❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Air Albania me licencĂ« tĂ« pezulluar, por shitja e biletave “fantazmĂ«â€ vazhdon

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

“Air Albania realisht sillet sikur nuk ekziston” KĂ«shtu e pĂ«rshkruan pĂ«rvojĂ«n e tij Leonard Kurti, njĂ« qytetar qĂ« mbeti pa fluturim, pa sqarime dhe pa asnjĂ« kontakt nga kompania ajrore muajin e shkuar, ndonĂ«se kishte blerĂ« biletĂ« dhe ishte paraqitur nĂ« kohĂ« nĂ« Aeroportin NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« TiranĂ«s. 

Ai sĂ« bashku me njĂ« mik kishin bileta pĂ«r fluturimin Tiranë–Milano Malpensa. NĂ« momentin qĂ« mbĂ«rritĂ«n nĂ« aeroport, nĂ« tabelĂ«n e nisjeve zbuluan se fluturimi ishte anuluar. 

“U detyrova tĂ« blej njĂ« biletĂ« tjetĂ«r me Ryanair pĂ«r Bergamo, vetĂ«m qĂ« tĂ« mos humbisja njĂ« vizitĂ« mjekĂ«sore,” tregon Kurti pĂ«r Faktoje.al.

Pas anulimit, ai tentoi tĂ« kontaktonte kompaninĂ« pĂ«rmes dhjetra emaileve dhe telefonatave. “Zero komunikim,” thekson ai.

NĂ« udhĂ«timin e tij tĂ« radhĂ«s, po nĂ« muajin nĂ«ntor, ai vuri re se Air Albania kishte anuluar sĂ«rish fluturimin e radhĂ«s.  “NjĂ« situatĂ« e papranueshme”, pĂ«rfundon Leonardi. 

Por situata e Leonardit nuk ishte një rast i izoluar. Dëshmitë e dhjetëra qytetarëve për Faktoje.al konfirmojnë se Air Albania i ka përsëritur anulimet e fluturimeve në mënyrë sistematike, duke lënë udhëtarët në mes të aeroportit pa asnjë shpjegimdhe as kompensim. 

Edhe rrjetet sociale të kompanisë janë mbushur me ankesa. Dhjetëra qytetarë kërkojnë llogari për fluturime të anuluara në postimet ku komentet lejohen. Në disa raste, si një video e publikuar më 29 nëntor në Instagram, komentet janë bllokuar. 

Ndalim ligjor i panjoftuar

I pyetur nga Faktoje.al Aeroporti ndĂ«rkombĂ«tar “NĂ«nĂ« Tereza” pohon se nuk ka njoftim pĂ«r ndĂ«rprerje fluturimesh nga Air Albania. 

“Ne jemi lajmĂ«ruar vetĂ«m nĂ« rastet e kancelimeve nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« bĂ«het njoftimi i pasagjereve”, sqaron Ornela Bego pĂ«r Faktoje.al. 

Mirëpo, anulimet e përjetuara nga udhëtarët nuk janë probleme operacionale. Ato janë pasojë e një ndalimi ligjor që nuk është bërë publik. 

Që prej 3 dhjetorit 2025, Air Albania-s nuk lejohet të fluturojë. Megjithatë, ky informacion nuk është bërë publik as nga kompania, as nga Autoriteti i Aviacionit Civil. 

Faktoje.al konfirmoi se licenca e operimit të Air Albania është pezulluar më 3 dhjetor, për shkak të pezullimit të Certifikatës së Operatorit Ajror.  

NĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare, Aviacioni Civil sqaron se pezullimi nuk ka njĂ« afat fiks pĂ«rfundimi, por varet nga pĂ«rmbushja e detyrimeve tĂ« kompanisĂ«, pĂ«r tĂ« cilat Ă«shtĂ« pĂ«rcaktuar njĂ« afat 6-mujor por nuk bĂ«hĂ«t e qartĂ« se cilat janĂ«. Kjo nĂ«nkupton qĂ« Air Albania duhet t’i pĂ«rmbuyshĂ« detyrimet deri mĂ« 3 qershor tĂ« 2026. 

“Marrja e vendimit tĂ« AAC-sĂ« pĂ«r pezullimin e licencĂ«s nĂ«nkupton pezullimin e transportit ajror tĂ« pasagjerĂ«ve, mallrave dhe postĂ«s”, sqaron Aviacioni Civil. 

Air Albania nuk i është përgjigjur kërkesës për informacion deri në publikimin e këtij shkrimi. 

Shitja e biletave vazhdon

Ndërkohë që licenca është e pezulluar, Air Albania vazhdon të shesë bileta online.

Prej nëntorit, kompania ka ndërprerë një numër të madh destinacionesh ku operonte prej vitesh, përfshirë Vienën, Brukselin, Athinën, Bergamon, Bolonjën, Romën, Trevizon, Veronën, Gjenevën, dhe Ankaranë. 

NĂ« faqen zyrtare sot shfaqen vetĂ«m dy linja: Tiranë–Milano dhe Tiranë–Stamboll. PĂ«r tĂ« dyja destinacionet ofrohen ende bileta nĂ« shitje, me data qĂ« shkojnĂ« pĂ«rtej periudhĂ«s kur kompania ka ndaluar sĂ« fluturuari. 

Faktoje provoi tĂ« blinte njĂ« biletĂ« vajtje-ardhje nga Tirana nĂ« Milano pĂ«r datat 8–10 janar, por, gjatĂ« testimit, blerja nuk mund tĂ« pĂ«rfundonte.

Të dhënat nga Flightradar tregojnë se fluturimi i fundit drejt Milanos është realizuar më 17 nëntor, ndërsa ai drejt Stambollit më 2 dhjetor.

Por pavarësisht biletave në shitje, të dhënat nga flightradar tregojnë se fluturimi i fundit nga operatori kombëtar i fluturimeve ajrore për Milano është bërë më 17 nëntor.

Ndërsa fluturimi i fundit me Stambollin ka si datë 2 dhjetorin. 

DĂ«shtim institucional

Misioni i Autoritetit të Aviacionit Civil është garantimi i një mjedisi aviacioni në përputhje me standardet ndërkombëtare, përmes monitorimit të vazhdueshëm dhe ndërveprimit me operatorët. 

Por nĂ« rastin e Air Albania, institucioni ia lĂ« “topin nĂ« derĂ«â€ kompanisĂ« dhe duke shmangur pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« direkte ndaj publikut. 

“Autoriteti i Aviacionit Civil ka marrĂ« vendimet pĂ«rkatĂ«se pĂ«r pezullimin e CertifikatĂ«s sĂ« Operatorit Ajror dhe LicencĂ«s sĂ« Operimit, pĂ«r tĂ« cilat Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dijeni operatori. NĂ« bazĂ« tĂ« kĂ«tyre pezullimeve operatori ndĂ«rmerr nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur masat pĂ«rkatĂ«se sipas detyrimeve ligjore”, thotĂ« AAC pĂ«r Faktoje.al

Për ekspertin e ekonomisë Eduard Gjokutaj kjo situatë përbën rrezik të drejtpërdrejtë për qytetarët.

“Autoritetet pĂ«rgjegjĂ«se duhet tĂ« ndĂ«rhyjnĂ« urgjentisht pĂ«r tĂ« mbrojtur konsumatorĂ«t dhe kreditorĂ«t, ndĂ«rsa kompania rrezikon mbyllje definitive. Ky rast ilustron nevojĂ«n pĂ«r mbikĂ«qyrje mĂ« tĂ« fortĂ« tĂ« sektorit ajror shtetĂ«ror”, shprehet Gjokutaj. 

Ndërsa Iris Zanaj, me profesion programues, shton se dëmi ekonomik ndaj udhëtarëve mund të ishte shmangur me mbylljen e ëebit të kompanisë.

“Problemi Ă«shtĂ« qĂ« ata ende shesin bileta online dhe kush e di se ç’dĂ«m ekonomik po bĂ«hĂ«t. Duhet t’i dĂ«rgohet njĂ« kĂ«rkesĂ« AKEP tĂ« bllokojĂ« domainin”, sqaron Zanaj.  

Deri në publikimin e këtij artikulli, AKEP nuk i është përgjigjur interesimit tonë mbi Air Albanian.

Përfundim 

E themeluar nĂ« shtator tĂ« vitit 2018 si kompania kombĂ«tare e fluturimeve, “Air Albania” u prezantua si projekti ku shteti do tĂ« ishte garant i interesit publik me 10 pĂ«r qind tĂ« aksioneve pĂ«rmes Albcontrolit, 41 pĂ«r qind nĂ« duart e “MDN Investment” dhe 49 pĂ«r qind nga Turkish Airlines, partneri strategjik qĂ« sipas qeverisĂ« do t’i jepte siguri juridike, financiare dhe teknike ndĂ«rmarrjes. 

Por në fund të nëntorit, bordi i Turkish Airlines njoftoi shkurtimisht se kishte vendosur të shesë të gjitha aksionet e tij në Air Albania, pa dhënë shpjegime për arsyet e largimit. 

Sot, Air Albania është një kompani hije. Aktive në QKB, por pa bilance financiare prej 7 vitesh. Në kërkim të pasagjerëve, por pa avionë në ajër dhe pa partnerin strategjik Turkish Airlines që e braktisi investimin pa shumë bujë. 

“Ëndrra qĂ« mori krahĂ«â€ siç e quajti dikur kryeministri Edi Rama, ka mbetur nĂ« pistĂ«, duke lĂ«nĂ« pas njĂ« faturĂ« financiare dhe morale qĂ«, si gjithmonĂ«, po e paguajnĂ« qytetarĂ«t.

The post Air Albania me licencĂ« tĂ« pezulluar, por shitja e biletave “fantazmĂ«â€ vazhdon appeared first on Faktoje.al.

↗

Ngrohja që u premtua me gazifikimin e Korçës

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

U premtua gaz natyror, por Korça vazhdon tĂ« ngrohet me dru. Dy vite pas fushatĂ«s elektorale dhe “lajmit fantastik” pĂ«r gazifikimin, Faktoje.al gjeti nĂ« terren tym, soba druri dhe qytetarĂ« qĂ« nuk dinĂ« asgjĂ« pĂ«r ecurinĂ« e projektit. Dokumentet tregojnĂ« vonesa, kosto tĂ« larta pĂ«r banorĂ«t dhe afate tĂ« shtyra deri nĂ« 2027.

Esmeralda Topi

Pak ditĂ« para se korçarĂ«t t’i drejtoheshin kutive tĂ« votimit, kryebashkiaku socialist Sotiraq Filo, nĂ« kĂ«rkim tĂ« mandatit tĂ« tretĂ«, premtoi zgjidhjen pĂ«rfundimtare tĂ« problemit tĂ« ngrohjes pĂ«rmes gazifikimit tĂ« qytetit. NjĂ« “lajm fantastik”, siç e quajti ai vetĂ«, i shoqĂ«ruar me garancinĂ« politike tĂ« kryeministrit Edi Rama.

“Lajmi fantastik i zgjidhjes pĂ«rfundimtare tĂ« problemit tĂ« ngrohjes pĂ«r Korçën pĂ«rmes projektit tĂ« madh tĂ« GAZIFIKIMIT jo rastĂ«sisht ishte sot nĂ« fjalĂ«n e kryeministrit Rama nĂ« takimin e tij nĂ« Korçë me mijĂ«ra vajza e gra!”, premtoi Filo. 

NĂ« fushatĂ«, korçarĂ«ve ju premtua gaz natyror nĂ« çdo shtĂ«pi, fund i druve tĂ« zjarrit, ajĂ«r mĂ« i pastĂ«r dhe kosto mĂ« tĂ« ulĂ«ta. Kryeministri Edi Rama dhe ministrja Belinda Balluku prezantuan publikisht projektin, ndĂ«rsa Rama shkoi edhe mĂ« tej, duke folur pĂ«r “hapjen e çelĂ«sit tĂ« gazit” dhe duke hedhur si afat fundin e vitit 2026. 

Por dy vite më vonë premtimet janë larg realitetit. Faktoje udhëtoi drejt juglindjes në muajin tetor.  

Edhe këtë vit, ngrohja në qytet vazhdonte me dru. Banorët e qendrës dhe të lagjeve përreth nuk kishin asnjë dijeni për ecurinë e projektit të gazifikimit, as për afate dhe as për hapa konkretë. Ajo që dinin me siguri ishte i ftohti i mbrëmjeve të tetorit dhe sobat që duhej të ndizeshin herët. 

“Kemi nisur t’i ndezim stofat qĂ« para njĂ« muaji, se bĂ«n ftohtĂ« nĂ« darkĂ«â€, na tregoi njĂ« banor.  

Tymi ndihej kudo. Oxhaqet lëshonin shtellunga të dendura që mbulonin rrugët dhe oborret, duke e kthyer ajrin e Korçës në një përzierje të rëndë druri të djegur, si dëshmi se premtimi i ngrohjes moderne mbetej ende larg realitetit.

Një metër kub dru këtë vit shkonte në 55 mijë lekë të vjetra. 

“Mua mĂ« duhen deri nĂ« 15 metĂ«r”, pohoi njĂ« pensioniste, duke bĂ«rĂ« llogaritĂ« e dimrit qĂ« ende s’kishte hyrĂ« mirĂ«. 

Shkelje afatesh

Në nëntor 2024, qeveria njoftoi nga Azerbajxhani nënshkrimin e një Memorandumi Mirëkuptimi me kompaninë shtetërore SOCAR dhe Albgaz-in, duke e paraqitur gazifikimin e Korçës si gur themeli të zhvillimit të sektorit të gazit në Shqipëri. 

Edhe Filo, nĂ« intervista publike, fliste pĂ«r zbatim tĂ« shpejtĂ« dhe pĂ«r rezultate tĂ« dukshme “brenda dy viteve”.

Një vit më vonë, një përgjigje zyrtare nga Bashkia Korçë tregon se projekti ndodhet ende në fazën e parafizibilitetit. 

“Studimi nga SOCAR ka pĂ«rfunduar, por pritet ende marrĂ«veshja mes qeverisĂ« shqiptare dhe asaj azerbajxhanase”, tha pĂ«r Faktoje.al Bashkia e Korçës.

Pa këtë hap, nuk ka afate konkrete dhe as punime në terren.

Kosto e gazifikimit

Ndërkohë, plani 10-vjeçar i investimeve të Albgaz-it parashikon nisjen e projektit në vitin 2025 dhe dorëzimin në 2027. Pra, më vonë se afatet optimiste të përmendura në fushatë dhe, si zakonisht, me rrezikun e shtyrjeve të mëtejshme.

Sipas skenarit bazë, kostoja totale e gazifikimit të Korçës është rreth 20.8 milionë euro. Prej tyre, 13.3 milionë euro pritet të investohen nga vetë rezidentët, ndërsa bashkia parashikon rreth 7 milionë euro për zëvendësimin e burimeve aktuale të ngrohjes dhe instalacionet përkatëse. Me fjalë të tjera, barra kryesore financiare bie mbi qytetarët që sot mezi përballojnë drutë e dimrit.

Projekti parashikon një rrjet të gjerë tubacionesh dhe stacionesh, si dhe furnizimin me gaz të rreth 6 mijë banesave dhe 30 institucioneve. Por edhe këtu ka një kusht kritik, bashkia duhet të sigurojë buxhet për instalimet e brendshme të gazit në shkolla, kopshte, muze dhe zyra publike. 

“ËshtĂ« kritike pĂ«r suksesin e projektit qĂ« Bashkia tĂ« sigurojĂ« buxhet pĂ«r ndĂ«rtimin e instalimeve tĂ« brendshme tĂ« gazit pĂ«r institucionet nĂ«n drejtimin e tij (shkolla, kopshte, muze, zyra publike), si kĂ«to, sĂ« bashku me industriale kompanitĂ«, do tĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« konsumatorĂ«t ankorues rreth tĂ« cilĂ«ve do tĂ« ndĂ«rtohen tubacionet kryesore”, thekson plani. 

PĂ«rfundim

Gazifikimi i Korçës është listuar si projekt prioritar në zonën e juglindjes. Në letër, gjithçka duket premtuese. Në terren, oxhaqet vazhdojnë të nxjerrin tym, pensionistët numërojnë metrat e druve dhe dimri vjen çdo vit, pa pritur memorandume.

Deri sa gazi tĂ« mbĂ«rrijĂ« realisht nĂ« shtĂ«pitĂ« e korçarĂ«ve, “lajmi fantastik” mbetet njĂ« premtim elektoral, ndĂ«rsa ngrohja vazhdon tĂ« matet me dru, tym dhe fatura qĂ« rriten.

Nisur nga informacionet e mbledhura dhe verifikimi në terren, premtimin e kryebashkiakut Sotiraq Filo për zgjidhjen përfundimtare të problemit të ngrohjes përmes gazifikimit të qytetit, e kategorizojmë të pambajtur. 

*Faktoje, e mbështetur nga National Endowment Democracy (NED) po monitoron 10 bashki në vend dhe po verifikon nëse janë mbajtur ose jo premtimet e dhëna nga kryebashkiakët.

The post Ngrohja që u premtua me gazifikimin e Korçës appeared first on Faktoje.al.

↗

11 mijë pensione pas vdekjes? Si u keqinterpretua raporti i KLSH-së

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Nuk ka vjedhje dhe as mashtrim me 11 mijë pensione. Raporti i KLSH-së për Institutin e Sigurimeve Shoqërore flet për pagesa të parapaguara dhe diferenca që rikuperohen ligjërisht. ISSH sqaroi për Faktoje se rastet abuzive në Shqipëri janë vetëm dy, jo mijëra siç u keqinformua në media. 

Esmeralda Topi 

NĂ« fund tĂ« muajit nĂ«ntor, njĂ« raport i Kontrollit tĂ« LartĂ« tĂ« Shtetit (KLSH) mbi Institutin e Sigurimeve ShoqĂ«rore (ISSH) u bĂ« lajm viral. Portale tĂ« ndryshme e interpretuan si “11 mijĂ« pensione tĂ« marra pas vdekjes”, duke krijuar pĂ«rshtypjen e njĂ« skandali masiv. 

Lajmi u publikua në të njëjtën javë kur Italia u trondit nga një rast mashtrimi me pensionin që buri bujë. Një burrë 56-vjeçar mbante trupin e nënës së tij për tre vite në shtëpi, ndërsa vazhdonte të merrte pensionin e saj, duke përfituar rreth 53 mijë euro në vit. 

Ky rast dramatizoi situatën në Shqipëri, duke keqinterpretuar raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit. Por krahasimi nuk qëndron.

ÇfarĂ« thotĂ« raporti i KLSH-sĂ«?

Auditimi i Kontrollit të Lartë të Shtetit pranë ISSH-së gjatë vitit 2024 evidentoi 11,030 raste pagesash pas vdekjes, me një dëm financiar prej 114,8 milionë lekësh. Nga këto, mbi 100 milionë lekë janë rikuperuar, ndërsa rreth 14,7 milionë lekë mbeten ende në proces arkëtimi.

Por raporti i KLSH sqaron diçka thelbësore që mediat e kanë anashkaluar. 

“pĂ«rfshihen tĂ« gjitha rastet e tĂ«rheqjes pas datĂ«s sĂ« vdekjes, gjithashtu edhe rastet kur pĂ«rfituesi i pensionit e ka tĂ«rhequr vetĂ« pensionin, por ka ndĂ«rruar jetĂ« nĂ« po atĂ« muaj. MeqĂ«nĂ«se pensioni Ă«shtĂ« njĂ« pagesĂ« qĂ« merret paradhĂ«nie, pjesa pas datĂ«s sĂ« vdekjes duhet mbajtur nga granti”, shkruhet nĂ« raport. 

Pra nuk bëhët fjalë për mashtrime nga persona të tjerë apo familjarë, por për pensionistë që kanë marrë pensionin dhe më pas kanë ndërruar jetë. 

ISSH: Nuk ka vjedhje

Drejtori i Institutit të Sigurimeve Shoqërore, Astrit Hado, sqaron për Faktoje.al natyrën e këtyre pagesave. Ai theksoi se shifra 11 mijë është keqinterpretuar. 

“Ajo qĂ« dua tĂ« sqaroj Ă«shtĂ« kjo: ato nuk janĂ« pensione tĂ« njerĂ«zve qĂ« kanĂ« vdekur dhe kanĂ« marrĂ« pensione pasi kanĂ« vdekur, pra i ka tĂ«rhequr dikush tjetĂ«r. PĂ«rgjithĂ«sisht kĂ«to janĂ« raste kur qytetarĂ«t kanĂ« ndĂ«rruar jetĂ« pasi kanĂ« marrĂ« pensionin”

Hado shpjegon më tej se pensionet në Shqipëri parapaguhen në fillim të muajit. Për shembull, nëse një pensionist merr pensionin më 1 dhjetor dhe ndërron jetë më 10 dhjetor, ai ka tërhequr pensionin e plotë, por ligjërisht i takon vetëm pjesa deri në datën e vdekjes. Diferenca duhet rikthyer në fondin e sigurimeve shoqërore. Dhe shifra 11 mijë përfaqëson këtë fenomen.

“NĂ« kĂ«tĂ« rast nuk ka vjedhje, nuk ka marrje tĂ« pensionit tĂ« pamerituar, nuk ka shkelje, nuk ka abuzim. DĂ«mi ka qenĂ« diku tek 37 milionĂ« lekĂ«, janĂ« rikuperuar 29.5 dhe janĂ« pĂ«r t’u rikuperuar 6.7. Nuk ka dĂ«m ekonomik”,  thekson Hado.

Sipas ekspertëve të ekonomisë, keqinformimi mbi raportin e KLSH-së nuk është vetëm çështje financiare. Ata paralajmërojnë se raportimi i pasaktë dëmton reputacionin dhe krijon konfuzion shoqëror.

“DĂ«mi sĂ« pari pĂ«r vetĂ« gazetarĂ«t: humbasin besimin si burim informacioni dhe analizash serioze; dĂ«mtojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« jo tĂ« drejtĂ« reputacionin e institucioneve duke i bĂ«rĂ« ato mĂ« tĂ« dobĂ«ta para publikut. E gjithĂ« kjo, me kohĂ«, krijon njĂ« çoroditje shoqĂ«rore dhe zhvlerĂ«sim tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s”, thekson Selami Xhepa. 

2 raste mashtrimi

Instituti i Sigurimeve Shoqërore pranon se ka patur edhe raste abuzive, por ato janë të izoluara dhe nuk bëhët fjalë për mijëra. Përkundrazi, janë vetëm dy raste.

“Edhe ShqipĂ«ria nuk bĂ«n pĂ«rjashtim nga kĂ«to lloj mashtrimesh sepse ka individĂ« qĂ« mund tĂ« ndĂ«rrojnĂ« jetĂ« dhe familjet nuk i ç’regjisrojnĂ«. Dhe kĂ«to raste ne sigurisht i kontrollojmĂ«â€, thotĂ« drejtori Astrit Hado, duke shtuar se kryesisht janĂ« raste nĂ«pĂ«r rrethe apo fshatra.

“NjĂ« nĂ« fakt ka dalĂ« nga njĂ« emision investigativ qĂ« kishte 8-9 vjet qĂ« kishte ndĂ«rruar jetĂ« nuk ishte deklaruar. Dhe rezultoi qĂ« as i biri se kishte marr nĂ« fakt, e kishin marrĂ« punonjĂ«sit e postĂ«s me njĂ« administrator”, tregon drejtori i ISSH-sĂ«.

“NjĂ« rast tjetĂ«r qĂ« kishim, ishte individ qĂ« kishte ndĂ«rruar jetĂ« para 10 vjetĂ«sh nĂ« SpanjĂ« dhe ishte marrĂ« pensioni. Jo nga familjarĂ«t, nga dikush tjetĂ«r. Rast qĂ« e investiguam deri nĂ« fund dhe morĂ«m edhe masat e nevojshme”, pĂ«rfundon Hado. 

Por ndonëse të pakta në numër, për ekspertin e ekonomisë Klodian Muço edhe këto raste kërkojnë zgjidhje.

“Duhet gjetur njĂ« mekanizĂ«m i kontrollit tĂ« vazhdueshĂ«m ndĂ«rmjet atyre qĂ« pĂ«rfitojnĂ« pensionin dhe atyre qĂ« kontrollojnĂ«. Problematikat ndodhin kur personat qĂ« humbasin jetĂ«n nuk ç’regjsitrohen dhe familjarĂ«t pĂ«rfitojnĂ« nga kjo situatĂ«, mĂ« tepĂ«r se koordinim, duhet zgjidhje”, argumenton ai. 

PĂ«rfundim

11 mijë pagesa pas vdekjes nuk do të thotë 11 mijë vjedhje pensionesh. Bëhet fjalë kryesisht për një mekanizëm teknik të parapagimit të pensionit dhe për raste që korrigjohen ligjërisht. Mashtrimet ekzistojnë, por janë të rralla dhe jo skandal masiv.

The post 11 mijë pensione pas vdekjes? Si u keqinterpretua raporti i KLSH-së appeared first on Faktoje.al.

↗

Rruga drejt Teqesë së Melçanit, premtim i mbajtur

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Kryebashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo, gjatĂ« fushatĂ«s pĂ«r mandatin e tretĂ« premtoi investime nĂ« fshatin Melçan, pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar lĂ«vizjen e banorĂ«ve dhe aksesin nĂ« zonĂ«. Rruga qĂ« lidh fshatin me TeqenĂ« “Baba Abdulla” ishte njĂ« prej tyre. Verifikimet tregojnĂ« se segmenti me gjatĂ«si 1.2 km, ka pĂ«rfunduar.

Esmeralda Topi 

FushatĂ«n pĂ«r mandatin e tretĂ« nĂ« krye tĂ« bashkisĂ« Korçë kandiati i socialistĂ«ve Sotiraq Filo e pĂ«rqĂ«ndroi tek fshati dhe problematikat e zonave rurale tĂ« juglindjes. Nga takimet me banorĂ«t e Melçanit, Filo premtoi investime edhe pĂ«r rrugĂ«n, qĂ« bashkon fshatin me TeqenĂ« “Baba Abdulla”. 

Më pas, angazhimi u reflektua me ndërhyrje konkrete në terren. Në qershor të këtij viti, kryebashkiaku i Korçës premtoi rikonstruksion të plotë të shtresave asfaltike të kësaj rruge.

“Ky investim lidh me rrugĂ« tĂ« re gjithĂ« unazĂ«n Lumalas–Melçan–PorodinĂ«, duke pĂ«rmirĂ«suar lĂ«vizjen e banorĂ«ve dhe aksesin drejt zonave pĂ«rreth,” premtonte Filo gjatĂ« njĂ« inspektimi nĂ« terren.

Rruga me gjatësi 1.2 kilometra dhe gjerësi 4.5 metra, sipas tij, po realizohej në bashkëpunim me Fondin Shqiptar të Zhvillimit. 

Verifikim

Faktoje iu drejtua Bashkisë së Korçës dhe Fondit Shqiptar të Zhvillimit për të kuptuar nëse rruga e Melçanit ishte një tjetër premtim në proces apo një investim i përfunduar. Përgjigjet zyrtare konfirmuan se punimet në këtë segment kishin përfunduar në muajin qershor. 

Investimi me vlerĂ« 12,8 milionĂ« lekĂ« (pa TVSH), Ă«shtĂ« zbatuar nga kompania “ShkĂ«lqimi 07”, si financim i Fondit Shqiptar tĂ« Zhvillimit. 

NĂ« tetor, Faktoje verifikoi nĂ« terren investimin nĂ« kĂ«tĂ« segment. Rruga ishte e pĂ«rfunduar, e shtruar dhe funksionale duke lidhur fshatin Melçan me TeqenĂ« “Baba Abdulla”.

Përfundim 

Nisur nga informacioni i mbledhur dhe verifikimi i kryer nĂ« terren, premtimin e kryebashkiakut Sotiraq Filo pĂ«r rrugĂ«n qĂ« lidh fshatin Melçan me TeqenĂ« “Baba Abdull”, e kategorizojmĂ« tĂ« mbajtur. 

*Faktoje, e mbështetur nga National Endowement for Democracy (NED) po monitoron 10 bashki në vend dhe po verifikon nëse janë mbajtur ose jo premtimet e dhëna nga kryebashkiakët.

The post Rruga drejt Teqesë së Melçanit, premtim i mbajtur appeared first on Faktoje.al.

↗

Një dekadë pritje për pistën e skive në Korçë, premtimi mbeti 3D

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Nga premtimet e pĂ«rsĂ«ritura tek vizualizimet 3D, Bashkia e Korçës ka dhjetĂ« vite qĂ« nuk ka bĂ«rĂ« asnjĂ« hap konkret pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« jetĂ« ndĂ«rtimit tĂ« pistĂ«s sĂ« skive dhe resortit dimĂ«ror. Faktoje rikthen nĂ« vĂ«mendje premtimin e pambajtur tĂ« kryebashkiakut Sotiraq Filo. 

Esmeralda Topi 

Prej një dekade, pista e skive bashkë me një resort dimëror në Korçë mbetet një nga premtimet më të ricikluara të kryebashkiakut Sotiraq Filo. 

Që prej vitit 2015, Faktoje e ka ndjekur nga afër këtë angazhim publik, i cili është shfaqur në fushata të njëpasnjëshme, herë me skica projektesh, herë me prezantime 3D, por asnjëherë me punime konkrete në terren.

Ndërsa vitet kanë kaluar, dhe Korça është kthyer një nga destinacionet më të rëndësishme turistike të vendit, premtimi për zhvillimin e turizmit dimëror përmes një piste skish ka mbetur në vendnumëro. 

Në zgjedhjet vendore të vitit 2023, Filo e riktheu projektin, duke publikuar një vizualizim virtual të një resorti modern në zonat malore të Korçës. Ai e prezantoi atë si një investim që do të gjallëronte ekonominë, do të zgjaste sezonin turistik gjatë gjithë vitit dhe do të sillte të ardhura të reja për zonën.

Mirëpo pas premtimeve, realiteti ka qenë krejt tjetër.

Bashkia ‘dorĂ«zohet’: S’kemi informacion

Dy vite më parë, Bashkia e Korçës i konfirmoi Faktoje-s se nuk kishte arritur të gjente mënyrën e financimit për projektin e pistës së skive dhe resortit dimëror. I njëjti problem vijoi edhe gjatë vitit të kaluar. Bashkia argumentonte se përmasat e mëdha të investimit kërkonin bashkëpunim shumëpalësh mes qeverisë, bashkive të tjera të rajonit, Federatës Shqiptare të Skive dhe investitorëve privatë.

Në komunikimin zyrtar të një viti më parë, institucioni pohonte se kishte piketuar malin e Gramozit si një nga zonat më të mundshme ku mund të ndërtohet resorti bashkë me pistën e skive. 

Për këtë arsye, në malin e Gramozit po monitoroheshin kushtet klimatike përmes një stacioni meteorologjik, si një hap i domosdoshëm për të identifikuar zonën e përshtatshme për ndërtimin e pistës së skive.

Ky informacion krijoi përshtypjen se projekti mund të ishte në një fazë studimore, megjithëse pa një plan të qartë financimi.

Për të kuptuar nëse projekti kishte pësuar ndonjë zhvillim këtë vit, Faktoje i drejtoi Bashkisë Korçë një kërkesë të re për informacion. Mirëpo, përgjigjja e këtij viti ishte e shkurtër dhe shterpë.

“NĂ« lidhje me pistĂ«n e skive nuk kemi informacion”, pohon Bashkia e Korçës pĂ«r Faktoje.al

Asnjë shpjegim për fazën në të cilën ndodhet projekti, asnjë referencë për monitorimin e kushteve klimatike, asgjë për financimin ose për hapat e ndërmarrë. 

Projekt me potencial, por pa drejtim

Ekspertët e turizmit e konsiderojnë prej vitesh këtë projekt si shumë të rëndësishëm për diversifikimin e ofertës turistike të Korçës, sidomos në sezonin dimëror. 

Zak Topuzi nga Shoqata e Hoteleri-Turizmit ka theksuar se mungesa e pistave të skive është një nga boshllëqet më të mëdha që ka Shqipëria për sa i përket sporteve dimërore. 

Sipas tij, investimi në infrastrukturën e pistave është kusht i domosdoshëm për ndërtimin e resorteve dhe zhvillimin e turizmit të qëndrueshëm për 365 ditë.

Por edhe pse potenciali ekziston, mungesa e një strategjie të qartë, e financimit dhe e prioritetit institucional ka bërë që projekti të mbetet në letër. Edhe më problematike është fakti që këtë vit, Bashkia nuk ka më as informacion bazë për nismën.

PĂ«rfundim

Duke nisur nga viti 2015, kur Filo premtoi për herë të parë ndërtimin e një kompleksi turistik dhe një piste skish, e deri te vitet e fundit kur projekti u paketua me imazhe 3D, premtimi ka kaluar nga një fazë në tjetrën pa asnjë hap konkret.

Pas verifikimeve tĂ« vazhdueshme, dhe sidomos pas deklaratĂ«s sĂ« kĂ«tij viti ku Bashkia thotĂ« se “nuk ka informacion”, Faktoje e kategorizon sĂ«rish kĂ«tĂ« premtim si tĂ« pambajtur.

*Faktoje, e mbështetur nga National Endowment Democracy (NED) po monitoron 10 bashki në vend dhe po verifikon nëse janë mbajtur ose jo premtimet e dhëna nga kryebashkiakët.

The post Një dekadë pritje për pistën e skive në Korçë, premtimi mbeti 3D appeared first on Faktoje.al.

↗

Aeroporti 1,1 milionĂ« € nĂ« Korçë shumĂ« larg vizionit 3D tĂ« fushatĂ«s

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi 

NĂ« fushatĂ«n elektorale tĂ« vitit 2023, kryetari i BashkisĂ« sĂ« Korçës, Sotiraq Filo, prezantoi pĂ«r qytetarĂ«t projektin e aeroportit Turistik dhe Sportiv nĂ« Lumalas, pĂ«rmes njĂ« videoje 3D qĂ« tregonte pistĂ«n, terminalin, godinĂ«n e administratĂ«s dhe hapĂ«sirat pĂ«r aktivitete ajrore. Premtimi ishte se aeroporti do tĂ« bĂ«hej “realitet i prekshĂ«m” dhe do tĂ« nxisĂ« turizmin rajonal dhe sportet e aventurĂ«s. 

Pas një viti e gjysmë, Bashkia e Korçës e cilëson projektin 1.1 milionë euro të përfunduar fizikisht. Sipas institucionit, aeroporti ndodhet në fazën e çertifikimit, një proces i domosdoshëm për të mundësuar operimin e fluturimeve. 

“PĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r mirĂ«mbajtjen dhe operimin e tij do tĂ« jetĂ« Bashkia Korçë me mbĂ«shtetjen e Autoritetit tĂ« Aviacionit Civil, tĂ« cilĂ«t bĂ«jnĂ« dhe çertifikimin e fushĂ«s”, pohon Bashkia e Korçës pĂ«r Faktoje.al.

Aeroporti ndodhet në fshatin Lumalas, rreth 7.5 kilometra larg Korçës dhe ndërhyrja u bë në pistën historike ekzistuese të aviacionit të këtij qyteti. Investimi do të shërbejë për sporte ajrore, aktivitete turistike dhe raste emergjencash. Megjithatë, bashkia pranon se ende nuk ka marrëveshje me Shoqatën Shqiptare të Aeronautikës apo operatorë të tjerë. 

Sipas bashkisë, plani për funksionimin e aeroportit dhe për aktivitetet sportive do të bëhet i ditur pasi të përfundojë çertifikimi. 

Verifikim në terren 

Verifikimi i Faktoje këtë vjeshtë tregoi se pamja reale e aeroportit është shumë larg asaj që u prezantua në video 3D të kryebashkiakut Sotiraq Filo.

I vetmi element që përputhet me projektin 3D është godina e administratës dhe kontrollit, e cila është përfunduar fizikisht. Megjithatë, edhe asaj i mungojnë shumë detaje që shfaqen në vizualizimin e fushatës, veçanërisht në ambjentin e jashtëm.

Kur krahasojmë pamjen reale të terrenit me projektin 3D të prezantuar nga Filo në fushatë, bien në sy ndryshimet e mëdha.

Pista, e cila në 3D duket e pasur me çdo element, në terren ka vetëm një gardh rrethues rrjete metalike që mund të ngatërrohet me rrethimet e zakonshme që bëjnë fermerët për të ndarë tokat nga njëri tjetri.

Pista nuk është aspak e dallueshme si në videon 3D, ndërkohë që bie në sy veçanërisht mungesa e vijëzimeve. 

Për më tepër, gjatë shirave të rrembyeshëm të nëntorit, pjesa e pistës u përmbyt nga uji, duke e shndërruar hapësirën e aeroportit pothuajse në një port të vogël. Situatë kjo që nxori në pah mungesën e përgatitjes për kushte të tilla atmosferike. 

PĂ«rfundim

Edhe pse Bashkia e Korçës e konsideron projektin fizikisht tĂ« pĂ«rfunduar, krahasimi me video 3D tregon qartĂ« se realiteti Ă«shtĂ« shumĂ« larg vizionit tĂ« fushatĂ«s. Premtimi i kryebashkiakut pĂ«r njĂ« aeroport “tĂ« prekshĂ«m” mbetet pjesĂ«risht i mbajtur, pasi infrastruktura ka progres fizik, por funksionimi praktik dhe aktivitetet ajrore nuk kanĂ« filluar ende.

*Faktoje, e mbështetur nga National Endowment Democracy (NED) po monitoron 10 bashki në vend dhe po verifikon nëse janë mbajtur ose jo premtimet e dhëna nga kryebashkiakët.

The post Aeroporti 1,1 milionĂ« € nĂ« Korçë shumĂ« larg vizionit 3D tĂ« fushatĂ«s appeared first on Faktoje.al.

↗

Qeveria injoron paralajmĂ«rimet e BE-sĂ«, FMN-sĂ« dhe biznesit amerikan, miratohet ‘Paqja Fiskale’ 

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Mazhoranca miratoi me 75 vota marrĂ«veshjen pĂ«r “Paqen Fiskale”, pavarĂ«sisht shqetĂ«simeve serioze tĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«ve. Bashkimi Evropian, Fondi Monetar NdĂ«rkombĂ«tar, por edhe biznesi amerikan shprehĂ«n shqetĂ«sime tĂ« forta pasi nisma lĂ« hapĂ«sirĂ« pĂ«r pastrim parash dhe cĂ«non konkurrencĂ«n e ndershme. Opozita pritet t’i drejtohet GjykatĂ«s Kushtetuese. 

Esmeralda Topi 

Me 75 vota pro, 20 kundĂ«r dhe asnjĂ« abstenim socialistĂ«t miratuan projektligjin e shumĂ«debatuar pĂ«r “Paqen Fiskale”. 

KundĂ«rshtitĂ« e forta pak para votimit tĂ« nismĂ«s nga Bashkimi Evropian, Fondi Monetar NdĂ«rkombĂ«tar dhe Dhoma Amerikane e TregtisĂ« ranĂ« nĂ« vesh tĂ« shurdhĂ«r, pasi mazhoranca miratoi “Paqen Fiskale” duke rrĂ«zuar tĂ« gjitha amendamentet, pĂ«rfshi edhe ato tĂ« miratuara mĂ« herĂ«t nga Komisioni Parlamentar i EkonomisĂ«. 

Propozimi i Erion Braçes që detyronte kompanitë përfituese nga marrëveshja e paqes të deklaronin burimin e parave dhe pronarin përfitues, u hoq me propozim të Taulant Ballës.  

“Do tĂ« votojmĂ« amendamentin e paraqitur nga deputeti Taulant Balla, ku propozohet qĂ« neni dy paragrafi pĂ«rfitimi nga marrĂ«veshja, bĂ«het me verifikimin e burimit tĂ« fondeve dhe pronarit pĂ«rfitues sipas standarteve tĂ« AgjencisĂ« sĂ« InteligjencĂ«s Financiare, i shtuar nga Komisioni pĂ«r EkonominĂ«, PunĂ«simin dhe Financat tĂ« hiqet”, tha kryetari i Kuvendit Niko Peleshi.

Erion Braçe, argumentoi se propozimet e tij thellonin karakterin e ligjit.  

“TĂ« gjithĂ« propozimet qĂ« kam bĂ«rĂ« ndajnĂ« thelbin e ligjit me mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« pastruar para nga sektorĂ« tĂ« ndryshĂ«m qoftĂ« dhe individĂ«â€, theksoi Braçe.

Sipas tij, ndryshimet e propozuara i japin ligjit karakter transparence. “Standard qĂ« ligje tĂ« kĂ«saj natyre duhet ta kenĂ« me çdo kusht,” pĂ«rfundoi Braçe. 

Por këto argumente nuk i përqafuan kolegët e tij socialist. 

Paçka se ishin shqetësimet kryesore të Bashkimit Evropian, FMN-së dhe Dhomës Amerikane të Tregtisë amendamentet që kufizonin mundësitë e pastrimit të parave dhe rrisnin transparencën, u rrëzuan një e nga një.  

Edhe propozimi pĂ«r tĂ« pĂ«rjashtuar kompanitĂ« qĂ« kanĂ« marrĂ« kontrata PPP nga marrĂ«veshja e “Paqes Fiskale” u rrĂ«zua.

“Paqja Fiskale” drejt Kushtetueses 

Edhe amendamentet e opozitĂ«s pĂ«r nismĂ«n u rrĂ«zuan me kartonat e shumicĂ«s sĂ« socialistĂ«ve. NĂ« kĂ«to kushte, deputetja Jorida Tabaku tha se do t’i drejtohen GjykatĂ«s Kushtetuese. 

“Edhe nĂ« qoftĂ« se presidenti e dekreton, grupi parlamentar i PartisĂ« Demokratike, tĂ« gjithĂ«, do ta shohin ligjin nĂ« GjykatĂ«n Kushtetuese”, premtoi Tabaku.

Deputetja demokrate i pĂ«rmendi socialistĂ«ve problemet e rĂ«nda qĂ« shprehu Brukseli lidhur me pastrimin e parave. Ajo i kujtoi ministrit tĂ« financave se “Paqja” nuk ishte e dakordĂ«suar me BE-nĂ« sikurse pretendoi Malaj.

“Tre ditĂ« mĂ« parĂ«, Komisioni Evropian deklaroi qĂ« ligji ka probleme tĂ« rĂ«nda dhe njĂ«kohĂ«sisht Ă«shtĂ« nĂ« kundĂ«rshtim edhe me mekanizmin e Money Val-it dhe pastrimit tĂ« parave. NdĂ«rkohĂ« qĂ« sot pĂ«r median Faktoje bĂ«ri njĂ« deklaratĂ« duke thĂ«nĂ« qĂ« ky ligj vjen nĂ« parlament pa dakordĂ«sinĂ« e BE-sĂ«â€, u shpreh Tabaku. 

Amendamente paraqiti edhe Partia Mundësia, por patën të njëjtin fat me ato të demokratëve dhe socialistit Braçe. 

“PĂ«rjashtoni tĂ« gjitha subjektet qĂ« janĂ« nĂ« hetim apo tĂ« dĂ«nuar nĂ« fushĂ«n e krimit dhe narko-trafikut, tĂ« pĂ«rjashtohen edhe kompanitĂ« qĂ« janĂ« dĂ«nuar ose janĂ« nĂ« hetim,”  tha Agron Shehaj. 

Shehaj propozoi edhe pĂ«rjashtimin e tĂ« gjithĂ« individĂ«ve qĂ« janĂ« subjekt i deklarimit dhe kontrollit tĂ« pasurive nga falja. “TĂ« paktĂ«n tĂ« pĂ«rjashtojmĂ« veten nga amnistia fiskale”, tha ai. 

Plani pĂ«r “Paqen Fiskale” u prezantua nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« beftĂ« nĂ« kulmin e fushatĂ«s elektorale nga kryeministri Edi Rama, i cili kĂ«rkoi votat shqiptarĂ«ve me premtimin e “pasaportĂ«s europiane”. Por pak muaj mĂ« vonĂ«, nisma mori dritĂ«n jeshile nga socialistĂ«t duke rĂ«nĂ« ndesh me kĂ«rkesat e Brukselit.

The post Qeveria injoron paralajmĂ«rimet e BE-sĂ«, FMN-sĂ« dhe biznesit amerikan, miratohet ‘Paqja Fiskale’  appeared first on Faktoje.al.

↗

BE shpreh shqetĂ«sime serioze pĂ«r ‘Paqen Fiskale’ nĂ« prag tĂ« votimit nĂ« parlament 

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi

Delegacioni i Bashkimit Evropian nĂ« TiranĂ« shpreh shqetĂ«sime serioze mbi efektet e “Paqes Fiskale”. NĂ« prag tĂ« votimit nĂ« parlament tĂ« nismĂ«s qĂ« i hap rrugĂ«n faljes masive tĂ« borxheve dhe rishikimin e detyrimeve tatimore pĂ«r bizneset, BE paralajmĂ«ron qeverinĂ« mbi rreziqet e saj. 

“Komisioni theksoi shqetĂ«sime serioze qĂ« lidhen me dekurajimin e pĂ«rmbushjes tatimore dhe pĂ«rsĂ«riti nevojĂ«n pĂ«r vendosjen e masave tĂ« forta kundĂ«r pastrimit tĂ« parave brenda kĂ«tij propozimi, ndĂ«rkohĂ« qĂ« vazhdon angazhimin pĂ«r uljen e numrit tĂ« madh tĂ« pĂ«rjashtimeve tatimore”, tha pĂ«r Faktoje.al, zyra e Delegacionit tĂ« Bashkimit Evropian. 

Për BE-në, këto shqetësime duhet të adresohen përpara se nisma të konsiderohet e qëndrueshme në kontekstin e integrimit evropian. Delegacioni thekson se çdo amnisti apo program vullnetar për përmbushjen tatimore duhet të jetë në përputhje me standardet ndërkombëtare, duke mos cenuar luftën kundër krimit të organizuar.

“ShqipĂ«ria tĂ« sigurojĂ« qĂ« ‘amnistitĂ« e mundshme dhe programet vullnetare pĂ«r pĂ«rmbushjen tatimore tĂ« jenĂ« nĂ« pĂ«rputhje me planet e vendit, tĂ« avancojnĂ« luftĂ«n kundĂ«r krimit tĂ« organizuar dhe tĂ« jenĂ« nĂ« pĂ«rputhje me acquis-nĂ« pĂ«rkatĂ«se tĂ« BE-sĂ« dhe standardet ndĂ«rkombĂ«tare, si ato tĂ« pĂ«rcaktuara nga Moneyval dhe FATF”, pĂ«rfundon reagimin zyra e Delegacionit tĂ« BE-sĂ« nĂ« TiranĂ«. 

Nisma pa dakordësinë e BE-së

Qendrimi i Brukselit pak orĂ« para se Parlamenti tĂ« votojĂ« “Paqen Fiskale” sfidon edhe qĂ«ndrimin e Ministrit tĂ« Financave, Petrit Malaj, i cili mĂ« herĂ«t ka lĂ«nĂ« tĂ« kuptohet se nisma Ă«shtĂ« dakordĂ«suar me Fondin Monetar NdĂ«rkombĂ«tar dhe Bashkimin Evropian. 

“NĂ« frymĂ«n e transparencĂ«s ky projekt Ă«shtĂ« konsultuar me FMN, e cila Ă«shtĂ« dakord me kĂ«tĂ« projekt, nuk e ka kundĂ«rshtuar fshirjen dhe legalizimin. Po ashtu, edhe me Bashkimin Europian jemi konsultuar”, deklaroi Malaj gjatĂ« emisionit E Zone nĂ« Vizion Plus. 

Deklarata bie ndesh me informacionin zyrtar të Delegacionit, sipas të cilit, shqetësimet e BE-së mbeten të pazgjidhura. Nisma, sipas tyre, nuk ka përputhshmëri të plotë me standardet europiane për administrimin fiskal dhe luftën kundër pastrimit të parave.

Ndryshe nga sa deklaron ministri, qeveria nuk Ă«shtĂ« konsultuar me Brukselin pĂ«r “Paqen Fiskale”. NĂ« qershor tĂ« kĂ«tij viti, nĂ« njĂ« reagim pĂ«r Faktoje.al Komisioni Europian paralajmĂ«ronte qeverinĂ« se nisma mund tĂ« ndikonte nĂ« procesin e anĂ«tarĂ«simit tĂ« ShqipĂ«risĂ«. 

“Ne nuk jemi konsultuar nga autoritetet shqiptare pĂ«r kĂ«tĂ« propozim”, tha asokohe njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i Komisionit Europian pĂ«r Faktoje.al.

Madje, edhe Fondi Monetar NdĂ«rkombĂ«tar u shpreh kundĂ«r nismĂ«s. NĂ« vizitĂ«n e fundit zyrtare, nĂ« krah tĂ« ministrit, shefja e misionit tĂ« Fondit Monetar NdĂ«rkombĂ«tar Anke Weber tha se “kemi shqetĂ«simin se disa prej elementeve tĂ« propozimit mund tĂ« minojnĂ« progresin e fundit tĂ« ShqipĂ«risĂ« nĂ« administrimin e tatimeve dhe tĂ« krijojnĂ« disa rreziqe pĂ«r pĂ«rmbushjen dhe drejtĂ«sinĂ« fiskale”.

“Lavatriçe pĂ«r pastrimin e parave”

Plani pĂ«r “Paqen Fiskale” Ă«shtĂ« kundĂ«rshtuar ashpĂ«r edhe nga opozita. Deputetja demokrate, Jorida Tabaku, i ka adresuar rreziqet e nismĂ«s pranĂ« Komisionit dhe Parlamentit Europian.

“Kjo amnisti hap dyer pĂ«r pastrim parash, dobĂ«son sigurinĂ« ekonomike dhe minon besimin qĂ« investitorĂ«t ndĂ«rkombĂ«tarĂ« duhet tĂ« kenĂ« tek ShqipĂ«ria. QĂ«ndrimi im Ă«shtĂ« i qartĂ« – asnjĂ« lĂ«shim pĂ«r informalitetin”, argumenton Tabaku. 

Sipas saj, “Paqja Fiskale” Ă«shtĂ« lavatriçe shtetĂ«rore pĂ«r pastrimin e parave tĂ« krimit dhe korrupsionit, duke shpĂ«rblyer mashtruesit dhe evazorĂ«t, ndĂ«rsa rĂ«ndon barrĂ«n mbi bizneset e ndershme dhe qytetarĂ«t qĂ« paguajnĂ« çdo ditĂ« taksat.

KundĂ«rshti ka shprehur edhe Dhoma Amerikane e TregtisĂ«. Bizneset amerikane kanĂ« kritikuar qeverinĂ« pĂ«r mungesĂ«n e konsultimeve publike si dhe mungesĂ«n e transparencĂ«s pĂ«r dy projektligjet, qĂ« pritet t’u falin bizneseve miliarda euro detyrime, gjoba dhe kamatĂ«vonesa.

Nga ana tjetër, ekspertët e ekonomisë dhe financave e kanë cilësuar nismën si një sinjal të gabuar dhe të rrezikshëm. 

Ish-drejtori i Tatimeve, Artur Papajani, e quan fshirjen masive të borxheve një ndëshkim për bizneset që kanë qenë korrektë ndër vite.

Ndërsa audituesi ligjor Julian Saraçi shkon më tej, duke e përshkruar si një kapitullim të shtetit përballë informalitetit të toleruar. Sipas tij, kjo nuk është një marrëveshje, por një shpëlarje faji për dështimet institucionale në mbledhjen e borxheve. 

ÇfarĂ« parashikon “Paqja Fiskale”?

Qeveria thotĂ« se “Paqja Fiskale” Ă«shtĂ« njĂ« paketĂ« lehtĂ«suese qĂ« pĂ«rfshin falje masive borxhesh dhe rishikim tĂ« detyrimeve tatimore. 

Tre shtyllat kryesore të Paqes Fiskale:

  • Tatim i DakordĂ«suar mbi Fitimin
  • Rishikim i Pasqyrave Financiare
  • Falje e Detyrimeve dhe KamatĂ« Vonesave

Nisma parashikon fshirjen e plotë të borxheve tatimore më të vjetra se 10 vite, nëse janë ende të pashlyera. Për detyrimet nga 5-10 vite parashikohet fshirje 50% e borxhit, nëse biznesi e paguan menjëherë. Ndërsa bizneset që nuk kanë mundësi për shlyerje të menjëhershme, do të ketë një marrëveshje 12 mujore dhe falja do të jetë në masën 25%. Nuk përfshihen këtu detyrimet për sigurimet shoqërore. 

Po ashtu, paketa propozon edhe rishikimin e deklaratave të mëparshme të tatim fitimit.
Bizneseve u jepet e drejta që të rishikojnë deklaratat tatimore për 5 vitet e fundit pa gjoba e kamatvonesa (legjislacioni aktual e lejon për 3 vjet) por duke paguar tatim fitimi prej 5% për çdo diferencë fitimi që krijohet nga rishikimi.

Bizneset shqiptare i detyrohen shtetit 162.5 miliardë lekë, ose 1.6 miliardë euro, borxhe të papaguara në tatime dhe dogana. Tatimi mbi vlerën e shtuar (TVSH) dhe tatimi mbi fitimin janë taksat kryesore që bizneset nuk kanë paguar ndër vite. Të dhënat zyrtare tregojnë se 84.7% e borxhit është me vjetërsi mbi 2 vite. Ndërsa detyrimet e pashlyera në kohë prej më shumë se 5 vitesh zënë 64.4% të totalit. 

PĂ«rfundim

Plani pĂ«r “Paqen Fiskale” u prezantua nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« beftĂ« nĂ« kulmin e fushatĂ«s elektorale nga kryeministri Edi Rama, i cili kĂ«rkoi votat shqiptarĂ«ve me premtimin e “pasaportĂ«s europiane”. Por nisma bie ndesh me kĂ«rkesat e Brukselit. Pak orĂ« para votimit nĂ« Parlament, Bashkimi Evropian ngre shqetĂ«sime tĂ« forta pĂ«r nismĂ«n, tĂ« cilat rrĂ«zojnĂ« edhe deklaratat e Ministrit tĂ« Financave, Petrit Malaj, i cili pretendoi se “Paqja Fiskale” kishte dakordĂ«sinĂ« e BE-sĂ«.

Komisioni Evropian paralajmëron se nisma rrezikon të dekurajojë përmbushjen tatimore dhe mund të krijojë hapësira për pastrim parash, duke shmangur standardet ndërkombëtare të Moneyval dhe FATF. Delegacioni i BE-së i konfirmoi Faktoje.al se shqetësimet mbeten ende të hapura dhe se nisma duhet përputhur me acquis të BE-së para se të konsiderohet e pranueshme në kuadër të integrimit. 

Edhe Fondi Monetar NdĂ«rkombĂ«tar u shpreh kundĂ«r nismĂ«s. NĂ« vizitĂ«n e fundit zyrtare, nĂ« krah tĂ« ministrit Malaj, shefja e misionit tĂ« Fondit Monetar NdĂ«rkombĂ«tar Anke Weber tha se “ disa prej elementeve tĂ« propozimit mund tĂ« minojnĂ« progresin e fundit tĂ« ShqipĂ«risĂ« nĂ« administrimin e tatimeve dhe tĂ« krijojnĂ« disa rreziqe pĂ«r pĂ«rmbushjen dhe drejtĂ«sinĂ« fiskale”.

Ndaj nisur nga këto informacione, deklaratën e ministrit të financave Petrit Malaj e kategorizojmë të pavërtetë.

The post BE shpreh shqetĂ«sime serioze pĂ«r ‘Paqen Fiskale’ nĂ« prag tĂ« votimit nĂ« parlament  appeared first on Faktoje.al.

↗

Nga përurimi te rrëshqitja e masivit, shembja që zbuloi problemet e rrugës Qukës- Qafë Plloçë

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi 

MĂ«ngjesin e 23 nĂ«ntorit, disa familjarĂ« nga Tirana nisĂ«n njĂ« udhĂ«tim drejt Maliqit pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« njĂ« pĂ«rkujtimore. Ata vendosĂ«n tĂ« kalonin nga rruga e re QukĂ«s – QafĂ« Plloçë, pak javĂ« pas ceremonisĂ« inauguruese, ku daullet, veshjet popullore dhe buka me qiqra tipike e juglindjes ishin pjesĂ« e festĂ«s. 

Por të gjitha makinat e nisura herët u detyruan të devijonin rrugën, pasi Qafë- Plloça ishte bllokuar nga një masiv i madh shkëmbor.

“Ishim tĂ« pavendosur se nga do tĂ« kalonim pĂ«r shkak tĂ« motit tĂ« keq, por nĂ« fund zgjodhĂ«m rrugĂ«n e re,” tregon Geri, njĂ« nga udhĂ«tarĂ«t, duke shtuar se pĂ«rvojĂ«n e morĂ«n si mĂ«sim. “Nuk bĂ«het nĂ« mot tĂ« keq, e aq mĂ« pak nĂ« dimĂ«r”, pĂ«rfundon ai.

Problemet nisën që herët

Problemet e para me rrugën që u hap për qarkullim në shtator nisën që në javët e para. Por pamjet e çarjes të skarpatës dhe rënies masive të gurëve në nëntor treguan degradimin e shpejtë të veprës më të shtrenjtë dhe më të stërzgjatur të infrastrukturës në Shqipëri.

Rruga Qukës-Qafë Plloçë, 23 nëntor 2025

Shembjen e rrugës Autoriteti Rrugor Shqiptar (ARRSH) ia la motit të keq, duke lënë në hije përgjegjësinë e kontraktorit.

“Reshjet e dendura tĂ« shiut
 kanĂ« shkaktuar çarjen e skarpatĂ«s dhe rĂ«nien e gurĂ«ve nĂ« trup tĂ« rrugĂ«s nĂ« km 35,” tha ARRSH nĂ« njĂ« njoftim nĂ« rrjetin social facebook mĂ« 23 nĂ«ntor.

Rruga Qukës-Qafë Plloçë, 23 nëntor 2025

PĂ«r tĂ« lehtĂ«suar qarkullimin e mjeteve, Autoriteti Rrugor ndĂ«rtoi njĂ« kalim tĂ« pĂ«rkohshĂ«m nĂ« kilometrin 37, pjesa e fundit e rrugĂ«s QukĂ«s – QafĂ« Plloçë.

Seksioni ku ka ndodhur shembja është më i shtrenjti për kilometër. Një segment prej 9.2 kilometrash që ka kushtuar 70 milionë dollarë. E thënë ndryshe 7.6 milionë dollarë për kilometër. 

Burimi: ARRSH 

NdĂ«rsa e gjithĂ« rruga QukĂ«s – QafĂ« Plloçë (43,4 km) ka kushtuar 242.6 milionĂ« dollarĂ«.  

Verifikim

Një javë pas ndërtimit të bypassit si zgjidhje emergjente nga ARRSH, Faktoje udhëtoi drejt juglindjes dhe vizitoi zonën. Pamjet nga segmenti i tretë, ku kishte ndodhur shembja masive, ishin të njëjta me ato të ditës së parë. 

Masivi shkëmbor vijonte mbi asfalt, barrierat të shtrembëruara dhe skarpatat mbrojtëse nuk ishin përfunduar. Mjetet devijonin nga kalimi paralel i përkohshëm. 

Rruga Qukës-Qafë Plloçë, 29 nëntor 2025

Edhe më 6 dhjetor, panorama ishte e njëjtë. 

Rruga Qukës-Qafë Plloçë, 6 dhjetor 2025

PĂ«r t’i dhĂ«nĂ« zgjidhje afatgjatĂ« zonĂ«s ku ka ndodhur rrĂ«shqitja, Autoriteti Rrugor Shqiptar thotĂ« se do tĂ« bĂ«j monitorim dhe studim. 

“PĂ«r kĂ«tĂ« rrĂ«shkitje do tĂ« bĂ«het monitorim dhe studim gjeologo-inxhinierik pĂ«r tĂ« arritur zgjidhjen mĂ« tĂ« mirĂ« teknike dhe sigurinĂ« nĂ« rrugĂ«â€- ARRSH pĂ«r Faktoje.al.

Por problemet nuk janë të izoluara vetëm në këtë segment. Edhe në pjesë të tjera të rrugës ka problematika me elementët kyë të sigurisë rrugore, skarpatat mbrojtëse mungojnë duke vënë në rrezik kalimtarët. 

Rruga u përurua pa përfunduar

“Ndodhemi nĂ« segmentin QukĂ«s- QafĂ« Plloçë, tashmĂ« totalisht i pĂ«rfunduar
”, deklaronte zĂ«vendĂ«skryeministrja Belinda Balluku gjatĂ« pĂ«rurimit. 

Por dy muaj më vonë, masivi shkëmbor bllokoi rrugën, duke vënë në provë sigurinë dhe menaxhimin e këtij projekti që kërkoi gati dy dekada pune dhe qindra milionë dollarë. Dhe ndonëse u festua me daulle dhe valle popullore, rruga u inaugurua e papërfunduar plotësisht.

Segmenti i tretë i rrugës, ai nga km 33 deri në 43, nuk ishte ende dorëzuar kur qeveria e hapi për qarkullim aksin Qukës -Qafë Plloçë.

Faktoje kishte kërkuar informacion nga ARRSH dhe përgjigja erdhi më 28 nëntor, një ditë para shembjes. Sipas Autoritetit Rrugor punimet në rrugë kishin përfunduar, por punohej ende për përforcimin e skarpatave me ankora dhe rrjeta mbrojtëse. 

Përgjigje kjo që faktonte një problem të njohur në Shqipëri, rrugët shpesh inaugurohen pa u përfunduar plotësisht. Si afat, ARRSH dha fundin e muajit nëntor.  

“Kontraktori Ă«shtĂ« nĂ« periudhĂ«n e defekteve, ka pastruar dherat e rĂ«na nĂ« rrugĂ« dhe po punon pĂ«r stabilizimin e skarpatave”- ARRSH, 28 nĂ«ntor 2025.

Por masivi shkëmbor nuk priti dorëzimin. Ai rrëshqiti, duke bllokuar rrugën dhe duke treguar se inaugurimet ceremoniale nuk garantojnë siguri. Autoriteti u detyrua të shtynte afatin e dorëzimit të seksionit në fundvit dhe të ndërtonte një bypass të përkohshëm që devijon trafikun.

PĂ«rfundim

Aksi QukĂ«s – QafĂ« Plloçë i gjatĂ« 43,4 km nisi tĂ« ndĂ«rtohej 16 vite mĂ« parĂ«. NdonĂ«se u inagurua me daulle dhe bukĂ« me qiqra, tĂ« dhĂ«nat zyrtare faktojnĂ« se rruga nuk ishte pĂ«rfunduar. 

Shembja masive në pjesën e fundit të rrugës nxorri në pah mungesën e sigurisë, edhe pse fatura e projektit infrastrukturor ka qenë e majme dhe punimet kanë zgjatur për vite me radhë.

Nisur nga informacionet e mbledhura dhe verifikimi i kryer, deklaratĂ«n e zĂ«vendĂ«skryeministres sĂ« pezulluar nga detyra, Belinda Balluku se ‘segmenti QukĂ«s- QafĂ« Plloçë Ă«shtĂ« i pĂ«rfunduar
’ e kategorizojmĂ« tĂ« pavĂ«rtetĂ«. 

Shënim: Fotografia kryesore është e prodhuar nga Inteligjenca Artificiale.

The post Nga përurimi te rrëshqitja e masivit, shembja që zbuloi problemet e rrugës Qukës- Qafë Plloçë appeared first on Faktoje.al.

↗

Reklamat, IA dhe fenomeni “Zegjine Caushi” nĂ« zgjedhjet 2025

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Gjatë fushatës zgjedhore për zgjedhjet parlamentare të vitit 2025 në Shqipëri, komunikimi politik u mbështet fort në platformat Facebook dhe Instagram, ku drejtuesit politikë dhe kandidatët përdorën gjerësisht imazhe, video dhe reklama të sponsorizuara për të angazhuar votuesit dhe për të sulmuar kundërshtarët e tyre. 

Këto janë gjetjet kryesore të BIRN Albania në raportin e monitorimit të mediave sociale për zgjedhjet e fundit parlamentare. 

“GjatĂ« 30 ditĂ«ve tĂ« fushatĂ«s zgjedhore
 komunikimi politik u mbĂ«shtet fort nĂ« platformat e Meta-s,” citon raporti, duke treguar qartĂ« se beteja politike nuk Ă«shtĂ« mĂ« nĂ« sheshet e qyteteve, por nĂ« feed-in e pĂ«rdoruesve.

Raporti dokumenton 265,985 dollarë të shpenzuara në reklama politike, shumica prej tyre nga Aleanca për Shqipërinë Madhështore. Diferenca mes buxheteve të partive të mëdha dhe subjekteve të vogla ishte aq e thellë, saqë gara digjitale u përcaktua jo nga idetë, por nga kapaciteti për të blerë hapësirë.

Fushata në Facebook 

Facebook ishte terreni kryesor i aktivitetit politik. 136 kandidatë administruan faqe zyrtare, me një dominim të dukshëm të Partisë Socialiste, e cila publikoi 53.6% të përmbajtjes totale. Aleanca për Shqipërinë Madhështore arriti 40%, ndërsa partitë e tjera së bashku prodhuan vetëm pak më shumë se 6% të postimeve.

Kandidatët u mbështetën kryesisht te përmbajtja vizuale. 

59% postime standarde (tekst + imazh) dhe 41% video, formati që garanton shtrirje më të madhe dhe ndërveprime më të larta.

Raporti evidenton se përmbajtja e të gjitha subjekteve gjeneroi 7.5 milionë ndërveprime, ku Partia Socialiste kryesoi me 4.46 milionë (59.3%), e ndjekur nga Aleanca për Shqipërinë Madhështore me 2.61 milionë (34.6%). Partitë e vogla nuk shfaqen si faktor real, pjesa e tyre totale e ndërveprimeve është më pak se 6%.

Në nivel individual, pesë figurat më aktive dominuan hapësirën digjitale. Edi Rama gjeneroi 1.85 milion ndërveprime (24.5%), Sali Berisha 1.14 milion (15.1%), ndërsa mes tyre spikasin edhe Taulant Balla, Agron Shehaj dhe Belinda Balluku, të cilët kapën rreth 3% të ndërveprimeve secili.

Fushata në Instagram 

Nga ana tjetër edhe Instagram-i luajti një rol të rëndësishëm gjatë fushatës për zgjedhjet parlamentare. Kjo platformë u përdor masivisht për komunikim vizual dhe përmes videove të shkurtra (reels). Kandidatët e monitoruar nga BIRN përfaqësuan 388 llogari biznesi, me 22,723 postime totale. 53% e tyre ishin video, pjesa tjetër postime statike ose karusel. 

Partia Socialiste prodhoi 11,203 postime (49.3%), Aleanca për Shqipërinë Madhështore 8,302 (36.5%), dhe partitë e tjera ishin pothuajse të padukshme. Përmbajtja e publikuar gjeneroi 8.3 milionë ndërveprime, ku PS përbënte 55.6% dhe Aleanca 32.5%. 

Në nivel figurash, Edi Rama mbeti kryesor me mbi 1.5 milion ndërveprime, i ndjekur nga Sali Berisha me 922,539 ndërveprime. Pas tyre, Belinda Balluku, Agron Shehaj dhe Zegjine Caushi, e vetmja grua jo ministre mes pesë më të angazhuarve, siguruan respektivisht 380,086, 343,692 dhe 178,216 ndërveprime. 

Palët e treta, laboratorët e padukshëm të propagandës

NĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« raportit, BIRN evidenton njĂ« numĂ«r tĂ« lartĂ« faqesh anonime. “58 faqe tĂ« palĂ«ve tĂ« treta” promovuan ose sulmuan kandidatĂ« pa asnjĂ« shenjĂ« transparence mbi pronĂ«sinĂ« apo financimin. 

Për publikun, këto faqe duken si portale të pavarura; në praktikë, ato janë pjesë e rrjetit të koordinuar të fushatave politike.

NĂ« shumĂ« raste, ato pĂ«rdorin profile false, “bot-e” pĂ«r tĂ« gjeneruar ndĂ«rveprime, apo video tĂ« prodhuara me IA qĂ« shtyjnĂ« narrativĂ«n e radhĂ«s. Kjo krijon njĂ« realitet paralel, ku pĂ«rmbajtja anonime ka tĂ« njĂ«jtĂ«n peshĂ« me komunikimin zyrtar.

The post Reklamat, IA dhe fenomeni “Zegjine Caushi” nĂ« zgjedhjet 2025 appeared first on Faktoje.al.

↗

Skema e re e TVSH-së, fati i fermerëve në dorë të grumbulluesve

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Qeveria premtoi barazim tĂ« TVSH-sĂ« pĂ«r fermerĂ«t, por nga viti tjetĂ«r do tĂ« zbatojĂ« njĂ« skemĂ« kompensimi me kushte qĂ« rrezikojnĂ« tĂ« ‘djegin’ shumicĂ«n e fermerĂ«ve. Me tĂ« dhĂ«nat aktuale, mbi 100 mijĂ« fermerĂ« nuk i pĂ«rmbushin kriteret e kompensimit 10% tĂ« TVSH-sĂ«.

Esmeralda Topi

Kur prezantoi skemĂ«n e rĂ« tĂ« kompensimit 10% tĂ« tatimit mbi vlerĂ«n e shtuar pĂ«r prodhuesit bujqĂ«sor, ministri i Financave, Petrit Malaj, tha se synimi ishte t’i vinin nĂ« ndihmĂ« fermerĂ«ve tĂ« vegjĂ«l. 

“Skema pĂ«rpiqet tĂ« ndihmojĂ« fermerĂ«t e vegjĂ«l, tĂ« cilĂ«t, janĂ« fermerĂ« tĂ« bazuar nĂ« njĂ« NIPT, marrin disa subvencione nga shteti dhe pjesĂ« e kĂ«tyre subvencioneve Ă«shtĂ« dhe skema e kompensimit tĂ« TVSH-sĂ«â€Â  tha Malaj mĂ« 17 nĂ«ntor nĂ« komisionin parlamentar tĂ« EkonomisĂ«. 

Mirëpo, skema e re ka disa kufizime të cilat rrezikojnë të nxjerrin jashtë loje fermerët e vegjël. Ndryshimet në ligjin për tatimin mbi vlerën e shtuar që po diskutohen në komisionet parlamentare, përcaktojnë si përfitues vetëm fermerët e pajisur me NIPT pranë administratës tatimore.Skema e re përjashtuon ata fermerë që janë të regjistruar pranë Qendrës Kombëtare të Biznesit.  

“Ky fermer i cili Ă«shtĂ« i regjistruar nĂ« QKB, Ă«shtĂ« i vetpunĂ«suar, aktiviteti i tij Ă«shtĂ« nĂ« sektorin bujqĂ«sor apo blegtoral nuk ka se si i kompensohet 10% pĂ«r arsye sepse ky Ă«shtĂ« njĂ«lloj si çdo i vetpunĂ«suar tjetĂ«r”, argumentoi Arjana Dyrmishi, Drejtoresha e PĂ«rgjithshme e Politikave Tatimore nĂ« MinistrinĂ« e Financave. 

Kufizimet që penalizojnë fermerët 

Të dhënat e Administratës Tatimore tregojnë se në Shqipëri janë të regjistruar 111,600 fermerë me NIPT. Por deri në shtator, më pak se 10% e tyre janë të pajisur me autofatura. Konkretisht vetëm 10,149 fermerë u kanë shitur prodhimet bizneseve realisht. Këta janë të vetmit që përfitojnë 10% kompensim. Mbi 100 mijë fermerë të tjerë rrezikojnë të mos marrin asgjë.

Edhe më problematik është kufizimi tjetër në skemën e re.

Kompensimi jepet vetëm nëse prodhimi shitet te një subjekt i regjistruar për TVSH-në (grumbullues, përpunues apo agroturizëm i certifikuar). Me këtë formulim, fermeri i vogël që shet në treg apo te një pikë të zakonshme shitjeje del automatikisht i përjashtuar. Pra, për të marrë kompensimin, ai nuk është i lirë të shesë ku të dojë por duhet të shesë aty ku e udhëzon skema.

“Trajtimi si sa mĂ« sipĂ«r, nĂ«pĂ«rmjet skemĂ«s sĂ« kompensimit tĂ« prodhuesve bujqĂ«sorĂ«, synon tĂ« kontribuojĂ« nĂ« forcimin e ekonomisĂ« dhe formalizimin e sektorit bujqĂ«sor, duke nxitur pajtueshmĂ«rinĂ« e zbatueshmĂ«rinĂ« nga ana e palĂ«ve tĂ« pĂ«rfshira nĂ« transaksion”, argumentohet nĂ« projektligj. 

Për të marrë 10% kompensim, fermeri duhet të dorëzojë kërkesën pranë tatimeve bashkë me autofaturat ku figuron NIPT-i i tij, si dhe numrin e llogarisë bankare. Afatet ndahen në dy periudha gjashtëmujore dhe administrata tatimore ka 30 ditë për të kryer pagesën.

Premtimi që u shua

NĂ« korrik, nĂ« Dialogun pĂ«r BujqĂ«sinĂ« nĂ« CĂ«rrik, kryeministri Edi Rama e tha qartĂ« se skema e TVSH-sĂ« duhej tĂ« “njĂ«sohej”. Ndryshe nga sa po diskutohet tani nĂ« parlament, premtimi i kryeministrit nuk ishte pĂ«r kompensim, por barazim tĂ« TVSH-sĂ« nĂ« shitje dhe blerje. 

“NjĂ« tjetĂ«r element shumĂ« i qartĂ« pĂ«r tĂ« kaluar tek njĂ« gjĂ« mĂ« e madhe Ă«shtĂ« qĂ« duhet tĂ« njĂ«sojmĂ« TVSH”, tha Rama.

Por vetĂ«m pak javĂ« mĂ« vonĂ«, nĂ« programin “ShqipĂ«ria 2030”, qeveria ndryshoi pozicion. 

“RishikojmĂ« skemĂ«n e TVSH-s pĂ«r fermerĂ«t bazuar nĂ« praktikat mĂ« tĂ« mira tĂ« BE me njĂ« efekt financiar prej rreth 1.5 mld lekĂ«/vit transfertĂ« direkte tek fermerĂ«t”, shkruhet nĂ« program. 

Opozita dhe deputeti socialist Erion Braçe propozuan barazimin e TVSH-së gjatë diskutimeve në komisionin parlamentar të ekonomisë. Por përfaqësuesit e ministrisë së financave e hodhën poshtë.

“T’i ngelemi propozimit qĂ« ka ardhur nga KĂ«shilli i Ministrave”, pohoi zĂ«vendĂ«sministri i Financave Endrit Yzeiraj.

PĂ«rfundim

Qeveria po rishikon skemën e TVSH-së vitin e ardhshëm, por përmes kompensimit direkt dhe jo barazimit të TVSH-së në shitje dhe blerje. Ndaj, nisur nga informacionet e mbledhura, premtimin e kryeministrit Edi Rama se TVSH-ja për fermerët do të njësohet, e kategorizojmë si të pambajtur.  

The post Skema e re e TVSH-së, fati i fermerëve në dorë të grumbulluesve appeared first on Faktoje.al.

↗

Komisioni Evropian përgënjeshtron Ramën për fondet IPARD

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi

Nga foltorja e Kuvendit, gjatĂ« prezantimit tĂ« projektbuxhetit 2026, kryeministri Edi Rama iu rikthye çështjes sĂ« ndĂ«rprerjes sĂ« fondeve IPARD, duke e minimizuar vendimin e Brukselit. Me ironi, Rama e cilĂ«soi si “kĂ«nga e mjerueshme e fondeve tĂ« bujqĂ«sisĂ«â€. Ai u shpreh se hetimet e ZyrĂ«s Evropiane KundĂ«r Mashtrimit (OLAF) pĂ«r periudhĂ«n 2019–2023 kanĂ« zbuluar shkelje tĂ« natyrĂ«s sĂ« ngjashme edhe nĂ« vende tĂ« BE-sĂ«. 

Sipas kryeministrit shumat e identifikuara në këto vende arrijnë mbi 1 miliard euro.

“OLAF, i cili bĂ«n hetime pĂ«r llogari tĂ« Komisionit Evropian, pĂ«r vitin 2019–2023, nuk ka gjetur shkelje tĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«s natyrĂ«, (siç ka gjetur nĂ« ShqipĂ«ri), vetĂ«m nĂ« kĂ«to vende: Luksemburg, MaltĂ«, Qipro, IrlandĂ« edhe HolandĂ«. NdĂ«rkohĂ« qĂ« shuma e vendosur nga OLAF-i pĂ«rpara vendeve tĂ« tjera tĂ« Bashkimit Evropian
 Ă«shtĂ« mbi 1 miliard euro,” Edi Rama, KryeministĂ«r i ShqipĂ«risĂ«.

Por ky krahasim është i pasaktë. 

Shqipëria, një rast unik 

Në një reagim të posaçëm për Faktoje.al, Komisioni Evropian sqaron se rasti i Shqipërisë është unik. Kjo sepse ndërprerja e pagesave për IPARD II dhe pezullimi i IPARD III u vendos mbi bazën e një hetimi të OLAF, jo thjesht mbi auditime teknike si në vendet anëtare të BE-së.

Në përgjigjen zyrtare për Faktoje.al, Komisioni Evropian thekson se masa e marrë ndaj Shqipërisë nuk ka precedent. 

“Siç Ă«shtĂ« thĂ«nĂ« mĂ« parĂ«, nuk ka raste tĂ« ngjashme,” deklaron KE pĂ«r Faktoje.al

Komisioni shpjegon se është e domosdoshme të dallohen korrigjimet financiare për mangësi teknike në vendet anëtare, dhe masat e bazuara në një hetim të OLAF, siç është rasti i Shqipërisë.

“NĂ« rastin e ShqipĂ«risĂ«, Komisioni Evropian ka ndĂ«rprerĂ« rimbursimin e shpenzimeve tĂ« IPARD dhe, njĂ«kohĂ«sisht, ka pezulluar delegimin pĂ«r tĂ« gjitha masat e IPARD III mbi bazĂ«n e informacionit tĂ« marrĂ« nga OLAF nĂ« kontekstin e njĂ« hetimi, dhe kjo qĂ« prej korrikut 2023.

ËshtĂ« e qartĂ« se, pĂ«r tĂ« korrigjuar mangĂ«si tĂ« tilla, pĂ«rmirĂ«simet nĂ« sistemet kombĂ«tare tĂ« kontrollit janĂ« tĂ« nevojshme nĂ« tĂ« dyja situatat e pĂ«rmendura mĂ« sipĂ«r”, shpjegon Komisioni Evropian. 

Verën e vitit 2023, mbi bazën e informacionit të OLAF, Komisioni Evropian ndërpreu rimbursimet e IPARD II dhe pezulloi të gjitha masat e IPARD III. Për të rikuperuar besueshmërinë, Shqipëria duhet të përmirësojë sistemet e kontrollit dhe të zbatojë masa korrigjuese.

Gënjeshtër e përsëritur

Kjo nuk është hera e parë që qeveria minimizon ndërprerjen e fondeve IPARD II dhe pezullimin e programit IPARD III, për shkak të dyshimeve për korrupsion. 

Korrikun e vitit 2023, kur Komisioni Evropian informoi qeverinë shqiptare se kishte pezulluar grantet për bujqësinë, vendimi ekstrem i Brukselit, u komentua si një procedurë administrative normale. 

Ministrja e Bujqësisë asokohe, Frida Krifca, tha se parregullsi apo shpërdorime të ngjashme me fondet IPARD janë gjetur edhe në vende si Gjermania, Franca apo Holanda. Deklarata e atëhershme e ministres Frida Krifca, u përgënjeshtruan nga Faktoje.al përmes Komisionit Evropian.

Edhe në 2023, KE theksonte se masa ndaj Shqipërisë ishte e paprecedentë.

Përfundim 

Komisioni Evropian argumenton se është e rëndësishme të bëhet dallimi midis korrigjimeve financiare të aplikuara ndaj shteteve anëtare të BE-së nga Drejtoria e Përgjithshme për Agrikulturën dhe Zhvillimin Rural (DG AGRI), kundrejt çështjeve që dalin në dritë mbi bazën e një hetimi nga Zyrës Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF), siç është rasti për Shqipërinë.

Nisur nga informacionet e mbledhura, deklaratĂ«n e kryeministrit Edi Rama se “OLAF nuk ka gjetur shkelje tĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«s natyrĂ« siç ka gjetur nĂ« ShqipĂ«ri vetĂ«m nĂ« Luksemburg, MaltĂ«, Qipro, IrlandĂ« edhe HolandĂ«â€ e kategorizojmĂ« tĂ« pavĂ«rtetĂ«. 

Çështja e fondeve IPARD nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« “kĂ«ngĂ« e mjerueshme”, por test pĂ«r besueshmĂ«rinĂ« e institucioneve shqiptare nĂ« rrugĂ«n drejt integrimit europian.

The post Komisioni Evropian përgënjeshtron Ramën për fondet IPARD appeared first on Faktoje.al.

↗

Ballkani Perëndimor në spiralen e re të armatimeve

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Ballkani Perëndimor po futet me shpejtësi në një spirale të re armatimesh, me Serbinë që vijon rolin e një fuqie të plotë ushtarake duke e vendosur rajonin nën presionin e një ekuilibri të ri force. 

Të dhënat e Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve për Paqen në Stokholm (SIPRI), të përpunuara nga Faktoje.al, tregojnë se të gjitha shtetet e Ballkanit kanë rritur buxhetet e mbrojtjes gjatë pesëvjeçarit të fundit. 

Burimi: SIPRI 

Por kjo rritje nuk ka qënë e barabartë.

Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, si vende anëtare të NATO-s, kanë investuar kryesisht në modernizimin e strukturave, ndërveprueshmërinë dhe teknologjitë e lehta. Kosova dhe Bosnja kanë qenë të fokusuara te ndërtimi i kapaciteteve bazike dhe profesionalizimi i trupave. 

Serbia superfuqia ushtarake e rajonit

Serbia shpenzon 4 deri në 5 herë më shumë se gjashtë vendet e tjera të rajonit së bashku. Nga 1.5 miliardë dollarë në vitin 2019, buxheti i saj ushtarak ka arritur mbi 2.2 miliardë dollarë në vitin 2024, duke shënuar një rritje prej 46 për qind. 

Burimi:SIPRI

Po ashtu, Serbia është i vetmi vend në Evropë që furnizohet njëkohësisht nga Lindja dhe Perëndimi. 

Burimi:SIPRI

Ajo kombinon avionët MIG-29 dhe artilerinë ruse me sistemet HQ-22 dhe dronët luftarakë CH-92A nga Kina, ndërkohë që ka blerë radarë GM200/GM400 dhe ka nënshkruar kontratë për 12 avionë Rafale nga Franca. 

Nga ana tjetër, Serbia ka modernizuar tanket T-72 dhe ka ngritur industri të brendshme për blindat, municionet dhe raketat, duke u shndërruar në një enigmë strategjike për Bashkimin Evropian dhe NATO-n. 

Kolonel Dritan Demiraj e përmbledh këtë situatë duke thënë se Serbia është sot e vetmja fuqi e plotë ushtarake në Ballkan, e furnizuar njëkohësisht nga Moska, Pekini dhe Parisi, gjë që krijon një pabarazi të thellë me fqinjët e saj. 

“Serbia krejt ndryshe nga vendet e tjera tĂ« Ballkanit, vazhdon tĂ« ndjekĂ« njĂ« autonomi strategjike dhe vizion tĂ« qartĂ« tĂ« bashkĂ«punimit me tĂ« gjithĂ« superfuqitĂ« dhe blloqet ushtarake”, pohon kolonel Demiraj pĂ«r Faktoje.al. 

Kohët e fundit, Serbia ka shtrirë bashkëpunimin e saj edhe me Izraelin.

“Sapo ka firmosur njĂ« marrĂ«veshje nĂ« vlerĂ«n e 1.6 miliardĂ« dollarĂ«ve me kompaninĂ« ‘Elbit Systems’ e cila konsiston nĂ« blerjen e sistemeve me artileri tĂ« distancave tĂ« gjata, dronĂ« sulmi, sisteme ISTAR pĂ«r inteligjencĂ«s, survejim, dhe targetim me precision, sisteme pĂ«r luftĂ«n elektronike dhe C4I (komandim-kontroll, komunikim, kompjutera dhe InteligjencĂ«). Ajo qĂ« vlen edhe mĂ« shumĂ«, Ă«shtĂ« se Izraeli do tĂ« ndihmojĂ« nĂ« zhvillimin e kapaciteteve operacionale kombĂ«tare nĂ« drejtim tĂ« transferimit tĂ« teknologjisĂ« ushtarake dhe nĂ« fushĂ«n e inteligjencĂ«s” shpjegon kolonel Dritan Demiraj.

Kjo nuk është thjesht çështje kapacitetesh, por çështje vullneti politik dhe ambicieje rajonale. Serbia ka trashëguar një industri të fuqishme armatimesh. 

“NĂ« vitet e fundit, Serbia ka qenĂ« eksportuese e madhe dhe e pasur e armatimeve, me vlera qĂ« janĂ« rritur nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« vazhdueshme nga rreth 384 milionĂ« dollarĂ« nĂ« 2020 nĂ« 1.6 miliardĂ« nĂ« 2023, duke reflektuar rolin e saj si njĂ« furnizues i rĂ«ndĂ«sishĂ«m global nĂ« tregun ushtarak”, thotĂ« Eno Luarasi, autor i emisionit WAR ZONE nĂ« A2CNN. 

Ai shton se vendi po ndërton stoqe për një horizont afatgjatë konfliktual. 

“Heqja e pĂ«rkohshme e eksporteve nĂ« 2025 duket tĂ« jetĂ« njĂ« veprim strategjik pĂ«r menaxhimin e sfidave diplomatike dhe pĂ«r tĂ« siguruar fuqinĂ« dhe qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« e vet ushtarake nĂ« njĂ« kontekst tĂ« globalizuar dhe konfliktual”

Sipas Luarasit, Serbia nuk blen pĂ«r t’u modernizuar, por prodhon pĂ«r tĂ« rritur ndikimin e saj strategjik, duke e pĂ«rdorur industrinĂ« si instrument politik po aq sa ushtarak.

Ndërkohë, shtetet e NATO-s në Ballkan, edhe pse kanë rritur shpenzimet, mbeten të varura nga infrastruktura dhe garancitë e Aleancës. Investimet e tyre fokusohen në radarë dhe sisteme vëzhgimi, forca speciale dhe njësi të reja, dronë dhe kundër-dronë, modernizimin e logjistikës, si dhe strukturimin e rezervës dhe mobilizimit. 

Demiraj e cilëson këtë si një ristrukturim të nevojshëm, por të pamjaftueshëm, duke paralajmëruar se NATO garanton ombrellën, por jo kapacitetet vendase, dhe se Ballkani nuk mund të varet vetëm nga importet, por duhet të ndërtojë industri për municione, dronë, sisteme anti-ajrore dhe rezerva strategjike. 

“NĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim, Ballkani PerĂ«ndimor (ka filluar se) nĂ« bashkĂ«punim me NATO-n po pĂ«rpiqet tĂ« rrisĂ« kapacitetet e saj ushtarake dhe tĂ« krijojĂ« aleanca tĂ« reja rajonale tĂ« cilat aktualisht janĂ« nĂ« fazĂ«n e tyre fillestare”, argumenton Demiraj. 

Ringritja e industrisĂ« ushtarake “Made in Albania”

Shqipëria krahasuar me fqinjët e tjerë, ka shënuar progres vitet e fundit. Shpenzimet e mbrojtjes u rritën nga 248 milionë dollarë në vitin 2019 në 481 milionë dollarë në vitin 2024, një rritje prej 93 për qind, më e larta në rajon për vendet e NATO-s. 

Burimi: SIPRI

Buxheti i mbrojtjes për vitin 2026 është dokumenti më ambicioz që Shqipëria ka miratuar ndonjëherë në këtë sektor. Rritja e tij me afro 12% krahasuar me vitin aktual ka dy objektiva. 

Së pari, modernizimi i Forcave të Armatosura në standardet e NATO-s, ku mbështetja e luftimit rritet me 37.8 për qind, forcat e luftimit me 9.35 për qind, ndërkohë që investohet në logjistikë, depot strategjike, sistemet e zbulimit dhe mbrojtjes ajrore, si dhe rritjen e kapaciteteve të ndërhyrjes së shpejtë. 

SĂ« dyti dhe mĂ« e rĂ«ndĂ«sisshmja ngritja e industrisĂ« sĂ« mbrojtjes “Made in Albania”, ku qeveria synon prodhimin e municioneve, dronĂ«ve taktikĂ« dhe kundĂ«r-dronĂ«ve, mjeteve tĂ« blinduara tĂ« lehta, pajisjeve taktike dhe mbrojtĂ«se, si dhe krijimin e qendrave tĂ« mirĂ«mbajtjes pĂ«r aleatĂ«t e NATO-s. 

Kolonel Demiraj vlerëson se Shqipëria vitet e fundit ka bërë hapa pozitivë në drejtim të rritjes të kapaciteteve të mbrojtjes, por ai shton se sfidat e sotme kërkojnë kapacitete ushtarake shumë më të larta. 

“NjĂ« pikĂ« tjetĂ«r e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« integrimi i pĂ«rbashkĂ«t i strukturave ushtarake tĂ« ShqipĂ«risĂ«, KosovĂ«s dhe tĂ« KroacisĂ«. Investimet e pĂ«rbashkĂ«ta nĂ« fushĂ«n e industrisĂ« ushtarake, stĂ«rvitjeve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, luftĂ«n kundĂ«r kĂ«rcĂ«nimeve hibride, luftĂ«s kibernetike dhe rritjen e ndĂ«rveprueshmĂ«risĂ« ushtarake janĂ« positive, por duhet tĂ« materializohen nĂ« praktikĂ«â€, shpjegon ai. 

PĂ«rfundim

Ballkani Perëndimor ka hyrë në një fazë të re të sigurisë ku Serbia ka përfunduar fazën e parë të militarizimit, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi po modernizohen ngadalë, Kosova po ndërton ushtrinë e saj nga themelet, ndërsa Shqipëria pritet të bëjë hapin më të madh të dekadës. 

NdonĂ«se industria e armatimeve “Made in Albania” Ă«shtĂ« ende nĂ« fazĂ« embrionale, premton t’i sjellĂ« vendit prodhim municionesh, dronĂ«sh dhe sistemesh anti-dron qĂ« mund tĂ« sigurojnĂ« pavarĂ«si tĂ« pjesshme dhe mundĂ«si eksporti nĂ« tregjet e NATO-s.

Loja nuk Ă«shtĂ« mĂ« ajo e viteve 2010, por Ă«shtĂ« garĂ« kohe, kapacitetesh dhe industrie. PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« pas viteve ’90 armatimet janĂ« pjesĂ« e politikĂ«s sĂ« jashtme, dhe se kush e kupton kĂ«tĂ« mbijeton, ndĂ«rsa kush jo mbetet pre e ngjarjeve.

The post Ballkani Perëndimor në spiralen e re të armatimeve appeared first on Faktoje.al.

↗

Paratë e rindërtimit mbaruan, por mijëra banorë ende presin çelësat e shtëpisë

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Sot, 6 vite nga tërmeti tragjik i 26 nëntorit 2019, procesi i rindërtimit është afër mbylljes financiare, por jo i përfunduar në terren. Qeveria ka shpenzuar 131 miliardë lekë dhe raporton se 90% e projekteve janë ndërtuar. Megjithatë, zvarritjet dhe mungesa e transparencës vijojnë të mbajnë pezull ende mijëra familje që janë pa çati mbi kokë. 

Esmeralda Topi 

Financimi për rindërtimin, i cili nisi me hov të madh pas tërmetit tragjik të 2019-s, po i afrohet mbylljes. Pas gjashtë vitesh, me një faturë mbi 131 miliardë lekë shpenzimesh, qeveria do të ndalë financimin në fund të 2026. Buxheti i shtetit nuk planifikon më asnjë lek për rindërtimin pas vitit të ardhshëm. 

Pas njĂ« sĂ«rĂ« afatesh tĂ« humbura dhe zvarritjesh tĂ« pafundme, qeveria planifikon se fundi i vitit 2026 Ă«shtĂ« “mbyllja” zyrtare e programit tĂ« rindĂ«rtimit. Sipas MinistrisĂ« sĂ« Financave, programi do tĂ« mbyllet me 5 miliardĂ« lekĂ« tĂ« planifikuara nĂ« buxhetin e vitit 2026. 

“Kur sot thuhet se 2026-a do tĂ« jetĂ« viti i fundit, kuptohet mĂ« shumĂ« si njĂ« mbyllje formale sesa si njĂ« fund i natyrshĂ«m i punĂ«ve.
Sepse edhe tani mbeten zona ku punimet nuk kanĂ« pĂ«rfunduar, projekte qĂ« varen nga leje tĂ« tjera, apo shtĂ«pi individuale nĂ« fshatra qĂ« pĂ«rfundojnĂ« gjithmonĂ« tĂ« fundit nĂ« listĂ«. “- thotĂ« pĂ«r Faktoje.al Eduard Gjokutaj, ekspert pĂ«r ekonominĂ«.

Sipas tij, shifrat tregojnë historinë e një procesi që nuk u përshpejtua, por u lodh.

“NjĂ« histori ku koha u kthye nĂ« barrĂ«n kryesore, dhe ku mbyllja nuk vjen si sukses, por si fund i natyrshĂ«m i njĂ« administrimi tĂ« dobĂ«t, qĂ« u tĂ«rhoq zvarrĂ« deri sa nuk mbeti mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ« zvarritur.”- pĂ«rfundon Gjokutaj.

Tre vitet e para ishin “epoka e artĂ«â€ e fondeve. NĂ« 2020 dhe 2021, qeveria financoi 32 dhe 35 miliardĂ« lekĂ« pĂ«r rindĂ«rtimin. NĂ« 2022, financimi ra nĂ« 28.8 miliardĂ« lekĂ«, ndĂ«rsa nĂ« 2023 u pĂ«rgjysmua nĂ« 16.2 miliardĂ«.

Burimi: Ministria e Financave 

Rënia vazhdoi me të njëjtin ritëm. Vetëm 9 miliardë lekë në 2024 dhe 5 miliardë në 2025 e po aq në 2026. 

90 % e projekte të përfunduara

Teksa buxheti po i vĂ« kapakun programit tĂ« rindĂ«rtimit, Ministria e InfrastrukturĂ«s dhe EnergjisĂ« thotĂ« se procesi ka avancuar “me ritme tĂ« kĂ«naqshme” 

NĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare pĂ«r Faktoje.al, institucioni pranon se rindĂ«rtimi ka qenĂ« njĂ« proces “dinamik dhe i paparashikueshĂ«m”, i shoqĂ«ruar me vonesa, por kĂ«mbĂ«ngul se objektivi i mbylljes brenda vitit 2026 mbetet nĂ« fuqi. 

Ministria i justifikon ritmet me pĂ«rmasat e mĂ«dha tĂ« dĂ«meve dhe shtrirjen e tyre nĂ« 11 bashki, duke theksuar se strukturat pĂ«rgjegjĂ«se “janĂ« maksimalisht tĂ« angazhuara” pĂ«r tĂ« pĂ«rfunduar gjithçka brenda afatit.

Por 6 vite pas tragjedisĂ« nuk jep njĂ« numĂ«r konkret sa i takon familjeve qĂ« ende nuk kanĂ« hyrĂ« nĂ« njĂ« shtĂ«pi tĂ« pĂ«rfunduar. NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, ministria thekson se :“Trajtimi i kĂ«tyre rasteve pĂ«rbĂ«n edhe fazĂ«n pĂ«rfundimtare dhe pĂ«rmbyllĂ«se tĂ« procesit”.

Nga ana tjetër, sipas ministrisë së infrastrukturës, projekti është drejt fundit edhe në aspektin fizik, jo vetëm atë financiar. 

“Aktualisht, mbi 90% e projekteve nĂ« kuadĂ«r tĂ« procesit tĂ« rindĂ«rtimit kanĂ« pĂ«rfunduar”, thotĂ« MIE.

2026-a nuk është e sigurt

Sipas Agron Haxhimalit, drejtues i Institutit të Bashkive, progresi i rindërtimit është i dukshëm, por larg një historie suksesi. 

“Ritmi ka qenĂ« shpesh i ngadaltĂ« midis bashkive,” thotĂ« ai, duke theksuar se zvarritjet nĂ« projektet e banesave individuale dhe lagjet e reja, vonesat nĂ« prokurime, leje ndĂ«rtimi e kolaudime, si dhe mospĂ«rputhja mes fondeve dhe punimeve “kanĂ« krijuar bllokime reale nĂ« terren”. 

PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, siç shton Haxhimali, rindĂ«rtimi “nuk ka qenĂ« linear” dhe ka ecur me ritme tĂ« ndryshme sipas zonave.

Sa i takon afatit zyrtar tĂ« mbylljes nĂ« fund tĂ« vitit 2026, Haxhimali e quan atĂ« “ambicioz, por jo tĂ« pamundur”. 

Megjithatë, ai paralajmëron se projektet e hapura, nga banesat individuale, tek infrastruktura e lagjeve dhe objektet publike, dhe mungesa e fondeve e vënë objektivin në rrezik.

 “BashkitĂ« duhet tĂ« pĂ«rshpejtojnĂ« procedurat administrative pĂ«r tĂ« shmangur shtyrje tĂ« mĂ«tejshme,” nĂ«nvizon ai.

Edhe fondi prej 5 miliardë lekësh që mbyll ciklin financiar nuk shihet si zgjidhje automatike për projektet e mbetura.

“MjaftueshmĂ«ria e tij varet nga numri i kontratave tĂ« hapura dhe rritja e kostove tĂ« ndĂ«rtimit,” thotĂ« Haxhimali, duke kujtuar se çmimet nĂ« sektor vazhdojnĂ« tĂ« rriten. Ai kĂ«rkon mĂ« shumĂ« transparencĂ«, pĂ«rfshirĂ« publikimin e kontratave, raporte tremujore dhe tĂ« dhĂ«na tĂ« detajuara pĂ«r bashkitĂ« pĂ«rfituese. 

“RindĂ«rtimi ka sjellĂ« rezultate konkrete, por procesi nuk Ă«shtĂ« mbyllur ende pas gjashtĂ« vitesh. Afati 2026 mbetet i pasigurt dhe sfida kryesore Ă«shtĂ« transparenca, efikasiteti dhe shpĂ«rndarja e drejtĂ« e fondeve,” pĂ«rfundon ai.

PĂ«rfundim

Pak orë pasi mijëra familje shqiptare u gjendën në udhëkryq për shkak të tërmetit shkatërrimtar të 26 nëntorit 2019, kryeministri Edi Rama u zotua se të gjithë të pastrehët do të futeshin në banesat e reja brenda një viti.

“Brenda vitit 2020 nuk duhet tĂ« ketĂ« mĂ« diskutim pĂ«r asnjĂ« person qĂ« ka humbur shtĂ«pinĂ« nga tĂ«rmeti. Duhet tĂ« jenĂ« tĂ« gjithĂ« nĂ« kushte mĂ« tĂ« mira se ç’ishin para tĂ«rmetit.”, premtoi Rama asokohe.  

Afati u tejkalua dhe qeveria fajĂ«soi pandeminĂ« COVID-19 pĂ«r vonesat. NĂ« vitin 2021, Rama ndryshoi tonin, duke justifikuar ritmet: “KanĂ« kaluar vetĂ«m 15 muaj. MĂ« thoni ku Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«rtues qĂ« e ngre njĂ« pallat pĂ«r 15 muaj. NĂ« rastin mĂ« tĂ« mirĂ« zgjat 2 vite,” tha ai nĂ« atĂ« kohĂ«. 

Pas 6 vitesh, procesi shpallet i përfunduar financiarisht në letra. Por në terren, rindërtimi ende nuk ka përfunduar dhe mijëra banorë presin çelësat e shtëpisë nisur nga verifikimet që Faktoje ka ndjekur vit pas viti.

Bazuar nĂ« tĂ« dhĂ«nat zyrtare dhe analizĂ«n e ecurisĂ« sĂ« projekteve, premtimi se “brenda vitit 2020 nuk duhet tĂ« ketĂ« mĂ« diskutim pĂ«r asnjĂ« person qĂ« ka humbur shtĂ«pinĂ«â€ mbetet i papĂ«rmbushur.

The post Paratë e rindërtimit mbaruan, por mijëra banorë ende presin çelësat e shtëpisë appeared first on Faktoje.al.

↗

Lezhë, dhjetra familje të pastreha 6 vite pas tërmetit

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

GjashtĂ« vite pas tĂ«rmetit shkatĂ«rrimtar tĂ« 26 nĂ«ntorit 2019, pallati 71 nĂ« rrugĂ«n ‘Luigj Gurakuqi’ nĂ« lagjen ‘BesĂ«lidhja’ (ish BKT) nĂ« LezhĂ« nuk Ă«shtĂ« rindĂ«rtuar. ShtatĂ« familje vijojnĂ« tĂ« pa streha pavarĂ«sisht se fondet pĂ«r rindĂ«rtimin e objektit kanĂ« thuajse njĂ« vit tĂ« buxhetuara.

Bashkia e Lezhës miratoi në buxhetin e këtij viti mbi 76 milionë lekë për pallatin. Por, siç pohon ky institucion, procesi i rindërtimit nuk ka nisur sepse nuk ka një vendim të Këshillit të Ministrave që përcakton njësinë zbatuese për projektin. Pa këtë vendim, Bashkia nuk mund të fillojë zbatimin e punimeve.

“KĂ«shilli i Ministrave me vendimin nr. 133, datĂ« 13.02.2020 ka caktuar vetĂ«m Fondin Shqiptar tĂ« Zhvillimit si njĂ«si zbatuese per procesin e rindertimit nĂ« zonĂ« tĂ« re pĂ«r zhvillim, ku nĂ« rastin konkret nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ« pĂ«rfshihet edhe pallati Nr. 71,”- argumenton Bashkia e LezhĂ«s. 

Nga ana tjetër, Këshilli i Ministrave konfirmoi për Faktoje se deri më tani nuk ka marrë asnjë vendim për të përcaktuar njësinë zbatuese të pallatit 71. Bashkia Lezhë thekson se është e gatshme të nisë punimet menjëherë sapo të marrë këtë autorizim.

14 tetor, Lezhë

Pesë familje të pallatit vijojnë të marrin bonusin e qirasë, i cili do të vazhdojë deri në përfundimin e objektit. 

“Vlera e bonusit tĂ« qirasĂ« ndryshon sipas numrit tĂ« pjesĂ«tarĂ«ve tĂ« familjes,”- sqaron Bashkia.

50 familje të pastreha pas tërmetit

Deri tani, në Bashkinë Lezhë janë rindërtuar 5 pallate, ku janë strehuar 180 familje, ndërsa 14 banesa individuale janë rindërtuar nga donatorë dhe 175 banesa individuale janë rindërtuar nga vetë banorët përmes granteve të rindërtimit. 

Megjithatë, 50 familje ende nuk janë strehuar përfundimisht dhe vazhdojnë të trajtohen me bonus qiraje. 

Bashkia Lezhë thekson se është angazhuar të përfundojë sa më shpejt të gjithë procesin e rindërtimit, duke bashkëpunuar ngushtë me Ministrinë përgjegjëse për rindërtimin, megjithëse ende nuk ka një afat të saktë për përmbylljen e punimeve për rastet e mbetura.

14 tetor, Lezhë

PĂ«rfundim

Fillimisht, rindërtimi i Pallatit 71 në Lezhë u mor përsipër nga Fondacioni Firdeus, përmes një marrëveshje të nënshkruar me Bashkinë e Lezhës. 

Palët nuk gjetën dakordësi, dhe Bashkia thotë se Fondacioni u tërhoq nga financimi pa dhënë arsyet. Pas kësaj, Bashkia miratoi fondet për vitin 2025, por punimet nuk kanë nisur ende, pasi pret vendimin e Këshillit të Ministrave që ta caktojë si njësinë zbatuese për rindërtimin. Ndërkohë, pesë familje vijojnë të marrin bonus qiraje, ndërsa gjashtë vite pas tërmetit, 50 familje në Lezhë ende nuk janë strehuar përfundimisht.

Bazuar në informacionet e mbledhura, premtimin e kryetarit të Bashkisë së Lezhës, Pjerin Ndreu, për rindërtimin e pallatit 71 në lagjen Besëlidhja, do ta kategorizojmë pjesërisht të mbajtur. 

Faktoje, e mbështetur nga National Endowment Democracy (NED) po monitoron 10 bashki në vend dhe po verifikon nëse janë mbajtur ose jo premtimet e dhëna nga kryebashkiakët.

The post Lezhë, dhjetra familje të pastreha 6 vite pas tërmetit appeared first on Faktoje.al.

↗

Miratohet në parim projektbuxheti i vitit 2026 dhe ligjet shoqëruese

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi

Me 83 vota pro, asnjë abstenim dhe 32 vota kundër nga opozita, Kuvendi miratoi në parim projektbuxhetin e vitit 2026 së bashku me paketën shoqëruese fiskale. Seanca maratonë, e planifikuar fillimisht për dy ditë diskutimesh, u mbyll pas rreth 16 orësh, në orët e para të mëngjesit të së enjtes.

Debatet mbi dokumentin kryesor të financave publike, projektbuxhetin dhe tetë ligjet që e shoqërojnë, nisën të mërkurën paradite dhe vazhduan pa ndërprerje deri në orën 02:45 të mëngjesit. Opozita votoi kundër si për buxhetin po ashtu edhe për paketën shoqëruese fiskale.

Një element i veçantë i seancës ishte fakti që deputeti socialist Vullnet Sinaj nuk mori pjesë në votimin për dy prej ligjeve, konkretisht paketën e paqes fiskale dhe fshirjen e detyrimeve tatimore. Ai rezultoi i vetmi deputet nga mazhoranca që nuk dha votën në këto çështje.

Ndërsa përfaqësues të tjerë të grupit socialist sqaruan votat e tyre, deputeti Erion Braçe pohoi për Faktoje.al se ai ka votuar pro projektligjit të taksave vendore, por vota nuk është reflektuar në sistem.

Diskutimet nĂ« seancĂ« ishin tĂ« gjata dhe pĂ«rfshinĂ« njĂ« pjesĂ«marrje tĂ« gjerĂ« nga tĂ« gjitha grupet parlamentare, duke arritur nĂ« total 981 minuta diskutime. Sipas pĂ«rmbledhjes sĂ« minutave tĂ« foljes, Grupi Parlamentar i PartisĂ« Socialiste dhe ai i PartisĂ« Demokratike kanĂ« dominuar debatin me pĂ«rkatĂ«sisht 418 minuta dhe 417 minuta secili. NdĂ«rkohĂ«, Partia e LirisĂ« kontribuoi me 81 minuta, “Aleanca pĂ«r Ndryshim” me 27 minuta, ndĂ«rsa deputetĂ«t jashtĂ« grupeve parlamentare kanĂ« folur gjithsej pĂ«r 38 minuta.

Projektbuxheti për vitin 2026 dhe ligjet shoqëruese pritet të kalojnë për diskutim në komisionet parlamentare përpara votimit përfundimtar në seancë plenare. Miratimi në parim shënon hapin e parë të procedurës, ndërsa debati politik mbi përmbajtjen dhe efektet e financimit publik për vitin e ardhshëm pritet të vijojë nen për nen.

The post Miratohet në parim projektbuxheti i vitit 2026 dhe ligjet shoqëruese appeared first on Faktoje.al.

↗

Rama mbron Ballukun, demokratët braktisin sallën

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi

Në një seancë që nisi me një simbolikë, në prag të Ditës Ndërkombëtare të të Drejtave të Fëmijëve, Kuvendi u përfshi shumë shpejt nga retorika e ashpër politike. 

Para se tĂ« niste debati maratonĂ« pĂ«r projekt-buxhetin 2026, drejtimin e seancĂ«s pĂ«r pak minuta e mori 14-vjeçarja Sofi Xhafo nga shkolla “Naim FrashĂ«ri”, e cila u kujtoi deputetĂ«ve tĂ« mendojnĂ« “pĂ«r tĂ« ardhmen e fĂ«mijĂ«ve, pĂ«r Ă«ndrrat e tyre”. Por vetĂ«m pak minuta mĂ« vonĂ«, skena politike shqiptare u kthye nĂ« terrenin e zakonshĂ«m tĂ« pĂ«rplasjes. 

Në sallë, me vonesë, hynë fillimisht zëvendëskryeministrja Belinda Balluku, tashmë e pandehur nga SPAK për tenderin e tunelit të Llogarasë dhe pak minuta më pas Kryeministri Edi Rama. Demokratët, sapo ai mori fjalën, u ngritën në këmbë dhe i kthyen shpinën.

Video nga LSA

“Faleminderit pĂ«r lehtĂ«simin qĂ« i bĂ«ni fjalimit tim,” ironizoi Rama. “MĂ« mirĂ« shpina juaj sesa fytyra juaj”

Rama në mbrojtje të Ballukut 

Fjalimi i kryeministrit pĂ«r projektbuxhetin 2026 nisi me njĂ« tjetĂ«r mbrojtje tĂ« hapur tĂ« zĂ«vendĂ«ses sĂ« tij. Ai akuzoi opozitĂ«n se po ushtron “prokurorinĂ« popullore” dhe po pĂ«rdor çështjen e Ballukut si armĂ« politike.

“PĂ«rsa kohĂ« do tĂ« vazhdoni tĂ« bĂ«ni kĂ«tu ’prokurorinĂ« popullore’ pĂ«r aq kohĂ« do vazhdoni tĂ« jeni aty ku jeni dhe gjithmonĂ« e mĂ« tĂ« tkurrur’’, tha Rama.

Opozita, nga ana tjetër, e akuzon zëvendëskryeministren se ka përcaktuar fituesin e tenderit të Tunelit të Llogarasë në shkelje të kritereve standard, një procedurë që, sipas tyre, i kushtoi buxhetit të shtetit të paktën 50 milionë euro.

“Zonja Ă«shtĂ« marrĂ« e pandehur dhe ky Ă«shtĂ« fakt publik, por ty çfarĂ« tĂ« detyron tĂ« vish nĂ« foltore dhe tĂ« bĂ«sh avokatin e njĂ« tĂ« pandehure pĂ«r abuzim me fonde publike nĂ« vlerĂ«n e 50 mln eurove,” kundĂ«rshtoi kryetari i grupit parlamentar demokrat, Gazment Bardhi. 

Por Rama e hodhi poshtĂ« si “aritmetikĂ« tĂ« tipit 7×7 = 42”.

“PĂ«r sa i pĂ«rket tunelit tĂ« LlogarasĂ«, ai 50 milionĂ« euro Ă«shtĂ« si 450 milionĂ« euro i inceneratorit,” tha ai, duke barazuar shifrat e opozitĂ«s me akuza tĂ« pambĂ«shtetura.

Menjëherë pas fjalës së mbajtur, Rama e braktisi seancën.

Balluku: “Jam nĂ«n sulm personal”

Kur Balluku mori fjalĂ«n pĂ«r projektbuxhetin, demokratĂ«t qĂ« kishin disa javĂ« qĂ« e kĂ«rkonin pĂ«r llogaridhĂ«nie braktisĂ«n sallĂ«n. E vetme nĂ« gjysmĂ«rrethin e saj, ajo sulmoi opozitĂ«n pĂ«r standarde tĂ« dyfishta ndaj SPAK-ut dhe pĂ«r “tifozeri sedentare qĂ« lutet pĂ«r rotacion me dosjet e SPAK-ut”.

Ajo deklaroi se nuk do tĂ« komentojĂ« çështjen penale qĂ« po hetohet, por do tĂ« vijojĂ« ta ndjekĂ« “me diskrecion tĂ« plotĂ«â€.

“Nuk do tĂ« prononcohem kurrĂ« pĂ«r çështje nĂ« hetim pasi kanĂ« rrugĂ«n e tyre, tĂ« cilĂ«n do e ndjek me diskrecion tĂ« plotĂ«, derisa e vĂ«rteta tĂ« marrĂ« formĂ« tĂ« prerĂ« cilado qoftĂ« ajo”,  theksoi Balluku.

“Ju nuk falni suksesin, as brenda radhĂ«ve tuaja, as jashtĂ« tyre,” shtoi mĂ« tej ajo nĂ« njĂ« fjalim tĂ« shkurtĂ«r dhe emocional.

Debati u tensionua kur deputeti Agron Shehaj ndërhyri duke i kujtuar statusin e të pandehurës zonjës Balluku. Pas disa paralajmërimeve, kryetari i Kuvendit e përjashtoi nga seanca zotin Shehaj, ndërsa mazhoranca kërkoi 5 minuta pushim.

Kur seanca rifilloi, vendi i Ballukut ishte bosh. 

Dosja 

MĂ« 31 tetor, SPAK i komunikoi Ballukut akuzĂ«n e “shkeljes sĂ« barazisĂ« nĂ« tendera”. 

Sipas dosjes hetimore, zv.kryeministrja Belinda Balluku akuzohet se kontrolloi në çdo hap procedurën e prokurimit me vlerë 18,9 miliardë lekë për tunelin e Llogarasë dhe paracaktoi fituesin. 

The post Rama mbron Ballukun, demokratët braktisin sallën appeared first on Faktoje.al.

↗

Vetëm 1/3 e pensionistëve përfitojnë rritjen më të madhe të pensioneve

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Esmeralda Topi 

Pas 12 vitesh pushtet, socialistët rikthyen kartën e vjetër elektorale të rritjes së pensioneve.  

“NĂ« ShqipĂ«rinĂ« 2030 pensioni mesatar tĂ« jetĂ« 400 euro pĂ«r ata qĂ« kanĂ« paguar sigurime tĂ« plota, pensioni minimal pĂ«r tĂ« gjithĂ« tĂ« jetĂ« 200 euro” . Me kĂ«tĂ« premtim nĂ« qendĂ«r tĂ« fushatĂ«s pĂ«r zgjedhjet parlamentare, socialistĂ«t siguruan 83 mandate. Angazhimi u pĂ«rfshi edhe nĂ« programin qeverisĂ«s “ShqipĂ«ria 2030”. 

Pak muaj pas zgjedhjeve, me nisjen e diskutimeve për projekt-buxhetin 2026, kryeministri Edi Rama publikoi një video në rrjetet sociale, ku njoftoi rritjen e pensioneve. Duke nisur nga janari 2026, rritja sipas tij do të ishte e përmuajshme dhe do të ndahej me kategori. 

Dhe, sipas kryeministrit Rama, këto vlera do të dyfishohen në 2027, trefishohen në 2028 dhe katërfishohen në 2029, për të arritur objektivin final të pensionit mesatar 400 euro. 

“Petulla me ujĂ«â€

Faik Xhani Ă«shtĂ« ish mĂ«sues nga Mati qĂ« prej vitesh ka drejtuar ShoqatĂ«n e “PensionistĂ«ve tĂ« ShqipĂ«risĂ«â€. 77 vjeçari i njeh mirĂ« problemet e shtresĂ«s qĂ« ka pĂ«rfaqĂ«suar.

“KĂ«to janĂ« parlamentarĂ« xhepash, jo shĂ«rbĂ«torĂ« tĂ« popullit”, thotĂ« Xhani, teksa na tregon shpenzimet minimale qĂ« i duhen njĂ« pensionisti çdo muaj.

“TĂ« moshuarit janĂ« me sĂ«mundje, ju duhen lekĂ« pĂ«r ilaçe, pĂ«r ushqim, pĂ«r drita, ujĂ«, telefon
Mishin e kanĂ« harruar se çfarĂ« Ă«shtĂ«. Po rrofshin emigrantĂ«t, shyqyr qĂ« janĂ« fĂ«mijĂ«t se do hanim njĂ«ri- tjetrin”, vijon 77 vjeçari.

Kryeministri, shton ai, i bĂ«n “petullat me ujĂ«â€ teksa i referohet rritjes sĂ« lajmĂ«ruar tĂ« pensioneve.  

“NĂ«se nuk jep edhe bonusin e fundvitit ai vetĂ«m derdh ujin nĂ« lakra dhe asgjĂ« nuk bĂ«n. Edhe indeksimin. Po i dha tĂ« gjitha kĂ«to Ă«shtĂ« mirĂ«, jo se na plotĂ«son nevojat po Ă«shtĂ« diçka”, pĂ«rfundon pensionisti. 

Faiku numëron 42 vite punë, por shteti e shpërblen çdo muaj me 17,000 lekë pension të pjesshëm. 

Sa pensionistë preken dhe kush përfiton më shumë?

Aktualisht, pensioni mesatar urban është 19,409 lekë, ndërsa pensioni mesatar rural është 11,709 lekë. Sipas angazhimit të qeverisë deri në fund të 2029 pensioni mesatar urban i plotë do të arrijë 40,000 lekë teksa pensioni minimal pritet të jetë 20,000 mijë lekë. 

Në Shqipëri ka 745,137 pensionistë. Nga ky total, vetëm 287,656 prej tyre marrin pensione të plota, ndërsa 343,763 të tjerë janë me pensione të pjesshme. Ndërkohë, rreth 113,718 mijë llogariten si pensione familjare dhe invaliditeti.

Burimi:ISSH

Kategoria e pensionit urban përbën grupin më të madh të pensionistëve në vend me 552,512 mijë të moshuar. Nga ky grup, vetëm një pjesë përfiton rritjen më të lartë, ata që kanë kontribuar me vite të plota pune, pra mbi 38 vite.  

  • 241,431 janĂ« pensione tĂ« plota urbane
  • 311,081 janĂ« pensione tĂ« pjesshme urbane

Referuar të dhënave të siguruara nga Faktoje.al, aktualisht rezultojnë 241 mijë pensionistë me vite të plota pune në qytet, pra më pak se një e treta e pensionistëve në vend. Kjo është kategoria që do të marrë rritjen prej 1,800 lekësh në muaj apo 21,600 lekë në vit. 

Ndërkohë, shumica e pensionistëve, ata me pensione të pjesshme, do të marrin vetëm 800 lekë shtesë. Një rritje modeste në raport me inflacionin dhe nivelin aktual të pensioneve. 

“Mekanizmi i indeksimit dhe shpĂ«rndarjes sĂ« shtesave fokusohet tek njĂ« grup i vogĂ«l pĂ«rfituesish, duke krijuar efekt iluziv tĂ« pĂ«rparimit, ndĂ«rsa shumica e pensionistĂ«ve mbeten me rritje qĂ« nuk kanĂ« ndikim tĂ« matshĂ«m nĂ« standardin e jetesĂ«s”,  argumenton eksperti pĂ«r ekonominĂ« dhe financat Eduard Gjokutaj pĂ«r Faktoje.al.

Në zonat rurale shifrat janë më të ulta. Totali i pensionistëve në fshat rezulton 87,907, nga të cilët 46,225 me pensione të plota dhe 32,682 me pensione të pjesshme. Këta përfitojnë rritje prej 1,000 lekësh.

“NĂ« terma praktikĂ«, plani nuk siguron konvergjencĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme drejt pensionit mesatar tĂ« premtuar dhe shpĂ«rblen vetĂ«m njĂ« minorancĂ«, duke lĂ«nĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« tĂ« moshuarve me pĂ«rfitime simbolike,” pĂ«rfundon Gjokutaj. 

PĂ«rfundim

Ndërsa premtimi për rritjen graduale deri në katërfishim krijon pritshmërinë e një transformimi të madh, të dhënat faktojnë se rritjen më të lartë e përfiton pjesa më e vogël e pensionistëve, ndërsa për të tjerët shtesa mbetet simbolike. 

Aktualisht, pensioni mesatar urban është 19,409 lekë, ndërsa pensioni mesatar rural është 11,709 lekë. 

400 eurot janĂ« tĂ« arritshme vetĂ«m pĂ«r pensionet e plota, qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« mĂ« pak se njĂ« tĂ« tretĂ«n e pensionistĂ«ve nĂ« vend. PĂ«r shumicĂ«n e tĂ« moshuarve, vlera prej “400 eurosh” mbetet e paarritshme.

The post Vetëm 1/3 e pensionistëve përfitojnë rritjen më të madhe të pensioneve appeared first on Faktoje.al.

↗

Paga minimale 500 €, qeveria pĂ«rgjysmon ndihmĂ«n e premtuar ndaj biznesit 

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi
Esmeralda Topi

Në një nga daljet e tij të fundit në rrjetet sociale mbi buxhetin e vitit të ardhshëm, kryeministri Edi Rama reklamoi rritjen e pagës minimale në 500 euro nga viti 2026 dhe kujtoi edhe një premtim të bërë gjatë fushatës elektorale për bizneset, që preken direkt nga ky vendim.

“Siç e kemi premtuar qeveria do tĂ« subvencionojĂ« pĂ«r njĂ« periudhĂ« nĂ«ntĂ« mujore me 90 milionĂ« euro edhe shtesĂ«n e kostos tĂ« sigurimeve pĂ«r tĂ« punĂ«suarit nĂ« sektorin privat”, deklaroi Rama mĂ« 5 nĂ«ntor. 

Në fakt, premtimi fillestar për subvencionimin e bizneseve ishte për një periudhë 18 mujore. Gjatë fushatës për zgjedhjet e përgjithshme parlamentare, Rama u kishte premtuar sipërmarrësve këtë lehtësi për një vit e gjysmë.

“SipĂ«rmarrĂ«sit do tĂ« jenĂ« detyruar tĂ« rrisin pagĂ«n minimale, por ne do t’u japim njĂ« lehtĂ«si qĂ« gjatĂ« 18 muajve pas pagĂ«s sĂ« parĂ«, shteti atyre nuk do t’u kĂ«rkojĂ« asnjĂ« detyrim tatimor mbi shtesĂ«n prej 100 eurosh”, premtoi Rama mĂ« 29 mars. 

Goditje për biznesin

Kryetari i Shoqatës së Eksportuesve, Alban Zusi, paralajmëron rritje të vështirësive për bizneset pas përgjysmimit të periudhës së subvencionit. Ai thekson se periudha 18-mujore ishte e domosdoshme për të amortizuar ndikimin e rritjes së pagës minimale.

“Afati 18 muaj ishte si njĂ« amortizator qĂ« biznesi tĂ« pĂ«rshtasĂ« kostot e tija dhe çmimet e shitjes me kĂ«tĂ« rritje tĂ« detyruar. VeçanĂ«risht kjo Ă«shtĂ« shumĂ« e ndjeshme pĂ«r bizneset prodhuese dhe ato eksportuese,” thotĂ« Zusi. 

Sipas tij, përgjysmimi i periudhës e detyron biznesin të përballojë gjithë barrën në kohë më të shkurtër dhe rrit rrezikun për ulje prodhimi dhe presion mbi eksportet.

“Ulja nĂ« 9 muaj, shto kĂ«tu edhe rĂ«nien e pandalshme tĂ« euros qĂ« e rrit nĂ« tĂ«rĂ«si koston e pagĂ«s sĂ« punonjesit duke i shtuar pas 9 muajsh edhe gjithĂ« barrĂ«n fiskale qĂ« e shoqĂ«ron kĂ«tĂ« rritje çfarĂ« do prodhojĂ« tjetĂ«r veçse rĂ«nie tĂ« mĂ«tejshme tĂ« prodhimit vendas e veçanĂ«risht vazhdimin e trendit rĂ«nĂ«s tĂ« eksporteve tĂ« viteve tĂ« fundit”, argumenton ai. 

Aktualisht të dhënat e Eurostat tregojnë se paga minimale në Shqipëri llogaritet 408 euro (45,540 lekë). Pavarësisht rritjeve graduale të dekadës së fundit, vendi mbetet i fundit në rajon dhe në Evropë, si në vlerë nominale, ashtu edhe në standardin e fuqisë blerëse. 

Burimi: Eurostat

Edhe kur merret nĂ« konsideratĂ« fuqia blerĂ«se, ShqipĂ«ria renditet e fundit nĂ« EvropĂ«. Çmimet e ushqimeve, energjisĂ« dhe qirave janĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« lartat nĂ« rajon, ndĂ«rsa tĂ« ardhurat minimale nuk mjaftojnĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar kostot bazĂ« tĂ« jetesĂ«s.

PĂ«rfundim

Mbështetja për biznesin pas rritjes së pagës minimale pritet të realizohet pjesërisht por jo në përputhje me premtimin fillestar. 

Nisur nga kĂ«to tĂ« dhĂ«na, premtimin e kryeministrit Edi Rama se ‘qeveria do tĂ« subvencionojĂ« pĂ«r njĂ« periudhĂ« nĂ«ntĂ« mujore me 90 milionĂ« euro edhe shtesĂ«n e kostos tĂ« sigurimeve pĂ«r tĂ« punĂ«suarit nĂ« sektorin privat’ e kategorizojmĂ« pjesĂ«risht tĂ« mbajtur, pasi fillimisht qeveria u angazhua pĂ«r njĂ« periudhĂ« 18- mujore. 

The post Paga minimale 500 €, qeveria pĂ«rgjysmon ndihmĂ«n e premtuar ndaj biznesit  appeared first on Faktoje.al.

↗

PropagandĂ« me 1 miliardĂ« € pĂ«r shĂ«ndetĂ«sinĂ« nĂ« 2026

✇Faktoje
By: Esmeralda Topi

Në një video të ditëve të fundit në rrjetet sociale, kryeministri Edi Rama tha se buxheti i shëndetësisë dhe i mirëqenies sociale për vitin e ardhshëm tejkalonte vlerën 1 miliard euro.

“Mu duk e udhĂ«s tĂ« ndaj me ju projektbuxhetin 2026 me mbi 1 miliardĂ« eurot e tij pĂ«r shĂ«ndetĂ«sinĂ« dhe mirĂ«qĂ«nien sociale”, deklaroi kryeministri. 

Mirëpo, financimi për shëndetësinë dhe mbrojtjen sociale nuk e tejkalon këtë vlerë. Madje nuk është as 1 miliardë euro.

Sipas projektbuxhetit zyrtar, totali i buxhetit për shëndetësinë dhe përkujdesjen sociale në 2026 është 82,5 miliardë lekë, që konvertohet në rreth 853 milionë euro. Nga përllogaritjet rezultojnë rreth 147 milionë euro më pak se ajo që deklaron kryeministri. 

“E gjithĂ« kjo qĂ« ndodh Ă«shtĂ« njĂ« propagandĂ« ‘extra’ pĂ«r veshĂ«t e qytetarĂ«ve”, shpjegon drejtori i Institutit pĂ«r Studime Ekonomike, Zef Preçi.  

“Pastaj pĂ«rse duhet pĂ«rmendur sikur po jep kursimet e jetĂ«s kur buxheti Ă«shtĂ« kontribut fiskal i pĂ«rbashkĂ«t, i tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«ve tĂ« vendit,”, shton mĂ« tej ai.

Edhe nëse shohim strukturën e buxhetit të shëndetësisë, vihet re një pabarazi e theksuar. Shërbimet e kujdesit dytësor (spitalet) marrin pothuajse gjysmën e totalit, 49.2%, ndërsa planifikimi, menaxhimi dhe administrimi kap vetëm 0,6%. Kujdesi parësor, që do të duhej të ishte baza e çdo sistemi shëndetësor funksional, merr vetëm 8,7%. Ndërkohë, përkujdesja sociale, që shpesh përmendet si shembull i mbështetjes, kap 33,6% të totalit. 

Burimi: Ministria e Financave

Shkurtim fondesh ndër vite

Megjithëse shëndetësia shpallet prioritet, në pesë vitet e fundit, fondet ndonëse të kufizuara janë ulur më tej përmes akteve normative. Nga viti 2021 deri në 2025, buxheti fillestar rritet, por aktet normative që vijnë më pas shpesh reduktojnë shumat reale që shkojnë në shëndetësi. 

“NĂ« shĂ«ndetĂ«si fondet janĂ« pakĂ«suar jo aq pĂ«r shkak tĂ« vĂ«shtirĂ«sive buxhetore apo pĂ«rparĂ«sive tĂ« tjera zhvillimore, por kryesisht pĂ«r shkak tĂ« kontrollit me dorĂ« tĂ« hekurt tĂ« prokurimeve. Tenderat anullohen nĂ«se paratĂ« nuk shkojnĂ« ‘aty ku duhet”, argumenton eksperti pĂ«r ekonominĂ« Zef Preçi. 

Burimi: Ministria e Financave

Rasti më tipik është viti 2023, ku u planifikuan 78 miliardë lekë, por në fakt u dhanë vetëm 74,4 miliardë. Një diferencë që përkthehet në më pak spitale, më pak shërbime dhe më pak mundësi për pacientët. 

Edhe këtë vit, vërehet se në tre akte normative, buxheti për shëndetësinë është reduktuar gradualisht nga 80,7 miliardë lekë në 80,2 miliardë. 

Burimi: Ministria e Financave

Reduktimin më të ndjeshëm e kanë pasur fondet për kujdesin parësor, që janë thelbësore për parandalimin dhe shërbimet bazë. Referuar aktit të fundit normativ, fianancimi është ulur ndjeshëm me gati 1.4 miliardë lekë. Edhe shërbimet e shëndetit publik kanë pësuar ulje me rreth 259 milionë lekë, ndërsa përkujdesja sociale ka mbetur pothuajse e pandryshuar. 

Krahasuar me planin fillestar është rritur vetëm financimi për spitalet me 1.2 miliardë lekë. Pjesa tjetër e sektorit është prekur nga shkurtimet.

PĂ«rfundim

Kjo nuk është hera e parë që kryeministri Rama përmend shifrën 1 miliard euro teksa i referohet financimit të shëndetësisë dhe mbrojtjes sociale. 

Edhe nĂ« mars tĂ« kĂ«tij viti, gjatĂ« fushatĂ«s pĂ«r zgjedhjet e pĂ«rgjithshme parlamentare, ai nĂ« rubrikĂ«n “Sy m’ Sy” ndau tĂ« njĂ«jtĂ«n shifĂ«r pĂ«r vitin aktual, duke deklaruar: “ShĂ«ndetĂ«si dhe mbĂ«shtetje sociale sot janĂ« 1 miliardĂ« euro, sot.”

Megjithatë, verifikimi i të dhënave buxhetore tregon se fondet reale për sektorin edhe këtë vit janë më të ulëta se 1 miliard euro.

NĂ«se do tĂ« merrnim pĂ«r tĂ« mirĂ«qenĂ« kĂ«tĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritur, i bie qĂ« kemi tĂ« paktĂ«n dy vite qĂ« po qĂ«ndrojmĂ« nĂ« vend numĂ«ro, me “1 miliardĂ«shin” qĂ« s’ndryshon asnjĂ«herĂ«.

  • Nisur nga verifikimi i kryer, deklaratĂ«n e kryeministrit Edi Rama se financimi i shĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« projektbuxhetin e 2026 tejkalonte vlerĂ«n 1 miliard euro, e kategorizojmĂ« tĂ« pavĂ«rtetĂ«.

The post PropagandĂ« me 1 miliardĂ« € pĂ«r shĂ«ndetĂ«sinĂ« nĂ« 2026 appeared first on Faktoje.al.

❌