TIRANĂ, 2 nĂ«ntor/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama vlerĂ«soi sot se burgosja e padrejtĂ« e liderit historik tĂ« PartisĂ« Socialiste, Fatos Nano e ktheu atĂ« nĂ« njĂ« figurĂ« tĂ« pathyeshme dhe tĂ« pakonkurrueshme nĂ« PartinĂ« Socialiste.
Në fjalën e mbajtur në ceremoninë shtetërore për nderimin e liderit historik të PS-së, Fatos Nano, i cili u nda nga jeta dy ditë më parë, Rama solli në vëmendje rrugëtimin e tij politik dhe ngjarjet përcaktuese që e shoqëruan këtë rrugëtim.
âIshte pikĂ«risht ai dyzim, pjellĂ« e natyrĂ«s sĂ« tij jo dogmatike dhe aspak sistematike, e kombinuar me burgosjen absurde, e cila ekspozoi tĂ« gjithĂ« dogmatizmin primitiv tĂ« pengmarrĂ«sve, jo vetĂ«m tĂ« Fatosit por edhe tĂ« vetĂ« lĂ«vizjes demokratike, qĂ« u bĂ« fati i PartisĂ« Socialiste dhe e bekoi Fatos Nanon si lider tĂ« pakonkurrueshĂ«m tĂ« socialistĂ«ve, duke i dhĂ«nĂ« PS-sĂ« njĂ« frymĂ«marrje dhe njĂ« perspektivĂ« reale pĂ«r tâu kthyer nĂ« njĂ« forcĂ« dominante tĂ« politikĂ«s shqiptareâ, tha Rama.
Kryeministri theksoi se âpa sakrificĂ«n e tij tĂ« imponuar, socialistĂ«t do tĂ« kishin pasur njĂ« fat mĂ« pak bujarâ.
âPor edhe vetĂ« Fatosi, pa atĂ« sakrificĂ« tĂ« imponuar, mbase nuk do tĂ« ishte bĂ«rĂ« njĂ« lider aq jetĂ«gjatĂ« nĂ« njĂ« kohĂ« trazirash e ngatĂ«rresash jashtĂ« e brenda partisĂ«, ku lidershipi i tij ishte shumĂ« mĂ« tepĂ«r frymĂ« se sa prezencĂ«, shumĂ« mĂ« tepĂ«r hapĂ«sirĂ« se sa kohĂ«, shumĂ« mĂ« tepĂ«r improvizim se sa programimâ, shtoi Rama.
Kryeministri solli nĂ« vĂ«mendje edhe reagimet e ndryshme pĂ«r ndarjen nga jeta tĂ« Fatos Nanos, ndĂ«rsa u shpreh se edhe ata qĂ« nuk lanĂ« shkop nĂ«n rrota pa vĂ«nĂ« dhe gur nĂ« kurriz pa hedhur mezi paskan pritur ta tregonin dashurinĂ« dhe adhurimin sapo ta merrnin vesh qĂ« nuk do tâi hapte mĂ« sytĂ«.
Rama foli edhe pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet e tij me Nanon, ndĂ«rsa u shpreh se ânĂ«se jam unĂ« sot zĂ«dhĂ«nĂ«si i hidhĂ«rimit tĂ« krejt familjes sĂ« madhe socialiste, kjo lidhet padyshim me intuitĂ«n dhe me guximin e kryetarit themelues pĂ«r tĂ« mĂ« ftuar dhe dhĂ«nĂ« vend nĂ« odĂ«n e shtĂ«pisĂ« sonĂ« politikeâ.
Më poshtë fjala e plotë e kryeministrit Rama:
I thonĂ« njĂ« fjale,  âvdis pa tĂ« tĂ« duaâ.
Sa do tĂ« doja i dashur Fatos tĂ« uleshim sonte nĂ« njĂ« nga ato darkat tona tĂ« rralla tĂ« viteve tĂ« fundit, plot me shijen e ajrit tĂ« pastruar mes nesh, e tâi kalonim deri vonĂ« nĂ« atĂ« revistĂ«n tonĂ« tĂ« ngjarjeve e tĂ« personazheve tĂ« ndryshĂ«m, tĂ«rĂ« çâu tha e çâu shkrua pĂ«r ty qysh se doli lajmi qĂ« kĂ«tĂ« herĂ« ti ike pĂ«rgjithnjĂ«.
Por sa të paskan dashur e të paskan admiruar mor burrë i dheut!
Po edhe ata qĂ« sâtĂ« lanĂ« shkop ndĂ«r rrota pa tĂ« vĂ«nĂ« dhe gurĂ« nĂ« kurriz pa tĂ« hedhur!
Mezi çâpaskeshin pritur tĂ« ta tregonin dashurinĂ« dhe adhurimin sapo ta merrnin vesh qĂ« nuk do tâi hapĂ«sh mĂ« sytĂ«.
More deri te ata qĂ« tĂ« kallĂ«n nĂ« burg duke tĂ« akuzuar si vjedhĂ«s dhe qĂ« erdhĂ«n tĂ« tĂ« vrasin nĂ« zyrĂ« duke tĂ« mallkuar si vrasĂ«s, e qĂ« tâi lĂ«shuan mbi fytyrĂ« pĂ«r vite e vite tĂ« tĂ«ra me radhĂ«, tĂ«rĂ« tĂ« zezat e gjuhĂ«s shqipe, â veç ta shihje si tâi kanĂ« qĂ«ndisur aq bukur fjalĂ«t e admiratĂ«s sĂ« tyre!
Plasja mĂ« vjen qĂ« sâjemi sot nĂ« njĂ« darkĂ« qĂ« sâdo kishte tĂ« paguar!
Po ndërkohë, në vend që të qeshja ca me ty sonte, mua më duhet të rendis fjalët e një lamtumire, të cilën të them të drejtën nuk e imagjinova dot fare, hiç, as pasi miku ynë Solis më shkroi me keqardhje të madhe se kishe hyrë në një koma irreversibile.
Mendova atë çast vetëm gruan tënde të paepur Xhoin, që do të vazhdonte të rrinte te koka edhe për kushedi sesa vjet të tjerë, si një roje besnike e gjumit tënd të pambarimtë, por të betohem, as fare nuk të mendova ty, asesi jo të shtrirë në një arkmort për të ikur me të vërtetë nga kjo jetë të cilën e deshe dhe jetove, duke ia marrë sa munde të tëra orët e vogla të natës, e duke ia pirë gotat e fatit me fund, ashtu si vinin, dhe duke ia tymosur kapitujt me po atë ëndje, qoftë kur ngjiteshe në majë, e qoftë kur prekje fundin, apo kur tërhiqeshe mënjanë.
Po ja që erdhi befasisht për mua kjo ditë zie dhe më ra puna e vështirë e të parës lamtumirë që kryetari i familjes më të madhe politike të shqiptarëve, i jep jo thjesht një paraardhësi, por të parit kryetar, themeluesit të familjes sonë.
E teksa rrotullohesha me sy anĂ« e pĂ«rqark faqes sĂ« bardhĂ« nĂ« ekran, duke pĂ«rpjekur tĂ« nxjerr nga duart fjalĂ«t e kĂ«saj lamtumire mâu ndĂ«rmend ajo historia jote me vdekjen e Mao Ce Dunit dhe mâu duk vetja fiks si ai drejtori i Metalurgjikut qĂ« duhet tâu thoshte diçka kinezĂ«ve tĂ« mbledhur nĂ« sheshin e madh tĂ« Kombinatit, pas lajmit tĂ« ndarjes nga jeta tĂ« kryetarit Mao. I hutuar prej situatĂ«s sĂ« papritur, drejtori kĂ«rkoi mĂ«ndje lartĂ« nĂ« Komitetin Qendror, se çâduhet tĂ« bĂ«nte me turmĂ«n e kinezĂ«ve tĂ« grumbulluar nĂ« shesh, qĂ« tĂ« ishte nĂ« lartĂ«sinĂ« e ngjarjes. I thanĂ« se do tĂ« pyesnin lart fare dhe do tâi kthenin pĂ«rgjigje, por kur pĂ«rgjigja po vononte dhe kinezĂ«t nuk luanin vendit, i shkreti drejtori i ra pĂ«rsĂ«ri telefonit nĂ« kĂ«rkim tĂ« orientimit nga lart. âNa thoni çâtĂ« bĂ«jmĂ«â, â tha, âse nuk pret punaâ. PĂ«rgjigja qĂ« mori ishte e çarmatosĂ«se, âorientim nga lart fare nuk ka, kĂ«shtu qĂ« bĂ«ni siç keni bĂ«rĂ« herĂ« tĂ« tjeraâ!
Dhe natyrisht qĂ« kĂ«tĂ« herĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« ndryshe nga herĂ«t e tjera, edhe sepse njeriu qĂ« ikĂ«n sot pa kthim nga Tirana, ku lindi, u rrit, u adhurua e u anatemua dhe bĂ«ri histori Ă«shtĂ« njĂ« rast tejet i veçantĂ« pĂ«r tâu pĂ«rcjellĂ« me fjalĂ«t e rastit, pa u bĂ«rĂ« qesharak, siç mĂ« duket mua, tĂ« paktĂ«n se u bĂ«nĂ« ata qĂ« duke folur pĂ«r ndarjen nga jeta tĂ« Fatos Nanos, morĂ«n me tĂ« mirĂ« tĂ«rĂ« kĂ«to ditĂ« veten e tyre.
Me Fatosin, ne ndamĂ«, thyem dhe rindamĂ« bukĂ«, por historia e marrĂ«dhĂ«nies sonĂ«, zhvilluar mes ekstremesh nga âbirĂ«simiâ im nĂ« familjen socialiste, me bekimin e tij, deri tek âvrasja e babaitâ pĂ«r marrjen e skeptrit tĂ« tij nuk ka vend kĂ«tu nĂ« kĂ«tĂ« eulogji. Ose jo, ka vend vetĂ«m pĂ«r njĂ« fakt, nĂ«se jam unĂ« sot zĂ«dhĂ«nĂ«si i hidhĂ«rimit tĂ« krejt familjes sĂ« madhe socialiste, kjo lidhet padyshim me intuitĂ«n dhe me guximin e kryetarit themelues pĂ«r tĂ« mĂ« ftuar dhe dhĂ«nĂ« vend nĂ« odĂ«n e shtĂ«pisĂ« sonĂ« politike, duke thyer asokohe njĂ« mur tĂ« madh ndarĂ«s me shoqĂ«rinĂ« e kohĂ«s, kur shtĂ«pia e socialistĂ«ve nuk qe ajrosur ende plotĂ«sisht nga era e tĂ« shkuarĂ«s.
E kam pyetur veten nĂ« kohĂ« tĂ« ndryshme nĂ«se Fatos Nano e deshi apo jo barrĂ«n e kryetarit tĂ« PartisĂ« Socialiste, e nĂ«se vĂ«rtetĂ« e mori pĂ«rsipĂ«r, apo ajo i ra mbi shpatulla me tĂ« tĂ«rĂ« vrazhdĂ«sinĂ« e faktit tĂ« kryer ato ditĂ« e netĂ« kur armata e shpartalluar komuniste kryente funeralin e PartisĂ« sĂ« PunĂ«s nĂ« mes tĂ« shkretĂ«tirĂ«s, me flamurin e rreckosur tĂ« diktaturĂ«s sĂ« proletariatit nĂ« gjysmĂ« shtize dhe me moralin e rĂ«nĂ« nĂ«n shuajt e kĂ«pucĂ«ve tĂ« shqyera nga marshimi 45 vjeçar, drejt horizontit tĂ« kuq, qĂ« vetĂ«m largohej derisa u zhduk nĂ« gurmazin e konsumuar tĂ« komunizmit, i cili tamam nĂ« sallĂ«n e madhe tĂ« kĂ«tij Pallati Kongresesh nxirrte thirrjet e fundit pĂ«r luftĂ« me tĂ«rĂ« planetin, teksa era e papĂ«rmbajtshme e ndryshimit qĂ« frynte e pĂ«rplasej mbi âkongresmenĂ«tâ, e kthente vajtimin e egĂ«r tĂ« dĂ«shpĂ«rimit tĂ« tyre nĂ« njĂ« fishkĂ«llim sa çjerrĂ«se, aq edhe qesharake, kur nga foltorja shpallej dorĂ«zimi pĂ«rpara realitetit.
I gjendur aty mes fytyrave verdhacuke tĂ« udhĂ«heqĂ«sve, gjĂ«mi mbytur nga ardhja e qametit dhe sekretarĂ«ve lĂ«kurĂ« rreshkur nga dielli, ara, fabrika, kantiere, âqorriâ, siç e quanin shokĂ«t dhe e quanim mes nesh mĂ« duket gjithnjĂ« si protagonist dhe si peng njĂ«kohĂ«sisht.
Fytyra e dy kumtimtë e kuadrit të ri të partisë që punonte në Institutin e Marksizëm-Leninizmit dhe e profesorit garip të Ekonomikut, që tregonte barsoleta tallëse për regjimin duke pirë raki dhe që luante Beatles dhe Rolling Stones me kitarën e tij.
Nuk e kam dyshuar asnjĂ«herĂ« qĂ« pikĂ«risht profili i tij jo skematik, i dha Fatos Nanos me hirin e pahirit skeptrin e tĂ« majtĂ«s sĂ« porsalindur, pas âvarrimit tĂ« PartisĂ« sĂ« PunĂ«sâ, por besoj se vetĂ« ulje ngritjet e forta tĂ« rrugĂ«timit tĂ« tij politik, pĂ«rtej forcĂ«s pĂ«rcaktuese tĂ« ngjarjeve, deri dhe tĂ« rĂ«nda fare, ishin pasqyrĂ«, e pikĂ«risht njĂ« dyzimi tĂ« thellĂ« mes protagonistit tĂ« madh dhe pengut tĂ« njĂ« detyre prej tĂ« cilĂ«s ai tentonte tĂ« âarratisejââŠ. sa herĂ« qĂ« tâi jepej mundĂ«sia. Por ama, qe pikĂ«risht ai dyzim, pjellĂ« e natyrĂ«s sĂ« tij jo dogmatike dhe aspak sistematike i kombinuar me burgosjen absurde, e cila ekspozoi tĂ« gjithĂ« dogmatizmin primitiv tĂ« pengmarrĂ«sve, jo vetĂ«m tĂ« Fatosit, por dhe tĂ« vetĂ« lĂ«vizjes demokratike qĂ« u bĂ« fati i PartisĂ« Socialiste dhe e bekoi Fatos Nanon si lider tĂ« pakonkurrueshĂ«m tĂ« socialistĂ«ve, duke i dhĂ«nĂ« PartisĂ« Socialiste njĂ« frymĂ«marrje tĂ« re dhe njĂ« perspektive reale pĂ«r tâu kthyer nĂ« forcĂ« dominante tĂ« politikĂ«s shqiptare.
Pa sakrificën e tij të imponuar, socialistët do të kishin pasur një fat më pak bujar, por dhe vetë Fatosi pa atë sakrificë të imponuar mbase nuk do ishte bërë një lider aq jetëgjatë në një kohë trazirash e ngatërresash, jashtë e brenda partisë ku lidershipi i tij ishte shumë më tepër frymë sesa prezence, shumë më tepër hapësire sesa kohë, shumë më tepër improvizim sesa programim dhe ku natyra e tij lidershipi së bashku me rikthimet e bujshme të kryetarit pas arratisjeve të tij përbën një material historik dhe socio-politik me një vlerë të jashtëzakonshme për këdo që një ditë do marrë përsipër ta zbërthejë vërtetësisht dhe jo ta mbërthejë hipokrizisht, rolin vendimtar të Fatos Nanos, jo vetëm mbi atë që ishte nën drejtimin e tij, por dhe për atë që u bë më pas Partia Socialiste.
Në selinë e partisë që ai udhëhoqi qëndron një foto tanimë e mirënjohur e tij, e cila për mua mbetet pamja më domethënëse e Fatos Nanos fill pas daljes nga burgu. Më befason gjithnjë ndryshimi i hatashëm mes atij Fatosi dhe Fatosit të prangosur para gjykatësve që e burgosën.
Fatosi u gjyqit është profesori i ekonomikut që mbahet fortë për sytë e popullit para burgosjes peng i dyfishtë i asaj dite, qw kur i hodhën në kurriz barrën e madhe që mbase nuk e deshi asnjëherë me gjithë shpirt dhe i persekutorit të tij xhahil, që e deshi me patjetër në burg.
Ndërsa Fatosi tjetër, ai i selisë i sapodalë nga burgu me dorën e majtë që tregon përpara dhe sytë që shkëlqejnë plot xixa, është një kafshë e rrallë politike që përtej të gjithave dhe pavarësisht të tërave ka radhën më të parë, meritën e madhe, që PS nuk lëvizi asnjë moment nga graviteti i interesit kombëtar, çka përbën sot e gjithë ditën një tabu për PS-në dhe e bën PS-nw krenare për qenien e saj një zëdhënëse, një mbrojtëse dhe një promotore e palëkundur e interesave madhore të vendit dhe të kombit shqiptar.
NdĂ«r ata, qĂ« e nderuar kryetarin tonĂ« me fjalĂ« tĂ« mĂ«dha pas vdekjes ishin dhe ata qĂ« e ngritĂ«n dhe e ulĂ«n âtradhtarâ pse takoi Slobodan Millosheviçin gjatĂ« njĂ« aktiviteti ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« Selanik dhe pĂ«r plot tĂ« tjera qĂ« nuk ia vlejnĂ« tâi kujtojmĂ«.
UnĂ« e kam dĂ«gjuar prej tij bisedĂ«n me âkasapin e Beograditâ dhe nuk e kam idenĂ« nĂ«se Fatosi e ka lĂ«nĂ« tĂ« shkruar diku, por, jo vetĂ«m qĂ« nĂ« atĂ« takim dhe nĂ« atĂ« bisedĂ«, nuk ka asgjĂ« prej tradhtari, por kur njĂ« ditĂ« tĂ« dalin si duhet nĂ« dritĂ« fjalĂ«t e thĂ«na nĂ« atĂ« takim, si dhe nĂ« takimet, bisedat dhe bashkĂ«punimet e Fatos Nanos me patriotĂ«t e lĂ«vizjes kombĂ«tare pĂ«r lirinĂ« dhe tĂ« drejtat e shqiptarĂ«ve nĂ« KosovĂ« dhe nĂ« Maqedoni, atĂ«herĂ« askush, dot askush, nuk do tĂ« mund tĂ« vĂ«rĂ« nĂ« dyshim se kontributi patriotik i kryetarit themelues tĂ« partisĂ« sonĂ« pĂ«r çlirimin e KosovĂ«s dhe pĂ«r nĂ«nshkrimin e marrĂ«veshjes sĂ« Ohrit e rendit Fatos Nanon nĂ« rreshtat e nderit tĂ« historisĂ« sĂ« ShqipĂ«risĂ«.
Pas varrosjes së Partisë së Punës Fatos Nano ishte kyç në kalimin e shkretëtirës prej socialistëve dhe në bashkimin e tyre me botën demokratike.
E kam kujtuar dje gĂ«zimin e tij pas takimit, po nĂ« sallĂ«n e madhe bashkĂ«ngjitur, ku lajmĂ«roi pranimin e PartisĂ« Socialiste nĂ« Internacionalen Socialiste si njĂ« familje idesh progresiste tĂ« kohĂ«s sĂ« re. âSi dita e diplomĂ«s kjo sotâ, â mĂ« tha duke qeshur.
Në krye të qeverisë së vendit atij iu desh të drejtonte daljen e popullit nga shkretëtira e piramidave dhe rifillimin e shtet ndërtimit nga zeroja pas katrahurës rrafshuese të vitit 1997, duke u përballur me një opozitë primitive, hakmarrëse, destruktive, deri në sulme të armatosura ndaj institucioneve dhe ndaj tij, personalisht, fizikisht.
Gjithsesi, kjo nuk Ă«shtĂ« dita pĂ«r tĂ« shkruar historinĂ« e Fatos Nanos, por dita pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« atij lamtumirĂ«n.
I dashur Fatos,
Do tĂ« mĂ« mungojnĂ« darkat e rralla miqĂ«sore, komunikimi ynĂ« si mes shoferit tĂ« turnit tĂ« parĂ« me shoferin e turnit tĂ« dytĂ« pĂ«r tĂ« njĂ«jtĂ«n makinĂ«, ku e kuptonim njeri-tjetrin nĂ« ajĂ«r dhe ku, kur ndodhte tĂ« ndanim ndonjĂ« dilemĂ« strategjike, kĂ«shillat e tua vinin tĂ« qĂ«ruara mirĂ«, duke mĂ« ndihmuar shumĂ« pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« pikĂ«n mbi âiâ.
Ndërkohë që kur mendoj se çfarë katër rrotaku sovjetik more ti në dorëzim në turnin e parë, me çfarë mjeti më të mirë mora unë prej teje në të dytin për ta kthyer PS në brandin e shpejtësisë për Shqipërinë europiane që është sot, më vjen krejt natyrshëm të mos të të them lamtumirë, por thjeshtë mos vdeksh kurrë Fatos Nano.
The post Rama: Fatos Nano, lider i pakonkurrueshëm i PS-së appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.