TIRANË, 19 dhjetor /ATSH/ Autoriteti i Konkurrencës nisi proces monitorimi të posaçëm në tregun e mallrave të shportës, që do të vijojë deri më 15 janar, me fokus të veçantë periudhën e festave të fundvitit.
Qëllimi i këtij monitorimi është verifikimi i ecurisë së çmimeve dhe i sjelljes së ndërmarrjeve përgjatë zinxhirit të furnizimit dhe tregtimit, me synim parandalimin e çdo rritjeje të pajustifikuar të çmimeve si pasojë e bashkërendimit të sjelljes tregtare apo e marrëveshjeve të ndaluara ndërmjet distributorëve, tregtarëve me shumicë dhe rrjeteve të supermarketeve.
Monitorimi përfshin mallrat bazë të shportës së konsumatorit, konkretisht: makarona, oriz, miell, vezë, sheqer, vaj ushqimor dhe pije joalkolike.
Autoriteti i Konkurrencës thekson se çdo marrëveshje apo praktikë e bashkërenduar që ka si objekt ose pasojë shtrembërimin e konkurrencës, veçanërisht përmes rritjes së çmimeve në dëm të konsumatorëve, përbën shkelje të ligjit “Për mbrojtjen e konkurrencës” dhe do të trajtohet me seriozitet maksimal.
Në këtë kuadër, Autoriteti i Konkurrencës u bën thirrje të gjitha ndërmarrjeve që operojnë në tregjet përkatëse të respektojnë rregullat e konkurrencës së ndershme dhe të shmangin çdo sjellje që mund të cenojë funksionimin normal të tregut.
Autoriteti i Konkurrencës do të vijojë ndjekjen nga afër të zhvillimeve në treg dhe do të informojë publikun për çdo gjetje apo masë që do të ndërmerret në përfundim të këtij monitorimi. e.xh/j.p/
Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë shpreh kundërshtimin e saj të fuqishëm lidhur me vendimin e fundit të Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë për vendosjen e masave administrative që përcaktojnë marzha maksimale tregtare për produktet e naftës.
Sipas një njoftimi për media thuhet se Oda Amerikane rikujton se Kushtetuta e Republikës së Kosovës garanton një ekonomi të tregut me konkurrencë të lirë, duke e kufizuar ndërhyrjen e shtetit në përcaktimin e çmimeve vetëm në rrethana rreptësisht të përcaktuara dhe përjashtimore. Çmimet e karburanteve nuk janë çmime të rregulluara sipas kornizës ligjore të Kosovës dhe përcaktimi i tyre përmes akteve administrative përbën ndërhyrje të drejtpërdrejtë në një treg përndryshe të lirë.
"Një ndërhyrje e tillë cenon parimet themelore kushtetuese të lirive ekonomike, sigurisë juridike dhe konkurrencës së lirë, si dhe krijon një precedent shqetësues për përfshirje diskrecionale të shtetit në tregjet ku çmimet duhet të përcaktohen nga oferta dhe kërkesa", thuhet në njoftim.
Ndërkaq, përveç shqetësimeve kushtetuese, Oda Amerikane thekson se ky vendim është miratuar nga një qeveri në detyrë, mandati i së cilës është ligjërisht dhe institucionalisht i kufizuar. Qeveritë në detyrë pritet të sigurojnë vazhdimësinë e administrimit dhe të përmbahen nga miratimi i vendimeve substanciale politike që ndikojnë materialisht aktivitetin ekonomik, strukturën e tregut apo të drejtat dhe detyrimet e aktorëve të sektorit privat.
Në këtë drejtim, Oda Amerikane tërheq vëmendjen te një aktgjykim i Gjykatës Supreme të Kosovës, i cili ka riafirmuar autoritetin e kufizuar të institucioneve në detyrë për të miratuar akte normative me ndikim të gjerë ekonomik, si dhe ka urdhëruar detyrimin e organeve ekzekutive për të vepruar në mënyrë të përmbajtur dhe brenda kufizimeve të qarta ligjore. Ky vendim gjyqësor forcon më tej qëndrimin se vendimet me impakt të gjerë ekonomik, janë të rezervuara për qeveritë me mandat të plotë dhe legjitimitet demokratik e parlamentar.
Përtej dimensioneve ligjore dhe institucionale, Oda Amerikane rithekson se çmimet e karburanteve ndikohen nga një gamë e gjerë faktorësh të jashtëm dhe strukturorë, përfshirë tregjet ndërkombëtare të naftës, zhvillimet gjeopolitike, zinxhirët rajonalë të furnizimit, kostot e transportit dhe sigurimit, luhatjet valutore dhe shpenzimet operative lokale. Kufizimet administrative të marzhave nuk i pasqyrojnë këto realitete dhe rrezikojnë të çrregullojnë tregun, të dekurajojnë konkurrencën dhe të rrezikojnë sigurinë e furnizimit në një ekonomi shumë të varur nga importi, siç është Kosova.
Rrjedhimisht, Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë i bën thirrje Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë që të rishqyrtojë menjëherë dhe të shfuqizojë vendimin për kontrollin administrativ të çmimeve, të respektojë garancitë kushtetuese të ekonomisë së tregut të lirë dhe konkurrencës së lirë, të respektojë kufizimet ligjore që vlejnë për qeveritë në detyrë, si dhe t’i adresojë shqetësimet e tregut përmes transparencës, zbatimit të konkurrencës dhe dialogut me sektorin privat, në vend të ndërhyrjes së drejtpërdrejtë në çmime. /Telegrafi/
Autoriteti Kosovar i Konkurrencës ka bërë thirrje që të respektohet Ligji për Mbrojtjen e Konkurrencës dhe të ndalohet çdo rritje e pajustifikuar e çmimeve gjatë festave të fundvitit.
Sipas një njoftimi në rrjetin social në Facebook bëhet e ditur se me afrimin e festave të fundvitit dhe rritjen e kërkesës për produkte dhe shërbime, Autoriteti i Konkurrencës u bën apel të gjitha bizneseve dhe operatorëve ekonomikë që të përmbahen nga çdo rritje e pajustifikuar e çmimeve, në kundërshtim me Ligjin për Mbrojtjen e Konkurrencës.
“Rikujtojmë se çdo marrëveshje, bashkërendim apo veprim i njëanshëm ndërmjet bizneseve që ka për qëllim ose efekt rritjen artificiale të çmimeve, ndarjen e tregut, kufizimin e konkurrencës apo abuzimin me pozitën e përbashkët dominuese, përbën shkelje të rëndë të Ligjit për Mbrojtjen e Konkurrencës dhe është subjekt i sanksioneve ligjore. Festat e fundvitit nuk duhet dhe nuk do të shfrytëzohen për abuzim me konsumatorët, për rritje të koordinuara të çmimeve apo për praktika që cenojnë konkurrencën e lirë dhe të ndershme në treg”, thuhet në njoftim.
Po ashtu në njoftim thuhet se çmimet duhet të reflektojnë kushtet reale të tregut dhe jo marrëveshje të ndaluara, sjellje spekulative apo shfrytëzim të pozitës së përbashkët në treg.
“Në përputhje me Ligjin për Mbrojtjen e Konkurrencës, Autoriteti ka kompetencë të inicjojë dhe zhvillojë hetime për shkelje të konkurrencës deri në pesë (5) vite mbrapa, përfshirë edhe periudhën e festave të fundvitit. Që nga fillimi i muajit Dhjetor dhe deri në fund të këtij muaji, të gjithë inspektorët e Autoritetit të Konkurrencës do të jenë çdo ditë në terren në çdo qytet të Republikës së Kosovës, duke monitoruar me kujdes dhe në mënyrë të vazhdueshme lëvizjet dhe rritjet e çmimeve në treg”.
AKK-ja u ka bërë thirrje bizneseve që:
1. Të veprojnë në përputhje të plotë me Ligjin për Mbrojtjen e Konkurrencës;
2. Të shmangin çdo formë të bashkërendimit të çmimeve apo sjelljeve të koordinuara;
3. Të mos abuzojnë me pozitën e përbashkët ose fuqinë e tyre në treg;
4. Të tregojnë përgjegjësi ndaj qytetarëve dhe konsumatorëve, veçanërisht në këtë periudhë festive.
“Njëkohësisht i inkurajomë konsumatorët të raportojnë çdo dyshim për rritje të pajustifikuar ose të koordinuar të çmimeve, në mënyrë që Autoriteti të ndërmarrë veprimet e nevojshme ligjore. Dyshimet e tilla mund të dërgohen edhe përmes emailit zyrtar: info.konkurrenca@rks-gov.net. Respektimi i ligjit dhe i konkurrencës së lirë është detyrim ligjor dhe interes i përgjithshëm për biznese, konsumatorë dhe ekonominë e vendit”.
Ndërsa çmimet e ushqimeve janë më të ulëta në disa vende sesa në BE në përgjithësi, familjet në ato vende shpesh shpenzojnë një pjesë më të madhe të buxhetit të tyre për ushqim, shkruan euronews.
Ushqimi është një nga shpenzimet më të mëdha familjare në Evropë, duke përbërë mesatarisht rreth 11.9% të shpenzimeve në të gjithë BE-në dhe duke u rritur deri në 20% në vende të tilla si Rumania, transmeton Telegrafi.
Çmimet e ushqimeve gjithashtu ndryshojnë shumë në të gjithë Evropën. Indeksi i nivelit të çmimeve të ushqimeve i Eurostat ofron një bazë të dobishme për krahasim.
Nëse shporta mesatare e ushqimeve në BE është vendosur në 100 euro, indeksi mund të përdoret për të treguar se sa do të kushtonte e njëjta shportë në secilin vend.
Një nivel çmimi mbi 100 do të thotë që një vend është më i shtrenjtë se mesatarja evropiane, ndërsa një shifër nën 100 tregon se është më i lirë.
Sipas Eurostat, në vitin 2024, Maqedonia e Veriut ishte vendi më i lirë për ushqim midis 36 vendeve evropiane. Një shportë standarde ushqimore atje kushtonte 73 euro, duke e bërë atë 27% më të lirë se mesatarja e BE-së.
Zvicra është më e shtrenjta, me çmime ushqimore 61.1% mbi mesataren e BE-së. E njëjta shportë kushton 161.1 euro.
Maqedonia e Veriut është një vend kandidat për në BE — ende jo anëtar, por ka marrëveshje aktive tregtare me BE — ndërsa Zvicra nuk është në EEA dhe në vend të kësaj mbështetet në një rrjet marrëveshjesh dypalëshe me BE-në.
Në BE, Rumania (74.6 euro) ka nivelin më të ulët të çmimeve të ushqimeve, ndërsa Luksemburgu (125.7 euro) ka më të lartën.
Ushqimi është 25.4% më i lirë në Rumani dhe 25.7% më i shtrenjtë në Luksemburg krahasuar me mesataren e BE-së.
Pas Zvicrës në krye, dy vende të tjera të Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë (EFTA) plotësojnë tre vendet e para: Islanda (146.3 euro) dhe Norvegjia (130.6 euro).
Vendet e EFTA-s janë jo-anëtare të BE-së që bashkëpunojnë me bllokun kryesisht në tregti dhe qasje në treg, duke ruajtur njëkohësisht kontroll më të madh kombëtar mbi ligjet, kufijtë dhe politikat.
Çmimet e ushqimeve janë gjithashtu të paktën 10% më të larta se mesatarja e BE-së në Danimarkë (119.3 euro), Irlandë (111.9 euro), Francë (111.5 euro), Austri (110.9 euro) dhe Maltë (110.9 euro).
Evropa Juglindore dhe Ballkani Perëndimor tregojnë çmimet më të ulëta të ushqimeve në përgjithësi.
Përveç Maqedonisë së Veriut dhe Rumanisë, Turqia (75.7 euro), Bosnja dhe Hercegovina (82.5 euro), Mali i Zi (82.6 euro) dhe Bullgaria (87.1 euro) janë shumë nën mesataren e BE-së.
Serbia (95.7 euro) dhe Shqipëria (98.7 euro) janë gjithashtu më të lira se BE-ja.
Midis "Katër të Mëdhenjve" të BE-së, çmimet e ushqimeve janë gjithashtu më të larta se mesatarja e BE-së në Itali (104 euro) dhe Gjermani (102.9 euro). Spanja (94.6 euro) është 5.4% më e lirë se BE-ja.
Evropa Perëndimore në përgjithësi regjistron çmime më të larta të ushqimeve dhe vendet nordike janë ndër më të shtrenjtat në Evropë. Dallimet në çmime kanë rëndësi për familjet
Ilaria Benedetti, një profesoreshë e asociuar nga Universiteti i Tuscias, vuri në dukje se faktorët strukturorë si kostot e prodhimit, integrimi i zinxhirit të furnizimit dhe ekspozimi ndaj goditjeve globale luajnë një rol kyç në këto ndryshime.
"Ekonomitë më të vogla dhe shumë të hapura - shpesh me monedha të nënshtruara ndaj luhatjeve më të mprehta - përjetuan një transmetim më të fortë të kostove në rritje të energjisë dhe inputeve bujqësore gjatë pandemisë dhe konfliktit Rusi-Ukrainë", tha ajo për Euronews.
Benedetti theksoi se këto dallime në çmime kanë rëndësi sepse ndikimi i tyre varet nga sa duhet të ndajnë familjet për ushqim.
Në disa vende të Evropës Lindore dhe Juglindore, ushqimi përbën më shumë se 20% të shpenzimeve familjare, ndërsa në ekonomitë me të ardhura më të larta pjesa është zakonisht nën 12%.
"Si rezultat, e njëjta rritje çmimesh mbart pasoja shumë më të rënda aty ku të ardhurat janë më të ulëta", shtoi ajo.
Kostot e punës dhe pagat
"Arsyeja më e rëndësishme janë ndryshimet në të ardhura dhe paga", tha për Euronews Business, Alan Matthews, një profesor nga Trinity College Dublin.
Vendet me paga mesatare më të larta, si Danimarka dhe Zvicra, kanë tendencë të kenë çmime më të larta të ushqimeve, sepse kostot e punës në bujqësi, përpunim dhe shitje me pakicë u kalojnë konsumatorëve.
“Dallimet në taksim, veçanërisht TVSH-ja për produktet ushqimore, gjithashtu përbëjnë disa nga ndryshimet”, shtoi ai.
Disa vende vendosin një normë më të ulët ose edhe zero të TVSH-së për ushqimin, siç është Irlanda, ndërsa në të tjera si Danimarka ushqimi i nënshtrohet normës standarde të TVSH-së.
Matthews theksoi se çmimet e ushqimeve do të ndikohen gjithashtu nga preferencat e konsumatorëve.
Për shembull, konsumatorët në vendet e Evropës Veriore dhe Perëndimore mund të blejnë një pjesë më të lartë të produkteve organike ose premium, ose mund të ketë një preferencë për produktet e markave në vend të produkteve më të shtrenjta të supermarketeve.
Implikimet për sigurinë ushqimore
Jeremiás Máté Balogh, profesor i asociuar nga Universiteti Corvinus i Budapestit, deklaroi se këto ndryshime çmimesh kanë implikime për sigurinë ushqimore, veçanërisht kur merren në konsideratë në lidhje me të ardhurat e disponueshme.
“Ndërsa vendet me të ardhura të larta mund të thithin nivele të larta çmimesh, familjet me të ardhura të ulëta në Evropën Qendrore dhe Lindore përballen me një barrë disproporcionale, edhe nëse çmimet nominale të ushqimeve janë më të ulëta”, tha ai për Euronews.
Niveli i çmimeve të Eurostat nuk i merr në konsideratë të ardhurat e familjes, kështu që këto nivele nuk rregullohen për përballueshmëri.
Për shembull, ndërsa ushqimi është i shtrenjtë në Danimarkë, njerëzit kanë të ardhura më të larta të disponueshme atje, kështu që mund të blejnë më shumë bukë. /Telegrafi/
Importet e ushqimeve të importuara janë në rënie të vazhdueshme në tre vitet e fundit, por kjo tkurrje nuk po reflektohet në tregjet e pakicës, kur të njëjtët artikuj janë në rritje për të njëjtën periudhë krahasimi. Sipas të dhënave të përpunuara nga Doganat një kilogram nga grupi ”Ushqime dhe pije alkolike” kushtoi 116.7 lekë […]
Me zhverësimin e euros si faktori kryesor, ushqimet nga jashtë vendit po vazhdojnë të vijnë më lirë në Shqipëri. Sipas të dhënave nga Instituti i Statistikave, përgjatë 3 mujorit të tretë të këtij viti vlera produkteve ushqimore të ardhur ishin 1.42% më të lira sesa tremujori paraardhës. Por (Grafik.1)rënie nuk pasqyrohet tek qytetarët pasi norma e inflacionit në bazë mujore për periudhën korrik-shtator për grupin e ushqimeve ka qënë 1.5%.
“Mund të themi që këtu ka manipulim ose rritje të normës së fitimit nga ana e tregatrëve që bëjnë në kurriz të konsumatorëve shqiptarë pasi cmimet e ushimeve në Shqipëri janë afruar ose janë baraz me çmimet e produkteve ushimore në Europë dhe ky është një handicap shumë I madh duke marr parasysh të ardhuart e shqiptarëve”, shprehet eksperti për bujqësinë Gjok Vuksani.
Sipas INSTAT, tashmë sasia e produkteve bujqësore që importohen në Shqipëri janë 3 herë më të larta(Grafik.2) me sasinë që vendi eksporton në tregjet e huaja, duke theksuar gjithmonë e më shumë varësinë e qytetarve shqiptarë nga ushimet e huaja.
“Pothuajse jemi kthyer 10 vite më përpara që ishim në raportin 3/1. Kjo vjen kryesisht si pasojë e kërkesës ku ka ndikuar turizmi dhe mungesa e kompensimit të produkteve shqiptare “Made in Albania”. Pra bujqësia nuk po i përgjigjt kërkesës çka bërë që sytë të hidhen nga importi”, tregon në të tjera zoti Vuksani.
Për të ndalur rritjen e cmimeve të prodhimit vendas dhe për të nxitur eksportet shqiptare, qeveria ka përfshirë në paketën fiskale rimbursimin me 10% të faturës që fermerët do të dorëzojnë tek grumbulluesit apo përpunuesit.
TIRANË, 5 dhjetor /ATSH/ Çmimet e mallrave të importit kanë shënuar rënie, duke dhënë një ndikim pozitiv në inflacionin e brendshëm.
INSTAT bën të ditur se, Indeksi i Çmimeve të Importit (IÇI), në tremujorin e tretë të vitit 2025, shënoi një ulje me 0,5%, ndërkohë që një vit më parë ky ndryshim ishte -1,3%.
Në krahasim me tremujorin e dytë të vitit 2025, indeksi i çmimeve të importit shënoi një ulje prej 0,2%.
Sipas INSTAT, krahasuar me tremujorin e tretë 2024, çmimet e importit të produkteve në seksionin “Energjia elektrike, gazi, avulli dhe ajri kondicionuar” shënuan ulje me 4,6%, pasuar nga seksionet “Furnizimi me ujë, aktivitete të trajtimit dhe menaxhimit të mbeturinave, mbetjeve” me 0,7%, “Industria përpunuese” rënie me 0,3%.
Nga ana tjetër seksioni “Industri nxjerrëse”shënoi një rritje me 0,4 %. Brenda seksionit “Industria përpunuese” ulja më e madhe e çmimeve vërehet në produktet e aktiviteteve “Përpunimi i produkteve ushqimore” me 1,7 % pasuar nga “Prodhimi i drurit dhe produkteve prej druri dhe dushku, përveç mobiljeve; prodhimin e artikujve prej
kashte dhe xunkthi” me 1,2 %, “Konfeksionimi i veshjeve’’ me 0,8 % , “Prodhimi i pijeve’’ me 0,6 % dhe “Prodhimi i kimikateve dhe produkteve kimike” me 0,5 %.
INSTAT bën të ditur se, çmimet në aktivitetin “Industri të tjera p.k.t” shënuan rritje me 1,3 %, pasuar nga “Prodhimi i produkteve të duhanit” me 1,1 % dhe “Shtypshkrimi dhe rigrupimi i mediave të regjistruara” me 0,8 %, etj. /j.p/
Çmimi i një pakete me 30 vezë në treg arrin deri në 400 denarë (6.5 euro). Qytetarët të revoltuar thonë se çmimet janë shumë të larta, ndërsa çmimi i një pakoje me vezë ka tejkaluar edhe çmimin e një pule të gatshme të pjekur, e cila shkon deri në 350 denarë. Qytetarët presin që qeveria të ndërmarrë masa, ndërsa thonë se çmimet kanë tejkaluar edhe ato të Bashkimit Evropian.
Nga Ministria e Ekonomisë thonë se janë duke monitoruar çmimet në treg dhe inspektorati është në terren për të mbrojtur interesat e konsumatorëve.
“Ne vazhdimisht i monitorojmë çmimet përmes Inspektoratit të Tregut dhe reagojmë në mënyrë aktive kur është e nevojshme. Duhet theksuar se çmimi i vezëve varet kryesisht nga produktet e tregut global, siç është soja që përdoret për prodhimin e ushqimit për pula, gjë që e bën çmimin të jetë i varur nga luhatjet në treg. Megjithatë, institucionet mbeten të përkushtuara për të kontrolluar dhe monitoruar çmimet dhe për të mbrojtur interesat e konsumatorëve", thonë nga Ministria e Ekonomisë.
Çmimet në treg të vezëve kanë qenë nga 200 denarë deri në 300 denarë më parë, ndërsa vetëm për tre ditë çmimi i vezëve u rrit nga 350 deri në 400 denarë, që do të thotë se një vezë arrin rreth 13,3 denarë.
Niveli i përgjithshëm i çmimeve u rrit me 2.2% në muajin tetor sipas metodologjisë së Eurostat, gati 0,1% më shumë se matjet kombëtare. Sipas INSTAT rritja më e madhe e çmimeve prej 8,9% vërehet në grupin “Argëtim dhe kulturë”, pasuar nga grupet “Pije alkoolike dhe duhan” me 3,1%, “Mobilim, pajisje shtëpie dhe mirëmbajtje” me 2,8%, […]
TIRANË, 15 nëntor/ATSH/ Juria e Panairit të Librit “Tirana 2025” ndau sot çmimet e shumëpritura nga botuesit, shkrimtarët e lexuesit. Juria e këtij panairi përbëhej nga Elsa Skënderi Rakipllari (kryetare), Beti Njuma, Maniela Sota, Teuta Dhima dhe Zija Vukaj.
Çmimi “Autori i librit më të mirë studimor”, iu dha Ali Xhikut, për veprën “Faqeve të historiografisë shqiptare”, botuar nga “Onufri”. Çmimi u dha për kontributin e vyer për ndriçimin teorik dhe metodologjik të çështjeve kyçe të historisë së letërsisë shqipe, në një vepër ku ndërthuren njohja e thellë e sistemit letrar shqiptar, analiza e teksteve themelore të historisë së letërsisë sonë dhe angazhimi i përkushtuar jetësor në studimet letrare.
I mirënjohuri Artan Fuga u nderua me çmimin “Autori më i mirë i vitit”, për romanin “Ndëshkimi i dytë i Evës”, botuar nga “Papirus”. Juria e panairit gjykoi se ky libër është një strukturë romaneske mbresëlënëse, ku ndërthuren miti i zanafillës, dramat e jetës familjare e urbane dhe zhvillimet teknologjike të bashkëkohësisë.
Përkthyesi më i mirë i vitit u shpall Virgjil Muçi, për përkthimin mjeshtëror të veprës “Xhejmsi” të Percival Everett, fitues i Çmimit “Pulitzer 2025”, botuar nga “Dituria”. Libri eflekton njohuritë e thella të natyrës së shqipes, por edhe talentin prej shkrimtari të Virgjil Muçit. Gjuhësimi me zhdërvjelltësi të admirueshme i dy regjistrave të idiomës së romanit, e bën këtë vepër madhore të bashkëkohësisë t’i flasë lexuesit shqiptar, duke ruajtur ngjyresat dhe kompleksitetin e tekstit origjinal.
Çmimi “Autori i librit më të mirë për fëmijë” iu dha shkrimtares Valbona Banka për romanin për fëmijë “Aria, në dorën time”, botuar nga “Dita Books”, për rrëfimin e këndshëm dhe me humor, që ndërkall në tekstin letrar edhe shenja identitare të vendit dhe të gjuhës sonë, që nxisin formimin e identitetit kombëtar te lexuesit e vegjël, dhe edukimin emocional përmes letërsisë.
Çmimi për përkthimin më të mirë letrar nga frëngjishtja në shqip iu dha Urim Nergutit për përkthimin e romanit “Hyrija” të Kamel Daoud, fitues i çmimit Goncourt 2024, botuar nga “Buzuku”. Motivacioni i këtij çmimi ishte: “Përmes nuancimeve të larmishme të fjalës e sintaksës së zhdërvjellët përkthyesi sjell besnikësërisht në shqip një histori drithëruese duke ruajtur stilin e autorit me heshtjet, belbëzimet dhe shumësinë e zërave të këtij romani tronditës”.
Panairi i Librit do të vijojë edhe ditën e nesërme. /j.p/
Indeksi i tërësishëm i harmonizuar i çmimeve të konsumit (IHÇK) në Kosovë u rrit në një mesatare prej 5.1% në tetor 2025 krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024, njofton Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK).
Inflacioni mujor arriti në 0.6% në tetor 2025.
Rritja e çmimeve u ndikua kryesisht nga disa kategori të konsumit: pushimet e organizuara (23.7%), biletat e fluturimeve (21%), energjia elektrike (20.3%), pemët (15.3%), kafe, çaj dhe kakao (13.1%), mirëmbajtja dhe riparimi i pajisjeve personale të transportit (12.4%), mishi (12.3%) dhe shërbimet hoteliere (9%).
Ndërkaq, rënie u shënua te karburantet dhe lubrifikantët për pajisjet e transportit personal (-2.6%) dhe blerja e automjeteve (-1.2%).
Sipas ASK-së, krahasimi mujor tregoi se IHÇK ishte më i lartë me 0.6% në tetor 2025 krahasuar me shtatorin e njëjtë, kryesisht për shkak të rritjes së çmimeve të lëndëve djegëse të ngurta, dru zjarri dhe pelet (8.4%), energjisë elektrike (3.3%), perimeve (2.2%) dhe duhanit (2.2%).
Rënie e çmimeve u vërejt te biletat e fluturimeve (-6.8%) dhe pemët (-3.8%).
Norma mujore dhe vjetore e inflacionit, sipas IHÇK, vazhdon të tregojë presion mbi çmimet e konsumit në vend, duke reflektuar ndryshime të ndjeshme në disa nga grupet kryesore të konsumit, veçanërisht energjinë, ushqimin dhe shërbimet turistike.
Një vit pas rikthimit të tij në Shtëpinë e Bardhë, BBC ka rishikuar premtimet e presidentit Donald Trump për uljen e kostos së jetesës, që ishte një nga temat kryesore të fushatës së tij. Ushqimet: Trump premtoi ulje të menjëhershme të çmimeve të ushqimeve. Por të dhënat tregojnë se deri në shtator 2025, çmimet janë […]
Çmimet e shitjes së apartamenteve në Tiranë, janë trefishuar në 20 vitet e fundit. Sipas të dhënave të indeksit të çmimit të shitjes së publikuar nga “Keydata” që prej vitit 2005, kur indeksi i çmimeve u llogarit në nivelin bazë 100 deri në 3-mujorin e dytë të vitit 2025, vlera e indeksit të apartamenteve në Tiranë është rritur me më shumë se 230%.
Sipas të dhënave të “Keydata” për indeksin e çmimit të shitjes së apartamenteve për periudhën 2005–2025, në tremujorin e dytë të këtij viti indeksi ka arritur në 334.61 pikë, duke shënuar nivelin më të lartë që prej fillimit të matjeve.
Krahasuar me 3-mujorin e parë të vitit, indeksi i çmimeve të shitjes së apartamenteve është rritur 23.03%. Në raport me të njëjtën periudhë të 2024-s indeksi është rritur 16.5%.
Rritja e çmimeve të apartamenteve në Tiranë, rezulton se është përshpejtuar pas periudhës së pandemisë së Covid-19.
Në fund të vitit 2023, indeksi arriti 251.16%, ndërsa në fillim të 2024 kaloi mbi 276%, duke regjistruar një rritje vjetore prej 33.2%, një nga më të lartat në tregun e pasurive të paluajtshme, sipas matjeve të “Keydata”.
Deri në qershor 2025, e llogaritur nga indeksi “Keydata” çmimi mesatar për një metër katror apartament arriti 1,830 euro.
Çmimi mesatar është llogaritur mbi bazë të dhënash për çmimet e apartamenteve ekzistuese, pra për ndërtesë të ndërtuara 5, 10 apo 15 vite më parë dhe një numër të ulët të apartamenteve të reja.
Çmimi mesatar i apartamenteve në 20 vite, është gati trefishuar krahasuar me vitin 2005.
Në 2024 Shqipëria u rendit gjithashtu ndër vendet që kanë pësuar rritjen më të lartë të çmimeve në Europë, sipas raportit “Për indeksin e pasurive të paluajtshme 2025” i hartuar nga kompania ndërkombëtare “Deloitte”.
Në raport theksohej se çmimi mesatar i shitjeve të apartamenteve në vend arriti 1,620 euro për metër katror. Krahasuar me 2023 çmimi mesatar u rrit rreth 17%.
Në raport Shqipëria renditej e dyta pas Polonisë për rritjen më të lartë të shitjes së pronave. Në Poloni niveli i rritjes ishte 19.3%, por sipas ekspertëve theksohet se kjo rritje u ndikua nga zbatimi i politikave subvencionuese të shtetit për strehim.
Sipas të dhënave të indeksit të “Deloitte”, në Tiranë çmimi mesatar i shitjes së apartamenteve arriti 2,000 euro për metër katror. Në zonat e qendrës si ish -Blloku apo sheshi “Skënderbej” çmimet mesatare të shitjes arritën 3,000 deri 3,500 euro për metër katror./ Monitor
Në Stamboll, në Forumin Ndërkombëtar të Shefave të Shërbimeve, Shërbimi Korrektues i Kosovës është shpërblyer me çmimin ndërkombëtar të Ekselencës nga Organizata Ndërkombëtare e Burgjeve (ICPA) për projektin “Rehabilitimi Gjithëpërfshirës dhe Kujdesi Shëndetësor”.
Sipas një postimi në rrjetin social në Facebook thuhet se ky çmim vlerëson përkushtimin, profesionalizmin dhe vizionin e ShKK-së për një sistem korrektues më human, më efikas dhe me standarde ndërkombëtare.
“Krenarë për ekipin tonë dhe për Kosovën që po njihet në arenën ndërkombëtare për punë dhe rezultate të jashtëzakonshme”, shkruhet në postim. /Telegrafi/
Tirana vazhdon të renditet ndër gjashtë qytetet më të shtrenjta në Europë për përballueshmërinë e blerjes së pronës, për shkak të rritjes së ndjeshme të çmimeve të apartamenteve dhe të ardhurave mesatare relativisht të ulëta. Sipas të dhënave të fundit të Numbeo, për gjysmën e parë të vitit 2025, koha e nevojshme për të blerë […]
Qeveria italiane ka një plan të ri për të rritur taksën e sheshtë mbi qiratë deri në 30 ditë, ato që ofrohen kryesisht përmes platformave si Airbnb, si pjesë e projektbuxhetit të vitit 2026. Në Itali, për momentin ekziston një takstë e sheshtë (e njëjtë për të gjithë) mbi të ardhurat nga qiratë turistike (si […]
Fushata zgjedhore ka lënë në hije ankesat e qytetarëve për çmimet e larta të produkteve bazë, të cilat sipas tyre po arrijnë kulmin. Qytetarët thonë se mezi po ia dalin të mbijetojnë pasi çmimet vetëm po rriten.
“Gënjejnë, gënjejnë, gjithçka po rritet, gënjejnë, nuk ka asgjë. Ndoshta do t’i ulin para Vitit të Ri, sepse është shumë e vështirë t’i ulësh, rriten natën dhe ja nesër në mëngjes do të gjeni çmime të reja”, tha një qytetar.
“Është njësoj, asgjë. Është kamuflazh. Asgjë nuk është njësoj, gjithçka është rritur”, u shpreh një tjetër qytetar.
“Është njësoj, asgjë nuk është më e lirë. Vetëm më shtrenjtë”, nënvizoi një qytetar.
“Mendoj se për standardin e qytetarëve, çmimet janë të larta”, tha një qytetar.
Ndërkohë llogaritjet e fundit të Sindikatës tregojnë se në tetor, jetesa ishte më e shtrenjtë se në shtator. Shporta minimale sindikale, e cila llogarit shpenzimet e jetesës së një familje me katër anëtarë, shënon rritje prej 467 denarë.
Sipas Lidhjes së sindikatave të Maqedonisë, një familjeje me katër anëtarë i duhen 65,544 denarë për të kaluar muajin, ndërsa pothuajse 24 mijë denarë nevojiten vetëm për ushqim.
Të dhënat tregojnë se nëse familja do të jetonte në banesë me qira prej 60 metra/katrorë, do t’i duhen pothuajse 81.000 denarë. Nëse e krahasojmë me vlerën e shportës nga muaji i kaluar, ajo arriti në 65.077 denarë. /Alsat/
Hulumtimi i Valicon “New Normal Study”, i kryer nga data 18 deri më 21 gusht 2025 në Kosovë, Slloveni, Kroaci, Bosnje, Serbi, Mal të Zi, dhe Maqedoni të Veriut, ka ofruar një pasqyrë mbi perceptimin e konsumatorëve në rajon, gjersa inflacioni dhe pasiguria politike janë paraqitur si shqetësimet kryesore.
Raporti i Valicon mbi sjelljen e konsumatorit (tremujori i tretë, 2025) zbulon gjendjen e tregjeve dhe të konsumatorëve në të gjithë rajonin e Adriatikut.
Për herë të parë, analiza përfshin të gjithë rajonin — me përfshirjen e Malit të Zi, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut — duke treguar se si presioni financiar po formëson sjelljen dhe perceptimin e përgjithshëm të konsumatorëve.
Pikat kryesore që duhen marrë parasysh kur merrni vendime biznesi në rajon:
Inflacioni dhe pasiguria politike janë shqetësimet kryesore
Kur bëhet fjalë për shqetësimet e konsumatorëve, inflacioni mbetet shqetësimi kryesor në të gjithë rajonin.
Nivelet më të larta të shqetësimit janë regjistruar në Kosovë (70%), Maqedoni të Veriut (70%), Bosnje dhe Hercegovinë (69%) dhe Kroaci (68%), ku shqetësimi për rritjen e kostos së jetesës është rritur me 8% që nga tremujori i dytë i vitit 2025.
Përveç inflacionit, stabiliteti politik përbën një tjetër shqetësim madhor. Në Serbi, shqetësimi për zhvillimet politike (58%) është pothuajse i barabartë me atë për inflacionin (60%), me një rritje të theksuar prej 9% krahasuar me tremujorin e dytë të vitit 2025. Edhe në Kosovë (54%) dhe Bosnje dhe Hercegovinë (40%), shqetësimet politike janë të larta.
Në ndërkohë, shqetësimi për vlerën e pronës është përgjithësisht më i ulët, duke u luhatur nga 20% në Serbi deri në 34% në Maqedoninë e Veriut dhe 26% në Kosovë.
Sjellje e kujdesshme e konsumatorëve: mbizotërimi i promocioneve dhe dyqaneve më të lira
Shqetësimet e vazhdueshme financiare bërë që konsumatorët të kenë një mentalitet më të kujdesshëm, duke çuar në zakone të qëndrueshme për kursimin e shpenzimeve në të gjithë rajonin e Adriatikut.
Blerje me Vlerë: Blerjet gjatë promocioneve dhe në dyqane më të lira janë strategjitë më të zakonshme në rajon. Në Kroaci, 70% e konsumatorëve blejnë më shpesh gjatë promocioneve, ndërsa 65% preferojnë të blejnë në dyqane më të lira. Sllovenia është afër me këtë përqindje, me 65% që blejnë gjatë ofertave dhe 62% në dyqane më të lira. Edhe në Kosovë, 68% e konsumatorëve bëjnë blerje në dyqane më të lira.
Reduktimi në Shpenzime: Një përqindje e lartë e konsumatorëve po heqin dorë nga shpenzimet e panevojshme. Në Slloveni, 57% e qytetarëve po anulojnë abonimet, ndërsa gjysma po heqin dorë nga produkte apo shërbime të panevojshme. Abonimet po anulohen gjithashtu nga 56% e konsumatorëve në Kroaci dhe 58% në Bosnje dhe Hercegovinë. Kërkimi për çmime më të mira për shërbime është gjithashtu i shprehur, veçanërisht në Kosovë (56%) dhe Slloveni (47%).
Blerjet me Shumicë: Blerja e sasisë së madhe të produkteve për përdorim të përditshëm, si mënyrë për të kursyer para, është ndër strategjitë më pak të përdorura, përqindjet variojnë nga vetëm 19% në Serbi deri në 32% në Slloveni dhe Kosovë.
Rënia e nivelit të kursimeve
Aftësia për të kursyer para është ndikuar rëndë. Përqindja e atyre që arritën të kursejnë të njëjtën shumë si më parë është relativisht e ulët në të gjithë rajonin, duke arritur kulmin në 40% në Slloveni dhe duke rënë në vetëm 15% në Maqedoninë e Veriut. Vendet e tjera tregojnë këto përqindje: Kroaci (26%), Serbi (26%), Bosnje dhe Hercegovinë (23%), Kosovë (20%) dhe Mal të Zi (18%).
Cilësia e jetës ka rënë që nga viti 2020
Kur konsumatorët krahasojnë cilësinë e jetës së tyre të përditshme sot me atë para vitit 2020, shumica besojnë se jeta është përkeqësuar. Në pothuajse të gjitha tregjet, më shumë konsumatorë ndjejnë se cilësia e jetës së tyre është “më e keqe” sesa “më e mirë,” një reflektim i sfidave ekonomike dhe politike të grumbulluara që nga viti 2020. Ndjenja që jeta është “më e keqe” është më e fortë në Serbi (53%), Maqedoni të Veriut (52%) dhe Kroaci (51%).
Konsumatorët në Kosovë dhe Mal të Zi janë më optimistë, me 34% në të dyja vendet që raportojnë se jeta e tyre është “më e mirë” sot krahasuar me periudhën para vitit 2020, edhe pse një pjesë e konsiderueshme ende raportojnë një cilësi jete “më të keqe” (40% në Kosovë dhe 37% në Mal të Zi).
Ndryshe, studimi u realizua përmes një anketimi online duke përdorur panelin Opinia.Club, duke siguruar një përfaqësim të gjerë dhe të besueshëm të popullsisë.
Periudha e Anketimit: 18 deri më 21 gusht 2025.
Shtetet në të cilat është realizuar hulumtimi: Slloveni (n=512), Kroaci (n=511), Bosnje dhe Hercegovinë (n=516), Serbi (n=511), Maqedoni të Veriut (n=509), Kosovë (n=425) dhe Mal të Zi (n=317).
Popullsia e Targetuar: Grupmosha 18 deri në 75 vjeç.
Metoda e Mostrimit: Mostër përfaqësuese e popullsisë së përgjithshme në secilin vend. /Telegrafi/
Familjet shqiptare çojnë mesatarisht 39.5% të buxhetit mujor për blerjen e ushqimeve, por në shumicën e qarqeve të vendit ky tregues është më i lartë. Sipas të dhënave të INSTAT që i takojnë vitit 2023, peshat më të larta të shpenzimeve mujore të familjeve për ushqime janë regjistruar në qarqet Dibër 53,8%, Elbasan 49,5% dhe […]
Çmimi mesatar për një metër katror i apartamenteve në Tiranë në fund të muajit qershor arriti në 1,863 euro për metër katror, sipas të dhënave të indeksit “Keydata Albania” të publikuara nga “Çelësi Media Group”. Të dhënat e indeksit për çmimet e apartamenteve përfshijnë një përzierje çmimesh të apartamenteve të reja dhe atyre për rishitje, […]
Login
