Pretendimi: Kryeministri i Australisë ndaloi mediat sociale për fëmijët nën 16 vjeç dhe si rezultat, adoleshentët plaçkitën dhe shkatërruan një supermarket në Melbourne.

Verdikti: Mungon konteksti

————————————————————–

Një video që tregon një turmë të rinjsh duke bastisur një dyqan po qarkullon në rrjete sociale me pretendimin se tregon adoleshentë australianë që shkatërrojnë një supermarket në Melbourne si rezultat i ndalimit të mediave sociale për fëmijët nën 16 vjeç në Australi.

Është e vërtetë se pamjet e mësipërme tregojnë një turmë adoleshentësh australianë që pushtuan një supermarket vendas dhe skelën Mordialloc, duke shkaktuar shqetësim publik në Melbourne më 17 dhe 18 dhjetor. 

Mbi 20 oficerë me pajisje speciale dhe 20 automjete policie u dërguan në vendngjarje, ku ishin mbledhur mbi 200 të rinj. Autoritetet u thirrën fillimisht në një dyqan Woolworths pak pas orës 3 pasdite pas raportimeve për një përleshje. 

Megjithatë, nuk ka prova se ky incident ka lidhje me ndalimin e mediave sociale për fëmijët nën 16 vjeç, që hyri në fuqi në Australi në fillim të dhjetorit 2025. Raportimet e mediave vendase dhe ndërkombëtare nuk përmendin fare ndalimin e rrjeteve sociale. Madje, policia beson se sherri mund të jetë organizuar në rrjetet sociale.

Në një ditë përvëluese gjatë pushimeve shkollore, të rinj nga periferitë e Melburnit u mblodhën në plazhin Mordialloc, një lloj i zakonshëm tubimi i organizuar nëpërmjet mediave sociale.

Sipas dëshmitarëve okularë që folën për mediat vendase, ajo që pasoi nuk ishte një “trazirë rinore” e planifikuar paraprakisht, por një zinxhir ngjarjesh i ngatërruar i shkaktuar nga një operacion policor i armatosur rëndë. Policia përmbyti zonën, duke u përballur me turma adoleshentësh vetëm 12 dhe 13 vjeç. Oficerët përdorën sprej me piper dhe forcë, duke provokuar panik, frikë dhe zemërim. Disa nga të rinjtë më pas vrapuan nëpër supermarketin Woolworths aty pranë, duke përmbysur mallra, duke hedhur qumësht dhe duke filmuar në telefonat e tyre. Kjo ishte një përgjigje kaotike dhe e zemëruar ndaj policisë dhe jo një plaçkitje e organizuar.

Përsa i përket kufizimeve të reja online, personat nën 16 vjeç në Australi tani e kanë të ndaluar të përdorin faqet kryesore të mediave sociale, duke përfshirë Tiktok, X, Facebook, Instagram, YouTube, Snapchat dhe Threads. Ata nuk mund të krijojnë llogari të reja dhe profilet ekzistuese po çaktivizohen.

Qeveria australiane ka thënë se kjo politikë do të zvogëlojë ndikimin negativ të “karakteristikave të dizajnit që inkurajojnë [të rinjtë] të kalojnë më shumë kohë në ekrane, ndërkohë që ofrojnë gjithashtu përmbajtje që mund të dëmtojë shëndetin dhe mirëqenien e tyre”.

Një studim i porositur nga qeveria në vitin 2025 zbuloi se 96% e fëmijëve të moshës 10-15 vjeç përdornin mediat sociale dhe se 7 nga 10 prej tyre ishin ekspozuar ndaj përmbajtjes së dëmshme. Kjo përfshinte materiale mizogjine dhe të dhunshme, si dhe përmbajtje që promovonte çrregullime të të ngrënit dhe vetëvrasje.

1 në 7 raportoi gjithashtu se kishte përjetuar sjellje të tipit “grooming” nga të rriturit ose fëmijët më të rritur, dhe më shumë se gjysma thanë se kishin qenë viktimë e bullizmit kibernetik.

The post Trazirat në plazhin australian jo pasojë e mbylljes së rrjeteve sociale appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kjo foto tregon dhjetëra makina policie pranë shtëpisë në Surrel të kryeministrit Edi Rama

Verdikti: E pavërtetë, Gjeneruar me AI

———————————————————-

Një imazh që po qarkullon së fundmi në rrjetet sociale shqipfolëse pretendohet se tregon shtëpinë e kryeministrit Edi Rama në Surrel të rrethuar nga forca të shumta policie.

Imazhi nisi të shpërndahej një ditë pasi një grup nga Partia Demokratike marshuan në fshatin Surrel duke kërkuar dorëheqjen e Ramës. Nga pamjet televizive, duket se në këtë protestë kishte edhe prani policore. Megjithatë, imazhi i mësipërm nuk tregon momente nga kjo protestë, kryesisht për faktin që protesta ndodhi pas perëndimit të diellit, ndërkohë që në imazhin e mësipërm është ditë.

Në fakt, imazhi që po qarkullon në rrjete sociale është gjeneruar me anë të programeve kompjuterike të inteligjencës artificiale (AI).

Origjina e gjeneruar e videos duket në një pjesë të videos ku mbishkrimi i disa makinave të policisë është i deformuar. Programet AI shpesh hasin vështirësi në gjenerimin e tekstit brenda imazheve.

Facebook i detyron përdoruesit të etiketojnë imazhet dhe videot e gjeneruara me AI si të tilla.

The post Të gjeneruar policët specialë që “trokasin” në shtëpinë e kryeministrit appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kelatimi i metaleve të rënda nga trupi mund të kurojë simptomat e autizmit.

Verdikti: E paprovuar

————————————————————–

Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon pretendimi se “terapia e kelatimit” mund të kurojë ose zvogëlojë ndjeshëm simptomat e autizmit.

Kelatimi është një procedurë që funksionon për të hequr metalet e rënda si zhiva nga trupi nëpërmjet konsumit oral ose injektimit intravenoz të substancave të ndryshme kimike që lidhen me metalet në trup për t’u nxjerrë nëpërmjet urinës. Substancat e përdorura ndonjëherë përbëhen nga acidi etilendiaminetetraacetik dinatriumi (EDTA), acidi dimerkaptosukcinik (DMSA) ose acetati i leuprolidit. Edhe pse kushdo mund të bëjë terapi kelatimi, ajo nuk rekomandohet për fëmijët me probleme të mëlçisë dhe veshkave.

Ekziston një hipotezë se individët me çrregullim të spektrit të autizmit kanë nivele më të larta të metaleve të rënda toksike në sistemet e tyre sesa bashkëmoshatarët e tyre. Megjithatë, kjo hipotezë është e pavërtetuar. Është sugjeruar, por nuk është provuar, që ashpërsia e autizmit lidhet drejtpërdrejt me sasinë e metaleve të rënda toksike në sistemin e individit. Prandaj, teoria që qëndron pas kelatimit është se heqja e metaleve do të zvogëlojë ndjeshëm simptomat e autizmit.

Kelatimi është miratuar për të trajtuar pacientët me helmim nga metalet e rënda, por nuk është miratuar për pacientët me sëmundje dhe çrregullime të tjera. Kelatimi ka dobi në trajtimin e gjendjeve specifike, siç është helmimi nga plumbi. Në këto kontekste, kur toksiciteti dokumentohet, kelatimi mund të ndihmojë në uljen e niveleve toksike të substancave brenda trupit. Megjithatë, nuk ka lidhje të provuar midis toksicitetit të metaleve të rënda dhe autizmit. 

Disa kompani përpiqen të shesin ilaçe të ndryshme kelatimi pa recetë si shtesa dietike ose si një ilaç pa recetë për individët me autizëm, por Administrata amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) i ka paralajmëruar kompanitë të mos e bëjnë këtë pasi është e rrezikshme dhe e paligjshme. Rreziku i marrjes së ilaçeve të kelatimit pa recetë për një diagnozë të verifikuar (p.sh., helmim nga plumbi) mund të rezultojë në efekte anësore serioze.

Njësoj, në faqen e Shërbimit Shëndetësor Kombëtar (NHS) britanik terapia e kelatimit listohet si një trajtim që nuk rekomandohet për autizmin, specifikisht si trajtim për autizmin që është i rremë ose mund të jetë i dëmshëm.

Qendra Kombëtare për Mjekësi Plotësuese dhe Alternative (NCCAM) ka deklaruar se përdorimi i kelatimit për sëmundje dhe çrregullime të pamiratuara ka çuar në afërsisht 800 mijë vizita mjekësore çdo vit, duke e shtuar ngarkesën në sistemin mjekësor. Në vitin 2008, një projekt kërkimor në shkallë të gjerë mbi përdorimin e kelatimit për të trajtuar fëmijët autikë u ndalua për shkak të rreziqeve që shoqëroheshin me të.

Një studim i vitit 2015 që përfshiu 77 fëmijë autikë gjeti se “nuk ka prova që sugjerojnë se raunde të shumta të DMSA [terapia e kelatimit] orale kanë pasur efekt në simptomat e [autizmit].” Më tej, “duke pasur parasysh raportet e mëparshme të ngjarjeve të padëshiruara serioze, të tilla si hipokalcemia, dëmtimi i veshkave dhe vdekja e raportuar, rreziqet e përdorimit të kelatimit për Çrregullimin e Spektrit Autik aktualisht i tejkalojnë përfitimet e provuara.”

Në 23 gusht 2005, 5-vjeçari autik Abubakar Tariq Nadama vdiq ndërsa i nënshtrohej terapisë së kelatimit në klinikën e Dr. Roy Kerry, në Pennsylvania, ShBA. 

Atij iu dha një injeksion me Disodium EDTA dhe ai pësoi arrest kardiak menjëherë pas kësaj. Një autopsi zbuloi se shkaku i vdekjes ishte mungesa e kalciumit në gjak si rezultat i trajtimit. Hetuesit arritën në përfundimin se Dr. Kerry kishte përdorur lëngun e gabuar. Nëse ai do të kishte përdorur Kalcium Disodium EDTA, ai do të kishte qenë i padëmshëm.

The post E rrezikshme terapia ndaj autizmit me nxjerrjen e metaleve të rënda appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Bashkimi Europian skualifikon qeverinë shqiptare nga Ministeriali i Energjisë si pasojë e skandaleve dhe aferave të Ministres së Energjisë Belinda Balluku

Verdikti: Mungon konteksti

————————————————————————-

Në 23 dhjetor 2025, mediat shqipfolëse (link, link, link, link) raportuan se Bashkimi Evropian skualifikoi Shqipërinë nga Ministeriali i Komunitetit të Energjisë. Si arsye për këtë masë penalizuese këto lajme përmendin skandalet e ministres së Infrastrukturës dhe Energjisë Belinda Balluku si dhe projektin për ndërtimin e një TEC në Roskovec apo marrëveshjen për prodhimin e energjisë nga TEC-e lundruese të ankoruara në Vlorë. 

Artikujt i referohen një vendimi të datës 18 dhjetor të Këshillit Ministerial të Komunitetit të Energjisë, një organizmi ndërkombëtar që bashkon prej vitit 2005 Bashkimin Evropian dhe 9 vende fqinje kandidate ose kandidate potenciale për në BE, për të krijuar një treg të integruar rajonal të energjisë bazuar në një kuadër ligjërisht të detyrueshëm. Vendet antare, mes tyre dhe Shqipëria janë zotuar që të ndjekin rregulloret e përbashkëta të Bashkimit Evropian në sektorin e energjisë edhe pa qënë vend anëtar i BE-së. Monitorimi i strukturave të Komunitetit të Energjisë shërben si një mundësi për të vlerësuar zbatimin e zotimeve të marra nga vendi ynë në sektorin e energjisë dhe mjedisit në kuadër të integrimit në tregun e përbashkët evropian dhe është i lidhur ngushtësisht me integrimin në Bashkimin Evropian.

Faqja e parë e vendimit

Megjithatë, në dokumentin 2-faqësh nuk deklarohet se Shqipëria është përjashtuar nga ministeriali, mbledhja e ministrave të energjisë së vendeve antare të Komunitetit të Energjisë. Njësoj, aferat për të cilat Balluku akuzohet nga SPAK nuk përmenden në vendim.

Në vendim konstatohet mosrespektimi nga ana e Shqipërisë i detyrimeve të lindura nga 31 dhjetori 2023, si pjesë e Traktatit të Komunitetit të Energjisë, duke mos adoptuar dhe aplikuar një sërë direktivash lidhur me rregullat e përbashkëta për tregun e brendshëm të elektricitetit, përgatitjen për emergjenca në sektorin elektrik, dhe hartimin e një numër udhëzuesish.

Më konkretisht, Rregulloren (BE) 2019/941 — Përgatitja ndaj rrezikut në sektorin e energjisë elektrike, dhe Rregulloren (BE) 2017/2196 – Kodi i Rrjetit për Emergjencën dhe Restaurimin e Energjisë Elektrike (NC ER), të cilat përcaktojnë një paketë masash të detyrueshme për shtetet anëtare me qëllim garantimin e funksionimit të sigurt të sistemit elektronik në gjendjen e emergjence, blackout-i dhe restaurimi.

Vendimi urdhëron Shqipërinë të marrë masat e duhura për të ndrequr shkeljet e identifikuara dhe të raportojë rregullisht në sekretariat në lidhje me masat e marra deri në korrik 2026, si një afat kur mund të ndërmerren masa të mëtejshme ndaj vendit tonë. 

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë lëshoi një deklaratë për mediat më 24 dhjetor ku hidhte poshtë pretendimet se Shqipëria ishte përjashtuar nga Komuniteti i Energjisë.

“Diskutimet e zhvilluara së fundmi kanë qenë vetëm në nivelin e Sekretariatit të Energjisë, një strukturë teknike e krijuar posaçërisht për të asistuar vendet jo-anëtare dhe nxitur zhvillimin e sektorit energjetik në linjë me standardet e vendeve te BE,” deklaroi MIE. “Gjatë mbledhjes së Sekretariatit të Energjisë të mbajtur javën e kaluar, janë identifikuar masa të përgjithshme që duhet të përmbushen nga të gjitha vendet anëtare (të këtij Traktati) deri në korrik 2026. Në rastin e Shqipërisë, kërkesa konsiston në përafrimin e ligjit për sektorin e energjisë me Rregulloret e BE.”

Pavarësisht panoramës pozitive që transmeton deklarata e MIE, verifikimi i dokumentacionit zyrtar të sekretariatit të Komunitetit të Energjisë, konfirmon se vendi ynë ka marrë paralajmërimin e fundit për pezullim apo ngrirje të statusit si vend anëtar i këtij organizmi të iniciuar dhe financuar nga Bashkimi Evropian. Pasi ka dështuar prej dy vitesh për të paraqitur një plan kombëtar dhe koordinuar me vendet fqinje në rajon shpalljen e emergjencave të furnizimit me energji elektrike, sipas direktivave të BE-së, lajmet për masa ndëshkuese mund të bëhen realitet në korrikun e ardhshëm. 

Vlen të theksohet se vendi ynë shpalli gjendjen e emergjencës prej 23 nëntor 2021, duke thjeshtuar procedurat e detyrueshme në blerjen dhe furnizimin e energjisë elektrike në tregjet ndërkombëtare. Kjo situatë emergjence u shty disa herë deri në 31 dhjetor 2023 edhe pse kriza energjitike botërore kishte frenuar pasojat e saj në bursat e shitjes së energjisë.

The post Shqipëria “karton të verdhë” për refuzimin e rregulloreve të BE për energjinë appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kjo foto tregon kryeministrin Edi Rama duke u rrahur nga disa persona me shkopa

Verdikti: E pavërtetë, Foto e modifikuar

———————————————————

Një imazh që po qarkullon në rrjetet sociale shqipfolëse duket se tregon ditën e gjykimit popullor të kryeministrit Edi Rama. Në foto duken disa persona me shkopa në duar duke tentuar të godasin dhunshëm kreun e qeverisë, ndërsa ky i fundit është përkulur në një pozicion shfajësimi. 

Megjithatë, imazhi i mësipërm dukshëm është një montazh.

Me anë të motorit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se imazhi origjinal është nga protestat e fermerëve në Kretë, Greqi në dhjetor 2025, dhe tregon protestuesit duke goditur me shkopin e çobanit një polic.

Imazhi i manipuluar (majtas) dhe imazhi origjinal (djathtas)

The post Një montazh dita e gjykimit të kryeministrit Rama nga populli appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Shërimi kuantik nxjerr jashtë loje spitalet, doktorët e farmacitë

Verdikti: E paprovuar

——————————————————————

Në rrjetet konspiracioniste po qarkullojnë pretendime mbi të ashtuquajturin “shërim kuantik,” versioni më i fundit i kurave çudibërëse që parashikohet se do të nxjerrin mjekësinë dhe farmaceutikën jashtë loje.

Deepak Chopra e prezantoi termin “shërim kuantik” në librin e tij me të njëjtin emër, të botuar për herë të parë në vitin 1989. Ekspertiza e Chopras është vënë në pikëpyetje për shkak të nënkuptimit se metodat e tij bazohen në fizikën kuantike. 

Shërimi kuantik ka një numër mbështetësish të zëshëm, por komuniteti shkencor e konsideron gjerësisht si të pakuptimtë. Kritika kryesore ka të bëjë me keqinterpretimin sistematik të fizikës moderne, veçanërisht të faktit se objektet makroskopike (si trupi i njeriut ose qelizat individuale) janë shumë të mëdha për të shfaqur veti kuantike të natyrshme si interferenca dhe kolapsi i funksionit të valës.

Sipas encyclopedia.com, “premisa e tij themelore që postulon një lidhje të thellë midis ideve të fizikës kuantike dhe marrëdhënies mendje-trup është shumë e diskutueshme. Edhe më spekulative është hipoteza e tij se fizika kuantike ofron një shpjegim shkencor për mënyrën se si transformimet e thella në vetëdije prodhojnë forma të jashtëzakonshme shërimi në trup.”

Sadri Hassani, profesor emeritus i fizikës në Universitetin Shtetëror të Illinois, tha për Lead Stories: “Fizika moderne është abuzuar që nga fillimi. Meqenëse nuk i ndjejmë efektet e saj ‘të çuditshme’, ajo është shumë e prirur ndaj abuzimit mistik.”

“Ajnshtajni u tërbua kur Arthur Eddington, fizikani britanik dhe mistik, e lidhi relativitetin me vetëdijen. Ai u tërbua gjithashtu kur Bohr dhe Heisenberg e lidhën fizikën kuantike me misticizmin lindor – po, edhe shkencëtarët e mëdhenj mund të ishin mistikë – nëpërmjet parimit të komplementaritetit, të cilin Ajnshtajni e quajti “feja Bohr-Heisenberg”. Për shkak të përfshirjes së fizikantëve të mëdhenj të fillimit të shekullit të 20-të në lidhjen e fizikës moderne – veçanërisht fizikës kuantike për shkak të shkallës së saj më të lartë të kundërintuitivitetit – me misticizmin, shkëputja e tyre ka rezultuar jashtëzakonisht e vështirë,” shpjegoi Hassani, i cili mban një doktoraturë në fizikë teorike nga Universiteti i Princetonit dhe është autor i disa librave, kryesisht mbi fizikën matematikore.

Fizikani dhe komunikuesi shkencor Brian Cox argumenton se keqpërdorimi i fjalës “kuantik”, siç është përdorimi i saj në frazën “shërim kuantik”, ka një efekt negativ në shoqëri pasi minon shkencën e vërtetë dhe i shkurajon njerëzit të angazhohen me mjekësinë. Ai pohon se “për disa shkencëtarë, shtrembërimi dhe përvetësimi i pafat i ideve shkencore që shpesh shoqëron integrimin e tyre në kulturën popullore është një çmim i papranueshëm për t’u paguar”.

The post Asnjë bazë shkencore për mjekësinë kuantike të njeriut appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Izraeli, Greqia dhe Qipro formojnë ushtrinë e përbashkët kundër Turqisë

Verdikti: Mungon konteksti

—————————————————————

Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon lajmi se Izraeli, Greqia dhe Qipro formuan një ushtri të përbashkët kundër rrezikut turk.

Megjithatë, ky pretendim nuk shoqërohet me ndonjë provë, burim apo referencë që e mbështet atë.

Në fakt, ky lajm nuk është i saktë, megjithëse duket se është frymëzuar nga zhvillime të vërteta.

Specifikisht, një samit trepalësh u mbajt mes krerëve të Izraelit, Greqisë dhe Qipros në Jeruzalem më 22 dhjetor 2025.

Tre udhëheqësit nënshkruan një deklaratë të përbashkët pas samitit, në të cilën ranë dakord të “forcojnë bashkëpunimin e vazhdueshëm trepalësh mbi çështjet e sigurisë, mbrojtjes dhe ushtrisë.”

Në fjalën e tij, kryeministri izraelit Netanyahu iu referua Turqisë, pa e përmendur në mënyrë direkte, duke thënë se “ata që fantazojnë se mund të rivendosin perandoritë dhe sundimin e tyre mbi tokat tona” duhet ta “harrojnë atë.”

Një ditë më vonë, krerë ushtarakë grekë, qipriotë dhe izraelitë nënshkruan një plan të përbashkët veprimi dhe një program bashkëpunimi ushtarak Greqi-Izrael-Qipro në Nicosia.

Plani, bazuar në marrëveshjet e arritura nga udhëheqësit e tre vendeve, përfshin trajnim të përbashkët të njësive të operacioneve speciale dhe shkëmbim ekspertize mbi kërcënimet moderne, duke përfshirë sistemet pa pilot (UAV) dhe luftën elektronike.

Në raportimet e mediave vendase nuk përmendet formimi i një ushtrie të përbashkët mes tre vendeve.

Sipas të përditshmes greke Ta Nea, zyrtarë të lartë ushtarakë dhe analistë janë duke diskutuar mundësinë e një brigade reagimi të shpejtë prej rreth 2,500 trupash, me 1,000 ushtarë nga Izraeli dhe Greqia dhe 500 nga Qipro. Megjithatë, deri më tani nuk ka asnjë konfirmim nga burime zyrtare.

The post Bashkëpunim, por jo një ushtri e përbashkët Izrael-Greqi-Qipro appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Të gjitha anestetikët dentarë duket se përmbajnë oksid grafeni

Verdikti: E paprovuar

———————————————————

Në rrjetet konspiracioniste, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon pretendimi se të gjithë anestetikët dentarë përmbajnë oksid grafeni, substanca e vendosur në shënjestër që prej lindjes së vaksinave anti-Covid. 

Grafeni është një shtresë e vetme e atomeve të karbonit të rregulluara në një model hoje bletësh. Është tepër i fortë, përçon energji elektrike dhe ka veti unike që e bëjnë atë me interes kërkimor, nga elektronika te mjekësia. Në vetvete, nuk është magnetik. 

Në stomatologji, grafeni ka tërhequr vëmendjen për potencialin e tij për të përmirësuar materialet ose për të zgjatur efektet.

Anestetikët, apo qetësuesit/mpirësit lokalë standardë mjekësorë dhe dentarë, si lidokaina me epinefrinë ose 4% artikainë, janë formula të studiuara mirë dhe të rregulluara që ekzistojnë prej dekadash dhe përdoren për epidurale, anestezi lokale dhe anestezi dentare. Përbërësit e tyre janë agjenti anestetik, një vazokonstriktor dhe një bazë sterile fiziologjike.

Anestetikët lokalë si artikaina janë krijuar për të parandaluar dhimbjen duke bllokuar sinjalet nervore. Shtimi i oksidit të grafenit nuk do të shërbente për ndonjë qëllim të mirëfilltë.

Pretendimet rreth oksidit të grafenit në anestetikë shpesh burojnë nga keqinterpretime ose burime të paverifikuara. Për shembull, një postim përmend një studim të Universitetit të Kolorados që pretendohet se gjeti oksid grafeni në një anestetik të zakonshëm. Megjithatë, asnjë studim shkencor i rishikuar nga kolegët nuk e konfirmon këtë, dhe testimet e serive nga prodhuesit nuk tregojnë aditivë të tillë.

Disa hetues privatë kanë identifikuar çfarë ata besojnë se është oksid grafeni në disa tretësira anestetike dentare. Megjithatë, laboratorë të tjerë që përdorin teknika të ngjashme analitike nuk kanë mundur të konfirmojnë praninë e tij në asnjë nga mostrat e disponuara. Për më tepër, këta studiues deri më tani nuk kanë qenë të gatshëm të botojnë gjetjet e tyre në një forum publik apo botim shkencor të rishikuar nga kolegët.

Studimet kanë eksploruar mundësinë e përdorimit të oksidit të grafenit (GO) për të përmirësuar performancën e anestetikëve lokalë. Një studim i vitit 2022 shqyrtoi hidrogelët e alginatit të përforcuar me oksid grafeni për çlirimin e kontrolluar të hidroklorurit të lidokainës (LH), një anestetik lokal i zakonshëm. Studimi zbuloi se hidrogelët e përforcuar me GO mund të zgjasin çlirimin e lidokainës me kalimin e kohës krahasuar me hidrogelët pa GO, duke sugjeruar potencial për lehtësim më të gjatë të dhimbjes gjatë procedurave mjekësore.

Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se këto zhvillime janë ende në fazën e kërkimit dhe zhvillimit. Grafeni dhe derivatet e tij aktualisht nuk janë miratuar për aplikime anestetike të injektueshme. Asnjë nga anestetikët lokalë të miratuar aktualisht për përdorim në praktikat dentare nuk përmbajnë oksid grafeni ose aditivë të ngjashëm.

Akademia Ndërkombëtare e Stomatologjisë dhe Mjekësisë Biologjike kontraktoi një nanotoksikologe për të testuar një shumëllojshmëri të anestetikëve që përdoren në mënyrë aktive nga dentistët anëtarë të saj. Oksidi i grafenit nuk u identifikua në asnjë mostër të vetme.

Përdorimi i oksidit të grafenit në anestetikët lokalë mbetet hipotetik në këtë pikë.

The post Asnjë provë për oksidin e grafenit në anestetikët dentarë appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Zvicra kërkon shtetas të huaj për 85 mijë vende pune me paga deri në 6.500 euro

Verdikti: E pavërtetë

—————————————————————-

Në portalet shqipfolëse po qarkullon lajmi se Zvicra kërkon shtetas të huaj për 85 mijë vende pune me paga deri në 6.500 euro. 

Megjithatë, mos u nxitoni ende të bëni gati valixhet. Lajmet e mësipërme janë të rreme.

Më 21 dhjetor 2025, vetë Ambasada Zvicerane në Shqipëri i përgënjeshtroi lajmet me anë të një postimi në Facebook.

Sipas ambasadës, ndryshe nga ç’pretendohet vetëm një e dhjeta, pra një maksimum prej 8500 punëtorësh dhe specialistësh të kualifikuar nga vendet e treta mund të rekrutohen në Zvicër në 2026.

Ky lajm i rremë rishfaqet shpesh që nga viti 2022. 

Radiotelevizioni Zviceran (RTS) gjurmoi origjinën e mundshme të shifrës prej 85 mijë punëtorësh.

Agjencia zvicerane e punësimit Adecco citohet shpesh në artikuj. Shifra shfaqet në një njoftim për shtyp të kompanisë, por në një kontekst krejtësisht të ndryshëm. Në shkurt 2024, Adecco u zotua të rekrutonte 85 mijë refugjatë dhe të trajnonte 17 mijë njerëz në të gjithë botën deri në fund të vitit 2027. Nuk ka lidhje të drejtpërdrejtë me Zvicrën dhe mungesën e saj të madhe të fuqisë punëtore të përmendur në artikuj.
Një tjetër origjinë mund të jetë nga një raport i agjencisë së rekrutimit Dynajobs, e cila përmendet në një artikull të 2022 në Blick. Kompania me seli në Aargau pretendon të jetë aktive në ndihmën dhe trajnimin e rekrutimit. Ekspertiza e saj mbetet e vështirë për t’u përcaktuar. Për shembull, asnjë klient nuk është i listuar në faqen e internetit të kompanisë. Në janar 2022, drejtori i Dynajobs publikoi një analizë të tregut të punës pas pandemisë, në të cilën ai vlerësoi se Zvicrës i mungonin afërsisht 85 mijë punëtorë të kualifikuar për të arritur nivelet e rritjes para pandemisë. Është e vështirë të kuptohet saktësisht se si autori e nxori këtë llogaritje. Shifra ekziston, por është nxjerrë plotësisht nga konteksti i saj origjinal.

The post Zvicra nuk “ka hapur dyert” për 85 mijë punëtorë të huaj appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kjo video tregon një mace duke pritur një fëmijë që bie nga ballkoni

Verdikti: E pavërtetë, Gjeneruar me AI

—————————————————————————

Një video që ka marrë mbi 7 mijë pëlqime në Facebook pretendohet se tregon aktin heroik të një maceje të zezë, e cila shpëton një foshnje që po bie nga lartësia.

Megjithatë, video prekëse me gjasa është gjeneruar nga programe kompjuterike të inteligjencës artificiale (AI), specifikisht modele që gjenerojnë videoklipe të shkurtra bazuar në udhëzimet me tekst të përdoruesit.

Origjina e gjeneruar e videos është e dukshme në detajet jorealiste. 

Në një moment të videos duket sikur krahu i një gruaje kalon tejpërtej trupit të maces për të kapur fëmijën. Më tej, një burrë ngre fëmijën në mënyrë të panatyrshme me dorën e djathtë, duke e ngritur pa e mbajtur. Në një çast, një pllakë e trotuarit ndryshon ngjyrë pa arsye.

http://faktoje.al/wp-content/uploads/2025/12/Untitled-design.mp4

Facebook i detyron përdoruesit të etiketojnë imazhet dhe videot e gjeneruara me AI si të tilla.

Megjithëse kjo video është e rreme, ka patur raste të vërteta kur një mace ka shpëtuar fëmijë nga rreziku. Në 2014, një mace në Kaliforni shpëtoi fëmijën e familjes nga sulmi i një qeni. Një video e botuar 10 vite më parë tregon një mace duke ndaluar një fëmijë të prekë sobën e nxehtë. Në një tjetër video autentike, një mace duket se ndalon një fëmijë të vogël që të kacavirret nga ballkoni.

Faktoje ka përgënjeshtruar dhe më parë video të maceve që shpëtojnë fëmijë të gjeneruara me AI.

The post E gjeneruar video e maces heroinë që shpëton foshnjën appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kjo video tregon fermerët protestues në Paris duke spërkatur me pleh organik policët

Verdikti: E pavërtetë, Gjeneruar me AI

——————————————————————-

Një video që po qarkullon në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, pretendohet se tregon fermerët protestues në Paris duke spërkatur me pleh organik oficerë policie. 

Megjithatë, ky lajm është i pavërtetë, dhe video që përdoret si dëshmi për të është gjeneruar me programe të inteligjencës artificiale (AI).

Origjina e gjeneruar e videos duket në një pjesë të videos ku mbishkrimi i një prej mburojave të policisë, të cilat janë standarte, ndryshon nga gjithë të tjerat. Programet AI shpesh hasin vështirësi në gjenerimin e tekstit brenda imazheve.

Gjithashtu në një moment të videos, kamera afrohet aq pranë njërit prej policëve, i cili dëgjohet të thotë me audio të cilësisë të lartë: “Sa erë të keqe vijnë bajgat”. Një regjistrim kaq i qartë i zhvillimeve do të ishte i vështirë në një skenë kaotike protestash dhe shpërthime bajgash.

Përtej këtyre gabimeve të AI, pretendimi se fermerët protestues në Paris kanë hedhur pleh organik mbi policët është i pavërtetë. 

Eshtë e vërtetë se fermerët francezë kanë bllokuar rrugët, kanë hedhur pleh organik dhe kanë mbajtur demonstrata për më shumë se dy javë për të protestuar kundër therjes masive të bagëtive të sëmura me dermatit nodular dhe kundër një marrëveshjeje tregtare me bllokun e Amerikës së Jugut, Mercosur. Megjithatë, kjo nuk ka ndodhur në Paris, por kryesisht në jug dhe jugperëndim të Francës.

Në qytetin Millau, fermerët spërkatën pleh të lëngshëm në fasadën e një ndërtese të qeverisjes vendore, por jo mbi oficerët e policisë.

Një traktor spërkat pleh organik të lëngshëm në fasadën e zyrave qeveritare në Millau, Francë qendrore. Foto: AFP

Megjithatë, në Shkurt 2024, fermerët në Bruksel u përleshën me policinë, duke i spërkatur vërtet oficerët me pleh organik të lëngshëm dhe duke hedhur vezë teksa protestonin kundër burokracisë dhe konkurrencës nga importet e lira nga vendet ku standardet relativisht të larta të BE nuk janë të domosdoshme të përmbushen.

Fermerët po protestojnë sërish në Bruksel në Dhjetor 2025 kundër marrëveshjes tregtare midis Bashkimit Evropian dhe vendeve të Amerikës së Jugut, e cila sipas tyre do t’u shkatërrojë jetesën. Megjithatë, deri tani, nuk ka raportime të spërkatjes së policëve me pleh.

The post Kjo spërkatje me bajga e policëve francezë nuk është reale appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Prokurori amerikan Matt Beckwith është arrestuar për tradhëti

Verdikti: E pavërtetë

————————————————————

Në rrjetet konspiracioniste, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon lajmi se një prokuror amerikan, Matt Beckwith, i quajtur “Prokurori i Gjuetisë së Shtrigave J6 i Shtetit të Thellë” dhe “Tradhtari që Burgosi ​​60 Patriotë të Pafajshëm” është arrestuar dhe do dërgohet në burgun famëkeq në Guantanamo Bay.

Si zakonisht, ky pretendim i jashtëzakonshëm nuk shoqërohet me ndonjë provë, burim apo referencë për ta mbështetur atë. 

Matthew Beckwith është një prokuror amerikan që punoi mbi çështjen e kryengritjeve të Kapitolit më 6 janar 2021. Ai tha për Reuters në dhjetor 2025 se ishte pushuar nga puna në janar. Pesë ditë më vonë, protestuesit postuan një listë në rrjete sociale duke emëruar Beckwith dhe të paktën 88 prokurorë të tjerë të 6 janarit, së bashku me thirrje që ata të shkarkoheshin ose të burgoseshin. Një përdorues u përgjigj me një foto të një litari, duke sugjeruar që prokurorët duhet të vareshin. Këto sulme e shqetësuan gruan e Beckwith, e cila ishte pesë muajshe shtatzënë me fëmijën e tyre të parë në atë kohë, tha ai.

Matthew Beckwith

Pretendimi shoqërohet me një imazh i cili pretendohet se tregon prokurorin Beckwith. Megjithatë, me anë të motorit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se burri në foto është Mike Gordon, një tjetër prokuror i kryengritësve të 6 janarit i cili u pushua nga puna pa sqarim. Gordon dhe ish-punonjës të Departamentit të Drejtësisë kanë paditur administratën Trump për shkarkimet nga puna.

Deri më tani, nuk ka asnjë raportim apo provë se Beckwith, Gordon apo ndonjë prokuror tjetër i 6 janarit është arrestuar.

The post I rremë arrestimi i prokurorit të sulmit të Kapitolit appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Izraeli i ka të ndaluara testet e ADN

Verdikti: E pavërtetë

————————————————–

Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon pretendimi se në Izrael ndalohen testet e ADN.

Pretendohet se kjo ndodh sepse testet do të zbulonin se shumë izraelitë nuk ishin etnikisht hebrenj ose nuk kishin paraardhës nga Lindja e Mesme.

Megjithëse Izraeli vendos kufizime domethënëse rregullatore mbi testet e ADN, veçanërisht ato që lidhen me lidhjet familjare, pretendimi se testet e ADN janë tërësisht të paligjshme në Izrael është i rremë.

Ligji i Informacionit Gjenetik i Izraelit (2000) rregullon testimin gjenetik për të mbrojtur privatësinë dhe për të parandaluar keqpërdorimin e të dhënave gjenetike. Ligji nuk i ndalon drejtpërdrejt testet e ADN, por vendos rregulla të rrepta, veçanërisht për testet që përcaktojnë marrëdhëniet familjare. Për shembull, testet e atësisë në Izrael mund të kryhen vetëm me urdhër gjykate. “Një test gjenetik për lidhjet familjare […] nuk do të kryhet përveçse me urdhër të një gjykate familjare”, thotë ligji. Kjo është pjesë e një kuadri më të gjerë të hartuar për të mbrojtur individët nga përdorimi i informacionit të tyre gjenetik pa mbikëqyrje të duhur.

Konfirmim i mëtejshëm se testimi gjenetik nuk është plotësisht i paligjshëm në Izrael, por i rregulluar për qëllime specifike mjekësore dhe parandaluese, mund të gjendet në faqen e internetit të Ministrisë së Shëndetësisë të Izraelit. Një seksion i titulluar “Rekomandime për Testimin Gjenetik” përshkruan udhëzimet për testet që synojnë identifikimin e çifteve në rrezik për t’u kaluar fëmijëve të tyre gjendje të rënda gjenetike.

Ministria e Shëndetësisë e Izraelit tha për Snopes se “sipas dispozitave të Ligjit për Informacionin Gjenetik, testet gjenetike mund të kryhen në Izrael vetëm në laboratorët mjekësorë-gjenetikë të miratuar nga Ministria e Shëndetësisë sipas kushteve të specifikuara në ligj. Qëllimi i ligjit është të ruajë cilësinë e testeve, privatësinë dhe konfidencialitetin mjekësor të subjekteve, si dhe mbrojtjen e të drejtave të të miturve dhe popullatave të tjera të veçanta në kontekstin e gjenetikës.”

The post Izraeli rregullon, por nuk ndalon testet e ADN appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Bleona Mata, 6-vjeçarja e zhdukur në 2010, është gjendur nga Altin Dumani/një emision gjerman

Verdikti: E pavërtetë

———————————————————-

Dy postime të faqes Albania News 247 pretendojnë se e mitura Bleona Mata, e zhdukur në 22 maj 2010 në Kukës, është gjendur, ndërsa lexuesit ftohen të klikojnë një lidhje në komente për të mësuar më shumë. Megjithëse janë postuar brenda dy ditësh nga njëri-tjetri, postimet identifikojnë shpetimtarë të ndryshëm. Në postimin e 17 dhjetorit, pretendohet se Bleona Mata është gjetur nga një emision gjerman, ndërsa në atë të 18 dhjetorit, meritat i jepen kreut të Strukturës së Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, Altin Dumani.

Gjithsesi, të dy pretendimet janë të rreme.

Artikujt e referuar në komente nuk përmbajnë ndonjë provë, burim apo referencë për t’i mbështetur këto pretendime.

Madje, në brendinë e artikullit, shkruhet se një emision gjerman “ka gjetur gjurmë të reja që lidhen që lidhen me zhdukjen misterioze të Bleona Matës,” përkundër pretendimit të titullit që Bleona Mata ishte gjetur. Megjithatë, edhe pretendimi i artikullit është i dyshimtë, duke qenë se nuk jepet emri i emisionit gjerman, apo ndonjë informacion tjetër identifikues. Titulli i artikullit keqinformon me qëllim mbledhjen e sa më shumë klikimeve.

Artikulli që pretendon se kreu i SPAK, Altin Dumani, ka zbuluar vendndodhjen e Bleona Matës është edhe më qartësisht i rremë. Ai është i mbushur me pasaktësi faktike dhe logjike.

Që në fjalinë e parë, Altin Dumani quhet “një nga figurat më të njohura të showbiz-it.” Ndërkohë, Bleona 6-vjeçare përshkruhet si “e njohur për talentin e saj dhe karrierën e suksesshme si këngëtare.” Sipas artikullit, Bleona “kishte zhdukur nga sytë e publikut, duke lënë fansat dhe ndjekësit e saj me shumë pyetje.” Qartazi, artikulli ngatërron 6-vjeçaren Bleona Mata me këngëtaren shqiptare Bleona Qereti. Artikulli, ndërkaq, përdor vazhdimisht foton e Bleonës së mitur.

Ka gjasa që të dy këto artikuj, dhe artikuj te ngjashëm të postuar nga e njejta faqe dhe përgënjeshtruar dhe më parë nga Faktoje, janë gjeneruar me anë të programeve kompjuterike të inteligjencës artificiale (AI). Ngatërrimi qesharak me këngëtaren Bleona Qereti duket si një ‘delirim’ karakteristik i këtyre programeve gjenerative.

Faktoje ka përgënjeshtruar dhe lajme të mëparshme nga i njejti portal, i cili ka botuar artikuj të trilluar mbi vdekjen e Shpat Kasapit dhe të politikanit shqiptar Azem Hajdari.

Duhet nënvizuar se këto postime tejkalojnë një kufi moral kur zgjedhin të përdorin si karrem për  klikime imazhin e një fëmije që është zhdukur mbi 10 vite më parë. Mediat raportojnë se e ëma e Bleona Matës vazhdon ende ta kërkojë.

The post Të rreme lajmet në rrjet për gjetjen e Bleonës së zhdukur appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Antenat 5G shkaktojnë ndryshim humori, arrest kardiak dhe ngritjen apo uljen e tensionit

Verdikti: E paprovuar

——————————————————————–

Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, vijon të qarkullojë pretendimi se antenat 5G dëmtojnë shëndetin e njeriut. Specifikisht, një postim në Facebook pretendon se këto antena shkaktojnë ndryshim humori, arrest kardiak dhe ngritjen apo uljen e tensionit.

Si zakonisht, këto pretendime të jashtëzakonshme nuk shoqërohen me ndonjë provë, burim apo referencë për t’i mbështetur ato.

5G është një brez i ri i shërbimit të telefonisë celulare. Antenat dërgojnë dhe marrin fusha elektromagnetike me radiofrekuencë (RF EMF). 5G përdor “teknologjinë e formimit të rrezeve”, e cila lejon që fushat elektromagnetike me radiofrekuencë të shkojnë direkt aty ku duhet.

Fusha elektromagnetike (EMF) e gjeneruar nga antenat e telekomunikacionit nuk është jonizuese. Kjo do të thotë se nuk ka ndikim negativ në trupin e njeriut, nuk ndërhyn në strukturën qelizore, nuk e modifikon atë dhe nuk ndikon në funksionet e saj.

Komisioni Ndërkombëtar për Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-Jonizues (ICNIRP), pas 7 vitesh kërkimesh, publikoi udhëzimet e vitit 2020 mbi kufizimin e ekspozimit ndaj fushave elektromagnetike. Ato përfshijnë informacion rreth 5G.

Komisioni thotë se efekti kryesor që fushat elektromagnetike me radiofrekuencë kanë në trupin e njeriut është rritja e temperaturës së indeve të ekspozuara. Trupi mund të përballojë rritje të vogla të temperaturës së trupit, si përmes ushtrimeve fizike, por ekspozimi ndaj radiofrekuencës dhe rritja e temperaturës mund të jenë të rrezikshme mbi një prag të caktuar.

Sipas ICNIRP, “një tjetër karakteristikë e përgjithshme e RF EMF është se sa më e lartë të jetë frekuenca, aq më e ulët është thellësia e depërtimit të EMF në trup. Meqenëse teknologjitë 5G mund të përdorin frekuenca më të larta të EMF (>24 GHz) përveç atyre që përdoren aktualisht (<4 GHz), fuqia nga ato frekuenca më të larta do të përthithet kryesisht më sipërfaqësisht sesa ajo nga teknologjitë e mëparshme të telekomunikacionit celular […] Prandaj, ekspozimet 5G nuk do të shkaktojnë asnjë dëm me kusht që ato t’i përmbahen udhëzimeve të ICNIRP (2020).” 

Eric van Rongen, kryetar i ICNIRP, tha se nuk ka prova që fushat elektromagnetike shkaktojnë efekte shëndetësore si kanceri, elektro-mbindjeshmëria, infertiliteti ose ndonjë gjë tjetër. Dy efektet e vetme shëndetësore të njohura janë stimulimi nervor deri në 10 MHz dhe ngrohja nga 100 kHz.

Marvin C. Ziskin, Profesor Emeritus i Radiologjisë dhe Fizikës Mjekësore, tha se nuk ka bazë për të pritur që 5G do të shkaktojë probleme negative shëndetësore, me kusht që të respektohen kufijtë e ekspozimit.

Ziskin i tha Reuters se “pesha e provave shkencore tregon se emetimet e 5G nuk janë kumulative. Kjo do të thotë, ekspozimet e shumëfishta të ekspozimeve të padëmshme nuk i shtohen njëra-tjetrës për të prodhuar ndonjë efekt të pafavorshëm biologjik. Do të shtoja se nuk ka pasur paralajmërime nga agjencitë shëndetësore në lidhje me rreziqet e mundshme shëndetësore të energjisë RF, duke përfshirë valët milimetrike në nivele ekspozimi që një konsumator mesatar do të përjetonte nga teknologjia e komunikimit. Kjo është në përputhje me vlerësimet e çështjes nga grupet që përcaktojnë standardet, të tilla si IEEE dhe ICNIRP.”

Disa individë raportojnë “mbindjeshmëri” ndaj fushave elektrike ose magnetike. Ata pyesin nëse dhimbjet, dhimbjet e kokës, depresioni, letargjia, çrregullimet e gjumit, madje edhe konvulsionet dhe krizat epileptike mund të kenë lidhje me ekspozimin ndaj fushave elektromagnetike.

Nuk ka prova që mbindjeshmëria nga e cila disa njerëz pretendojnë se vuajnë, madje edhe me simptoma në dukje objektive, lidhet me këto lloje rrezatimi. Në fakt, kjo mund të shpjegohet me efektin nocebo, ku njerëzit vuajnë nga simptomat vetëm sepse presin të sëmuren. 

Studimet e fundit skandinave zbuluan se individët nuk tregojnë reagime të qëndrueshme në kushte të kontrolluara siç duhet të ekspozimit ndaj fushave elektromagnetike. As nuk ka ndonjë mekanizëm biologjik të pranuar për të shpjeguar mbindjeshmërinë. Hulumtimi mbi këtë temë është i vështirë sepse këto janë simptoma shumë subjektive që mund të vijnë si pasojë e faktorëve të ndryshëm që ndërthuren me njëri-tjetrin, përfshi vetë shqetësimin për efektet e rrezatimit.

The post Valët e teknologjisë 5G nuk ndërhyjnë në strukturën qelizore  appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Spitali Johns Hopkins ka botuar ​​një përditësim mbi kancerin ku detajohet se si përhapet kanceri dhe rekomandohen metoda për trajtimin e sëmundjes.

Verdikti: E pavërtetë

———————————————————

Në rrjetet sociale shqipfolëse po qarkullon pretendimi se, pas shumë vitesh që rekomandonte kimioterapinë për trajtimin e kancerit, spitali Johns Hopkins ka vendosur t’u tregojë njerëzve se ka alternativa, duke detajuar se si përhapet kanceri dhe duke rekomanduar metoda për trajtimin e sëmundjes.

Postimi pretendon se Johns Hopkins tha se qelizat kancerogjene nuk shfaqen në testet standarde derisa të shumohen në disa miliarda; qelizat kancerogjene ndodhin midis 6 nga 10 herë gjatë jetës së një personi; një sistem imunitar i fortë shkatërron dhe parandalon qelizat kancerogjene; ​​kanceri tregon mangësi ushqyese; dhe ndryshimet në dietë dhe suplementet do të forcojnë sistemin imunitar.

Teksti vazhdon duke pretenduar se kimioterapia përfshin helmimin e qelizave kancerogjene që rriten me shpejtësi, ndërsa shkakton dëmtime të organeve dhe se rrezatimi dëmton qelizat, indet dhe organet e shëndetshme.

Rekomandimet e pretenduara nga Johns Hopkins përfshijnë ndërprerjen e sheqerit dhe qumështit, ngrënien e peshkut, perimeve të freskëta, lëngjeve, farave dhe arrave dhe shmangien e kafeinës, ndër të tjera.

Në përgjigje ndaj pretendimeve, Johns Hopkins Medicine ka lëshuar ​​një deklaratë duke thënë se nuk e kishte lëshuar këtë informacion dhe se pretendime të ngjashme të rreme qarkullojnë që nga viti 2004.

“Johns Hopkins nuk e publikoi informacionin, i cili shpesh është një bashkëngjitje në email, dhe as nuk e miratojmë përmbajtjen e tij”, thuhet në deklaratë, duke i inkurajuar njerëzit të lexojnë informacionin në faqen e saj të internetit ose në faqen e Institutit Kombëtar të Kancerit. “Emaili gjithashtu përmban një drejtshkrim të gabuar të institucionit tonë si ‘John’ Hopkins; ndërsa drejtshkrimi i saktë është ‘Johns’ Hopkins”.

Deklarata vërren se autorë anonimë zakonisht ua atribuojnë punën e tyre institucioneve të respektuara kërkimore në një përpjekje për të fituar besueshmëri.

“Thelbi i këtij email-i viral është se terapitë e kancerit si kirurgjia, kimioterapia dhe radioterapia nuk funksionojnë kundër sëmundjes dhe njerëzit duhet të zgjedhin një sërë strategjish dietike”, shkroi Johns Hopkins Medicine, duke shtuar se terapitë tradicionale si rrezatimi dhe kimioterapia janë efektive.

Pretendimet e postimit, si ai se të gjithë kanë qeliza kancerogjene, një sistem imunitar i fortë që shkatërron kancerin dhe marrja e suplementeve për të parandaluar kancerin, janë konfirmuar të gjitha si mashtrime nga Johns Hopkins në deklaratën e tyre autentike.

Elizabeth Jaffee, bashkëdrejtoreshë e imunologjisë së kancerit dhe eksperte kryesore për kancerin dhe sistemin imunitar në Johns Hopkins, tha: “Kur bëhet fjalë për kancerin dhe sistemin imunitar, nuk është çështje e fortë apo e dobët siç pretendon raporti fiktiv, por më tepër një çështje njohjeje.”

Ajo shtoi se qeliza kancerogjene maskohet si një qelizë normale dhe e shëndetshme.

Drejtori i Qendrës së Kancerit Kimmel në Johns Hopkins, William Nelson, thotë se ndërsa suplementet ndihmojnë në përmbushjen e mangësive të vitaminave, marrja e dozave shtesë nuk ofron përfitime shtesë.

Nelson tha gjithashtu se kimioterapia dhe radioterapia vrasin qelizat kancerogjene “me selektivitet të jashtëzakonshëm” dhe kufizimi i efekteve anësore të zakonshme të rënies së flokëve dhe parametra të ulëta të gjakut janë pjesë e trajtimit.

Në deklaratë, ekspertët shtojnë se, ndërsa një dietë e dobët dhe mbipesha e shoqëruar me një dietë të dobët është një faktor rreziku për zhvillimin e kancerit, nuk ka prova se ushqime të caktuara mund të shkaktojnë vdekjen ose rritjen e kancerit.

Faktoje ka përgënjeshtruar edhe më parë pretendime mbi kimioterapinë dhe kancerin.

The post I rremë rekomandimi nga Johns Hopkins për shmangien e kimioterapisë appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Një nga autorët e sulmit terrorist të 14 dhjetorit 2025 në Australi, ishte një hebre i quajtur David Cohen

Verdikti: E pavërtetë

——————————————————————-

Më 14 dhjetor 2025, të paktën 16 persona humbën jetën dhe 38 të tjerë u plagosën pasi dy persona të armatosur qëlluan me armë në një aktivitet që shënonte ditën e parë të festës hebraike Hanukkah në Bondi Beach, Australi.

Megjithëse kanë kaluar fare pak ditë nga sulmi terrorist, në rrjete sociale tragjedia ka nisur të frymëzojë keqinformim të shumëllojshëm.

Ndër të tjera, në rrjetet sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon pretendimi se njëri nga autorët është një hebre i quajtur David Cohen. Si provë për këtë sillet pamja e një profili në Facebook me emrin David Cohen. 

Ky pretendim përdoret për të insinuuar se pas sulmit terrorist qëndron Izraeli apo hebrenjtë. 

Megjithatë, pamja e profilit të David Cohen qartazi është gjeneruar me anë të programeve kompjuterike të inteligjencës artificiale (AI). Kjo vërrehet në defektet logjike karakteristike të përmbajtjeve të prodhuara nga AI. 

Ikona e mesazhit shkruan “Emsage” në vend të “Message.” Shkrimi hebraik në pjesën e sipërme djathtas nuk ka asnjë kuptim dhe nuk përkthehet në asgjë. Një nga seksionet e profilit shkruan “Eeopis” (ndoshta në vend të “Friends”), një fjalë pa kuptim që nuk përkthehet. Programet AI shpesh hasin vështirësi në gjenerimin e tekstit brenda imazheve.

Profili “David Cohen” nuk përputhet me paraqitjen ose formatimin e llogarive të vërteta në Facebook. Nën seksionin “About”, shkruan “Shto një mik të ri”, një opsion që nuk gjendet në llogaritë e vërteta të Facebook.

Më tej, disa nga miqtë e supozuar të listuar në profil kanë emra absurdë, të tillë si “Jewish (Hebre) Bronnen” dhe “Jewish (Hebre) Maridlend”.

Policia ka deklaruar se një nga sulmuesit ishte 50-vjeçari Sajid Akram, shtetas indian, që kishte jetuar në Australi për dekada. Ai u vra në një shkëmbim zjarri me oficerët. Personi tjetër ishte djali i tij 24-vjeçar, Naveed Akram, i cili ka pasaportë australiane. Ai u qëllua gjithashtu dhe mbahet në spital nën mbikëqyrjen e policisë.

Naveed u akuzua për 15 vrasje pasi u zgjua nga koma më 17 dhjetor, si dhe për kryerjen e një “akti terrorist” dhe vendosjen e një bombe me qëllim dëmtimin.

Autoritetet australiane kanë thënë se Naveed Akram është një shtetas i lindur në Australi. Nuk ka asnjë provë se ai është izraelit apo hebre.

The post I rremë profili hebre i atentatorit të plazhit Bondi në Australi appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Këto ngjarje janë parashikuar nga seriali The Simpsons

Verdikti: E pavërtetë

————————————————————-

Një video që po qarkullon në hapësirat konspiracioniste, përfshi ato shqipfolëse, duket se tregon ngjarje të viteve të fundit dhe paralelizmat e tyre të ‘parashikuara’ nga seriali vizatimor The Simpsons. 

Rezulton se imazhet që shfaqen në video, megjithëse i përngjajnë stilit vizatimor të The Simpsons, nuk janë shfaqur kurrë në ndonjë episod të serialit. 

Ato me gjasa janë prodhuar me anë të një prej shumë programeve kompjuterike të disponueshme online që transformojnë foto në imazhe të stilit The Simpsons.

Kështu, imazhet e videos janë krijuar duke kthyer në ‘stil Simpsons’ pikërisht skenat të cilat ato pretendohet se kanë ‘parashikuar.’

“Fatkeqësisht, është shumë e lehtë të krijosh ‘parashikime’ të tilla të rreme nga The Simpsons me qëllim mashtrimin e njerëzve,” tha Matt Selman, producent ekzekutiv i serialit për Reuters.

Më parë, seriali “The Simpsons” ka ‘parashikuar’ disa ngjarje, duke përfshirë këtu zgjedhjen e Donald Trump si president i ShBA në 2016, fituesin e një çmimi Nobel, dhe një grip të rrezikshëm që filloi në Azi, ndër të tjera. 

Kjo, sipas vetë autorëve të serialit, nuk vjen si pasojë e ndonjë aftësie mbinatyrore për të parë të ardhmen, por thjesht si pasojë e faktit që seriali ka mbi 700 episode dhe transmetohet që nga viti 1989. “Nëse bën më shumë episode për më shumë dekada se gjithë serialet e tjera, do të parashikosh më shumë gjëra saktësisht,” tha autori Selman. Ndërsa Bill Oakley, një ish-skenarist i The Simpson, tha për Hollywood Reporter se çfarë shihet nga disa si ‘parashikime’ të bëra nga seriali janë në fakt thjesht koinçidenca “sepse episodet janë aq të vjetra sa historia ripërsëritet. Shumica e këtyre episodeve janë bazuar në ngjarje të vërteta që kanë ndodhur në vitet ‘60, ‘70 ose ‘80.”

Faktoje ka përgënjeshtruar dhe më parë ‘parashikime’ të supozuara nga The Simpsons.

The post Teknologjia pas këtyre parashikimeve të serialit The Simpson appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kryeministri i Britanisë së Madhe, Keir Starmer u flak jashtë parlamentit sepse nuk bëri shumë mbi reformat për emigrantët

Verdikti: E pavërtetë

——————————————————————————————

Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon pretendimi se kryeministri britanik Keir Starmer është nxjerrë jashtë nga parlamenti sepse “nuk bëri shumë mbi reformat për emigrantët.”

Pretendimi shoqërohet edhe me një video që duket se tregon kryetarin e parlamentit britanik duke qortuar kryeministrin Keir Starmer. 

Megjithatë, kjo është e gjitha një trillim.

Video e kryetarit të parlamentit që qorton kryeministrin është reale, por kryeministri në fjalë nuk është Keir Starmer, por paraardhësi i tij Rishi Sunak.

Video është shkëputur nga një seancë parlamentare e 17 janarit 2024, kur kryetari i parlamentit Sir Lindsay Hoyle qortoi kryeministrin e atëhershëm Rishi Sunak për përdorimin e një ‘objekti skene’: një fotokopje të kopertinës së librit të udhëheqësit të Partisë Laburiste, Keir Starmer.

Ndërkaq, nuk ka asnjë raportim në mediat ndërkombëtare apo vendase se kryeministri Starmer është nxjerrë jashtë parlamentit për çfarëdo arsyeje.

The post Kryeministri Starmer nuk u kritikua për reformat ndaj emigrantëve appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Ky imazh tregon një pamje nga dekori i festave të fundvitit 2025 në Roskovec

Verdikti: Mungon konteksti

———————————————————–

Në rrjetet sociale shqipfolëse po qarkullon një imazh që duket se tregon një strukturë dekori festiv që formon numrin 2206, në vend të 2026, viti i ardhshëm. Ai shoqërohet me pretendimin se pamjet tregojnë qytetin e Roskovecit në Shqipëri.

Megjithatë, me anë të motorit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se imazhi i mësipërm është botuar më parë në Twitter, me një përshkrim që e vendos atë në Ulqin, Mal i Zi.

Megjithatë, kjo nuk majfton për të konfirmuar se ky imazh tregon vërtet dekorin festiv të Ulqinit.

Me anë të Google Lens, Faktoje gjeti se një imazh thuajse identik me atë që po qarkullon tani në rrjete sociale është shpërndarë gjerësisht 5 vjet më parë. I vetmi ndryshim janë numrat e viteve: 2026 dhe 2022.

Në atë kohë, ky gabim humoristik u raportua gjithashtu si një ngjarje e ndodhur në Ulqin.

Raportimet e asokohe përfshinë edhe foto të strukturës nga kënde të ndryshme dhe në kohë të ndryshme. Më tej, sekretari i Drejtorisë së Turizmi në UIqin, Fitim Avdiu, tha në atë kohë për mediat se fëmijët e qytetit kishin ndërruar numrat e strukturës. 

Ndërsa një krahasim mes imazhit ‘2206’ dhe atij ‘2202’ tregon se imazhet janë identike përveçse në një zonë të pamjes, rreth shifrës ‘6’.

http://faktoje.al/ëp-content/uploads/2025/12/Screen-Recording-2025-12-17-120606.mp4

Kjo do të thotë se me shumë gjasa imazhi 2206 është krijuar duke modifikuar atë të 5 viteve më parë, dhe nuk tregon vërtet Ulqinin në 2025.

Ç’ka është e sigurt, megjithatë, është se imazhi me numrin 2206 nuk tregon dekorin e Roskovecit, siç pretendojnë portalet.

The post Urimi për vitin 2206 jo në bashkinë Roskovec appeared first on Faktoje.al.

💾