Qeveria në detyrë ka prezantuar të premten Bursën e Mobilitetit për studentët përfitues.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, para studentëve tha se përmes kësaj burse mbulohet kosto e udhëtimit për studentët, derisa shtoi se e njëjta paraqet një vizion më të gjerë, ku arsimi është i qasshëm, i drejtë dhe i barabartë për të gjithë.
Ai nënvizoi se investimi në arsim është investim në të ardhmen e Kosovës.
âNuk jemi duke folur vetĂ«m pĂ«r njĂ« skemĂ« mbĂ«shtetĂ«se financiare, por edhe pĂ«r njĂ« vizion mĂ« tĂ« gjerĂ«, atĂ« pĂ«r njĂ« RepublikĂ« ku arsimi Ă«shtĂ« i qasshĂ«m, i drejtĂ« dhe i barabartĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ«. Me BursĂ«n e Mobilitetit pĂ«r studentĂ«t, qeveria jonĂ« po adreson njĂ« sfidĂ« reale me tĂ« cilĂ«n janĂ« pĂ«rballur shumĂ« studentĂ« ndĂ«r vite, e kjo Ă«shtĂ« kostoja e udhĂ«timit drejt universitetit. Kjo skemĂ« Ă«shtĂ« e bazuar nĂ« nevojĂ«n dhe e dizajnuar mbi parimin e drejtĂ«sisĂ« sociale. Ne besojmĂ« qĂ« distanca gjeografike dhe gjendja ekonomike nuk duhet tĂ« jenĂ« pengesĂ« pĂ«r arsimin cilĂ«sor. Investimi nĂ« arsim Ă«shtĂ« investim nĂ« tĂ« ardhmen e KosovĂ«sâ, tha ai, raporton kp.
Kurti shtoi se gjatë mandatit qeverisës janë ndarë afër 18 mijë bursa me një buxhet përreth 20 milionë euro për studentët, derisa u zotua se të njëjtat do të dyfishohen.
âGjatĂ« kĂ«tij mandati qeverisĂ«s i kemi ndarĂ« afĂ«r 18 mijĂ« bursa me njĂ« buxhet tĂ« gjithmbarshĂ«m prej 20 milionĂ« eurove. NĂ« vijim do tĂ« dyfishojmĂ« buxhetin pĂ«r bursa. Nuk ka kategori shoqĂ«rore e cila mund tĂ« tregojĂ« se kah po shkon zhvillimi socioekonomik dhe kulturor mbi vendin, sikurse ajo e studentĂ«ve tĂ« universitetitâ, theksoi Kurti.
Qeveria në detyrë gjatë këtij viti ka ndarë nga 100 euro për secilin student, derisa ditë më parë ndau mbi 1 milion euro për Bursën e Mobilitetit për studentë.
Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, së bashku me Ministren në detyrë të Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Arbërie Nagavci dhe Ministrin në detyrë të Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, pritën sot në Qeveri studentë përfitues të skemave të ndryshme të bursave, përfshirë bursat për studime jashtë vendit në nivelet Bachelor, Master dhe Doktoratë, si dhe përfituesit e bursave të komuniteteve.
Sipas një njoftimi për media bëhet e ditur se gjatë takimit, Kurti uroi studentët për suksesin e arritur dhe nënvizoi rëndësinë e mbështetjes së të rinjve që synojnë shkollimin në institucionet më prestigjioze ndërkombëtare.
"Ai theksoi se investimi në arsim cilësor mbetet një ndër prioritetet kryesore të Qeverisë, duke shprehur besimin se këta të rinj do të jenë kontribues të rëndësishëm në zhvillimin profesional dhe shoqëror të vendit pas përfundimit të studimeve", thuhet në njoftim.
Ndërsa ministrja Nagavci vlerësoi angazhimin dhe përkushtimin e studentëve fitues të bursave, duke theksuar se skemat mbështetëse për studentët përfaqësojnë investim të drejtpërdrejtë në kapitalin njerëzor të Kosovës.
"Në vijim rikujtoi se gjatë pesë viteve të fundit MAShTI ka zgjeruar ndjeshëm skemat e bursave, si për studentët brenda vendit ashtu edhe për ata që studiojnë jashtë dhe theksoi përkushtimin për të vazhduar punën drejt rritjes së cilësisë në arsim dhe zgjerimit të mundësive për studentët"
StudentĂ«t pĂ«rfitues shprehĂ«n mirĂ«njohjen pĂ«r mbĂ«shtetjen e ofruar dhe vlerĂ«suan mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« ndjekur studimet nĂ« universitete brenda dhe jashtĂ« vendit. Ata theksuan se do tâi vĂ«nĂ« njohuritĂ« e fituara nĂ« shĂ«rbim tĂ« avancimit tĂ« KosovĂ«s.
Qeveria e Kosovës dhe MAShTI rikonfirmuan përkushtimin për të vazhduar politikat mbështetëse që u mundësojnë të rinjve të vendit të përfitojnë nga arsimi cilësor në vend dhe jashtë tij, si dhe të kontribuojnë në zhvillimin e mëtejmë të shtetit. /Telegrafi/
Kreu i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha, nĂ« fjalĂ«n e mbajtur sot nĂ« Foltoren e organizuar pĂ«rpara KryeministrisĂ«, theksoi rĂ«ndĂ«sinĂ« historike tĂ« 8 Dhjetorit, DitĂ«s sĂ« RinisĂ«, duke rikujtuar lĂ«vizjen e studentĂ«ve tĂ« dhjetorit 1990. Berisha e cilĂ«soi sheshin ku u mblodhĂ«n qytetarĂ«t si âsheshin e lirisĂ«â, duke e lidhur simbolikisht me sakrificĂ«n e studentĂ«ve tĂ« [âŠ]
Autor: Prof. Aleko Miho | Fakulteti i Shkencave të Natyrës, Universiteti i Tiranës.
Libri universitar, ose më saktë tekstet mësimore universitare, në këto 30-40 vitet e fundit janë lënë në heshtje, janë harruar nga institucionet përkatëse, dhe jo pak janë anatemuar dhe përfolur.
Vendi që zënë në panaire ndër vite është thuajse i papërfillshëm, ndërkohë libri universitar është ushqim i rëndësishëm për formimin profesional për breza të tërë studentësh që ndjekin programet e studimit në dhjetëra universitete publike dhe private në vend.
Nga cilësia e shkollimit të tyre varet shumë gjithë fati i zhvillimit dhe e ardhmja e gjithë vendit.
Nevojitet më shumë se kurrë një tekst mësimor i saktë shkencërisht, i përditësuar, i shkruar thjesht dhe qartë, i shqipëruar mirë, i ilustruar, i formatuar dhe shtypur bukur, por edhe me kosto jo shumë të lartë, për të mundësuar blerjen jashtë çdolloj tundimi nga studentët.
Kjo do të ndikonte shumë në cilësinë e dijes në secilin program studimi dhe në zhvillimin e qëndrueshëm të vendit.
Mbresa nga Panairi i Librit
Më 16 nëntor bëmë një vizitë relativisht të shpejtë në Panairin e Librit bashkë me nipin dhe mbesën. Them të shpejtë, sepse nuk donim të ngarkoheshim shumë me blerjet tunduese, që për të vegjlit janë edhe më të mëdha. Kjo si për çmimet e librave, por edhe për hapësirën fizike që librat zënë në shtëpi.
Për më tepër që në gjithë këto vite nuk frekuentohet më Biblioteka e Shkollës, e Lagjes, apo e Qytetit, për të qarkulluar librin, dhe shpesh librat ngarkojnë gjithnjë e më shumë raftet tona.
Me këtë rast, më vjen shumë mirë që kjo veprimtari tashmë e kthyer në traditë ngjall shumë interes te qytetarët e Tiranës, te rinia, dhe sidomos te të vegjlit.
Për këtë përgëzoj shumë organizatorët dhe u shpreh mirënjohje për gjithë përpjekjet autorëve, përkthyesve, botuesve, redaktuesve, shtypshkronjave etj.
Interesi për librin ngjall gjithmonë shpresë për më shumë progres dhe mirëqenie, për më shumë demokraci në vend.
Po me librin universitar si është qasja?
Në këtë atmosferë të librit po sjell në vëmendje të shoqërisë, institucioneve të arsimit të lartë (IAL-ve), por dhe vendimmarrjes dhe politikës një shqetësim jo fort të vogël, atë të Librit Universitar, i cili vazhdon të jetë në mes të katër udhëve!
Ndërkohë, nuk duhet harruar se arsimi, veçanërisht arsimi i lartë, janë djepi i dijes, faktorë kyç për ekonominë, mirëqenien, dhe zhvillimin e qëndrueshëm.
Pas falimentimit në vitet 1990-të të ShBLU-së (Shtëpisë Botuese të Librit Universitar), botimi dhe ribotimi i librit universitar vazhdon të bëhet në mënyrë të çorganizuar, mbështetur thjesht në nisma vetjake të secilit titullar lënde, shpesh pa rregulla të mirëfillta formatimi, përkthimi, redaktimi shkencor, gjuhësor, pa rregulla në çmim, në magazinim dhe shitje, por dhe pa rregulla në honorar dhe në mbrojtje të të drejtave të secilit autor libri.
Kjo anarki lë shkas edhe për abuzime nga autorët, dhe për përfolje nga studentët dhe nga shoqëria në përgjithësi. Por ajo që është më e keqja, ky është një ushqim i pakontrolluar që u jepet studentëve, jo pa pasoja në themelet e dijes shkencore dhe në formimin që ata marrin në universitet.
TVSH zero për botimin e plotë të librit universitar
Sot kemi mbi 40 universitete aktive në vend, publike dhe private, në të cilat zhvillohen rreth 1,400 programe studimi në të gjitha ciklet.
Në secilin program studimi zhvillohen të paktën 30 lëndë në ciklin e parë e deri në 20 lëndë në ciklin e dytë.
Në secilën lëndë ka nevojë për të paktën një tekst mësimor bazë, mundësisht në gjuhën shqipe, dhe jo rrallë edhe për tekste të tjera ndihmëse, për ushtrimet, seminaret, praktikat laboratorike, praktikat në terren etj.
Nga një përllogaritje tepër e përafërt, numri i titujve të teksteve universitare që nevojiten për një zhvillim normal të procesit mësimor mund të kalojë edhe 50,000 në gjithë sistemin e arsimit të lartë në vend.
Ky numër mund të jetë edhe më i lartë nëse marrim parasysh tekstet e mirëfillta shkencore, monografitë, të cilat mbështesin njëkohësisht edhe mësimdhënien në lëndë të caktuara.
Tirazhi i shtypit për secilin nga këta tituj është tepër i kufizuar, pasi vetë tregu studentor është i tillë; sidomos e theksuar kjo në vitet e fundit që numri i studentëve që frekentojnë shumicën e programeve të studimit ka rënë ndjeshëm.
Për mbulimin e një periudhe 10-vjeçare në degët tona biologjike, tirazhi do të luhatej nga 100 kopje për programet me grupe të vogla studentësh, sidomos ato Master, e deri në 1000 kopje maksimumi.
Kjo e bën shtypin e tyre me njëfarë çmimi më të lartë; për rrjedhojë edhe përditësimi/rishtypja e tyre nga autorët është tepër e ngadaltë, edhe kjo jo pa pasoja në cilësinë e transmetimit të dijes te studenti.
Këtu, këshillë e fortë do të ishte zero tatim mbi vlerën e shtuar (TVSH 0) për botimin e plotë të librit universitar, përfshirë shtypin dhe shitjen.
Pasi vërtet tekstet në shqip nuk kushtojnë shumë, por TVSH-ja e shtypit prej 20% bën që çmimi në shitje të rritet 20-30% më shumë,pikërisht prej tirazhit të ulët.
Këtu as që bëhet fjalë për honorarin e autorit, i cili ka ardhur duke u bërë në vite gjithnjë e më qesharak, duke bërë që shumë nga titullarët e lëndëve bazë në programe studimi të rëndësishëm të heqin dorë nga shkrimi i librit universitar.
Kopertina e Praktikumit të Botanikës, mbështetur nga Fondacioni Zviceran Die Sylvia und Reinhard Bachofen-Stiftung/Citizens.al.
Teksti universitar origjinal në shqip dhe zgjidhjet e tjera
Për botimin e librit universitar pati një nismë nga Qeveria para pak vitesh në vazhdën e Paktit për Universitetin edhe për përkthime titujsh të teksteve kryesore universitare, por pa ndonjë prurje konkrete.
Për librin shkencor, Akademia e Shkencave është i vetmi institucion që boton, me tituj dhe tirazh relativisht të kufizuar, por dhe me kosto relativisht të lartë.
Po ashtu ndonjë universitet dhe autor i veçantë mund të botojnë aty-këtu vepra të caktuara shkencore. Pavarësisht, këto botime mund të japin ndikim të tërthortë dhe në procesin mësimor në universitete.
Shumëkush e zgjidh këtë me leksione të shkruaraqë i shpërndan elektronikisht te studentët, të cilët ndonjëherë edhe i shtypin.
Në disa raste për lëndë të veçanta mund të këshillohet literaturë në gjuhë të huaj; nuk është aspak keq, sidomos në rastet e diplomave të dyfishta, të cilat po shtohen gjithnjë e më shumë me prirjet e sotme të ndërkombëtarizimit të universiteteve.
Në shumë fusha sot është e mundshme të gjesh burime online. Mendoj që krahas anëve pozitive që mund të ketë një burim elektronik, përsëri nuk zëvendëson Studimin mbi një tekst mësimor të shtypur, në këndin e qetë të studimit.
Kurse zgjidhja me leksione të shkruara nuk do ishte në asnjë rast një zgjidhje e duhur. Edhe gjuha e huaj ende nuk përtypet sa duhet nga një masë jo e vogël studentësh.
Kur është i shkruar mirë sipas gjithë standardeve, në përmbajtje dhe shtyp, teksti universitar origjinal në gjuhën shqipe zhvillon shumë më saktë programin e lëndës, mbart në të gjithë krerët, gjuhën, frymën, dhe këndvështrimin e titullarit të lëndës.
Shpesh brenda tekstit secili autor fut shembuj origjinalë nga vendi; si i tillë, libri që flet shqip e transmeton më mirë dijen se një tekst universitar i huaj sado i mirë qoftë, si i përkthyer apo përshtatur.
Pa folur pastaj për koston e lartë që kanë tekstet e huaja, si kur blihen online, dhe më shumë kur ato përkthehen apo përshtaten në shqip.
Një student i zakonshëm tundohet shumë sot të blejë librin universitar në shqip, dhe me autor vetë përgjegjegjësin e lëndës; edhe pse çmimi mund të shkojë vetëm rreth 10-15 euro, jo më të blejë një libër në gjuhë të huaj që kushton gati 10-15 herë më shumë.
Kujtojmë që studentët janë një shtresë e shoqërisë jo fort e kamur, por dhe tepër e brishtë për qasjen ndaj librit.
Urgjente ringritja e Shtëpisë Botuese të Librit Universitar
Nga sa më sipër, botimi i librit universitar ka nevojë të dalë nga kjo anarki ku është zhytur.
Kjo do kërkonte fillimisht rregulla shumë të forta, në të gjitha hallkat, duke filluar që nga njësitë bazë në çdo IAL, deri në një Shtëpi Botuese të përbashkët të Librit Universitar.
Për këtë, nëpërmjet organizimeve të përbashkëta nevojitet që gjithë IAL-të të mendojnë seriozisht, bashkë dhe me Ministrinë e Arsimit, me Agjencitë për Mbështetjen dhe Akreditimin e IAL-ve (AKKSHI & ASCAL), dhe nga vetë Qeveria dhe politikëbërja.
Shumë institucione kanë aktivë Këshilla Botues të Buletineve Shkencore. Këta mund të zgjeroheshin dhe merrnin përsipër edhe rregullat për Botimin e Librit Universitar brenda njësive kryesore në IAL, nën vlerësimin, recensimin dhe miratimin paraprak të njësive bazë ku zhvillohet secila lëndë mësimore e veçantë.
Për këtë edhe të motivoheshin, pasi shpesh kjo punë nga institucionet bëhet falas!
Botimi i librit universitar nuk mund të jetë kurrë fitimprurës
Krahas rëndësisë së madhe që ka botimi i librit universitar, përsëri ky sektor nuk mund të jetë kurrë fitimprurës, për shkak të tirazhit të ulët të shtypit për një hapësirë relativisht të kufizuar si Shqipëria, ndoshta përfshirë këtu dhe diaspora, me numër gjithnjë e më të pakët studentësh në programe studimi jetike për ekonominë e vendit.
Për këtë ka shumë nevojë për subvencion nga Buxheti i Shetit, nga Donatorë brenda vendit dhe jashtë vendit. Nëse vihet re seriozitet dhe përkushtim në sektorin botues mendoj se edhe donatorët nuk mungojnë.
Një shembull i freskët është shtypi i Praktikumit të Botanikës, falë mbështetjes së Fondacionit Zviceran Die Sylvia und Reinhard Bachofen-Stiftung, ndaj të cilit shprehim mirënjohjen tonë më të thellë.
Në vitet 2005, nëpërmjet projektit të përbashkët TEMPUS (2003-2006), me Universitetet e Jenës (Gjermani) dhe Barit (Itali) ndër të tjera u bë e mundur edhe mbështetja e shtypit për mbi 30 tekstesh të ndryshme me tirazh që të mbulonin mësimdhënien në lëndët biologjike për të paktën 5 vite.
Kompania e hekurudhave Trainkos Sh.A. ka njoftuar se studentët mund të përfitojnë zbritje prej 50% në udhëtimet me tren, por vetëm nëse plotësojnë disa kushte të përcaktuara nga kompania.
Sipas njoftimit, studentët duhet të posedojnë ID kartelën e fakultetit për vitin akademik aktual ose fletëpagesën e semestrit për vitin përkatës.
Gjithashtu, studentët e diplomuar (absolventët) që janë të liruar nga pagesat duhet të kenë vërtetim nga fakulteti që dëshmon statusin e tyre për vitin akademik përkatës.
Në rastet kur studentët nuk kanë ID kartelë nga fakulteti, ata duhet të sigurojnë një vërtetim zyrtar nga fakulteti që dëshmon statusin e tyre si studentë.
Nga kompania Trainkos bëhet e ditur se këto kërkesa kanë për qëllim të sigurojnë transparencë dhe verifikim të saktë të statusit të studentëve që përfitojnë nga lehtësia e udhëtimit.
âFalĂ«nderojmĂ« studentĂ«t pĂ«r mirĂ«kuptimin dhe bashkĂ«punimin e tyre,â thuhet nĂ« njoftimin e Departamentit tĂ« Transportit tĂ« UdhĂ«tarĂ«ve tĂ« Trainkos Sh.A.
Ky vendim synon të lehtësojë udhëtimet e studentëve drejt qyteteve të ndryshme të Kosovës, duke mbështetur qasjen më të lirë dhe të qëndrueshme në transport publik. /Telegrafi/
Rreth dy javë është e hapur mundësia për aplikim të studentëve të Maqedonisë së Veriut për bursa studentore në Ministrinë për Arsim dhe Shkencë.
âMinistria e Arsimit dhe ShkencĂ«s njofton tĂ« gjithĂ« studentĂ«t se prej mĂ« 1 nĂ«ntor fillon aplikimi pĂ«r bursat pĂ«r studentĂ«, pĂ«r gjithsej katĂ«r kategori, dhe do tĂ« zgjasĂ« deri mĂ« 15 nĂ«ntorâ, raportoi Ministria.
Studentët do të mund të aplikojnë për Konkurs në formë elektronike.
Ministria sivjet ka vendosur të jep edhe 15 bursa për studentët e regjistruar në vitin e parë te programet studimore për gjuhë maqedonase.
Drejtoria Komunale për Arsim në Komunën e Dragashit ka shpallur konkursin për ndarjen e bursave për studentët e komunës që ndjekin studimet në universitetet publike të Republikës së Kosovës për vitin akademik 2025/2026.
Sipas njoftimit zyrtar, tĂ« drejtĂ« aplikimi kanĂ« vetĂ«m studentĂ«t e rregullt qĂ« janĂ« banorĂ« tĂ« KomunĂ«s sĂ« Dragashit, pa dallime etnike, gjinore apo fetare, pĂ«rjashtuar studentĂ«t e nivelit pasuniversitar â master dhe doktoraturĂ«, raporton Telegrafi.
Bursat komunale ndahen për studentët e nivelit themelor (bachelor) të regjistruar në universitetet publike të Kosovës, të cilët nuk janë përfitues të bursave nga Ministria e Arsimit apo universitetet. Studentët duhet të mos jenë në vitin e parë apo në vitin e fundit të studimeve (absolventë) dhe të mos kenë përsëritur vitin akademik.
Në kuadër të kritereve të veçanta, përparësi u jepet studentëve me nota të larta mesatare, atyre që janë pjesë e familjeve me asistencë sociale, që studiojnë në lëndë deficitare, që vijnë nga familje të dëshmorëve apo veteranëve, si dhe studentëve pa prindër apo me nevoja të veçanta.
Aplikimet do të jenë të hapura për 15 ditë, nga 27 tetori deri më 10 nëntor 2025, ndërsa formularët mund të merren dhe dorëzohen në zyrat e Drejtorisë Komunale për Arsim dhe në objektin e DKRS-së në Dragash, çdo ditë pune nga ora 10:00 deri në 15:00.
Shuma e bursës do të përcaktohet në varësi të numrit të përfituesve, ndërsa përzgjedhja e fituesve do të bëhet nga një komision i posaçëm në kuadër të DKA-së. Pas miratimit të listës përfundimtare nga kryetari i komunës, studentët përfitues do të nënshkruajnë kontratë individuale për shfrytëzimin e bursës. /Telegrafi/
NĂ« TiranĂ«, vetĂ«m 1 nĂ« 11 studentĂ« jetojnĂ« nĂ« konvikte, pjesa me e madhe pĂ«rballet me qiratĂ« e shtrenjta. GjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« studentĂ« po braktisin konviktet dhe po zgjedhin banesa private, tĂ« shtyrĂ« nga kushtet e dobĂ«ta tĂ« jetesĂ«s dhe tarifat nĂ« rritje. VetĂ«m 4,063 studentĂ« janĂ« akomoduar kĂ«tĂ« vit nĂ« dy rezidencat publike [âŠ]
Në përgjithësi, kur biznesi futet në universitet, kufiri mes dijes dhe interesit zbehet. Në një vend si Shqipëria, ku interesi privat dhe ndërtimi po udhëheqin debatin mbi hapësirat publike, arkitektura po bëhet më shumë një instrument i tregut sesa një reflektim mbi zhvillimin urban.
Prania e sipĂ«rmarrĂ«sve, si Samir Mane nĂ« auditorin e Universitetit Politeknik tĂ« TiranĂ«s (UPT) prezantohen si takime me âmbĂ«shtetĂ«sit e kreativitetitâ duke vĂ«nĂ« thelbĂ«sisht nĂ« diskutim idenĂ« se universitetet publike kultivojnĂ« mendje kritike apo thjeshtĂ« fuqi punĂ«tore.
âArkitektĂ«t shqiptarĂ« janĂ« mĂ« tĂ« lirĂ«â
NjĂ« makinĂ« luksoze Bentley dalloi pĂ«rpara UPT-sĂ« mĂ«ngjesin e sĂ« hĂ«nĂ«s. Nga modeli Mulsanne Extended Wheelbase i vitit 2017 â çmuar nĂ« internet rreth âŹ350,000 â doli sipĂ«rmarrĂ«si Samir Mane, i ftuar nga Fakulteti i ArkitekturĂ«s dhe UrbanistikĂ«s (FAU) pĂ«r njĂ« leksion tĂ« hapur me studentĂ«t.
SipĂ«rmarrĂ«si, mbĂ«shtetĂ«s i konkursit âRiciklo-Kreativâ tĂ« FAU-t, u prit nga dekani Armand Vokshi dhe njĂ« auditor i mbushur plot.
Megjithatë, për mua që e ndoqa leksionin, mu duk se interesi i studentëve pjesëmarrës ishte më tepër për një vend pune në grupin BALFIN sesa për debat mbi zhvillimin urban dhe etikën e ndërtimit.
KĂ«shtu, nĂ« vend tĂ« njĂ« bashkĂ«bisedimi kritik, ora me Manen u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« vetĂ«-prezantim pĂ«r sukseset e tij si investitor. Ai foli pĂ«r âqĂ«ndrueshmĂ«riâ, por shmangu tĂ« flasĂ« pĂ«r ndikimin e projekteve qĂ« mbajnĂ« firmĂ«n e tij.
Mbase kjo ishte ajo qĂ« dhe unĂ« do tĂ« duhej tĂ« prisja, nisur nga titulli i leksionit: âArkitektura dhe biznesi â Vizioni i njĂ« sipĂ«rmarrĂ«si qĂ« i ka paraprirĂ« kohĂ«sâ.
Makina e sipërmarrësit S.Mane në UPT/Citizens.al
I pyetur nga Dekani Vokshi pĂ«r raportin mes arkitektĂ«ve vendas dhe tĂ« huaj, Mane tha se preferonte vendasit sepse ânjohin mĂ« mirĂ« materialet, kontekstin dhe kanĂ« raport çmimi mĂ« tĂ« arsyeshĂ«mâ. PĂ«r planet urbane, ai shtoi se ânuk janĂ« tĂ« qarta dhe duhen mĂ« afatgjateâ.
Kur iu drejtua një pyetje nëse i dukej apo jo i qëndrueshëm tregu i ndërtimit në Tiranë, Mane u përgjigj me diplomaci:
âNuk dua tĂ« keqinterpretohem nga opinioni im, por aktualisht nuk kemi projekte nĂ« TiranĂ«.â
Ky takim më nxiti të përmbledh në këtë shkrim historinë e sipërmarrjes që tregoi Mane dhe anët e diskutueshme në zhvillimet e projekteve të tij, kryesisht në ndërtim.
Mane drejton një nga konglomeratet më të mëdha private në Shqipëri që kalon kufijtë, duke përfshirë Kosovën, Maqedoninë e Veriut, Austrinë, Zvicrën, Greqinë, Italinë dhe Kanadanë.
Grupi i tij deklaron mbi 5,000 tĂ« punĂ«suar nĂ« tĂ« gjitha vendet ku operon, ndĂ«rsa aktiviteti mĂ« i madh mbetet sektori i tregtisĂ« me pakicĂ« (retail), pĂ«rmes markave si SPAR Albania, Neptun, Jumbo, dhe sĂ« fundmi Fashion Group Albania.Â
Në sektorin financiar, kontrollon Tirana Bank, ndërsa në fushën e ndërtimit dhe pasurive të paluajtshme zotëron projekte të mëdha si Green Coast Resort & Residences, Rolling Hills, Univers City apo dhe Vlora Marina.
Ai paraqitet shpesh si âhistori suksesiâ. SĂ« fundmi u pĂ«rfshi edhe nĂ« Forbes si miliarderi i parĂ« shqiptar, por zgjerimi i tij i madhe ka ngjallur diskutime mbi pĂ«rqendrimin e pushtetit ekonomik, ndikimin nĂ« tregun e pasurive tĂ« paluajtshme dhe lidhjet me politikat publike qĂ« favorizojnĂ« zhvillimet e mĂ«dha urbane nĂ« ShqipĂ«ri.
Nga tregtia në ndërtim, historiku i sipërmarrjes
Mane e nisi sipërmarrjen si tregtar elektroshtëpiakesh në vitin 1993 kur themeloi kompaninë Alba Trade në Austri. Paralelisht nisi një grup investimi që do të quhej Balkan Finance Investment (BALFIN).
Sipërmarrësi S.Mane dhe dekani i FAU-t, A.Vokshi/Citizens.al
Asokohe ishte 25 vjeç. Kishte rreth dy vite qe kishte emigruar pas rënies së diktaturës. Nga Shqipëria qe larguar si student i gjeologji-minierave, studime të cilat për shkak të rrethanave nuk i mbylli dot.
Mane tregoi gjatë leksionit të hapur se emigrimi në Austri ishte vendimtar. Sipas tij, specifikat që gjeti në Vjenë atë periudhë e bënë të hidhte suksesshëm hapat e parë në sipërmarrje.
âNĂ«se do tĂ« kisha bĂ«rĂ« ndryshe duke emigruar nĂ« vende tĂ« tjera, them se nuk do tâia kisha dalĂ« njĂ«soj,â tha ai.
Pas suksesit me elektroshtëpiaket dhe themelimit të filialit Neptun, në fillimvitet 2000, Mane vendosi të kthehej përfundimisht në Shqipëri.
Ai tregoi se investimi i parë që e lidhi me sektorin e ndërtimit ishte Qendra Tregtare Univers (QTU, 2005) në anë të autostradës Tiranë-Durrës.
Sipas tij, ky projekt me rreth 85 dyqane dhe hapĂ«sira rekreative u pĂ«rqendrua te funksionaliteti dhe synimi pĂ«r tĂ« rrĂ«zuar skepticizmin se ânuk shkohet deri nĂ« autostradĂ« pĂ«r dy kilogramĂ« domateâ.
Investimi rezultoi i suksesshëm dhe pas QTU-së, Mane zgjeroi sipërmarrjen në tregtinë me pakicë duke hapur qendrën e dytë tregtare në lindje të Tiranës: Tirana East Gate (TEG, 2011).
Filozofia në këtë investim me 150 dyqane dhe zona rekreative ishte ndryshe. Sipas tij, u synua për një qasje më elitare me një zonë rezidenciale prej 250 vilash përreth: Rolling Hills.
Në vijim, kodrat e Lundrës dhe Mulletit u mbushën me projekte të ngjashme, të cilat sot shtrihen deri në Mjull-Bathore.
âRreth 1.2 miliardĂ« euro janĂ« investuar nga sipĂ«rmarrje tĂ« tjera pĂ«rreth, tĂ« cilat e kanĂ« kthyer TEG-un nĂ« pikĂ« referimi,â u shpreh krenar Mane.
Projektet rezidenciale rreth TEG-ut/Citizens.al
Qasja si ndĂ«rtues e ktheu sĂ«rish Manen te QTU-ja krah sĂ« cilĂ«s grupi BALFIN ka zhvilluar njĂ« bllok rezidencial me pallate tĂ« quajtur Univers City (2018-2027). Ai tha se nĂ« kĂ«tĂ« projekt qĂ« synon shtimin me rreth 18,000 banorĂ« tĂ« zonĂ«s, filozofia ka qenĂ« pĂ«r tĂ« garantuar âapartamente tĂ« pĂ«rballueshmeâ.
âNe tanimĂ« nuk ndĂ«rtojmĂ« thjesht pallate, por zona tĂ« plota urbane qĂ« kanĂ« jetĂ«,â u shpreh drejtuesi i grupit, Erion Avrami gjatĂ« prezantimit tĂ« projekteve.
Pas projekteve QTU-TEG, grupi BALFIN nisi ta gërshetojë ndërtimin me turizmin. Projekti fillestar dhe më madhor mbetet Green Coast (2015-2030) në Palasë me rreth 500 vila elitare, 7 hotele dhe mbi 100 dyqane, bare dhe restorante.
Projekti përkoi edhe me zhvillimin e infrastrukturës nga qeveria, me një tunel (2020-24) rreth 6 km që e lidhi Palasën direkt me Dukatin dhe Vlorën duke shmangur Llogaranë.
Paralelisht BALFIN vijoi investimet në turizëm me projektin Vala Mar në Gjirin e Lalzit (2017-2028), që parashikonte tre blloqe rezidenciale me vila.
âShume keq, por sâkam qene asnjehere aty,â rrĂ«feu Mane gjatĂ« leksionit teksa shtoi se po mendonte ta vizitonte zonĂ«n sĂ« shpejti.Â
Vlora Marina (2022-31) qĂ« parashikon njĂ« port jahtesh me rreth 440 vende ankorimi si dhe njĂ« bllok pallatesh me rreth 1,000 apartamente rezidenciale dhe hotelerie janĂ« projekti radhĂ«s pĂ«r grupin e Manes.Â
Avrami tregoi më pas se grupi BALFIN parashikon investime edhe në Korçë dhe Lezhë. Kështu grupi i sipërmarrësit më të suksesshëm në vend mënjanon qartë kryeqytetin, ndryshe nga investitorë të tjerë të mëdhenj si Kastrati, Nova apo Fusha.
Investimet e kontestuara
Përtej suksesit të përcjellë gjerësisht nga shtrirja në media, por tashmë edhe në auditorët e universiteteve, Mane nuk ka pasur sukses në sektorin minerar.
S.Mane dhe E.Avram duke prezantuar në UPT/Citizens.al
NĂ« kĂ«tĂ« sektor ai hyri duke blerĂ« koncesionarin e shfrytĂ«zimit tĂ« kromit nĂ« BulqizĂ« âAlbchromeâ (ACR, 2013). Tre vite mĂ« pas, duke premtuar investime, grupi i tij pĂ«rfitoi nga qeveria zgjatje me 10 vite (deri 2040) tĂ« koncesionit.
Por aksidentet e vazhdueshme dhe shembjet nĂ« galeri (2015-20: 27 viktima) nxitĂ«n revoltĂ« mes minatorĂ«ve pĂ«r kushtet e punĂ«s. NjĂ« grupim i mbĂ«shtetur nga LĂ«vizja BashkĂ« â qĂ« asokohe vepronte si Organizata Politike â organizuan njĂ« valĂ« protestash.
Mane u vu nĂ« qendĂ«r tĂ« njĂ« fushate qĂ« e etiketoi publikisht atĂ« si âshtypĂ«s tĂ« punĂ«torĂ«veâ. NĂ« vitin 2021, BALFIN ia lĂ«shoi koncesionin turqve tĂ« Yildirim International Mining (YIM).
I pyetur për këtë tërheqje pavarësisht se investoi si njohës i gjeologji-minierave, Mane tha se ajo ndodhi prej luhatjeve të çmimit të kromit. Ai theksoi se nuk pendohej për investimet që kishte bërë, apo dhe humbjet.
âBiznesi nĂ« sektorin minerar Ă«shtĂ« i vĂ«shtirĂ« pĂ«r sa kohĂ« je i ekspozuar ndaj bursave ndĂ«rkombĂ«tare me çmime qĂ« luhaten thuajse çdo ditĂ«. Mendoj se jam tĂ«rhequr nĂ« momentin e duhur,â u shpreh kreu i BALFIN-it.
Në suksesin e qendrës tregtare TEG, për të cilën nuk u fol gjatë leksionit, ndihmoi dhe infrastruktura rrugore.
Investimi i Manes u trajtua nga qeveria si âstrategjikâ â edhe pse asokohe nuk kishte njĂ« ligj tĂ« mirfilltĂ« pĂ«r tĂ«. Projekti i UnazĂ«s sĂ« Madhe u vijua rreth 3 km pĂ«rtej nga Sauku nĂ« LundĂ«r pĂ«r ta qasur TEG-un me rrugĂ«.
Sot, fluksi âi qarkullimeve tĂ« jashtmeâ tĂ« kryeqytetit nuk Ă«shtĂ« unazor. Harta e UnazĂ«s sĂ« Madhe i ngjan njĂ« dardhe dhe qarkullimi futet medoemos nĂ« rrethrrotullimin e TEG-ut duke i shĂ«rbyer kĂ«saj qendre tregtare dhe zonĂ«s rezidenciale pranĂ« saj.
Sikur të mos mjaftonte kjo, anës TEG-ut u vendos edhe terminali i linjave ndërqytetase për juglindjen.
Kështu, pavarësisht përmbylljes së projektit të Unazës së Madhe, trafiku që gjenerohet te rrethrrotullimi i TEG-ut kërkon shpesh ndërhyrjen e policisë rrugore.
Trajtimet preferenciale tĂ« qeverisĂ« ndaj sipĂ«rmarrĂ«sve u ligjĂ«ruan mĂ« vonĂ« pĂ«rmes ligjit kontravers tĂ« âInvestimeve Strategjikeâ. Natyrisht nga ky ligj nuk do tĂ« bĂ«nte pĂ«rjashtim Mane, i cili pĂ«rfitoi ndĂ«r tĂ« parĂ«t statusin me projektin e Green Coast nĂ« PalasĂ«.
Masterplani i Green Coast 1 dhe Green Coast 2/Citizens.al
Sipas një hulumtimi të BIRN një pjesë e resortit u ngrit mbi prona të kontestuara, të cilat në vitin 2014 po hetoheshin nga Prokuroria e Vlorës.
PĂ«rfitime tĂ« tilla pĂ«rmes pĂ«rkrahjeve politike apo ligjore i kanĂ« dhĂ«nĂ« edhe mĂ« shumĂ« zĂ« etiketimit tĂ« Manes si âoligarkâ nga grupimet politike tĂ« opozitĂ«s.
NĂ«se vijojmĂ« mĂ« tej, njĂ« video virale e kĂ«ngĂ«tares Ledina Ăelo, e cila ankohej kĂ«tĂ« verĂ« pĂ«r mungesĂ«n e ujit nĂ« Green Coast nxorri nĂ« pah problemet me furnizimin.
I pyetur se çfarĂ« zgjidhje po mendonte grupi BALFIN pĂ«r kĂ«tĂ« situatĂ« pasi projekti i tyre me ndĂ«rtime nĂ« PalasĂ« po vijon tĂ« zgjerohet dhe kĂ«rkesa pĂ«r ujĂ« pritet tĂ« jetĂ« mĂ« e madhe, Mane fillimisht mohoi tĂ« kishte njĂ« probelem tĂ« tillĂ«, mĂ« pas theksoi se ishte detyrĂ« e qeverisĂ« pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« zgjidhje.
Ai tha se grupi i tij kishte investuar në një sistem osmozë, pra një mini-impjant desalinizimi, dhe se për momentin i shërbente resortit prurje me rreth 20 litra në sekondë.
âNuk ka njĂ« problem uji nĂ« Green Coast, kemi investuar dhe besoj deri vitin tjetĂ«r kjo çështje Ă«shtĂ« e zgjidhur,â u shpreh fillimisht Mane.
âPor duhet ta theksojmĂ«, kudo nĂ« botĂ« infrastrukturĂ«n nuk e bĂ«n investitori, pra nuk e sjell ujin investitori,â vijoi ai.
âShteti duhet qĂ« ta bĂ«jĂ« atĂ« investim nĂ« çdo mĂ«nyrĂ«, sepse nga mbi 1 miliardĂ« euro investime qĂ« janĂ« bĂ«rĂ« aty nga tĂ« gjithĂ«, shteti duhet tâi kishte paraprirĂ« dhe ta bĂ«nte investimin qĂ« i takon, nĂ« kĂ«tĂ« kuptim ta sjellĂ« ujin nga tĂ« dojĂ«, nga Vlora, nga HĂ«na, nuk na intereson,â theksoi mĂ« tej.
Impianti që përmendi Mane kuptueshëm nuk mjafton për të përmbushur nevojat e një resorti me pishina dhe qindra vila. Ai mund të zbusë mungesën e ujit për nevoja të brendshme, por nuk mund ta zgjidhë plotësisht problemin.
Auditori i UPT gjatë një ore leksioni me sipërmarrësin S.Mane/Citizens.al
Ajo qĂ« qartĂ«sisht Mane pret nga qeveria Ă«shtĂ« njĂ« trajtim preferencial kundrejt komuniteteve si Tragjasi dhe Dukati dhe âprivatizimiâ i burimit tĂ« tyre ujor. Nevoja pĂ«r kapjen e burimeve Ă«shtĂ« njĂ« efekt domino i resorteve tĂ« bregdetit qĂ« ShqipĂ«ria ka nisur ta hasĂ« tashmĂ« qĂ« kĂ«to resorte po masivizohen.
Sigurisht, në aspektin ligjor Mane dhe investitorë të ngjashëm me të kanë të drejtë. Statusi i investitorit strategjik ua garanton mbështetjen me kanalizime dhe furnizim me ujë.
Por me kĂ«tĂ« qasje resorti i tij, qĂ« pĂ«r mĂ« tepĂ«r quhet âGreenâ, nuk qĂ«llon tĂ« jetĂ« aq miqĂ«sor me natyrĂ«n pĂ«rderisa pret tâi gĂ«zohet futjes nĂ« tuba tĂ« burimeve tĂ« lira dhe nga ana tjetĂ«r nuk siguron alternativa dhe zgjidhje tĂ« qenĂ«drueshme.
Kështu, nga historia e sipërmarrjeve të Manes na takon ta themi dhe diskutojmë që ajo është një lloj rezultati i fuqisë së influencave ekonomike përballë brishtësisë së institucioneve shqiptare për të balancuar interesat private me ato publike.
Në këtë kontekst, nëse hapësirat e universiteteve nuk ruajnë qasjen kritike, rrezikojnë të kthehen në një terren rekrutimi për vizionin e biznesit, duke u larguar nga ideja e të qenit laboratorë të ideve që vënë në pikëpyetje vetë këtë model zhvillimi.
Drejtoria për Arsim e Komunës së Drenasit ka shpallur konkursin për ndarjen e 200 bursave komunale për studentët e rregullt të nivelit Bachelor për vitin akademik 2025/2026.
Bursat në vlerë prej 500 euro secila do të ndahen për studentët e Komunës së Drenasit që studiojnë në universitetet publike të Kosovës, në të gjitha drejtimet e studimit. Numri i bursave mund të rritet në varësi të buxhetit të komunës dhe donatorëve, përcjell Telegrafi.
Të drejtë aplikimi kanë:
Studentët banorë të Komunës së Drenasit;
Studentët e rregullt në universitetet publike të Kosovës (nga viti I deri në vitin VI);
Studentët që nuk kanë përsëritur vitin akademik.
Përzgjedhja e përfituesve bëhet në bazë të pikëve, ku merren parasysh nota mesatare dhe kategori të veçanta si: statusi social, gjendja ekonomike, drejtimet deficitare, dhe kriteret familjare apo shëndetësore.
Aplikacionet dorĂ«zohen nga data 14 tetor deri mĂ« 28 tetor 2025, nĂ« objektin e KomunĂ«s sĂ« Drenasit, Rr. âFehmi dhe XhevĂ« Lladrovciâ Nr. 2, kati i parĂ«, Zyra me ShĂ«rbime me QytetarĂ«, sportelet 10, 11 dhe 12, çdo ditĂ« pune nga ora 08:00 â 16:00.
Komuna e Obiliqit ka shpallur konkursin pĂ«r ndarjen e bursave pĂ«r studentĂ«t e komunĂ«s qĂ« ndjekin studimet nĂ« universitetet publike tĂ« vendit, pĂ«r nivelet bachelor, master dhe doktoratĂ«, pĂ«r vitin akademik 2025â2026, raporton Telegrafi.
Sipas njoftimit zyrtar, fletĂ«kĂ«rkesat pĂ«r aplikim mund tĂ« merren nĂ« zyrĂ«n pritĂ«se tĂ« objektit tĂ« komunĂ«s ose tĂ« shkarkohen nga faqja zyrtare e KomunĂ«s sĂ« Obiliqit nĂ« adresĂ«n: đ https://obiliq.rks-gov.net/.../Fletekerkese-per-bursa...
Komuna ka inkurajuar të gjithë studentët që plotësojnë kriteret të aplikojnë, duke theksuar se ky program bursash synon të mbështesë arsimimin e lartë, përkushtimin akademik dhe zhvillimin profesional të të rinjve të komunës.
Ky është një nga mekanizmat përmes të cilëve Komuna e Obiliqit synon të investojë në kapitalin njerëzor dhe të përkrahë të rinjtë drejt një të ardhmeje më të qëndrueshme. /Telegrafi/
Aplikimi për mbështetjen e studentëve tashmë është i hapur në eKosova, tek shërbimi Familja për shtesën e njëhershme 100 euro.
Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati ka njoftuar se të drejtë aplikimi kanë studentët aktivë të të gjitha niveleve (Bachelor, Master, Doktoratë) që studiojnë në ndonjërin nga universitetet e akredituara në Kosovë, publike dhe private.
âSigurohuni qĂ« i plotĂ«soni tĂ« gjitha fushat saktĂ« dhe pa gabime. NĂ«se ka gabime, aplikimi refuzohet. Afati pĂ«r aplikim Ă«shtĂ« deri nĂ« fund tĂ« muajit tetor, kurse pagesat do tĂ« kryhet me grupe, sipas radhĂ«s sĂ« aplikimitâ, shkruan Murati.
Murati edhe për Bursën e Mobilitetit të Studentëve ka dhënë detaje.
âTĂ« drejtĂ« aplikimi kanĂ« studentĂ«t e nivelit Bachelor, shtetas tĂ« KosovĂ«s, qĂ« studiojnĂ« nĂ« ndonjĂ«rin nga universitetet e akredituara nĂ« KosovĂ«. Kusht pĂ«r pĂ«rfitimin e BursĂ«s sĂ« Mobilitetit Ă«shtĂ« qĂ« familja e studentit/studentes tĂ« ketĂ« tĂ« ardhura vjetore bruto jo mĂ« shumĂ« se 12,000 euro. Sigurohuni qĂ« i plotĂ«soni tĂ« gjitha fushat saktĂ« dhe pa gabime. NĂ«se ka gabime, aplikimi refuzohetâ, shkruan ai.
Dy ditë më parë qeveria në detyrë mori vendim që shuma e përgjithshme për përkrahjen e studentëve është raportuar të jetë 26 milionë euro.
GjatĂ« vitit 2024, skema e NdihmĂ«s Ekonomike u pĂ«rball me njĂ« ulje tĂ« ndjeshme tĂ« pĂ«rfituesve, duke lĂ«nĂ« pas shumĂ« familje nĂ« nevojĂ« pa mbĂ«shtetjen qĂ« u takonte. Sipas raportit tĂ« fundit tĂ« ShĂ«rbimit Social ShtetĂ«ror, arsyeja Ă«shtĂ« se njĂ«sitĂ« vendore shpesh dĂ«shtuan nĂ« verifikimin nĂ« banesĂ« tĂ« familjeve pĂ«rfituese, duke bĂ«rĂ« qĂ« shumĂ« aplikime [âŠ]
Qeveria në detyrë të martën miratoi kërkesën e Ministrisë së Financave për ekzekutimin e 100 eurove për të gjithë studentët që plotësojnë kriteret me fillimin e vitit të ri akademik, por ky vendim u kritikua nga opozita, sipas të cilëve është përpjekje për blerje të votave.
Në mbledhje të Qeverisë u bë e ditur se ndarja e 100 eurove për studentë pritet të kenë kosto rreth 6 milionë euro
Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati tha se këto mjete do të sigurohen nga Programi i Ringjalljes Ekonomike.
âSiç e theksuam kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me ndarjen e 100 eurove pĂ«r studentĂ«t qĂ« plotĂ«sojnĂ« kriteret, ngjashĂ«m siç kanĂ« qenĂ« masat gjatĂ« viteve tĂ« mĂ«parshme, dhe ky veprim parashihet tĂ« ketĂ« koston rreth 6 milionĂ« euro qĂ« pritet tĂ« sigurohen nga Pako e Ringjalljes Ekonomikeâ, tha Murati.
Ministri theksoi se për formën e aplikimit dhe datat e ekzekutimit studentët do të njoftohen.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti ka thënë se përveç ndarjes së 100 eurove, studentët që janë në nivelin bachelor do të përfitojnë edhe bursën për mobilitet.
âTashmĂ« e kemi dĂ«shmuar se rritjen ekonomike e ndajmĂ« me qytetarĂ«t. Sepse kur rritja ndahet ajo shumohet. Kur zvogĂ«lohet pabarazia nĂ« shoqĂ«ri, rritet kĂ«rkesa agregate nĂ« ekonomi. NĂ« kuadĂ«r tĂ« kĂ«saj ndarje tĂ« rritjes ekonomike sot e miratojmĂ« vendimin pĂ«r ndarjen nga 100 euro pĂ«r tĂ« gjithĂ« studentet qĂ« i plotĂ«sojnĂ« kriteret. MbĂ«shtetja pĂ«r studentĂ« nuk mbaron me kaq. Sot do tĂ« miratojmĂ« edhe bursĂ«n e mobilitetit pĂ«r studentet bachelor. Shuma e mbĂ«shtetjes do tĂ« varet nga distanca nĂ«pĂ«rmjet vendbanimit dhe vendit ku studioniâ, ka thĂ«nĂ« ai.
Bursa për mobilitet do të kap vlerën prej 20 milionë eurosh për një vit.
Kurti ka shtuar se të hyrat buxhetore kanë shënuar rritje prej 10 për qind krahasuar me vitin paraprak
Krasniqi kritikon ndarjen e 100 eurove për studentë: Përpjekje e dëshpëruar për blerje vote
Por, pas vendimit të Qeverisë në detyrë ka reaguar kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), Memli Krasniqi.
Ai këtë veprim e ka cilësuar si një tentativë të hapur për blerje të votës.
Sipas Krasniqit, ky është një reagim i vonuar dhe i motivuar nga paniku elektoral.
âKryeministri nĂ« largim, i cili tashmĂ« ka humbur çdo legjitimitet, duket se po e pĂ«rjeton panikun nga humbja e madhe qĂ« e pret tĂ« dielĂ«n,â shkroi Krasniqi nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjete sociale.
Ai theksoi se kjo shumë nuk përfaqëson një mbështetje të sinqertë për studentët, por është një manovër elektorale.
âKjo nuk Ă«shtĂ« mbĂ«shtetje e sinqertĂ« pĂ«r studentĂ«t, por pĂ«rpjekje e hapur pĂ«r blerje vote.â
MegjithatĂ«, kreu i PDK-sĂ« ftoi studentĂ«t tĂ« marrin kĂ«to mjete, duke theksuar se ato u takojnĂ«, por tĂ« mos lejojnĂ« qĂ« kjo tâi ndikojĂ« nĂ« zgjedhjen e tyre.
âUnĂ« i ftoj studentĂ«t qĂ« tâi marrin ato mjete, qĂ« janĂ« nga taksat e familjeve tĂ« tyre, por tĂ« dielĂ«n ta pĂ«rdorin votĂ«n e tyre pĂ«r ta ndĂ«shkuar njĂ« kryeministĂ«r qĂ« ka rrezikuar tĂ« ardhmen e tyre dhe tĂ« shtetitâ, tha Krasniqi.
Edhe Eugen Cakolli nga Instituti Demokratik i Kosovës ka reaguar ndaj vendimit të fundit të kryeministrit në detyrë, Albin Kurti duke ndarë nga 100 euro për studentët e vendit.
Cakolli përmes një postimi në rrjetin social në Facebook ka shkruar se miratimi i këtyre masave vetëm pak ditë para zgjedhjeve lokale përbën shembull të qartë të përdorimit të resurseve publike për qëllime elektorale.
Tutje ai tha se ndarja e këtyre mjeteve si edhe masat e tjera financiare nuk janë aktivitete të domosdoshme e as të parapara me buxhetin vjetor.
âNdarja e 100 eurove pĂ«r studentĂ« nga Qeveria nĂ« detyrĂ«, ashtu si edhe masat e tjera financiare, nuk janĂ« aktivitete tĂ« domosdoshme, as tĂ« parapara me buxhetin vjetor apo planin e punĂ«s (i cili as nuk Ă«shtĂ« publik). Rrjedhimisht, vendimet bien ndesh me Ligjin pĂ«r QeverinĂ« dhe kufizimet qĂ« ai parasheh pĂ«r qeverinĂ« nĂ« detyrĂ«â.
Sipas tij, në total, vlera financiare e masave të ndërmarra nga Qeveria në detyrë tashmë ka kaluar vlerën prej mbi 100 milionë eurosh, që tejkalon kufijtë e vendimmarrjes administrative për "çështje rutinore apo të domosdoshme", duke hyrë në sferën e vendimeve me ndikim politik dhe elektoral.
âPĂ«rtej aspektit ligjor, miratimi i kĂ«tyre masave vetĂ«m pak ditĂ« para zgjedhjeve lokale pĂ«rbĂ«n shembull tĂ« qartĂ« tĂ« pĂ«rdorimit tĂ« resurseve publike pĂ«r qĂ«llime elektorale. NjĂ« veprim i tillĂ« cenon garĂ«n e barabartĂ« zgjedhore, duke krijuar avantazh tĂ« padrejtĂ« pĂ«r kandidatĂ«t e subjektit politik qĂ« udhĂ«heq qeverinĂ« dhe ndikon nĂ« sjelljen e votuesve, sidomos tek grupet e ndjeshme si studentĂ«tâ, ka shkruar Cakolli. /Telegrafi/
Qeveria në detyrë e Kosovës ka miratuar kërkesën e Ministrisë së Financave për ekzekutimin e 100 eurove për të gjithë studentët që plotësojnë kriteret me fillimin e vitit të ri akademik.
Këto mjete pritet të kenë kosto rreth 6 milionë euro.
Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati tha se këto mjete do të sigurohen nga Programi i Ringjalljes Ekonomike.
âSiç e theksuat kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me ndarjen e 100 eurove pĂ«r studentĂ«t qĂ« plotĂ«sojnĂ« kriteret, ngjashĂ«m siç kanĂ« qenĂ« masat gjatĂ« viteve tĂ« mĂ«parshme, dhe ky veprim parashihet tĂ« ketĂ« koston rreth 6 milionĂ« euro qĂ« pritet tĂ« sigurohen nga Pako e Ringjalljes Ekonomikeâ, tha Murati.
Ministri theksoi se për formën e aplikimit dhe datat e ekzekutimit do të njoftohen në vijim.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti ka thënë se përveq ndarjes së 100 eurove, studentët që janë në nivelin bachelor do të përfitojnë edhe bursën për mobilitet.
âTashmĂ« e kemi dĂ«shmuar se rritjen ekonomike e ndajmĂ« me qytetaret. Sepse kur rritja ndahet ajo shumohet. Kur zvogĂ«lohet pabarazia nĂ« shoqĂ«ri, rritet kĂ«rkesa agregate nĂ« ekonomi. NĂ« kuadĂ«r tĂ« kĂ«saj ndarje tĂ« rritjes ekonomike sot e miratojmĂ« vendimin pĂ«r ndarjen nga 100 euro pĂ«r tĂ« gjithĂ« studentet qĂ« i plotĂ«sojnĂ« kriteret. MbĂ«shtetja pĂ«r studentĂ« nuk mbaron me kaq. Sot do tĂ« miratojmĂ« edhe bursĂ«n e mobilitetit pĂ«r studentet bachelor. Shuma e mbĂ«shtetjes do tĂ« varet nga distanca nĂ«pĂ«rmjet vendbanimit dhe vendit ku studioniâ, ka thĂ«nĂ« ai.
Bursa për mobilitet do të kap vlerën prej 20 milionë eurosh për një vit.
Kurti ka shtuar se të hyrat buxhetore kanë shënuar rritje prej 10 për qind krahasuar me vitin paraprak./Telegrafi/
Presidenti i RepublikĂ«s, Bajram Begaj, uroi çeljen e vitit tĂ« ri akademik nga Universiteti âAleksandĂ«r Moisiuâ nĂ« DurrĂ«s.
NĂ« mesazhin e tij drejtuar studentĂ«ve dhe pedagogĂ«ve, Presidenti Begaj, bĂ«ri apel qĂ« qasja ndaj arsimit tĂ« lartĂ« nĂ« ShqipĂ«ri, duhet tâi pĂ«rshtatet ndryshimeve teknologjike dhe duhet tĂ« ketĂ« si synim ndĂ«rtimin e njĂ« vendi mĂ« tĂ« drejtĂ«, mĂ« tĂ« pĂ«rparuar e mĂ« tĂ« zhvilluar.
Kreu i Shtetit deklaroi para auditorit në këtë fillim të vitit të ri akademik, se të rinjtë janë gjenerata e së ardhmes së Shqipërisë dhe se studimet universitare nuk duhet të synojnë vetëm një diplomë, por të shfrytëzohen si mundësi për dije, përkushtim dhe përgjegjësi.
âArsimi i lartĂ«, â theksoi Presidenti Begaj, â nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« derĂ« drejt njĂ« profesioni, por Ă«shtĂ« çelĂ«si pĂ«r tĂ« kuptuar botĂ«n, pĂ«r tĂ« marrĂ« dije tĂ« thella qĂ« japin zgjidhje pĂ«rballĂ« sfidaveâ.
Në mesazhin e tij, Presidenti i Republikës inkurajoi pedagogët të ofrojnë për të rinjtë mundësi, për një arsim cilësor dhe studentët i këshilloi të investojnë dijet e tyre në Shqipëri, për të qenë udhëheqësit e së ardhmes.
Këtë të hënë, në të gjithë Universitetet e vendit studentët nisin vitin e ri akademik 2024-2025.
Ndërkohë që këtë vit vijon ende raundi i dytë i regjistrimeve në Universitete, i cili ka nisur më 29 shtator dhe do të zgjasë deri më 8 tetor, në 5 faza 48-orëshe.
Ndërsa raundi i tretë, zhvillohet nga data 13 tetor deri më 24 tetor 2025.
Ndërkohë kryeministri Edi Rama, ka publikuar pamje nga Qytet Studenti, ku bëri me dije se këtë vit do të akomodohen 700 studentë më shumë se vitet e tjera.
âMIRĂMĂNGJES dhe nga Qyteti Studenti, ku me nisjen e vitit tĂ« ri akademik do tĂ« akomodohen afro 5 mijĂ« studentĂ« tĂ« Universitetit tĂ« TiranĂ«s, rreth 700 mĂ« shumĂ« se vitin e kaluar, ju uroj njĂ« javĂ« tĂ« mbarĂ«â, shkruan ai.
Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MAShTI) shpall thirrje për mbështetje financiare për pesë skema bursash për studentët e universiteteve publike në Kosovë dhe ato jashtë vendit, duke synuar mbështetjen e ekselencës akademike, përfshirjes dhe diversitetit.
Skemat e bursave1. Bursa pĂ«r komunitetet Rom, Ashkali dhe Egjiptian â 1,000 ⏠pĂ«r studentĂ«t qĂ« regjistrohen pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« vitin e parĂ« (bachelor) nĂ« universitetet publike tĂ« KosovĂ«s.
2. Bursa pĂ«r studimet jashtĂ« vendit (niveli bachelor) â Deri nĂ« 5,000 ⏠pĂ«r studentĂ«t kosovarĂ« qĂ« studiojnĂ« nĂ« Top 100 universitetet botĂ«rore sipas âTimes Higher Educationâ.
3. Bursa pĂ«r studimet jashtĂ« vendit (niveli master) â Deri nĂ« 7,000 ⏠pĂ«r studentĂ«t qĂ« vijojnĂ« studime master nĂ« Top 200 universitetet botĂ«rore sipas âTimes Higher Educationâ.
4. Bursa pĂ«r studentet nĂ« fushat STEM â 1,000 ⏠nĂ« vit pĂ«r vajzat/gra nĂ« programet e ShkencĂ«s, TeknologjisĂ«, InxhinierisĂ« dhe MatematikĂ«s nĂ« universitetet publike tĂ« KosovĂ«s.
5. Bursa elitare pĂ«r studentĂ«t nĂ« universitetet publike â PĂ«r studentĂ«t e nivelit bachelor dhe master me mesatare sĂ« paku 9 (ose 8 pĂ«r komunitetet Rom, Ashkali dhe Egjiptian), si dhe mbĂ«shtetje pĂ«r studentĂ«t me aftĂ«si tĂ« kufizuara. Aplikimi bĂ«het vetĂ«m pĂ«rmes platformĂ«s e-Kosova.
Konkursi për të gjitha skemat është i hapur nga 3 tetor deri më 18 tetor 2025, ora 16:00. Listat e përfituesve do të publikohen në faqen zyrtare të MAShTI. Kandidatët kanë të drejtë ankese brenda 7 ditësh nga shpallja e rezultateve.
Dokumentet e nevojshme dhe kushtet për aplikim i gjeni në faqen e MASHT-it./Telegrafi/
Në disa qytete të Serbisë sonte, protesta "kundër bllokadave", të organizuara nga aktivistë të afërt me partinë në pushtet dhe të tjerë që mbështesin luftën studentore.
Protesta janë paralajmëruar në Gornji Milanovc, Beograd, Zrenjanin, Nish, Vranjë, Kralevë, Sombor, Kikindë dhe Pirot, transmeton Telegrafi.
Protestat "kundër bllokadave" u thirrën nga Partia Progresive Serbe ose Qendra për Stabilitet Social, e cila është në marrëdhënie të ngushta me autoritetet.
QytetarĂ«t qĂ« u shtynĂ« nga parku nga FON nĂ« Vojvode Stepe nga policia janĂ« rrethuar nga tĂ« dyja anĂ«t, duke mos i lejuar tĂ« lĂ«vizin drejt TrosharinĂ«s ose AutokomandĂ«s, derisa mbĂ«shtetĂ«sit e SNS-sĂ« qĂ« ecin pĂ«rgjatĂ« bulevarit Ălirimi tĂ« shpĂ«rndahen.
Velimir nga asambleja e Vozhdovcit i tha N1 se po e fton presidentin t'i vizitojë dhe nuk e di pse ka frikë.
"Nuk e di se kë kërcënuam aty ku ishim, është e qartë se policia po zbaton veprime selektive dhe sipas udhëzimeve të një njeriu. Nuk ndihemi të sigurt", tha ai, duke shtuar se policia i injoroi akuzat e tyre se kishte banditë në Vojvode Stepe.
Edhe nĂ« Ăaçak ka dy tubime. NĂ« tubimin kundĂ«r bllokadave kishte shumĂ« mĂ« pak simpatizantĂ« tĂ« SNS-sĂ« sesa fundjavĂ«n e kaluar, Ă«shtĂ« e qartĂ« se kĂ«tĂ« herĂ« nuk u sollĂ«n mysafirĂ« nga jashtĂ«.
Në një moment, xhandarmëria i pengoi dy grupet të takoheshin në qendër të qytetit, por gjithçka përfundoi me hedhjen e vezëve dhe shisheve.
Dy tubime në Zajeçar, në dy vende të ndryshme Simpatizantët e SNS-së u mblodhën pranë ndërtesës së teatrit, nga ku filluan ecjen e tyre, por pas vetëm 100 metrash, ata ndaluan së ecuri sepse një kolonë qytetarësh që janë kundër tubimit kundër bllokadave i takoi në anën tjetër të rrugës.
Qytetarët u përpoqën ta ndanin rrugën Nikola Pashiq me shirit burokratik, por policia nuk i lejoi.
Banorët e Zrenjaninit u penguan të ndalonin pjesëmarrësit në tubimin kundër bllokadës
Qytetarët që iu përgjigjën thirrjes së Këshillave Qytetare të Zrenjaninit u nisën për të takuar pjesëmarrësit në tubimin "Zrenjanini kundër bllokadave dhe dhunës", por u penguan nga një kordon policor.
Qytetarët u nisën nga sheshi Zoran Gjingjiq, drejt rrugës Mbreti Petri, ku ndodhen zyrat e SNS-së dhe ku u mblodhën mbështetësit e qeverisë, dhe u ndaluan jo shumë larg atij vendi, përpara Bashkisë në qendër të qytetit.
Midis qytetarëve ka edhe veteranë të luftës. Pjesëmarrësit në tubimin kundër bllokadës lëshuan tullumbace të bardha me fjalët dialog, siguri, progres të shkruara mbi to, dhe më pas u nisën për një shëtitje.
Këshillat Qytetare të Zrenjaninit kishin thënë më parë se Zrenjanini "u përket qytetarëve të lirë".
E gazetarët e N1 u ofenduan në tubimin e SNS-së, kryetari i bashkisë së Novi Sadit në kolonë.
Kryetari i bashkisë Zharko Miqin u pa gjithashtu në kolonën e qytetarëve kundër bllokadave në Petrovaradin.
Ai nuk donte të bënte deklarata, tha shkurt se ishte në një shëtitje të këndshme me "njerëz të mrekullueshëm".
Ndërkohë, njerëzit e mbledhur në kolonë filluan t'i bërtisnin ekipit të gazetarëve të N1 se ishin ustashë, duke i mallkuar dhe fyer ata. /Telegrafi/
NjĂ« protestĂ« e madhe me temĂ«n âSerbi, a mund tĂ« dĂ«gjohemi?â do tĂ« mbahet sonte nĂ« Novi Sad tĂ« SerbisĂ«, ndĂ«rsa tubime mbĂ«shtetĂ«se janĂ« planifikuar nĂ« disa qytete tĂ« vendit.
Tubimi në Novi Sad fillon në orën 19:00, ndërsa para fillimit të protestës, forca të forta policore tashmë po mbërrijnë në kampusin e Universitetit të Novi Sadit.
Arsyeja e protestës, të thirrur nga studentët në bllokadë, është, sipas tyre, shkelja e autonomisë së Universitetit dhe prania e policisë në ndërtesat e Fakultetit të Filozofisë dhe Fakultetit të Sportit dhe Edukimit Fizik.
Fakulteti i Filozofisë, nga i cili studentët u përjashtuan dhjetë ditë më parë, sipas mediave serbe është plot me policë, dhe anëtarët e Njësisë së Ndërhyrjes dhe të Xhandarmërisë mund të shihen përmes dritareve të hapura.
Login
