Një stacion i ngarkimit të veturave elektrike në qytetin e vogël Katrineholm të Suedisë po tërheq vëmendjen e drejtuesve të automjeteve elektrike në gjithë Evropën.
Falë energjisë diellore të prodhuar direkt në vend, ngarkimi i shpejtë kushton vetëm 15 centë për kWh, një nga çmimet më të ulëta në kontinent.
Stacioni ETC Solpark ofron dy ngarkues të shpejtë me kapacitet 150 kW, të cilët mund të shërbejnë deri në katër automjete njëkohësisht.
Oferta e lirĂ« vlen gjatĂ« ditĂ«s, nga ora 08:00 deri nĂ« 16:00, ndĂ«rsa pas kĂ«saj ore çmimi rritet nĂ« 0,43 euro pĂ«r kWh â megjithatĂ«, edhe kjo mbetet mĂ« e pĂ«rballueshme se shumica e rrjeteve tĂ« ngarkimit nĂ« EvropĂ«.
Menaxheri i stacionit deklaron se iniciativa ka pasur një pritje shumë pozitive dhe shumë drejtues po e shfrytëzojnë mundësinë për të karikuar automjetet e tyre me energji të pastër dhe çmim të ulët.
Falë kësaj ideje, Katrineholm mund të konsiderohet si një shembull frymëzues për përdorimin e energjisë diellore në infrastrukturën për automjetet elektrike. /Telegrafi/
Shërbimi doganor i Suedisë tha të dielën se autoritetet kishin hipur në një anije mallrash ruse që u ankorua në ujërat suedeze të premten, pasi kishte shfaqur probleme me motorin dhe po kryenin një inspektim të ngarkesës.
Pronarët e anijes, Adler, janë në listën e sanksioneve të Bashkimit Evropian, tha Martin Hoglund, zëdhënës i autoritetit doganor, transmeton Telegrafi.
"Pak pas orës 01:00 mbrëmë ne hipëm në anije me mbështetjen e Rojës Bregdetare Suedeze dhe shërbimit policor për të bërë një inspektim doganor. Inspektimi është ende duke vazhduar", tha Hoglund.
Ai nuk pranoi të thoshte se çfarë kishte gjetur shërbimi doganor në bordin e anijes. Sipas shërbimit të ndjekjes së anijeve Marine Traffic, Adler është një transportues kontejnerësh 126 metra i gjatë.
ĂshtĂ« i ankoruar nĂ« Hoganas nĂ« SuedinĂ« jugperĂ«ndimore. PĂ«rveç faktit qĂ« Adler Ă«shtĂ« nĂ« listĂ«n e sanksioneve tĂ« BE-sĂ«, anija dhe pronarĂ«t e saj M Leasing LLC janĂ« gjithashtu subjekt i sanksioneve tĂ« SHBA-sĂ«, tĂ« dyshuara pĂ«r pĂ«rfshirje nĂ« transportin e armĂ«ve, sipas OpenSanctions, njĂ« bazĂ« tĂ« dhĂ«nash e kompanive dhe individĂ«ve tĂ« sanksionuar, personave me interes dhe listave tĂ« mbikĂ«qyrjes qeveritare.
Hoglund tha se anija ishte nisur nga porti rus i Shën Petersburgut më 15 dhjetor, por ai tha se doganat nuk kishin asnjë informacion në lidhje me destinacionin e saj. /Telegrafi/
Marina suedeze njoftoi se dje njĂ« personel i armatosur me uniforma Ă«shtĂ« parĂ« nĂ« anije tĂ« lidhura me tĂ« ashtuquajturĂ«n âflotĂ« nĂ« hijeâ ruse.
Moska po forcon praninë e saj ushtarake përgjatë rrugëve kryesore detare në Detin Baltik, raporton themoscowtimes.
Marko Petkoviq, si komandant i operacioneve të marinës suedeze, i tha televizionit suedez SVT se personat ka të ngjarë të jenë të punësuar në kompani private të sigurisë.
Ai shtoi se aktiviteti detar rus nĂ« rajon Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« âmĂ« i pĂ«rhershĂ«m dhe mĂ« i dukshĂ«mâ, me anije luftarake qĂ« veprojnĂ« rregullisht nĂ« zona strategjike tĂ« Detit Baltik dhe Gjirit tĂ« FinlandĂ«s.
âMarina ruse Ă«shtĂ« periodikisht e pranishme nĂ« nyje tĂ« ndryshme nĂ« Detin Baltik, nĂ« Gjirin e FinlandĂ«s dhe nĂ« Detin Baltik, dhe duket se atje nĂ« njĂ«farĂ« mĂ«nyre vepron si mbĂ«shtetje pĂ«r kĂ«tĂ« flotĂ« tĂ« fshehtĂ«â, tha Petkoviq.
Burime ushtarake të cituara nga SVT thanë se veprimet ruse janë përqendruar në një operacion të vazhdueshëm patrullimi pranë rrugëve kryesore detare, të kryer nga Flota Baltike. /Telegrafi/
Shtetet e Bashkuara sapo përfunduan dy ditë bisedimesh me negociatorë ukrainas dhe evropianë në Berlin të Gjermanisë, të ndjekura nga diskutime të tjera mes udhëheqësve në Evropë - të gjitha këto që përfunduan me sinjale pozitive për një marrëveshje paqeje në të ardhmen.
Bisedimet u pĂ«rqendruan te garancitĂ« e sigurisĂ« pĂ«r UkrainĂ«n, me qĂ«llim frenimin e agresionit tĂ« mundshĂ«m rus nĂ« tĂ« ardhmen; njĂ« çështje qĂ« â pavarĂ«sisht deklaratave pozitive â mbetet njĂ« nga pikat kryesore tĂ« mospajtimit nĂ« negociatat me MoskĂ«n.
Pengesa tjetĂ«r madhore Ă«shtĂ« e ardhmja e rajonit tĂ« Donbasit nĂ« UkrainĂ«, pĂ«r tĂ« cilin Rusia kĂ«rkon qĂ« Kievi tâia dorĂ«zojĂ« kontrollin si kusht pĂ«r arritjen e marrĂ«veshjes.
Gjermania njoftoi se ekziston njĂ« mundĂ«si e vogĂ«l, por reale, pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje sĂ« shpejti, duke hedhur gjithashtu idenĂ« e njĂ« armĂ«pushimi gjatĂ« periudhĂ«s sĂ« Krishtlindjeve, ndĂ«rsa presidenti amerikan, Donald Trump tha se âtani jemi mĂ« afĂ«r se kurrĂ« mĂ« parĂ«â. Por ku qĂ«ndrojnĂ« realisht gjĂ«rat?
ĂfarĂ« ndodhi nĂ« bisedimet nĂ« Berlin?
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky dhe kryenegociatori Rustem Umerov u takuan në kryeqytetin gjerman me Steve Witkoff, të dërguarin special të Trumpit, dhe Jared Kushner, dhëndrin e presidentit amerikan. Në bisedime iu bashkua edhe kancelari gjerman Friedrich Merz, ku negociatorët shqyrtuan versionin më të fundit të planit të paqes të mbështetur nga SHBA-ja.
âKjo nuk do tĂ« thotĂ« se tani kemi njĂ« plan tĂ« pĂ«rsosur, por Ă«shtĂ« njĂ« version shumĂ« i zbatueshĂ«mâ, tha Zelensky para gazetarĂ«ve nĂ« Berlin dhe shtoi se âamerikanĂ«t duan njĂ« zgjidhje tĂ« shpejtĂ«; ne kujdesemi qĂ« tĂ« ruajmĂ« cilĂ«sinĂ« edhe me kĂ«tĂ« ritĂ«m. NĂ«se shpejtĂ«sia dhe cilĂ«sia pĂ«rputhen, ne jemi plotĂ«sisht dakordâ.
Zelensky tha tĂ« martĂ«n se gjatĂ« bisedimeve pĂ«r paqen ka punuar me SHBA-nĂ« ânĂ« detaje shumĂ« tĂ« hollĂ«sishme mbi dokumente qĂ« mund ta ndalin luftĂ«n dhe tĂ« garantojnĂ« sigurinĂ«â.
âĂdo detaj i vetĂ«m ka rĂ«ndĂ«si, sepse asnjĂ« detaj nuk duhet tĂ« shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« shpĂ«rblim pĂ«r agresionin e RusisĂ«â, u tha ai deputetĂ«ve tĂ« parlamentit holandez nĂ« HagĂ«, transmeton Telegrafi.
Aktualisht janĂ« pesĂ« dokumente tĂ« veçanta nĂ« diskutim brenda marrĂ«veshjes sĂ« propozuar tĂ« paqes â ato pĂ«rfshijnĂ« garanci sigurie âligjĂ«risht detyrueseâ qĂ« do tĂ« votoheshin nga Kongresi i SHBA-sĂ«, si edhe plane pĂ«r financimin e rimĂ«kĂ«mbjes sĂ« UkrainĂ«s pas luftĂ«s.
UdhĂ«heqĂ«sit e Bashkimit Evropian, DanimarkĂ«s, FinlandĂ«s, FrancĂ«s, GjermanisĂ«, ItalisĂ«, HolandĂ«s, NorvegjisĂ«, PolonisĂ«, SuedisĂ« dhe MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar u mblodhĂ«n nĂ« Berlin pĂ«r diskutime tĂ« veçanta, pas tĂ« cilave u angazhuan tĂ« punojnĂ« sĂ« bashku me SHBA-nĂ« pĂ«r tĂ« âofruar garanci tĂ« forta sigurie dhe masa mbĂ«shtetĂ«se pĂ«r rimĂ«kĂ«mbjen ekonomike tĂ« UkrainĂ«sâ.
Kremlini tha të martën se ende nuk e kishte parë tekstin e propozimeve më të fundit për garancitë e sigurisë për Ukrainën të ngjashme me ato të NATO-s.
âNe duam paqe; nuk duam njĂ« armĂ«pushim qĂ« tâi japĂ« UkrainĂ«s njĂ« hapĂ«sirĂ« frymĂ«marrjeje dhe ta pĂ«rgatisĂ« pĂ«r vazhdimin e luftĂ«s. Ne duam ta ndalim kĂ«tĂ« luftĂ« dhe tĂ« arrijmĂ« objektivat tona, tĂ« sigurojmĂ« interesat tona dhe tĂ« garantojmĂ« paqe nĂ« EvropĂ« pĂ«r tĂ« ardhmenâ, u tha gazetarĂ«ve zĂ«dhĂ«nĂ«si i Kremlinit, Dmitry Peskov, nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« njĂ« pyetjeje mbi qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« e njĂ« âarmĂ«pushimi tĂ« Krishtlindjeveâ.
Angazhimet e paraqitura në deklaratën e përbashkët evropiane përfshinin:
NjĂ« âforcĂ« shumĂ«kombĂ«she evropiane pĂ«r UkrainĂ«nâ, e udhĂ«hequr nga Evropa, me kontribute trupash nga aleatĂ«t brenda Koalicionit tĂ« tĂ« VullnetshmĂ«ve dhe âtĂ« mbĂ«shtetur nga SHBA-jaâ;
Kjo forcĂ« do tĂ« ndihmojĂ« nĂ« sigurimin e hapĂ«sirĂ«s ajrore dhe detare tĂ« UkrainĂ«s, âpĂ«rfshirĂ« edhe operimin brenda territorit tĂ« UkrainĂ«sâ;
Një mekanizëm monitorimi të armëpushimit të udhëhequr nga SHBA-ja, i cili do të përfshinte pjesëmarrje ndërkombëtare;
Mbështetje të konsiderueshme për Ukrainën për ndërtimin e forcave të saj të armatosura, të cilat duhet të mbeten në një nivel paqeje prej 800 mijë trupash.
Investimet e ardhshme nĂ« UkrainĂ«, qĂ« do tĂ« pĂ«rfshinin marrĂ«veshje tregtare dhe âvĂ«nien nĂ« dispozicion tĂ« burimeve tĂ« mĂ«dha pĂ«r rimĂ«kĂ«mbje dhe rindĂ«rtimâ.
Kjo është pyetja kryesore. Kremlini ka deklaruar se kundërshton çdo skenar që përfshin dislokimin e trupave ushtarake të NATO-s në Ukrainë.
Qeveria ruse mĂ« parĂ« ka shkuar deri aty sa tĂ« kĂ«mbĂ«ngulĂ« qĂ« Ukraina ta sanksionojĂ« nĂ« kushtetutĂ«n e saj se nuk do tâi bashkohet NATO-s dhe se nuk do tĂ« ketĂ« forca tĂ« aleancĂ«s transatlantike tĂ« stacionuara brenda kufijve tĂ« saj. NĂ« muajin nĂ«ntor, Moska kĂ«rkoi gjithashtu qĂ« Kievit tâi vendosej njĂ« kufi pĂ«r madhĂ«sinĂ« e forcave tĂ« armatosura.
Zyrtarët amerikanë pretendojnë se rreth 90 për qind e çështjeve mes Rusisë dhe Ukrainës janë zgjidhur, duke e përshkruar çështjen e lëshimeve territoriale si pikën kryesore të ngecjes.
NjĂ« zyrtar amerikan tha se pala e tyre ka ofruar ide âqĂ« nxisin mendiminâ pĂ«r tĂ« zgjidhur kĂ«tĂ« bllokim, pĂ«rfshirĂ« krijimin e njĂ« zone tĂ« lirĂ« ekonomike nĂ« disa pjesĂ« tĂ« Donbasit.
Ekipi negociator amerikan ka propozuar qĂ« njĂ« zonĂ« e tillĂ« tĂ« çmilitarizohet, ku Ukraina do tĂ« tĂ«rhiqej, por ku forcat ruse nuk do tĂ« hynin. MegjithatĂ«, mbetet e paqartĂ« nĂ«se presidenti rus, Vladimir Putin, do tĂ« heqĂ« dorĂ« nga objektivat e tij maksimaliste tĂ« luftĂ«s pĂ«r tâu pajtuar me kĂ«tĂ« propozim.
Ukraina ka ngritur pikëpyetje rreth asaj se kush do ta menaxhonte atë zonë dhe kush do të siguronte që tërheqjet e trupave të ishin reciproke.
âAmerikanĂ«t po pĂ«rpiqen tĂ« gjejnĂ« njĂ« kompromis⊠Dua ta theksoj edhe njĂ« herĂ«: njĂ« âzonĂ« e lirĂ« ekonomikeâ nuk do tĂ« thotĂ« nĂ«n kontrollin e FederatĂ«s Ruse. KĂ«to janĂ« elemente thelbĂ«sore pĂ«r mua nĂ« çdo format qĂ« lidhet me Donbasinâ, tha Zelensky tĂ« hĂ«nĂ«n, duke shtuar se Ukraina nuk do ta njohĂ« pjesĂ«n e pushtuar pĂ«rkohĂ«sisht tĂ« rajonit lindor tĂ« Donbasit si ruse, as ligjĂ«risht dhe as 'de facto'.
ZyrtarĂ«t amerikanĂ« i pĂ«rshkruan garancitĂ« e sigurisĂ« si âtĂ« ngjashme me Nenin 5â, duke iu referuar parimit tĂ« traktatit tĂ« NATO-s sipas tĂ« cilit njĂ« sulm ndaj njĂ« anĂ«tari konsiderohet sulm ndaj tĂ« gjithĂ«ve.
Zyrtarët refuzuan të hynin në detaje se çfarë do të përfshinte roli i SHBA-së, përtej faktit se ai nuk do të përfshinte trupa amerikane në terren në Ukrainë.
âPara se tĂ« largohemi nga fusha e betejĂ«s, duhet tĂ« jemi absolutisht tĂ« sigurt se cilat janĂ« kĂ«to garanci sigurieâ, tha Zelensky.
Zelensky po vazhdon diskutimet diplomatike, me një vizitë në Holandë të martën për të diskutuar kompensimin nga Rusia për dëmet që ka shkaktuar gjatë luftës.
âBisedimet nuk kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« vetĂ«m me njĂ« armĂ«pushim, por me garancitĂ« e sigurisĂ«â, tha lideri ukrainas dhe shtoi se âkjo nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m siguri fizike, por ka tĂ« bĂ«jĂ« edhe me faktin qĂ« Rusia mĂ« nĂ« fund tĂ« mĂ«sojĂ« tĂ« jetojĂ« sipas sundimit tĂ« ligjit. Kjo do tĂ« funksionojĂ« vetĂ«m nĂ«se ka pĂ«rgjegjĂ«si tĂ« vĂ«rtetĂ«, nĂ«se ndĂ«shkimi i agresorit bĂ«het i pashmangshĂ«mâ.
Trump, i cili u lidh me telefon nĂ« darkĂ«n e sĂ« hĂ«nĂ«s tĂ« udhĂ«heqĂ«sve evropianĂ«, tha se âgjĂ«rat duken sikur po shkojnĂ« mirĂ«, por kĂ«tĂ« e kemi thĂ«nĂ« prej kohĂ«sh, dhe Ă«shtĂ« njĂ« çështje e vĂ«shtirĂ«â.
Ai tha se telefonata ishte âshumĂ« e mirĂ«â dhe se kishte pasur njĂ« âbisedĂ« tĂ« gjatĂ«â me Zelenskyn, duke shtuar gjithashtu se SHBA-ja kishte qenĂ« nĂ« kontakt me Putinin.
âMendoj se tani jemi mĂ« afĂ«r se kurrĂ« mĂ« parĂ« dhe do tĂ« shohim se çfarĂ« mund tĂ« bĂ«jmĂ«â, tha Trump tĂ« hĂ«nĂ«n nĂ« ZyrĂ«n Ovale.
âProblemi Ă«shtĂ« se ata [Rusia] do tĂ« duan ta pĂ«rfundojnĂ«, dhe pastaj papritur nuk do ta duan, dhe Ukraina do tĂ« dojĂ« ta pĂ«rfundojĂ«, dhe pastaj papritur nuk do ta dojĂ«. Pra, duhet tâi sjellim nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n linjĂ«â, deklaroi lideri amerikan. /Telegrafi/
Ka pĂ«rfunduar pas rreth dy orĂ«sh seanca gjyqĂ«sore pĂ«r tre personat e arrestuar si tĂ« dyshuar pĂ«r pengmarrje nĂ« VlorĂ«. Gjykata ka vendosur dy masa sigurie âarrest nĂ« burgâ dhe njĂ« masĂ« âarrest nĂ« shtĂ«piâ.
Sipas vendimit, pĂ«r shtetasit Orest Ăorapaj dhe Julian Zogaj Ă«shtĂ« caktuar masa arrest nĂ« burg, ndĂ«rsa pĂ«r Vilson Agaj Ă«shtĂ« vendosur masa arrest nĂ« shtĂ«pi.
Tre të dyshuarit pritet të hetohen në vijim për veprën penale të pengmarrjes, ndërsa organet e drejtësisë do të vijojnë procedurat ligjore për zbardhjen e plotë të ngjarjes.
Por çfarë ndodhi në Vlorë?
Policia zbuloi dhe liruar një shtetas nga Kosova, i cili mbahej peng prej dyjavësh në një apartament shumë pranë drejtorisë së policisë së Vlorës.
Pas zbulimit të apartamentit ku mbahej i lidhur pengu, policia identifikoi dhe arrestoi tre persona të dyshuar si pengmarrës, të cilët kishin kërkuar një shumë prej 70 mijë eurosh për lirimin e pengut të identifikuar si Fisnik Xhaka nga Mitrovica.
Ka qenë motra e këtij të fundit që ka telefonuar nga Suedia policinë e Vlorës pasi kishte humbur kontaktet me të vëllain, ndërsa një tjetër version është edhe fakti që e motra ka marrë policinë e Vlorës, kur pengmarrësit i kanë kërkuar 70 mijë euro për lirimin e të vëllait.
Sakaq, grupi hetimor i ngritur pĂ«r kĂ«tĂ« ngjarje ka dyshime nĂ« lidhje mbi njohjet qĂ« mund tĂ« ketĂ« patur pengu me autorĂ«t e kĂ«saj ngjarje, ky dyshimet janĂ« se njĂ« aktivitet i mundshĂ«m i paligjshĂ«m mund tâi ketĂ« bĂ«rĂ« bashkĂ« pengmarrĂ«sit dhe pengun, pasi ka tĂ« dhĂ«na se pengu mund tĂ« ketĂ« shkuar vetĂ« nĂ« apartamentin, qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« pronĂ«si tĂ« njĂ«rit prej tĂ« arrestuarve. /A2 CNN
Në të njëjtën kohë, shumë sipërmarrës besojnë se mënyra e vetme për të ndërtuar besimin me komunitetin është përmes investimeve më të mëdha në përmbajtje të krijuar nga njeriu.
Të dhënat e reja të LinkedIn-it, të ndara me Europe in Motion, tregojnë se numri i anëtarëve që shtojnë këtë titull në profilin e tyre po rritet në të gjithë Evropën: +85 për qind në Holandë, +69 për qind në Mbretërinë e Bashkuar, +68 për qind në Spanjë, +61 për qind në Gjermani dhe +49 për qind në Francë.
Të paktën gjysma e sipërmarrësve të bizneseve të vogla britanike, gjermane dhe franceze thonë se inteligjenca artificiale (AI) po e bën më të lehtë hyrjen në treg, duke u ofruar atyre aftësi që dikur mund të arriheshin vetëm me buxhete të mëdha dhe ekipe specialistësh.
Eurostat duket se mbështet këtë trend: numri i mikro-ndërmarrjeve (kompani me më pak se 10 punonjës) ka qenë në rritje të qëndrueshme vitet e fundit, raporton euronews.
Më e rëndësishmja, shumë biznese të vogla mendojnë se inteligjenca artificiale po u lejon të rrisin objektivat e tyre dhe të "luftojnë përtej kapaciteteve të tyre", duke konkurruar me marka më të mëdha, transmeton Telegrafi.
Megjithatë, adoptimi i inteligjencës artificiale nuk po ndodh në mënyrë të barabartë dhe, në disa raste, është vetëm në nivel sipërfaqësor.
Në fakt, vetëm rreth një e katërta e punonjësve të bizneseve të vogla e përdorin atë për detyra të avancuara, si analizimi i të dhënave ose puna me agjentë të AI-së.
Sipas sondazhit të LinkedIn-it, Franca ka nivelin më të lartë të punonjësve që përdorin AI-në - por është vetëm 2 për qind, ndërsa adoptimi më i ulët për detyra të avancuara është në Itali dhe Suedi, të dyja me 22 për qind.
Edhe kur bëhet fjalë për detyra më bazike të AI-së - ndihmë për shkrimin e emaileve, përmbledhjen e shënimeve, kërkime online, etj. - disa biznese të vogla tregojnë një adoptim mjaft të ulët, si në Francë (28 për qind) dhe Itali (30 për qind).
Fakti që bizneset evropiane në disa mënyra kanë vështirësi të evoluojnë nga perspektiva digjitale nuk është i ri: Në fakt, vetëm 58 për qind e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (SME), që kanë më pak se 250 punonjës, kanë arritur një nivel bazik të shërbimeve digjitale, sipas Eurostat.
âBizneset e vogla po lĂ«vizin mĂ« shpejt se organizatat e mĂ«dha, por vetĂ«m shpejtĂ«sia nuk mjafton pĂ«r tĂ« fituarâ, tha Sue Duke, kreu i LinkedIn pĂ«r EMEA & LATAM dhe politikĂ« publike.
âAto qĂ« do tĂ« dalin pĂ«rpara nĂ« 2026 pĂ«rdorin AI-nĂ« pĂ«r tĂ« zgjeruar kapacitetin e tyre, pĂ«r tĂ« inovuar dhe pĂ«r tĂ« menaxhuar punĂ«t pĂ«rsĂ«ritĂ«se. Kjo i liron ekipet tĂ« pĂ«rqendrohen nĂ« punĂ«n njerĂ«zore qĂ« krijon avantazh real: ndĂ«rtimin e marrĂ«dhĂ«nieve, zgjidhjen e problemeve dhe marrjen e vendimeve strategjike mĂ« tĂ« qartaâ, shtoi ajo.
Një e ardhme e ndritur për bizneset e vogla?
PavarĂ«sisht sfidave tĂ« adoptimit, sipĂ«rmarrĂ«sit e bizneseve tĂ« vogla mbeten jashtĂ«zakonisht tĂ« sigurt se AI do tâi ndihmojĂ« ata tĂ« arrijnĂ« objektivat e tĂ« ardhurave. MĂ« optimistĂ«t janĂ« gjermanĂ«t, me njĂ« nivel prej 78 pĂ«r qind.
Italianët dhe holandezët janë më të kujdesshëm, me nivele përkatësisht 60 për qind dhe 58 për qind.
âPerspektivat e rritjes pĂ«r SME-tĂ« janĂ« pĂ«rgjithĂ«sisht pozitiveâ, njoftoi Eurobarometri 2025 pĂ«r kĂ«tĂ« segment biznesi dhe shtoi se âqĂ« nga viti 2021, pothuajse gjysma e SME-ve kanĂ« raportuar rritje tĂ« xhiros dhe tĂ« punĂ«simitâ.
Pronari i bizneseve u bë krijues - prekja njerëzore përtej AI-së
Lajmi i mirĂ« pĂ«r ne njerĂ«zit Ă«shtĂ« se, mes njĂ« âpushtimiâ tĂ« pĂ«rmbajtjes nga AI-ja online, shumica e sipĂ«rmarrĂ«sve tĂ« vegjĂ«l duan, mbi tĂ« gjitha, zĂ«ra njerĂ«zorĂ« pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar besim me komunitetin e tyre.
Më konkretisht, ata po investojnë më shumë para te njerëzit, duke përdorur jo vetëm krijues dhe ekspertë, por edhe punonjësit e tyre vetë.
Të anketuarit spanjollë shënojnë nivelin më të lartë (80 për qind) të atyre që derdhin më shumë burime në përmbajtje të drejtuar nga komuniteti njerëzor, të ndjekur nga britanikët (77 për qind) dhe, në përputhje me skepticizmin e dukshëm ndaj AI-së, francezët (75 për qind).
Disa sipërmarrës po e marrin çështjen në duart e tyre: 60 për qind e sipërmarrësve të vegjël francezë thonë se kanë qenë të detyruar të bëhen vetë krijues përmbajtjeje, 64 për qind në Mbretërinë e Bashkuar dhe 53 për qind në Gjermani.
Përmbajtja e shkurtër video - si Reels në Instagram - është mënyra më e preferuar për të angazhuar komunitetin, e ndjekur nga përmbajtja e sponsorizuar ose studimet e rasteve dhe dokumentet teknike (white papers). /Telegrafi/
Donald Trump ka thĂ«nĂ« se udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ« janĂ« âtĂ« dobĂ«tâ nĂ« njĂ« sulm tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m ndaj disa prej aleatĂ«ve mĂ« tĂ« ngushtĂ« tĂ« Uashingtonit.
Presidenti amerikan i tha POLITICO-s nĂ« njĂ« intervistĂ« se vendet evropiane ânĂ« rĂ«nieâ nuk kishin arritur tĂ« kontrollonin migracionin ose tĂ« ndĂ«rmerrnin veprime pĂ«r t'i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, duke vĂ«nĂ« nĂ« pikĂ«pyetje aleancat e vjetra tĂ« AmerikĂ«s.
Ai theksoi se dallimet ideologjike tani kërcënonin të prishnin lidhjet e ngushta të Uashingtonit me vendet evropiane, shkruan The Telegraph.
I pyetur nĂ«se udhĂ«heqĂ«sit e huaj qĂ« shihen si tĂ« dobĂ«t mund tĂ« jenĂ« ende aleatĂ«, Trump tha: âVaretâ.
Ai nisi njĂ« sulm tĂ« ri kundĂ«r Sadiq Khan, duke e quajtur kryetarin e BashkisĂ« sĂ« LondrĂ«s njĂ« âkatastrofĂ«â i cili âzgjidhet sepse kaq shumĂ« njerĂ«z kanĂ« ardhurâ.
Trump u pyet nĂ«se mesazhi i tij ishte njĂ« "mesazh dashurie tĂ« ashpĂ«r" pĂ«r partnerĂ«t evropianĂ«, apo nĂ«se i sheh ata âsi tĂ« dobĂ«tâ.
âMendoj se janĂ« tĂ« dobĂ«tâ, u kundĂ«rpĂ«rgjigj ai. âPor gjithashtu mendoj se ata duan tĂ« jenĂ« kaq politikisht korrektĂ«. Mendoj se nuk dinĂ« çfarĂ« tĂ« bĂ«jnĂ«â.
Trump gjithashtu e kritikoi Parisin gjatë një fjalimi mbi migracionin në Evropë dhe e përqeshi Suedinë si një "vend mjaft të pasigurt".
"NĂ«se e shikoni Parisin, Ă«shtĂ« njĂ« vend shumĂ« i ndryshĂ«m", tha ai, duke shtuar: "NĂ«se e shikoni LondrĂ«n, keni njĂ« kryetar bashkie me emrin Khan. Ai Ă«shtĂ« njĂ« kryetar bashkie i tmerrshĂ«m. Ai Ă«shtĂ« njĂ« kryetar bashkie i paaftĂ«, por Ă«shtĂ« njĂ« kryetar bashkie i tmerrshĂ«m,...â.
"Mendoj se ka bërë një punë të tmerrshme. Londra është një vend tjetër. E dua Londrën... Dhe urrej ta shoh të ndodhë".
Ai shtoi se nuk do ta merrte në konsideratë përfshirjen e tij në zgjedhjet evropiane, por do të mbështeste kandidatët - edhe nëse kjo rrezikon të shkaktojë reagime të ashpra.
"... Kam mbështetur njerëz, por kam mbështetur njerëz që shumë evropianë nuk i pëlqejnë. Kam mbështetur Viktor Orbån [të Hungarisë]".
Komentet e tij pasuan kritikat ndaj Evropës në strategjinë e re të sigurisë kombëtare të SHBA-së të publikuar javën e kaluar.
Ajo e cilĂ«soi EvropĂ«n si tĂ« âmbirregulluarâ dhe tha se po pĂ«rballet me "fshirje qytetĂ«rimi", njĂ« narrativĂ« qĂ« pĂ«rputhej me partitĂ« e ekstremit tĂ« djathtĂ«.
Në anën tjetër, shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas, tha se dokumenti i Shtëpisë së Bardhë dukej të ishte një "provokim", ndërsa përsëriti se SHBA-të mbeteshin aleati më i ngushtë i Evropës.
Intervista vjen disa ditë pasi djali i Trump tha se babai i tij mund të "largohet" nga procesi i paqes në Ukrainë në një intervistë që shkaktoi alarm në Evropë.
Donald Trump Jr i tha Sky News se presidenti mund të largohet krejtësisht nga bisedimet sepse çështja ishte më pak e rëndësishme për amerikanët sesa "lufta" e babait të tij kundër karteleve të drogës. /Telegrafi/
NĂ« kuadĂ«r tĂ« programit âMbĂ«shtetje pĂ«r fuqizimin e menaxhimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe shumĂ«qĂ«llimor tĂ« pyjeve pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar jetesĂ«n nĂ« vendet rurale dhe pĂ«r tĂ« adresuar ndryshimin klimatik nĂ« KosovĂ«â, tĂ« zbatuar nga Organizata e Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Ushqim dhe BujqĂ«si - FAO me financim nga Bashkimi Evropian dhe Suedia, Ă«shtĂ« publikuar episodi i parĂ« i serisĂ« sĂ« podcasteve âDuaj e Ruaj Pyjetâ, kushtuar sektorit pyjor nĂ« vend.
Ky episod sjell një diskutim me Fatos Mullën, inxhinier i diplomuar i pyjeve dhe ekspert me përvojë shumëvjeçare në zhvillimin e qëndrueshëm dhe menaxhimin e burimeve natyrore.
Në fokus të diskutimit ka qenë rëndësia e pyjeve për shoqërinë, ekonominë dhe mjedisin në Kosovë, por edhe sfidat e mëdha me të cilat përballet sot sektori pyjor.
Mulla e filloi diskutimin duke theksuar rolin themelor që luajnë pyjet në jetën e përditshme.
âPyjet janĂ« nĂ« fryma e vendit tonĂ«. Ato pastrojnĂ« ajrin qĂ« thithim, ruajnĂ« ujin qĂ« pijmĂ«, mbrojnĂ« tokĂ«n ku mbjellim dhe japin jetĂ« me çdo stinĂ«â, ka thĂ«nĂ« ai.
Sipas tij, Kosova ka njĂ« potencial tĂ« madh pyjor qĂ« shpesh nĂ«nvlerĂ«sohet. âGati pesĂ«dhjetĂ« pĂ«rqind e territorit tĂ« KosovĂ«s Ă«shtĂ« e mbuluar me pyje apo tokĂ« pyjore.â
Kjo gjendje dhe ky fakt e vendos sektorin pyjor si një nga komponentët më strategjik të zhvillimit ekonomik dhe mjedisor në Kosovë.
Prerjet ilegale dhe mungesa e kontrollit â rreziku mĂ« i madh pĂ«r pyjet
Një nga shqetësimet më të mëdha që ngriti Mulla lidhet me dukurit e prerjeve ilegale të pyjeve, të cilat vazhdojnë ta dëmtojnë seriozisht sektorin.
âSfida mĂ« mĂ«dha nĂ« KosovĂ« vazhdon tĂ« jetĂ« prerjet ilegale. NĂ« shumĂ« zona tĂ« KosovĂ«s, pyjet po humbasin pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« kontrollit dhe planifikimit. Nuk bĂ«het kontroll i mjaftueshĂ«m sepse Ă«shtĂ« gati e pamundur tĂ« mbulohet i gjithĂ« territoriâ, ka shtuar ai.
Ky fenomen përfshin edhe prerje të pakontrolluara në pronat private, për të cilat nuk raportohet sasia reale e drurit të nxjerrë.
Mulla theksoi se institucioni kryesor që merret me pyjet, Agjencia e Pyjeve të Kosovës, po përballet me mungesë serioze të stafit profesional.
âSot punojnĂ« diku mĂ« pak se njĂ«zet e pesĂ« ekspertĂ« tĂ« pyjeve. Nuk mund tâi menaxhosh gati gjysmĂ« milioni hektarĂ«sh pyje me njĂ«qind e pesĂ«dhjetĂ« punĂ«torĂ«â, deklaruar ai.
Ai tha se profesioni i pylltarit nuk po tërheq të rinj, për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së investimeve.
Mulla nënvizoi rolin e madh të partnerëve ndërkombëtarë, sidomos të qeverisë suedeze.
âDiku afro njĂ«zet milion euro janĂ« investu deri tash vetĂ«m nga qeveria suedeze. Tani çdo ekspert mundet me njĂ« iPad apo me telefon celular tâi fusĂ« tĂ« dhĂ«nat e gjendjes sĂ« pyjeveâ, ka shtuar ai.
Ligji i ri pĂ«r pyjet â modern, por zbatimi mbetet sfidĂ«
Ligji i ri për pyjet, i hartuar me mbështetjen e ekspertëve të FAO-s dhe të Suedisë, konsiderohet një kornizë moderne. Por, sipas Mullës, ai nuk po zbatohet plotësisht.
âKy Ă«shtĂ« njĂ« ligj modern, por zbatueshmĂ«ria e tij mbetet sfidë⊠akte tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ«nligjore akoma mungojnĂ«â, ka deklaruar ai.
Pa këto akte sipas tij procesi i zbatimit mbetet i ngadalshëm dhe i fragmentuar.
Foto: Ridvan Slivova
Ai deklaron se pyjet nuk janë vetëm pasuri natyrore, por edhe burim i drejtpërdrejtë i zhvillimit ekonomik lokal dhe nacional, nga industria e drurit, te turizmi dhe produktet pyjore.
âPyjet janĂ« pasuri kombĂ«tare⊠duhet tâu japim brezave tĂ« ardhshĂ«m pyje tĂ« mirĂ«menaxhuara e tĂ« shĂ«ndetshme", ka potencuar Mulla.
Ai theksoi se përgjegjësia për mirëmbajtjen e pyjeve është e përbashkët për qytetarët, institucionet dhe komunitetet.
Ky episod i parë shënon nisjen e një serie të dedikuar për sfidat, mundësitë dhe të ardhmen e sektorit të pyjeve në Kosovë.
Ky podcast Ă«shtĂ« pjesĂ« e serisĂ« sĂ« podcasteve tĂ« programit âMbĂ«shtetje pĂ«r fuqizimin e menaxhimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe shumĂ«qĂ«llimor tĂ« pyjeve pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar jetesĂ«n nĂ« vendet rurale dhe pĂ«r tĂ« adresuar ndryshimin klimatik nĂ« KosovĂ«â, tĂ« zbatuar nga Organizata e Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Ushqim dhe BujqĂ«si â FAO).
Video është prodhuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian dhe Suedisë. Përmbajtja e saj nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian dhe Suedisë./Telegrafi/.
Shefi i operacioneve tĂ« marinĂ«s suedeze njoftoi se Forcat Detare tĂ« vendit tĂ« tij hasin nĂ« nĂ«nujore ruse âgati çdo javĂ«â nĂ« Detin Baltik, ndĂ«rsa pĂ«rgatiten pĂ«r njĂ« rritje tĂ« mundshme tĂ« kĂ«tyre takimeve nĂ« rast armĂ«pushimi nĂ« luftĂ«n e UkrainĂ«s. Kapiteni Marko Petkoviç tha se Moska po forcon vazhdimisht prezencĂ«n e saj nĂ« rajon [âŠ]
Suedia duhet tĂ« bĂ«het anĂ«tare e plotĂ« e NATO-s âsa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundurâ pĂ«r tĂ« shmangur kĂ«rcĂ«nimin rus. KĂ«shtu ka deklaruar ministri i Mbrojtjes sĂ« vendit, Pal Jonson, nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r The Guardian.
Ministri suedez nuk ka specifikuar një afat të saktë për përfundimin e procesit të miratimit, por është i sigurt se Turqia dhe Hungaria, dy vendet e mbetura që duhet të ratifikojnë anëtarësimin, do ta bëjnë këtë në fund. Jonson shtoi se Suedia nuk e nënvlerëson Rusinë, duke theksuar se kjo e fundit ka treguar rezistencë në Ukrainë, prandaj vendi duhet të forcojë dobësitë kombëtare dhe të integrohet plotësisht në NATO, sa më shpejt.
Suedia dhe Finlanda aplikuan për anëtarësim në maj të 2022, duke hequr dorë nga neutraliteti ushtarak pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Vladimir Putin. Në prill të këtij viti, Finlanda u bë zyrtarisht anëtare e NATO-s, por Suedia ende pret miratimin e Turqisë dhe Hungarisë.
Jonson tha nga Helsinki se ekziston njĂ« âmbĂ«shtetje e fortĂ«â pĂ«r kandidaturĂ«n suedeze midis aleatĂ«ve dhe se vendi ofron âthellĂ«si strategjikeâ dhe âburime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme ushtarakeâ pĂ«r AleancĂ«n.
NĂ« korrik, presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, pranoi tĂ« dĂ«rgonte protokollin e anĂ«tarĂ«simit tĂ« SuedisĂ« nĂ« Parlamentin turk sa mĂ« shpejt, pas bisedimeve me kryeministrin suedez, Ulf Kristersson. MegjithatĂ«, javĂ«n e kaluar, komisioni pĂ«r çështjet e jashtme turk vendosi tĂ« shtyjĂ« vendimin, duke thĂ«nĂ« se çështja ânuk ishte ende e menduar mirĂ«â.
Ekziston gjithashtu pasiguri pĂ«r qĂ«ndrimin e HungarisĂ«, megjithĂ«se Jonson tha se Budapesti ka siguruar Stokholmin se ânuk do tĂ« jetĂ« vendi i fundit qĂ« ratifikonâ. JavĂ«n e kaluar Hungaria deklaroi se nuk Ă«shtĂ« gati pĂ«r tĂ« miratuar SuedinĂ«, pavarĂ«sisht se kryeministri Viktor Orban kishte thĂ«nĂ« mĂ« parĂ« se miratimi ishte thjesht njĂ« formalitet.
Suedia njoftoi sot se do tĂ« heqĂ« dorĂ« gradualisht nga asistenca afatgjatĂ« pĂ«r zhvillim pĂ«r pesĂ« vende nĂ« AfrikĂ« dhe AmerikĂ«n e Jugut dhe do tâi ridrejtojĂ« fondet pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur UkrainĂ«n, raportoi televizioni publik SVT.
Ministri i Bashkëpunimit Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Tregtinë e Jashtme, Benjamin Dousa, tha se qeveria do ta përfundojë ndihmën për Tanzaninë, Mozambikun, Zimbabven, Liberinë dhe Bolivinë.
Rreth 2 miliardĂ« krona suedeze (212 milionĂ« dollarĂ«), tĂ« cilat do tâu ndaheshin kĂ«tyre vendeve, tani do tâi kalohen UkrainĂ«s.
âĂshtĂ« detyra dhe obligimi ynĂ« tĂ« mbĂ«shtesim UkrainĂ«n. ParatĂ« duhet tĂ« vijnĂ« nga diku nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« buxheti tĂ« jetĂ« i balancuarâ, tha Dousa.
Programet afatgjata të ndihmës do të përfundojnë deri më 31 gusht 2026. Ky hap pason njoftimin e mëparshëm të qeverisë se buxheti i përgjithshëm i ndihmës i Suedisë do të bjerë nga 56 miliardë krona suedeze (5,95 miliardë dollarë) në 53 miliardë krona suedeze (5,63 miliardë dollarë) vitin e ardhshëm.
Dousa njoftoi gjithashtu se tri ambasada, nĂ« Bolivi, Liberi dhe Zimbabve â tĂ« cilat kryesisht fokusohen nĂ« ndihmĂ« â do tĂ« mbyllen.
âKjo nuk do tĂ« thotĂ« se ne po i ndĂ«rpresim marrĂ«dhĂ«niet diplomatike me kĂ«to tri vende, por se ato do tĂ« riformĂ«sohen nĂ« mĂ«nyra tĂ« tjera me mĂ« shumĂ« fokus nĂ« marrĂ«dhĂ«nie tregtare dhe bashkĂ«punim ndĂ«rpersonalâ, shpjegoi ai.
Dousa gjithashtu rikonfirmoi se ndihma humanitare nuk do të preket nga ndryshimet në ndihmën afatgjatë.
Qeveria suedeze njoftoi se do tĂ« ndalojĂ« ndihmĂ«n financiare pĂ«r ZimbabvenĂ«, TanzaninĂ«, Mozambikun dhe LiberinĂ«, si dhe BolivinĂ«. Ajo tha se do tĂ« mbyllĂ« tre ambasada pĂ«r tĂ« liruar fonde pĂ«r UkrainĂ«n. âAmbasadat e SuedisĂ« nĂ« Bolivi, Liberi dhe Zimbabve, ku ndihma pĂ«r zhvillim ishte aktiviteti kryesor do tĂ« mbyllen,â tha Ministri suedez pĂ«r BashkĂ«punim NdĂ«rkombĂ«tar Benjamin Dussa. Ndryshimet do tĂ« zbatohen gradualisht dhe do tĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi nĂ« vitin 2026.
Mediat e huaja shkruajnë se qeveria planifikon të rrisë ndihmën për Ukrainën me të paktën rreth 913 milionë euro. Gjatë 25 viteve të fundit, ndihma suedeze për këto katër vende afrikane ka tejkaluar 50 miliardë korona. Vendi skandinav, një donator bujar i ndihmës për zhvillim që nga vitet 1970, po përjeton një kapitull të ri në historinë e tij pas zgjedhjes së një qeverie konservatore në vitin 2022, të mbështetur nga një parti e ekstremit të djathtë, anti-imigracion.
Kjo ndihmë synon pjesërisht uljen e imigracionit dhe përshpejtimin e deportimeve, dy prioritete për Stokholmin. Kështu, Suedia ndaloi ndihmën e saj për Irakun vitin e kaluar dhe dëshiron të vendosë kushte për ndihmën e saj për Sirinë. Tanzania ka marrë gjithsej 6.4 miliardë euro që nga viti 1962. Sipas ministrit, vendet, veçanërisht në Afrikë, kanë zhvilluar një varësi të vërtetë nga ndihma gjatë dekadave, gjë që mund të ketë bërë që këto vende të mos ndërmarrin aq shumë reforma sa do të donim të shihnim. Shumë organizata dhe ekspertë i kundërshtojnë këto argumente.
âKjo Ă«shtĂ« njĂ« braktisje e lĂ«vizjeve demokratike qĂ« ne i kemi mbĂ«shtetur pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« me rezultate tĂ« miraâ, tha Matthias Brunander, sekretar i pĂ«rgjithshĂ«m i OJQ-sĂ« Diakonia, e cila vepron nĂ« Tanzani
Kompania suedeze e telekomunikacionit, Ericsson, do të bashkëpunojë me LotusFlare, një kompani amerikane e zhvillimit të softuerit që shërben industrinë e telekomit dhe bizneset.
Si pjesë e marrëveshjes, Ericsson bleu një pjesë të LotusFlare, por detajet financiare nuk u zbuluan.
LotusFlare ka selinë në Santa Clara, Kaliforni dhe punëson qindra veta në mbarë botën.
Sam Gadodia, CEO dhe bashkëthemelues i LotusFlare, tha se investimi i Ericsson është një vlerësim i fuqishëm i inovacionit dhe ndikimit në treg të kompanisë së tij.
Ai shtoi se partneriteti do të hapë mundësi të reja tregu dhe do të përshpejtojë zhvillimin e kapaciteteve për monetizimin e aseteve të rrjetit për ofruesit e shërbimeve të komunikimit globalisht.
Në përgjithësi, kjo marrëveshje fortëson lidhjet ndërkombëtare midis kompanive të teknologjisë dhe telekomunikacionit. /Telegrafi/
Ku mund të merrni diagnostifikim me ndihmën e inteligjencën artificiale (AI), dhe cilat vende po kryejnë eksperimente me qëllim reduktimin e ndjeshëm të kohës së pritjes?
Në mes të shqetësimeve të gjerë për të ardhmen e inteligjencës artificiale, shumë thonë se ajo ofron më shumë mundësi sesa rreziqe, raporton euronews.
Në studimin e saj të parë mbi integrimin e AI-së në sistemet shëndetësore evropiane, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) thotë se inteligjenca artificiale mund të përmirësojë kujdesin shëndetësor dhe të lehtësojë presionin mbi stafin e mbingarkuar.
Shumica e vendeve evropiane dhe evroaziatike - 50 të anketuara në total - po e zbatojnë.
Pavarësisht ekzistencës së boshllëqeve ligjore, AI po përdoret tashmë për detyra kritike.
Cilat vende tashmë kanë zbatuar diagnostikën e ndihmuar nga AI-ja?
Përdorimin më të zakonshëm në diagnostikim e raportojnë 64 për qind e vendeve, duke përfshirë sektorët si oftalmologjia, radiologjia apo dermatologjia. Franca, Portugalia, Hungaria, Suedia dhe Holanda - ndër të tjera - tashmë kanë përdorur diagnostikë të ndihmuar nga AI-ja gjatë dy viteve të fundit dhe planifikojnë ta vazhdojnë, thotë organizata.
TĂ« tjera, si MbretĂ«ria e Bashkuar apo Italia, e kanĂ« zbatuar atĂ« vetĂ«m âjoformalishtâ, pra vetĂ«m nĂ« disa institucione klinike, pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« proceseve dhe politikave formale. NdĂ«rkohĂ«, njĂ« grup tjetĂ«r vendesh - pĂ«rfshirĂ« SpanjĂ«n, PoloninĂ«, BelgjikĂ«n apo UkrainĂ«n - janĂ« ende duke e testuar, transmeton Telegrafi.
NĂ« disa raste, diagnostika e ndihmuar nga AI-ja mund tĂ« shkurtojĂ« ndjeshĂ«m kohĂ«zgjatjen e disa ekzaminimeve. NĂ« njĂ« projekt tĂ« synuar nĂ« pĂ«rmirĂ«simin e radioterapisĂ«, autoritetet shĂ«ndetĂ«sore tĂ« SllovakisĂ« pĂ«rdorĂ«n njĂ« softuer qĂ« automatizonte proceset e konturimit tĂ« organeve, duke rezultuar nĂ« njĂ« ulje prej 50 pĂ«r qind tĂ« kohĂ«s qĂ« shpenzonin onkologĂ«t, duke siguruar njĂ«kohĂ«sisht respektim tĂ« âstandardeve moderne ndĂ«rkombĂ«tareâ, sipas OBSH-sĂ«.
Përdorimi i dytë më i zakonshëm i AI-së, i raportuar nga 50 për qind e vendeve, është 'chatbot' për asistencë ndaj pacientëve, i ndjekur nga automatizimi i logjistikës dhe detyrave administrative (40 për qind).
Kush është përpara në zbatimin e AI-së dhe cilat janë barrierat kryesore?
Franca dhe Spanja dalin si dy vendet udhëheqëse ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, me aplikimet më të konsoliduara të AI-së.
Gjermania nuk mori pjesë në këtë pjesë të anketës. Franca i plotëson të gjitha kategoritë e përmendura të aplikimeve të AI-së, me kirurgjinë, diagnostikën dhe kontrolluesit e simptomave që tashmë kanë praktika të vendosura, ndërsa pjesa tjetër është në fazë pilotimi.
Spanja ka vendosur tashmë praktika të qarta për kirurgji të asistuar nga AI, detyra administrative dhe chatbot-ë, ndërsa në sistemin shëndetësor britanik chatbot-ët janë e vetmja aplikim i konsoliduar i AI-së; gjithçka tjetër po zhvillohet ose joformalisht ose në fazë testimi në Britani të Madhje.
Italia nuk ka aplikime të kodifikuara të AI-së, por raporton përdorim joformal të saj në të gjitha shtatë fushat.
Paratë nuk janë problemi më i madh - çfarë po e ngadalëson zbatimin e AI-së?
Sipas raportit, pasiguria ligjore është pengesa kryesore për përdorimin e inteligjencës artificiale në shëndetësi, e cituar nga 86 për qind e vendeve, duke tejkaluar madje edhe përballueshmërinë financiare, e cila është barriera e dytë më e raportuar (78 për qind).
Sa i përket boshllëqeve ligjore, OBSH-ja thotë se megjithatë po bëhen përparime.
âMĂ« shumĂ« se gjysma (54, 27 nga 50 pĂ«r qind) e shteteve raportuan se kanĂ« njĂ« ose mĂ« shumĂ« agjenci rregullatore pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r vlerĂ«simin dhe aprovimin e sistemeve tĂ« AI-sĂ« nĂ« shĂ«ndetĂ«siâ, duke shtuar megjithatĂ« se âmĂ« pak prej tyre kanĂ« agjenci tĂ« ngarkuara me monitorimin e zbatimit dhe pĂ«rdorimitâ.
âInkurajuese Ă«shtĂ« se po shfaqet bashkĂ«punimi ndĂ«r-vendor rregullator, me disa shtete anĂ«tare qĂ« po ndajnĂ« njohuri dhe burime pĂ«r tĂ« forcuar qeverisjen e AI-sĂ« nĂ« sektorin e shĂ«ndetĂ«sisĂ«â, thuhet nĂ« raport.
Për çfarë duan ta përdorin AI-në shtetet evropiane?
Anketa e OBSH-së tregon se shtetet po i drejtohen kryesisht AI-së për të adresuar problemet e momentit.
PĂ«rmirĂ«simi i kujdesit ndaj pacientĂ«ve (70 pĂ«r qind), lehtĂ«simi i presionit mbi stafin mjekĂ«sor (62 pĂ«r qind) dhe reduktimi i joefikasiteteve (54 pĂ«r qind) u identifikuan nga shumica si çështje me ârĂ«ndĂ«si tĂ« madheâ.
NdĂ«rkohĂ«, mĂ« pak se gjysma e vendeve tĂ« anketuara dhanĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n rĂ«ndĂ«si pĂ«r âpĂ«rparimin e kĂ«rkimit shkencor dhe zbulimin e barnaveâ (24 pĂ«r qind) dhe âuljen e pabaraziveâ (38 pĂ«r qind). /Telegrafi/
Kryeministri Hristijan Mickoski sot realizoi takim me ministren suedeze pĂ«r ĂĂ«shtje Evropiane, Jesica Rozenkranc.
Temë bisede në mes tyre ishte bashkëpunimi midis vendeve si dhe forcimi i kapaciteteve institucionale.
âDiskutuam pĂ«r thellimin e bashkĂ«punimit midis dy vendeve, me njĂ« fokus tĂ« veçantĂ« nĂ« integrimin evropian, proceset gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se tĂ« reformave dhe forcimin e kapaciteteve institucionaleâ, publikoi kryeministri nĂ« Facebook.
Takimi. siç u tha nga kryeministri, përfaqëson një nxitje të fortë për promovimin e mëtejshëm të partneritetit dhe iniciativave të përbashkëta në frymën e vlerave evropiane.
Gjermania dhe Franca kohët e fundit lansuan strategji të reja hapësinore. Po vendet e tjera?
Në të gjithë Evropën, agjencitë hapësinore po zgjerojnë strategjitë e tyre për të kombinuar shkencën me sigurinë.
Vende të tilla si Gjermania, Franca, Italia dhe Mbretëria e Bashkuar po investojnë në satelitë hapësinorë, mbrojtje dhe aftësi lëshimi për të mbrojtur asetet, për të rritur konkurrencën dhe për t'iu përgjigjur kërcënimeve të reja në orbitë.
Theksi në mbrojtje vjen në mes të kërcënimeve të bllokimit të GPS, raketave të reja kinetike dhe varësisë nga sistemet e huaja që kërcënojnë të kufizojnë aksesin në hapësirë të Evropës.
Gjermania
Gjermania zbuloi strategjinë e saj të parë kombëtare për të ardhmen e hapësirës, me fokus në siguri.
Plani i ri , i zbuluar nĂ« nĂ«ntor, mbulon projektet e fluturimeve hapĂ«sinore, zgjerimin e rrjeteve satelitore dhe bashkĂ«punimet ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« vendi tĂ« bĂ«het âmĂ« i aftĂ« pĂ«r veprimâ nĂ« hapĂ«sirĂ«, thuhet nĂ« njĂ« deklaratĂ« qeveritare.
âSistemet hapĂ«sinore janĂ« bĂ«rĂ« njĂ« pjesĂ« integrale e jetĂ«s sonë⊠dĂ«shtimi ose ndĂ«rprerja e tyre do tĂ« kishte pasoja serioze pĂ«r sigurinĂ« dhe jetĂ«n tonĂ« tĂ« pĂ«rditshmeâ, tha ministri i mbrojtjes Boris Pistorius nĂ« njĂ« deklaratĂ«.
Gjithashtu, ai cakton 35 miliardĂ« euro investime tĂ« reja pĂ«r sektorin hapĂ«sinor ânĂ« vitet e ardhshmeâ, pĂ«r tĂ« mbrojtur gjermanĂ«t nga incidente tĂ« tilla si ndĂ«rprerjet e sinjalit GPS nga Rusia nĂ« rajonin e Detit Baltik.
Franca
Presidenti Emmanuel Macron njoftoi në nëntor se strategjia e re hapësinore e Francës do të bashkojë kërkimin shkencor dhe sigurinë.
Plani francez ka pesë qëllime kryesore: ruajtjen e aksesit konkurrues në hapësirë, ndërtimin e një ekonomie hapësinore, ruajtjen e një arkitekture ushtarake hapësinore, investimin në kërkim dhe nxitjen e bashkëpunimit ndërkombëtar.
Ndër qëllimet e listuara në plan është modernizimi i qendrës hapësinore në Guianën Franceze, ku Ariane 6 përfundimisht do të kryejë fluturime komerciale.
Plani përfshin një investim shtesë prej 4.2 miliardë eurosh në mbrojtjen hapësinore, duke e çuar investimin total në mbi 10 miliardë euro deri në vitin 2030.
Macron tha se plani përputhet me konkurrencën në hapësirë, siç janë armët energjetike dhe laserët.
Një nga armët në të cilat Franca mund të investojë janë satelitët me mision patrullimi të quajtur Orbit Guard dhe Toutatis, të cilët do të jenë në gjendje të mbrojnë asetet e vendit në orbitë.
Plani do të forcojë gjithashtu aftësitë ushtarake në inteligjencë, sisteme paralajmërimi të hershëm dhe komunikime.
Franca do të kontribuojë më shumë në kërkimet në shkencat e Tokës për të ndihmuar përpjekjet për qëndrueshmëri ndaj klimës.
Bëhet e ditur se plani i fundit bazohet në Aktin e Programimit Ushtarak të Francës , i cili premtoi të ndërtonte sisteme që mund të zbulonin akte të dyshimta ose agresive në hapësirë.
Vendi ka lansuar gjithashtu Paktin Hapësinor, një grup për të lehtësuar bisedat midis ushtrisë dhe aktorëve të industrisë hapësinore.
Italia
Në tetor, buxheti i Italisë caktoi 109 milionë euro për nisjen e një plani të mbrojtjes hapësinore.
Ndërsa aktualisht është duke u zhvilluar, qeveria tha se do të jetë një plan që do ta ndihmojë Italinë të përgjigjet ndaj kërcënimeve të mundshme që mund të ndodhin në dy dekadat e ardhshme.
Plani pĂ«rfundimisht do tĂ« identifikojĂ« âaftĂ«sitĂ« afatshkurtra dhe do tĂ« mbushĂ« boshllĂ«qet operacionaleâ, nĂ« mbrojtje tĂ« tij.
Qeveria ndau 131 milionĂ« euro shtesĂ« pĂ«r mbikĂ«qyrjen e hapĂ«sirĂ«s ose âmonitorimin e objekteve hapĂ«sinoreâ, pĂ«r tĂ« mbrojtur asetet kombĂ«tare hapĂ«sinore, pĂ«r tĂ« mbajtur nĂ«n vĂ«zhgim mbeturinat hapĂ«sinore dhe pĂ«r tĂ« ruajtur njĂ« âqasje tĂ« sigurtâ nĂ« hapĂ«sirĂ«.
U ndanë gjithashtu 186 milionë euro për satelitin Sicral 3 me frekuencë të lartë që do të përmirësojë komunikimet e sigurta midis qeverisë italiane dhe ushtrisë.
Sistemi u zhvillua për herë të parë në vitin 2001 nga Telespazio dhe Thales Alenia Space.
Thales mori një kontratë prej 100 milionë eurosh nga Agjencia Italiane e Hapësirës për të ndërtuar një rrjet fabrikash satelitësh në të gjithë Italinë që duhet të jetë plotësisht funksionale deri në vitin 2026, sipas raportimeve lokale.
Italia po investon gjithashtu në një konstelacion satelitësh për vëzhgimin e Tokës që do të monitorojnë ndryshimet mjedisore dhe do të mbështesin shërbimet kritike në vend.
Lëshimi i parë për konstelacionin e ardhshëm Iride ndodhi në janar 2025.
Vendi po punon me Gjermaninë dhe Francën për zhvillimin e disa lëshuesve evropianë, përfshirë Ariane 6 dhe Vega-C.
Mbretëria e Bashkuar
Plani i Agjencisë Hapësinore të Mbretërisë së Bashkuar, i publikuar në shtator, do të përdorë hapësirën për të forcuar ekonominë e vendit, për të rritur sigurinë dhe për të vazhduar të zhbllokojë "zbulime globale që frymëzojnë miliona njerëz".
Vendi do të investojë në aftësi të vogla lëshimi, të tilla si automjete lëshimi, porte hapësinore miqësore me mjedisin dhe në zhvillimin e fushave të komunikimit satelitor.
Ekziston gjithashtu një shtytje nga Mbretëria e Bashkuar për të ndërtuar kapacitetet e duhura për të riparuar, përmirësuar ose montuar satelitët ndërsa janë në orbitë.
Agjencia Hapësinore e Mbretërisë së Bashkuar thotë se do t'i arrijë planet e saj duke ndërtuar vende pune gjithëpërfshirëse, duke bërë më shumë investime në fushat e shkencës dhe inovacionit dhe përmes partneriteteve ndërkombëtare.
Suedia
Vendi nordik nisi strategjinë e tij të parë hapësinore të mbrojtjes dhe sigurisë në vitin 2024.
Strategjia bazohet nĂ« katĂ«r shtylla: autonomia nĂ« hapĂ«sirĂ«, zhvillimi i njĂ« âportofoli tĂ« fuqishĂ«mâ tĂ« aseteve hapĂ«sinore pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur mbrojtjen kombĂ«tare, sigurinĂ« kolektive dhe zhvillimin e njohurive pĂ«rkatĂ«se pĂ«r projektet e mbrojtjes.
Për ta bërë këtë, strategjia thoshte se shteti do të zgjerojë bashkëpunimin midis agjencive qeveritare, kompanive private në sektorin e hapësirës dhe potencialisht do të përshtatë legjislacionin hapësinor.
Qeveria ka ndarë gjithashtu 1 miliard korona (914 milionë euro) për Forcat e Armatosura Suedeze për zbulim dhe mbikëqyrje.
Politika e mbrojtjes thotë se vendndodhja e Suedisë pranë Polit të Veriut e bën atë një vend ideal për të operuar, monitoruar dhe lëshuar satelitë polarë në veçanti.
Strategjia e Suedisë thoshte se po ndërton kapacitete lëshimi për portin hapësinor Esrange, një vend lëshimi në veri.
Firefly Aerospace do të lëshojë satelitë nga stacioni vitin e ardhshëm, sipas Korporatës Hapësinore Suedeze.
Holanda
Hapësira është një nga fushat kryesore të identifikuara nga Holanda në Strategjinë e saj të Mbrojtjes Holandeze për fundin e dekadës.
Ajo përcakton një sërë objektivash hapësinore për katër vitet e ardhshme.
Deri në vitin 2027, ushtria do të ketë një rrjet satelitësh që do t'i ofrojnë asaj informacion të besueshëm.
Deri në vitin 2030, holandezët duan të përdorin algoritme të përparuara të Al për të ndjekur objektet në hapësirë, për të regjistruar vëzhgimet e Tokës dhe për të koordinuar komunikimin satelitor.
Suedia është kombi i fundit evropian që ndan qëndrimin e saj për këtë çështjen e bisedimeve të paqes që u mbajtën në Gjenevë.
Ministrja e saj e Jashtme, Maria Malmer Stenergard, tha se Suedia nuk do ta njohë aneksimin e Krimesë ose ndonjë territori tjetër ukrainas nga Rusia, transmeton Telegrafi.
âKufijtĂ« e UkrainĂ«s nuk mund tĂ« ndryshohen me forcĂ«, dhe nuk mund tĂ« ketĂ« kufizime nĂ« ushtrinĂ« e saj nĂ«se duam tĂ« arrihet njĂ« paqe e qĂ«ndrueshmeâ, shtoi ajo.
Ndryshe, plani i paqes prej 28 pikash i SHBA-së që iu propozua për herë të parë Kievit javën e kaluar, përfshin Ukrainën që bën lëshime të rëndësishme territoriale ndaj Rusisë, duke përfshirë të gjithë Krimenë, Luhanskun dhe Donetskun.
NĂ« anĂ«n tjetĂ«r gjatĂ« takimit tĂ« djeshĂ«m mes palĂ«s amerikane, ukrainase dhe asaj evropiane nĂ« GjenevĂ«, thuhet se Ă«shtĂ« arritur progres â tĂ« paktĂ«n kĂ«shtu kanĂ« deklaruar nga pala amerikane. /Telegrafi/
NjĂ« burrĂ« suedez tha se fĂ«mijĂ«t e tij e frymĂ«zuan tĂ« fuste 81 shkopinj âqibritiâ nĂ« vrimat e hundĂ«s dhe tĂ« fitonte njĂ« titull nĂ« rekordet botĂ«rore Guinness gjatĂ« kĂ«tij procesi.
Martin Ströby, 42 vjeç, i tha Guinness World Records se fëmijët e tij ishin të dashuruar nga botimi i fundit i librit të organizatës, dhe i tha se do të ishte "shumë mirë" nëse ai do të thyente një rekord të vetin, transmeton Telegrafi.
"Në fillim mendova nuk jam mjaftueshëm i mirë në asgjë për të qenë më i miri në botë, por pasi fëmijët e mi më treguan të gjitha rekordet e ndryshme botërore, fillova të mendoja se mund të gjeja një që kisha një shans ta thyeja, kështu që fillova kërkimin për një të përshtatshëm", tha Ströby.
Ai arriti rekordin pĂ«r mĂ« shumĂ« fije âqibritiâ tĂ« mbajtura nĂ« hundĂ«, i cili ishte 68.
"Pasi bëra provën, zbulova se mund t'i shtrija shumë vrimat e hundës dhe gjithashtu të injoroja dhimbjen nga futja e të gjitha atyre fijeve, kështu që do të thosha se jam i lindur", tha Ströby. /Telegrafi/
Ministrat e Mbrojtjes nga vendet nordike dhe baltike, së bashku me ministrin e Jashtëm të Islandës, njoftuan sot një kontribut të përbashkët prej 500 milionë dollarësh për nevojat ushtarake të Ukrainës.
Pas një takimi në Helsinki, ministrat e Danimarkës, Estonisë, Finlandës, Letonisë, Lituanisë, Norvegjisë dhe Suedisë, së bashku me ministrin e Jashtëm të Islandës lëshuan deklaratë të përbashkët duke theksuar se siguria e Ukrainës është "themelore për sigurinë evropiane".
"Ne jemi të bashkuar në ndjekjen e një paqeje të qëndrueshme dhe të drejtë, në respekt të plotë të sovranitetit të Ukrainës dhe aspiratave legjitime të popullit të saj", thanë ministrat.
Vendet janë të përkushtuara për të ofruar mbështetje ushtarake afatgjate, të parashikueshme dhe të koordinuar, përfshirë zhvillimin e kapaciteteve, bashkëpunimin mbrojtës-industrial dhe forcimin e aftësisë së Ukrainës për të penguar agresionin e ardhshëm rus.
Si pjesë e kësaj përpjekjeje, grupi njoftoi një kontribut prej 500 milionë dollarësh për iniciativën e Listës së Kërkesave të Prioriteteve të Ukrainës (PURL), mekanizëm që mundëson blerjen e pajisjeve kritike të mbrojtjes të prodhuara në SHBA për Ukrainën.
Ministrat thanë se paketa do të "kontribuojë drejtpërdrejt në rezistencën dhe mbrojtjen e Ukrainës kundër agresionit rus", duke shtuar se iniciativa është një nga shumë mënyrat se si vendet nordike dhe baltike vazhdojnë të mbështesin Kievin.
Duke dënuar pushtimin në shkallë të plotë të Rusisë, deklarata thekson se "Lufta e Moskës është kërcënim afatgjatë për sigurinë evropiane, komunitetin transatlantik dhe rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla".
"Ne nuk do ta lejojmë që ajo të ketë sukses. Siguria e Ukrainës është e lidhur drejtpërdrejt me tonën", thanë ministrat. /AA/
Login
