Holandezët iu drejtohen kutive të votimit të mërkurën për zgjedhjet e parakohshme që shihen si test për fuqinë e ekstremit të djathtë, që ka shënuar rritje të fuqishme në mbarë Evropën.
Sipas sondazheve, politikani kundër migracionit dhe islamit, Geert Wilders, është në garë të ngushtë për të përsëritur suksesin zgjedhor të dy vjetëve më parë me partinë e tij të ekstremit të djathtë, Partia për Liri (PVV).
Por, me gjysmën e votuesve që ende janë të pavendosur, rezultati është i ngushtë dhe nuk mund të parashikohet, teksa tri parti të tjera, sipas sondazheve, e kanë ngushtuar hendekun ditët e fundit.
âĂshtĂ« e pamundur tĂ« thuhet tani se kush mund tâi fitojĂ« zgjedhjet sepse janĂ« katĂ«r parti qĂ« po garojnĂ« pĂ«r vendin e parĂ«â, tha pĂ«r AFP-nĂ«, Sarah de Lange, profesoreshĂ« pĂ«r politikat holandeze nĂ« Universitetin Leiden.
âPĂ«rveç kĂ«saj, mbi 50 pĂ«r qind e votuesve janĂ« ende tĂ« pavendosur.
Megjithatë, një gjë është pothuajse e sigurt: Wilders nuk do të jetë kryeministër, pavarësisht rezultatit. Ai shkaktoi mbajtjen e zgjedhjeve duke rrëzuar Qeverinë paraprake për shkak të mosmarrëveshjeve për migrimin, duke e tërhequr PVV-nënga koalicioni katërpartiakësh.
TĂ« gjitha partitĂ« tradicionale e kanĂ« pĂ«rjashtuar mundĂ«sinĂ« e bashkĂ«punimit tĂ« ri me tĂ«, duke vlerĂ«suar se Wilders Ă«shtĂ« njĂ« partner qĂ« nuk mund tâi besojnĂ« dhe se qĂ«ndrimet e tij janĂ« tĂ« papranueshme.
Sistemi i fragmentuar politik holandez nënkupton se asnjë parti nuk mund të arrijë të fitojë 76 ulëset e nevojshme për të qeverisur vetëm, prandaj konsensusi dhe koalicionet janë të nevojshme.
âE ardhmja e kombit tonĂ« Ă«shtĂ« nĂ« rrezikâ, tha Wilders nĂ« njĂ« intervistĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«r AFP-nĂ« para zgjedhjeve.
âSikurse nĂ« mbarĂ« EvropĂ«n, njerĂ«zit janĂ« lodhur nga migrimi masiv dhe ndryshimi i kulturĂ«s si dhe fluksi i njerĂ«zve qĂ« nĂ« aspektin kulturor nuk i pĂ«rkasin kĂ«saj zoneâ, shtoi ai.
Rezultatet e tij zgjedhore nĂ« HolandĂ« â ekonominĂ« e pestĂ« mĂ« tĂ« madhe nĂ« Bashkimin Evropian â do tĂ« shihen si matĂ«s pĂ«r fuqinĂ« e ekstremit tĂ« djathtĂ«, teksa parti tĂ« ngjashme nĂ« FrancĂ«, Gjermani dhe Britani, sipas sondazheve, janĂ« nĂ« epĂ«rsi.
ĂĂ«shtja kryesore e fushatĂ«s zgjedhore ishte migrimi dhe kriza e banimit qĂ« prek veçmas tĂ« rinjtĂ« nĂ« HolandĂ«.
Teksa partitë e tjera kanë përjashtuar mundësinë e bashkëpunimit me Wildersin, udhëheqësi i partisë së dytë që do të dalë në zgjedhje, me gjasë do të zgjidhet kryeministër.
Sipas sondazheve aktuale ai është Frans Timmermans, ish-zëvendëspresident i Komisionit Evropian i cili e ka paraqitur veten një politikan që ofron siguri pas muajsh të kaosit politik.
âHolanda Ă«shtĂ« njĂ« nga shtetet mĂ« tĂ« pasura nĂ« planet, dhe sĂ«rish, vetĂ«besimi i saj Ă«shtĂ« i ulĂ«tâ, tha pĂ«r AFP-nĂ« Timmermans, qĂ« udhĂ«heq aleancĂ«n e krahut tĂ« majtĂ« TĂ« GjelbĂ«rit-LaburistĂ«t.
Momentum ka edhe për Rob Jetten dhe partinë e tij të qendrës, D66, që sipas sondazheve është rritur falë performacës së mirë mediatike të Jetten, 38 vjeç.
Ai bëri fushatë me mesazhe pozitive dhe optimiste, duke synuar që të përfitojë nga situata pas dy vjetësh të kaosit të nxitur nga Wilders.
Ylli në rritje i qendrës së djathtë, Henri Bontenbal, kryetar i partisë Kristiandemokrate (CDA) po garon me një platformë për stabilitet.
âDua tĂ« besoj se holandezĂ«t nuk janĂ« ekstrem nĂ« asnjĂ«rin krah. Shumica e holandezĂ«ve duan politika tĂ« moderuaraâ, tha pĂ«r AFP-nĂ« Bontenbal, 42 vjeç.
Fushata është përshkruar me dhunë dhe dezinformata.
Protestuesit kundër strehimit të azilkërkuesve janë përleshur me policinë në disa qytete dhe disa protesta kundër migrimit të mbajtura në Hagë muajin e kaluar janë përshkruar me dhunë.
Wilders Ă«shtĂ« detyruar qĂ« tâi kĂ«rkojĂ« falje Timmermansit pasi dy anĂ«tarĂ«t e partisĂ« sĂ« tij krijuar imazhe me inteligjencĂ« artificiale pĂ«r tĂ« diskredituar udhĂ«heqĂ«sin e majtĂ«.
Përderisa rezultati mbetet i pasigurt se si do të jetë, një gjë është e qartë, bisedimet për koalicion do të zgjasin për muaj të tërë. Për formimin e Qeverisë paraprake u deshën 223 ditë negociata.
Deri në zgjedhjen e Qeverisë së re, kryeministri në detyrë, Dick Schoof, do të udhëheqë me Holandën.
Wilders, ndĂ«rkaq, ka paralajmĂ«ruar se âdemokracia do tĂ« vdesĂ«â nĂ«se ai i fiton zgjedhjet sĂ«rish, por nuk mund tĂ« bĂ«het kryeministĂ«r./rel