MOSKË, 24 dhjetor /ATSH/- Rusia planifikon të ndërtojë një central në Hënë brenda dekadës së ardhshme – për të mbështetur ambiciet e saj dhe një bazë të përbashkët kërkimore me Kinën, ndërsa fuqitë e mëdha botërore intensifikojnë përpjekjet për të krijuar një prani afatgjatë në satelitin e vetëm natyror të Tokës, sipas “Reuters”.

Kompania shtetërore hapësinore e Rusisë, “Roscosmos”, tha këtë javë se synon të përfundojë ndërtimin e objektit të energjisë hënore deri në vitin 2036.

“Roscosmos” ka nënshkruar një kontratë me “Shoqatën Lavochkin”, një kompani e madhe ruse e hapësirës ajrore, për të realizuar projektin.

Ndërsa “Roscosmos” nuk e përshkroi në mënyrë të qartë objektin si bërthamor, tha se përpjekja përfshin “Rosatom”, kompaninë shtetërore bërthamore të Rusisë dhe “Institutin Kurchatov”, qendrën kryesore të kërkimit bërthamor të vendit.

“Roscosmos” tha se centrali do të furnizonte energji për programin hënor të Rusisë, duke përfshirë roverë robotikë, një observator shkencor dhe infrastrukturë për një Stacion të përbashkët Ndërkombëtar Kërkimor Hënor Ruso-Kinez.

Agjencia e përshkroi projektin si një zhvendosje nga misionet afatshkurtra drejt një pranie të përhershme shkencore në Hënë.

“Projekti është një hap i rëndësishëm drejt krijimit të një stacioni shkencor hënor që vepron vazhdimisht dhe kalon nga misionet e njëhershme në një program eksplorimi afatgjatë”, tha “Roscosmos” në një deklaratë.

Njoftimi vjen ndërsa Rusia kërkon të rikonfirmojë veten si një fuqi e madhe hapësinore pas një sërë pengesash.

Dikur një lidere globale në eksplorimin e hapësirës pas fluturimit historik të kozmonautit sovjetik Yuri Gagarin në vitin 1961, Rusia ka mbetur pas Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe, gjithnjë e më shumë, Kinës në dekadat e fundit.

Ambiciet e saj pësuan një goditje të madhe në gusht 2023 kur anija kozmike “Luna-25” pa pilot u rrëzua ndërsa përpiqej të ulej në Hënë.

Shefi i “Roscosmos”, Dmitry Bakanov, tha në qershor se vendosja e një centrali bërthamor në Hënë ishte një nga qëllimet strategjike të agjencisë, së bashku me eksplorimin e rinovuar të Venusit, i cili shpesh quhet “planeti motër” i Tokës.

Distanca e Hënës nga Toka – rreth 384,400 kilometra – dhe mjedisi i saj i ashpër e bëjnë gjenerimin e besueshëm të energjisë një sfidë qendrore për aktivitetin afatgjatë njerëzor ose robotik.

Energjia bërthamore është parë gjithnjë e më shumë nga agjencitë hapësinore si një zgjidhje praktike, veçanërisht në rajonet ku rrezet e diellit janë të kufizuara ose me ndërprerje.

Rusia nuk është e vetmja në ndjekjen e planeve të tilla. NASA njoftoi në gusht se synon të vendosë një reaktor bërthamor në Hënë deri në tremujorin e parë të vitit 2030.

Zyrtarët amerikanë e kanë cilësuar këtë përpjekje si pjesë të një konkurrence më të gjerë strategjike me Kinën.

“Jemi në një garë për në Hënë,” tha në atë kohë sekretari amerikan i Transportit, Sean Duffy.

“Dhe për të pasur një bazë në Hënë, na duhet energji. Energjia e qëndrueshme do të ishte gjithashtu thelbësore për misionet e ardhshme njerëzore në Mars”, shtoi ai.

Marrëveshjet ndërkombëtare ndalojnë vendosjen e armëve bërthamore në hapësirë, por lejojnë përdorimin e burimeve të energjisë bërthamore, me kusht që ato të përputhen me standardet e përcaktuara të sigurisë dhe rregullatore.

Interesi për Hënën është rritur ndërsa shkencëtarët dhe qeveritë shqyrtojnë burimet e saj të mundshme.

NASA vlerëson se sipërfaqja hënore mund të përmbajë deri në një milion ton metrikë helium-3, një izotop i rrallë në Tokë që mund të përdoret në teknologjitë e ardhshme të energjisë.

Studimet kanë identifikuar gjithashtu elementë të rrallë të tokës në Hënë, duke përfshirë skandiumin, itriumin dhe lantanidet, të cilat janë të rëndësishme për elektronikën moderne dhe prodhimin e avancuar.

Ndërsa konkurrenca përshpejtohet, analistët thonë se nxitja drejt infrastrukturës hënore mund të shënojë fillimin e një epoke të re rivaliteti gjeopolitik dhe ekonomik përtej Tokës. //a.i/

 

The post Rusia planifikon të ndërtojë central bërthamor në Hënë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Rusia planifikon të ndërtojë një central bërthamor në Hënë në dekadën e ardhshme për të furnizuar programin e saj hapësinor hënor dhe një stacion të përbashkët kërkimor ruso-kinez, teksa fuqitë e mëdha po nxitojnë të eksplorojnë satelitin e vetëm natyror të Tokës.

Që nga koha kur kozmonauti sovjetik, Yuri Gagarin, u bë njeriu i parë që shkoi në hapësirë më 1961, Rusia e ka paraqitur veten si një fuqi udhëheqëse në eksplorimin e hapësirës, por në dekadat e fundit ka mbetur prapa Shteteve të Bashkuara në këtë drejtim, dhe gjithnjë më prapa edhe Kinës.

Ambiciet e Rusisë pësuan një goditje të madhe në gusht të vitit 2023, kur misioni i saj pa ekuipazh Luna-25 u përplas me sipërfaqen e Hënës gjatë përpjekjes për t’u ulur, teksa miliarderi Elon Musk ka revolucionarizuar lëshimin e mjeteve hapësinore, gjë që dikur ishte një specialitet rus.

Korporata shtetërore ruse e hapësirës, Roscosmos, njoftoi se planifikon të ndërtojë një central energjetik në Hënë deri në vitin 2036, duke shtuar se ka nënshkruar një kontratë me kompaninë e industrisë hapësinore, Lavochkin Association për ta realizuar këtë projekt.

Roscosmos tha se qëllimi i centralit është që të furnizojë me energji programin hënor të Rusisë, përfshirë automjetet robotike, një observator dhe infrastrukturën e Stacionit e Përbashkët Ndërkombëtar Kërkimor Ruso-Kinez.

“Ky projekt është një hap i rëndësishëm drejt krijimit të një stacioni të përhershëm hënor dhe kalimin nga misionet që zhvillohen vetëm një herë në një program afatgjatë të eksplorimit të Hënës”, tha Roscosmos.

Roscosmos nuk tregoi në mënyrë eksplicite nëse centrali do të ishte bërthamor, por njoftoi se ndër pjesëmarrësit në projekt janë korporata shtetërore ruse e energjisë bërthamore Rosatom dhe Instituti Kurchatov, që është instituti kryesor i Rusisë për kërkime bërthamore.

Kreu i Roscosmos, Dmitry Bakanov, tha në muajin qershor se një nga synimet e korporatës është të ndërtojë një central bërthamor në Hënë dhe të eksplorojë Venerën, që njihet si “planeti motër” i Tokës.

Hëna, e cila ndodhet 384.400 kilometra larg nga Toka, ndikon në stabilizimin e lëkundjes së Tokës rreth boshtit të saj, duke siguruar një klimë më të qëndrueshme. Ajo po ashtu shkakton baticat dhe zbaticat në oqeanet e botës./REL

Këtë të hënë vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme. Moti parashikohet i kthjellët e vranësira kalimtare. Mjegulla do të jetë prezente në orët e mëngjesit dhe të mbrëmjes kryesisht përgjatë zonave luginore. Era do të fryjë me drejtim nga kuadrati i veriut me shpejtësi mesatare 5 m/sek. Valëzimi në det do […]

The post Parashikimi i motit për ditën e sotme, si do të luhaten temperaturat appeared first on BoldNews.al.

TIRANË, 8 dhjetor /ATSH/ Shërbimi Meteorologjik Ushtarak njofton se sot vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike relativisht të paqëndrueshme.

Moti parashikohet me kthjellime kryesisht përgjatë Ultësirës Perëndimore, shi dhe alternime vranësirash mesatare deri të dendura, kryesisht përgjatë relieveve malore, të cilat pas orëve të mëngjesit pritet shpërbërja graduale e tyre.

Në orët e para të 24-orëshit deri në mëngjes vranësirat në relievet malore në lindje do të pasohen me reshje shiu me intensitet të ulët.

Era do të fryjë me drejtim kryesor nga kuadrati i veriut me shpejtësi mesatare 7 m/sek, e cila hera-herës përgjatë vijës bregdetare dhe zonave luginore pritet të fitojë shpejtësi deri 12 m/sek.

Valëzimi në detet Adriatik dhe Jon do të jetë i forcës 2-3 ballë.

Temperaturat parashikohen:

QYTETET	Temperaturat	Siglat
Shkodër	8/19	Diell re
Kukës	4/10	Diell re
Lezhë	10/17	Diell re
Dibër	2/11	Diell re shi
Durrës	8/17	Diell re
Tiranë	8/18	Diell re
Elbasan	7/18	Diell re shi
Berat	5/17	Diell re
Vlorë	7/17	Diell re shi
Korçë	4/12	Diell re shi
Gjirokastër	2/18	Diell re shi
Sarandë	4/18	Diell re shi

The post Mot i kthjellët në Ultësirën Perëndimore, shi në zonat malore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Për shumë njerëz, fillimi i javës është dita më e vështirë. E hëna shpesh shoqërohet me një ndjenjë trishtimi, nervozizmi apo ankthi, aq sa disa njerëz thonë se madje “e neverisin” këtë ditë. Dhe megjithëse tingëllon si thjesht një qëndrim negativ, shkenca tregon se pas kësaj ka një arsye shumë më të thellë.

Truri ynë “zgjohet” me stres ditën e hënë

Vetë mendimi për të nisur javën të hënën mund të aktivizojë amigdalën – pjesën e trurit që lidhet me emocionet dhe alarmet e brendshme. Kjo shkakton çlirimin e kortizolit, hormonit të stresit. Studime të ndryshme kanë treguar se nivelet e kortizolit rriten dukshëm ditën e hënë, duke na bërë të ndihemi më të tensionuar që në mëngjes.

Një tjetër faktor është gjumi. Gjatë fundjavës, ritmi i brendshëm biologjik shpesh “prishet”: flemë më shumë, zgjohemi më vonë, pushojmë më gjatë. Kur të hënën rikthehet rutina, trupi reagon me lodhje, mungesë motivimi dhe shpesh me nervozizëm.

Faktorët psikologjikë: nga relaksi tek përballja me realitetin

Përtej biologjisë, të hënat kanë edhe një peshë të fortë psikologjike. Fundjava lidhet me liri, pushim dhe aktivitete të këndshme. E hëna, përkundrazi, ndjehet si një rikthim i menjëhershëm në presionet e punës, detyrimeve dhe përgjegjësive.

Shumë njerëz fillojnë ta ndjejnë këtë stres që të dielën, duke përjetuar të ashtuquajturën “Sunday Scaries”. Ankthi i mbingarkesës së javës që vjen mund të prishë gjumin, humorin dhe madje të ulë kënaqësinë e ditëve të pushimit.

Studime të fundit madje tregojnë se trishtimi i së hënës mund t’i bëjë njerëzit ta shijojnë më pak edhe fundjavën, pasi truri e di se çfarë e pret.

Një ditë e vështirë… por jo e pashpresë

E hëna mund të jetë e rëndë, por kuptimi i asaj që ndodh në trupin dhe mendjen tonë na ndihmon të përballemi më lehtë me të. Me pak më shumë pushim, një rutinë më të qëndrueshme dhe pak përgatitje mendore, fillimi i javës nuk ka pse të jetë armiku ynë.

The post Arsyeja pse të hënat na bëjnë më të trishtuar appeared first on iconstyle.al.

TIRANË, 17 nëntor /ATSH/ Shërbimi Meteorologjik Ushtarak njoftoi se sot vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike relativisht të paqëndrueshme.

Moti parashikohet me alternime kthjellimesh e vranësira në shtim prej orëve të mesditës. Vranësirat prej orëve të mesditës në zonën e veriperëndimit e jugperëndimit do shoqërohen me reshje shiu me intensitet të ulët deri mesatar, ndërsa pjesa tjetër e territorit reshje lokale shiu me intensitet të ulët.

Era do të fryjë me drejtim juglindje-jugperëndim me shpejtësi mesatare 8 m/s, përgjatë vijës bregdetare dhe zonave luginore pritet të arrijë shpejtësi 18 m/s.

Valëzimi në detet Adriatik dhe Jon pritet të jetë i ulët, i forcës 3-4 ballë.

Temperaturat parashikohen:

QYTETET	Temperaturat	Siglat
Shkodër	7/20	Diell, re shi
Kukës	4/14	Diell, re, shi
Lezhë	7/20	Diell, re, shi
Dibër	3/19	Diell, re, shi
Durrës	9/23	Diell, re, shi
Tiranë	11/24	Diell, re, shi
Elbasan	8/24	Diell, re
Berat	6/24	Diell, re
Vlorë	11/24	Diell, re, shi
Korçë	3/18	Diell, re
Gjirokastër	3/22	Diell, re
Sarandë	10/23	Diell, re

 

The post E hënë 17 nëntor, mot i paqëndrueshëm appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Superhëna e nëntorit, e quajtur edhe Hëna e Kastorit, do të jetë hëna e plotë më e afërt e vitit 2025, duke u shfaqur më e ndritshme dhe pak më e madhe se zakonisht.

Shikoni lart në qiell të mërkurën në mbrëmje dhe mund të vini re diçka mjaft të jashtëzakonshme: hëna do të shkëlqejë pak më fort, do të varet pak më e madhe dhe do të ndihet pak më afër shtëpisë se zakonisht.

Kjo sepse do të jemi gati të dëshmojmë superhënën më të afërt të vitit. Ja gjithçka që duhet të dini përpara se të ndodhë fenomeni:

Një “superhënë” ndodh kur një hënë e plotë përkon me pikën në orbitën e saj më të afërt me Tokën, e njohur si perigje. Pika më e largët quhet apogje.

Meqenëse orbita e hënës ka formë paksa ovale dhe jo të rrumbullakët në mënyrë perfekte, ndonjëherë është më afër, ndonjëherë më larg. Kur këto dy momente – hëna e plotë dhe perigjeu – përputhen, kemi një superhënë.

Sipas NASA-s, kjo mund ta bëjë hënën të duket deri në 14% më e madhe dhe 30% më e ndritshme se hëna e plotë më e zbehtë e vitit. Termi “superhënë” u shpik për herë të parë në vitin 1979 nga astrologu Richard Nolle.

Kur do të jetë superhëna e nëntorit?

Superhëna e nëntorit do të jetë zyrtarisht e plotë më 5 nëntor të mërkurën në orën 13:20 GMT (2:20 CET).

Ndërsa do të jetë i dukshëm natën para dhe natën pas, koha më e mirë për ta parë është mbrëmja e së mërkurës, pak pas perëndimit të diellit.

Si mund ta shoh?

Nuk do t’ju duhen pajisje të posaçme – vetëm qiell i pastër, sy të kthjellët dhe një pamje e mirë e horizontit. Megjithatë, ndryshimi në madhësinë e hënës mund të jetë i vështirë për t’u dalluar me sy të lirë.

“Dallimi është më i dukshëm në një krahasim midis imazheve ose vëzhgimeve të tjera”, tha Shannon Schmoll, drejtoreshë e Abrams Planetarium në Universitetin Shtetëror të Miçiganit, në një email.

A do të ndikojë në baticë/zbaticë?

Po – por vetëm pak. Afërsia shtesë e Hënës me Tokën do të thotë se tërheqja e saj gravitacionale është pak më e fortë, gjë që mund të shkaktojë baticë pak më të larta.

Sipas astronomit Lawrence Wasserman të Observatorit Lowell, megjithatë, efekti nuk është aq dramatik sa të vihet re në shumicën e zonave bregdetare.

A do të ketë më shumë superhëna këtë vit?

Po, nëse nuk keni mundësi ta shihni superhënën të mërkurën, ajo e radhës dhe e fundit e vitit 2025 do të lindë muajin tjetër, më 6 dhjetor.

The post Gjithçka që duhet të dini rreth superhënës së nëntorit, më e ndritshmja e vitit appeared first on iconstyle.al.

TIRANË, 20 tetor /ATSH/ Shërbimi Meteorologjik Ushtarak njofton se sot vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike relativisht të qëndrueshme.

Moti parashikohet i kthjellët në të gjithë territorin e vranësira të pakta kalimtare në orët e mesditës dhe pasdites.

Era do të fryjë me drejtim juglindje – veriperëndim me shpejtësi mesatare 8 m/s, ndërsa përgjatë vijës bregdetare dhe zonat luginore era me shpejtësi deri në 10 m/s shoqëruar me dallgëzim në dete të forcës 1-2 ballë.

Temperaturat parashikohen:

QYTETET
Shkodër	10/21	Diell
Kukës	7/16	Diell pak re
Lezhë	11/22	Diell
Dibër	5/14	Diell pak re
Durrës	9/21	Diell
Tiranë	11/22	Diell
Elbasan	8/23	Diell
Berat	9/25	Diell
Vlorë	10/24	Diell
Korçë	5/15	Diell
Gjirokastër	8/22	Diell
Sarandë	9/22	Diell

 

The post Sot mot i qëndrueshëm, temperatura maksimale deri 25 gradë Celsius appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TEKSAS, 14 tetor /ATSH-AFP/ – Pas një serie shpërthimesh, një tjetër histori suksesi për megaraketën Starship që po ndërtohet nga SpaceX.

Ky gjigant metalik, më shumë se 120 metra i lartë u ngrit në një re të dendur tymi në Teksas.

Kjo prove e sukseshme, e kryer me kontroll të shkëlqyer si ai i mëparshmi në gusht, i lejon kompanisë amerikane të ecë përpara pas një serie të trazuar testesh në fillim të vitit 2025 të shënuara nga shpërthime gjatë fluturimit.

Por ky sukses nuk i shuan shqetësimet në rritje në lidhje me progresin e raketës, e cila pritet të bëjë fluturimet e saj të para në Mars në vitin 2026 dhe t’u lejojë amerikanëve të kthehen në Hënë në vitin 2027.

Sipas një analize nga një panel ekspertësh të pavarur, versioni i modifikuar i Starship mund te ketë vite vonesë gjë që do ta shtynte më tej afatin për programin Artemis të NASA-s. Dhe kështu rrezikon që Shtetet e Bashkuara të tejkalohen nga Kina, një fuqi rivale që synon gjithashtu të dërgojë njerëz në Hënë deri në vitin 2030.

“Ashtu siç qëndrojnë gjërat, është shumë e pamundur që ne të shkojmë në Hënë para Kinës”, paralajmëroi Jim Bridenstine, ish-kreu i NASA-s, para një komisioni të Senatit në shtator, duke i kërkuar Uashingtonit të zhvillojë një Plan B.

Rreziqet janë edhe më të larta duke pasur parasysh se administrata Trump po flet hapur për një garë të re hapësinore, këtë herë kundër Kinës, duke i bërë jehonë asaj të zhvilluar kundër BRSS gjatë Luftës së Ftohtë.

Pavarësisht kritikave, Elon Musk shfaqet shumë optimist.

Ai ka revolucionarizuar tashmë industrinë hapësinore me raketat e tij të ripërdorshme të prodhuara në masë.

Me Starship, të projektuar për udhëtime ndërplanetare, ai synon edhe më lart, duke kërkuar të demonstrojë manovra teknike të parealizuara më parë.

Musk shpreson që së shpejti të jetë në gjendje të arrijë të furnizojë raketën e tij me karburant në hapësirë. Këto janë të gjitha sfida teknike që ai synon t’i kapërcejë përmes lëshimit të përsëritur të prototipeve të shumta.

Një metodë që e ka bërë të suksesshëm deri më tani, por që këtë herë mund të përballet me kufizimet e programit hënor të SHBA-së, veçanërisht pasi Elon Musk ka shprehur vazhdimisht dëshirën e tij për t’i dhënë përparësi Planetit të Kuq, obsesionit të tij personal, mbi Hënën.   /f.k/  /os/

The post HAPËSIRË – Pas shumë dështimeve Starship niset me sukses drejt Hënës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Pretendimi: Kjo video tregon një asteroid që godet Hënën në dritën e ditës

Verdikti: E pavërtetë, Gjeneruar me AI

———————————————————–

Një video që po qarkullon në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, pretendohet se tregon një asteroid duke goditur sipërfaqen e Hënës gjatë ditës.

Me anë të motorrit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se video e mësipërme është botuar fillimisht në Facebook më 20 gusht 2025 nga profili “Cosmic Adventure”, që ndan vazhdimisht video të rreme, të krijuara dixhitalisht, të trupave qiellorë, të paraqitura si objekte fantazma “misterioze” ose “të çuditshme”, që pretendohet se godasin Hënën.

Video nuk është publikuar nga asnjë prej agjencive hapësinore që monitorojnë goditjet hënore, siç është NASA. Për më tepër, siç mund të shihet në videot e publikuara nga vetë agjencia hapësinore amerikane, përplasjet e vërteta të asteroideve në Hënë janë jashtëzakonisht të shkurtra dhe përgjithësisht të dukshme vetëm si shkëndija të vogla drite. 

Ngjarje të tilla janë të zakonshme në Hënë, e cila nuk ka atmosferë për ta mbrojtur atë nga mbeturinat, shpjegon NASA.

Gjatë historisë së saj 4.5 miliardë vjeçare, Hëna është goditur dhe vazhdon të goditet nga objekte qiellore përditë. Çdo ditë, rreth pesë makina e gjysmë pluhur dhe rreth “100 meteoroidë me madhësinë e një topi ping-pongu” përplasen me Hënën, rreth 33 mijë në vit. Më rrallë, meteoroidët e mëdhenj godasin Hënën. Ata që vlerësohen me diametër 2.5 metra përplasen me satelitin çdo 4 vite, duke e goditur Hënën me një forcë prej 1 mijë tonësh TNT.

Njëra anë e Hënës është e mbushur me kratere. Studiuesit e Brown University në prill 2025 gjetën se kjo ndodhi sepse një asteroid u përplas me sipërfaqen hënore rreth 4.3 miliardë vjet më parë, duke kontribuar në vullkanizmin që në atë kohë ndihmoi në formimin e Hënës siç e njohim ne sot.

The post E gjeneruar pamja e asteroidit gjigand që godet Hënën appeared first on Faktoje.al.

Horoskopi, e hënë, 13 Tetor 2025 Dashi Fillimi i javës mund të ndihet i rënduar për shkak të ndikimit të kundërt të Hënës, që sjell ndjesinë e kufizimeve dhe dëshirën për të ndryshuar diçka në jetë. Venusi në pozicion jo të favorshëm mund të krijojë tensione e debate në marrëdhënie, duke testuar durimin dhe lidhjet […]

The post Horoskopi, e hënë, 13 Tetor 2025/ Lexoni parashikimin e yjeve për shenjën tuaj appeared first on BoldNews.al.

ARIZONA, 10 tetor /ATSH/ – Përafërsisht 4,3 miliardë vjet më parë, disa qindra milionë vjet pas formimit të saj, Hëna u trondit nga një përplasje me një asteroid që krijoi kraterin e saj më të madh dhe më të vjetër të impaktit, si dhe një nga më të mëdhenjtë në Sistemin Diellor: Pellgu i Polit të Jugut-Aitken, një krater me diametër 2 500 kilometra dhe thellësi 12 kilometra në anën e largët të Hënës, pranë polit jugor hënor, shkruan focus.it.

Një analizë e re e detajuar e formës së këtij krateri, e botuar në ”Nature”, zbulon se impakti që la këtë shenjë masive në Hënë ndodhi në drejtim të kundërt nga sa mendohej më parë: nga veriu në jug, jo anasjelltas.

Ky nuk është një detaj i vogël: drejtimi i ndryshëm ka rëndësi shkencore për njohuritë tona për të kaluarën e Hënës dhe për misionet e ardhshme të programit hënor ”Artemis”.

Hartografia e saktë e formës së pellgut është një detyrë komplekse, sepse skajet e lashta të kraterit janë zbutur nga impaktet pasuese.

Një ekip shkencëtarësh nga Universiteti i Arizonës përdorën të dhëna topografike, gravitetin hënor dhe modele të trashësisë së kores së hënës për të arritur në përfundimin se Pellgu i Polit të Jugut-Aitken ka formën e një pike loti, duke u zvogëluar ndërsa udhëton drejt jugut.

Ata arritën në përfundimin se asteroidi që e krijoi atë duhet ta ketë goditur Hënën nga veriu.

Ky ndryshim drejtimi është i rëndësishëm sepse misioni ”Artemis III”, i pari i programit ”Artemis” që përfshinte një ulje hënore dhe që dërgoi një ekuipazh njerëzor pranë polit jugor hënor, pritet të depozitojë astronautët pikërisht në skajin e poshtëm të pellgut, ku – sipas trajektores së re të llogaritur – duhet të jenë grumbulluar mbetjet e brendshme të Hënës.

Autorët e studimit llogaritën se impakti do të kishte hapur një “dritare” në koren hënore, duke ekspozuar materiale shkëmbore të pasura me radioaktivitet të quajtura KREEP (K, kalium, elementë të rrallë të tokës dhe fosfor) në njërën anë të pellgut.

Edhe pse qëllimi i deklaruar i misionit është të kërkojë gjurmë akulli uji në zonën e polit jugor hënor, marrja e mostrave të shkëmbinjve hënorë në një vendndodhje kaq të rëndësishme mund të rrisë më tej vlerën shkencore të misionit, pasi shkëmbinjtë e depozituar në buzë të kraterit mund të ofrojnë informacione të rëndësishme rreth brendësisë së Hënës dhe të kaluarës së saj të trazuar./   /os/

The post HAPËSIRË – Përplasja e meteorit në Hënë la pas pasoja radioaktive appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Horoskopi, e hënë, 6 Tetor 2025 Dashi Energjia juaj do të jetë shumë e lartë. Do të keni motivim për të realizuar ide që i keni shtyrë prej kohësh. Në punë do të merrni nxitje interesante, ndërsa në dashuri spontaniteti dhe pasioni do të bëjnë diferencën. Kujdes të mos e teproni. Demi Dita kërkon qetësi. […]

The post Horoskopi, e hënë, 6 Tetor 2025/ Lexoni parashikimin e yjeve për shenjën tuaj appeared first on BoldNews.al.

TIRANË, 22 shtator /ATSH/ Sot vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme, njoftoi Shërbimit Meteorologjik Ushtarak.

Moti parashikohet i kthjellët në të gjithë territorin, gjatë gjithë ditës.

Era do të fryjë e lehtë me drejtim kryesor nga kuadrati i perëndimit me shpejtësi mesatare 6 m/s, ndërsa përgjatë vijës bregdetare dhe zonave luginore era do të arrijë shpejtësi deri 9m/s, shoqëruar me valëzimin në detet Adriatik dhe Jon të forcës 1-2 ballë.

Temperaturat parashikohen:

QYTETET		Sigla
Shkodër	17/31	Diell
Kukës	11/27	Diell
Lezhë	16/30	Diell
Dibër	13/28	Diell
Durrës	16/30	Diell
Tiranë	18/32	Diell
Elbasan	17/33	Diell
Berat	13/33	Diell
Vlorë	16/29	Diell
Korçë	12/24	Diell
Gjirokastër	9/29	Diell
Sarandë	16/28	Diell

 

The post Sot parashikohet mot i qëndrueshëm appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Horoskopi, e hënë, 15 Shtator 2025 Dashi Kjo ditë ju fton të merrni drejtimin e situatave me vendosmëri. Energjia juaj është e madhe, ndaj përpiquni ta kanalizoni në qëllime të qarta dhe të arritshme. Në dashuri, është e rëndësishme të ruani qetësinë dhe të kontrolloni emocionet; dëgjoni më shumë partnerin dhe kushtojini vëmendjen që ai […]

The post Horoskopi, e hënë, 15 Shtator 2025/ Lexoni parashikimin e yjeve për shenjën tuaj appeared first on BoldNews.al.

TIRANË, 1 shtator /ATSH/ Sot vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme, bëri të ditur Shërbimi Meteorologjik Ushtarak.

Moti parashikohet i kthjellët në pjesën më të madhe të territorit si dhe alternime të herëpashershme vranësirash të pakta deri mesatare dhe kryesisht në orët e mesditës deri ato të pasdites në relievet kodrinore – malore të vendit.

Era do të fryjë me drejtim jugperëndim – veriperëndim me shpejtësi mesatare 4 m/s, ndërsa në zonat luginore dhe përgjatë vijës bregdetare hera-herës do të fitojë shpejtësi deri në 8 m/s.

Valëzimi në dete parashikohet të jetë i forcës 1-2 ballë.

Temperaturat parashikohen:

QYTETET	Temperaturat në °C	Sigla
Shkodër	15/31	Diell
Kukës	12/31	Diell re
Lezhë	15/30	Diell
Dibër	9/29	Diell re
Durrës	16/30	Diell
Tiranë	16/31	Diell
Elbasan	15/32	Diell
Berat	14/32	Diell
Vlorë	15/31	Diell
Korçë	10/28	Diell re
Gjirokastër	11/32	Diell
Sarandë	15/30	Diell

 

The post E hënë 1 shtator, mot i qëndrueshëm appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Një ekip shkencëtarësh evropianë ka zhvilluar një projekt inovativ që synon përdorimin e robotëve inteligjentë për të eksploruar shpellat e lavës në Hënë dhe Mars, hapësira që në të ardhmen mund të shërbejnë si strehime natyrore për njerëzit, raporton The Sun.

Studimi, i botuar në revistën Science Robotics, është testuar në ishullin vullkanik Lanzarote në Spanjë, i zgjedhur për shkak të ngjashmërive me terrenet e Hënës dhe Marsit. Projekti udhëhiqet nga Qendra për Inovacion në Robotikë pranë Qendrës Gjermane për Inteligjencë Artificiale (DFKI).

Sipas studiuesve, shpellat e lavës ofrojnë mbrojtje natyrore nga rrezatimi kozmik dhe goditjet e meteorëve, duke i bërë ato vende ideale për ngritjen e kampeve hapësinore. Për testimet u përdorën tre lloje robotësh, të cilët kaluan terrene të vështira me lava e kratere dhe arritën të zbulojnë një hyrje që çonte në një shpellë të nëndheshme.

Shkencëtarët e DFKI e cilësuan këtë arritje një hap të madh drejt misioneve të ardhshme hapësinore, duke theksuar se bashkëpunimi i sistemeve robotike autonome është thelbësor për eksplorimin e planetëve të tjerë.

Ky zhvillim shoqërohet edhe me paralajmërime nga studimet e vitit 2024, sipas të cilave jeta në Mars mund të ndryshojë dukshëm biologjinë e njeriut. Ekspertët thonë se graviteti i ulët i Marsit (rreth 38% i Tokës) mund të çojë në zhvillimin e tipareve të reja tek kolonët e parë, duke i bërë ndryshe nga njerëzit në Tokë./KultPlus.com

Pretendimi: Refuzimi i astronautit Neil Armstrong të betohet mbi Bibël se ka ecur në Hënë është provë se udhëtimi ishte i rreme.

Verdikti: Mungon konteksti

———————————————————–

Një video që ka marrë mbi 1700 pëlqime në Instagram duket se tregon astronautin Neil Armstrong, një nga astronautët që zbarkoi për herë të parë në Hënë në vitin 1969, duke refuzuar të betohet mbi Bibël se ka ecur në Hënë. “Përse Neil Armstrong e shmangu këtë pyetje?” shkruhet në mbishkrimin e videos, duke pretenduar kështu se ky refuzim provon se ulja e Armstrong në Hënë ishte e pavërtetë.

Video, e xhiruar në 2010, tregon astronautin Neil Armstrong që përballet me një burrë të quajtur Bart Sibrel, i cili pretendon se është nga “ABC Digital.” Sibrel i afrohet Armstrong dhe i kërkon të vërë dorën mbi Bibël dhe të betohet se ka ecur në Hënë. Armstrong thotë në video: “Zoti Sibrel, duke ju njohur, kjo ndoshta është një Bibël e rreme.” Në klip, Sibrel vazhdon të këmbëngulë dhe madje i ofron 5 mijë dollarë. Armstrong më pas thotë: “Zoti Sibrel e ka bërë veten budalla para botës… Z. Sibrel, ju nuk meritoni përgjigje.”

Sibrel, një konspiracionist dhe producent filmash, është i njohur për pretendimin se ulja në Hënë ishte e rreme dhe për ndjekjen e astronautëve të misioneve Apollo me një Bibël për t’u betuar se ata ecën në Hënë.

Sibrel u godit me grusht në fytyrë nga astronauti Buzz Aldrin, njeriu i dytë në Hënë, pasi u përball me astronautin në vitin 2002. Autoritetet nuk e akuzuan Aldrin, duke thënë se ai u provokua nga Sibrel, raportoi LA Times në atë kohë.

Nuk ka prova që ulja në Hënë ishte e falsifikuar ose që astronautët nuk ecën në Hënë. 

Megjithatë, ekzistojnë prova të panumërta shkencore që tregojnë se uljet Apollo në Hënë nuk ishin të inskenuara, të ofruara nga NASA dhe palë të tjera. NASA ofron fotografi, orë të tëra pamjesh video, transkripte dhe regjistrime audio të misioneve të ndryshme Apollo, që përfshinin mijëra personel. Astronautët sollën mostra të shkëmbinjve dhe dheut hënor gjatë misioneve të tyre, të cilat janë ende duke u studiuar. Orbita e Zbulimit Hënor të NASA kapi vendet e uljes së Apollo 11 dhe misioneve të tjera në vitin 2009.

Bazalt (majtas) dhe breccia (djathtas) të marrë nga sipërfaqja e Hënës gjatë misionit Apollo 11

Anije kozmike hënore orbitale të vendeve të tjera kapën vendet e uljes, përfshirë Selene japoneze, e cila fotografoi një aureolë të lënë në sipërfaqen e hënës nga misioni Apollo 15 në vitin 1971. Përveç kësaj, astronautët Buzz Aldrin dhe Armstrong lanë një reflektor lazer hënor në sipërfaqe, për të ndihmuar në matjen e saktë të distancës hënore nga toka, e cila është ende në përdorim sot.

The post Refuzimi i astronautit për betim nuk provon udhëtimet e rreme në Hënë appeared first on Faktoje.al.

Shefi i përkohshëm i NASA-s, Sean Duffy, ka urdhëruar agjencinë hapësinore amerikane të përshpejtojë planet për vendosjen e një reaktori bërthamor në sipërfaqen e Hënës, me synim furnizimin e misioneve të eksplorimit dhe krijimin e një baze të përhershme. Sipas një udhëzimi të datës 31 korrik, të siguruar nga CNN, kjo lëvizje synon ta mbajë […]

The post Shefi i NASA-s përshpejton planet: SHBA do të jetë kombi i parë që vendos energjinë në Hënë appeared first on BoldNews.al.

TIRANË, 11 gusht /ATSH/ Sot vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme, njoftoi Shërbimi Meteorologjik Ushtarak.

Moti parashikohet i kthjellët dhe me kohëzgjatje të orëve me diell në të gjithë territorin.

Era do të fryjë me drejtim veriperëndim – verilindje me shpejtësi mesatare 6 m/s, ndërsa në zonat luginore dhe përgjatë vijës bregdetare hera-herës do të fitojë shpejtësi 8-12 m/s.

Valëzimi në dete parashikohet të jetë i forcës 1-2 ballë.

Temperaturat parashikohen:

QYTETET	Temperaturat në °C	Sigla
Shkodër	23/42	Diell
Kukës	19/39	Diell
Lezhë	25/42	Diell
Dibër	20/38	Diell
Durrës	22/40	Diell
Tiranë	26/41	Diell
Elbasan	25/41	Diell
Berat	20/41	Diell
Vlorë	23/38	Diell
Korçë	15/39	Diell
Gjirokastër	18/41	Diell
Sarandë	22/36	Diell

 

The post Sot parashikohet mot i qëndrueshëm appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.