❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Të përfundosh në burg padrejtësisht

✇Citizens.al
By: Citizens.al

Autorë: Elira Kadriu, Alex Young | OBCT

Sistemi i drejtësisë, në Evropën Juglindore, përdor masat e paraburgimit me shumë lehtësi, ku nuk mungojnë abuzimet, diskriminimet dhe histori të ndalimit të padrejtë. Kompensimet për këto raste janë shumë të vogla.

B. Shytaj, në 2020, përgjatë protestave masive për vrasjen e Klodian Rashës, nga një konflikt verbal me Policinë e Shtetit, u arrestua dhe qëndroi 30 ditë në paraburgim. Edhe pse u shpall i pafajshëm në fund të procesit gjyqësor, ai humbi punën në Aeroportin e Tiranës.

“Nuk i interesonte qĂ« unĂ« pĂ«rpiqesha tĂ« provoja pafajĂ«sinĂ« time, mĂ« thanĂ« thjesht qĂ« isha nĂ«n hetim dhe mĂ« pushuan nga puna,” tregon Shytaj pĂ«r OBCT (Observatori Transeuropian pĂ«r Ballkanin dhe Kaukazin).

Rasti i Shqipërisë

Ligji shqiptar garanton dëmshpërblim për këdo që është mbajtur padrejtësisht në burg. Kompensimet vendosen sipas shifrave fikse, pavarësisht nga rasti specifik.

Aktualisht, dëmshpërblimi është 2,000 lekë (rreth 20 euro) për çdo ditë të kaluar në burg, 3,000 lekë për çdo ditë në paraburgim, dhe 1,000 lekë për çdo ditë në arrest shtëpie.

Gjykata e Apelit të Shqipërisë po vlerëson një rishikim të këtyre shumave.

“ÇfarĂ« do tĂ« thotĂ« 2 mijĂ« lekĂ« dita? 2 mijĂ« lekĂ«shi, nĂ« 2005 kur Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« ai ligj, nuk ka mĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n vlerĂ« dhe dĂ«met nĂ« raste tĂ« caktuara janĂ« aq tĂ« mĂ«dha qĂ« s’mund tĂ« kompensohen me aq,” analizon avokati Dorian Matlija, drejtor ekzekutiv i organizatĂ«s “Res Publica”, qendĂ«r shqiptare pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut qĂ« punon nĂ« mbrojtjen juridike.

Sipas Matlijës, pavarësisht nga vlefshmëria e akuzës, që nga momenti kur një person vihet në paraburgim, prokuroria dhe gjykata janë më të prirura ta konsiderojnë fajtor.

Shumë gjyqtarë preferojnë të shmangin pranimin e gabimit të tyre dhe për rrjedhojë të mos kenë nevojë të njohin një dëmshpërblim për njerëzit që rezultojnë të pafajshëm.

“Pak njerĂ«z dalin tĂ« pafajshĂ«m, 1% ose mĂ« pak,” pĂ«rmbyll Matlija.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Financave, gjatë dhjetë viteve të fundit në Shqipëri, 736 persona kanë marrë dëmshpërblim për kohën që kanë kaluar padrejtësisht në paraburgim.

Sipas Nosiana Burnazit, juriste në Klinikën Juridike Falas dhe asistente projekti në Komitetin Helsinki të Shqipërisë, organizatat joqeveritare (OJQ) i inkurajojnë dhe i asistojnë qytetarët e privuar nga liria që të kërkojnë dëmshpërblim kur janë mbajtur padrejtësisht ose përtej afateve ligjore.

Megjithatë, shumë persona janë demotivuar dhe nuk paraqesin kërkesë. Sipas Burnazit, vonesat e gjata në proceset gjyqësore dhe gjendja e vështirë e sistemit gjyqësor ndikojnë në mosbesimin e publikut shqiptar te drejtësia.

Rasti i Bullgarisë

Në Bullgari, paraburgimi konsiderohet masë e jashtëzakonshme, që duhet përdorur vetëm kur është e nevojshme për të parandaluar ndonjë arratisje të mundshme ose pengim të hetimeve.

Megjithatë, në praktikë, kjo masë shpesh zgjatet përtej kufijve të arsyeshëm, sidomos në rastet e politizuara.

Rasti mĂ« i fundit Ă«shtĂ« ai i Blagomir Kotsevit, kryetarit tĂ« VarnĂ«s (qytet nĂ« lindje, njohur ndryshe si kryeqyteti bregdetar i BullgarisĂ«) dhe pĂ«rfaqĂ«sues i opozitĂ«s liberale “We Continue the Change – Democratic Bulgaria” (“Ne VazhdojmĂ« Ndryshimin – Bullgaria Demokratike”; PP-DB).

Kotsev u arrestua më 8 korrik 2025 me akuza të keqpërdorimit të fondeve publike. Arrestimi i tij shkaktoi protesta të gjera dhe nxori në pah mungesën e një mbrojtjeje efektive gjyqësore në Bullgari, ku paraburgimi përdoret shpesh për të ushtruar presion politik ose ekonomik.

Kotsev u mbajt në paraburgim pavarësisht mungesës së provave të drejtpërdrejta të korrupsionit. Një dëshmitar kyç pranoi se dëshmia e tij ishte nxjerrë me detyrim nga zyrtarë të komisionit anti-korrupsion, por ajo deklaratë vazhdon të përdoret kundër Kotsevit, i cili u lirua nga burgu vetëm më 28 nëntor 2025, kundrejt një garancie pasurore.

Në Bullgari, çdo qytetar që akuzohet dhe mbahet padrejtësisht në burg mund të padisë institucionet shtetërore për dëmshpërblim. Prokuroria e Përgjithshme shpenzon çdo vit rreth 3-4 milionë euro për kompensime, të cilat në disa raste arrijnë deri në 200 mijë euro.

Rasti i Serbisë

Rasti i Blagomir Kotsevit është ndjekur me vëmendje në Serbi. Nëse diçka e tillë ndodh në një vend të Bashkimit Evropian, lind pyetja se çfarë mund ta pengojë që të ndodhë edhe në një vend si Serbia, e kritikuar për lëkundje në raport me përparimin drejt standardeve të një shteti të së drejtës.

Çështja e paraburgimit Ă«shtĂ« kthyer nĂ« qendĂ«r tĂ« vĂ«mendjes nĂ« Serbi pas protestave masive qĂ« pasuan incidentin nĂ« stacionin e Novi Sadit nĂ« nĂ«ntor 2024.

Me afrimin e zgjedhjeve (mundĂ«sisht brenda vitit 2026), ka shqetĂ«sime serioze se paraburgimi mund tĂ« pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« goditur protestuesit dhe politikanĂ«t e opozitĂ«s. OJQ si “Serbian Monitoring Initiative” (“Nisma Serbe e Monitorimit”) kanĂ« denoncuar zbatimin selektiv tĂ« procedurave pĂ«r kĂ«tĂ« masĂ«.

Në Serbi, zbatimi i masave të paraburgimit shoqërohet, sipas kritikëve, me probleme serioze diskriminimi.

NjĂ« studim i QendrĂ«s Evropiane pĂ«r tĂ« Drejtat e RomĂ«ve (ERRC) dhe “Fair Trials” (“Gjyqeve tĂ« drejta”) ka dokumentuar diskriminim sistematik ndaj komunitetit rom, pĂ«rfshirĂ« pĂ«rdorimin e shpeshtĂ« tĂ« paraburgimit, qĂ« nĂ« disa raste zgjat deri nĂ« katĂ«r vjet.

Në teori, paraburgimi vendoset vetëm kur ekziston rreziku i arratisjes ose ndikimit mbi dëshmitarët dhe provat.

Por, sipas avokatit serb MiloĆĄ Janković, vendimet e gjykatave shpesh nuk arsyetohen. Si pasojĂ«, shumĂ« persona kalojnĂ« muaj apo edhe vite nĂ« burg pa njĂ« motivim tĂ« qartĂ«, ndĂ«rsa gjyqtarĂ«t nuk mbajnĂ« pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r vendime qĂ« mĂ« pas rezultojnĂ« tĂ« pabazuara.

Situata përkeqësohet edhe më shumë nga zvarritja e hetimeve dhe proceseve gjyqësore, të cilat mund të zgjasin 10 vjet ose më shumë, në shkelje të së drejtës për një gjykim brenda një afati të arsyeshëm.

Personat e mbajtur padrejtësisht në paraburgim kanë të drejtë të kërkojnë dëmshpërblim, i cili përcaktohet rast pas rasti.

Kompensimi llogaritet rreth 120 euro në ditë dhe merr parasysh humbjen e të ardhurave, vuajtjet, shpenzimet ligjore dhe faktorë të tjerë.

Parashikohen gjithashtu masa rehabilitimi, si falje zyrtare dhe njoftime publike. Por edhe këto procese për dëmshpërblime janë të ndikuara nga vonesat e gjata të sistemit gjyqësor dhe shumat e kompensimit ndryshojnë shumë nga rasti në rast.

Rasti i Greqisë

Edhe në Greqi, paraburgimi është një masë e jashtëzakonshme, e aplikuar vetëm kur ka rrezik arratie ose përsëritje të krimit.

Kohëzgjatja maksimale është 12 muaj për krimet më të lehta dhe 18 muaj për ato më të rënda, me mundësi zgjatjeje deri në 24 muaj në rastet më serioze.

Ekzistojnë edhe masa alternative ndaj paraburgimit, si garancia pasurore, ndalimi i daljes jashtë vendit, prezantimi i rregullt në polici, ose arresti në shtëpi me monitorim elektronik.

Rasti më i fundit përfshin dy të rinj 21 dhe 25 vjeç nga Patra (Patras, qyteti i tretë më i madh në Greqi), të arrestuar për një zjarr pranë një qendre për të moshuar ndodhur më 13 gusht 2025.

Avokatët e tyre argumentuan se paraburgimi ishte i padrejtë: njëri nga të rinjtë ishte paraqitur vullnetarisht si dëshmitar dhe nuk kishte rekorde të mëparshme penale, ndërsa tjetri kishte ndihmuar si vullnetar për shuarjen e zjarrit.

Pas paraqitjes sĂ« provave tĂ« reja, prokuroria propozoi lirimin e tyre, por gjykata vendosi ndalim tĂ« daljes jashtĂ« vendit, detyrim pĂ«r t’u paraqitur rregullisht nĂ« polici dhe garanci pasurore.

Gjykatat priren të përdorin paraburgimin edhe ndaj të rinjve ose personave pa rekorde penale.

Sa i përket dëmshpërblimeve, ligji grek parashikon që ato nuk janë automatike dhe mund të kërkohen vetëm pas një aktgjykimi përfundimtar të pafajësisë.

Shumat zakonisht variojnë nga 10 deri në 60 euro për çdo ditë paraburgimi, me një kufi (që rrallë arrihet) midis 2,000 dhe 5,000 eurove. Vetëm rastet jashtëzakonisht të rënda mund të çojnë në kompensime më të larta.

*Krasen Nikolov (Mediapool, Bullgari) dhe Giota Tessi (EfSyn, Greqi) kanë kontribuar në realizimin e këtij artikulli.

**Ky artikull u prodhua si pjesë e PULSE, një iniciativë evropiane e koordinuar nga OBCT që promovon bashkëpunimet gazetareske transnacionale.

Lexoni gjithashtu:

The post Të përfundosh në burg padrejtësisht appeared first on Citizens.al.

↗

Zheljazkov: Nuk kemi çështje të pazgjidhura me Maqedoninë e Veriut

✇Telegrafi
By: Valon Osmani


Kryeministri nĂ« dorĂ«heqje, Rosen Zheljazkov, ishte nĂ« Bruksel, ku mori pjesĂ« nĂ« takimin vjetor BE–Ballkani PerĂ«ndimor.

“QĂ«ndrimi ynĂ« ka qenĂ« gjithmonĂ« parimor – nuk kemi çështje tĂ« pazgjidhura me RepublikĂ«n e MaqedonisĂ« sĂ« Veriut, nuk zhvillojmĂ« asnjĂ« kontest me RMV-nĂ« pĂ«r çështje qĂ« lidhen me tĂ« ashtuquajturin kompromis i korrikut 2022, pasi kjo tashmĂ« Ă«shtĂ« njĂ« qĂ«ndrim i pĂ«rbashkĂ«t evropian”, deklaroi Rosen Zheljazkov.

Ai theksoi se pozicioni i Bullgarisë si vend anëtar është që çdo shtet kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian, mbi bazën e meritave të veta, të vlerësohet për progresin e tij dhe jo nga një shtet i veçantë anëtar.

“VlerĂ«simi i progresit pĂ«r hapjen e Klasterit 1, i cili lidhet me kornizĂ«n negociuese, tregon njĂ«farĂ« hezitimi nga ana e kolegĂ«ve nĂ« Shkup, por kjo nuk Ă«shtĂ« çështje pĂ«r tĂ« cilĂ«n ne japim mendimin apo qĂ«ndrimin tonĂ«â€, tha kryeministri bullgar nĂ« dorĂ«heqje.

↗

Përplasje fizike mes deputetëve në Parlamentin e Bullgarisë

✇Telegrafi
By: Burim Tmava


Në Parlamentin e Bullgarisë ka ndodhur një situatë e pakëndshme e cila madje u transmetuar direkt në mediat e atjeshme.

Bëhet fjalë për një sulm fizik që ndodhi mes ligjvënësve nga pozita dhe partitë opozitare, transmeton Telegrafi.

Madje nĂ« njĂ« moment njĂ«ri prej tyre e godet njĂ« tjetĂ«r mĂ« grusht nĂ« fytyrĂ« – duke i detyruar tĂ« pranishmit e tjerĂ« tĂ« ndĂ«rhyjnĂ« pĂ«r ta qetĂ«suar situatĂ«n.

Gjithçka ndodhi derisa po debatohej nĂ« Parlamentin bullgar pĂ«r buxhetin – duke nxitur njĂ« pĂ«rplasje pozitĂ«-opozitĂ«.

Në një moment njëri nga deputetët e godet me shqelm një tjetër dhe më pas e vazhdojnë me grushte.

E për ta qetësuar situatën, të pranishmit nxjerrin nga salla deputetin që sulmohet. /Telegrafi/

- YouTube www.youtube.com

↗

Marrëveshja për tunelin hekurudhor me Bullgarinë sot para deputetëve

✇Telegrafi
By: Bashkim Iljazi


Në vazhdimin e seancës së 76-të, deputetët do të marrin vendimin përfundimtar për marrëveshjen me Sofjen - ratifikimin e ndërtimit të tunelit hekurudhor ndërkufitar që duhet të lidhë më në fund dy qytetet me hekurudhë.

Marrëveshja, e hedhur në letër më 6 nëntor në Gjueshevë nga ministrat Nikoloski dhe Karaxhov, përcakton të gjitha pikat e rëndësishme: nga zgjidhjet teknike deri te strukturat financiare.

Tuneli prej 2.4 kilometrash, i cili është i ndarë gjeometrikisht saktësisht përgjysmë midis dy vendeve, do të shtrihet në rrugën Sofje - Gjueshevë - Kriva Palanka - Shkup.

Përveç hekurudhës, Kuvendi do të vendosë edhe për të ardhmen e prodhimit vendas të energjisë elektrike. Në rend të ditës, me procedurë të shkurtuar, janë garancitë shtetërore për projektet ambicioze të ESM-së: Kapacitete të reja diellore të FEC Bitola 3 me mbështetje nga BERZH dhe banka gjermane KfW dhe fonde shtesë për rivitalizimin e hidrocentraleve ekzistuese.

Paketa e reformës ekonomike përfshin gjithashtu ndryshime në Ligjin e Buxhetit dhe Ligjin e Shpronësimit, të cilat synojnë përshpejtimin e investimeve kapitale përmes procedurave të thjeshtuara.

Atmosfera në legjislaturë do të nxehet më tej nga Rezoluta që dënon manipulimet e opozitës. Qeveria po kërkon konfirmimin e strategjive të saj kundër migracionit të paligjshëm, duke iu kundërpërgjigjur drejtpërdrejt retorikës së kundërshtarëve politikë.

Së fundmi, deputetët do të kalojnë nëpër një "pistë të shpejtë" të gjerë ndryshimesh legjislative që prekin pothuajse çdo sferë: ndryshime në ligjet për policinë, automjetet dhe sigurinë në trafik, korrigjime në ekzekutimin e sanksioneve dhe dispozitave kundërvajtëse, dhe ripërcaktimin e rregullave për çmimet shtetërore.

↗

Krijohet 'koalicioni' kundër planit të BE-së për Ukrainën - përbëhet nga katër shtete

✇Telegrafi
By: Nol Elshani


Italia, Bullgaria dhe Malta iu bashkuan BelgjikĂ«s nĂ« kĂ«rkimin e alternativave ndaj njĂ« kredie 210 miliardĂ« euro pĂ«r UkrainĂ«n me asetet e ngrira ruse, duke kĂ«rcĂ«nuar skemĂ«n e Bashkimit Evropian pĂ«r ‘kredi dĂ«mshpĂ«rblimi’.

Katër vendet mbështesin bllokimin e rezervave ruse, por paralajmërojnë se ato nuk duhet të përdoren direkt për Ukrainën.

Komisioni Evropian propozon bllokimin për të shmangur ndikimin e Hungarisë, raporton euractiv.

Vendet kërkojnë opsione alternative ligjore dhe të parashikueshme për mbështetjen financiare të Ukrainës.

Kryeministri belg Bart De Wever kritikon kredisë si të rrezikshme ligjërisht dhe financiarisht.

BE aktivizoi Nenin 122 për të ngrirë asetet ruse dhe shmangur kthimin e fondeve në Rusi.

Hungaria dhe Belgjika dyshojnë në ligjshmërinë e skemës dhe paralajmërojnë për pasiguri financiare.

Neni 122 lejon 15 vende të BE-së të bllokojnë asetet përgjithmonë, duke dobësuar pozicionin e kryeministrit hungarez, Viktor Orban.

Vendimi nuk duhet të krijojë precedent për politikën e sigurisë dhe jashtme të BE-së.

BE-ja do të diskutojë ndryshimet e Belgjikës dhe garancitë për Euroclear para Këshillit të javës së ardhshme. /Telegrafi/

↗

Nikolloski: Për integrimin në BE, ndryshuam emrin e shtetit, paranë dhe shtatë herë kushtetutën, ndërsa Bullgaria s'po bën asgjë

✇Telegrafi
By: Valon Osmani


Rëndësia e zgjerimit të BE-së, gjeopolitika e re, siguria dhe ekonomia, janë në fokus të Samitit për Ballkanin Perëndimor në Bruksel, organizuar nga Miqtë e Evropës.

Forumi ka për bazë temën mbi aspiratat që paraqiten në këtë rrugëtim. Përfaqësuesi i vendit, zëvendëskryeministri Aleksandar Nikolloski, duke potencuar vështirësitë e vendit për integrim në BE, ka shtuar se nga fqinji dhe aktorët tjerë nuk marrin përgjigje nëse ndryshimet kushtetuese janë kushti i fundit, duke shtuar se presioni bie mbi Maqedoninë e Veriut, ndërkaq pala bullgare nuk dëshiron të bëjë asgjë për balancë.

“NĂ«se filloj tĂ« radhis se çfarĂ« kemi bĂ«rĂ« prej viteve tĂ« 90-ta do tĂ« ishte tregim pafund. Emrin e ndryshuam dy herĂ«. Fillimisht ishte pĂ«r pĂ«rdorim tĂ« jashtĂ«m IRJM, pastaj e ndryshuam pĂ«r pĂ«rdorim tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m, Maqedonia e Veriut. Ndryshuam paratĂ«, flamurin, shtatĂ« herĂ« e kemi ndryshuar KushtetutĂ«n dhe tani kĂ«rkohet tĂ« ndryshohen pĂ«r tĂ« tetĂ«n herĂ«. Kur flasim me njerĂ«zit, na pyesin nĂ«se kjo Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« fundit herĂ«. Kjo Ă«shtĂ« pyetje qĂ« s’ka pĂ«rgjigje. NĂ« komunikim me miqtĂ« tanĂ« bullgarĂ« dhe aktorĂ«t tjerĂ«, kjo Ă«shtĂ« pyetja. NĂ« rregull. Kemi marrĂ«veshje qĂ« nuk e duam, dikush tjetĂ«r e ka nĂ«nshkruar, por a Ă«shtĂ« kjo e fundit? Askush nuk thotĂ« se Ă«shtĂ« e fundit", deklaroi zĂ«vendĂ«skryeministri, Aleksandar Nikolloski.

Ndërkohë, të punohet në lidhje strategjike ekonomike derisa politika bën angazhimet e veta, shton Nikollovski.

“KĂ«tu Ă«shtĂ« edhe nĂ«nkryetari i BankĂ«s Evropiane pĂ«r investim, ku do tĂ« bisedojmĂ« pĂ«r projekte tĂ« mĂ«dha infrastrukturore. Banka Evropiane pĂ«r investime financon pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« seksionit tĂ« tretĂ« tĂ« Korridorit 8, lidhjen hekurudhore me BullgarinĂ«. VijnĂ« kryeministra prej vendeve tĂ« ndryshme, ministra qeveritarĂ«, komuniteti i biznesit bankar, qĂ« pĂ«r MaqedoninĂ« kjo do tĂ« thotĂ« shumĂ«. KĂ«shtu qĂ«, duhet tĂ« jemi prezent kĂ«tu, t’i japim argumentet tona se çfarĂ« po bĂ«jmĂ«. UnĂ«, pĂ«rveç pjesĂ«s politike, do tĂ« bisedoj shumĂ« pĂ«r aspektin ekonomik, pjesĂ«n infrastrukturore, qĂ« Ă«shtĂ« fokus i vizitĂ«s sime", theksoi Nikolloski.

Samiti vjetor BE-Ballkani Perëndimor i Miqve të Evropës mbledh rregullisht mbi 100 pjesëmarrës, për të diskutuar mbi sfidat aktuale politike, zgjerimin dhe nxitjen ekonomike.

↗

Zhelyazkov: Maqedonia e Veriut t'i respektojë parakushtet e dakorduara me Bullgarinë, për anëtarësimin në BE

✇Telegrafi
By: Valon Osmani


“Parlamenti bullgar nuk vendos kushte tĂ« ndryshme, por ne insistojmĂ« nĂ« respektimin e parakushteve tĂ« dakorduara qĂ« Republika e MaqedonisĂ« sĂ« Veriut tĂ« fillojĂ« negociatat pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« Bashkimin Evropian,” ka deklaruar kryeministri i BullgarisĂ«, Rosen Zhelyazkov, nĂ« emisionin ‘Nedela 150’ tĂ« BNR-sĂ«, si pĂ«rgjigje pĂ«r pyetjen nĂ«se Bullgaria do tĂ« bĂ«nte njĂ« hap pas duke tĂ«rhequr kĂ«rkesĂ«n qĂ« bullgarĂ«t tĂ« pĂ«rfshihen nĂ« KushtetutĂ«n e MaqedonisĂ«.

“Nuk mendoj se ekziston fare njĂ« bisedĂ« e tillĂ«,” ka theksuar ai dhe shtoi:

“Ne nuk kemi marrĂ«dhĂ«nie tĂ« pazgjidhura bilaterale me ta. Kemi marrĂ«veshje pĂ«r FqinjĂ«si tĂ« MirĂ« dhe protokoll tĂ« nĂ«nshkruar pĂ«r tĂ«. Fakti qĂ« protokolli po kontestohet para GjykatĂ«s Kushtetuese tĂ« RMV-sĂ« Ă«shtĂ« pjesĂ« e koreografisĂ« sĂ« brendshme politike qĂ« po ndodh nĂ« Shkup, pĂ«rfshirĂ« edhe para syve tĂ« KĂ«shillit Evropian,” ka thĂ«nĂ« Zhelyazkov.

“Bullgaria nuk shpreh asnjĂ« qĂ«ndrim tjetĂ«r pĂ«rveç qĂ«ndrimit tĂ« KĂ«shillit Evropian – tĂ« pĂ«rfshihen ndryshimet kushtetuese dhe tĂ« merren parasysh tĂ« gjitha dispozitat e parashikuara nĂ« protokoll, qĂ« janĂ« pjesĂ« e propozimit kompromis tĂ« vitit 2022. Ne nuk vendosim asnjĂ« kusht ndryshe nga ai propozim i miratuar nĂ« 2022. NĂ«se autoritetet nĂ« Shkup duan tĂ« jenĂ« pjesĂ« e BE-sĂ«, ata duhet tĂ« ecin nĂ« kĂ«tĂ« rrugĂ«, qĂ« Ă«shtĂ« pjesĂ« e qĂ«ndrimit tĂ« vetĂ« Bashkimit Evropian ndaj Shkupit,” ka theksuar kryeministri bullgar.

NĂ« pyetjen nĂ«se Ă«shtĂ« i mundur njĂ« protokoll i ri bilateral mes BullgarisĂ« dhe MaqedonisĂ« qĂ« do t’i jepte garanci Shkupit se nuk do tĂ« ketĂ« pengesa tĂ« tjera nĂ« rrugĂ«n evropiane, ai ka thĂ«nĂ« se nuk mund tĂ« ketĂ« garanci mĂ« tĂ« madhe se vendimi unanim i Parlamentit Bullgar.

“Duhet t’u jetĂ« e qartĂ« kolegĂ«ve nĂ« Shkup se ne qĂ«ndrojmĂ« pas kĂ«tij qĂ«ndrimi, sepse Ă«shtĂ« parimor. Nuk do tĂ« ndryshojmĂ« asgjĂ« nĂ« drejtim tĂ« kthimit tĂ« kĂ«saj çështjeje nĂ« spor bilateral, as nĂ« kĂ«rkimin e ndikimeve tĂ« padukshme apo bashkĂ«veprimeve me lojtarĂ«t kryesorĂ« politikĂ« nĂ« botĂ«,” ka potencuar Zhelyazkov.

↗

Europol: 870 milionë euro vepra të vjedhura - shkatërrohet rrjeti kriminal, 35 të arrestuar

✇Telegrafi
By: Nol Elshani


Një operacion i përbashkët i autoriteteve nga gjashtë vende evropiane, i koordinuar nga Eurojust dhe Europol, ka goditur një nga grupet më të mëdha kriminale të trafikut të objekteve historike në kontinent.

Sipas agjencisë së Bashkimit Evropian për Bashkëpunim në Drejtësinë Penale, gjatë operacionit janë arrestuar 35 persona dhe janë kontrolluar mbi 125 lokacione, ku u sekuestruan më shumë se 3000 artefakte me vlerë mbi 100 milionë euro.

Vlera e përgjithshme e objekteve të dyshuara të trafikuara nga ky grup arrin 870 milionë euro.

Operacioni u zhvillua më 19 nëntor dhe përfshiu edhe Shqipërinë, ku SPAK bashkëpunoi me autoritetet evropiane për ekzekutimin e urdhrave të hetimit dhe kontrollit të disa lokacioneve të dyshuara. Kontrolli u krye paralelisht edhe në Bullgari, Francë, Gjermani dhe Greqi.

- YouTube www.youtube.com

Sipas EUROJUST, gjatë aksionit u sekuestruan mbi 3000 objekte, duke përfshirë monedha antike ari dhe argjendi, vepra arti dhe antikitete të tjera. Përveç tyre, autoritetet konfiskuan dokumente, pajisje elektronike, mbi 50 mijë dollarë në para të gatshme dhe ar për investime.

Hetimet kishin nisur pas zbulimit në vitin 2020 në Bullgari të më shumë se 7000 artefakteve të lashta, të dyshuara të vjedhura nga gërmime të paligjshme. Grupi kriminal ishte i specializuar në vjedhjen dhe trafikimin e objekteve kulturore, përfshirë maska, bizhuteri, armatura, monedha ari dhe argjendi, si dhe vepra arti, të cilat më pas shpërndaheshin nëpërmjet një rrjeti ndërkombëtar.

Mes të arrestuarve është edhe një person i konsideruar me rrezikshmëri të lartë, i cili dyshohet se financonte gërmime të paligjshme dhe kishte krijuar rrjete trafiku që shtriheshin në disa vende evropiane.

Operacioni vazhdon, ndĂ«rsa artefaktet e sekuestruara do t’i nĂ«nshtrohen verifikimeve pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar origjinĂ«n dhe vendin e tyre tĂ« ligjshĂ«m. Autoritetet evropiane njoftuan se hetimet do tĂ« zgjerohen pĂ«r tĂ« identifikuar bashkĂ«punĂ«torĂ« tĂ« tjerĂ« dhe rrugĂ«t e trafikut qĂ« mund tĂ« pĂ«rfshijnĂ« vende tĂ« tjera tĂ« rajonit. /Telegrafi/

↗

Bloomberg tregon se si sanksionet e Trumpit po e godasin ndikimin e Putinit në Ballkan

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami


Kur sanksionet e fundit të SHBA-së kundër industrisë së naftës në Rusi goditën muajin e kaluar, Bullgaria kishte një problem urgjent.

Një nga kompanitë e synuara, Lukoil PJSC, zotëronte rafinerinë më të madhe të naftës në vend, një trashëgimi e lidhjeve të ngushta me Moskën.

Qeveria vendosi të sekuestrojë objektin Neftohim pranë Detit të Zi dhe asetet e tjera të Lukoil.

Ajo u hoqi aksionarëve çdo të drejtë dhe emëroi një menaxher për të negociuar një shitje të mundshme.

Një komisioni parlamentar iu deshën vetëm 26 sekonda për të anuluar 26 vjet pronësi dhe për të miratuar veprimin përpara një afati të afërt të SHBA-së për një zgjidhje.

Dhe siç vlerĂ«son njĂ« shkrim i Bloomberg, pĂ«rcjell Telegrafi, kthesa e papritur e ngjarjeve ka çuar nĂ« goditjen mĂ« tĂ« madhe ndaj “gjurmĂ«ve ekonomike” tĂ« RusisĂ« nĂ« Ballkan nĂ« dekada.

Siç thuhet mĂ« tej, veprimi i presidentit Donald Trump kundĂ«r kompanive ruse tĂ« naftĂ«s “ka shkurtuar lidhjet” e pushtetit tĂ« Kremlinit nĂ« njĂ« rajon ku Lindja dhe PerĂ«ndimi janĂ« pĂ«rpjekur pĂ«r ndikim pĂ«r shekuj me radhĂ«.

Në Serbi, për shembull, qeveria po shqyrton blerjen e kompanisë së naftës dhe gazit të vendit Naftna Industrija Srbije AD, duke marrë kontrollin nga pronari rus Gazprom PJSC.

Presidenti Aleksandar Vuçiq dëshiron të shmangë shtetëzimin e saj, por ai duhet të bindë Uashingtonin për qëllimet e tij për të hequr qafe Gazpromin për të shmangur sanksionet që mund të dëmtojnë vendin e tij.

Ndërsa në Bullgari, politikanët dhe analistët kanë ngritur shqetësime për vite me radhë në lidhje me pjesëmarrjen joproporcionale të Rusisë në ekonomi, dhe në veçanti në energji.

Lukoil është ankuar për presion politik për të shitur rafinerinë e saj dhe 220 stacionet e benzinës të shpërndara në të gjithë vendin. Por deri më tani asgjë nuk ka ndodhur.

"Thelbi i ndikimit të Rusisë është ndërtuar mbi dominimin e energjisë përmes naftës dhe gazit, mbetje të kohës sovjetike që nuk u thyen për vite me radhë", tha Ruslan Stefanov, kryeekonomist në Qendrën për Studimin e Demokracisë në Sofje.

"Shumica e kësaj tani ka ikur. Këto janë frymëmarrjet e fundit, prandaj ato shkaktojnë kaq shumë ankth".

Sipas shkrimit në fjalë, zyrtarët në Sofje dhe Beograd e kuptuan se qëndrimi në orbitën e Rusisë u bë i papërshtatshëm pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Vladimir Putin në shkurt 2022.

Bullgaria është një anëtare e Bashkimit Evropian që është gati të miratojë euron, ndërsa Serbia një ditë dëshiron të bashkohet me bllokun.

Por të lidhura nga historia dhe mbështetja në energjinë ruse, qeveritë zvarritën hapat.

Pas shekujsh lidhjesh të ngushta, fuqia ekonomike e Rusisë në të dy vendet u rrit në vitin 1999.

Lukoil bleu Neftohim, tani kompania më e madhe e Bullgarisë.

Ndërkohë, Serbia u gjend e izoluar pasi NATO bombardoi vendin për të detyruar ushtrinë e saj të largohej nga Kosova, duke i dhënë fund luftës së fundit të madhe të përgjakshme ballkanike.

E Rusia u bë një aleat kyç në mbështetjen e refuzimit të Serbisë për të njohur pavarësinë e Kosovës.

Ndryshimi varet tërësisht nga presioni i SHBA-së sepse BE nuk ka ndikim, vlerëson Stefanov.

Pa sanksionet, kjo nuk do të kishte ndodhur, thekson ai.

Sapo të përfundojë, shtytja për të dëbuar gjigantët rusë të naftës nga Bullgaria dhe Serbia do të ndihmojë në neutralizimin e ndikimit të Putinit, sipas Mario Bikarski, analist i lartë i Evropës në kompaninë kërkimore Verisk Maplecroft.

Kjo vjen ndërsa "mundësitë për lobim dhe forma të tjera të angazhimit me elitat politike dhe të biznesit janë zvogëluar", thotë ai.

Megjithatë, lidhjet e Bullgarisë me Rusinë janë të thella.

Ajo fitoi pavarësinë nga sundimi osman në vitin 1878 në luftën ruso-turke, një ngjarje që përkujtohet me një festë kombëtare çdo 3 mars.

Vendasit ende vendosin lule në monumente, përfshirë statujën e Car Aleksandrit II në Sofje.

Vendi ishte gjithashtu aleati më i ngushtë i Bashkimit Sovjetik gjatë komunizmit, i quajtur republika e 16-të sepse ish-diktatori Todor Zhivkov u përpoq të bashkohej me BRSS-në.

Por marrëdhënia kohët e fundit ka qenë më shumë e bazuar në interesa të biznesit të shpejtë sesa në histori.

Bullgaria u detyrua të miratonte një projektligj që lejonte sekuestrimin e Neftohim disa orë pasi Thesari Amerikan e hodhi poshtë tregtarin e mallrave Gunvor si një blerës potencial për asetet ndërkombëtare të Lukoil si "kukullën e Kremlinit" më 7 nëntor.

Dhjetë ditë më vonë, menaxheri i emëruar nga qeveria për biznesin, Rumen Spetsov, mori zyrtarisht drejtimin.

Një ish-kreu i autoritetit tatimor dhe një kampion i bodibildingut, emërimi i tij ndihmoi Bullgarinë të bindte SHBA-në se asnjë financim nga biznesi lokal i Lukoil nuk do të kthehej në Rusi.

Kjo i lejoi Neftohim të fitonte një afat për të vazhduar operacionet deri në prill.

Nëse rafineria nuk ndryshon pronësi, qeveria do të kërkojë edhe gjashtë muaj të tjerë, tha kryeministri Rosen Zhelyazkov.

Përndryshe, paratë nga shitja do të shkojnë në një llogari që Lukoil nuk do të jetë në gjendje ta përdorë për sa kohë që është nën sanksione.

Blerësit e mundshëm nga SHBA-ja, Evropa dhe Gjiri Persik kanë shprehur tashmë interes.

Lukoil tha të mërkurën se po ndërmerrte "të gjitha hapat e nevojshëm" për të shitur rafinerinë Neftohim, rrjetin e saj të stacioneve të benzinës dhe asetet e tjera në Bullgari.

"Pyetja nuk është nëse kalimi nga pronësia ruse do të ndodhë përfundimisht - do të ndodhë", thotë Ilian Vassilev, i cili u bë ambasadori i Bullgarisë në Moskë në vitin 2000 menjëherë pas privatizimit të Neftohim.

“Pyetja nuk Ă«shtĂ« nĂ«se kalimi nga pronĂ«sia ruse do tĂ« ndodhĂ« pĂ«rfundimisht – do tĂ« ndodhĂ«â€, thotĂ« Ilian Vassilev, i cili u bĂ« ambasadori i BullgarisĂ« nĂ« MoskĂ« nĂ« vitin 2000 menjĂ«herĂ« pas privatizimit tĂ« Neftohim.

“Pyetja e vĂ«rtetĂ« Ă«shtĂ« nĂ«se Bullgaria do ta formĂ«sojĂ« kĂ«tĂ« proces – apo do tĂ« formĂ«sohet nga forca krejtĂ«sisht jashtĂ« kontrollit tĂ« saj”.

Në Serbi, situata është më pak e qartë. Rafineria ruse e vendit, NIS, humbi furnizimet me naftë muajin e kaluar pasi skaduan disa heqje nga sanksionet e SHBA-së.

Presidenti Vuçiq i ka kërkuar Gazprom-it të gjejë një blerës për të shmangur shtetëzimin e kompanisë.

Gazprom i bëri thirrje SHBA-së të zgjasë licencën e operimit të NIS, ndërsa kërkon të transferojë kontrollin te një palë e tretë.

Por NIS ka furnizime me naftë vetëm për rreth një javë para se qeveria të duhet të përdorë rezervat e saj ose të blejë naftë të papërpunuar nga destinacione të tjera, më të shtrenjta.

Kjo e bën më të mundshme që Vuçiq të lëvizë drejt sekuestrimit të rafinerisë, thuhet në shkrimin e Bloomberg. Ai ka thënë se një zgjidhje duhet të gjendet deri më 23 nëntor.

“NĂ«se nuk bien dakord pĂ«r njĂ« çmim blerjeje, propozimi im Ă«shtĂ« qĂ« ne tĂ« ofrojmĂ« njĂ« çmim mĂ« tĂ« mirĂ«â€, tha Vuçiq mĂ« 16 nĂ«ntor. “PavarĂ«sisht se sa kushton, ne do t’i gjejmĂ« paratĂ«â€, duke shtuar se qeveria dĂ«shiron tĂ« “shmangĂ« konfiskimin, shtetĂ«zimin”.

Kjo, gjithashtu, do të kompromentonte ndikimin e Rusisë në vend, i cili u ringjall nga nacionalistët serbë me shpërbërjen e Jugosllavisë.

Në pjesën e fundit, shkrimi i Bloomberg thekson se akti i balancimit midis Lindjes dhe Perëndimit ka përcaktuar udhëheqës të tillë si Vuçiq, së bashku me një varësi të madhe nga Kremlini për gaz.

Rusia mund të përpiqet të rifitojë ndikimin e saj ekonomik në Ballkan, por kjo do të jetë e vështirë, sipas analistit Bikarski.

“Edhe pasi tĂ« pĂ«rfundojĂ« lufta Rusi-UkrainĂ« dhe sanksionet potencialisht tĂ« hiqen, Rusia do ta ketĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r tĂ« rifituar ndikimin e saj nĂ« tregjet e energjisĂ« nĂ« rajon, duke pasur parasysh njĂ« grup mĂ« tĂ« madh furnizuesish dhe vendesh partnere mĂ« tĂ« besueshme”, tha ai. “Moska do tĂ« duhet tĂ« kĂ«rkojĂ« rrugĂ« alternative pĂ«r tĂ« ruajtur ndikimin gjeo-ekonomik mbi rajonin”. /Telegrafi/

↗

Europol zbuloi një rrjet kriminal të madh që prodhonte lëndë sintetike, i ndoqën për dy vjet

✇Telegrafi
By: Nol Elshani


Europol ka realizuar një operacion të madh për të shkatërruar një rrjet kriminal ndërkombëtar që furnizohej me kimikate kyçe për prodhimin e metamfetaminës dhe vepronte në disa vende evropiane.

NĂ« hetim ishin pĂ«rfshirĂ« autoritetet nga Bullgaria, Republika Çeke, Hungaria, Rumania dhe Moldavia, me mbĂ«shtetjen e Europolit.

Eurojust formoi dhe financoi njĂ« ekip hetimor bashkĂ«punues qĂ« pĂ«rfshinte hetues nga Çekia, Rumania dhe Moldavia, gjĂ« qĂ« i dha mundĂ«si qĂ« tĂ« monitoronin rrjedhĂ«n e lĂ«ndĂ«ve ilegale dhe komunikimet kriminale dhe tĂ« mblidhnin prova.

NĂ« total u arrestuan 11 persona nĂ« Çeki, 2 nĂ« Hungari dhe Moldavi dhe 1 nĂ« Bullgari.

Gjithashtu, u zbuluan dhe shkatĂ«rruan tre laboratorĂ« sekretĂ« droge – dy nĂ« Moldavi dhe njĂ« nĂ« Hungari.

U sekuestruan:

Mbi 5 kg metamfetaminë

Klix.ba

Rreth 40 kg tableta që përmbanin efedrin

Klix.ba

50 litra toluen (një kimikat)

Klix.ba

0.5 kg fosfor

Klix.ba

280 kg mbetje kimike nga prodhimi i metamfetaminës

Klix.ba

Pajisje specializuese për prodhim droge

Klix.ba

Gjithashtu u konfiskuan dy automjete që përdorej për transport të drogës, pajisje elektronike dhe para.

Sipas hetimeve, anëtarët e rrjetit ishin të përfshirë në çdo fazë të zinxhirit të prodhimit të drogës - nga importi i kimikateve, prodhimi i lëndëve sintetike, deri te kontrabanda në mënyra që të shmangnin kapjen (p.sh. në aeroplanë dhe në pjesë të fshehura të automjeteve).

Hetimi zgjati më shumë se dy vjet, dhe veprimi final i policisë u zhvillua më 4 dhe 5 nëntor 2025, kur u kryen bastisje dhe u arrestuan persona.

Gjatë aksionit, autoritetet konfiskuan 67 mijë euro para të gatshme në Hungari.

Sipas hetimeve, kimikatet ishin transportuar nga Kina nĂ« porte si Hamburg dhe Rotterdam, dhe pastaj anĂ«tarĂ«t e rrjetit i grumbullonin kĂ«to kimikate pĂ«r t’i dĂ«rguar nĂ« Hungari pĂ«r prodhim.

Gjithashtu, ata kishin kapacitet për të prodhuar sasie të mëdha droge dhe kishin infrastrukturë që u mundësonte tyre të furnizonin rrjete të mëdha. /Telegrafi/

- YouTube www.youtube.com

↗

Efektet e sanksioneve amerikane ndaj Lukoil - vetëm një muaj karburante i kanë mbetur Bullgarisë

✇Telegrafi
By: Nol Elshani


Bullgaria ka vetëm një muaj karburant, sanksionet amerikane ndaj Lukoil godasin rezervat kombëtare të karburantit.

Bullgaria ka mbetur me vetëm një muaj furnizim me benzinë, pasi sanksionet e SHBA ndaj Lukoilit rrezikojnë të shkaktojnë një mungesë të përgjithshme karburanti në vend, raporton reuters.

Kufizimet, të cilat pritet të hyjnë në fuqi më 21 nëntor, kanë shkaktuar tashmë shqetësim - kompania ruse kontrollon rafinerinë e naftës në Burgas dhe qindra pika karburanti në mbarë vendin.

Sipas të dhënave qeveritare, rezervat e naftës së makinave do të zgjasin edhe 50 ditë, ndërsa ato të benzinës - vetëm 35.

Disa sasi nafte bruto ruhen jashtë vendit, por duhet të importohen urgjentisht.

Zyrtarët në Sofje frikësohen se kriza mund të çojë jo vetëm në mungesë karburanti, por edhe në trazira politike - madje edhe në rrëzimin e mundshëm të qeverisë. /Telegrafi/

↗

Georgiev: Bullgaria është kundër heqjes së kërkesës për unanimitet për vendimmarrje në BE

✇Telegrafi
By: Amir Jakupi


Bullgaria ka kundërshtuar vazhdimisht propozimet për të hequr kërkesën e unanimitetit për vendimmarrje brenda kuadrit të Politikës së Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të Bashkimit Evropian (BE). Kjo u deklarua nga Ministri i Jashtëm Georgiev në përgjigje të një pyetjeje nga deputeti i "Prerodbës", Zlatan Zlatanov, të publikuar në faqen e internetit të Kuvendit.

"Duke miratuar unanimitetin, BE-ja tregon qartë aftësinë e saj për të vepruar me vendosmëri në përgjigje të shumë sfidave gjeopolitike të viteve të fundit, duke marrë parasysh ndjeshmëritë kombëtare të shteteve anëtare", tha Ministri.

Sipas tij, ndjekja e një qasjeje të tillë gjithëpërfshirëse garanton natyrën afatgjatë të vendimeve të marra dhe efektivitetin e tyre.
"Vendimet me shumicë të kualifikuar zakonisht nuk pasqyrojnë të njëjtin nivel angazhimi politik", tha Georgiev në përgjigjen e tij.
Ai tha se për momentin është jashtëzakonisht e rëndësishme që BE-ja të ruajë unitetin e saj.

"Ne besojmë se në situatën aktuale komplekse gjeopolitike është jashtëzakonisht e rëndësishme që BE-ja të ruajë unitetin e saj, duke marrë parasysh interesat e të gjitha shteteve anëtare, duke zbatuar një qasje gjithëpërfshirëse që siguron një nivel të lartë mbështetjeje politike nga shtetet anëtare dhe legjitimitet demokratik të vendimeve të BE-së", theksoi Georgiev.

Komisionerja e Zgjerimit e BE-së, Marta Kos, propozoi një javë më parë që vetëm vendimet për hapjen dhe mbylljen e negociatave me vendet kandidate duhet të merren unanimisht./Telegrafi/

↗

Aksident tragjik në Bullgari, 6 emigrantë të vdekur

✇Telegrafi
By: Eliza Hajzeri


Një furgon që transportonte nëntë emigrantë që hynë ilegalisht në Bullgari u përplas ndërsa ndiqej nga policia pranë bregdetit lindor të Detit të Zi të vendit, duke vrarë gjashtë persona.

Incidenti ndodhi pranë qytetit të Burgasit, ndërsa policia u përpoq të ndalonte automjetin i cili kishte targa rumune, njoftoi Shefi i Policisë Kufitare Anton Zlatanov.

Ai tha se shoferi refuzonte vazhdimisht të ndalonte në sinjalet e dhëna dhe u përpoq të shmangte shiritat me thumba të vendosur nga policia.

Shoferi humbi kontrollin dhe furgoni doli nga rruga, u përmbys dhe u zhyt në një liqen pranë autostradës, duke vrarë gjashtë migrantë.

Katër të tjerë, përfshirë shoferin rumun, pësuan lëndime të lehta dhe iu dha ndihma e parë në vendngjarje dhe më pas u dërguan në spital.

Ndryshe, Bullgaria, një vend ballkanik me 6.5 milionë banorë, ndodhet në atë që dikur ishte një rrugë kryesore për migrantët nga Lindja e Mesme dhe Afganistani në Evropë, duke kaluar nëpër Iran dhe Turqi.

Popullariteti i kësaj rruge ka rënë vitet e fundit.

Më shumë se 21,000 migrantë të parregullt mbërritën në BE nëpërmjet rrugës së Ballkanit Perëndimor, një rënie prej 78% krahasuar me shifrat e vitit 2021, sipas agjencisë së kontrollit kufitar të BE-së, Frontex .

Vetëm një numër i vogël i tyre planifikojnë të qëndrojnë në anëtarin e BE-së, duke përdorur Bullgarinë si një korridor tranziti në rrugën e tyre drejt perëndimit.

Zlatanov tha se gjatë dy viteve të fundit janë neutralizuar deri në 20 grupe të organizuara kriminale të përfshira në trafikimin e emigrantëve.

"Migrimi zero nuk është i mundur sepse këto janë procese globale. Megjithatë, ne e kemi ulur presionin e migracionit me rreth 70% krahasuar me vitin e kaluar." /Telegrafi/

↗

Maqedonia dhe Bullgaria nënshkruajnë marrëveshje për ndërtimin e tunelit në Korridorin 8, pjesë e projektit strategjik të NATO-s

✇Telegrafi
By: Bashkim Iljazi


Zëvendëskryeministri dhe ministri i Transportit dhe Lidhjeve, Aleksandar Nikolloski, dhe zëvendëskryeministri dhe ministri i Transportit dhe Lidhjeve i Republikës së Bullgarisë, Grozdan Karaxhov, sot do të nënshkruajnë Marrëveshjen për përgatitjen, ndërtimin dhe operacionalizimin e tunelit ndërkufitar të Korridorit 8.

Ceremonia e nënshkrimit do të mbahet në stacionin hekurudhor të Gjueshevës, ku pritet të marrin pjesë edhe përfaqësues të Komisionit Evropian, NATO-s, SHBA-së, Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, Bankës Evropiane të Investimeve, si dhe përfaqësues të Bankës Botërore.

Sipas Ministrisë së Transportit dhe Lidhjeve, ndërtimi i tunelit hekurudhor do të shërbejë si pikë ndërkufitare lidhëse mes dy shteteve përgjatë Korridorit 8. Gjatësia e projektuar e tunelit është rreth 2.4 kilometra, nga të cilat rreth 1.2 kilometra do të jenë në territorin e Maqedonisë së Veriut.

“NĂ«rtimi i Korridorit hekurudhor 8, pĂ«rveç rĂ«ndĂ«sisĂ« ekonomike pĂ«r vendin dhe rajonin, ka edhe rĂ«ndĂ«si strategjike tĂ« sigurisĂ« brenda kornizĂ«s sĂ« NATO-s. NĂ« kĂ«tĂ« drejtim, tashmĂ« Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar dhe vĂ«nĂ« nĂ« funksion aksi hekurudhor nga Kumanova deri nĂ« BellakovcĂ«â€, theksojnĂ« nga Ministria.

Aksi nga Bellakovca deri në Kriva Pallankë është në fazë ndërtimi, ndërsa punimet për përgatitjen e aksit të tretë, nga Kriva Pallanka deri në kufirin me Bullgarinë, janë duke u zhvilluar në mënyrë të përshpejtuar. Ky segment do të përfshijë edhe zgjidhjen e tunelit ndërkufitar.

↗

Presidenti bullgar paralajmëron BE-në: Serbia po synon territore nga Bosnja, Kroacia, Mali i Zi, Kosova dhe Maqedonia

✇Telegrafi
By: Ismail Jakupi


Presidenti i BullgarisĂ«, Rumen Radev, ka tĂ«rhequr vĂ«rejtjen BE-sĂ« lidhur me projektin ‘Bota Serbe’, duke vlerĂ«suar se ky Ă«shtĂ« njĂ« emĂ«rtim i ri i projektit ‘Serbia e Madhe’.

Ai ka theksuar se ardhur koha që të gjitha institucionet evropiane të angazhohen më seriozisht.

“Si e dini, Ballkani PerĂ«ndimor Ă«shtĂ« njĂ« pikĂ« kritike pĂ«r sigurinĂ« dhe gjithĂ« vĂ«mendja e Bashkimit Evropian Ă«shtĂ« e pĂ«rqendruar atje,” tha presidenti Rumen Radev nĂ« njĂ« pyetje nga agjencia bullgare, BGNES, pĂ«r paralajmĂ«rimet e Bashkimit Evropian mbi rrezikun nga projekti “Bota Serbe” dhe si ky projekt i Beogradit ndikon nĂ« sigurinĂ« e Ballkanit PerĂ«ndimor.

“Dhe mendoj se ka ardhur koha qĂ« tĂ« gjitha institucionet evropiane tĂ« angazhohen mĂ« seriozisht me kĂ«tĂ« çështje. Ai Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht i ndjeshĂ«m edhe pĂ«r ne,” shtoi Radev.

“Bota Serbe Ă«shtĂ« emĂ«rtimi i ri i projektit ‘Serbia e Madhe’. Ai ka pĂ«r qĂ«llim tĂ« kontrollojĂ« shtetet fqinje, pĂ«rfshirĂ« edhe pĂ«rmes bashkimit me SerbinĂ« tĂ« territoreve nga Bosnja, Kroacia, Mali i Zi, Kosova dhe Maqedonia e Veriut. Instrumenti kryesor pĂ«r realizimin e tij Ă«shtĂ« Kisha Ortodokse Serbe”, ka nĂ«nvizuar presidenti bullgar, Radev.

↗

Mësuesit e rinj në BE - pse po e braktisin profesionin e edukimit?

✇Telegrafi
By: Nol Elshani


Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) paralajmëron për mungesa të mundshme të mësuesve në të ardhmen, pasi një numër në rritje i edukatorëve të rinj po planifikojnë të braktisin profesionin, ndërkohë që mësuesit më të vjetër po i afrohen moshës së pensionit.

Në gjithë botën, një numër gjithnjë e më i madh i mësuesve të rinj po konsiderojnë të largohen nga profesioni brenda pesë viteve të ardhshme, raporton euronews.

Në vitin 2024, mësuesit nën moshën 30-vjeçare ishin më të prirur të dëshironin të largoheshin sesa kolegët e tyre midis moshës 30 dhe 49 vjeç, sipas Anketës Ndërkombëtare të Mësimdhënies dhe Mësimit të OECD-së (TALIS).

Hulumtimi TALIS mblodhi të dhëna në vitin 2024 nga rreth 280 mijë mësues dhe drejtues shkollash në 17 mijë shkolla të mesme të ulëta në 55 sisteme arsimore, përfshirë 23 vende të Bashkimit Evropian, transmeton Telegrafi.

U gjet se më shumë se katër në dhjetë mësues në BE nën moshën 30 vjeç dëshirojnë të largohen nga profesioni në Letoni, Lituani dhe Estoni. Mesatarisht, arsyet më të zakonshme të raportuara nga mësuesit nën 30 vjeç që planifikojnë të largohen nga mësimdhënia brenda pesë viteve të ardhshme janë arsye personale ose familjare (46 për qind), një punë jashtë arsimit (46 për qind) dhe ndjekja e arsimit ose trajnimit të mëtejshëm (42 për qind).

Mosha mesatare e mësuesve është rreth 45 vjeç, ndërsa më shumë se gjysma e mësuesve janë 50 vjeç ose më të moshuar në Estoni, Hungari, Letoni, Lituani dhe Portugali.

Largimi i mësuesve të rinj është një problem i madh sepse këto sisteme arsimore mund të përballen me sfidën e plotësimit të mungesës së madhe të mësuesve gjatë 10 deri në 15 vitet e ardhshme, ndërsa gjysma e tyre arrijnë moshën e pensionit.

Si përgjigje, shumë qeveri po përpiqen të tërheqin mësues nga fusha të tjera, me synimin për të siguruar një furnizim të qëndrueshëm dhe afatgjatë të edukatorëve të kualifikuar.


Për shembull, Bullgaria regjistroi një rritje prej 13 për qind midis viteve 2018 dhe 2024 të mësuesve të mesëm të ulët që kanë përvojë pune paraprake në role jo-mësimore.

Franca ishte i vetmi vend, ku sistemi arsimor regjistroi një rënie, nga 21 për qind e mësuesve në 2018 në 17 për qind në 2024.

Cilët faktorë mund të ndihmojnë në mbajtjen e mësuesve në profesion?


Kënaqësia me pagën luan gjithashtu një rol të rëndësishëm në tërheqjen dhe mbajtjen e mësuesve.

Mësuesit që janë të kënaqur me pagën e tyre janë, mesatarisht, 25 për qind më pak të prirur të largohen.

Në Austri, komunitetet flamen dhe frankofone të Belgjikës, Bullgari dhe Danimarkë, më shumë se tre në pesë mësues thonë se paga e tyre është e mjaftueshme.

Megjithatë, në vende si Malta dhe Portugalia, më pak se një në pesë mësues raportojnë të njëjtën gjë.

Perceptimet e mësuesve për sa të vlerësuar ndihen nga politikanët janë ngushtësisht të lidhura me kënaqësinë e tyre me pagat.

Më pak se një në dhjetë mësues në Kroaci, Estoni, Francë, Itali, Portugali, Slloveni dhe Spanjë ndjejnë se opinioni i tyre vlerësohet nga politikanët.

Megjithatë, mësuesit e shkollave të mesme të ulëta në 10 vende të BE-së panë një rritje të perceptimit se sa shumë shoqëria vlerëson profesionin e tyre nga viti 2018 deri në 2024.

Përveç pagës, mësuesit ndjejnë se kënaqësia në profesionin e tyre mund të vijë edhe nga përfitimet, orari i punës, motivimet personale dhe siguria e punës. /Telegrafi/

↗

Bullgaria e gatshme të lejojë Putinin të fluturojë mbi të për të takuar Trumpin

✇Telegrafi
By: Eliza Hajzeri


Bullgaria do të lejojë që një aeroplan që transporton Vladimir Putinin të fluturojë nëpër hapësirën e saj ajrore për të lehtësuar një takim të planifikuar midis udhëheqësit rus dhe atij amerikan, Donald Trump, në Budapest më vonë këtë muaj, deklaroi Ministri i Jashtëm bullgar, Georg Georgiev.

“Kur bĂ«hen pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« arritur paqen, nĂ«se kushti pĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« tĂ« zhvillohet njĂ« takim i tillĂ«, Ă«shtĂ« shumĂ« logjike qĂ« njĂ« takim i tillĂ« tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sohet nĂ« tĂ« gjitha mĂ«nyrat e mundshme”, tha Georgiev.

“Si propozohet tĂ« mbahet takimi nĂ«se njĂ«ri nga pjesĂ«marrĂ«sit nuk mund tĂ« marrĂ« pjesĂ«â€, shtoi ai.

Një zyrtar bullgar konfirmoi se Moska nuk ka bërë ende asnjë kërkesë për të lejuar që aeroplani i Putinit të kalojë mbi kombin e Detit të Zi.

Ndryshe, Bullgaria nuk kufizohet me Hungarinë.

Megjithatë, Hungaria dhe Bullgaria kufizohen me Serbinë, e cila ka lidhje të forta historike me Moskën.

Kalimi nëpër Bullgari gjatë rrugës për në Budapest do ta shkurtonte ndjeshëm kohën e fluturimit të Putinit.

E vetmja rrugë tjetër që nuk përfshin fluturimin mbi hapësirën ajrore të BE-së ose Ukrainës përfshin fluturimin mbi Mesdhe dhe më pas kalimin mbi Malin e Zi ose Shqipërinë përpara se të arrijë në Budapest nëpërmjet Serbisë.

Raportohet se samiti, i cili u njoftua nga Trump pas një telefonate me Putinin javën e kaluar dhe për të cilin data nuk është caktuar ende, ka shkaktuar reagime nga udhëheqësit e BE-së.

Bullgaria dhe Hungaria janë aktualisht anëtare të Gjykatës Ndërkombëtare Penale, e cila ka lëshuar një urdhërarrest për Putinin.

Megjithatë, Hungaria njoftoi tërheqjen e saj në prill të këtij viti.

Tërheqja do të hyjë në fuqi ligjërisht nga qershori i vitit 2026. /Telegrafi/

↗

Në turin e saj ballkanik, Ursula Von der Lejen do të ndalojë edhe në Shkup

✇Telegrafi
By: Valon Osmani


Presidentja e Komisionit Evropian, Ursulla Von der Lejen, në kuadër të turit të saj në Ballkanin Perëndimor, do të ndalojë edhe në Shkup.

Ndalesa e saj në Shkup do të jetë të mërkurën, ndërsa paraprakisht ajo do të vizitoj edhe Shqipërinë, Malin e Zi, Bosnje Hercegovinën, Serbinë dhe Kosovën.

“Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, do tĂ« udhĂ«tojĂ« pĂ«r nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor tĂ« dielĂ«n. Ky do tĂ« jetĂ« rasti pĂ«r tĂ« pĂ«rsĂ«ritur mbĂ«shtetjen e BE-sĂ« pĂ«r rrugĂ«n e anĂ«tarĂ«simit tĂ« rajonit nĂ« BE dhe aksesin gradual nĂ« Tregun e PĂ«rbashkĂ«t, si dhe pĂ«r tĂ« diskutuar Planin e Rritjes prej 6 miliardĂ« eurosh tĂ« BE-sĂ« pĂ«r Ballkanin PerĂ«ndimor pĂ«r periudhĂ«n 2024-2027”, thuhet nĂ« njoftimin nga KE.

Në Shkup, ajo pritet të zhvilloj disa takime edhe atë, me kryeministrin Hristijan Mickoskin, presidenten Gordana Siljanovska Davkova, kryeparlamentarin Afrim Gashin.

Kujtojmë se përshkak të kushtëzimeve nga Bullgaria për ndryshimet kushtetuese Maqedonia e Veriut ka ngecur në rrugëtimin evropian, teksa liderët evropian u bë kohë që nuk e kanë vizituar vendin.

↗

Momenti dramatik kur veturat rrëmbehen nga përmbytjet vdekjeprurëse që kanë goditur Bullgarinë

✇Telegrafi
By: Burim Tmava


Pamjet tregojnë dhjetëra makina që rrëmbehen në Elenite, ndërsa përmbytjet shkatërrojnë pjesën juglindore të Bullgarisë, shkruan Daily Mail.

Të paktën tre persona, përfshirë dy shpëtimtarë, kanë vdekur, me qindra të evakuuar dhe një gjendje emergjence të shpallur përgjatë bregdetit të Detit të Zi, transmeton Telegrafi.

Pamjet amatore shfaqin pamjet “apokaliptike” nĂ« rrugĂ«t e qyteteve bullgare nĂ« juglindje tĂ« vendit, ku shumĂ« vetura lĂ«viznin nĂ«pĂ«r ujĂ« sikur tĂ« ishin nga letra.

Nuk është bërë e ditur shuma e dëmeve materiale apo nëse pritet të ketë përmirësim të motit në Bullgari, që prej ditësh është goditur nga reshjet e mëdha të shiut. /Telegrafi/

- YouTube www.youtube.com

↗

Bullgaria po përballet me përmbytje, Radev: Maqedonia e Veriut u tregua e gatshme të ofrojë ndihmë

✇Telegrafi
By: Valon Osmani


Presidenti Rumen Radev ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se Republika e MaqedonisĂ« sĂ« Veriut Ă«shtĂ« e gatshme t’i ofrojĂ« ndihmĂ« BullgarisĂ« nĂ« pĂ«rballjen me pasojat e pĂ«rmbytjeve qĂ« kanĂ« pĂ«rfshirĂ« shumĂ« rajone tĂ« vendit.

“I falĂ«nderohem presidente­s Gordana Siljanovska pĂ«r bisedĂ«n telefonike konstruktive dhe pĂ«r ngushĂ«llimet e shprehura pĂ«r viktimat nga pĂ«rmbytjet nĂ« Bullgari, si dhe pĂ«r gatishmĂ«rinĂ« e shprehur tĂ« RepublikĂ«s sĂ« MaqedonisĂ« sĂ« Veriut pĂ«r tĂ« ofruar mbĂ«shtetje nĂ« menaxhimin e pasojave tĂ« kĂ«saj katastrofe”, shkroi kreu i shtetit nĂ« profilin e tij nĂ« “X”.

Reshjet intensive të shiut kanë shkaktuar përmbytje të mëdha, rrugë të bllokuara dhe dëme në infrastrukturë në shumë zona.

Një pjesë e popullatës ka mbetur pa energji elektrike dhe qasja në disa rajone është e kufizuar.

Deri tani janë konfirmuar katër viktima.

❌