Rritja më e frikshme e eksporteve të Kinës. Vendet po mbajnë radhë për të blerë mjetet dhe teknikat e shtetit të sigurisë të Partisë Komuniste Kineze, shkruan The Economist

 

“U takova me njerëzit më të dashur në rrugët e Serbisë: oficerë policie kinezë”, shkruan me entuziazëm një turist kinez në një artikull të publikuar nga një prej universiteteve të policisë në vendin e tij, për patrullimet e përbashkëta me policinë serbe në Beograd. “U ndjeva kaq i lumtur, i sigurt dhe krenar”, thotë ai.

Artikulli propagandistik përputhej në mënyrë të përsosur me vizionin e Kinës për sigurinë globale: një botë ku ajo ndihmon në “ruajtjen e paqes dhe sigurisë botërore”, duke respektuar “mosndërhyrjen në punët e brendshme”, në kontrast me mënyrat perëndimore të “unilateralizmit” dhe “përballjes mes blloqeve”.

Të paktën kështu e përshkroi iniciativën, kur e nisi atë në vitin 2022, lideri suprem i Kinës, Xi Jinping, të ashtuquajturën Nismë Globale për Sigurinë (GSI).

Që prej atëherë, Kina ka zgjeruar me ritme të shpejta aktivitetin e saj të sigurisë jashtë vendit, duke u ofruar qeverive të huaja trajnim policor dhe teknologji survejimi, me fokus te stabiliteti i brendshëm.

Kina po i ndihmon qeveritë jo vetëm të luftojnë kriminalitetin, por edhe të kontrollojnë qytetarët dhe të qëndrojnë në pushtet, dhe kjo po rezulton jashtëzakonisht e pëlqyer.

GSI, ashtu si tre nismat e tjera globale të Xi (për zhvillimin, qeverisjen dhe diversitetin kulturor), është në radhë të parë një përpjekje për të ndërtuar rrjete të reja ndikimi ndërkombëtar të përqendruara rreth Kinës.

Për këtë arsye ajo ka riformatuar një forum të vogël rajonal policor në ngjarjen më të madhe ndërkombëtare të sigurisë që organizon: Forumin Global të Bashkëpunimit për Sigurinë Publike.

Delegatë nga më shumë se 120 vende mblidhen për të diskutuar bashkëpunimin në fushën e sigurisë dhe për të admiruar teknologjitë policore të Kinës, përfshirë qentë robotikë.

Vitin e kaluar, organizatorët nisën “Indeksin Global të Sigurisë Publike”, i cili rendit vendet sipas vlerësimeve dukshëm arbitrare mbi indikatorë si kriminaliteti me armë, aksidentet rrugore dhe terrorizmi.

Performuesi më i mirë ishte Kina. SHBA-ja ishte në mënyrë të qëllimshme nën mesataren. Ishte një “riformatim i standardeve se çfarë do të thotë siguri dhe si duket ajo”, si dhe një përpjekje për të përcaktuar “shembullin e duhur për t’u ndjekur”, thotë Sheena Greitens nga Universiteti i Teksasit.

Ndikimi i Kinës në fushën e sigurisë publike po përhapet edhe në forma praktike.

Eksportet e teknologjisë së survejimit janë duke u rritur me ritme të larta. Dy firma kineze, Hikvision dhe Dahua, janë prodhuesit më të mëdhenj të kamerave të survejimit në botë, me një pjesë të kombinuar tregu 40%. Huawei furnizon sistemet e survejimit “Safe City” në më shumë se 100 vende.

Një hetim i fundit i InterSecLab, platformë hetimore dixhitale, zbuloi se kompania private kineze Geedge Networks u ka shitur qeverive të Etiopisë, Kazakistanit, Mianmarit dhe Pakistanit teknologji për kontroll të internetit, duke i ndihmuar t’i censurojnë dhe spiunojnë qytetarët e tyre.

 

 

Kina ka ofruar gjithashtu gati 900 sesione trajnimi për policinë dhe forcat e sigurisë së brendshme të 138 vendeve që prej vitit 2000, sipas një studimi të ri të Greitens, Isaac Kardon dhe Cameron Waltz në Carnegie Endowment for International Peace, institut kërkimor amerikan.

Numri vjetor i sesioneve është rritur gati dhjetëfish në dekadën e parë të qeverisjes së Xi, nga 14 në vitin 2010 në 138 në vitin 2019 (shih grafikun).

Ato ranë gjatë pandemisë së Covid-it dhe ende nuk janë rikthyer plotësisht në nivelet e mëparshme.

Shumica e programeve të trajnimit zhvillohen në akademi policie brenda Kinës, të cilat zakonisht presin grupe prej disa dhjetëra personash për disa javë ose muaj.

Ata mësojnë rreth sistemit të zbatimit të ligjit në Kinë, bëjnë vizita në zyrat lokale të sigurisë publike dhe ndjekin kurse mbi tema të specializuara si kontrolli kufitar apo siguria hekurudhore.

Shpesh fotografitë tregojnë drejtuesit e kursit duke u dhënë trajnerëve kopje të librit të Xi “Qeverisja e Kinës”. Ndonjëherë bëjnë edhe tai chi ose kaligrafi. Policia kineze gjithashtu vendoset në patrullime jashtë vendit me policitë e huaja.

Këtë vit një grup këshilltarësh kinezë shkoi në Ishujt Solomon për të promovuar “Modelin Fengqiao”, një sistem që daton që nga koha e Maos, ku fshatarët spiunonin njëri-tjetrin.

Vendet që marrin më shumë trajnim policor nga Kina janë fqinjët e saj, veçanërisht ato në Azinë Qendrore dhe Juglindore (shih hartën). Disa bashkëpunime datojnë me dekada, për shkak të shqetësimeve për sigurinë kufitare.

Azia Qendrore bën më shumë trajnim për antiterrorizmin, ndërsa Azia Juglindore bashkëpunon me Kinën për luftën kundër mashtrimeve dhe trafikimit.

Vendet e Afrikës janë gjithashtu pjesëmarrës të mëdhenj, ndoshta sepse Kina është e shqetësuar për mbrojtjen e investimeve të saj të mëdha të nismës Belt and Road në kontinent.

 

 

Më intriguese janë llojet e regjimeve me të cilat po punon Kina. Economist Intelligence Unit zbuloi se 82% e regjimeve autoritare kanë marrë trajnim policor nga Kina (shih grafikun).

Pothuajse një e treta e demokracive të plota kanë pasur gjithashtu trajnim policor kinez, megjithëse studiuesit e Carnegie thonë se ky bashkëpunim priret të jetë relativisht sipërfaqësor, si për shembull mësimi i gjuhës kineze për oficerët europianë për t’i ndihmuar ata të komunikojnë me homologët e tyre kinezë.

Shumica e trajnimeve të policisë kineze mësojnë aftësi të përgjithshme, si lufta kundër krimit kibernetik ose kundër narkotikëve.

Kjo nuk është shumë e ndryshme nga trajnimi që ofron SHBA-ja për policitë e huaja përmes Akademive të saj Ndërkombëtare të Zbatimit të Ligjit në Botsvana, El Salvador, Ganë, Hungari dhe Tajlandë.

Këto kanë diplomuar më shumë se 70,000 pjesëmarrës nga 100 vende që nga viti 1995.

Dallimi është se ndihma amerikane synon gjithashtu promovimin e demokracisë dhe nuk u jepet abuzuesve të të drejtave të njeriut. (Megjithëse këto ligje nuk janë zbatuar gjithmonë, dhe programet për promovimin e demokracisë u shkurtuan nën administratën Trump.)

 

 

A ka kushte

Kina, megjithatë, thotë se ndihma e saj nuk ka kushte. Kjo e ka bërë atë popullore te regjimet autoritare, demokracitë e pjesshme dhe regjimet hibride, të cilat kanë institucione të dobëta politike dhe zgjedhje problematike.

Tre të katërtat e demokracive të pjesshme dhe 86% e regjimeve hibride kanë marrë trajnim policor nga Kina.

Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht që Kina u mëson atyre të bëhen autoritare, megjithëse disa kurse adresojnë drejtpërdrejt sigurinë e regjimit, si mbrojtja e VIP-ave dhe kontrolli i trazirave. Shumica e studentëve të regjistruar në këto kurse janë oficerë policie nga regjime autoritare si Republika e Afrikës Qendrore, Mianmari dhe Guinea.

Megjithëse Kina pretendon se ndihma nuk është kushtëzuese, në realitet pritet që përfituesit të mbështesin pretendimet e saj territoriale mbi Tajvanin dhe territore të tjera.

A e bën angazhimi i sigurisë së Kinës qeveritë të sillen në mënyrë më autoritare? Varet nga prirjet e tyre. Një studim i fundit nga Erin Carter dhe Brett Carter në Universitetin e Kalifornisë Jugore zbulon se importet e teknologjisë së Huawei rrisin represionin dixhital në vendet autokratike, por nuk kanë efekt në vendet demokratike.

Kina po “ofron një të mirë publike duke krijuar njëkohësisht kapacitete potenciale represive”, thotë Greitens. Trajnimet dhe teknologjia e saj po plotësojnë nevoja të vërteta të shumë vendeve, dhe ato që kanë sisteme të forta ligjore dhe shoqëri civile të zhvilluara mund t’i përdorin këto mjete pa u zhvendosur drejt autoritarizmit.

Për qeveritë që priren drejt autoritarizmit, Kina është një lehtësim dhe një frymëzim. Kazakistani, për shembull, pas trazirave civile në vitin 2022, mbuloi rrugët e qytetit më të madh, Almaty, me mijëra kamera të prodhuara nga Kina, thotë Dana Malikova, eksperte kazake për të drejtat dixhitale.

Agjencitë e tij të sigurisë mund të jenë duke mësuar nga sistemet kineze të përdorura në Xinjiang, të cilat përdorin inteligjencën artificiale për të identifikuar dhe vendosur kufizime shtesë ndaj individëve të konsideruar potencialisht problematikë, edhe nëse nuk kanë kryer krime.

Në qershor, një aktivist kundër korrupsionit, Sanzhar Bokayev, u ndalua në aeroportin e Almaty pasi fytyra e tij ndezi një alarm në një bazë të dhënash policore për “personat e kërkuar”.

Mbështetja e Kinës për sigurinë nuk e bën domosdoshmërisht vendin më të qëndrueshëm. Etiopia është bërë më e monitoruar dhe më represive me ndihmën e Kinës, e cila ka trajnuar forcat e saj të sigurisë dhe kompanitë e së cilës kanë ofruar sisteme survejimi dhe censurimi të internetit.

Megjithatë, ajo sot qëndron buzë kaosit, me kryengritje që shpërthejnë në dy rajonet e saj më të populluara, tensione etnike gjithnjë e më të rënda dhe kërcënimin e një lufte të re me Eritrenë. Kjo është larg vizionit të paqes dhe stabilitetit që përshkruan GSI e Xi.

 

 

Paketa “bëje vetë” e shtypjes

Pjesa më “e zgjuar” e ndihmës së sigurisë së Kinës është mënyra se si ajo ka arritur t’u japë fuqi regjimeve autoritare pa promovuar haptazi autoritarizmin. Ajo paraqitet thjesht si ofruese mjetesh që qeveritë kliente mund t’i përdorin si të duan.

Në Serbi, shembja e një çatie stacioni hekurudhor të ndërtuar nga Kina, që vrau 16 persona në nëntor të vitit të kaluar, nxiti protesta masive që kanë tundur vendin për gati një vit.

Studentët protestues janë të indinjuar me BE-në që nuk mbështeti kauzën e tyre. (“BE-ja nuk bën asnjë kritikë për gjendjen e demokracisë në Serbi”, tha njëri prej tyre.) Megjithatë, 81% e serbëve e shohin Kinën pozitivisht, edhe pse ajo trajnon policinë e tyre dhe ka ofruar pajisjet e spiunazhit që aktivistët besojnë se përdoren për të shënjestruar protestuesit.

Në njëfarë mënyre kjo lidhet me faktin se Kina nuk pretendon të përfaqësojë një sistem të caktuar vlerash politike, siç bëjnë vendet perëndimore, dhe ajo është përmbajtur nga komentet për trazirat e brendshme të Serbisë.

Diplomacia e sigurisë së Kinës, pa vlera të deklaruara, është e vështirë për t’u sfiduar. Kjo shihet më qartë në Ishujt e Paqësorit.

Që kur kanë pranuar trajnim nga Kina, forcat policore në vende si Ishujt Solomon janë zhvendosur drejt një kulture të mbrojtjes së shtetit, në vend të popullit, thotë Mihai Sora nga Lowy Institute, institut australian.

Australia mund të konkurrojë vetëm duke hyrë në “garë dhuratash”, sipas Sorës: duke u ofruar policive lokale më shumë pajisje dhe ndihmë sesa Kina, me më pak kushte.

Kohët e fundit, qeveria e Ishujve Solomon ka filluar të flasë për krijimin e forcave të saj të armatosura, gjë që “askush nuk mendon se është ide e mirë”, por Australia mund të ndjehet e detyruar ta mbështesë, që të mos kërkojnë ndihmë nga Kina, thotë ai.

Kina u ofron fuqive të mesme mundësinë për të marrë njëkohësisht mbështetjen e Kinës për sigurinë e brendshme dhe asistencën e SHBA-së për mbrojtjen. Këtë e bëjnë vende si Vietnami dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.

Bota mund të jetë duke u zhvendosur drejt një “territori të pashkelur”, ku “dy lloje të ndryshme asistence sigurie mbivendosen, por drejtohen nga aktorë të ndryshëm”, thotë Greitens. Do të ishte një botë më transaksionale dhe më cinike, ku shtetet janë më të forta, por qytetarët më të dobët.

The post Porosisni këtu ju lutem appeared first on Revista Monitor.

PEKIN, 18 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Kina u bën thirrje Shteteve të Bashkuara të ndalojnë menjëherë armatimin e Tajvanit, në lidhje me paketën e dytë të shpallur nga administrata amerikane e Donald Trump, me vlerë 11 miliardë dollarë.

“Kina nxit Shtetet e Bashkuara të respektojnë parimin ‘Një Kinë’ dhe të ndalojnë menjëherë veprimet e rrezikshme për të armatosur Tajvanin”, komentoi zëdhënësi i ministrisë së Jashtme Guo Jiakun gjatë informimit të përditshëm.   /os/

The post PEKIN – Kina: SHBA të ndalojë menjëherë armatosjen e Tajvanit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Bashkimi Evropian do të zhvillojë bisedime të nivelit të lartë për të diskutuar për mbështetjen gjithnjë e në rritje të Pekinit për Moskën dhe për të shqyrtuar dëshmitë se Kina mund të jetë duke dërguar armë në Rusi për t’u përdorur në fushëbetejë në Ukrainë, thanë për Radion Evropa e Lirë tre diplomatë të bllokut.

Ministrat e jashtëm të 27 vendeve anëtare të bllokut do të mblidhen më 15 dhjetor për bisedime mbi thellimin e lidhjeve të Kinës me Rusinë, teksa një diplomat i BE-së tha se Brukseli e sheh “mbështetjen kineze në rritje”.

“Çfarë po shohim është se pa mbështetjen e Kinës për Rusinë në këtë luftë, Rusia ndoshta nuk do të ishte në gjendje të bënte atë që po bën”, i tha Radios Evropa e Lirë një diplomat i BE-së, duke folur në kushte anonimiteti.

Një tjetër diplomat i BE-së shtoi se takimi do të përqendrohet në informacionet e fundit për dërgesa të mundshme armësh kineze drejt Rusisë që po përdoren në Ukrainë.

Nëse konfirmohet, do të shënonte një nivel të ri mbështetjeje nga Pekini, përtej furnizimit të vazhdueshëm me mallra me përdorim të dyfishtë, civil dhe ushtarak, të cilat kanë forcuar përpjekjet luftarake të Kremlinit që nga nisja e pushtimit të plotë të Ukrainës në vitin 2022.

PEKIN, 15 dhjetor /ATSH/ – Kina po punon për ndërtimin e një treni revolucionar që pritet të udhëtojë më shpejt se avionët komercialë duke hapur një kapitull të ri në transportin me shpejtësi të lartë.

Projekti, i quajtur ”T-Flight”, synon shpejtësi deri në 965 km/h duke e tejkaluar një ”Boeing 737”, sipas ZMEScience. com

Treni bazohet në teknologjinë e levitacionit magnetik (maglev) dhe është projektuar të funksionojë brenda tubave me presion të ulët, çka redukton ndjeshëm rezistencën e ajrit dhe fërkimin.

Kjo qasje, e frymëzuar nga koncepti Hyperloop, e bën të mundur arritjen e shpejtësive pothuajse supersonike.

Sistemi i levitacionit përdor elektromagnetë të fuqishëm që e mbajnë trenin të ngritur mbi shina, duke eliminuar kontaktin fizik. Kjo teknologji përfshin dy metoda kryesore pezullimi, të cilat sigurojnë stabilitet dhe efikasitet në shpejtësi shumë të larta.

Në shkurt të vitit 2024, gjatë testimeve në një segment prove prej rreth dy kilometrash, ”T-Flight” arriti një shpejtësi prej 623 km/h, sipas medias shtetërore kineze.

Rezultatet konfirmuan se sistemi funksionon sipas objektivave të parashikuara nga projekti.

Faza e dytë e testimeve pritet të zhvillohet në një linjë rreth 60 kilometra  të gjatë, ku synohet arritja e shpejtësive deri në 1 000 km/h.

Nëse realizohet, kjo do të shkurtonte ndjeshëm kohën e udhëtimit mes qyteteve të mëdha kineze.

Megjithatë, projekti përballet me sfida të mëdha financiare dhe teknike, përfshirë ndërtimin e infrastrukturës së kushtueshme dhe garantimin e sigurisë në shpejtësi ekstreme.

Disa ekspertë mbeten skeptikë, por përvoja e Kinës në hekurudhat me shpejtësi të lartë e mban ”T-Flight” në vëmendjen e botës si një nga projektet më ambicioze të transportit modern./  /Ad.Ab./

The post FOKUS – Kina ideon trenin që udhëton më shpejt se një ”Boeing 737” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

“Nëse nuk gjej punë, nuk kthehem më sot në shtëpi” – këto janë fjalët e fundit të 32-vjeçarit që dyshohet se dogji veten ditën e sotme brenda makinës së tij në Llogara. Ai është identifkuar si Artjol Xhelo.  Raportohet se Xhelo është nga Ura Vajgurore e Beratit dhe në vitin 2023 ka dhënë dorëheqjen nga […]

The post “Nëse nuk gjej punë…” / Zbardhet biseda e fundit e ish-policit me familjarët para se të digjej në Llogara appeared first on BoldNews.al.

Një automjet është përfshirë nga flakët pasditen e kësaj të diele në dalje të Tiranës, pranë Rrethrrotullimit të Saukut. Mësohet se flakët kanë shkrumbuar thuajse totalisht mjetin, ndërsa siç mund të shikohet në foton e mësipërme tymi ka mbuluar zonën. Paraprakisht dyshohet se shkak për zjarrin është bërë një defekt teknik në mjet. Deri më […]

The post FOTO/ Shpërthen në flakë mjeti te Rrethrrotullimi i Saukut appeared first on BoldNews.al.

Kina po përdor armët tregtare të vetë SHBA-së për ta mposhtur atë. Ajo ka kaluar vite duke identifikuar dobësitë e Amerikës dhe duke i pakësuar të vetat, shkruan The Economist

 

Shtatë vjet më parë, kur lufta tregtare e SHBA-së me Kinën sapo kishte filluar, Ministria e Shkencës dhe Teknologjisë e Kinës bëri diçka të pazakontë.

Gazeta e saj zyrtare, e cila zakonisht kufizohej me artikuj lavdërues për arritjet e Kinës, publikoi në tre muaj 35 artikuj që shpjegonin dobësitë e vendit.

Secili prej tyre shqyrtonte një “pikë bllokimi”, një teknologji thelbësore për ekonominë që Kina nuk mund ta prodhonte vetë duke e detyruar të mbështetej në importe të huaja.

Seria, me titull “Çfarë po na mbyt?”, ishte një ushtrim i jashtëzakonshëm vetëkritike. Ajo shënoi gjithashtu një pikë kthese, e cila në atë kohë kaloi pothuajse pa u vënë re jashtë Pekinit.

Kina kishte kuptuar se lufta tregtare nuk kishte të bënte vetëm me tarifat doganore, por edhe me cenueshmërinë.

Ajo katalogoi dobësitë e saj dhe më pas nisi të identifikonte ato të SHBA-së. Shtatë vjet më vonë, kjo largpamësi po jep frytet e saj.

Donald Trump u takua me homologun kinez, Xi Jinping, në Korenë e Jugut, takimi i parë midis dy liderëve që prej rikthimit të Trump në Shtëpinë e Bardhë.

Takimi rezultoi në arritjen e një marrëveshjeje tregtare njëvjeçare. Deri në kohët e fundit, ky takim pritej të ishte i qetë, për të konfirmuar armëpushimin tarifor që është në fuqi që nga vera dhe për të hapur rrugën për një marrëveshje tregtare më ambicioze vitin e ardhshëm.

Por, pak javë më parë, për habinë e Trump dhe të pothuajse të gjithëve, Kina shpalli kontrollet e saj më të ashpra të eksportit deri më sot, duke i dhënë vetes fuqinë për të ndërprerë zinxhirët e furnizimit amerikan.

Pasuan kërcënime të zemëruara kundërpërgjigjeje nga Trump dhe një lojë fajësimi e ashpër.

A po përgjigjej Kina, siç pretendonin zyrtarët e saj, ndaj provokimeve amerikane? Apo po shkaktonte qëllimisht kaos në ekonominë globale, siç argumentonte administrata e Trump?

Në fakt, vetëbesimi i Kinës pasqyron një të vërtetë tronditëse: ajo po fiton luftën tregtare me SHBA-në.

Ajo ka shpikur forma të reja presioni ekonomik, të frymëzuara nga metodat amerikane, por më efektive; po i dekurajon vendet e treta që të rreshtohen me Amerikën dhe po forcon pozitat e Xi në vend.

Por fitoret në luftërat tregtare rrallëherë janë të plota ose të përhershme. Kina duhet të tregojë kujdes që të mos e teprojë me përparësinë e saj, përndryshe sukseset mund t’i kthehen në dëm.

Që nga vendosja e tarifave të para të vogla nga Trump në vitin 2018, zyrtarët kinezë kanë përsëritur të njëjtën thënie: “Nëse doni të luftoni, do t’ju luftojmë deri në fund.

Nëse doni të bisedoni, dera jonë është gjithmonë e hapur”. Në praktikë, theksi i Kinës po zhvendoset qartësisht drejt luftës.

 

Në një situatë të vështirë

Bisedimet arritën vetëm deri diku: marrëveshja tregtare e negociuar gjatë presidencës së parë të Trump ishte e pamundur që në fillim.

Për më tepër, SHBA-ja, si nën Trump, ashtu edhe nën Joe Biden, vendosi gjithnjë e më shumë kufizime mbi eksportet drejt Kinës.

Pekini arriti në përfundimin, jo pa arsye, se Amerika nuk kishte ndër mend të bënte paqe. Ai gjithashtu beson se Trump ka më shumë gjasa të përgjigjet ndaj presionit sesa ndaj lëvdatave apo vetëpërmbajtjes.

Nëse lufta do të kishte të bënte vetëm me tarifat, Kina ndoshta do ta kishte humbur. SHBA eksportoi në Kinë mallra me vlerë 140 miliardë dollarë në vitin 2024; ndërsa Kina i dërgoi SHBA-së 440 miliardë dollarë mallra.

Kjo i jep Amerikës tri herë më shumë objektiva për të goditur. Por Kina ka gjetur mënyra të tjera për të luftuar.

Sistemi politik i Kinës u jep zyrtarëve të saj më shumë mundësi. Merrni për shembull sojën, që deri vonë ishte importi më i madh nga SHBA-ja.

Qeveria thuhet se ka urdhëruar blerësit kinezë të zhvendosin të gjitha blerjet drejt vendeve të tjera, kryesisht Brazilit dhe Argjentinës, duke lënë prodhimin amerikan të kalbet në fusha, një “akt armiqësor ekonomik”, siç e cilëson Trump.

Hetimet antitrust ndaj korporatave të mëdha amerikane si Google, DuPont, Nvidia dhe Qualcomm janë shtuar gjatë vitit të fundit, paralelisht me rritjen e tensioneve.

Por arma më efektive e Kinës ka qenë imitimi i kontrolleve të eksportit të SHBA-së. Një shembull domethënës ndodhi në dhjetor, në ditët e fundit të presidencës së Biden.

Vetëm 24 orë pasi Amerika shpalli kufizime të reja mbi eksportet e çipave kompjuterikë drejt Kinës, Pekini ndaloi eksportet drejt SHBA-së të galiumit, germaniumit dhe antimonit, të gjithë elemente të përdorura në prodhimin e pajisjeve të teknologjisë së lartë.

Nëse Trump do t’i kishte kushtuar vëmendje, ai do ta kishte parë këtë episod si paralajmërim.

Në prill, pasi Trump shpalli tarifa të ashpra në “Ditën e Çlirimit”, Kina dhe SHBA-ja u përfshinë në një përplasje pothuajse komike me kundërmasa reciproke, që çuan të dy vendet të vendosnin tarifa mbi 100% mbi produktet e njëra-tjetrës. Ky përshkallëzim dominonte titujt e lajmeve.

Por më e rëndësishme në planin afatgjatë ishte vendimi i Kinës për të kufizuar eksportet e shtatë elementeve të rrallë dhe magneteve të lidhura me to, që përdoren në armë, makina dhe elektronikë.

Eksportuesit kishin nevojë për licenca për të dërguar minerale të rralla jashtë vendit dhe blerësit amerikanë mbetën të përjashtuar.

“Ne thjesht nuk do të tolerojmë më që SHBA të na godasë, dhe besojmë se kemi aftësinë të kundërpërgjigjemi”, thotë Tu Xinquan nga Universiteti i Biznesit dhe Ekonomisë Ndërkombëtare në Pekin.

 

 

Kina kishte identifikuar një pikë bllokimi që shkaktonte probleme serioze në SHBA. Mineralet e rralla përdoren pothuajse në çdo produkt të teknologjisë së lartë.

Megjithëse janë mjaft të zakonshme në aspektin gjeologjik, Kina dominon nxjerrjen dhe pothuajse ka një monopol në rafinimin e tyre.

Ndërsa rezervat jashtë Kinës po pakësoheshin, kompanitë paralajmëronin se fabrikat e tyre së shpejti do të detyroheshin të ndalonin prodhimin. SHBA-ja u tërhoq.

Ajo ra dakord të ulte tarifat mbi mallrat kineze në 30% si pjesë e një armëpushimi 90-ditor, i cili më pas u zgjat. Kina uli tarifat e saj mbi mallrat amerikane në 10% dhe rifilloi eksportet e elementeve të rralla.

Javët e fundit kanë sjellë një tjetër valë armiqësish. Në fund të shtatorit, zyra amerikane e sanksioneve zgjeroi listën e zezë për të përfshirë filialet me shumicë të kompanive të ndaluara.

Zyrtarët amerikanë thanë se thjesht po mbyllnin një boshllëk ligjor, por Kina e konsideroi këtë si një përshkallëzim të madh, pasi ndikonte mbi mijëra kompani. Amerika gjithashtu po avanconte me tarifat e reja ndaj anijeve të prodhuara në Kinë që përdorin portet amerikane, pavarësisht kundërshtimeve të Pekinit.

Më 9 tetor, Kina e çoi kontrollin e saj të eksportit në një nivel të ri, duke krijuar një regjim global licencimi për pothuajse të gjitha mineralet e rralla tokësore, si dhe për teknologjitë e prodhimit të tyre dhe për bateritë me jone litiumi.

Nëse zbatohet në mënyrë të rreptë, Kina mund të diktojë pothuajse se cilat produkte të teknologjisë së lartë do të prodhohen jashtë kufijve të saj dhe nga kush. Sean Stein, nga Këshilli i Biznesit SHBA–Kinë, thotë se Kina në thelb po e “tall” Amerikën.

Kufizimet amerikane mbi eksportin e gjysmëpërçuesve ishin krijuar për ta ndaluar Kinën të prodhonte çipa më të vegjël se 14 nanometra. Kontrolli i ri kinez mbi elementet e rralla vendoste mbikëqyrje shtesë për eksportet e përdorura në prodhimin e këtyre çipave.

“Ata po dërgojnë mesazhin se ka ardhur koha për hakmarrje”, – thotë Stein.

Ajo që e bën kontrollin e eksporteve kaq të fuqishëm për Kinën është pesha e saj industriale. Prodhimi i saj industrial, 35% e totalit global, është trefishi i atij të SHBA-së dhe më i madh se ai i tetë vendeve të tjera së bashku.

Deri në fillim të viteve 2000, prodhuesit kinezë ishin më të varur nga materialet amerikane sesa kompanitë amerikane nga ato kineze.

Deri në vitin 2020, kjo marrëdhënie ishte përmbysur, madje më tepër: prodhuesit amerikanë janë tre herë më të varur nga inputet kineze sesa anasjelltas, sipas ekonomistit të tregtisë Richard Baldwin.

SHBA tani kryeson vetëm në disa fusha kritike, ku më të rëndësishmet janë gjysmëpërçuesit e teknologjisë së lartë. Por Kina po derdh para në industrinë e çipave dhe po bën përparime, duke zbutur gradualisht efektin e kufizimeve amerikane.

Sa u përket elementeve të rralla, situata është e kundërta: Amerika ka vetëm një minierë aktive dhe pothuajse asnjë kapacitet rafinimi.

Një partneritet prej 3 miliardë dollarësh me Australinë, i nënshkruar më 20 tetor, synon ta ndryshojë këtë, por ndërtimi i minierave dhe impianteve të reja të përpunimit mund të zgjasë deri në pesë vjet.

Kina e sheh këtë “si një asimetri e përkohshme ndikimi në favorin e saj”, – thotë Feng Chucheng nga Hutong Research, një firmë kërkimore kineze.

Thënë hapur, kufizimet amerikane mbi çipat janë problem për Kinën, por kontrollet e saj mbi elementet e rralla rrezikojnë të paralizojnë SHBA-në.

Një fuqi e tillë vjen me rreziqe. Është e lehtë të argumentohet se Kina mund ta ketë tepruar. Regjimet e saj të licencimit zbatohen në shkallë botërore, jo vetëm ndaj Amerikës.

Kjo ka shqetësuar vendet e treta. Deri në shtator, Kina kishte miratuar vetëm 19 nga 141 kërkesa europiane për licenca, me gjasë, një shtrëngim i qëllimshëm. Sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent, flet për nevojën për të mobilizuar vende të tjera që të çlirohen nga ndikimi i Kinës.

Kina po llogarit që administrata Trump nuk do të arrijë shumë përparim. Përpjekjet e saj për t’u koordinuar me Australinë, Kanadanë, Europën dhe Indinë duken hipokrite pas muajsh sulmesh tarifore ndaj tyre.

Një provë e hershme është mosmarrëveshja për kontrollin e Nexperia, një prodhues çipash me pronësi kineze dhe seli në Holandë. Qëllimi i Kinës, në fund të fundit, është të bëjë që vendet të kenë po aq frikë nga përplasja me të, sa kanë nga sfidimi i SHBA-së.

Rregullimi i kësaj politike është i vështirë. Lëvizjet tepër agresive mund të nxisin një reagim të fortë ndërkombëtar, duke dëmtuar eksportuesit kinezë. Tashmë grupi i shtatë vendeve të pasura (G7) po punon për të krijuar alternativa ndaj Kinës për materialet kritike. Megjithatë, Pekini nuk ka arsye për t’u frikësuar.

Ende në vitin 2023, G7 ra dakord për një “plan me pesë pika” për të kufizuar dominimin e Kinës në elementet e rralla, por deri tani ka pak për të treguar.

Disa nga vonesat e Kinës në dhënien e licencave lidhen me vështirësinë e ngritjes së një sistemi kaq të ndërlikuar nga e para. Por burokratët gjithashtu kanë kërkuar informacione për përdoruesit finalë.

Ata u kanë kërkuar disa blerësve të huaj të ngarkojnë foto të fabrikave të tyre, për shembull, për të provuar se nuk kanë lidhje me industrinë e mbrojtjes.

Sistemi, nëse zbatohet sipas përshkrimit, do të ishte një shtesë e rëndë për rregullat e tregtisë botërore. Regjimi amerikan i kontrollit të eksporteve supozon se kompanitë janë të pafajshme derisa të provohet e kundërta. Në rastin e Kinës, çdo kompani duhet të provojë pafajësinë e saj.

“Nëse lexon kontrollin e Kinës fjalë për fjalë, ai është shumëfish më agresiv sesa çdo gjë që SHBA ka bërë ndonjëherë”, thotë Gerard DiPippo nga instituti kërkimor RAND Corporation.

Edhe pse pas Samitit të Koresë së Jugut, Kina ra dakord për heqjen e kufizimeve në eksportet e metaleve të rralla, ajo tashmë ka dëshmuar se mund t’i shkaktojë dëme të mëdha ekonomisë amerikane.

Një element veçanërisht domethënës i kontrolleve të saj të reja të eksportit është përfshirja e baterive me jone litiumi, të cilat janë thelbësore si për automjetet elektrike, ashtu edhe për rrjetet energjetike.

Nëse Kina dëshiron të përdorë fuqinë e saj industriale si armë, ajo mund të shkojë përtej elementeve të rralla.

Suksesi i Kinës në luftën tregtare po forcon gjithashtu autoritetin e Partisë Komuniste në vend. Vendimi i administratës Trump për ta goditur Kinën me tarifa u bazua, pjesërisht, në besimin se ekonomia e saj ishte në gjendje të rëndë dhe presioni i jashtëm do ta detyronte të kërkonte mëshirë.

Vetëm këtë muaj, Bessent deklaroi se vendimi i Kinës për të vendosur kontrolle eksporti ishte “një shenjë e dobësisë së saj ekonomike”. Si ai, ashtu edhe Trump, kanë thënë se Kina ose është tashmë në një rënie ekonomike, ose mund të përfundojë në të tillë nëse nuk tërhiqet.

Ata gabohen. Ekonomia kineze, megjithëse e zhytur në krizën e pasurive të paluajtshme dhe përballë deflacionit, ka fusha me vitalitet. Ashtu si vetë SHBA, edhe ajo po përjeton një bum në Inteligjencën Artificiale, me shpenzime në rritje në çdo gjë që lidhet me IA.

Një indeks i 300 kompanive më të mëdha kineze është rritur pothuajse me 20% këtë vit, një kontrast i fortë me fillimin e luftës tregtare në 2018.

Sigurisht, ekonomia nuk përkufizohet vetëm nga bursa, por performanca e saj kundërshton narrativën e një recesioni të thellë.

Më thelbësore është mënyra se si lufta tregtare ka përforcuar obsesionin e Xi për të mbrojtur Kinën dhe për të forcuar ofensivën e saj ndaj Amerikës.

“Në vend që të vrapojë drejt bisedimeve, tani Xi është ai që po lëviz dhe Shtetet e Bashkuara po përpiqen të mbajnë hapin”, – thotë Jon Czin nga Instituti Brookings.

“Nuk duket sikur Trump është ai që e kontrollon situatën tani dhe kjo është ajo që dëshiron Kina. Xi po drejton dinamikën”.

Një kritikë e zakonshme ndaj Xi është se qeverisja e tij ka qenë e dëmshme për ekonominë. Bizneset private janë ankuar për qasjen e tij shtetërore dhe janë prekur nga goditjet në sektorin financiar, të pasurive të paluajtshme dhe teknologjisë.

Por sfidimi i Amerikës dhe i “ngacmimeve” të saj ekonomike duket se është jashtëzakonisht popullor, gjykuar nga rritja e postimeve patriotike dhe videove të shkurtra në rrjetet sociale.

Ren Yi, një bloger proqeveritar me audiencë të madhe, e përmblodhi këtë frymë në një artikull shumë të lexuar dhe shpërndarë në rrjetet sociale.

“Vëzhguesit me sy të mprehtë e dinë se Amerika i ka luajtur tashmë pothuajse të gjitha letrat e saj dhe pret t’i hedhë me padurim të gjitha në tavolinë”, shkroi ai. “Por Kina sapo ka filluar të luajë dhe ende ngurron t’i tregojë letrat e saj”.

Çfarë mund të përfaqësojë fitorja për Kinën? Ajo duhet të veprojë me kujdes.

Kina ka ende dobësi: Amerika mund të ndalojë dërgesat e motorëve të avionëve ose, siç ka lënë të kuptohet Trump, të kufizojë eksportin e softuerëve të avancuar që Kina ka nevojë për projektimin e gjysmëpërçuesve.

Më shqetësuese për Kinën, ajo nuk ka asnjë përgjigje ndaj fuqisë së SHBA-së mbi financat globale. Amerika mund të ndërpresë rëndë tregtinë dhe investimet ndërkombëtare të Kinës duke ndaluar bankat e mëdha kineze të tregtojnë në dollarë.

Suksesi do të vijë nga tregimi i vendosmërisë pa e poshtëruar Trump.

Në prag të takimit në Korenë e Jugut, këshilltarët kinezë sinjalizuan se nuk ishin me nxitim për të nënshkruar një marrëveshje tregtare. Në vend të kësaj, ata dëshironin rikthimin e një dialogu më të qetë mes dy superfuqive.

Pavarësisht marrëveshjes së arritur, tarifat nuk do të zhduken, por të paktën nuk pritet të rriten më tej, një garanci që do të mirëpritej nga bizneset në të dyja anët.

Të dyja qeveritë mund të bien gjithashtu dakord të zbusin kontrollet e tyre të eksportit. Si gjest mirëbesimi, Kina do të rifillonte blerjet e sojës, një hap që Trump e dëshiron dhe që Kina mund ta bëjë lehtësisht.

Kërcënimet, kundërkërcënimet dhe përshkallëzimet e vitit të kaluar kanë marrë fund, të paktën përkohësisht.

 

 

Faza e re e luftës tregtare SHBA–Kinë

Një armëpushim i zgjatur do t’u jepte të dy vendeve kohë për t’u përgatitur për fazën e ardhshme të luftës së tyre tregtare, e cila në fund do të rikthehet.

Zyrtarët amerikanë tani e kanë një vlerësim më të qartë të cenueshmërive të tyre, që përfshijnë bateritë, përbërësit farmaceutikë dhe më shumë.

Zvogëlimi i tyre do të kërkojë vite dhe fonde të mëdha. Doshi flet për nevojën e një “shkalle aleate”: nëse Amerika bashkëpunon me vende të tjera, nga G7 deri tek India, mund të kapërcejë lehtësisht fuqinë industriale të Kinës.

Por kjo kërkon që Shtëpia e Bardhë të jetë e përkushtuar ndaj bashkëpunimit me aleatët, diçka që nuk është ndër pikat e forta të Trump.

Edhe Kina ka një rrugë të gjatë përpara. Përveç përpjekjeve për të zotëruar gjysmëpërçuesit, ajo po garon për epërsi në Inteligjencën Artificiale. Për më tepër, do t’i duhet të përballet me dy sfida të krijuara vetë.

E para është e brendshme. Shtytja për vetëmjaftueshmëri kërkon investime të mëdha kapitale, të cilat kanë zhvendosur burime nga konsumi.

Lufta tregtare e ka përkeqësuar këtë gjendje. Ndërtimi i kapaciteteve shtesë, subvencionimi i fabrikave të çipave, krijimi i rezervave të materialeve kritike, të gjitha këto kushtojnë para që mund të ishin përdorur për të rritur pensionet ose për të përmirësuar kujdesin shëndetësor.

Në një moment, Xi mund të detyrohet të zgjedhë midis përparësisë për vetëmjaftueshmëri dhe nxitjes së konsumit për të stabilizuar rritjen. Lufta tregtare mund të fitohet, por nuk është e lirë.

Sfida e dytë ka të bëjë me marrëdhëniet ndërkombëtare. Shtatë vjet më parë, Kina kishte frikë se do të shtyhej në qoshe nga SHBA-ja. Sot ajo përballet me një problem të ndryshëm: si të përdorë ndikimin e saj të ri pa bërë që vendet e tjera të ndihen të kërcënuara dhe të kërkojnë strehë tek Amerika.

Që Kina po përballet me këtë dilemë, dhe jo më me frikën e një sulmi tregtar amerikan, tregon sa shumë është zhvendosur ekuilibri. Por vetëbesimi i tepruar bart rreziqet e veta.

The post Në formë të mirë fizike appeared first on Revista Monitor.

Një nënë dhe bija e saj i shpëtuan mezi mbytjes në Francë kur makina që po drejtonin u zhyt në një pishinë të mbyllur në një qendër sportive. Aksidenti i rëndë ndodhi të mërkurën në mbrëmje në La Ciotat, pranë Marsejës.

Sipas autoriteteve lokale, shoferja 38-vjeçare po përpiqej të manovronte makinën e saj, një Jaguar XF, në parkingun e qendrës së kohës së lirë komunale kur dyshohet se ngatërroi frenën me pedalin e gazit. Mjeti përshpejtoi, kaloi shpatin pas vendit të parkimit dhe më pas goditi një gardh mbrojtës, të cilin e shkatërroi.

Makina më pas u përplas përmes fasadës prej xhami të ndërtesës dhe vazhdoi vrapin e saj të çmendur për të paktën 30 metra përpara se të përfundonte në pishinën e brendshme 25 metra të gjatë. Në kohën e aksidentit, rreth 20 persona ishin në ujë.

Nëna dhe vajza e saj 5-vjeçare mbetën të bllokuara brenda makinës, e cila u fundos në pishinë. Dy roje bregdetare, me ndihmën e një qytetari që ndodhej në vendngjarje, arritën t’i nxirrnin dy pasagjerët nga automjeti nën ujë, duke parandaluar më të keqen.

Aksidenti ndodhi në orën 20:50, ndërsa informacionet tregojnë se rojet bregdetare kishin mbërritur në pishinë vetëm rreth 20 minuta më parë, me qëllim që ta hapnin pishinën për ata që laheshin në mbrëmje.

Nuk pati lëndime serioze nga incidenti. Një burrë pësoi lëndime të lehta nga thyerja e xhamit, ndërsa nëna dhe fëmija u dërguan në spital si masë paraprake, ku u konstatua se ishin në gjendje të mirë shëndetësore.

The post Skena tmerri në Francë, makina bie në pishinë me nënën dhe vajzën e saj të mitur appeared first on iconstyle.al.

PEKIN, 11 dhjetor /ATSH-DPA/- Qeveria kineze kritikoi sot vendimin e Meksikës për të vendosur tarifa importi deri në 50% për rreth 1,500 mallra nga Kina dhe vende të tjera.

“Pekini do të monitorojë nga afër hapat e ardhshëm të Meksikës”, tha Ministria Kineze e Tregtisë.

Tarifat e reja do të hyjnë në fuqi në janar, pasi parlamenti meksikan i miratoi ato me propozim të presidentes, Claudia Sheinbaum.

Qeveria e saj planifikon të përdorë detyrimet e importit për të mbrojtur industrinë e vendit të Amerikës Latine, pjesërisht për shkak të ndikimit të politikës tregtare të SHBA-së në Meksikë.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump ka akuzuar vendin fqinj si një “portë hyrëse” për produktet kineze në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Tregtia midis SHBA-së, Meksikës dhe Kanadasë është kryesisht pa taksa – sipas Marrëveshjes SHBA-Meksikë-Kanada, e cila hyri në fuqi në vitin 2020.

Tarifat e reja ndikojnë në 8,6% të importeve totale të Meksikës, me vlerë 52 miliardë dollarë.

Taksat janë planifikuar për mallra të tilla si automjete, pjesë automjetesh, çelik dhe alumin nga vendet me të cilat Meksika nuk ka marrëveshje të tregtisë së lirë.

SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian nuk preken nga këto tarifa.

“Kina, gjithmonë i ka kundërshtuar tarifat unilaterale dhe shpreson që Meksika do të korrigjojë “praktikën e saj të gabuar” të unilateralizmit dhe proteksionizmit”, tha ministria në Pekin. //a.i/

 

The post PEKIN – Kina kundërshton tarifat e reja të Meksikës ndaj importeve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Ish-drejtuesi i China Huarong International Holdings, Bai Tianhui, është ekzekutuar nga autoritetet kineze, pasi u shpall fajtor për marrjen e ryshfeteve në vlerë rreth 155 milionë dollarë. Sipas mediave shtetërore të Kinës, Bai kishte përfituar shuma të mëdha në këmbim të favoreve në projekte blerjesh dhe financimesh, midis viteve 2014 dhe 2018. Kompania ku ai […]

The post Mori ryshfet 155 mln dollarë, ekzekutohet ish-bankieri i lartë në Kinë appeared first on BoldNews.al.

PARIS, 8 dhjetor /ATSH/ – Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, e ka përfunduar një udhëtim në Kinë, ku mes tjerash kërkoi ndihmën e Pekinit që t’i bëjë presion Rusisë për t’u pajtuar për një armëpushim në Ukrainë, teksa rriten përpjekjet diplomatike të Perëndimit për t’i dhënë fund luftës.

Mirëpo analistët dhe zyrtarët evropianë me të cilët ka biseduar Radio Evropa e Lirë, kanë dyshime nëse Pekini do t’i çojë në fund thirrjet e Perëndimit ashtu që presidenti rus, Vladimir Putin, të heqë dorë nga kërkesat e tij dhe të marrë fund konflikti i nisur gati katër vjet më parë.

Ndonëse pati shumë simbolika dhe fokus në mundësitë tregtare, vizita e Macronit nuk përfundoi me ndonjë rezultat të madh. Ekspertët nuk besojnë se Kina do ta tërheqë mbështetjen që i ka ofruar Rusisë përgjatë gjithë luftës dhe Xi Jinping ka pak arsye t’i kërkojë Putinit që të pajtohet për paqe dhe të pranojë plane që lideri rus tashmë i ka hedhur poshtë.

Plani origjinal amerikan për paqe, prej 28 pikash, lidhur me përfundim të luftës, është përshkruar në Ukrainë si tejet i favorshëm për Rusinë, ndonëse propozimi është përditësuar në mënyrë që aty të përfshihen edhe shqetësimet e Kievit.

“Nuk besoj se ekziston ndonjë shtysë për Pekinin që të angazhohet në tentimet për t’i dhënë fund luftës”, ka thënë Claus Soong, analist në Institutin MERICS me seli në Berlin.

Pasi është mirëpritur me qilim të kuq dhe ushtri në Pekin, më 4 dhjetor, Marconi ka paralajmëruar në takimin me Xinë për presionin në sistemin politik ndërkombëtar të nxitur nga lufta në Ukrainë dhe nevojën e arritjes së paqes afatgjatë.

“Po përballemi me rrezikun e shpërbërjes së rendit ndërkombëtar që ka rezultuar me paqe në botë për dekada, dhe në këtë kontekst, dialogu mes Kinës dhe Francës është më i nevojshëm se kurrë”, ka thënë Macron.

Presidenti francez i ka bërë thirrje Xisë që të angazhohet në përpjekjet evropiane për të” arritur, sa më shpejt që është e mundur, një armëpushim në formën e moratoriumit në sulme që shënjestrojnë infrastrukturën kritike”.

Xi nuk i është përgjigjur në mënyrë direkte thirrjes së Macronit, por ka thënë se “Kina mbështet të gjitha përpjekjet në drejtim të paqes” dhe ka bërë thirrje për një marrëveshje të pranueshme për të gjitha palët.

Pekini nuk i është referuar kurrë si luftë pushtimit të nisur nga Moska në Ukrainë më 2022, dhe e ka quajtur atë “konflikt”. Pavarësisht shumë thirrjeve të zyrtarëve evropianë që Kina ta frenojë Moskën, pozicioni i Pekinit ka mbetur i njëjtë.

“Kina mund t’i shkaktojë dëm shumë serioz ekonomik Bashkimit Evropian”, ka thënë Yurii Poita nga Qendra për Studime mbi Ushtrinë, Konvertimin dhe Çarmatosjen, me bazë në Kiev, në disa përgjigje për Radion Evropa e Lirë.

“Për këtë arsye thirrjet e Macronit për Kinën që të ketë ndikim në Rusi janë thuajse simbolike. Askush në Evropë nuk beson që Pekini do të reagojë”.

Pse shkoi Macroni në Kinë?

Lidhjet ekonomike kanë qenë arsyeja kryesore për udhëtimin e Macronit, e cila ka përfunduar më 5 dhjetor me një vizitë në qytetin Çengdu, bashkë me Xinë.

Para udhëtimit, zyrtarët francezë kanë ndarë të dhëna të reja me gazetarët në Bruksel, lidhur me mungesën e madhe të balancit tregtar mes Francës dhe Kinës, duke përfshirë deficitin prej 47 miliardë eurosh, shifër dyfish më e madhe sesa një dekadë më parë.

Këta zyrtarë kanë thënë se qëllimi i tyre është t’i ribalancojnë këto qarkullime tregtare” gjatë vizitës. Bashkë me Macronin kanë qenë 35 udhëheqës të kompanive franceze – prej prodhuesve të konjakut e deri te kompanitë tjera më luksoze.

Takimi në kryeqytetin kinez më 4 dhjetor ka rezultuar më 12 marrëveshje për bashkëpunim që mbulojnë fushat si moshimi i popullsisë, energjia bërthamore, ruajtja e pandave, por nuk është bërë e ditur asnjë shifër monetare.

Bashkimi Evropian me 27 vende anëtare, ka deficit të madh tregtar me Kinën: mbi 300 miliardë euro vetëm vitin e kaluar.

Analistët besojnë se Pekini mund t’i shfrytëzojë lidhjet miqësore me Francën për ta zgjerur ndikimin brenda BE-së, mirëpo është i bllokuar momentalisht nga paaftësia për t’i ofruar Parisit koncensione të mëdha.

Një porosi e shumëpritur e aeroplanëve Airbus nuk pritet të ecë përpara, pasi mund të ndikojë në diskutimet e vazhdueshme tregtare mes Kinës dhe Shteteve të Bashkuara, të cilat po i kërkojnë Kinës të bëjë porosi të reja të aeroplanëve amerikanë Boeing.

“Miqësia me kalkulime” mes Kinës dhe Rusisë

Kina vazhdon të jetë tregu kryesor për eksportuesit evropianë – prej aviacionit deri te kimikatet industriale – dhe është bërë treg edhe më i rëndësishëm pas vendosjes së tarifave amerikane në importet evropiane.

Kina është edhe shteti që e furnizon Evropën me materiale të rralla dhe minerale të rralla të tokës, duke e bërë të domosdoshme për zinxhirët strategjikë të furnizimit në kontinent.

Ministri i Jashtëm i Estonisë, Margus Tsahkna, i cili e ka vizituar Pekinin në fillim të nëntorit, i ka thënë Radios Evropa e Lirë se dialogu me Kinën ende është i dobishëm, edhe nëse Pekini është ai që ia mundëson Rusisë vazhdimin e luftës, shkruan REL.   /os/

The post KOMENT – A mundet Evropa ta bindë Kinën të ndihmojë në përfundimin e luftës në Ukrainë? appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BERLIN, 7 dhjetor /ATSH-DPA/- Ministri i Jashtëm gjerman Johann Wadephul i kërkoi sot Pekinit të përdorë ndikimin e tij mbi Moskën gjatë konsultimeve për armëpushimin në Ukrainë, përpara vizitës së tij të parë në Kinë.

“Asnjë vend tjetër nuk ka aq shumë ndikim ndaj Rusisë sa Kina për të siguruar që Moska të pranojë negociata serioze mbi respektimin e sovranitetit të Ukrainës”, tha Wadephul në Berlin.

“Është në interesin tonë që Kina të kontribuojë në arritjen e një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme në Ukrainë”, shtoi ai.

Kina është akuzuar nga Perëndimi se po mbështet përpjekjet ruse të luftës, ndërsa Pekini ka këmbëngulur se ka mbajtur një qëndrim neutral.

Wadephul tha se angazhimi me Kinën ishte thelbësor në kohë tensionesh ndërkombëtare dhe se liria, siguria dhe prosperiteti ishin të lidhura ngushtë me Pekinin.

Gjatë vizitës në Kinë, Wadephul do të adresojë kufizimet e Pekinit ndaj eksportit të metaleve të rralla – thelbësore për pjesën më të madhe të industrisë gjermane.

Wadephul do të pritet nga zëvendëspresidenti Han Zheng dhe do të zhvillojë bisedime mbi çështjet kryesore me ministrin e Jashtëm, Wang Yi dhe ministrin e Tregtisë, Wang Wentao.

Ai do të takohet gjithashtu me Liu Haixing, ministrin e seksionit ndërkombëtar të komitetit qendror të Partisë Komuniste.

Diplomati më i lartë i Gjermanisë do të fokusohet gjithashtu situatën në Lindjen e Mesme, si dhe shqetësimet në lidhje me Detin e Kinës Jugore dhe Ngushticën e Tajvanit.

Wadephul tha se Kina, si anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, mbante përgjegjësi për paqen dhe stabilitetin dhe ruajtjen e parimeve të Kartës së OKB-së. //a.i/

 

The post BERLIN – Wadephul i kërkon Pekinit të ushtrojë presion mbi Moskën për luftën në Ukrainë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 7 dhjetor /ATSH/- Presidenti francez Emmanuel Macron ka ngritur mundësinë e kundërmasave ndaj Kinës nëse ajo nuk ndryshon politikën e saj tregtare, në një intervistë per të përditshmenn franceze të biznesit “Les Echos” pas një vizite treditore në Pekin.

“Po përpiqem t’u shpjegoj kinezëve se suficiti i tyre tregtar nuk është i qëndrueshëm pasi ata janë në procesin e “shkatërrimit” të klientëve të tyre, veçanërisht duke mos importuar më shumë nga ne,” tha Macron.

“Ne rast se Kina nuk përgjigjet, ne evropianët do të detyrohemi në muajt e ardhshëm të marrim masa të forta dhe të zvogëlojmë bashkëpunimin, duke ndjekur shembullin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, përmes tarifave për produktet kineze”, tha ai.

Kina është partnerja më e rëndësishme tregtare e Francës në Azi, megjithatë ekonomia franceze ka një deficit tregtar me Kinën, me importe që tejkalojnë eksportet.

Në vitin 2024, deficiti arriti më shumë se 46 miliardë euro.

Për BE-në në tërësi, deficiti tregtar tejkalon 300 miliardë euro. Kërkesa e dobët kineze është një problem për kompanitë gjermane, franceze dhe të tjera të BE-së, ndërsa Republika Popullore po shet gjithnjë e më shumë produkte në BE – si pasojë e mosmarrëveshjes së saj tregtare me SHBA-në.

“Kina po godet në zemër të modelit industrial dhe inovativ të Evropës”, tha Macron.

Proteksionizmi amerikan po e përkeqëson situatën pasi flukset e mallrave kineze po devijohen masivisht në tregun evropian.

“Evropa është e zënë në mes, me mbijetesën e industrisë së saj në rrezik. Ne jemi bërë tregu i përshtatjes dhe ky është skenari më i keq”, theksoi ai.

Macron i bëri thirrje Kinës të konsumojë më shumë dhe të hapë tregun e saj të brendshëm.

“Kompanitë kineze gjithashtu duhet të investojnë në Evropë, siç ka bërë grupi i energjisë EDF dhe prodhuesi i avionëve “Airbus” 25 vjet më parë, dhe të ndërtojnë tregje shitjesh në kontinent”, tha presidenti francez.

“Ne e pranojmë se ata janë shumë të mirë në fusha të caktuara, por nuk mund të importojmë përgjithmonë”, tha Macron.

Sipas “Les Echos”, Macron iu referua sektorit të baterive, makinave elektrike dhe përpunimit të litiumit.

Në të njëjtën kohë, ai tha se Evropa duhej të rriste konkurrueshmërinë e saj dhe të investonte në inovacion.

Macron u bëri thirrje të dyja palëve të ndalonin politikat agresive, siç janë kufizimet e eksportit. //a.i/

The post PARIS – Macron: Do të vendosen tarifa nëse Kina nuk ndryshon politikën tregtare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Një makinë e djegur është gjetur sot në afërsi të fshatit Mirakë, në aksin rrugor Elbasan–Librazhd, dhe dyshohet se është përdorur nga autorët e vrasjes së biznesmenit Edmond Hyka, i njohur si Mondi Mëhalla, 43 vjeç. Autorët dyshohet se, pasi e qëlluan viktimën dhe e lanë të vdekur në vend, u larguan me automjet në […]

The post Vrasja e biznesmenit Mondi Mëhalla, gjendet një makinë e djegur në aksin Elbasan–Librazhd appeared first on BoldNews.al.

Është gjetur në fshatin Mirakë të Librazhdit një makinë e djegur, e cila dyshohet se u përket autorëve që vranë Mond Mëhallën mbrëmjen e djeshme në Elbasan. Makina tip “Audi”, e shkrumbuar plotësisht, është gjetur në aksin rrugor Elbasan-Librazhd, para kthesave të Murrashit.

Source

Përpjekja për kalim të paligjshëm nëpër rrugët e Maqedonisë së Veriut, javën e kaluar, përfundoi tragjikisht për dy migrantë nga Kina. Një grua kineze, 41 vjeçe, vdiq në vendngjarje kur një kamion me targa serbe doli nga rruga Valandovë–Doiran dhe u përmbys në orën katër të mëngjesit të 20 nëntorit. Bashkudhëtari i saj në “rrugën […]

The post Rruga ballkanike, shpresë dhe tragjedi për migrantët kinezë appeared first on BoldNews.al.

PEKIN, 24 nëntor /ATSH/ – Në provincën Liaoning të Kinës, gjeologët kanë zbuluar një depozitë gjigante ari, me mbi 1 440 tonë, e vlerësuar rreth 192 miliardë dollarë, sipas dailygalaxy.com.

Ky zbulim i konfirmuar nga Ministria kineze e Burimeve Natyrore ka potencialin të ndryshojë tregjet globale dhe të forcojë strategjinë financiare të Pekinit.

Depozita, e njohur si  miniera Dadonggou, është më e madhja e zbuluar në Kinë që nga viti 1949.

Me një përqindje mesatare ari prej 0,56 gram për tonë në mbi 2,5 milion tonë shkëmb armbajtës, ajo mund të rrisë ndjeshëm prodhimin kombëtar të artit dhe të vendosë Kinën në një nivel të ri në tregun global.

Qeveria kineze po investon 20 miliardë juanë për zhvillimin e një zinxhiri të plotë industrial, duke përfshirë nxjerrjen, rafinimin dhe përpunimin e artit, si dhe prodhimin e bizhuterive. Projekti përfshin një park industrial prej 133 hektarësh, me magazina, zona logjistike dhe infrastruktura të dedikuara për menaxhimin e arit.

Shpejtësia e realizimit të minierës është e jashtëzakonshme: pothuajse 1 000 punëtorë përfunduan fazën e eksplorimit në vetëm 15 muaj, një kohë shumë e shkurtër për një depozitë të tillë. Kjo tregon prioritetin e qartë të autoriteteve kineze, jo vetëm për arsye ekonomike, por edhe strategjike.

Ky zbulim vjen në një kohë kur çmimet globale të artit kanë arritur nivele rekord, mbi 4 100 dollarë për kg.

Rritja e kërkesës po nxitet nga pasiguria financiare, inflacioni dhe një zhvendosje e konsiderueshme nga dollari amerikan, sidomos nga bankat qendrore dhe ETF-të të mbështetura në ari.

Në vitin 2024, Kina konsumoi 985 tonë ari, shumë më tepër se prodhimi i saj kombëtar prej 377 tonësh. Kjo tregon nevojën për të fuqizuar rezervat strategjike dhe për të siguruar stabilitet financiar përballë pasigurisë globale.

Vendndodhja e saktë e minierës mbahet e fshehtë, gjë që ka nxitur spekulime mbi masat e sigurisë dhe menaxhimin e rezervave strategjike. Ky nivel i fshehtësisë tregon se zbulimi ka një rëndësi të jashtëzakonshme për planifikimin ekonomik dhe politik të Kinës./  /Ad.Ab./

The post KINË – Zbulohet një nga rezervat më të mëdha të arit në botë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Tërheqja e një arushi pelushi të mundësuar nga inteligjenca artificiale, i cili u zbulua se u jepte fëmijëve këshilla seksuale të papërshtatshme dhe madje tregonte se ku mund të gjenden thika në shtëpi, ka ngritur shqetësime serioze në lidhje me sigurinë e “lodrave inteligjente”. Lodra, një arush pelushi me vlerë 99 dollarë nga marka kineze Kuma, u ekzaminua si pjesë e testeve të sigurisë të kryera nga studiues në SHBA dhe Kanada për raportin “Trouble in Toyland 2025” të Grupit të Kërkimit të Interesit Publik. Studimi krahasoi tre produkte të inteligjencës artificiale duke përfshirë Grok të Curio dhe Miko 3, por ishte Kumma ajo që ngriti kambanat më të mëdha të alarmit .

Gjatë testit, kur studiuesit përmendën fjalën kink, arushi pelushi u përgjigj me përshkrime të hollësishme të “lojërave me role”, duke përmendur madje edhe skenarë ku njëri nga të dy “pretendon të jetë një kafshë”. Teksti vazhdonte me pyetje të tilla si: “Çfarë mendoni se do të ishte më interesante për t’u eksploruar?”

Sipas Daily Mail, situata u përkeqësua kur studiuesit kërkuan informacion rreth objekteve potencialisht të rrezikshme. Arushi pelushi, i cili vepron në bazë të modelit GPT-4o të OpenAI, u përgjigj se “thikat mund të gjenden në një sirtar kuzhine ose në një bllok druri në banak”.

Kur u pyet për akte specifike seksuale, loja shkoi edhe më tej, duke dhënë “interpretime” shtesë dhe duke përshkruar atë që mund t’i shtojë…” kthesë ngjarjeje” një skenari me role.

Raporti vëren se, ndërsa fëmijët e vegjël nuk kanë gjasa të bëjnë pyetje të tilla, ata mund të përsërisin lehtësisht frazat që dëgjojnë në internet. Loja tregoi një gatishmëri shqetësuese për ta “shtyrë” bisedën në një drejtim gjithnjë e më të papërshtatshëm.

Autori i studimit, RJ Cross, theksoi se incidenti zbulon një problem më të madh: “Çfarë do të thotë për një fëmijë të ketë një ‘mik të inteligjencës artificiale’ që në moshë të vogël? Marrëdhëniet me inteligjencën artificiale nuk janë si marrëdhëniet e vërteta. Nuk ka nevoja, nuk ka kufij. Ata janë gjithmonë të disponueshëm për të luajtur. Sa mirë i përgatit kjo fëmijët për ndërveprim të vërtetë shoqëror?”

Pas trazirës, ​​OpenAI pezulloi aksesin e FoloToy në modelet e saj, ndërsa prodhuesi ndaloi shitjet e Kumma dhe njoftoi një shqyrtim të plotë të brendshëm të sigurisë. Menaxheri i marketingut të FoloToy, Hugo Wu, tha se kompania po vazhdonte me një tërheqje të përkohshme të produktit dhe një audit të detajuar të sigurisë.

The post Skandal në Kinë/ Lodra prej pelushi u mëson fëmijëve për marrëdhëniet seksuale dhe përdorimin e thikave appeared first on iconstyle.al.

PEKIN, 17 nëntor /ATSH-DPA/ – Zëvendëskancelari gjerman, Lars Klingbeil u bëri thirrje autoriteteve kineze të angazhohen më shumë për t’i dhënë fund luftës midis Rusisë dhe Ukrainës, ndërsa nisi sot vizitën e tij zyrtare në Pekin.

Gjatë takimit me zëvendëskryeministrin kinez He Lifeng, Klingbeil, i cili është gjithashtu  ministër i Financave, tha se ishte i bindur “se Kina mund të luajë një rol vendimtar në këtë proces”.

“Lufta në Ukrainë po krijon pasiguri për zhvillimin ekonomik global”, argumentoi  ai.

Zëvëndëskryeministri He theksoi se qëndrimi i Kinës ndaj “krizës së Ukrainës” mbetet i pandryshuar.

”Pekini mbështet të gjitha përpjekjet që çojnë drejt paqes dhe dëshiron të vazhdojë të luajë një rol konstruktiv në zgjidhjen e situatës, së bashku me komunitetin ndërkombëtar, përfshirë Gjermaninë”, tha ai.

Kina konsiderohet partnere e ngushtë e Moskës dhe nuk e ka dënuar agresionin rus në Ukrainë.

Pekini vazhdon tregtinë e gjerë me Rusinë dhe është blerësi kryesor i naftës ruse.

Klingbeil është ministri i parë gjerman që viziton Kinën që nga ardhja në pushtet në maj e qeverisë konservatore të kancelarit Friedrich Merz.

Ministri i Jashtëm Johann Wadephul shtyu një udhëtim të planifikuar disa javë më parë, pasi nuk mundi të siguronte takime me përfaqësues mjaftueshëm të lartë në Pekin, në sfondin e tensioneve mbi Tajvanin./  /Ad.Ab./

The post PEKIN – Berlini i kërkon Kinës një rol më të madh për paqen në Ukrainë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Kina ka paralajmëruar qytetarët e saj të mos udhëtojnë në Japoni, ndërsa përshkallëzon reagimet ndaj komenteve të kryeministrit të vendit në lidhje me ishullin e Tajvanit. CNN shkruan se kjo deklaratë është hakmarrja më substanciale e Pekinit deri më tani ndaj vërejtjeve të kryeministres japoneze Sanae Takaichi-t. Edhe pse mund të jetë më simbolike se […]

The post Kina paralajmëron qytetarët: Mos udhëtoni në Japoni, lekët e biletave të prenotuara do kthehen mbrapsht appeared first on BoldNews.al.