucioneve shĂ«ndetĂ«sore, pa pasur frikĂ« nga hakmarrja”, u tha nĂ« deklaratĂ«.

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë kërkoi hetim të posaçëm, duke theksuar se kërcënimi lidhet me një cikël të gjatë investigimesh në institucionin kryesor spitalor të vendit.

Asociacioni i Gazetarëve të Shqipërisë e quajti rastin sulm të drejtpërdrejtë ndaj lirisë së shprehjes dhe theksoi se intimidimet anonime synojnë heshtjen e zbulimit të abuzimeve që dëmtojnë pacientët më vulnerabël.

Organizatat kërkuan garantimin e sigurisë për çdo gazetar që ushtron detyrën në interes publik.

Lexoni gjithashtu:

The post Organizatat e medias dënojnë kërcënimet ndaj gazetarit Osman Stafa appeared first on Citizens.al.

↗

Kurteshi përplaset me gazetarët: Largohuni, po i këqyrni kompjuterat e dokumentet

✇Telegrafi
By: Jehona Hulaj


Anëtari i KQZ-së, Sami Kurteshi është përplasur me gazetarët në mbledhjen e Komisionit Qendror Zgjedhor duke thënë se gazetarët po shohin dokumentet dhe po këqyrin në kompjutera.

Kurteshi pas përmbylljes së punimeve të KQZ-së u tha gazetarëve që të tërhiqen në këndin që është i parashikuar për ta.

"Gazetarët përtej atje nuk kanë të drejtë të hyjnë këtu. Përfundimisht ne jemi marrë vesh këndi i mediave është atje, as nuk ju pengoi kërkush. Po i shohin dokumentet po këqyrin në kompjutera. Ju lutem këndi i mediave është atje. Ju lutem këndi i mediave është atje, largohuni", tha Kurteshi./kp/

↗

Shumëçka në rrezik: Inteligjenca artificiale po ndryshon marrëdhënien mes gazetarëve dhe audiencës

✇Telegrafi
By: Agron Shala


Nga: Margaret Simons / The Guardian
PĂ«rkthimi: Telegrafi.com

Ideja e shërbimit ndaj publikut është ngulitur në palcën e gazetarisë - qëkur u krijua ky profesion.

Qofshin lajmet cilësore për informim të qytetarisë, apo sensacionet dhe thashethemet, redaksitë e redaktorët gjithmonë në mendje kishin dëshirat dhe nevojat e audiencave - fisnike apo të ulëta.

Por, kjo marrëdhënie po ndryshon në mënyra të rëndësishme dhe të rrezikshme - ndryshimi më i fundit në 50 vjet, një përçarje e jetës sonë mediatike dhe publike e nxitur nga teknologjia.

Më lejoni të shpjegoj.

Nëse përdorni një motor kërkimi si Google, kohët e fundit, do ta keni vërejtur se kur kërkoni informacion për një temë, ju shfaqet një përmbledhje e thjeshtë e fakteve kryesore në krye të rezultateve të kërkimit. Janë të pranishme vegëzat për më shumë informacion, nëse dëshironi, por shumica e njerëzve kënaqen me përmbledhjen.

Kjo do të thotë se më pak njerëz klikojnë te faqet e mediave për të kërkuar lajmet. Deri tani, prirja është e vogël, por të gjithë presin që të rritet. Dhe, kjo minon modelet e biznesit të medias. Më pak shikueshmëri në faqen ose aplikacionin e një organizate mediatike do të thotë më pak abonentë dhe më pak reklamues të gatshëm që paguajnë për të arritur te një audiencë në rënie.

Le ta lëmë mënjanë, për momentin, çështjen e saktësisë së përmbledhjeve të gjeneruara nga robotët, sepse shumica e tyre janë mjaft të sakta. Gafat janë shumë të sikletshme, ndonjëherë të rrezikshme, por gjithashtu gjithnjë e më të rralla.

Kjo për faktin se kompanitë e IA-së [inteligjencës artificiale] - Google, OpenAI dhe të tjerët - po nënshkruajnë marrëveshje, me kompanitë mediatike, që lejojnë të përdorin përmbajtje të shkruar nga gazetarët, përfshirë dekada të arkivave mediatike, për të trajnuar dhe ushqyer robotët e tyre.

Shumica e kompanive të mëdha mediatike kanë nënshkruar një lloj marrëveshjeje, dhe është e lehtë të kuptohet pse. Modelet e biznesit të medias janë tensionuar vazhdimisht, madje janë thyer nga valët e njëpasnjëshme të ndryshimeve teknologjike.

Paratë që ofrohen për licencimin e përmbajtjes për kompanitë e IA-së janë thuajse të parezistueshme. Kur të gjithë këtë po e bëjnë, kush guxon të mbetet pas?

KompanitĂ« etike mediatike e mbrojnĂ« marrĂ«veshjen me kushte tĂ« formuluara pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« pak kontroll dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur reputacionin e tyre.

Por, kjo mund të errësojë mekanizmin bazik - çarjen në marrëdhënien mes gazetarëve dhe audiencave të tyre. Bartja e fuqisë nga brendet mediatike te brendet e IA-së dhe pronarët e tyre.

Inteligjenca artificiale është kaq e re dhe zhvillohet kaq shpejt, saqë vetëm të marrët do të bënin parashikime këmbëngulëse. Ndoshta ka një flluskë, dhe ndoshta ajo do të shpërthejë. Ndoshta brenda pak muajsh do të dalë një model tjetër.

Por, kam frikë se nëse prirjet aktuale vazhdojnë, organizatat mediatike mund të kalojnë shumë shpejt nga modeli biznes drejt publikut, në një model biznes drejt biznesit.

Kompanitë e IA-së do të ndërhyjnë mes gazetarit dhe audiencës.

Sot, 22 përqind e australianëve paguajnë për lajme, sipas raportit vjetor për lajmet dixhitale të Universitetit të Kanberës.

Kjo sugjeron njĂ«farĂ« besnikĂ«rie ndaj brendit. Por, 22 pĂ«rqindĂ«shi nuk Ă«shtĂ« as afĂ«r shumicĂ«s. Dikur shumica e familjeve blinte gazetĂ«. Tani, media cilĂ«sore komerciale nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« biznes “masiv”. ËshtĂ« shĂ«rbim pĂ«r njĂ« elitĂ«.

Ata që nuk paguajnë marrin informacionin nga televizionet pa pagesë (ende të rëndësishme, por në rënie të shpejtë), rrjetet sociale (ende në rritje) ose shumë burime falas, përfshirë influencerët, podkasterët dhe partizanët politikë. Disa njerëz i shmangin krejtësisht lajmet. Në këtë vend mund të jemi mirënjohës që burimet falas përfshijnë transmetuesit publikë, të cilët janë gjerësisht të besueshëm dhe ruajnë standardet e saktësisë dhe paanshmërisë.

Tani, më shumë se kurrë, brendet cilësore të medias varen nga marrëdhëniet me audiencën për rëndësinë dhe mbijetesën financiare. Dhe, megjithatë, në marrëveshjet me kompanitë e IA-së, mund të jenë duke shkëmbyer pikërisht gjërat nga të cilat varet kjo marrëdhënie.

A ka rëndësi nëse gazetarët hulumtojnë dhe shkruajnë përmbajtje për përdorim nga bizneset e IA-së, e jo si shërbim i drejtpërdrejtë për publikun?

Ka shumë rëndësi.

Këto janë rreziqet:

Së pari, më e dukshmja: nëse gazetaria nuk i shërben interesave të atyre që kontrollojnë IA-në, përmbajtja mund të mos botohet ose mund të shtrembërohet apo të censurohet. Ne tashmë e shohim këtë në disa nga rezultatet e kërkimit që shfaqen nga Grok-u i Elon Muskut.

Së dyti, humbasim një nga përfitimet kryesore të qasjes në faqe, aplikacion apo kanal të një medie. Mëson për gjërat për të cilat as nuk të ka shkuar mendja të interesohesh, që udhëhiqen në një pako nga njerëzit që ushtrojnë gjykimin.

Një model i dominuar nga IA-ja, në anën tjetër, përgjigjet vetëm për pyetje mbi temat specifike, ose për atë që nxjerr nga kërkimet e mëparshme tua. Ai nuk kujdeset për ty si bashkëqytetar.

Së treti, nëse kompanitë mediatike humbasin marrëdhënien direkte me audiencën, ato bëhen më të prekshme ndaj sulmeve. Sa pak e mundur është që publiku të dijë apo të kujdeset, e lëre më të mobilizohet për të mbrojtur një organizatë mediatike që ka zemëruar qeverinë, nëse informacioni i saj është konsumuar si pjesë e një përzierjeje burimesh?

Dhe, a do të mbijetojë ndjenja e detyrës publike dhe qëllimit publik që ende motivon redaksitë dhe gazetarët më të mirë, nëse marrëdhënia direkte me audiencën ndërpritet apo dobësohet?

Nuk ka kuptim të pretendojmë se ndryshimi nuk po ndodh, apo se mund të shmanget. Por, rreziqet duhet të adresohen.

Organizatat mediatike duhet tĂ« hyjnĂ« nĂ« lojĂ«, tĂ« mbrojnĂ« brendin e tyre duke ofruar pĂ«rmbajtje cilĂ«sore. Duhet ta bĂ«jnĂ« pĂ«rmbajtjen, pĂ«rfshirĂ« arkivat, mĂ« tĂ« lehtĂ« pĂ«r kĂ«rkim. Duhet t’u ofrojnĂ« abonentĂ«ve robotĂ«t e tyre tĂ« brendshĂ«m pĂ«r pyetje-pĂ«rgjigje. Kjo tashmĂ« po ndodh nĂ« shumĂ« organizata mediatike, por ndoshta jo mjaftueshĂ«m shpejt.

ËshtĂ« shumĂ« mĂ« e lehtĂ«, kur buxhetet janĂ« tĂ« pakta, tĂ« transferosh funksionalitetin te teknologjia e madhe, gjĂ« qĂ« e rrit edhe mĂ« shumĂ« dominimin dhe kontrollin e saj.

Ndoshta transmetuesit publikë të botës mund të bashkëpunojnë për të ndërtuar motorët e tyre të IA-së, të trajnuar mbi materiale të verifikuara faktike dhe që mbesin në duart publike.

Ose, ndoshta audienca do të ndiejë pakënaqësi ndaj përzierjeve të IA-së dhe zërit imitues.

Ndoshta njerëzit do ta vlerësojnë, dhe do të paguajnë për origjinalin, tekstin, thellësinë. Për intervistat dhe vëzhgimin dhe dëshminë - që janë zemra e gazetarisë.

Duhet të shpresojmë kështu.

Marrëdhënia midis gazetarit dhe audiencës është thelbësore për besimin, për qëndrueshmërinë, për aftësinë për të tërhequr vëmendjen ndaj çështjeve të pakëndshme dhe lajmeve të padëshiruara.

Ajo është thelbësore për idenë e publikut dhe interesin publik.

E humbasim atë me rrezikimin tonë. /Telegrafi/

↗

Rama pret te Pallati i Brigadave Marta Kos, “pĂ«rplaset” me gazetarĂ«t pĂ«r Ballukun: Kaq tĂ« vĂ«shtirĂ« e keni të 

✇Albeu
By: V K

Këtë të premte, ka pasur sërish replika mes gazetarëve dhe kryeministrit Edi Rama, për çështjen Balluku.

Teksa ai priste në Pallatin e Brigadave Marta Kos, kryeministri ka replikuar me një gazetare pasi ajo e pyeti nëse do ta shkarkonte Ballukun.

Rama: Kaq të vështirë e keni të respektoni kohën. Këtu jemi për të parë dhe ndjekur ardhjen e miqve sot, në një ditë kaq të rëndësishme për këtë vend.

MĂ« pas mund t’i bĂ«ni tĂ« gjitha pyetjet. Kjo ‘hapni vendin, se do tĂ« hidhem’, nuk shkon.

Kujtojmë se dje GJKKO dha dy masa ndaj Ballukut, pezullim dhe bllokim të pasaportës, duke e ndaluar atë që të dalë jashtë vendit. Balluku akuzohet për shkelje të barazisë në tendera.

The post Rama pret te Pallati i Brigadave Marta Kos, “pĂ«rplaset” me gazetarĂ«t pĂ«r Ballukun: Kaq tĂ« vĂ«shtirĂ« e keni të  appeared first on Albeu.com.

↗

Rama pyetet për Ballukun që është nën hetim nga SPAK, kryeministri mbyll konferencën

✇Albeu
By: V K

Këtë të mërkurë, kryeministri i vendit Edi Rama, shmangu komentet lidhur me hetimet që po zhvillon SPAK ndaj zëvendëskryeministres dhe ministres së Infrastrukturës, Belinda Balluku.

Gjatë konferencës për shtyp të mbajtur pas publikimit të raportit të Komisionit Europian, Rama u pyet nga gazetarët mbi hetimin ndaj Ballukut, por zgjodhi të mos japë asnjë përgjigje dhe të mbyllë konferencën me ambasadorin e BE.

Pyetja iu bë në anglisht, me qëllim që të dëgjohej edhe nga diplomati i BE.

Pas pyetjes, kryeministri mbylli konferencën, duke mos bërë asnjë koment mbi kete çështje.

The post Rama pyetet për Ballukun që është nën hetim nga SPAK, kryeministri mbyll konferencën appeared first on Albeu.com.

↗

OSBE nĂ« KosovĂ« publikon dokumentarin “PĂ«rtej titujve”, kĂ«rkohet mbrojtje mĂ« e fortĂ« pĂ«r gazetarĂ«t

✇Telegrafi
By: Jehona Hulaj



NĂ« DitĂ«n NdĂ«rkombĂ«tare pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund mosndĂ«shkimit tĂ« krimeve kundĂ«r gazetarĂ«ve, misioni i OSBE-sĂ« nĂ« KosovĂ« ka lansuar dokumentarin “PĂ«rtej titujve”, qĂ« trajton rritjen e kĂ«rcĂ«nimeve ndaj profesionistĂ«ve tĂ« medias dhe nevojĂ«n urgjente pĂ«r mbrojtje institucionale mĂ« tĂ« fortĂ«.

I realizuar në bashkëpunim me gazetarë vendorë, dokumentari nxjerr në pah ngacmimet online, fushatat e njollosjes dhe sulmet fizike që janë shtuar ndjeshëm gjatë vitit 2025. Vetëm nga janari e deri tani janë raportuar 56 incidente kundër gazetarëve, duke e tejkaluar numrin total të rasteve të vitit të kaluar. Sipas OSBE-së, gazetaret gra mbeten veçanërisht të cenueshme ndaj kërcënimeve me bazë gjinore.

Shefi i Misionit të OSBE-së në Kosovë, Gerard McGurk, tha se rritja e sulmeve dhe ngacmimeve online është shqetësuese dhe kërkon reagim të menjëhershëm.

“Rritja e sulmeve dhe e ngacmimeve online, veçanĂ«risht kundĂ«r gazetareve gra, Ă«shtĂ« thellĂ«sisht shqetĂ«suese dhe e papranueshme. Nevojiten pĂ«rpjekje mĂ« tĂ« mĂ«dha e tĂ« vazhdueshme pĂ«r t’u siguruar qĂ« gazetarĂ«t tĂ« mund tĂ« punojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« sigurt e tĂ« pavarur”, tha McGurk.

NĂ« kuadĂ«r tĂ« kĂ«saj nisme, OSBE-ja ka organizuar edhe njĂ« debat televiziv me temĂ«n e njĂ«jtĂ«, qĂ« do tĂ« transmetohet sonte nĂ« TV Dukagjini nĂ« orĂ«n 19:00, ku panelistĂ« – gazetarĂ« dhe pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« sistemit tĂ« drejtĂ«sisĂ« do tĂ« diskutojnĂ« sfidat dhe pĂ«rgjigjet institucionale ndaj kĂ«rcĂ«nimeve qĂ« pĂ«rballen gazetarĂ«t.

Kryetari i Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës, Xhemajl Rexha, vuri në pah vështirësitë në të cilat po kalon gazetaria në vend

“KatĂ«r vitet e fundit kanĂ« qenĂ« mĂ« tĂ« vĂ«shtirat pĂ«r gazetarinĂ« nĂ« KosovĂ«. Sulmet janĂ« intensifikuar, ndĂ«rsa dĂ«nimet e buta po i trimĂ«rojnĂ« autorĂ«t e krimeve”, tha Rexha.

Në të njëjtën linjë, përfaqësuesi i OSBE-së për lirinë e medias, Jan Braathu, paralajmëroi për kulturën në rritje të mosndëshkimit:

“Situata pĂ«r gazetarĂ«t nĂ« KosovĂ« po pĂ«rkeqĂ«sohet, me njĂ« kulturĂ« shqetĂ«suese tĂ« pandĂ«shkueshmĂ«risĂ«. Autoritetet duhet ta njohin rolin thelbĂ«sor qĂ« luajnĂ« gazetarĂ«t nĂ« demokraci dhe tĂ« veprojnĂ« me vendosmĂ«ri pĂ«r tĂ« garantuar sigurinĂ« e tyre”, u shpreh Braathu.

Misioni i OSBE-së në Kosovë theksoi se siguria e gazetarëve është prioritet afatgjatë, duke kujtuar bashkëpunimin me Këshillin e Mediave të Shkruara, Komisionin e Pavarur të Mediave dhe Asociacionin e Gazetarëve të Kosovës.

Përmes këtij bashkëpunimi, OSBE ka ofruar ndihmë juridike për gazetarët, ka dhuruar jeleke dhe xhaketa mbrojtëse me mbishkrimin PRESS, si dhe ka organizuar trajnime të përbashkëta me Policinë e Kosovës për raportim në situata krize.

Gjithashtu, organizata ka përgatitur një Udhëzues për raportim nga gjykatat, me qëllim që gazetarët dhe pjesëtarët e gjyqësorit të kuptojnë më mirë rolet dhe përgjegjësitë e ndërsjella. /Telegrafi/


- YouTube www.youtube.com

↗

​Dita NdĂ«rkombĂ«tare pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund mosndĂ«shkimit tĂ« krimeve kundĂ«r gazetarĂ«ve

✇Telegrafi
By: Jehona Hulaj


Sot shĂ«nohet Dita NdĂ«rkombĂ«tare pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund mosndĂ«shkimit tĂ« krimeve kundĂ«r gazetarĂ«ve”, e cila u shpall nga Asambleja e PĂ«rgjithshme e Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«rmes RezolutĂ«s sĂ« AsamblesĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme A/RES/ 68/163, nĂ« vitin 2013.

Në vitet e kaluara më shumë se 1.000 gazetarë janë vrarë për raportimin e lajmeve dhe sjelljen e informacionit në publik. Në nëntë nga dhjetë raste vrasësit kalojnë të pandëshkuar.

Mosndëshkimi çon në më shumë vrasje dhe shpesh është simptomë e përkeqësimit të konfliktit dhe prishjes së ligjit dhe sistemeve gjyqësore.

UNESCO është e shqetësuar se pa ndëshkueshmëria dëmton shoqëritë e tëra duke mbuluar abuzime serioze të të drejtave të njeriut, korrupsionin dhe krimin.

Rezoluta e OKB-së u kërkoi shteteve anëtare të zbatojnë masa të caktuara që kundërshtojnë kulturën aktuale të pandëshkueshmërisë. Kjo rezolutë dënon të gjitha sulmet dhe dhunën ndaj gazetarëve dhe punonjësve të mediave.

Ajo gjithashtu nxit shtetet anëtare të bëjnë çmos për të parandaluar dhunën kundër gazetarëve dhe punonjësve të mediave, për të siguruar përgjegjshmëri, për të sjellë para drejtuesve autorët e krimeve kundër gazetarëve dhe punonjësve të mediave dhe të sigurojnë që viktimat të kenë qasje në mjete të përshtatshme juridike.

Dita NdĂ«rkombĂ«tare pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund mosndĂ«shkimit tĂ« krimeve kundĂ«r gazetarĂ«ve u zgjodh si datĂ« nĂ« pĂ«rkujtim tĂ« vrasjes sĂ« dy gazetarĂ«ve francezĂ« nĂ« Mali, mĂ« 2 nĂ«ntor 2013./kp/

↗

Droni rus ia mësyn ekipit të gazetarëve të huaj, ushtari ukrainas e rrëzon me pushkë

✇Telegrafi
By: Burim Tmava


Oleh Petrasiuk, oficer i zyrës për informim nga Brigada e 24-të e Mekanizuar e ushtrisë ukrainase e emëruar sipas Mbretit Danylo, ka rrëzuar një dron rus që po përpiqej të sulmonte një ekip të huaj gazetarësh në qytetin Kostiantynivka në rajonin e Donetskut.

"Kjo ndodhi ndĂ«rsa shoqĂ«ronte njĂ« gazetar nga gazeta holandeze Het Nederlands Dagblad. Gazetari po dokumentonte shkatĂ«rrimin e kishĂ«s nga njĂ« sulm nga pushtuesit. NĂ« atĂ« moment, njĂ« dron armik pĂ«rpoq tĂ« sulmonte ekipin e xhirimit”, u tha nga ushtria ukrainase, transmeton Telegrafi.

Oficeri nga divizioni i komunikimit të Brigadës së 24-të, Oleh Petrasiuk, e vuri re dronin armik në kohë dhe e rrëzoi me pushkën e tij.

Ky veprim i tij shpëtoi jetën e bashkëluftëtarëve të tij dhe gazetarit, kurse pamjet e këtij momenti janë publikuar në rrjetet sociale.

Në video shihet ushtari ukrainas që shënjestron dhe rrëzonin dronin, që kishte për cak bashkëluftëtarët dhe ekipin e huaj të gazetarëve. /Telegrafi/

↗

Raporti i OSBE-ODIHR: Censurë dhe pabarazi në media gjatë zgjedhjeve

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu

Raporti përfundimtar i OSBE-ODIHR mbi zgjedhjet parlamentare të 11 majit 2025 nxori n ë pah problematika domethënëse si pabarazinë në garë, keqpërdorimin e burimeve shtetërore dhe censurën në media.

Një pjesë e konsiderueshme e raportit flet për rolin e medias dhe ndikimin që pati si pushtet i katërt. Por sipas tij, shumica e mediave shqiptare varen nga financime të paqarta, të lidhura me interesa politike dhe biznesi, duke cenuar pluralizmin dhe cilësinë e informacionit publik.

“PĂ«rqendrimi i pronĂ«sisĂ« nĂ« media minon mĂ« tej shumĂ«llojshmĂ«rinĂ« e burimeve tĂ« informacionit, nĂ« kundĂ«rshtim me standardet ndĂ«rkombĂ«tare”, thuhet nĂ« raport.

Në këtë këndvështrim, Zyra për Institucione Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) e Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) kërkon miratimin e një kuadri të plotë ligjor për transparencën e pronësisë dhe mbrojtjen e autonomisë redaksionale nga ndërhyrjet politike dhe ekonomike.

RTSH dhe AMA pa pavarësi reale

Sipas raportit, as Radio Televizioni Shqiptar (RTSH) dhe as Autoriteti i Mediave Audiovizive (AMA) nuk gëzojnë pavarësi të vërtetë institucionale.

“Procedura bipartizane e emĂ«rimeve nuk garanton pavarĂ«sinĂ« faktike tĂ« tyre,” thuhet nĂ« dokument, teksa rekomandohet depolitizimi i kĂ«tyre institucioneve pĂ«rmes njĂ« procesi tĂ« gjerĂ« konsultimi publik me median e pavarur dhe shoqĂ«rinĂ« civile.

Presioni dhe autocensura

Raporti vëren se pronarët e mediave ushtrojnë ndikim të drejtpërdrejtë mbi përmbajtjen editoriale, ndërsa autocensura mbetet praktikë e zakonshme mes gazetarëve.

“[
] gazetarĂ«t pĂ«rballen vazhdimisht me sulme verbale dhe, nĂ« disa raste, edhe fizike nga zyrtarĂ« publikĂ«,” thekson raporti, duke shtuar se numri i konferencave qeveritare Ă«shtĂ« ulur ndjeshĂ«m teksa gazetarĂ«t pengohen tĂ« marrin pjesĂ« nĂ« aktivitete.

Në shumë raste, mbulimi editorial është zëvendësuar nga materiale të prodhuara nga vetë institucionet.

Agjencia e Medias dhe Informacionit (MIA), qĂ« vepron nĂ«n zyrĂ«n e Kryeministrit, cilĂ«sohet “filtruese e informacionit publik”.

Sipas raportit, reduktimi i financimeve ndërkombëtare ka goditur edhe mediat e pavarura të shoqërisë civile, të vetmet që ofrojnë gazetari hulumtuese me interes publik.

Vëzhguesit e ODIHR-it dhe organizatat e shoqërisë civile kanë raportuar raste të frikësimit dhe pengimit të gazetarëve gjatë periudhës zgjedhore.

Liria e shprehjes dhe paditë strategjike (SLAPP)

Edhe pse Kushtetuta garanton lirinë e shprehjes, raporti vëren se shpifja mbetet vepër penale në Shqipëri.

Gazetarët janë përballur me një numër të lartë padish civile dhe penale për shpifje, përfshirë raste të padive strategjike kundër pjesëmarrjes publike, njohur me akronimin SLAPP.

OSBE-ODIHR rekomandon dekriminalizimin e plotë të shpifjes dhe harmonizimin e dispozitave civile me standardet ndërkombëtare.

Raporti përmend rastin e gazetarit Elton Qyno, të cilit iu sekuestruan pajisjet elektronike gjatë raportimit për një çështje të krimit të organizuar.

Gjykata, sipas raportit, e cilĂ«soi sekuestrimin “ndĂ«rhyrje tĂ« tepruar nĂ« tĂ« drejtĂ«n e informimit publik”.

Pabarazia në mbulimin mediatik të fushatës

Kodi i Transmetimit kërkon mbulim të paanshëm gjatë zgjedhjeve, por Kodi Zgjedhor nuk garanton trajtim të barabartë për partitë joparlamentare.

Sipas raportit, dy partitë kryesore, Partia Socialiste (PS) dhe Demokratike (PD), dominuan hapësirën televizive, duke marrë mbi 40% të kohës në ekranet kombëtare (RTSH, TVKlan, Top Channel, A2-CNN, etj.), ndërsa garuesit e tjerë jo më shumë se 5%.

Një pjesë e madhe e materialeve televizive u prodhua nga vetë partitë politike. Raporti thekson se kjo qasje me mbulime të vetëprodhuara dhe paguara përbëjnë reklamë politike dhe vendosin në disavantazh garuesit që nuk kanë mundësi financiare.

ODIHR kërkon që çdo material i tillë i prodhuar nga partitë të etiketohet qartë si reklamë politike dhe të ndalohet përfshirja e tij në programet redaksionale duke shtyrë dhe institucionet si Komisionin Qendror të Zgjedhjeve të garantojë zbatimin efektiv të ligjit.

Ndalimi i TikTok dhe fushata online e kufizuar

Raporti kritikon edhe vendimin e pĂ«rkohshĂ«m tĂ« qeverisĂ« pĂ«r mbylljen e platformĂ«s TikTok mĂ« 6 mars 2025, tĂ« cilin e konsideron “tĂ« papajtueshĂ«m me standardet ndĂ«rkombĂ«tare”.

Sipas ODIHR, ky ndalim kufizoi aftësinë e partive joparlamentare për të bërë fushatë në kushte alternative dhe të barabarta.

Në përfundim, raporti nënvizon se mjedisi i kontrolluar mediatik dhe mungesa e transparencës institucionale privuan qytetarët nga informacioni i pavarur dhe të besueshëm mbi garën zgjedhore.

Lexoni gjithashtu:

The post Raporti i OSBE-ODIHR: Censurë dhe pabarazi në media gjatë zgjedhjeve appeared first on Citizens.al.

↗

Izraeli vazhdon të ndalojë hyrjen e gazetarëve në Rripin e Gazës

✇Koha Jone
By: melisa

GazetarĂ«t ndĂ«rkombĂ«tarĂ« ende nuk lejohen tĂ« hyjnĂ« lirshĂ«m nĂ« Rripin e GazĂ«s, pavarĂ«sisht marrĂ«veshjes pĂ«r armĂ«pushim nĂ« konfliktin mes Izraelit dhe Hamasit. Shoqata e Shtypit tĂ« Huaj (FPA) ka kĂ«rkuar zyrtarisht qĂ« gazetarĂ«ve t’u mundĂ«sohet qasja nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ« bregdetare tĂ« mbyllur. KĂ«rkesa u shqyrtua nĂ« njĂ« seancĂ« tĂ« GjykatĂ«s sĂ« LartĂ« nĂ« Jerusalem, e cila i dha qeverisĂ« izraelite njĂ« afat prej


Source

↗

Kodi i ri Penal: Cilat nene kërcënojnë lirinë e medias?

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj

Drafti i Kodit të ri Penal propozon dënime që rrezikojnë të heshtin gazetarët dhe të penalizojnë opinionin publik. Përmes një raporti analitik, qendra Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim (SCiDEV) ngre alarmin për pasojat që mund të sjellë miratimi i tij pa reflektuar ndryshime.

Propozimi, i publikuar nga Ministria e Drejtësisë më 27 gusht, përfaqëson një nga reformat më të thella të legjislacionit shqiptar që nga viti 1995. Qeveria thotë se e përafron kodin me standardet evropiane. Por, sipas analizës së SCiDEV, ai rrezikon të instrumentalizohet për censurë.

Në një raport të detajuar me këndvështrim ligjor dhe të së drejtës në fushën e medias, SCiDEV ka vënë në pah nenet më problematike, të cilat mund të përdoren kundër gazetarëve, aktivistëve të shoqërisë civile, apo dhe vetë sinjalizuesit.

Ndër nenet më shqetësuese cilësohen ato për shpifjen, fyerjen, ndikimin në drejtësi dhe përdhosjen e figurave shtetërore. Raporti shoqërohet me pesë rekomandime konkrete.

Nenet më problematike: Nga shpifja te fyerja e rëndë

Neni 865 i draftit, zgjeron përkufizimin e shpifjes duke përfshirë dëmtimin e reputacionit të institucioneve dhe jo vetëm individëve, sanksionon faljen publike, përgënjeshtrimin dhe gjoba që mund të dyfishohen nëse shpifja ndodh në media apo rrjete sociale.

Formulimi heq specifikimin e deklarimeve “me dijeni se janĂ« tĂ« rreme” tĂ« Nenit 120 qĂ« Ă«shtĂ« aktualisht nĂ« Kodin Penal dhe ka qasje me dy standarde pasi pĂ«rkrah zyrtarĂ«t duke rritur ndĂ«shkimet pĂ«r rastet ku situatat u adresohen atyre.

SCiDEV vlerĂ«son se kĂ«to ndryshime nuk duhen miratuar pasi “bien ndesh me parimet e proporcionalitetit dhe me vetĂ« rekomandimet e BE-sĂ« pĂ«r dekriminalizimin e shpifjes”.

Formulimi i Nenit për shpifjen në draftin e Kodit Penal/Citizens.al

Neni 863 qĂ« trajton fyerjen, ndryshon Nenin 119 tĂ« Kodit aktual duke shtuar njĂ« kategori tĂ« re si “fyerja e rĂ«ndĂ«â€ me pĂ«rkufizime tĂ« paqarta ligjore (si: dĂ«mtimi i vetĂ«velerĂ«simit tĂ« viktimĂ«s, zakonet e mira, shqetĂ«sim i opinionit publik etj.) por qĂ« dĂ«nohet deri me 2 muaj burg.

Raporti ngre shqetësimin se këto formulime mund të përdoren për të ndëshkuar opinionet kritike apo komentet politike duke rritur frikën dhe vetëcensurën. Ngjashëm SCiDEV vlerëson se këto ndryshime nuk duhen miratuar pasi nuk përputhen me rekomandimet e BE-së, që rekomandon se dënimi me burg për fyerje duhet të eliminohet.

NĂ« Nenin 536, qĂ« flitet pĂ«r mbrojtjen e pavarĂ«sisĂ« sĂ« gjyqĂ«sorit – pĂ«r tĂ« cilin nĂ« Kodin aktual nuk ka pasur specifikime tĂ« ngjashme dhe konsiderohet si risi pozitive – ka formulime tĂ« paqarta si “rrethanat shtypĂ«se” ndaj pavarĂ«sisĂ« sĂ« gjyqĂ«sorit, apo “synimi haptazi” i ndikimit.

Formulimi nuk ofron mbrojtje për gazetarët. SCiDEV vlerëson se ai rrezikon të keqpërdoret për të cenuar lirinë e shprehjes së opinionit ndaj proceseve gjyqësore me interes të lartë për publikun, të cilat cilësohen si kritikë legjitime.

Praktika e vendeve të tjera kryesisht kufizohet me shpërndarjen e paligjshme të provave të hetimit teksa masa me burgim cilësohet jo proporcionale.

Ky koncept, qĂ« njihet si “scandalizing the judiciary”, ka origjinĂ« nga “English Common Law” dhe nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar Ă«shtĂ« shfuqizuar qĂ« nga viti 2013, pikĂ«risht pĂ«r shkak tĂ« rrezikut qĂ« ngre ndaj lirisĂ« sĂ« shprehjes. Ndaj SCiDEV rekomandon qĂ« Neni 536 tĂ« riformulohet.

Zbehja e lirisë së fjalës, satirës dhe humorit politik

Neni 852 i titulluar “Shkelja e lirisĂ« sĂ« mendimit dhe shprehjes” ndryshon Nenin 261 tĂ« kodit aktual pĂ«r “Pengimin e ushtrimit tĂ« sĂ« drejtĂ«s pĂ«r t’u shprehur, grumbulluar dhe manifestuar”. Ai zgjeron mbrojtjen e lirisĂ« sĂ« shprehjes duke pĂ«rfshirĂ« “lirinĂ« e shtypit”, por sipas SCiDEV mund tĂ« kishte si formulim “lirinĂ« e medias”.

Në raport SCiDEV thotë se mbrojtja e ofruar nuk është sistematike e lidhur me dispozitat penale ekzistuese për dhunën ndaj gazetarëve dhe nuk përfshin masat anti-SLAPP që rekomandohen nga BE-ja. Ndaj ajo propozon që gazetarët të trajtohen njësoj si punonjës të shërbimeve me interes publik, dhe të përfshihen në Nenin 338, që sanksionon dhunën apo kanosjen ndaj tyre.

Neni 235, mbi “pĂ«rdhosjen e RepublikĂ«s” ndryshon Nenin 268 tĂ« kodit aktual qĂ« flet pĂ«r “PoshtĂ«rimin e RepublikĂ«s dhe simboleve tĂ« saj”. Ai parashikon dĂ«nime penale deri nĂ« katĂ«r vjet burg pĂ«r “pĂ«rdhosje tĂ« figurave shtetĂ«rore” si Presidenti, Kuvendi, Qeveria, apo edhe dĂ«shmorĂ«t e Atdheut.

Formulimi i Nenit për përdhosjen e Republikës në draftin e Kodit Penal/Citizens.al

Përfshirja e këtyre kategorive e shndërron kritikën politike, satirën apo dhe vetë protestën në vepra penale. SCiDEV vlerëson se pika që i përfshin këto kategori duhet hequr.

“Origjina e kĂ«tij neni i ngjan ligjeve ‘lĂšse-majesté’. KĂ«to janĂ« hequr nga legjislacioni i FrancĂ«s dhe BelgjikĂ«s si antidemokratike,” thekson raporti.

Neni 515, qĂ« trajton publikimin e akteve sekrete tĂ« hetimit – parashikim i cili nuk gjendet nĂ« Kodin aktual – lejon ndĂ«shkimin me burg deri nĂ« katĂ«r vjet, edhe nĂ«se informacioni Ă«shtĂ« siguruar nga burime zyrtare. Ai nuk qartĂ«son nĂ«se gazetari apo qytetari qĂ« e publikon aktin mund tĂ« mbrohet nĂ« emĂ«r tĂ« interesit publik.

Ky formulim, në mungesë të përjashtimeve për gazetarët, mund të përdoret për të heshtur sinjalizuesit dhe mediat që raportojnë mbi korrupsionin apo proceset e rëndësishme. Ndaj SCiDEV rekomandon që ai të rishikohet.

Një draft-kod që mund të cenojë themelet e demokracisë

NĂ« njĂ« kohĂ« kur ShqipĂ«ria pretendon tĂ« pĂ«rmbushĂ« kriteret pĂ«r integrimin nĂ« BE – madje me hapa tĂ« pĂ«rshpejtuar sipas qeverisĂ« brenda vitit 2030 – drafti i Kodit tĂ« ri Penal rrezikon aspekte tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r njĂ« sistem demokratik si pluralizmi i mendimit, lirinĂ« e medias apo dhe vetĂ« hapĂ«sirĂ«n e debatit publik.

“GazetarĂ«t dhe rojtarĂ«t e tjerĂ« publikĂ« [
] nuk duhet tĂ« penalizohen penalisht pĂ«r ushtrimin e njĂ« funksioni me interes publik,” thekson raporti i SCiDEV, sipas sĂ« cilit transparenca dhe pĂ«rgjegjĂ«sia civile janĂ« rrugĂ«t demokratike pĂ«r mbrojtjen e dinjitetit mĂ« shumĂ« se sa ashpĂ«rsimi i Kodit Penal.

Për këtë raporti përmbyllet duke rekomanduar: Dekriminalizimin e shpifjes dhe fyerjes, forcimin e mbrojtjes së gazetarëve dhe rojtarëve publikë, rishikimin e dispozitave që potencialisht kufizojnë shprehjen, harmonizimin me angazhimet evropiane dhe ndërkombëtare si dhe sigurimin e proporcionalitetit dhe qartësisë ligjore.

Lexoni gjithashtu:

The post Kodi i ri Penal: Cilat nene kërcënojnë lirinë e medias? appeared first on Citizens.al.

↗

Plani për një Kuvend pa gazetarë shqetëson organizatat e medias

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu

Edhe pse ende nuk ka asgjĂ« zyrtare, komuniteti i mediave dhe gazetarĂ«ve nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« shqetĂ«suar nga diskutimi i pĂ«rfolur privatisht se sĂ« shpejti pritet qĂ« gazetarĂ«t tĂ« mos lejohen tĂ« jenĂ« pjesĂ« e seancave parlamentare dhe transmetimet t’u pĂ«rcillen medias tĂ« gatshme nga njĂ« regjistrues fiks.

Por kjo pengesĂ« e prezencĂ«s fizike do t’u pamundĂ«sojĂ« gazetarĂ«ve tĂ« drejtĂ«n pĂ«r pyetje apo kontakte mĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejta me pĂ«rfaqĂ«suesit e qytetarĂ«ve.

Ky plan është bërë i ditur nga kryetari i grupit të Partisë Socialiste, Taulant Balla, gjatë një takimi me një grup gazetarësh që raportojnë mbi zhvillimet e parlamentit. Gjatë takimit, drejtuesi i grupit socialist thuhet të ketë theksuar faktin se shpesh regjistrime të gazetarëve që kanë pasur në fokus telefona të deputetëve, janë bërë publike, duke cenuar privatësinë e tyre.

Mbi kĂ«tĂ« plan pĂ«r ndryshime tĂ« praktikĂ«s sĂ« transmetimit, rrjeti SafeJournalists, partnerĂ«t e Media Freedom Rapid Response (MFRR), ReporterĂ«t pa Kufij (RSF), dhe 23 organizata tĂ« tjera tĂ« medias nĂ« ShqipĂ«ri – pĂ«rfshirĂ« Asociacionin e GazetarĂ«ve tĂ« ShqipĂ«risĂ«, Citizens.al, Amfora, Faktoje etj. – i kanĂ« drejtuar njĂ« letĂ«r publike kryetarit tĂ« Kuvendit tĂ« ShqipĂ«risĂ«, Niko Peleshit.

“Kufizime tĂ« tilla do t’ia hiqnin publikut njĂ« nga hapĂ«sirat e fundit pĂ«r tĂ« mbajtur pĂ«rgjegjĂ«s deputetĂ«t dhe ministrat,” theksohet nĂ« letĂ«r.

Organizatat nënvizojnë faktin se përfaqësuesit e qeverisë rrallë mbajnë konferenca për shtyp apo marrin pjesë në debate televizive të pavarura, duke u mbështetur më shumë te komunikimi i kuruar përmes rrjeteve sociale dhe se heqja e kësaj hapësire do të ishte një hap pas për lirinë e medias dhe llogaridhënien demokratike.

Nënshkruesit e letrës kërkuan dialog të hapur midis palëve, me gazetarët, organizatat e lirisë së medias dhe subjekte të tjera të interesuara për të rishikuar sistemin e akreditimit parlamentar në mënyrë që të balancojë privatësinë me transparencën dhe të garantojë qasje domethënëse.

U kërkuan edhe protokolle të qarta për Gardën e Republikës për të parandaluar pengesat arbitrare ndaj gazetarëve, siç është vënë re gjatë vitit 2024, veçanërisht gjatë momenteve të tensionit politik.

Ndër kërkesa të tjera të parashtruara përmendim: Konferenca të rregullta për shtyp, të udhëhequra nga gazetarët, me pjesëmarrjen e Kuvendit; një mekanizëm të pavarur apelimi në mënyrë që vendimet për akreditim ose qasje të mund të kundërshtohen shpejt dhe në mënyrë të drejtë, duke garantuar trajtim të barabartë për të gjitha mediat e akredituara etj.

“Hapja parlamentare dhe liria e medias janĂ« elemente themelore nĂ« negociatat e anĂ«tarĂ«simit” pĂ«rmbyllet letra.

Kujtojmë se kjo nuk është hera e parë që shumica socialiste përpiqet të krijojë një bllokadë e tillë për mediat dhe gazetarët.

Më 2 qershor 2021, Byroja e Kuvendit miratoi vendimin për ndryshimin e rregullores për akreditimin, akomodimin dhe orientimin e medias pranë Kuvendit të Shqipërisë.

Mesa duket ndryshimet që nuk u konkretizuan përpara katër vitesh, po mundohen të finalizohen në legjislaturën e re, sërish duke kërcënuar lirinë e medias.

Teksa zhvillimi i teknologjisë po ecën me ritme të atilla sa vetë postet e ministrave po zëvendësohen nga Inteligjencë Artificiale, tashmë përfaqësuesit politik mesa duket po shmangin jo vetëm fjalimet në parlament, por edhe përballjen me gazetarët, hallkën e vetme që i takon ata me interesin dhe presionin qytetar.

Lexoni gjithashtu:

The post Plani për një Kuvend pa gazetarë shqetëson organizatat e medias appeared first on Citizens.al.

↗

Manual për gazetarinë mjedisore dhe verifikimin e fakteve

✇Faktoje
By: FAKTOJE

Ky manual është ndërtuar për të ndihmuar studentët e gazetarisë që dëshirojnë të thellojnë njohuritë dhe aftësitë e tyre për të raportuar mbi çështjet mjedisore me saktësi, etikë dhe ndikim publik. Në një kohë ku krizat klimatike, humbja e biodiversitetit, ndotja dhe keqinformimi janë përditshmëri, roli i gazetarit bëhet më i rëndësishëm se kurrë.

Manuali-per-Gazetarine-Mjedisore_V3_ON-eb-1-1-1

The post Manual për gazetarinë mjedisore dhe verifikimin e fakteve appeared first on Faktoje.al.

↗

I dhunoi nĂ« stadium/ Sinan Idrizi shpall gazetarĂ«t ‘agjentĂ« tĂ« kamufluar”: Kishin armĂ« tĂ« sofistikuara

✇Albeu
By: M C

Sinan Idrizi, president i klubit Flamurtari dhe aksioneri i Air Albania, ka reaguar për dhunën qe u ushtoi ditën e djeshme ekipit të Piranjave. Por në vend që të reflektonte mbi ngjarjen, Idrizi me anë të një deklarate nga ana e klubit që zotëron, tentoi ta kthente çështjen sportive, ndërkohë qe gazetari Edon Kuqi shkoi ta pyeste për mospagesën e sanitareve të Air Albania.

Në deklaratë, Idrizi shton më tej, duke theksuar se gazetarët ishin agjentë të kamufluar si gazetarë. Dhe në fund shton se ishin te pajisur me armë të sofistikuara.

Deklarata e Plotë:

Flamurtari Football Club dĂ«non me forcĂ« ngjarjen e paprecedentĂ« tĂ« ndodhur dje gjatĂ« ndeshjes Tirana – Flamurtari. GjatĂ« zhvillimit tĂ« aktivitetit, njĂ« grup i paidentifikuar personash ndĂ«rhyri nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paligjshme, duke penguar administratorin e klubit tonĂ« tĂ« kryente funksionet e tij.

Ky akt është i papranueshëm dhe përbën një përpjekje të qartë për të denigruar dhe penguar aktivitetin sportiv të Flamurtarit. Dyshimet tona janë serioze se anëtarë të këtij grupi, të kamufluar si gazetarë, kanë qenë të pajisur edhe me armë të sofistikuara, çka e bën edhe më të rëndë ngjarjen dhe rrezikun e krijuar për sigurinë e pjesëmarrësve.

Falënderojmë drejtuesit e Klubit Tirana për ndërhyrjen e shpejtë dhe kontributin në normalizimin e situatës.
Flamurtari F.C. do të ndjekë deri në fund çdo hap ligjor dhe do të kërkojë zbardhjen e plotë të këtij incidenti, në mënyrë që sporti shqiptar të mos bëhet peng i akteve të dhunshme dhe tentativave për intimidim.

The post I dhunoi nĂ« stadium/ Sinan Idrizi shpall gazetarĂ«t ‘agjentĂ« tĂ« kamufluar”: Kishin armĂ« tĂ« sofistikuara appeared first on Albeu.com.

↗

"Do tĂ« shokoheshit po t'i dini emrat", Osmani: Institucionet hetojnĂ« Radoiçiqin, jo gazetarĂ«t – por nĂ« hetime dalin edhe emra tĂ« tjerĂ«

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini


Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka sqaruar deklaratën e saj që ngjalli reagime duke theksuar se nuk ka thënë se gazetarët janë objekt hetimi nga institucionet e sigurisë, por se hetimet lidhen me rastin e Millan Radoiçiqit, dhe në kuadër të tyre janë përfshirë edhe persona të tjerë.

Osmani pĂ«rmes njĂ« konference pĂ«r media ka thĂ«nĂ« se: “Nuk kam thĂ«nĂ« qĂ« janĂ« hetuar gazetarĂ«t, por institucionet kanĂ« hetuar Radoiçiqin. E nĂ« kuadĂ«r tĂ« kĂ«saj, dalin edhe tĂ« tjerĂ«t. Ata e dinĂ« kush janĂ«, 'kush e ka mizĂ«n pas veshit' ”.

Presidentja shtoi se nuk ka përmendur emra konkretë për të mos penguar hetimet në zhvillim dhe theksoi se është në kompetencë të institucioneve të sigurisë të përcaktojnë se kush është subjekt i hetimeve.

“UnĂ« nuk ua determinoj institucioneve tĂ« sigurisĂ« hetimet dhe nuk mund tĂ« dal me emra sepse do t’i pengoja ato. Por ata qĂ« e kanĂ« mizĂ«n pas veshit, e dinĂ« qĂ« e kanĂ«. NĂ« momentin qĂ« institucionet e sigurisĂ« mĂ« thonĂ« qĂ« nuk pengohet hetimi nĂ«se unĂ« i them emrat, do ta bĂ«ja. Po them qĂ« do tĂ« shokoheshit po t’i dinit emrat”, u shpreh Osmani. /Telegrafi/

↗

Osmani flet pĂ«r ndalimin e kameramanit: Nuk kam kĂ«rkuar arrestimin e tij, s’kam çfarĂ« tĂ« fsheh

✇Telegrafi
By: Jehona Hulaj


Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka reaguar publikisht lidhur me incidentin e ndodhur të mërkurën, ku kameramani Jetmir Muji u ndalua afër shkollës ku ndjekin mësimet vajzat e saj.

Në një deklarim para mediave, Osmani ka mohuar kategorikisht se ndalimi është bërë me urdhërin e saj apo nga ekipi i saj i sigurisë.

“Ishte gĂ«njeshtĂ«r qĂ« kinse mbrojtja ime e afĂ«rt e ka arrestuar gazetarin. Dje mbrojtja e afĂ«rt nuk e ka arrestuar, ata nuk arrestojnĂ« gazetar. Ata kanĂ« qenĂ« nĂ« kryerje tĂ« detyrĂ«s zyrtare”, u shpreh presidentja.

Ajo sqaroi se ngjarja ndodhi në kohën kur fëmijët e saj po përgatiteshin të dilnin nga shkolla dhe se incizimi pa leje i të miturve është vepër e ndaluar nga ligji dhe etika mediale.

“Ju e dini shumĂ« mirĂ« qĂ« incizimi i paautorizuar Ă«shtĂ« vepĂ«r penale, edhe e dini qĂ« nĂ« kodin e etikĂ«s pĂ«r mediat e shkruara njĂ« nga nenet kryesore Ă«shtĂ« ndalimi i incizimit tĂ« paautorizuar dhe pa lejen e prindĂ«rve pĂ«r fĂ«mijĂ«t nĂ«n moshĂ«n 18 vjeçare”, shtoi ajo.

Osmani po ashtu sqaroi se nuk është informuar për arrestimin e kameramanit në kohën kur ka ndodhur, dhe se nuk ka kërkuar e as nuk do të kërkojë ndonjëherë ndalimin e ndonjë gazetari.

“Nuk kam asnjĂ« informatĂ« as kur Ă«shtĂ« arrestuar e as nga kush. Nuk kam bĂ«rĂ« kĂ«rkesĂ«, e as nuk do tĂ« bĂ«jĂ« ndonjĂ«herĂ« qĂ« tĂ« arrestohet ndonjĂ« gazetar. Nuk kam çfarĂ« tĂ« fsheh”, deklaroi presidentja.

Rasti ka hapur debat të gjerë në opinion për balancën mes të drejtës për privatësi dhe siguri të fëmijëve, dhe lirisë së medias për të raportuar, veçanërisht kur përfshihen figura publike dhe familjarët e tyre.

Presidentja ka theksuar se mbrojtja e fëmijëve të saj është e domosdoshme, sidomos për shkak të kërcënimeve të rënda që ajo dhe familja e saj kanë marrë, përfshirë kërcënime me dhunë dhe jetë. /Telegrafi/

↗

Kriminalizimi i shpifjes në Kodin e ri Penal, Arben Rakipi: Të mos përjashtojmë gazetarët

✇Albeu
By: V K

Ditën e sotme, u mbajt tryeza e dytë e prezantimit të draftit sa i përket Kodit të ri Penal.

Drejtori i Shkollës së Magjistraturës Arben Rakipi, njëkohësisht drejtues i grupit të punës për hartimin e draftit të Kodit të ri Penal, prezantoi ndryshimet që parashikon të pasqyrohen në Kodin e ri.

Ai ka deklaruar se me ndryshimet kriminalizohet shpifja, ndërkohë që u ndal specifikisht në profesionin e gazetarëve.

“Shpifja, kjo Ă«shtĂ« mjaft delikate nga tĂ« gjitha pikĂ«pamjet .Mund tĂ« shpifĂ« kushdo nuk Ă«shtĂ« e domosdoshme qĂ« subjekti tĂ« jetĂ« gazetar, ka sisteme nga ato qĂ« mĂ« duken tĂ« papĂ«rshtatshme qĂ« me ligj kanĂ« pĂ«rjashtuar gazetarĂ«t nga penalizimi i shpifjes. Ai sistem, sistemi belg nĂ« mos gaboj, mĂ« duket e para qĂ« cĂ«non barazinĂ« e njerĂ«zve para ligjit, plus mĂ« duket fyes pĂ«r gazetarĂ«t sepse nĂ«se pĂ«rjashtohen nga penalizmi pĂ«r shpifjen mĂ« duket sikur u jepet licencĂ« pĂ«r tĂ« shpifur.

Apo mĂ« keq akoma pĂ«rmban paragjykimin qĂ« po ata shpifin. NĂ« fakt nuk Ă«shtĂ« kĂ«shtu. Misioni i gazetarit Ă«shtĂ« tjetĂ«r gjĂ«, lidhet me tĂ« vĂ«rtetĂ«n, fakteve dhe analizave qĂ« çon nĂ« tĂ« vĂ«rteta dhe konskluzione. ShqetĂ«simi qĂ« gazetari tĂ« mos kĂ«rcĂ«nohet me penalitet sepse ekziston mundĂ«sia qĂ« mund tĂ« gabojĂ«, dhe atij i duhet njĂ« mbrojtje, kjo Ă«shtĂ« pĂ«rjashtuar”, tha ai.

The post Kriminalizimi i shpifjes në Kodin e ri Penal, Arben Rakipi: Të mos përjashtojmë gazetarët appeared first on Albeu.com.

❌