Komisioni Federal i Komunikimeve (FCC) i SHBA-së ka shtuar kompanitë kineze DJI dhe Autel, si dhe të gjithë dronët dhe komponentët e prodhuar jashtë SHBA-së, në listën e subjekteve që konsiderohen rrezik për sigurinë kombëtare.
Ky vendim ndalon miratimin e modeleve të reja të dronëve për import ose shitje në Shtetet e Bashkuara, por nuk prek pajisjet që janë tashmë të autorizuara.
FCC theksoi se dronët e blerë më parë mund të vazhdojnë të përdoren ligjërisht nga konsumatorët dhe institucionet.
Vendimi përbën një përshkallëzim të fortë të përpjekjeve të Uashingtonit për të kufizuar praninë e dronëve kinezë në tregun amerikan.
Autoritetet amerikane argumentojnë se dronët e huaj paraqesin rreziqe si mbikëqyrja e paautorizuar, rrjedhja e të dhënave dhe dobësitë në zinxhirin e furnizimit.
DJI, prodhuesi më i madh i dronëve në botë, u shpreh i zhgënjyer nga vendimi dhe tha se nuk është sqaruar baza e vlerësimit të rrezikut.
Kina reagoi ashpër, duke e cilësuar masën diskriminuese dhe një interpretim të tepruar të konceptit të sigurisë kombëtare.
Ndërkohë, zyrtarë amerikanë deklarojnë se synimi është forcimi i prodhimit vendas dhe mbrojtja e sigurisë kombëtare përpara ngjarjeve të mëdha ndërkombëtare si Lojërat Olimpike dhe Kupa e Botës. /Telegrafi/
Gjermania ka përuruar një Qendër të Përbashkët të Mbrojtjes nga Dronët (GDAZ) në Berlin për të zbuluar dhe neutralizuar më mirë dronët e paautorizuar në të ardhmen, me operacione që do të fillojnë në janar.
Në qendrën e re, e cila ndodhet brenda Policisë Federale, përfaqësues nga agjencitë e sigurisë, forcat e armatosura, ose Bundeswehr, dhe shërbimet e inteligjencës do të jenë në gjendje të shkëmbejnë informacione dhe të "koordinojnë masat operative", shpjegoi të mërkurën Olaf Lindner, kreu i Drejtorisë 11 të Policisë Federale.
Përpjekjet për mbrojtjen nga dronët janë përqendruar kryesisht në aeroporte, qendra të Bundeswehr dhe furnizues të energjisë.
Sipas qeverisë federale, shikimet e dronëve në objektet kryesore në Gjermani janë rritur ndjeshëm që nga fillimi i luftës ruse kundër Ukrainës.
"Ne supozojmë kryesisht se këto dronë kontrollohen gjithashtu nga fuqitë armiqësore", tha ministri i Brendshëm, Alexander Dobrindt.
Fokusi është konkretisht në parandalimin e spiunazhit, sabotimit dhe ndërprerjeve të trafikut ajror, si dhe në mbrojtjen nga sulmet e mundshme. /Telegrafi/
Ushtarët amerikanë të Komandës Rajonale Lindore në kuadër të misionit paqeruajtës të NATO-s, KFOR, kanë zhvilluar së fundi një trajnim të specializuar për zbulimin, gjurmimin dhe neutralizimin e dronëve – një aftësi gjithnjë e më e domosdoshme në mjedisin aktual të sigurisë.
Pajisjet e përdorura në këtë trajnim funksionojnë duke ndërprerë frekuencat e kontrollit të dronit, duke e detyruar atë të rikthehet tek operatori.
Ato mund të ndërhyjnë gjithashtu në sinjalet GPS/GNSS, duke bërë që droni të qëndrojë pezull, të ulet ose edhe të bie.
Sipas KFOR-it, ushtrimet e tilla rrisin aftësitë teknike të trupave dhe theksojnë rëndësinë e koordinimit, punës ekipore dhe përshtatshmërisë ndaj kërcënimeve të reja ajrore.
Këto kapacitete tashmë janë përdorur edhe në situata operative, duke rritur efektivitetin e misionit përballë sfidave në zhvillim.
Misioni thekson se bashkëpunon ngushtë me Policinë e Kosovës dhe EULEX-in, secili në rolin e vet si përgjegjës për sigurinë./Telegrafi/
The Irish Times raporton se një anije e marinës irlandeze ka vënë re deri në pesë dronë që vepronin afër "rrugës" së fluturimit të aeroplanit të Volodymyr Zelensky ndërsa ai po shkonte drejt Irlandës në fillim të kësaj jave.
Dhe kjo thuhet se shkaktoi një alarm të madh sigurie mes frikës se ishte një përpjekje për të ndërhyrë në "rrugën" e fluturimit.
Megjithatë, sipas raportit, duke cituar burime të paidentifikuara, aeroplani i tij nuk ishte në asnjë rrezik, shkruan Sky News, përcjell Telegrafi.
Siç bëhet e ditur më tej, dronët u dalluan për herë të parë në verilindje të Dublinit, rreth 12 milje (20 km) nga aeroporti i qytetit.
Zelensky, i cili mbërriti në Dublin të hënën në mbrëmje dhe u largua të nesërmen, mbajti një konferencë të përbashkët për shtyp me kryeministrin e Irlandës, Michael Martin, përpara se t'i drejtohej parlamentit irlandez gjatë vizitës së tij shtetërore.
Ai zbuloi në konferencën për shtyp se plani i paqes SHBA-Ukrainë ishte “rishshkruar” në 20 pika. /Telegrafi/
Spektakël dronësh ka pasur mbrëmjen e sotme në qiellin e qytetit të Vlorës.
Teksa organizimet për shpalljen e pavarësisë vijojnë, qindra banorë të Vlorës, por dhe qytetarë të ardhur nga trevat e vendit kane ndjekur performancën e dronëve.
Në pamje duket Shqiponja dykrenare me rastin e 113 vjetorit të shpalljes së pavarësisë.
Nga ana tjetër, koncerti festiv po vijon për qytetaret e Vlorës./Top Channel
Ushtria gjermane planifikon të formojë gjashtë njësi për të operuar dronë kamikazë të sapo prezantuar gjatë viteve të ardhshme, ka thënë Inspektori i Ushtrisë, Christian Freuding.
"Ne kemi filluar testimin, në një konkurrencë të drejtë, dhe synojmë ta bëjmë njësinë e parë me rreze të mesme operative deri në vitin 2027, me pesë të tjera që do të pasojnë deri në vitin 2029", tha ai në një aktivitet në Berlin të martën.
Bundeswehr, ushtria e Gjermanisë, po teston të ashtuquajturat “municione pezull”, të cilat mund të qëndrojnë pezull në fushën e betejës para se të godasin kur identifikohet një objektiv.
Freuding njoftoi planet për të krijuar një njësi - afërsisht sa madhësia e një kompanie, me 60 deri në 150 ushtarë - të pajisur me sisteme të reja armësh me rreze të gjatë deri në vitin 2029.
Inovacione të tjera përfshijnë projekte për të mbrojtur vendet ushtarake nga sulmet me dronë në të gjithë vendin.
Oficeri me gradën më të lartë në Ushtrinë Gjermane, përshkroi një vizion të fushës së betejës së ardhshme si të rrjetëzuar, të bazuar në të dhëna, asimetrike, transparente dhe të formuar nga inteligjenca artificiale.
Ai i përshkroi të dhënat si "praktikisht municioni i luftës".
Qëllimi, tha ai, është të ruhet një mburojë mbrojtëse, duke i mposhtur kundërshtarët përmes sulmeve të orkestruara në të gjitha fushat dhe duke ekzekutuar operacione luftarake shumë dinamike.
Në planifikimin e gatishmërisë dhe kërcënimeve të mundshme nga Rusia, Freuding ka urdhëruar një vlerësim të aftësive si të Bundeswehr-it ashtu edhe të kundërshtarit deri në vitin 2029, me rezultate që priten në fillim të vitit të ardhshëm.
Ai shprehu zhgënjim pas dyerve të mbyllura për përparimin e ngadaltë të projektit multimiliardë eurosh të komunikimit dixhital (D-LBO), duke paralajmëruar se ai mund të ndikojë ndjeshëm në gatishmërinë e njësisë.
Freuding theksoi se pas testeve të vazhdueshme, një vendim duhet të merret në dhjetor se si të përafrohet integrimi i teknologjisë së komunikimit dixhital në sistemet e armëve dhe automjetet me prokurimin ushtarak. /Telegrafi/
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ka përuruar të shtunën dronin e parë të prodhuar në Kosovë, “Skifteri”, i ndërtuar nga kompania “Future Minds Academy” në Gjilan.
Në një postim në Facebook, Kurti ka theksuar se ky është një hap i rëndësishëm drejt zhvillimit të industrisë vendore të mbrojtjes dhe prodhimit të dronëve.
“Të ardhmen e industrisë së mbrojtjes dhe avancimit të dronëve luftarakë po e ndërtojmë e zhvillojmë edhe në Kosovë. Shteti ynë po shndërrohet në vend që prodhon,” – ka shkruar Kurti, duke nënvizuar bashkëpunimin me kryetarin e Gjilanit, Alban Hyseni, gjatë vizitës në kompanitë “Future Minds Academy” dhe “MIGA SkyShield MAR”.
Kryeministri ka dhënë edhe specifika teknike të dronëve të rinj:
Droni kamikaz “K1” arrin shpejtësi maksimale prej 180 km/h dhe lartësi fluturimi deri në 2500 metra.
Droni “Skifteri” operon deri në 5000 metra lartësi, me hapësirë veprimi prej 20 kilometrash dhe shpejtësi prej 270 km/h.
“Made in Gjilan, përveçse natyrisht ‘Made in Kosova’,” – ka shtuar Kurti, duke e cilësuar këtë projekt si dëshmi të potencialit të inovacionit vendor.
Ai ka theksuar se pas furnizimeve me dronët “Bayraktar TB-2”, “Puna” dhe “Skydagger”, Qeveria do të vazhdojë të investojë në mbrojtje, siguri dhe zhvillimin e prodhimit të pajisjeve strategjike në vend.
Policia në Belgjikë po heton pamjet e dronëve mbi një bazë ajrore ushtarake, tha të dielën ministri i Mbrojtjesm Theo Francken, pas pamjeve të tjera të fundit të dronëve në zonat ushtarake në vend.
Qeveria mori raporte të shtunën për dronë që fluturonin mbi bazën ajrore Kleine Brogel në Belgjikën verilindore, tha Francken në një postim në X.
Një helikopter dhe automjete policie e ndoqën, por nuk arritën ta kapnin dronin, dhe një bllokues droni nuk mundi ta kapte atë, tha ai, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
"Nuk ishte një fluturim i thjeshtë, por një komandë e qartë që synonte Kleine Brogel", ka shtuar Francken.
Një zëdhënës i zyrës së Francken i tha Reuters se policia po hetonte incidentin.
Ministrat e qeverisë do të diskutojnë pamjet këtë javë.
Vendet e NATO-s kanë qenë në gatishmëri të lartë në javët e fundit pas pamjeve të dronëve dhe ndërhyrjeve të tjera ajrore, duke përfshirë në aeroportet në Kopenhagen, Mynih dhe në rajonin e Baltikut. Rreth 20 dronë rusë hynë në hapësirën ajrore polake në shtator.
Hetimet janë duke u zhvilluar në Belgjikë për pamjet e shumta të dronëve mbi një bazë ushtarake në juglindje të vendit dhe një bazë tjetër ushtarake në Elsenborn, në kufirin gjerman muajin e kaluar.
Siç kujtojnë mediat, është e paligjshme të fluturosh dronë mbi zonat ushtarake në Belgjikë.
Komisioni Evropian muajin e kaluar propozoi katër projekte mbrojtëse evropiane, duke përfshirë një sistem kundër dronëve dhe një plan për të fortifikuar kufirin lindor me Rusinë, si pjesë e një përpjekjeje për ta përgatitur kontinentin për t'u mbrojtur deri në vitin 2030.
Francken i ka bërë thirrje qeverisë së Belgjikës të shpenzojë më shumë për mbrojtjet kundër dronëve. /Telegrafi/
Ushtarëve britanikë do t'u jepen kompetenca të reja për të rrëzuar dronë që kërcënojnë bazat ushtarake.
Planet, të cilat do të zbulohen nga Sekretari i Mbrojtjes, John Healey në një fjalim të hënën, synojnë t'u lejojnë trupave të ndërmarrin veprime më të shpejta dhe më vendimtare.
Katër baza ajrore britanike të përdorura nga forcat amerikane raportuan pamje të dronëve misteriozë vitin e kaluar, ndërsa dronët kanë ndikuar në ndalimin e hapësirës ajrore në të gjithë Evropën disa herë në muajt e fundit.
Kompetencat e reja do të zbatohen vetëm për vendet ushtarake, por mund të zgjerohen në vende civile siç janë aeroportet.
Healey pritet të njoftojë futjen e një "opsioni kinetik", të raportuar për herë të parë nga Daily Telegraph, që do t'u mundësonte trupave britanike ose policisë së Ministrisë së Mbrojtjes (MoD) të qëllojnë dronë që paraqesin kërcënim për një vendndodhje ushtarake në Mbretërinë e Bashkuar.
Protokolli ekzistues i urdhëron ushtarët të devijojnë dronët ose të ndërpresin sinjalin e tyre GPS duke përdorur pajisje kundër dronëve.
Dhe rrëzimi i një droni të paidentifikuar lejohet vetëm në rrethana ekstreme. /Telegrafi/
BE-ja planifikon që të ketë të ashtuquajturin "mur dronësh" plotësisht funksional dhe të integruar brenda një "aftësie dronësh të bazuar në rrjet" deri në fund të vitit 2027, sipas një kopjeje të rrjedhur të Udhërrëfyesit të Gatishmërisë së Mbrojtjes 2030 të parë nga Euronews.
Dokumenti, të cilin Komisioni Evropian do ta zbulojë zyrtarisht të enjten, bazohet në muaj bisedimesh midis ekzekutivit të BE-së dhe shteteve anëtare për të ripërtërirë plotësisht politikën e mbrojtjes së bllokut përballë një Rusie gjithnjë e më luftarake, shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.
BE-ja ka përcaktuar tashmë një listë prej nëntë fushash prioritare të aftësive për shtetet anëtare që të investojnë si çështje urgjente, duke përfshirë municione, dronë dhe teknologji anti-dronë, me Komisionin që gjithashtu propozoi më parë këtë muaj që katër projekte kryesore pan-evropiane të kenë prioritet.
Ai i renditi ato si Mbikëqyrja e Krahut Lindor, duke përfshirë Murin Evropian të Dronëve, Mburoja e Mbrojtjes Ajrore dhe një Mburoja Hapësinore e Mbrojtjes.
Udhërrëfyesi jep një afat kohor të parë se kur Komisioni vlerëson se këto mund të jenë në funksionim.
Ai thotë se krahu lindor dhe muri i dronëve "janë më urgjentet".
Gjithashtu parashikon që ky i fundit të jetë plotësisht funksional dhe i integruar brenda një aftësie droni të bazuar në rrjet - deri në fund të vitit 2027", me të parin funksional "deri në fund të vitit 2028".
"Kapacitetet e kundër-dronëve do të projektohen si një sistem shumështresor dhe i avancuar teknologjikisht me aftësi ndërvepruese kundër-dronëve për zbulimin, gjurmimin dhe neutralizimin, si dhe aftësi për të goditur objektiva tokësore duke përdorur teknologjinë e droneve për sulme precize", thuhet në dokument.
"Kapaciteti i kundër-dronëve duhet të jetë plotësisht i ndërveprueshëm dhe i lidhur midis shteteve anëtare duke ofruar ndërgjegjësim evropian për situatën dhe aftësinë për të vepruar së bashku dhe për të siguruar infrastrukturën kritike së bashku me NATO-n", shton ai.
Ai gjithashtu jep më shumë qartësi mbi temën e “lëvizshmërisë ushtarake”, e cila është përcaktuar si një fushë tjetër prioritare dhe e cila do të jetë objekt i një pakete tjetër që do të publikohet muajin e ardhshëm.
Nga vjen financimi?
Në planin rrugor, Komisioni pret që "një zonë lëvizshmërie ushtarake në të gjithë BE-në, me rregulla dhe procedura të harmonizuara dhe një rrjet korridoresh tokësore, aeroportesh, portesh detare dhe elementësh mbështetës që sigurojnë transport të papenguar të trupave dhe pajisjeve ushtarake në të gjithë bashkimin, në mënyrë të ngushtë..." dhe "koordinimi me NATO-n" do të vendoset "deri në fund të vitit 2027".
Aktualisht, disa shtete anëtare kërkojnë 45 ditë për të përpunuar kërkesat nga vendet e tjera të BE-së për të lëvizur trupa ose pajisje ushtarake brenda kufijve të tyre.
Qëllimi i iniciativave të ndryshme të mbrojtjes të paraqitura nga Komisioni deri më tani, duke përfshirë një skemë kredie për mbrojtje, të quajtur SAFE, ka qenë të nxisë prokurimin e përbashkët të kapaciteteve ushtarake dhe të mbështesë Bazën Teknologjike dhe Industriale të Mbrojtjes Evropiane (EDTIB).
Ai beson se kjo mund të ulë kostot, të përshpejtojë dërgesat dhe të rrisë ndërveprimin midis forcave të armatosura të shteteve anëtare.
Udhërrëfyesi ofron objektiva të rinj me shtetet anëtare që u kërkohet të "organizojnë të paktën 40% të prokurimit të mbrojtjes si prokurim të përbashkët - deri në fund të vitit 2027" dhe të "prokurojnë të paktën 60% të buxhetit të tyre të prokurimit të mbrojtjes nga EDTIB dhe nga Ukraina - deri në fund të vitit 2030".
Por udhërrëfyesi nuk arrin të identifikojë rrjedha të reja financimi për të financuar rritjen e mbrojtjes evropiane, pavarësisht thirrjeve nga shtete të ndryshme anëtare.
Ai vetëm përsërit se propozimi i tij për buxhetin e ardhshëm shumëvjeçar të bllokut planifikon të rrisë financimin e mbrojtjes në 131 miliardë euro, me atë për “lëvizshmërinë ushtarake” që merr 18 miliardë euro, nga 1.76 miliardë euro në buxhetin aktual.
Në vend të kësaj, ai përsëri nxit përparimin në një Union Kursimesh dhe Investimesh me qëllim lehtësimin e investimeve private në sektor dhe reklamon financim shtesë nga Banka Evropiane e Investimeve (BEI), siç është një "fond fondesh" prej 1 miliard eurosh në kapital. /Telegrafi/
Ish-ministrja e Jashtme e Kosovës, Meliza Haradinaj, ka reaguar ashpër ndaj deklaratës së fundit të ministrit të jashtëm serb, Marko Gjuriq i cili reagoi rreth dronëve “Skydagger 15” që Kosova bleu nga Turqia.
Gjuriq në një postim në X e ka cilësuar këtë veprim të autoriteteve turke si “hedhje e benzinit në zjarr”. Ai madje tha se kjo përbënë një hap prapa në përpjekjet për normalizim të raporteve.
Lidhur me këtë ish-ministra e jashtme, Meliza Haradinaj ka thënë se Serbia vazhdon të jetojë nën hijen e Millosheviqit, derisa klorifikon pa turp një kriminel lufte të dënuar si Nebojsha Pavkoviq
“Kur Serbia lavdëron pa turp një kriminel lufte si Pavkoviq, kjo vetëm konfirmon se ajo mbetet në të kaluarën, e sunduar nga mbetjet e Millosheviqit,” shkroi ajo.
Reagimi i Haradinajt vjen vetëm një ditë pasi Kosova pranoi zyrtarisht dronët e avancuar ushtarakë “SkyDagger 15”, të cilët pritet të forcojnë kapacitetet mbrojtëse të Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK).
Ajo theksoi se këto pajisje nuk paraqesin kërcënim për paqen, por përkundrazi janë një mjet mbrojtjeje legjitime përballë kërcënimeve të rritura në kufi, të nxitura sipas saj nga Rusia, Irani dhe Kina përmes ndikimit serb.
“Dronët nuk kërcënojnë paqen, por revisionizmi juaj po,” përfundoi Haradinaj, duke i bërë të qartë Gjuriqit që rreziku për stabilitetin rajonal nuk vjen nga modernizimi i ushtrisë së Kosovës, por nga përpjekjet për të mohuar ose relativizuar krimet e kryera gjatë luftës. /Telegrafi/
When #Serbia shamelessly glorifies a convicted war criminal like Nebojsha Pavkovic responsible for genocide and mass killings, it confirms one thing: Serbia still belongs to the past, governed by #Milosevic’s remnants. #Kosovo, in contrast, is defending peace from threats… https://t.co/ISZjiPSn8q — Meliza Haradinaj (@MelizaHaradinaj) October 8, 2025
Të mërkurën kanë arritur në Kosovë mijëra dronë luftarakë “Skydagger”, pjesë e kontratës së nënshkruar me kompaninë turke Baykar vitin e kaluar.
Dronët kamikazë, të njohur edhe si RTF (Ready to Fly) Skydagger FPV, janë pajisur me mjete shpërthyese dhe mund të godasin objektiva lëvizëse dhe statike.
Megjithatë, lajmi nuk i pëlqeu Presidentit serb, Aleksandar Vuçi.
Në llogarinë zyrtare në rrjetin social "X", ai tha se tani është plotësisht e qartë se Turqia nuk dëshiron stabilitet në Ballkanin Perëndimor dhe se ëndërron të ringjallë Perandorinë Osmane.
“Jam i tmerruar nga sjellja e Turqisë dhe shkelja brutale e Kartës së OKB-së dhe Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, si dhe nga vazhdimi i armatosjes së Kosovës".
"Tani është plotësisht e qartë se Turqia nuk dëshiron stabilitetin e Ballkanit Perëndimor dhe ëndërron të rivendosë përsëri Perandorinë Osmane. Serbia është një vend i vogël, por ne e kuptuam mirë mesazhin,” deklaroi Vuçiq./Telegrafi/
Forca e Sigurisë së Kosovës është pajisur sot me kontigjentin e mijëra dronëve luftarakë kamikazë “SKYDAGGER RTF 15” të cilët kanë arritur sot në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”.
Këta dronë janë prodhim i Turqisë dhe kontrata për blerjen e tyre ishte bërë në dhjetor të vitit të kaluar me kompaninë e mirënjohur turke “Baykar”.
Por cilat janë specifikat e këtyre dronëve dhe pse janë të rëndësishëm?
“SKYDAGGER RTF 15" shquhet si një pajisje me performancë të lartë, e dizajnuar për të përmbushur nevojat e misioneve profesionale, qoftë në monitorim, shpërndarje ose përdorim të specializuar.
Ky dron kombinon shpejtësi, stabilitet dhe kapacitet ngarkese, duke ofruar një zgjidhje të besueshme për operacione të ndryshme ajrore.
“SKYDAGGER RTF 15" ofron një kohë maksimale fluturimi prej 36 minutash, duke e bërë të përshtatshëm për operacione të zgjatura pa ndërprerje. Kur fluturon me ngarkesë, droni ruan performancën duke ofruar deri në 14 minuta fluturim, ndërsa rrethi maksimal i veprimit arrin deri në 10 km – një distancë e konsiderueshme për misione kërkimi, shpërndarje pajisjesh ose patrullime të largëta.
Me shpejtësi maksimale prej 130 km/h, “SKYDAGGER RTF 15" garanton lëvizshmëri të shpejtë dhe reagim të menjëhershëm ndaj situatave të ndryshme operative. Kjo e bën ideal për misione urgjente, ku koha është faktor kritik.
Një nga avantazhet kryesore të këtij droni është kapaciteti i ngarkesës, që arrin deri në 5 kg.
Kjo mundëson transportimin e pajisjeve, materialeve ose sensorëve të ndryshëm, duke e shndërruar “SKYDAGGER RTF 15" në një zgjidhje të gjithanshme për nevoja të shumta operative.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti ka njoftuar se këta dronë kamikazë të njohur edhe si FpV të tipit RTF (Ready to Fly) janë dronë luftarak të pajisur me mjete shpërthyese me qëllim goditjen e objektivave lëvizëse dhe statike të armikut.
Droni mund të përdoret edhe për një gamë të gjerë aplikimesh profesionale, duke përfshirë: Monitorim dhe mbikëqyrje të zonave të largëta, shpërndarje të materialeve të lehta në distanca të konsiderueshme, operacione kërkim-shpëtimi dhe kontroll dhe inspektim teknik i infrastrukturës kritike
Pavarësisht sfidave të misioneve të ndryshme, ky dron ofron stabilitet, shpejtësi dhe saktësi, duke u bërë një partner i pazëvendësueshëm në operacione ajrore. /Telegrafi/
Një shfaqje dronësh thuhet se u shndërrua në një kaos pasi një shfaqje shkoi tmerrësisht keq, duke hedhur zjarr nga qielli dhe duke shkaktuar skena të frikshme.
Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, incidenti i tmerrshëm ndodhi në “Sky Theatre” në Kinë më 2 tetor, duke bërë që turma të panikuara të iknin për t'u strehuar ndërsa flakët ndriçonin natën.
Pjesëmarrësit mund të shiheshin duke përdorur karrige si çadra ndërsa përpiqeshin të strehoheshin.
Imazhet që qarkullojnë në mediat sociale zbuluan gjithashtu se incidenti shkaktoi zjarre të vogla në të gjithë qytetin përreth Liuyang, i vendosur brenda Provincës Hunan.
Megjithatë, burimet lokale të lajmeve kanë raportuar se këto u shuan brenda pak minutash nga djegia.
Videos show panic among onlookers in China’s Liuyang city after a drone show malfunction sent burning embers to the ground, igniting fires. pic.twitter.com/zODHJbUQYc — Al Jazeera English (@AJEnglish) October 5, 2025
Zyrtarët kanë konfirmuar gjithashtu se askush nuk u lëndua.
Përdoruesit e mediave sociale nxituan të komentonin për incidentin, me një komentues: "Çfarë katastrofe e shkaktuar nga njeriu!". /Telegrafi/
Rreth 15 dronë të paidentifikuar janë parë duke fluturuar mbi një zonë ushtarake të NATO-s në Belgjikë, duke ngritur shqetësime serioze për sigurinë dhe mbikëqyrjen ajrore në këtë rajon.
Ngjarja ka ndodhur rreth orës 01:45 pas mesnate, me orën lokale, mbi zonën e stërvitjes ushtarake Elsenborn, e cila ndodhet në provincën e Lièges, pranë kufirit lindor të Belgjikës me Gjermaninë.
Zyrtarë ushtarakë belgë kanë konfirmuar se objektet fluturuese u zbuluan gjatë një ushtrimi teknik për testimin e sistemeve për zbulimin e dronëve, duke sugjeruar që ngjarja ndodhi në një moment kur forcat ishin të përgatitura për të vëzhguar lëvizje të tilla në hapësirën ajrore, raporton politico.
Sipas hetimeve të para, besohet se dronët janë nisur nga territori belg dhe më pas kanë kaluar kufirin, duke fluturuar në drejtim të Gjermanisë. Pas hyrjes në hapësirën ajrore gjermane, ata janë vërejtur gjithashtu nga forcat e policisë në qytetin e vogël Düren, që ndodhet jo shumë larg nga kufiri.
Autoritetet belge dhe gjermane janë duke bashkëpunuar ngushtë për të hetuar origjinën dhe qëllimin e këtyre fluturimeve të pazakonta. Deri tani, nuk është bërë e ditur nëse dronët përfaqësonin ndonjë kërcënim të drejtpërdrejtë, por fakti që ata fluturuan mbi një zonë ushtarake shumë të ndjeshme i ka shtuar rëndësinë incidentit.
Kjo ngjarje vjen në një kohë kur siguria e hapësirës ajrore dhe mbrojtja nga dronët janë bërë çështje kyçe për aleancën e NATO-s, veçanërisht në sfondin e rritjes së tensioneve gjeopolitike dhe kërcënimeve hibride. Hetimet janë në vazhdim dhe autoritetet pritet të japin më shumë informacion në ditët në vijim. /Telegrafi/
Raportimet për dronët që fluturojnë mbi hapësirën ajrore evropiane janë rritur ndjeshëm gjatë muajve të fundit.
Euronews i ka hedhur një vështrim se në cilat vende janë parë dronë dhe ku.
Të paktën 10 vende evropiane kanë përjetuar hyrje të mistershme të dronëve gjatë muajve të fundit.
Lituania, Letonia, Danimarka, Norvegjia, Rumania, Polonia, Estonia, Gjermania dhe Franca kanë parë dronë ose ndërhyrje ajrore mbi territorin e tyre gjatë tre muajve të fundit, transmeton Telegrafi.
Danimarka ndaloi përkohësisht të gjitha fluturimet tregtare me dronë në të gjithë vendin më 29 shtator.
Ndërkohë, Bashkimi Evropian ka nisur zyrtarisht një iniciativë për një "mur dronësh" përgjatë kufirit lindor me Rusinë, dhe NATO ka thënë se po rrit vigjilencën në shtetet baltike.
Lituania
Më 28 korrik, autoritetet lituaneze raportuan se një dron kishte kaluar në vendin e tyre nga Rusia. Ministrja e Mbrojtjes, Dovile Sakaliene, tha se droni me shumë gjasa ishte drejtuar nga Rusia drejt Ukrainës, por pa dashje ishte futur në territorin e tyre.
Droni u gjet disa ditë më vonë, i armatosur me eksplozivë në një zonë stërvitore ushtarake, sipas prokurores së përgjithshme të Lituanisë, Nida Grunskiene. Kjo ndodhi pas një incidenti tjetër ku një dron rus hyri në hapësirën ajrore lituaneze më 10 korrik.
Lituania kërkoi ndihmë nga NATO për të forcuar mbrojtjen e saj ajrore, ku ministri i Jashtëm, Kęstutis Budrys dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ranë dakord për “masa të menjëhershme për të forcuar mbrojtjen ajrore përgjatë vijës së parë të NATO-s”.
Më 9 shtator, të paktën 19 dronë rusë fluturuan mbi hapësirën ajrore të Polonisë, në atë që komanda qendrore ushtarake e quajti një “akt agresioni”.
Forcat e armatosura polake rrëzuan dronët që “shkelën përsëri e përsëri” hapësirën ajrore të vendit gjatë natës, duke shënuar herën e parë që vendi u përfshi direkt me mjete ruse që nga fillimi i pushtimit në shkallë të gjerë në Ukrainë në shkurt 2022.
Pas këtyre shfaqjeve të dronëve, Forcat e Armatosura të Ukrainës thanë se do të trajnojnë kolegët e tyre polakë në taktikat anti-dron.
Polonia gjithashtu dislokoi aeroplanë aleatë në një operacion të shkurtër parandaluese më 13 shtator për shkak të sulmeve me dron në pjesë fqinje të Ukrainës.
Në një incident tjetër më 15 shtator, u pa një dron që fluturonte mbi pallatin presidencial Belvedere në kryeqytetin Varshavë dhe u neutralizua nga Shërbimet e Mbrojtjes së Shtetit Polak.
Polonia arrestoi një grua bjelloruse 17-vjeçare dhe një burrë ukrainas 21-vjeçar në lidhje me fluturimin e dronëve mbi ndërtesa qeveritare më 16 shtator. Policia polake kreu hetime në banesat e tyre dhe verifikoi nëse ata mund të qëndronin ligjërisht në Poloni.
Rumania
Më 8 shtator, një dron rus shkelte hapësirën ajrore të Rumanisë gjatë sulmeve natën në Ukrainë, gjë që detyroi ushtrinë kombëtare të dislokojë aeroplanë luftarakë F-16 për të monitoruar hapësirën ajrore të vendit.
Një deklaratë nga Ministria e Mbrojtjes së Rumanisë dërgoi “një mesazh të prerë dëshpërimi” për sulmet që Rusia kreu ndaj “objektivave civile dhe elementeve të infrastrukturës” ukrainase, të cilat i cilësoi si “shkelje serioze” të së drejtës ndërkombëtare.
Të njëjtën ditë, një dron tjetër u rrëzua në pjesën lindore të Letonisë, i cili vinte nga hapësira ajrore bjelloruse.
Presidenti i Letonisë, Edgars Rinkevics, shkroi në platformën sociale X se Letonia po kryen një hetim dhe “qeveria është në kontakt të ngushtë me aleatët e NATO-s”.
Një shkelje tjetër në Rumani ndodhi më 13 shtator, kur ministria e Mbrojtjes rumune tha se kishte zbuluar një dron rus ndërsa dy F-16 po monitoronin kufirin rumun me Ukrainën.
BBC-ja identifikoi dronin si një Geran, emri rus për një dron kamikazë Shahed 136, i cili po përdoret nga rusët për sulme në Ukrainë.
Ai u zbulua 20 kilometra para fshatit Chilia Veche para se të zhdukej nga radari, shtoi ministria e mbrojtjes.
Zyrtarët rumunë thanë se droni nuk fluturoi mbi zona të banuara dhe nuk përbënte ndonjë rrezik.
Një ligj i miratuar së fundmi në Rumani i jepte zyrtarëve autoritetin për të rrëzuar dronët, por ata nuk e bënë këtë.
Javën e kaluar, dronë u panë mbi pesë aeroporte daneze: Kopenhagen, Aalborg, Billund, Esbjerg dhe Sonderborg, në atë që autoritetet e përshkruan si një sulm të koordinuar. Aeroportet e Kopenhagenit dhe Aalborgut u mbyllën për disa orë si përgjigje ndaj dronëve.
Autoritetet daneze dhe të NATO-s thanë se nuk ishte menjëherë e qartë kush qëndronte pas fluturimeve të dronëve, por shtuan se përfshirja ruse nuk mund të përjashtohej.
Autoritetet daneze e morën në konsideratë ta aktivizojnë Nenin 4 të NATO-s, siç bënë polakët, sepse ishte një sulm hibrid me një “qasje sistematike” pranë infrastrukturës kritike, sipas Troels Lund Poulsen, zv.kryeministër i Danimarkës.
Hapësira ajrore rreth aeroportit të Oslos në Norvegji u mbyll për rreth tre orë më 23 shtator, sipas Reuters, për shkak të shfaqjes së dronëve, duke detyruar fluturimet të devijohen në aeroportin më të afërt. Autoritetet norvegjeze dhe daneze po punojnë së bashku për hetimin e incidenteve në Kopenhagen dhe Oslo, por sipas ministrit të Jashtëm të Norvegjisë, ende nuk është gjetur ndonjë lidhje mes tyre.
Ministria e mbrojtjes së Danimarkës tha më 28 shtator se kishte vërejtur dronë në disa vende të forcave të armatosura ditën e mëparshme, përfshirë në Bazën Ajrore Skrydstrup në jug të Danimarkës dhe në bazën e Regjimentit Dragoon të Jutlandës.
Ministria tha se kishte dislokuar disa “kapacitete” pas shfaqjes së dronëve nga e shtuna në natën e së dielës, por nuk dha detaje se sa kapacitete u dislokuan ose ku.
Qindra vëzhgime publike janë raportuar gjithashtu, por autoritetet ende nuk i kanë konfirmuar si të dyshimta, sipas Associated Press.
Danimarka po përgatitet për të pritur Samitin e Bashkimit Evropian në Kopenhagen, qeveria tha se do të ndalojë të gjitha fluturimet civile me dron nga e hëna deri të premten e kësaj jave për të “hequr rrezikun që dronët armik të ngatërrohen me ato të tyre dhe anasjelltas”.
Gjermania dhe Suedia po mbështesin gjithashtu vendin gjatë samitit duke i huazuar kapacitete anti-dron si “kapacitetet kundër sistemeve të vogla të pa pilotuara (C-sUAS)”, që përdorin teknologji radar, optike dhe akustike.
Franca
Zyrtarë ushtarakë francezë i thanë mediave lokale se dronë të paidentifikuar fluturuan mbi bazën ushtarake Mourmelon-le-Grand në Francë gjatë natës së 22 shtatorit.
Aeroplanët e vegjël që u vërejtën mbi bazën ushtarake nuk ishin “dronë të pilotuar nga personel ushtarak”, konfirmoi ushtria për gazetën franceze L’Union.
Zyrtarët francezë nuk zbuluan llojet e dronëve të përdorur, por thanë se ata nuk ishin “dronë të vegjël,” raporton mediumi.
Ky incident shkaktoi rritjen e masave të sigurisë në depon e bazës që strehon regjimentin francez të tankeve 501, i cili ka trajnuar ushtarë ukrainas, raporton media lokale.
Gazeta tha se baza ka depozituar një kallëzim në xhandarmerinë franceze, e cila po kryen një hetim për të zbuluar prejardhjen e këtyre dronëve.
Më 26 shtator, shteti verior gjerman Schleswig-Holstein, që kufizohet me Danimarkën, vërejti disa dronë.
“Policia shtetërore po rrit në mënyrë të konsiderueshme masat e mbrojtjes kundër dronëve, gjithashtu në koordinim me shtetet e tjera veriore gjermane”, tha Sabine Sütterlin-Waack, ministrja e Brendshme e këtij shteti.
Një raport i fundit nga shërbimi kombëtar gjerman i navigimit ajror (DFS) tha se këtë vit janë regjistruar 144 fluturime me dronë, prej të cilave 35 rreth Aeroportit të Frankfurtit.
Rreth 90 për qind e fluturimeve të regjistruara ishin rreth aeroporteve dhe kryesisht janë zbuluar nga pilotët ose kontrollorët e trafikut ajror, tha DFS për Euronews më herët këtë muaj.
Sipas raportit, nuk është e qartë se sa nga këta dronë janë përdorur për spiunazh. /Telegrafi/
Gjermania është e vendosur të rrisë kapacitetet e saj të mbrojtjes ajrore për t'u mbrojtur nga ndërhyrjet me dronë mes një rritjeje të sulmeve hibride të nisura nga Rusia, tha të enjten ministri i Brendshëm, Alexander Dobrindt.
Duke iu referuar "shkeljeve të fundit të hapësirës ajrore të fqinjëve evropianë", fluturimeve mbi dronë dhe sulmeve kibernetike, Dobrindt u tha ligjvënësve të mbledhur në dhomën e ulët për të diskutuar buxhetin e vitit 2026 se "kërcënimi është i kudondodhur".
Si rezultat, Gjermania do të "riarmatoset" në aspektin e mbrojtjes nga dronët, tha ministri, duke njoftuar një reformë të Aktit të Sigurisë Ajrore, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
NATO paralajmëroi Rusinë të martën se do të përdorte "të gjitha mjetet e nevojshme ushtarake dhe jo-ushtarake" për të shmangur kërcënimet pas disa incidenteve në javët e fundit që panë avionë luftarakë ose dronë rusë të hynin në hapësirën ajrore të anëtarëve të NATO-s.
Aleatët e NATO-s u takuan për konsultime në Bruksel pasi tre avionë luftarakë rusë hynë në hapësirën ajrore të Estonisë javën e kaluar, dhe një numër i madh dronësh rusë depërtuan në hapësirën ajrore polake në fillim të muajit.
Rumania gjithashtu ka regjistruar një dron rus që hyri në hapësirën e saj ajrore këtë muaj.
Rusia ka mohuar shkeljet e hapësirës ajrore. /Telegrafi/
Një nga aeroplanët më të mëdhenj të mallrave në botë fluturoi në një lartësi tronditëse të ulët për të shmangur një tufë dronësh ukrainas.
Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, Antonov-124 i ministrisë së mbrojtjes ruse i habiti banorët ndërsa fluturoi ulët mbi ndërtesa apartamentesh drejt aeroportit Vnukovo në Moskë.
Manovra ishte për të shmangur dronët kamikazë ukrainas, të cilët kishin në shënjestër Moskën gjatë natës dhe në mëngjes, duke shkaktuar kaos në fluturim.
Mbrojtja ajrore ruse rrëzoi shumë nga dronët pa pilot që po vinin në një nga sulmet më të mëdha ukrainase ndaj kryeqytetit të Vladimir Putinit që nga fillimi i luftës.
Një shpërthim në një parking makinash në Reutov – rreth 15 kilometra në lindje të Kremlinit - u raportua në një natë të rrallë “kur lufta erdhi në Moskë”.
Fillimisht nuk ishte e qartë nëse Antonov kishte qenë duke u ulur ose duke u ngritur nga Vnukovo.
Siç vënë në pah mediat, ka vetëm 57 aeroplanë të tillë në botë, të përdorur për mallra për arsye komerciale dhe private.
Ndërkohë, thuhet se qendra kryesore ajrore ndërkombëtare e qytetit, Sheremetyevo, u detyrua të pezullonte nisjet dhe mbërritjet, ashtu si edhe aeroportet në Kazan dhe Nizhnekamsk.
Drama në Moskë ndodhi ndërsa aeroportet kryesore në Evropën veriore u përballën me ndërprerje për shkak të dronëve që fluturonin mbi aeroportet kryesore në Kopenhagen dhe Oslo.
Ndërkohë, Rusia ka organizuar sulme të reja shkatërruese në të gjithë Ukrainën, duke vrarë civilë.
Sulmet e fundit vijnë ndërsa Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky do të takohen më vonë sot në Nju Jork. /Telegrafi/
Jona Cenameri- Nata e 9-10 shtatorit 2025 shënoi një moment të rëndësishëm kur forcat polake dhe të NATO-s rrëzuan për herë të parë dronë rusë që kishin shkelur hapësirën ajrore polake.
Sipas burimeve të mediave ndërkombëtare CNN dhe ABC News, 19 dronë rusë hynë në hapësirën ajrore të Polonisë nga mesnata e ditës së martë deri në zbardhjen e së mërkurës. Katër prej tyre u rrëzuan nga forcat aleate. Polonia aktivizoi Nenin 4 të Traktatit Atlantik për konsultime emergjente brenda aleancës.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte konfirmoi se Rusia shkeli hapësirën ajrore polake dhe se mbrojtja ajrore e aleancës u aktivizua dhe siguroi me sukses mbrojtjen e territorit të NATO-s. Ndërhyrja u krye përmes avionëve polakë, holandezë dhe italianë.
Kryeministri polak Donald Tusk e quajti incidentin “një provokim të madh” dhe tha se kjo ishte hera e parë kur “dronët rusë janë rrëzuar mbi një vend të NATO-s”, duke shtuar se kjo “ndryshon situatën politike”.
Përfaqësuesja e lartë e BE-së për punët e jashtme, Kaja Kallas e përshkroi incidentin si “shkeljen më serioze të hapësirës ajrore evropiane nga Rusia që nga fillimi i luftës” dhe shtoi se, “indikatorët sugjerojnë se ishte e qëllimshme, jo aksidentale”
Kjo ngjarje tregoi edhe njëherë se lajmet me rëndësi gjeopolitike, që potencialisht zgjojnë reagim të fortë tek lexuesit, shpesh raportohen përmes titujve bombastikë nga mediat në Shqipëri, duke hiperbolizuar realitetin.
Edhe pse ekziston dyshimi se ky incident nuk ishte i rastësishëm, sipas ekspertëve ky mund të ketë qenë një provokim i Rusisë, por jo sulm me qëllim nisjen e luftës.
“Në të kaluarën ka pasur 1 apo 2 dronë që kanë rënë në Poloni dhe Rumani dhe ndodh që për shkak të luftës elektronike ato të ndryshojnë rrugën. Por këtë radhë ishin 19 dronë dhe me shumë mundësi ka qenë e qëllimshme, që Rusia të shohë se si reagon Polonia dhe NATO në një rast të tillë. Si funksionojnë sistemet ajrore, sa janë në gjendje të rrëzojnë dronët”, shpjegon për Faktoje Ledion Krisafi, studiues i marrëdhënieve ndërkombëtare.
Si funksionojnë mekanizmat e NATO-s
Një element kyç i kësaj situate është shpjegimi i kornizës juridike të reagimit të NATO. Dallimi kritik midis Nenit 4 dhe Nenit 5 të Traktatit Atlantik.
Neni 4 parashikon konsultime diplomatike kur integriteti territorial i një anëtari perceptohet si i kërcënuar. Ky nen thotë se “palët do të konsultohen së bashku kurdoherë që, sipas mendimit të cilësdo prej tyre, integriteti territorial, pavarësia politike ose siguria e cilësdo prej palëve është kërcënuar“
Neni 5 në anën tjetër aktivizon mbrojtjen kolektive në rast sulmi aktual ndaj një anëtari.
Konsultimet përmes Nenit 4 nuk nënkuptojnë përgatitje për veprime ushtarake të mëdha, por përfaqësojnë një mekanizëm diplomatik për koordinim dhe vlerësim të situatës. Shpjegimi i këtij konteksti juridik është tepër i rëndësishëm për të kuptuar shkallën e reagimit të deritanishëm dhe për të mos përhapur panik të panevojshëm.
Në këndvështrimin e Krisafit “kjo situatë nuk do ta çojë në luftë aktive NATO-n, por nëse përsëritet, nëse herën tjetër do jenë raketa balistike ose cruise, me siguri do testoj sa e gatshme është NATO të zbatojë nenin 5”
Dronët rusë të rrëzuar mbi Poloni të mërkurën, besohet se kishin shënjestruar një baze të NATO-s. Në orët e para të mëngjesit të së mërkurës, forcat e aleancës u dërguan për t’iu përgjigjur disa dronëve që kishin kaluar kufirin nga Bjellorusia. Kjo shënoi herën e parë që nga pushtimi i Ukrainës në vitin 2022 që NATO është angazhuar drejtpërdrejt me asetet ruse.
Gazeta tha se baza polake në fjalë ishte e përfshirë në ofrimin e furnizimeve ushtarake për Ukrainën ndërsa ajo lufton kundër pushtuesve rusë.
Figura të larta, përfshirë presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, pretenduan të mërkurën se fluturimet ishin një “test” nga Kremlini për të parë se si do të reagonte NATO.
Nëse gjetjet e raportuara të hetimeve rezultojnë të sakta, mund të lindin pyetje nëse ato ishin në fakt një sulm i qëllimshëm ndaj NATO-s nga Rusia. Die Welt citoi një oficer të lartë të NATO-s i cili tha: “Bazuar në informacionin aktual, supozojmë se dronët ka shumë të ngjarë të kenë hyrë qëllimisht në hapësirën ajrore të NATO-s”.
Incidenti i së mërkurës në mëngjes e shtyu Poloninë të aktivizonte Nenin 4 të NATO-s, duke nxitur diskutime të menjëhershme mbi përgjigjet e mundshme midis anëtarëve të aleancës.
Login
