❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

TRIPOLI – Libia konfirmon vdekjen e shefit tĂ« ushtrisĂ« nĂ« incidentin ajror pranĂ« AnkarasĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

TRIPOLI, 23 dhjetor /ATSH-AA/ – Libia ka konfirmuar vdekjen e shefit tĂ« ushtrisĂ« Mohammed al-Haddad dhe katĂ«r ndihmĂ«sve nĂ« rrĂ«zimin e avionit pranĂ« AnkarasĂ«.

Qeveria, e udhĂ«hequr nga kryeministri Abdul Hamid Dbeibeh, e quajti vdekjen “njĂ« humbje tragjike pĂ«r kombin, establishmentin ushtarak dhe tĂ« gjithĂ« popullin”.

“Ne kemi humbur burra qĂ« i shĂ«rbyen vendit tĂ« tyre me sinqeritet dhe pĂ«rkushtim dhe qĂ« ishin njĂ« shembull i disiplinĂ«s, pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« dhe angazhimit kombĂ«tar”, tha qeveria.

Më herët, ministri i turk i Punëve të Brendshme, Ali Yerlikaya, tha se rrënojat e avionit Falcon 50 që po transportonte gjeneralin al-Haddad u gjetën në jug të qarkut Haymana pranë Ankarasë.  /os/

The post TRIPOLI – Libia konfirmon vdekjen e shefit tĂ« ushtrisĂ« nĂ« incidentin ajror pranĂ« AnkarasĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – Tesla pĂ«son rĂ«nie nĂ« EvropĂ«, shkak konkurrenca kineze dhe reagimeve politike

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

KALIFORNI, 23 dhjetor /ATSH-AA/ – Shitjet e gjigantit amerikan tĂ« automjeteve elektrike (EV) Tesla ranĂ« me 34.2 pĂ«r qind nĂ« Bashkimin Evropian nĂ« nĂ«ntor nĂ« bazĂ« vjetore, bĂ«ri tĂ« ditur Shoqata Evropiane e Prodhuesve tĂ« Automobilave (ACEA).

Kompania e automjeteve elektrike Tesla e miliarderit Elon Musk shiti 12.130 njësi në BE muajin e kaluar, tregoi raporti i ACEA-s. Ndërkohë shifra ka qenë 18.430 në të njëjtin muaj të vitit 2024.

Pjesa e tregut të kompanisë ra në 1.4 për qind nga 2.1 për qind në nëntor të vitit të kaluar. Në 11 muajt e parë të vitit, shitjet e Tesla ranë me 38.8 për qind në BE krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024, duke zbritur në 129.024 njësi.

Në Evropë, përfshirë BE-në, Shoqatën Evropiane të Tregtisë së Lirë dhe Mbretërinë e Bashkuar, shitjet e Teslës ranë me 11.8 për qind nga viti në vit në 22.801 njësi.

Ndërkohë, shitjet e përgjithshme të automjeteve elektrike me bateri u rritën me 44.1 për qind duke arritur në 188.730 njësi në BE.

Ndërkohë BYD-i kinez, një nga konkurrentët kryesorë të Teslës, shënoi rritje në shitjet e tij në BE me 235.2 për qind nga viti në vit duke arritur në 16.158 njësi. Pjesa e tregut e BYD u rrit në 1.8 për qind në nëntor, nga 0.6 për qind në të njëjtin muaj të vitit të kaluar.

Shitjet e Teslës kanë rënë me shpejtësi në Evropë këtë vit pjesërisht për shkak të qëndrimeve politike kontroverse të Musk-ut, ndërhyrjes së tij në politikën evropiane dhe konkurrencës së shpejtë nga markat kineze.

The post FOKUS – Tesla pĂ«son rĂ«nie nĂ« EvropĂ«, shkak konkurrenca kineze dhe reagimeve politike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – SHBA: Deklaratat e Katz dĂ«mtojnĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r paqe nĂ« Gaza

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

UASHINGTON, 23 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Deklaratat e Ministrit tĂ« Mbrojtjes Izraelite, Israel Katz, nĂ« favor tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« vendbanimeve nĂ« Rrip dĂ«mtojnĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r paqe nĂ« Gaza, raportuan zyrtarĂ«t amerikanĂ«.

“Sa mĂ« shumĂ« qĂ« provokon Izraeli, aq mĂ« pak tĂ« gatshme do tĂ« jenĂ« vendet arabe pĂ«r tĂ« bashkĂ«punuar me ta”, thekson mĂ« tej deklarata.

“Shtetet e Bashkuara mbeten plotĂ«sisht tĂ« pĂ«rkushtuara ndaj Planit tĂ« Paqes me 20 Pika tĂ« presidentit Trump, i cili Ă«shtĂ« rĂ«nĂ« dakord nga tĂ« gjitha palĂ«t dhe Ă«shtĂ« miratuar nga bashkĂ«sia ndĂ«rkombĂ«tare’’, shton deklarata.

‘’Plani kĂ«rkon njĂ« qasje me faza ndaj sigurisĂ«, qeverisjes dhe rindĂ«rtimit nĂ« Gaza. Ne presim qĂ« tĂ« gjitha palĂ«t tĂ« respektojnĂ« angazhimet e tyre”, pĂ«rfundon deklarata.

 

The post FOKUS – SHBA: Deklaratat e Katz dĂ«mtojnĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r paqe nĂ« Gaza appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

ANKARA – Mister pas nisjes, Turqia humb kontaktin me avionin e shefit tĂ« Shtabit libian

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

ANKARA, 23 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Autoritetet turke kanĂ« humbur kontaktin me radarin e njĂ« aeroplani Falcon qĂ« transportonte pesĂ« persona, pĂ«rfshirĂ« Shefin e Shtabit tĂ« UshtrisĂ« Libiane, Gjeneral Mohammed Al-Haddad, pas ngritjes nga Ankaraja.

Lajmin e konfirmoi ministri i Brendshëm turk Ali Yerlikaya njoftoi lajmin në X.

Aeroplani kishte nisur fluturimin drejt aeroportit të Tripolit.

“Kontakti u humb nĂ« orĂ«n 8:52 tĂ« mbrĂ«mjes”, sipas kohĂ«s lokale, shtoi ministri Yerlikaya.  /os/

 

The post ANKARA – Mister pas nisjes, Turqia humb kontaktin me avionin e shefit tĂ« Shtabit libian appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

MOSKË – Putin nis ofensivĂ«n e Krishtlindjeve, ”shi” raketash mbi UkrainĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

MOSKË, 23 dhjetor /ATSH-ANSA/ – AsnjĂ« armĂ«pushim pĂ«r Krishtlindje. Rusia ka nisur njĂ« tjetĂ«r sulm tĂ« dhunshĂ«m ndaj infrastrukturĂ«s civile tĂ« UkrainĂ«s, veçanĂ«risht infrastrukturĂ«s energjetike: 650 dronĂ« dhe mbi 30 raketa nĂ« vetĂ«m 24 orĂ«t e fundit.

Një total prej 13 rajonesh u shënjestruan, përfshirë Kievin dhe Odesën, ku situata po bëhet gjithnjë e më kritike.

Bombardimet shkaktuan vdekje dhe lëndime, përfshirë një fëmijë 4-vjeçar, në Zhytomyr.

Presidenti Volodymyr Zelensky sulmoi Vladimir Putinin, duke e akuzuar atĂ« se “nuk arriti tĂ« pajtohej me idenĂ« e ndalimit tĂ« vrasjeve, pikĂ«risht kur negociatat e paqes janĂ« praktikisht nĂ« kulmin e tyre”.

Zgjidhja e udhëheqësit ukrainas mbetet e njëjtë: më shumë presion mbi Moskën për ta detyruar atë të ulet në tryezën e negociatave.

Ministria ruse e Mbrojtjes, nga ana e saj, mori pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« pĂ«r ofensivĂ«n, duke e paraqitur atĂ« si njĂ« lloj hakmarrjeje pĂ«r sulmet “terroriste” qĂ« pĂ«soi nga Ukraina.

Zelensky theksoi me shpĂ«rfillje se raketat, pĂ«rfshirĂ« raketat e frikshme hipersonike Kinzhal, mbĂ«rritĂ«n pak para Krishtlindjeve, “kur njerĂ«zit thjesht duan tĂ« jenĂ« me tĂ« dashurit e tyre, nĂ« shtĂ«pi, nĂ« siguri”.

“Çdo raund negociatash dhe takimesh forcon interesat ukrainase dhe kĂ«shtu do ta vazhdojmĂ« kĂ«tĂ« punĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« konstruktive: UnĂ« jam gjithashtu mirĂ«njohĂ«s ndaj partnerĂ«ve tanĂ« evropianĂ« pĂ«r mbĂ«shtetjen dhe koordinimin e tyre”, shpjegoi presidenti ukrainas. /os/

 

The post MOSKË – Putin nis ofensivĂ«n e Krishtlindjeve, ”shi” raketash mbi UkrainĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – NjĂ« test gjaku zbulon ndryshimet nĂ« tru qĂ« lidhen me Alzheimerin

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

OSLO, 23 dhjetor /ATSH-AA/ – Norvegjia pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« ka filluar tĂ« pĂ«rdorĂ« analizat e gjakut pĂ«r tĂ« zbuluar ndryshimet nĂ« tru tĂ« lidhura me sĂ«mundjen Alzheimer, raportoi tĂ« martĂ«n transmetuesi publik norvegjez NRK.

Testet, tĂ« cilat tani janĂ« tĂ« disponueshme nĂ« spitale pĂ«r pacientĂ«t qĂ« shfaqin simptoma njohĂ«se, matin nivelet e njĂ« proteine ​​tĂ« lidhur me sĂ«mundjen Alzheimer.

Një studim i kohëve të fundit i udhëhequr nga Spitali Universitar i Stavanger analizoi mbi 11.000 mostra gjaku nga njerëz të moshës 57-vjeç e lart.

Rezultatet treguan se një në tre norvegjezë mbi 70-vjeç kanë ndryshime në tru të lidhura me sëmundjen Alzheimer, me më shumë se 60 për qind të atyre mbi 90-vjeç të prekur.

Ekspertët thanë se analiza e gjakut ofron një alternativë më të thjeshtë dhe më pak invazive ndaj metodave të mëparshme, të cilat kërkonin ndërhyrje kurrizore.

Po bëhen plane për ta bërë testin të arritshëm përmes mjekëve të përgjithshëm, duke përmirësuar potencialisht zbulimin e hershëm dhe kujdesin parandalues.

Ilaçe të reja që synojnë ngadalësimin e përparimit të Alzheimerit, të tilla si Leqembi dhe Kisunla, pritet të vlerësohen së shpejti në Norvegji, megjithëse kostoja dhe administrimi në spital mbeten sfida.   /os/

The post FOKUS – NjĂ« test gjaku zbulon ndryshimet nĂ« tru qĂ« lidhen me Alzheimerin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – Izraeli zgjat ndalimin e Al Jazeera: minon sigurinĂ« shtetĂ«rore

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

TEL AVIV, 23 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Parlamenti izraelit njoftoi sot se ka miratuar njĂ« amendament qĂ« u lejon autoriteteve tĂ« zgjasin deri nĂ« fund tĂ« vitit 2027 ndalimin e transmetimit tĂ« mediave tĂ« huaja tĂ« akuzuara pĂ«r cenimin e sigurisĂ« shtetĂ«rore.

I miratuar në prill 2024 gjatë luftës në Gaza midis Izraelit dhe Hamasit, ligji synonte kryesisht kanalin katarian al Jazeera, të cilin autoritetet e akuzuan se shërbente si një mjet propagande për terroristët palestinezë, raporton The Times of Israel.

Fillimisht, ligji ishte i kufizuar në gjendjen e jashtëzakonshme të shpallur në fillim të luftës, e shkaktuar nga sulmi i Hamasit në Izraelin jugor më 7 tetor 2023.

Sipas ligjit, i cili lejon masa të tilla edhe në mungesë të një gjendjeje të jashtëzakonshme, nëse kryeministri përcakton se një media e huaj përbën një kërcënim për sigurinë shtetërore, ministri i komunikimit mund të urdhërojë ndërprerjen e transmetimeve të saj, me kusht miratimin e kabinetit ose një komiteti ministror.

Sipas tekstit të projektligjit, ministri është gjithashtu i autorizuar të mbyllë zyrat e transmetuesit, të sekuestrojë pajisjet e tij të transmetimit dhe të bllokojë faqen e tij të internetit.   /os/

The post FOKUS – Izraeli zgjat ndalimin e Al Jazeera: minon sigurinĂ« shtetĂ«rore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – Raketat e Iranit, prioritet i Izraelit pĂ«rpara takimit Trump–Netanyahu

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

TEL AVIV, 23 dhjetor /ATSH/ – NdĂ«rsa kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, po pĂ«rgatitet tĂ« takohet me presidentin amerikan, Donald Trump, nĂ« Florida mĂ« 29 dhjetor, fokusi Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« te Irani, por me njĂ« ndryshim.

Izraeli është i fokusuar në mënyrë intensive te programi i raketave balistike të Iranit, të cilin e sheh si kërcënimin ekzistencial më urgjent pasi sulmet ajrore amerikano-izraelite dëmtuan rëndë infrastrukturën bërthamore të Iranit gjatë një fushate ajrore 12-ditore në qershor.

Ky ndryshim thekson njĂ« divergjencĂ« nĂ« rritje mes SHBA-sĂ« dhe Izraelit. Trump e ka pĂ«rshkruar vazhdimisht kĂ«rcĂ«nimin bĂ«rthamor tĂ« Iranit si “tĂ« shkatĂ«rruar”, duke ia atribuar kĂ«tĂ« bombardimeve tĂ« objekteve nĂ« Isfahan, Fordo dhe Natanz. Izraeli pajtohet se programi Ă«shtĂ« kthyer mbrapa pĂ«r njĂ« ose dy vjet.

Megjithatë, ai paralajmëron se raketat, në të cilat Irani po punon, së shpejti mund të mbingarkojnë sistemet mbrojtëse, siç u demonstrua kur 36 nga 550 raketa goditën territorin izraelit në qershor, duke shkaktuar dëme të gjera.

Raketat si prioritet “i menjĂ«hershĂ«m”

ZyrtarĂ« izraelitĂ«, duke folur pĂ«r NBC News dhe Axios, e pĂ«rshkruajnĂ« pĂ«rshpejtimin e programit raketor tĂ« Iranit si “mĂ« urgjent” sesa programin e tij bĂ«rthamor.

Izraeli thotĂ« se Trupat e GardĂ«s Revolucionare Islamike (IRGC) kanĂ« kryer stĂ«rvitje dhe e kanĂ« paralajmĂ«ruar Uashingtonin se Teherani mund t’i pĂ«rdorĂ« kĂ«to ushtrime si mbulesĂ« pĂ«r sulme tĂ« befasishme.

Kjo vjen mes raportimeve kontradiktore në Iran lidhur me faktin nëse testet e raketave po zhvillohen vërtet.

Mediat iraniane, përfshirë agjencinë e lajmeve Fars të lidhur me IRGC-në, raportuan më 22 dhjetor se forcat e armatosura po kryenin stërvitje, ndërsa përdoruesit në rrjete sociale shpërndanë video dhe pamje të gjurmëve të avujve në qiell mbi Iranin qendror dhe perëndimor.

MegjithatĂ«, transmetuesi shtetĂ«ror i mohoi shpejt raportimet, duke cituar njĂ« “burim tĂ« informuar” tĂ« paemĂ«ruar, i cili kĂ«mbĂ«nguli se gjurmĂ«t vinin nga “avionĂ« nĂ« lartĂ«si tĂ« mĂ«dha” dhe pretendoi se asnjĂ« stĂ«rvitje nuk po zhvillohej.

Shefi i Shtabit tĂ« Forcave tĂ« Mbrojtjes sĂ« Izraelit (IDF), Eyal Zamir, la tĂ« kuptohej pĂ«r gatishmĂ«ri pĂ«r goditje tĂ« reja kundĂ«r Iranit “kudo qĂ« tĂ« kĂ«rkohet”, duke i dhĂ«nĂ« pĂ«rparĂ«si linjave tĂ« prodhimit qĂ« Izraeli druhet se mund tĂ« nxjerrin 3.000 raketa nĂ« vit.

Netanyahu planifikon t’i paraqesĂ« Trumpit opsione pĂ«r sulme — tĂ« udhĂ«hequra nga Izraeli, tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta ose tĂ« mbĂ«shtetura nga SHBA-ja — duke argumentuar se raketat mundĂ«sojnĂ« luftĂ«ra pĂ«rmes forcave si Hezbollahu dhe Huthit, ndĂ«rsa mbrojnĂ« ringjalljen bĂ«rthamore tĂ« Iranit.

Farzin Nadimi, studiues i lartĂ« nĂ« Institutin e Uashingtonit, i tha ShĂ«rbimit Iranian tĂ« Radios Evropa e LirĂ« se Izraeli po u bĂ«n presion Shteteve tĂ« Bashkuara qĂ« t’i riklasifikojnĂ« raketat si armĂ« tĂ« shkatĂ«rrimit nĂ« masĂ«.

“Izraeli po pĂ«rpiqet ta ndryshojĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim, duke pĂ«rdorur pĂ«rvojĂ«n e luftĂ«s sĂ« fundit pĂ«r tĂ« bindur Shtetet e Bashkuara se aftĂ«sitĂ« raketore tĂ« Iranit janĂ« po aq kĂ«rcĂ«nuese nĂ« mĂ«nyrĂ« ekzistenciale sa edhe ato bĂ«rthamore”, tha Nadimi.

Ai vuri nĂ« dukje hezitimin amerikan, qĂ« i sheh armĂ«t bĂ«rthamore si rrezikun kryesor, tashmĂ« tĂ« dobĂ«suar, por shtoi: “Nga kĂ«ndvĂ«shtrimi i Izraelit, kĂ«to duhet tĂ« konsiderohen armĂ« tĂ« shkatĂ«rrimit nĂ« masĂ« pĂ«r popullin e tij”.

Nadimi paralajmëroi se shkatërrimi total i raketave mund të detyrojë një ndryshim doktrinar në Teheran.

“NĂ«se Izraeli shkatĂ«rron plotĂ«sisht aftĂ«sitĂ« ofensive raketore tĂ« Iranit
 ai ose do tĂ« duhej tĂ« dorĂ«zohej ose tĂ« bĂ«nte njĂ« ndryshim themelor doktrinar”, tha ai, duke shtuar se rruga teknike e Iranit drejt mbushjeve bĂ«rthamore mbetet e realizueshme nĂ« njĂ« laborator tĂ« sigurt duke pĂ«rdorur rezerva uraniumi tĂ« pasuruar nĂ« 90 pĂ«r qind.

Vija e kuqe raketore e Iranit

Irani ka pohuar prej kohësh se programi i tij raketor është i panegociueshëm, duke këmbëngulur se është thjesht për mbrojtje. Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme, Esmail Baqaei, e ritheksoi këtë më 22 dhjetor.

“AftĂ«sitĂ« mbrojtĂ«se tĂ« RepublikĂ«s Islamike tĂ« Iranit janĂ« projektuar me qĂ«llimin e frenimit tĂ« agresorĂ«ve nga çdo mendim pĂ«r tĂ« sulmuar Iranin. NĂ« asnjĂ« rrethanĂ« ato nuk janĂ« çështje qĂ« mund tĂ« diskutohen apo negociohen”, tha ai.

Hamidreza Azizi, studiues nĂ« Institutin Gjerman pĂ«r Çështje NdĂ«rkombĂ«tare dhe tĂ« SigurisĂ«, vuri nĂ« dukje se, ndonĂ«se Shtetet e Bashkuara dhe Izraeli mund tĂ« duan gjĂ«ra tĂ« ndryshme nga Irani, ata pĂ«rputhen nĂ« njĂ« pikĂ«: “Irani Ă«shtĂ« i dobĂ«suar tani, kĂ«shtu qĂ« Ă«shtĂ« koha pĂ«r tĂ« nxjerrĂ« mĂ« shumĂ« lĂ«shime”.

Irani e ka kufizuar rrezen e raketave tĂ« tij nĂ« 2.000 kilometra, megjithĂ«se muajt e fundit ka lĂ«nĂ« tĂ« kuptohet se mund ta rrisĂ« kĂ«tĂ« kufi nĂ«se e sheh tĂ« nevojshme. Azizi tha se Shtetet e Bashkuara dhe Izraeli duan qĂ« Irani ta reduktojĂ« rrezen e raketave — njĂ« gjĂ« e papranueshme pĂ«r Teheranin.

Edhe në skenarin e pamundur të një marrëveshjeje për programin raketor të Iranit, ai vuri në dukje se Uashingtoni është i vetëdijshëm se zbatimi do të ishte i vështirë, duke pasur parasysh mungesën e një organi ndërkombëtar monitorues apo të një regjimi garancish për programet raketore.

Në këtë kontekst, Azizi argumentoi se raketat shërbejnë si mjet presioni:

“SĂ« pari, pĂ«r ta bĂ«rĂ« Iranin tĂ« heqĂ« dorĂ« plotĂ«sisht nga pasurimi [i uraniumit] nĂ« territorin e tij; sĂ« dyti, pĂ«r tĂ« siguruar lĂ«shime mbi transferimet e armĂ«ve te grupe si Hezbollahu ose Houthit”, shtoi ai.

Mediat iraniane, të gëzuara por të shqetësuara

Retorika izraelite rreth programit raketor të Iranit është pritur me një përzierje kënaqësie dhe alarmi në mediat iraniane.

Duke theksuar ritmin e Iranit nĂ« rindĂ«rtimin e arsenalit tĂ« tij raketor pas qershorit, gazeta Javan e lidhur me IRGC-nĂ« tha se Izraeli ishte “i tmerruar” nga aftĂ«sia e Iranit pĂ«r tĂ« lĂ«shuar qindra raketa nĂ« njĂ« konflikt tĂ« mundshĂ«m. I njĂ«jti qĂ«ndrim u pasqyrua edhe nga media tĂ« tjera tĂ« linjĂ«s sĂ« ashpĂ«r, si agjencia e lajmeve Mehr, shkruan REL.   /os/

The post FOKUS – Raketat e Iranit, prioritet i Izraelit pĂ«rpara takimit Trump–Netanyahu appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

BERLIN – Wadephul: ArmĂ«pushimi nĂ« UkrainĂ« nuk do t’i japĂ« fund kĂ«rcĂ«nimit rus

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

BERLIN,  23 dhjetor /ATSH-DPA/ – Ministri i JashtĂ«m gjerman Johann Wadephul beson se Rusia mund tĂ« shfrytĂ«zojĂ« njĂ« armĂ«pushim tĂ« mundshĂ«m nĂ« UkrainĂ« pĂ«r tĂ« intensifikuar pĂ«rgatitjet pĂ«r njĂ« sulm ndaj njĂ« vendi anĂ«tar tĂ« NATO-s, duke i kĂ«rkuar aleancĂ«s mbrojtĂ«se tĂ« pĂ«rgatitet pĂ«r njĂ« skenar tĂ« tillĂ«.

Duke theksuar se nuk dĂ«shironte tĂ« spekulonte mbi gjasat qĂ« kjo tĂ« ndodhte, diplomati mĂ« i lartĂ« i GjermanisĂ« tha: “Mund tĂ« na kĂ«shilloj vetĂ«m tĂ« pĂ«rgatitemi pĂ«r mundĂ«sinĂ« qĂ« kjo tĂ« ndodhĂ«â€.

Ai vuri në dukje se NATO po zgjeron strukturat e saj mbrojtëse, ndërsa Gjermania po rinovon forcat e saj të armatosura, duke rritur numrin e trupave dhe pajisjeve në pritje të një sulmi të mundshëm rus.

‘’Evropa nuk duhet tĂ« ulĂ« vigjilencĂ«n e saj nĂ«se pĂ«rpjekjet pĂ«r tĂ« arritur njĂ« armĂ«pushim nĂ« UkrainĂ« janĂ« tĂ« suksesshme, theksoi Wadephul.

Siguria nĂ« EvropĂ« do tĂ« varet nga Rusia pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ«, tha ai, duke shtuar se Moska mund tĂ« mbahet larg vetĂ«m “nga njĂ« pozicion force, uniteti brenda aleancĂ«s dhe forca tĂ« armatosura tĂ« afta”, shtoi ai.

“Nuk ka asnjĂ« arsye pse ne duhet tĂ« zvogĂ«lojmĂ« pĂ«rpjekjet tona. PĂ«rkundrazi. Mund tĂ« kĂ«shilloj fuqimisht kundĂ«r bĂ«rjes sĂ« lĂ«shimeve nĂ« tĂ« gjitha kĂ«to projekte dhe plane, sepse vetĂ«m njĂ« pozicion force do tĂ« çojĂ« nĂ« siguri mĂ« tĂ« madhe pĂ«r ne nĂ« NATO dhe gjithashtu pĂ«r ne nĂ« Gjermani”, shtoi ai.

‘’NĂ«se ushtria ruse do tĂ« arrinte sukses tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m ushtarak nĂ« UkrainĂ«, kjo do tĂ« pĂ«rbĂ«nte njĂ« kĂ«rcĂ«nim serioz pĂ«r NATO-n”, paralajmĂ«roi Wadephul.

Ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius, vlerësoi muajin e kaluar se Rusia mund të jetë në gjendje të sulmojë një vend të NATO-s në krahun lindor të aleancës deri në vitin 2029, pas rindërtimit të forcave të saj të armatosura.   /os/

The post BERLIN – Wadephul: ArmĂ«pushimi nĂ« UkrainĂ« nuk do t’i japĂ« fund kĂ«rcĂ«nimit rus appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

MOSKË – Rusia vendos masa kufizuese ndaj WhatsApp-it

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

MOSKË, 22 dhjetor /ATSH-AA/ – Rregullatori shtetĂ«ror rus i komunikimeve Roskomnadzor ka njoftuar se vendi po vendos gradualisht masa kufizuese ndaj aplikacionit WhatsApp.

Duke cituar njĂ« deklaratĂ« tĂ« shĂ«rbimit pĂ«r media tĂ« Roskomnadzor-it, portali i lajmeve RBK raportoi se WhatsApp “vazhdon tĂ« shkelĂ« ligjin rus”.

“Roskomnadzor po vendos gradualisht masa kufizuese ndaj WhatsApp-it. PĂ«rkeqĂ«simi gradual i thirrjeve nĂ« WhatsApp ka filluar nĂ« muajin gusht, siç ka raportuar Roskomnadzor nĂ« media”, thuhet nĂ« deklaratĂ«, duke shtuar se kufizimet po zbatohen gradualisht pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« pĂ«rdoruesve mundĂ«sinĂ« tĂ« kalojnĂ« nĂ« aplikacione tĂ« tjera tĂ« mesazheve.

Më herët gjatë ditës, sipas faqes së internetit Sboy.rf, rreth 1.600 ankesa ndaj WhatsApp-it u regjistruan brenda 24 orëve.

Përdoruesit raportuan ndërprerje në njoftime, probleme me dërgimin e mesazheve dhe funksionim të paqëndrueshëm të aplikacionit dhe faqes së tij të internetit.

MĂ« herĂ«t, thirrjet nĂ« WhatsApp dhe Telegram ishin kufizuar nĂ« Rusi pĂ«r arsye “sigurie dhe parandalimi tĂ« mashtrimeve”.

Në fund të nëntorit, Roskomnadzor paralajmëroi se WhatsApp do të bllokohej plotësisht nëse nuk përmbushë legjislacionin rus.   /os/

The post MOSKË – Rusia vendos masa kufizuese ndaj WhatsApp-it appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

HOLANDE – NĂ«ntĂ« tĂ« plagosur pas pĂ«rplasjes sĂ« njĂ« makine me turmĂ«n e njerĂ«zve

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

AMSTERDAM, 22 dhjetor /ATSH-ANSA/ – NjĂ« makinĂ« goditi njĂ« grup njerĂ«zish gjatĂ« njĂ« parade me dritat e Krishtlindjeve nĂ« Nunspeet, njĂ« qytet nĂ« lindje tĂ« Amsterdamit, duke shkaktuar disa tĂ« lĂ«nduar.

Policia lokale e pĂ«rshkroi incidentin si “serioz”, por deklaroi se “nuk duket tĂ« ketĂ« qenĂ« i qĂ«llimshĂ«m”.

Autoritetet konfirmuan gjithashtu se nëntë persona u plagosën, tre prej të cilëve janë në gjendje të rëndë.

Hetimi për incidentin vazhdon. Disa ambulanca dhe helikopterë emergjence nxituan në vendngjarje.   /os/

The post HOLANDE – NĂ«ntĂ« tĂ« plagosur pas pĂ«rplasjes sĂ« njĂ« makine me turmĂ«n e njerĂ«zve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

HAPËSIRË – NASA humbet kontaktet me sondĂ«n Maven

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

NEVADA, 22 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Agjencia spaziale NASA ka humbur kontaktet me Maven, sondĂ«n e saj, e cila qĂ«ndroi nĂ« orbitĂ«n rreth Marsit pĂ«r 11 vjet.

Gjatë jetës së saj të gjatë operative, Maven ka ndihmuar të kuptojmë mekanizmat që çuan në humbjen e deteve nga planeti i kuq me kalimin e kohës dhe ka siguruar komunikime me roverët Curiosity dhe Perseverance.

Agjencia amerikane hapësinore njoftoi humbjen e sinjalit më 6 dhjetor dhe teknikët e saj po punojnë për të rivendosur lidhjen.

I nisur në vitin 2013 dhe duke mbërritur në orbitën e Marsit në shtator 2014, Maven (Atmosfera e Marsit dhe Evolucioni i Paqëndrueshëm) synonte të studionte atmosferën e sipërme të planetit, jonosferën dhe ndërveprimin e tij me erën diellore.

Synimet e tij u arritën plotësisht: të dhënat e tij na kanë lejuar të kuptojmë se si uji në atmosferë largohet nga era diellore, si Marsi ka një lloj bishti magnetik dhe ka zbuluar një mekanizëm të ri që gjeneron aurorat polare.

Këto zbulime kanë treguar se si dy planetë shumë të ngjashëm, Marsi dhe Toka, kanë ndjekur dy rrugë të ndryshme në ruajtjen e kushteve të përshtatshme për jetën.   /os/

The post HAPËSIRË – NASA humbet kontaktet me sondĂ«n Maven appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

KLIMË – Alpet franceze po humbasin “me shpejtĂ«si” akullnajat e tyre

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

PARIS, 22 dhjetor /ATSH-AA/ – NjĂ« glaciolog francez me pĂ«rvojĂ« ka paralajmĂ«ruar se akullnajat e Alpeve kanĂ« humbur mĂ« shumĂ« se gjysmĂ«n e vĂ«llimit tĂ« tyre qĂ« nga fundi i shekullit tĂ« 19-tĂ«, duke theksuar ndikimin pĂ«rshpejtues tĂ« ndryshimeve klimatike nĂ« vargmalin mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« EvropĂ«s.

NĂ« njĂ« intervistĂ« si pjesĂ« e raporteve speciale “Maja e EvropĂ«s: Alpet”, Sylvain Coutterand detajoi ndryshimet e thella qĂ« ndikojnĂ« nĂ« rajonin e Alpeve tĂ« FrancĂ«s. Ai theksoi njĂ« transformim tĂ« thellĂ« nĂ« peizazhin e Alpeve.

Duke kujtuar vizitat e tij të verës së fëmijërisë në vitet 1970 dhe 1980 në Les Houches, një fshat në rajonin Auvergne-Rhone-Alpes pranë Chamonixit, ai tha se reshjet ishin të shpeshta, çdo dy ditë, duke mbajtur borën në lartësi të mëdha dhe duke lejuar akullnajat të përparojnë.

Sot, temperaturat në rritje janë shumë më të theksuara në vendpushimet e skive si në Chamonix të Francës dhe Zermatt të Zvicrës.

“Ndryshimi i klimĂ«s ndihet mĂ« intensivisht nĂ« male sesa gjetkĂ«â€, tha Coutterand.

Regjistrimet e temperaturës në Alpe datojnë që nga vitet 1880.

“QĂ« nga fundi i shekullit tĂ« 19-tĂ«, akullnajat kanĂ« humbur mĂ« shumĂ« se 50 pĂ«r qind tĂ« vĂ«llimit tĂ« tyre”, theksoi ai.

Akullnajet e Alpeve filluan të tërhiqen nga shtrirjet e tyre maksimale të Epokës së Vogël të Akullnajeve rreth mesit të shekullit të 19-të, sipas rindërtimeve glaciologjike, me periudha të shkurtra stagnimi ose përparimi të përsëritur në shumë rajone gjatë viteve 1890, 1920 dhe 1970-1980.

Akullnajat në lartësi më të ulëta dhe ato më të vogla që atëherë janë zhdukur plotësisht.

– “Zhdukja e akullnajave po ndodh tani”

“Zhdukja e akullnajave po ndodh tani. Sipas modeleve, akullnajat ikonike si Mer de Glace mund tĂ« zhduken midis viteve 2060 dhe 2080. Jemi plotĂ«sisht nĂ« epokĂ«n e ndryshimeve klimatike, pa asnjĂ« fund nĂ« horizont”, tha Coutterand.

Duke parë përpara, ai parashikoi sfida të rënda për prodhimin e energjisë hidroelektrike dhe për ftohjen e centraleve bërthamore për shkak të rrjedhës së reduktuar të ujit.

Vetëm në Luginën Chamonix, problemet e ardhshme të furnizimit me ujë duken të mëdha sapo akullnajat të zhduken.   /os/

The post KLIMË – Alpet franceze po humbasin “me shpejtĂ«si” akullnajat e tyre appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – NATO: Rutte: Rusia mund ta mbajĂ« EvropĂ«n ”tĂ« angazhuar” nĂ«se Kina sulmon Tajvanin

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

BRUKSEL, 22 dhjetor /ATSH-AA/ – Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte ka paralajmĂ«ruar se Rusia mund tĂ« pĂ«rpiqet ta mbajĂ« EvropĂ«n ”tĂ« angazhuar” nĂ«se Kina nis sulm ushtarak ndaj Tajvanit.

NĂ« intervistĂ«n pĂ«r gazetĂ«n gjermane “BILD” tĂ« dielĂ«n, Rutte tha se Pekini dhe Moska janĂ« tĂ« lidhur ngushtĂ« dhe se çdo pĂ«rshkallĂ«zim nĂ« Indo-PaqĂ«sor mund tĂ« kishte pasoja tĂ« drejtpĂ«rdrejta pĂ«r sigurinĂ« evropiane.

“Ne shohim lidhjen globale midis KinĂ«s dhe RusisĂ«. Kina po e shqyrton Tajvanin. Jam i bindur se nĂ«se Kina ndĂ«rmerr veprime ushtarake atje, ajo do tĂ« ushtrojĂ« presion mbi partnerin e saj tĂ« vogĂ«l, RusinĂ«, nĂ«n udhĂ«heqjen e Putinit, qĂ« tĂ« na mbajĂ« tĂ« zĂ«nĂ« kĂ«tu nĂ« EvropĂ«â€, tha ai.

Rutte më tej tha se NATO duhet të forcojë urgjentisht mbrojtjen e saj, duke paralajmëruar se Moska mbetet e përgatitur të përballojë humbje të rënda.

“Arsyeja Ă«shtĂ« Putini. Ai Ă«shtĂ« i pĂ«rgatitur tĂ« sakrifikojĂ« 1.1 milion njerĂ«z nga populli i tij. Dhe kĂ«tĂ« vit ai ka bĂ«rĂ« shumĂ« pak pĂ«rparim, fitime minimale territoriale, mĂ« pak se 1 pĂ«r qind e territorit ukrainas krahasuar me fillimin e vitit”, shtoi ai.

Rutte nënvizoi se ishte thelbësore për sigurinë evropiane që Ukraina të mbahet e fortë.

“NĂ«se Rusia do tĂ« merrte kontrollin e tĂ« gjithĂ« UkrainĂ«s, kjo do tĂ« kishte pasoja tĂ« mĂ«dha pĂ«r NATO-n. Ne do tĂ« duhej tĂ« shpenzonim shumĂ« mĂ« tepĂ«r sesa ajo pĂ«r tĂ« cilĂ«n ramĂ« dakord nĂ« HagĂ«â€, tha ai.

Sipas tij, diskutimet ishin duke vazhduar rreth kontributeve tĂ« mundshme me trupa. “Disa vende evropiane kanĂ« treguar se do tĂ« ishin tĂ« gatshme tĂ« kontribuonin me trupa, nĂ«se dĂ«shirohej”, tha Rutte duke shtuar se struktura e njĂ« vendosjeje tĂ« tillĂ« ishte ende duke u pĂ«rpunuar.

Kreu i NATO-s hodhi poshtë spekulimet se Washingtoni mund të shkëputet nga Evropa, duke vlerësuar rolin e presidentit të SHBA-së, Donald Trump.

“Duhet tĂ« them: Trump Ă«shtĂ« absolutisht i pĂ«rkushtuar ndaj kĂ«saj çështjeje. Ai Ă«shtĂ« i pĂ«rqendruar nĂ« pĂ«rfundimin e kĂ«saj lufte. Ai Ă«shtĂ« i vetmi qĂ« arriti ta sillte Putinin nĂ« tryezĂ«n e negociatave dhe i vetmi qĂ« nĂ« fund tĂ« fundit mund ta detyrojĂ« atĂ« tĂ« bĂ«jĂ« paqe”, theksoi Rutte.    /os/

The post FOKUS – NATO: Rutte: Rusia mund ta mbajĂ« EvropĂ«n ”tĂ« angazhuar” nĂ«se Kina sulmon Tajvanin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

BERLIN – BKA: Gjermania regjistroi mbi 1 000 fluturime tĂ« dyshimta me dronĂ« nĂ« 2025

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

BERLIN, 22 dhjetor /ATSH-AA/ – Zyra Federale e PolicisĂ« Kriminale tĂ« GjermanisĂ« (BKA) regjistroi mĂ« shumĂ« se 1.000 fluturime tĂ« dyshimta me dronĂ« mbi vend deri nĂ« mesin e dhjetorit tĂ« kĂ«tij viti, raportuan mediat lokale.

“QĂ« nga fillimi i vitit, ne kemi pĂ«rpiluar njĂ« tĂ« ashtuquajtur raport situate me tĂ« gjitha tĂ« dhĂ«nat mbi rastet e dyshimta, qĂ« pĂ«rfshijnĂ« edhe Forcat e Armatosura Gjermane: KĂ«tĂ« vit, mbi 1.000 fluturime tĂ« dyshimta me dronĂ« janĂ« raportuar tashmĂ«,” tha Presidenti i BKA-sĂ«, Holger Munch, pĂ«r gazetĂ«n Bild.

“Zonat mĂ« tĂ« prekura nĂ« vendin tonĂ« janĂ« objektet ushtarake, aeroportet, por edhe infrastruktura tĂ« tjera kritike, siç janĂ« prodhuesit e armĂ«ve dhe objektet portuale”, shtoi ai.

Kur u pyet nĂ«se kĂ«to dronĂ« mund tĂ« gjurmohen gjithmonĂ« deri te aktorĂ«t rusĂ«, Munch tha: “Ne nuk e dimĂ« kĂ«tĂ« me 100 pĂ«r qind siguri. Kjo Ă«shtĂ« gjithashtu pĂ«r shkak tĂ« vĂ«shtirĂ«sisĂ« sĂ« kapjes dhe marrjes nĂ« pyetje tĂ« pilotĂ«ve tĂ« dronĂ«ve”.

Javën e kaluar, qeveritë federale dhe shtetërore përuruan një Qendër të Përbashkët të Mbrojtjes nga Dronët (GDAZ) në Berlin për të zbuluar dhe neutralizuar më mirë dronët e paautorizuar.

NĂ« fillim tĂ« muajit, policia federale porositi njĂ« njĂ«si tĂ« specializuar pĂ«r mbrojtjen nga dronĂ« pĂ«r t’iu kundĂ«rvĂ«nĂ« kĂ«rcĂ«nimeve nĂ« rritje nga dronĂ«, e cila sĂ« shpejti do tĂ« pĂ«rbĂ«het nga 130 forca speciale.

Ajo do të vendoset në aeroporte, në kryeqytet dhe në të gjithë vendin pranë objekteve të rëndësishme për sigurinë. Ndër të tjera, do të përdorë sisteme bllokimi të mbështetura nga inteligjenca artificiale dhe dronë automatikë përgjimi.

Parlamenti i Gjermanisë miratoi më shumë se 100 milionë euro për vitin 2025 dhe 2026 për të blerë teknologji mbrojtëse nga dronë nga prodhuesit gjermanë dhe izraelitë, me sisteme shtesë të planifikuara për muajt e ardhshëm.

Qeveria ka filluar gjithashtu reforma nĂ« Aktin e SigurisĂ« Ajrore, duke i dhĂ«nĂ« policisĂ« federale dhe ushtrisĂ« kompetenca tĂ« reja ligjore pĂ«r t’iu pĂ«rgjigjur aktiviteteve tĂ« dyshuara tĂ« dronĂ«ve.

Sipas këtyre reformave, nëse teknologjia policore rezulton e pamjaftueshme kundër dronëve të mëdhenj ose të përparuar, forcat e armatosura gjermane do të ndërhyjnë përmes ndihmës administrative.

The post BERLIN – BKA: Gjermania regjistroi mbi 1 000 fluturime tĂ« dyshimta me dronĂ« nĂ« 2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

VATIKAN – Leone XIV: Do tĂ« ndryshojmĂ« formimin priftĂ«ror pĂ«r tĂ« evituar humbjen e besimit tek kisha

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

VATIKAN, 22 dhjetor /ATSH/ – Papa Leo XIV ka publikuar njĂ« letĂ«r apostolike mbi priftĂ«rinĂ«, duke bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r ndryshime nĂ« formimin priftĂ«ror.

Letra, e publikuar tĂ« hĂ«nĂ«n, thotĂ« se ‘’ky formim nuk duhet tĂ« kufizohet vetĂ«m nĂ« kohĂ«n e kaluar nĂ« seminar’’.

Formimi duhet të vazhdojë edhe pas shugurimit për të lejuar ripërtëritje të vazhdueshme njerëzore, shpirtërore, intelektuale dhe baritore, shpjegoi Papa.

Papa trajtoi edhe çështjen e abuzimit nga priftĂ«rinjtĂ« duke pranuar se “kriza e besimit nĂ« KishĂ« e shkaktuar nga abuzimi i kryer nga anĂ«tarĂ«t e klerit na ka mbushur me turp dhe na ka thirrur pĂ«r pĂ«rulĂ«si”.

‘’BashkĂ«sia brenda KishĂ«s mbetet gjithmonĂ« njĂ« sfidë’’, deklaroi Papa.

Ai bĂ«ri thirrje pĂ«r promovimin e “bashkĂ«punimit mĂ« tĂ« mirĂ« midis priftĂ«rinjve pĂ«r t’i mbrojtur ata nga rreziqet e mundshme qĂ« rrjedhin nga vetmia”.

Kuria Romake përfshin organet drejtuese dhe administrative të Selisë së Shenjtë.

Në fillim të fjalimit të tij drejtuar Kurisë, Papa kujtoi paraardhësin e tij, Papa Françeskun, i cili ndërroi jetë në prill.

Ai kishte ndikuar në rrugën e Kishës në vitet e fundit dhe e kishte inkurajuar atë të vendoste përsëri mëshirën në qendër të çdo debati.  /os/

 

The post VATIKAN – Leone XIV: Do tĂ« ndryshojmĂ« formimin priftĂ«ror pĂ«r tĂ« evituar humbjen e besimit tek kisha appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

ROMË – IOM: TĂ« paktĂ«n 1 200 tĂ« vdekur ose tĂ« zhdukur nĂ« Mesdheun Qendror nĂ« 2025-Ă«n

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

ROMË, 22 dhjetor /ATSH-ANSA/ – TĂ« paktĂ«n 1 190 persona kanĂ« vdekur ose janĂ« tĂ« zhdukur nĂ« rrugĂ«n qendrore tĂ« Mesdheut qĂ« nga fillimi i vitit, deri mĂ« 20 dhjetor.

Alarmi u dha nga Organizata Ndërkombëtare për Migracionin (IOM) në përditësimin e saj të fundit të publikuar në X.

Gjatë së njëjtës periudhë, specifikon agjencia e OKB-së, 26 635 migrantë u kapën në det dhe u kthyen në Libi, përfshirë 23 126 burra, 2 336 gra, 965 të mitur dhe 208 të tjerë , të dhënat gjinore të të cilëve nuk dihen.   /os/

The post ROMË – IOM: TĂ« paktĂ«n 1 200 tĂ« vdekur ose tĂ« zhdukur nĂ« Mesdheun Qendror nĂ« 2025-Ă«n appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

ITALI – Istat: GjithnjĂ« e mĂ« pak njerĂ«z duan tĂ« kenĂ« fĂ«mijĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

ROMË, 22 dhjetor /ATSH-ANSA/ – NĂ« vitin 2024, vetĂ«m 21.2% e personave tĂ« moshĂ«s 18 deri nĂ« 49 vjeç kanĂ« ndĂ«rmend tĂ« kenĂ« njĂ« fĂ«mijĂ« brenda tre viteve tĂ« ardhshme (krahasuar me 25% nĂ« vitin 2003), sipas raportit tĂ« Istat mbi qĂ«llimet e fertilitetit.

Mbi 10.5 milionë njerëz nuk duan të kenë fëmijë ose fëmijë të tjerë në tre vitet pas anketës ose në të ardhmen.

Një e treta përmendin arsyet ekonomike për këtë vendim, 9.4% përmendin kushtet e papërshtatshme të punës dhe 8.6% përmendin mungesën e një partneri.

Midis grave, gjysma besojnë se të paturit e një fëmije do të përkeqësojë mundësitë e tyre të punësimit.    /os/

The post ITALI – Istat: GjithnjĂ« e mĂ« pak njerĂ«z duan tĂ« kenĂ« fĂ«mijĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – BE konfirmon integritetin territorial tĂ« DanimarkĂ«s pas emĂ«rimit tĂ« tĂ« dĂ«rguarit tĂ« SHBA nĂ« GrenlandĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

BRUKSEL, 22 dhjetor /ATSH-AA/ – Ruajtja e integritetit territorial tĂ« DanimarkĂ«s, sovranitetit tĂ« saj dhe paprekshmĂ«risĂ« sĂ« kufijve tĂ« saj Ă«shtĂ« thelbĂ«sore pĂ«r Bashkimin Evropian, tha sot njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i BE-sĂ«, duke iu pĂ«rgjigjur zhvillimeve tĂ« fundit diplomatike tĂ« SHBA-sĂ« lidhur me GrenlandĂ«n.

Duke folur në një konferencë për mediat në Bruksel, zëdhënësi i Komisionit Evropian, Anouar el Anouni nuk komentoi drejtpërdrejt vendimet e SHBA-së, por theksoi qëndrimin e hershëm të BE-së për këtë çështje.

Ky koment vjen pasi presidenti i SHBA-së, Donald Trump njoftoi të dielën emërimin e një të dërguari të posaçëm në territorin autonom.

“Nuk Ă«shtĂ« pĂ«r mua tĂ« komentoj vendimet e SHBA-sĂ«, por ajo qĂ« mund tĂ« them pĂ«r qĂ«ndrimin e BE-sĂ« Ă«shtĂ« se, ai ka qenĂ« qĂ«ndrimi ynĂ« i hershĂ«m pĂ«r kĂ«tĂ« çështje dhe ruajtja e integritetit territorial tĂ« MbretĂ«risĂ« sĂ« DanimarkĂ«s, sovranitetit tĂ« saj dhe paprekshmĂ«risĂ« sĂ« kufijve tĂ« saj Ă«shtĂ« thelbĂ«sore pĂ«r BE-nĂ«â€, tha El Anouni.

Më herët gjatë ditës, Danimarka njoftoi se do të thërriste Kenneth A. Howery, ambasadorin e SHBA-së në Kopenhagë, për një shpjegim pasi Trump emëroi Jeff Landry, guvernatorin e shtetit amerikan të Luizianës, si të dërguarin e posaçëm të Washingtonit në Grenlandë, raportoi DR News.

Ministri i JashtĂ«m i DanimarkĂ«s, Lars Lokke Rasmussen e pĂ«rshkroi veprimin e SHBA-sĂ« si “krejtĂ«sisht tĂ« papranueshĂ«m” dhe se vendimi pĂ«r tĂ« thirrur ambasadorin e SHBA-sĂ« u mor nĂ« konsultim me autoritetet e GrenlandĂ«s.

Ai tha se Danimarka kërkon shpjegim të plotë se pse Washingtoni emëroi të dërguar të posaçëm në Grenlandë, pavarësisht se tashmë ka ambasador në vend.

Trump e ripĂ«rtĂ«riu interesin e tij pĂ«r GrenlandĂ«n pas rizgjedhjes sĂ« tij si president i SHBA-sĂ« pĂ«r shkak tĂ« vendndodhjes sĂ« saj strategjike dhe burimeve tĂ« mĂ«dha minerale. Ai mĂ« parĂ« e pĂ«rshkroi pronĂ«sinĂ« e GrenlandĂ«s si “domosdoshmĂ«ri absolute” pĂ«r sigurinĂ« ekonomike tĂ« SHBA-sĂ«, duke e krahasuar blerjen me njĂ« “marrĂ«veshje tĂ« madhe pasurish tĂ« paluajtshme”.

MegjithatĂ«, as Danimarka dhe as Grenlanda nuk janĂ« tĂ« gatshme t’i japin “dritĂ«n e gjelbĂ«r” pronĂ«sisĂ« amerikane tĂ« ishullit, siç Ă«shtĂ« shprehur vazhdimisht nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« propozimeve tĂ« Trumpit.

Grenlanda, ish-koloni daneze, arriti qeverisjen vendase në vitin 1979 dhe mbetet territor i Danimarkës. Në vitin 2009, një referendum miratoi Aktin e Vetëqeverisjes, duke i dhënë Grenlandës autonomi më të madhe ndërsa Danimarka mban kontrollin mbi politikën e jashtme, mbrojtjen dhe sigurinë.   /os/

The post FOKUS – BE konfirmon integritetin territorial tĂ« DanimarkĂ«s pas emĂ«rimit tĂ« tĂ« dĂ«rguarit tĂ« SHBA nĂ« GrenlandĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

FOKUS – Solstici i dimrit, fundi i errĂ«sirĂ«s sĂ« gjatĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani

NJU JORK, 18 dhjetor /ATSH/ – Dita mĂ« e errĂ«t e vitit ka mbĂ«rritur, por kjo do tĂ« thotĂ« se ditĂ« mĂ« tĂ« ndritshme na presin, shkruan AP.

E diela është dita më e shkurtër e vitit në veri të ekuatorit, ku solstici shënon fillimin e dimrit astronomik.

Në Hemisferën Jugore, është e kundërta, ku është dita më e gjatë e vitit dhe fillimi i verës.

Fjala “solstic” vjen nga latinishtja “sol” pĂ«r diell dhe “stitium”, qĂ« mund tĂ« thotĂ« “pauzĂ«â€ ose “ndalim”.

Solstici shënon fundin e rrugëtimit vjetor të diellit, duke u ngritur ose duke rënë në qiell.

Solstici i dimrit është momenti kur dielli përfundon harkun e tij më të shkurtër dhe më të ulët. Lajmi i mirë për adhuruesit e diellit: ai më pas fillon të lindë përsëri dhe ditët do të zgjasin pak çdo ditë deri në fund të qershorit.

PĂ«r mijĂ«vjeçarĂ«, solsticat janĂ« festuar me festime dhe monumente si Stonehenge, tĂ« projektuara pĂ«r t’u pĂ«rshtatur me rrugĂ«n e diellit gjatĂ« solsticave.

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« solstici?

Ndërsa Toka rrotullohet rreth diellit, e bën këtë në një kënd të caktuar, duke bërë që nxehtësia dhe drita e diellit të bien në mënyrë të pabarabartë në gjysmën veriore dhe jugore të planetit për pjesën më të madhe të vitit.

Solstici shënon kohën kur pjerrësia e Tokës drejt ose larg diellit është më e madhe. Kjo do të thotë që hemisferat marrin sasi shumë të ndryshme të dritës së diellit, dhe ditët dhe netët janë në nivelin e tyre më të pabarabartë.

Në solsticin e dimrit në Hemisferën Veriore, gjysma e sipërme e Tokës është në pjerrësinë e saj më të madhe në krahasim me diellin, duke rezultuar në ditën dhe natën më të shkurtër të vitit.

Solstici i dimrit mund të bjerë midis 20 dhe 23 dhjetorit; këtë vit, është data 21.

E kundërta ndodh gjatë solsticit të verës në Hemisferën Veriore: gjysma e sipërme e Tokës anohet drejt diellit, duke krijuar ditën dhe natën më të shkurtër të vitit. Ky solstic bie midis 20 dhe 22 qershorit.

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« ekuinoksi?

Gjatë ekuinoksit, boshti i Tokës dhe orbita e saj rreshtohen në mënyrë që të dy hemisferat të marrin të njëjtën sasi të dritës së diellit.

Fjala ekuinoks vjen nga dy fjalĂ« latine qĂ« do tĂ« thotĂ« “i barabartĂ«â€ dhe “natĂ«â€.

Kjo ndodh sepse gjatë ekuinoksit, dita dhe nata zgjasin pothuajse të njëjtën kohë, megjithëse mund të keni disa minuta më shumë, varësisht se ku ndodheni në planet.

Ekuinoksi vjeshtor në Hemisferën Veriore mund të ndodhë midis 21 dhe 24 shtatorit, varësisht nga viti. Ekuinoksi pranveror mund të ndodhë midis 19 dhe 21 marsit.   /os/

 

The post FOKUS – Solstici i dimrit, fundi i errĂ«sirĂ«s sĂ« gjatĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

❌