Midis një vale të shpejtë diplomacie lidhur me përpjekjet e Shteteve të Bashkuara për një marrëveshje paqeje, presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, tha më 8 dhjetor se Kievi nuk ka as të drejtë ligjore e as morale të heqë dorë nga ndonjë pjesë e tokës së vet.
âNatyrisht, Rusia ngul kĂ«mbĂ« qĂ« ne tĂ« heqim dorĂ« nga tokat tona. Ne, pa asnjĂ« dyshim, nuk duam tĂ« japim asgjĂ«. PikĂ«risht pĂ«r kĂ«tĂ« po luftojmĂ«â, tha Zelensky, vendi i tĂ« cilit Ă«shtĂ« pĂ«rballur me agresion ushtarak nga Rusia qĂ« nga viti 2014 dhe me njĂ« pushtim tĂ« plota qysh nga shkurti i vitit 2022.
Duket e thjeshtĂ«. MegjithatĂ«, nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n bisedĂ« online me gazetarĂ«, ai tha se bisedimet me Uashingtonin pĂ«rfshijnĂ« âçështje tĂ« ndĂ«rlikuara qĂ« lidhen me territorinâ dhe se âende nuk Ă«shtĂ« arritur kompromis pĂ«r kĂ«tĂ«â.
Më poshtë mund ta lexoni një vështrim mbi kontrollin territorial në Ukrainë, që është një nga pengesat më të mëdha në rrugën drejt paqes.
Donbasi
QĂ«llimet dhe fiksimet qĂ« e nxitĂ«n presidentin rus, Vladimir Putin, ta niste pushtimin shkojnĂ« shumĂ« pĂ«rtej thjesht grabitjes sĂ« tokave; ato pĂ«rfshijnĂ« njĂ« dĂ«shirĂ« pĂ«r ta nĂ«nshtruar UkrainĂ«n, pĂ«r ta dobĂ«suar PerĂ«ndimin dhe pĂ«r tâi pĂ«rmbysur disa nga rezultatet e LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« dhe shpĂ«rbĂ«rjes sĂ« perandorisĂ« sovjetike.
Por, kontrolli mbi rajonet Donjeck dhe Luhansk, që përbëjnë Donbasin, është qartazi synimi kryesor.
Dhe, së bashku me sundimin e Krimesë dhe pjesëve të rajoneve Zaporizhja dhe Herson, kjo mund të jetë më e pakta që Putin beson se mund ta pranojë, të paktën për tani, pa u vlerësuar në atdheun e vet si një dështak i një lufte për të cilën në fillim shpresonte ta bënte Ukrainën të gjunjëzohet brenda javësh.
Telashi për Putinin është se forcat e tij nuk kanë qenë në gjendje ta pushtojnë të gjithë Donbasin. Përveç, disa pjesëve të vogla në rajonin Luhansk, pjesa tjetër është nën pushtimin rus, pjesë e pothuajse një të pestës së territorit të Ukrainës që kontrollohet nga Moska.
Por, Donjecku ka dalë të jetë më i vështirë: trupat ruse kontrollojnë rreth 77 për qind të rajonit, pasi janë zhvendosur me hapa të ngadaltë në një ofensivë të gjatë dhe rraskapitëse, por nuk kanë arritur të marrin përfundimisht qytetin e shkatërruar të Pokrovskut, dhe disa qendra të tjera të banuara mbeten nën kontrollin e Kievit.
Numri i madh i ushtarëve rusë të vrarë mund ta ketë forcuar vendosmërinë e Putinit për ta përfunduar kapjen e rajonit, nga frika se përndryshe gjakderdhja do të shihej si e kotë.
Në çdo rast, marrja nën kontroll të plotë e Donbasit tani është kërkesë themelore e tij në çfarëdo marrëveshje për paqe. Putin tha javën e kaluar se Rusia do të merrte me forcë pjesën e mbetur nëse përpjekjet diplomatike nuk sjellin tërheqjen e Ukrainës nga to.
Për Ukrainën, pjesa e Donbasit që ajo kontrollon është po aq thelbësore, në mos edhe më shumë.
Ădo marrĂ«veshje pĂ«r paqe qĂ« i jep tokĂ« RusisĂ« ose forcon kontrollin e Kremlinit mbi tokĂ«n qĂ« ai pushton, do tĂ« shihej nĂ« Kiev dhe nĂ« PerĂ«ndim si shpĂ«rblim i agresionit tĂ« MoskĂ«s. MegjithatĂ«, njĂ« pakt qĂ« i detyron forcat ukrainase tĂ« tĂ«rhiqen nga toka qĂ« kanĂ« mbrojtur, gjithashtu me njĂ« kosto tĂ« madhe njerĂ«zore, do tĂ« ishte edhe mĂ« i vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu kapĂ«rdirĂ«.
De facto, de jure
NjĂ« ndĂ«rlikim tjetĂ«r â tĂ« paktĂ«n sepse Putini ngul kĂ«mbĂ« ta bĂ«jĂ« tĂ« tillĂ« â Ă«shtĂ« pretendimi i MoskĂ«s, i pabazuar nĂ« realitet por i mishĂ«ruar nĂ« ligjin rus pĂ«r mĂ« shumĂ« se tri vjet, se rajonet Luhansk, Donjeck, Zaporizhja dhe Herson janĂ« pjesĂ« e RusisĂ«, jo e UkrainĂ«s.
Putini pĂ«rpiqet ta theksojĂ« kĂ«tĂ« pretendim duke thĂ«nĂ« se Rusia do ta âçlirojĂ«â pjesĂ«n e mbetur tĂ« Donbasit, nĂ« vend se tĂ« thotĂ« se do tĂ« marrĂ« apo do tĂ« pushtojĂ« toka ukrainase.
Kjo çështje e pazgjidhshme e Donbasit u përmend edhe në propozimin 28-pikësh për paqe të hartuar nga Shtetet e Bashkuara, i cili shkaktoi një stuhi diplomacie kur u bë publik muajin e kaluar.
Hersoni dhe Zaporizhja
Përveç Krimesë dhe Donbasit, rajonet Zaporizhja dhe Herson paraqesin sfidë për çdo përpjekje për paqe.
Rusia kontrollon pjesĂ« tĂ« secilit rajon, duke krijuar njĂ« âkorridor tokĂ«sorâ nga kufiri rus deri te ngushtica qĂ« lidh KrimenĂ« e pushtuar me UkrainĂ«n, si dhe kontroll mbi termocentralin bĂ«rthamor tĂ« Zaporizhjas â i cili Ă«shtĂ« mĂ« i madhi nĂ« EvropĂ« dhe njĂ« çështje tjetĂ«r e ndĂ«rlikuar nĂ« bisedimet e paqes.
Por, pasi Ukraina rimori qytetin e Hersonit në një kundërofensivë të madhe në vjeshtën e vitit 2022, Rusia nuk mban nën kontroll kryeqytetin e asnjërit prej dy rajoneve.
Midis pĂ«rpjekjeve tĂ« SHBA-sĂ« pĂ«r paqe qĂ« nisĂ«n kur Trump mori detyrĂ«n nĂ« janar tĂ« kĂ«tij viti, Moska herĂ« pas here Ă«shtĂ« dukur e hapur pĂ«r marrĂ«veshje qĂ« do ta lejonte UkrainĂ«n tâi mbajnĂ« nĂ« kontroll tokat qĂ« i kontroll â ashtu siç parashikonte propozimi 28-pikĂ«sh, shkruan REL.  /os/
The post KOMENT â Donbasi dhe mĂ« gjerĂ«, pengesat territoriale pĂ«r paqen nĂ« UkrainĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.