Universitetet e falimentuara të Mbretërisë së Bashkuar po kërkojnë modele më të lira. Ata nuk kanë arritur të përshtaten me kërkesat e tregut të gjerë, shkruan The Economist
Ndërsa viti akademik në Britani ka përfunduar, universitetet ndodhen në një krizë financiare më të thellë se një student që ka shpenzuar gjithçka gjatë pushimeve verore.
Zyra për Studentët, një organ rregullator, vlerëson se katër në dhjetë universitete po operojnë me humbje.
Sipas një sondazhi me 60 institucione nga grupi Universities UK (UUK), gjysma kanë mbyllur programe studimi për të kursyer para. Durham ka larguar 200 punonjës; Newcastle një numër të ngjashëm.
Sindikatat pretendojnë se një plan kursimesh i shpallur nga Lancaster mund të çojë në humbjen e vendit të punës për rreth një në pesë akademikë.
Politikanët ndoshta do të ndërmarrin vetëm hapat minimalë për të shmangur falimentimin e institucioneve të mëdha.
Shkaku i drejtpërdrejtë i krizës është rënia reale e vlerës së tarifave të shkollimit për studentët anglezë: këto kanë mbetur të ngrira për vite me radhë.
Në gusht, qeveria do të lejojë një rritje me disa për qind për herë të parë pas tetë vitesh.
Por qeveria laburiste ende nuk ka sqaruar nëse kjo rritje do të bëhet vetëm një herë. Rektorët shprehin shqetësimin se ajo nuk ka dëshirë ta rikthejë financimin universitar në nivelet e mëparshme.
Qeveria ndoshta ka të drejtë të mos derdhë edhe më shumë para. Universitetet britanike kanë pasur nga buxhetet më të larta në botë; por jo gjithë ato fonde janë shpenzuar me mençuri.
Megjithatë, sektori ka nevojë për vëmendje urgjente. Arsimi i lartë në Britani është shumë homogjen, i prirë ndaj shpërdorimit dhe ndaj përpjekjes për të qenë më shumë “elitar” se sa efikas.
Rishikimi i stimujve të paqartë mund të përmirësojë përvojën e studentëve dhe t’i ndihmojë universitetet të operojnë me më pak.

Skeptikët
Skeptikët e arsimit të lartë këmbëngulin se kriza financiare më në fund po i përshtat universitetet me përmasat reale që duhet të kishin pasur, pasi për shumë kohë kanë përvetësuar më shumë sesa u nevojitej.
Të dhënat nga viti 2021 sugjerojnë se vetëm Luksemburgu dhe SHBA kanë sisteme që mbledhin më shumë fonde për student të regjistruar, duke përfshirë të gjitha burimet (shih grafikun 1).
Duhet theksuar: universitetet britanike realizojnë shumë kërkime, sipas standardeve ndërkombëtare, dhe një pjesë e të ardhurave shkon për kërkimin.
Megjithatë, edhe vetë drejtues të lartë të sektorit pranojnë se, përgjithësisht, universitetet britanike kanë pasur më shumë fonde sesa homologët e tyre jashtë.
Për më tepër, sistemi britanik është i pazakontë për faktin se sa shumë i ngarkon studentët me kosto (shih grafikun 2). Mesatarisht, tarifat e shkollimit në Angli janë më të lartat në botë.
Pasi merren parasysh edhe kostot e jetesës, studentët që përfundojnë studimet bachelor në Angli dalin me një borxh prej rreth 45,000 paund për student (60,000 dollarë), krahasuar me rreth 29,000 dollarë në SHBA.
Për vite me radhë, shumica e të diplomuarve anglezë mund të mbështeteshin te “falja” e një pjese të këtij borxhi.
Por ndryshimet në sistemin e kredive në vitin 2022 e kanë kufizuar numrin e përfituesve; shumica e huamarrësve të sotëm do ta shlyejnë borxhin gjatë disa dekadave.

Pse janë universitetet britanike kaq të kushtueshme?
Një pjesë vjen nga shpenzimet e tepërta. Në vitet pas 2012 (kur tarifat e shkollimit u trefishuan), universitetet investuan pa kursim në kampuse madhështore.
Ndërmjet 2014 dhe 2018, shpenzuan për projekte të mëdha investimi aq fonde sa Britania shpenzoi për organizimin e Lojërave Olimpike të Londrës në 2012.
Punonjësit jo akademikë përbëjnë rreth gjysmën e fuqisë punëtore të universiteteve; mes viteve 2006 dhe 2018, numri i “menaxherëve” dhe “profesionistëve” u rrit me 60%, sipas një studimi.
Sisteme të tjera duken më efikase: Australia ka gjysmën e numrit të studentëve të Britanisë, por i përqendron në një të katërtën e institucioneve.
Universitetet nuk pajtohen me këtë kritikë. Ata argumentojnë se kostot e larta burojnë pjesërisht nga pritshmëritë e larta të publikut. Familjet britanike presin një përvojë që në vende të tjera u ofrohet vetëm elitave.
Universitetet britanike kanë rreth 14 studentë për çdo pedagog, krahasuar me 18 në mesataren e vendeve të pasura dhe rreth 20 në Australi.
Rektorët theksojnë se Britania ka normën më të ulët të braktisjes së studimeve në botën e zhvilluar (shih grafikun 3), ndoshta pjesërisht falë këtij niveli mbështetjeje.

Dëshira e shfrenuar për të shpenzuar
Ndërsa të rinjtë jashtë Britanisë shpesh qëndrojnë në shtëpi, kultura mbizotëruese britanike është të studiosh larg qytetit të lindjes.
Më pak se 20% e studentëve në Britani jetojnë me prindërit, krahasuar me rreth 40% në Irlandë dhe 50% në Spanjë.
Kjo rrit kostot e jetesës. Gjithashtu i detyron universitetet të investojnë shumë në konvikte, unione studentore dhe ekipe për shëndetin mendor.
“Të gjithë presin që universitetet tona të jenë si një shtet i vogël social”, – thotë Nick Hillman nga Instituti për Politika të Arsimit të Lartë.
Midis këtyre dy narrativave — e shpërdorimit të lartë dhe e pritshmërive të larta — ndodhet një kategori e tretë sfidash që e bëjnë shumë të vështirë reduktimin e përmasave.
Veçori të strukturës dhe financimit të arsimit të lartë britanik nxisin kostot e larta.
Një dekadë më parë, qeveria hoqi kufizimet për regjistrimet. Tani universitetet garojnë për studentë, por jo në mënyrën që politikëbërësit kishin shpresuar.
Studentët shmangin universitetet që tarifojnë më pak se maksimumi, nga frika se punëdhënësit do ta shohin diplomën si të pavlerë.
Dhe universitetet kanë vështirësi të tregojnë se cilësia e mësimdhënies është më e mirë sesa gjetkë, pjesërisht sepse nuk ka testime të standardizuara.
Në vend të kësaj, konkurrojnë duke ofruar kampuse më madhështore, shërbime më të përkushtuara dhe marketing më të mirë. “Çfarëdo që të ketë sjellë konkurrenca, – thotë ekonomistja Dame Alison Wolf, – nuk ka qenë ulja e kostove.”
Kjo betejë gjithnjë e më e dëshpëruar për studentë ka rritur edhe përkushtimin e universiteteve me renditjet globale.
“Mënyra më e mirë për të kuptuar çdo plan strategjik të një universiteti britanik është ta lexosh si një përpjekje për t’u ngjitur rreth dhjetë vende në renditje”, – thotë Sir Chris Husbands, konsulent dhe ish-rektor i Sheffield Hallam.
Me universitetet që varen gjithnjë e më shumë nga studentët e huaj që paguajnë tarifa të larta, të cilët shpesh vendosin bazuar në renditje, ky fiksim po përkeqësohet.
Por këto renditje nuk përfshijnë masa të drejtpërdrejta të asaj se sa mësojnë studentët.
Ato përdorin indikatorë si raporti staf-student, që shpërblejnë shpenzuesit e mëdhenj dhe penalizojnë institucionet që mendojnë ndryshe.
Ato gjithashtu favorizojnë ata që investojnë në kërkime, edhe kur kjo nuk përmirëson domosdoshmërisht mësimdhënien. Kështu, shumë universitete mesatare ndihen të detyruara të derdhin fonde në kërkime të zakonshme, që mund të ishin përdorur më mirë për mësim.
Arsimi i lartë me buxhet të ulët, pritshmëri të larta
Si mund të ofrohet vlera më e mirë? Qeveria e mëparshme propozoi riemërtimin e sistemit të kredive për studentët si “e drejtë për të mësuar gjatë gjithë jetës”, ku çdo student do të kishte një llogari online me shumën maksimale, që mund të merrte hua gjatë jetës.
Shpresa ishte që kjo të nxiste kolegjet dhe universitetet të ofronin programe më të shkurtra e fleksibël dhe që studentët të bëheshin më të ndërgjegjshëm ndaj çmimeve.
Në versionin më të guximshëm, një artikull i vitit 2021 nga Tom Richmond dhe Eleanor Regan propozonte ndarjen e universiteteve në institucione “kombëtare” dhe “lokale”.
Ato kombëtare, si Oxford dhe Cambridge, do të synonin ngjitjen në renditje dhe tërheqjen e mendjeve më të ndritura. Ndërsa ato lokale do të ofronin trajnimin më të mirë të mundshëm me koston më të ulët të mundshme.
Një qasje e tillë ende shihet si radikale në Britani, por është krejt e zakonshme gjetkë.
Versioni aktual i qeverisë për “të drejtën për të mësuar gjatë gjithë jetës” do të hyjë në fuqi në vitin 2027. Përtej kësaj, planet e saj për arsimin e lartë janë të vakëta, ndryshe nga lista e gjatë e kërkesave për rektorët.
Ajo u ka kërkuar të krijojnë më shumë mundësi për studentët në nevojë; të bëjnë më shumë për komunitetet lokale; dhe të “japin një kontribut më të fortë” për rritjen kombëtare.
Për institucionet që po përpiqen të gjejnë nga çfarë të heqin dorë, kjo listë urdhrash tingëllon krejtësisht e shkëputur nga realiteti.
“Nuk mund të vazhdosh të rritësh pritshmëritë ndërsa ul fondet”, – thotë Vivienne Stern nga Universities UK. Herët apo vonë, diçka do të duhet të ndryshojë.
The post Mësim me fokus tek efikasiteti appeared first on Revista Monitor.