❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 28 December 2025Main stream

16:41 ÇfarĂ« ka planifikuar Bentley pĂ«r vitin 2026?

✇Gazeta Fjala
By: EL
28 December 2025 at 16:41

Last Updated on 28/12/2025 by EL

Për Bentleyn, viti 2026 po duket të jetë një nga vitet më të rëndësishme në historinë moderne të markës.

Prodhuesi britanik i veturave luksoze pritet të prezantojë dy modele të reja krejtësisht të ndryshme: Continental GT Supersports dhe SUV-in e parë plotësisht elektrik.

SĂ« bashku, kĂ«to automjete nxjerrin nĂ« pah strategjinĂ« nĂ« zhvillim tĂ« Bentleyt—duke festuar trashĂ«giminĂ« e performancĂ«s, ndĂ«rkohĂ« qĂ« zgjerohet nĂ« elektrifikimin pa braktisur sistemet tradicionale tĂ« fuqisĂ«.

Ja çfarë dihet deri më tani rreth modeleve të vitit 2026 të Bentleyt.

Bentley Continental GT Supersports

MĂ« shumĂ« se njĂ« shekull pas Bentleyt origjinal “Super Sports”, pritet qĂ« emri tĂ« kthehet nĂ« formĂ«n e tij mĂ« ekstreme deri mĂ« tani.

Bentley Continental GT Supersports i vitit 2026 do të prodhohet në një sasi të kufizuar prej afërsisht 500 njësive.

Supersports do të shënojë një ndryshim të dukshëm nga modelet e tjera.

Ndryshimet e pritura përfshijnë tërheqje në rrotat e pasme dhe një fokus më të mprehtë në performancë sesa çdo Continental GT i kohëve të fundit.

Fuqia do të vijë nga një motor V-8 4.0 litra me dy turbo të ripunuar thellësisht.

Përmirësimet përfshijnë turbokompresorë më të mëdhenj, koka cilindrash të përforcuara dhe menaxhim termik të përmirësuar.

Fuqia është listuar në 666 kuaj fuqi, duke e bërë atë motorin V-8 më të fuqishëm të montuar ndonjëherë në një veturë rrugore Bentley.

Supersports do të jetë në gjendje të arrijë 99 km/h në vetëm 3.7 sekonda, me një shpejtësi maksimale afër 311 km/h.

SUV elektrik Bentley ‘Urban’

NĂ« anĂ«n tjetĂ«r tĂ« spektrit tĂ« produkteve tĂ« Bentley pĂ«r vitin 2026 – por jo mĂ« pak i rĂ«ndĂ«sishĂ«m – Ă«shtĂ« SUV-i i parĂ« plotĂ«sisht elektrik i markĂ«s.

I njohur si ” Urban SUV “, ky model kompakt elektrik pritet tĂ« debutojĂ« deri nĂ« fund tĂ« vitit 2026.

Ky model do të shënojë automjetin e parë elektrik të prodhuar nga Bentley, që synon të zgjerojë atraktivitetin e përgjithshëm të markës.

Ndërsa Bentley nuk ka konfirmuar ende detajet teknike, raportet sugjerojnë se SUV-i do të përdorë një platformë elektrike të Grupit Volkswagen.

Vlen të përmendet se Bentley ka lënë të kuptohet se performanca e karikimit është e aftë të rikuperojë deri në 160 kilometra autonomi në afërsisht shtatë minuta, duke sugjeruar fuqimisht një arkitekturë elektrike 800 volt të ngjashme me automjetet e tjera elektrike të gjeneratës së ardhshme të Grupit Volkswagen.

Çmimi pritet tĂ« fillojĂ« nga rreth 150,000 dollarĂ«, duke e bĂ«rĂ« atĂ« SUV-in mĂ« tĂ« aksesueshĂ«m tĂ« Bentleyt deri mĂ« sot.

Pavarësisht këtij pozicionimi, SUV-i elektrik pritet të ofrojë personalizim të gjerë, teknologji të përparuar digjitale dhe një theks të fortë në materialet luksoze të bëra me porosi. /et

KINË – PĂ«rurohet tuneli-autostradĂ« mĂ« i gjatĂ« nĂ« botĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Arian Jorgaqi
28 December 2025 at 14:09

XINJIANG, 28 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Tuneli-autostradĂ« ”Tianshan Shengli”, nĂ« provincĂ«n Xinjiang, Ă«shtĂ« hapur pĂ«r trafik dhe me 22,13 kilometrat e tij, Ă«shtĂ« quajtur mĂ« i gjati nĂ« botĂ«.

Tuneli kalon nëpër malet Tianshan, në rajonin autonom ujgur të Xinjiangut, duke e zvogëluar një udhëtim të rrezikshëm disaorësh malor në rreth 20 minuta.

Tuneli është një pjesë kyçe e Autostradës G0711 Urumqi-Yuli, e cila gjithashtu filloi të operojë të premten dhe që lidh qendrat urbane në Xinjiangun verior dhe jugor.

Me një shtrirje prej 2 500 kilometrash, malet Tianshan presin Xinjiang qendror, duke ndarë kryeqytetin provincial Urumqi, qytetin më të madh në veri, nga Korla, qyteti më i madh në jug.

Me hapjen e autostradës, koha e udhëtimit midis Urumqit dhe Korlës është reduktuar nga rreth shtatë orë në tri.

Autostrada, e ndërtuar gjatë pesë viteve, është 324,7 kilometra e gjatë dhe kërkoi një investim total prej 6,63 miliardë dollarësh.

Ndërtimi i tunelit u përball me sfida ekstreme, pasi, përveç gjatësisë së tij prej 22,13 kilometrash, ai arrin një thellësi maksimale prej 1 112 metrash, kalon 16 zona të çara gjeologjike dhe përballet me pesë sfida kryesore: stres të lartë në tokë, intensitet të lartë sizmik, kërkesa të rrepta mjedisore, të ftohtë ekstrem dhe lartësi të madhe.

PĂ«r t’iu pĂ«rgjigjur kĂ«tyre sfidave, ndĂ«rtuesit kinezĂ« kanĂ« zbatuar zgjidhje inovative: ndĂ«rtimin e rrugĂ«ve hyrĂ«se miqĂ«sore me mjedisin pĂ«r tĂ« minimizuar ndikimin mjedisor dhe pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar efikasitetin e transportit tĂ« materialeve; miratimin e njĂ« metode ndĂ«rtimi qĂ« reduktoi kohĂ«n e ndĂ«rtimit tĂ« tunelit kryesor me mĂ« shumĂ« se njĂ« tĂ« katĂ«rtĂ«n dhe pĂ«rdorimin e makinĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« KinĂ«s pĂ«r shpimin e tunelit me shkĂ«mbinj tĂ« fortĂ« nĂ«n presion./  a.jor.

The post KINË – PĂ«rurohet tuneli-autostradĂ« mĂ« i gjatĂ« nĂ« botĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

12:40 Zbulohen foto të reja të galaktikës

✇Gazeta Fjala
By: Klara
28 December 2025 at 12:40

Zbulohen foto të realizuara nga teleskopi hapësinor Euclid i Agjencisë Hapësinore Evropiane.

Galaktika NGC 646 shndrit si një zbukurim festiv në qiejt e kozmosit.

Në 2026 do të publikohen edhe fotot e shkrepura si rezultat i vitit të parë të vënies në funksion të teleskopit hapësinor, ku të pranishme janë detaje të pazbuluara më parë për qindra e mijëra galaktika.

Të dhënat, sipas ESA-s, mbulojnë rreth 1900 gradë katrorë të qiellit, që përbëjnë 14% të punës komplekse që do të realizojë ky teleskop në 6 vitet e misionit të tij. Informacionet do të përqendrohen mbi krijimin e galaktikave dhe si zhvillohen e zgjerohen.

Fotoja e përzgjedhur për festat e fundvitit është ajo e galaktikës NGC 646, në yjësinë e Hidrës, që gjendet rreth 392 mln vite drite larg nga Toka dhe që vijon të largohet nga ne me një shpejtësi prej 8145 km/sek./KM

10:50 Rikthimi drejt Hënës: NASA përgatitet për misionin historik në vitin 2026

✇Gazeta Fjala
By: Klara
28 December 2025 at 10:50

Viti 2026 pritet të jetë viti i madh për eksplorimin hapësinor. Nëse planet e NASA-s ecin sipas parashikimeve, katër astronautë do të fluturojnë rreth Hënës në një mision 10-ditor, duke u bërë njerëzit e parë që i afrohen satelitit tonë natyror që nga epoka e Apollo-s.

Misioni i njohur si Artemis II pritet të nisë që në shkurt të vitit 2026. Ky fluturim do të shërbejë si prova vendimtare për:

Raketën SLS (Space Launch System), gjenerata e re e raketave të NASA-s.

Anijen kozmike Orion, e cila do të mbajë ekuipazhin për herë të parë në hapësirë.

Gara hapësinore dhe objektivat strategjikë

Rikthimi në Hënë është bërë një prioritet kyç, veçanërisht në kuadër të rivalitetit me Kinën, e cila synon të dërgojë astronautët e saj në sipërfaqen hënore deri në vitin 2030.

Administrata e re e SHBA-ve ka udhëzuar NASA-n që të përshpejtojë planet për një prani të përhershme amerikane në hapësirë.

Administratori i ri i NASA-s, Jared Isaacman, konfirmoi se qëllimi nuk është thjesht një vizitë e shkurtër, por ndërtimi i infrastrukturës për qëndrime afatgjata, që do të shërbejnë si urë lidhëse për misionet e ardhshme drejt Marsit.

Kush janĂ« katĂ«r “tĂ« pĂ«rzgjedhurit”?

Ekuipazhi përbëhet nga tre astronautë të NASA-s dhe një i Agjencisë Hapësinore Kanadeze:

Reid Wiseman, Victor Glover dhe Christina Koch, veteranë që kthehen për herë të dytë në hapësirë.

Jeremy Hansen, astronauti kanadez që bën debutimin e tij në fluturimet hapësinore.

Shkenca pas misionit: Pse na duhet HĂ«na?

PĂ«r shkencĂ«tarĂ«t, HĂ«na Ă«shtĂ« njĂ« “arkivĂ«â€ e paprekur e historisĂ« sĂ« sistemit tonĂ« diellor. Ndryshe nga Toka, ku moti dhe tektonika e pllakave fshijnĂ« gjurmĂ«t e lashta, terreni hĂ«nor ka mbetur i pandryshuar pĂ«r rreth 4.5 miliardĂ« vjet.

Shkencëtarët shpresojnë të zbulojnë origjinën e ujit në Hënë.

Misionet pasuese (Artemis III në 2027) synojnë Polin e Jugut, ku mendohet se ka rezerva të mëdha akulli, jetik për bazat e ardhshme.

Sfidat dhe rreziqet

Pavarësisht optimizmit, misioni Artemis II mbart rreziqe të larta. Kjo është hera e parë që sistemi i mbështetjes së jetës dhe teknologjitë e reja do të testohen me njerëz në bord.

Çdo dĂ«shtim mund tĂ« bĂ«nte qĂ« i gjithĂ« programi tĂ« kthehej nĂ« pikĂ«n zero./KM

Yesterday — 27 December 2025Main stream

Numri 19 i LDK-së, Ermal Sadiku: Fokus në inovacion, teknologji dhe shtet digjital

✇Telegrafi
By: Ismail Jakupi
27 December 2025 at 20:33


Inxhinieri, ndërmarrësi dhe opinionisti Ermal Sadiku garon për deputet nga radhët e Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) dhe mban numrin 19 në këtë listë zgjedhore.

Ai e ka cilĂ«suar kĂ«tĂ« hap si njĂ« rrugĂ«tim tĂ« ri politik, tĂ« nisur me bindje personale dhe pa “pozita tĂ« dhuruara”.

NĂ« njĂ« deklaratĂ«, Sadiku tha se vendimi pĂ«r t’u pĂ«rfshirĂ« nĂ« politikĂ« ka ardhur pas shumĂ« dilemash, veçanĂ«risht pĂ«r shkak tĂ« kohĂ«s sĂ« shkurtĂ«r pĂ«r prezantim nĂ« garĂ«.

Megjithatë, ai theksoi se ka zgjedhur të hyjë në proces zgjedhor si kandidat, e jo përmes një pozite ekzekutive të negociuar paraprakisht.

“Kam pasur mundĂ«si tĂ« negocioj njĂ« pozitĂ« nĂ« ekzekutiv pas zgjedhjeve, por kam vendosur tĂ« hyj nĂ« garĂ« vetĂ«. Pozitat e dhuruara nuk tĂ« japin peshĂ« politike dhe as autoritet pĂ«r tĂ« sjellĂ« ndryshim,” u shpreh Sadiku, duke shtuar se beson se pozitat duhet tĂ« merren me meritĂ« dhe pĂ«rmes garĂ«s demokratike.

Sipas tij, angazhimi politik ka një fokus të qartë: zhvillimin e industrisë së teknologjisë dhe shtyrjen përpara të proceseve të digjitalizimit në Kosovë.

Sadiku bëri të ditur se LDK i ka besuar atij rolin për të avancuar këto procese, të cilat, siç tha, prekin drejtpërdrejt jetën e çdo qytetari, biznesi dhe brezi të ri.

Sadiku theksoi rëndësinë e bashkëpunimit, inovacionit dhe përkushtimit ndaj sektorit të teknologjisë si shtylla kryesore të zhvillimit ekonomik dhe shoqëror.

Ai tha se Kosova ndodhet në një periudhë polarizimi të thellë, por ai beson se shumica e qytetarëve kërkojnë një politikë më të qetë, pa ofendime dhe pa linçime, të bazuar në punë konkrete dhe jo në zhurmë.

“QytetarĂ«t duan pĂ«rgjigje pĂ«r tĂ« ardhmen: ku do tĂ« punojnĂ«, çfarĂ« do tĂ« zhvillohet dhe çfarĂ« mundĂ«sish do tĂ« kenĂ« fĂ«mijĂ«t e tyre. PĂ«r shumĂ« prej kĂ«tyre pyetjeve, pĂ«rgjigjja gjendet nĂ« inovacion dhe teknologji,” tha ai.

Google thyen rregullin e vjetër, ndryshimi i adresës së Gmail-it po bëhet realitet

✇Java News
By: E S
27 December 2025 at 17:50

NĂ«se vite mĂ« parĂ« keni zgjedhur njĂ« adresĂ« tĂ« shĂ«mtuar nĂ« Gmail, tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u mbajtur mend, ndoshta plot me numra, shpĂ«timi po afrohet me hapa tĂ« mĂ«dhenj. NĂ« Indi, Google po u lejon pĂ«rdoruesve tĂ« Gmail-it, qĂ« ta korrigjojnĂ« njĂ« gabim tĂ« tillĂ«.

NĂ« praktikĂ«, pĂ«rdoruesit mund t’i bashkĂ«ngjisin profilit tĂ« parĂ« qĂ« kanĂ« nĂ« Gmail njĂ« profil tĂ« dytĂ«, edhe nĂ«se Ă«shtĂ« krejtĂ«sisht i ndryshĂ«m nĂ« emĂ«rtim. Adresa e parĂ« nĂ« Gmail vazhdon tĂ« funksionojĂ« normalisht. Ajo merr mesazhet dhe bashkĂ«ngjitjet si mĂ« parĂ«, pa ndĂ«rprerje. Por tĂ« njĂ«jtat mesazhe dhe bashkĂ«ngjitje fillojnĂ« tĂ« mbĂ«rrijnĂ« edhe nĂ« profilin e dytĂ« tĂ« lidhur me tĂ« parin.

Akses në shërbime

Jo vetëm kaq. Si profili i vjetër, ashtu edhe i riu do të lejojnë hyrjen në shërbimet kryesore të Google-i: si Maps, YouTube, Google Play apo Drive. Siç ndodh në raste të tilla, Google po e prezanton risinë gradualisht, fillimisht për një numër të kufizuar përdoruesish, përpara se ta zgjerojë për të gjithë. Megjithatë, ka disa kufizime.

Një profil i ri mund të krijohet dhe të lidhet me të vjetrin vetëm një herë në vit. Për më tepër, përdoruesi mund ta bëjë këtë operacion vetëm tre herë gjithsej, pastaj jo më. Dhe profili i ri nuk mund të fshihet, nëse pendohemi për zgjedhjen. Nëse vendosim të fshijmë profilin e vjetër për të përdorur vetëm të riun, i vjetri nuk do të vihet në dispozicion për persona të tjerë që duan ta regjistrojnë.

Pavarësisht disa kufizimeve, risia mbetet revolucionare sepse rrëzon një nga shtyllat e strategjisë së Google, e cila bazohej në unikalitetin, pandryshueshmërinë dhe pazëvendësueshmërinë e profilit tonë Gmail. Ndonëse të bombarduar nga telefonatat dhe mesazhet e gazetarëve nga e gjithë bota, Google nuk ka saktësuar se kur kjo risi do të prezantohet në Shtetet e Bashkuara dhe sidomos në Europë.

16:14 Apple planifikon prezantimin e iPhone Air 2?

✇Gazeta Fjala
By: EL
27 December 2025 at 16:14

Last Updated on 27/12/2025 by EL

Seria tjetĂ«r e iPhone Air tĂ« Apple – domethĂ«nĂ«, iPhone Air 2 – mund tĂ« mbĂ«rrijĂ« nĂ« vitin 2026, jo nĂ« vitin 2027.

Deri më tani, thashethemet thoshin se iPhone Air 2 mund të shtyhej deri në vitin 2027, sepse pritej të ndodhnin rishikime të mëdha në dizajn.

Gjithashtu, siç u diskutua më parë, vendimi i Apple për ta quajtur modelin e saj më të fundit iPhone Air është një mesazh i qartë se nuk do të ndjekë ciklin tradicional vjetor të përditësimit.

Emri qëllimisht lë jashtë një numër për të shmangur pritjet për një pasardhës vjetor, të ngjashëm me modelin iPhone SE .

Tani, Fixed Focus Digital pretendon se Apple planifikon të zbulojë iPhone Air 2 në eventin e saj të zakonshëm të vjeshtës në fillim të shtatorit.

Kjo sfidon drejtpërdrejt raportet e lartpërmendura, të cilat sugjeruan se Apple e kishte hequr iPhone Air të ardhshëm nga agjenda e saj pa caktuar një datë të re lansimi.

Pritet që modeli i ardhshëm Air 2 të ketë një kamerë dytësore të dedikuar, ndërkohë që thuhet se mund të ketë një çmim më të ulët./e.t

14:50 Google thyen rregullin e vjetër, ndryshimi i adresës së Gmail-it po bëhet realitet

✇Gazeta Fjala
By: EL
27 December 2025 at 14:50

Last Updated on 27/12/2025 by EL

NĂ«se vite mĂ« parĂ« keni zgjedhur njĂ« adresĂ« tĂ« shĂ«mtuar në Gmail, tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u mbajtur mend, ndoshta plot me numra, shpĂ«timi po afrohet me hapa tĂ« mĂ«dhenj. NĂ« Indi, Google po u lejon pĂ«rdoruesve të Gmail-it, qĂ« ta korrigjojnĂ« njĂ« gabim tĂ« tillĂ«.

NĂ« praktikĂ«, pĂ«rdoruesit mund t’i bashkĂ«ngjisin profilit tĂ« parĂ« qĂ« kanĂ« në Gmail njĂ« profil tĂ« dytĂ«, edhe nĂ«se Ă«shtĂ« krejtĂ«sisht i ndryshĂ«m nĂ« emĂ«rtim. Adresa e parĂ« në Gmail vazhdon tĂ« funksionojĂ« normalisht. Ajo merr mesazhet dhe bashkĂ«ngjitjet si mĂ« parĂ«, pa ndĂ«rprerje. Por tĂ« njĂ«jtat mesazhe dhe bashkĂ«ngjitje fillojnĂ« tĂ« mbĂ«rrijnĂ« edhe nĂ« profilin e dytĂ« tĂ« lidhur me tĂ« parin.

Akses në shërbime

Jo vetëm kaq. Si profili i vjetër, ashtu edhe i riu do të lejojnë hyrjen në shërbimet kryesore të Google-i: si Maps, YouTube, Google Play apo Drive. Siç ndodh në raste të tilla, Google po e prezanton risinë gradualisht, fillimisht për një numër të kufizuar përdoruesish, përpara se ta zgjerojë për të gjithë. Megjithatë, ka disa kufizime.

Një profil i ri mund të krijohet dhe të lidhet me të vjetrin vetëm një herë në vit. Për më tepër, përdoruesi mund ta bëjë këtë operacion vetëm tre herë gjithsej, pastaj jo më. Dhe profili i ri nuk mund të fshihet, nëse pendohemi për zgjedhjen. Nëse vendosim të fshijmë profilin e vjetër për të përdorur vetëm të riun, i vjetri nuk do të vihet në dispozicion për persona të tjerë që duan ta regjistrojnë.

Pavarësisht disa kufizimeve, risia mbetet revolucionare sepse rrëzon një nga shtyllat e strategjisë së Google, e cila bazohej në unikalitetin, pandryshueshmërinë dhe pazëvendësueshmërinë e profilit tonë Gmail. Ndonëse të bombarduar nga telefonatat dhe mesazhet e gazetarëve nga e gjithë bota, Google nuk ka saktësuar se kur kjo risi do të prezantohet në Shtetet e Bashkuara dhe sidomos në Europë.(La Repubblica)

HAPESIRE – Kina lĂ«shon njĂ« satelit tĂ« ri meteorologjik

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
27 December 2025 at 14:33

PEKIN, 27 dhjetor /ATSH-AA/ – Kina lĂ«shoi sot njĂ« satelit tĂ« ri meteorologjik nga provinca jugperĂ«ndimore Sichuan.

Sateliti “Fengyun-4 03” u lĂ«shua me njĂ« raketĂ« “Long March-3B” nĂ« orĂ«n 12:07 tĂ« mĂ«ngjesit me kohĂ«n lokale dhe ka hyrĂ« me sukses nĂ« orbitĂ«n e planifikuar, raportoi agjencia shtetĂ«rore Xinhua.

Fengyun-4 03 tani do t’i bashkohet konstelacionit meteorologjik Fengyun tĂ« KinĂ«s, i cili pĂ«rbĂ«het nga 20 satelitĂ«.

Sipas CGTN-së, sateliti është projektuar kryesisht për të mbështetur parashikimet afatshkurtra të motit.

Ai është i pajisur me katër instrumente për vëzhgimin e Tokës dhe dy instrumente për vëzhgimin diellor.

MundĂ«sitĂ« e tij pĂ«rfshijnĂ«: pĂ«rfundimin e njĂ« skanimi tĂ« plotĂ« tĂ« TokĂ«s brenda pesĂ« minutave — nga 15 minuta mĂ« parĂ«; zbulimin e ndryshimeve tĂ« temperaturĂ«s sĂ« atmosferĂ«s deri nĂ« njĂ« tĂ« pesĂ«dhjetĂ«n e gradĂ«s Celsius nga mijĂ«ra kilometra larg; dhe arritjen e njĂ« rezolucioni hapĂ«sinor prej tetĂ« kilometrash.

Sateliti gjithashtu mund të hartëzojë temperaturën dhe lagështinë në gjithë Kinën brenda një ore.

Akademia e Teknologjisë së Fluturimit Hapësinor të Shangait tha se rrjeti i përmirësuar do të përmirësojë ndjeshëm aftësitë e Kinës në parashikimin e motit, parandalimin e fatkeqësive meteorologjike, monitorimin e motit hapësinor dhe vëzhgimin e mjedisit ekologjik.   /os/

The post HAPESIRE – Kina lĂ«shon njĂ« satelit tĂ« ri meteorologjik appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Të mësuarit si dikur, provimet me shkrim dore dhe me gojë po rikthehen

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
26 December 2025 at 22:02

IA po përshpejton kundër-reagimin ndaj teknologjisë në klasat amerikane, shkruan The Economist

 

Rreth 150 vjet pĂ«rpara se Apple tĂ« shiste iPad-e pĂ«r shkollat, nĂ« vitin 1857, njĂ« profesor i Harvardit me origjinĂ« greke, Evangelinus Apostolides Sophocles, protestoi duke djegur publikisht “blue books”, broshura tĂ« reja provimesh me laps e letĂ«r, qĂ« po zĂ«vendĂ«sonin provimet me gojĂ«. Ai nuk ia doli t’i ndalonte.

Këto broshura u bënë makthi i brezave të studentëve amerikanë, derisa testet kaluan në kompjuter.

Tani, megjithatĂ«, “blue book” po rikthehet: shitjet e tyre janĂ« mĂ« shumĂ« se dyfishuar nga 2022 nĂ« 2024, sipas kompanisĂ« sĂ« tĂ« dhĂ«nave Circana. Edhe provimet me gojĂ« duket se janĂ« nĂ« prag rikthimi.

Nga shkolla e mesme deri në universitet, mësuesit po përpiqen të mbrohen nga teknologjia në klasë, e cila mundëson kopjimin dhe ushqen shpërqendrimin. Laura Lomas, profesore letërsie në Universitetin Rutgers, tani u kërkon studentëve të shkojnë të shohin një shfaqje teatri, fundi i së cilës ndryshon çdo natë, në mënyrë që ajo të kuptojë nëse kanë qenë realisht aty.

Ajo jep detyra me prezantime me gojĂ«, nĂ« vend tĂ« PowerPoint-eve mĂ« tĂ« “prekshme” nga pĂ«rdorimi i InteligjencĂ«s Artificiale (IA), dhe nuk lejon pushime nĂ« tualet gjatĂ« provimeve me “blue book”, qĂ« studentĂ«t tĂ« mos kenĂ« mundĂ«si tĂ« hedhin njĂ« sy te telefonat.

Sara Brock, mĂ«suese anglishteje nĂ« njĂ« shkollĂ« tĂ« mesme nĂ« Port Uashington, Nju Jork, u kĂ«rkon nxĂ«nĂ«sve tĂ« shkruajnĂ« ushtrimet me dorĂ« nĂ« klasĂ«. Justin Reich, drejtor i MIT Teaching Systems Lab, thotĂ« se shkolla e mesme e sĂ« bijĂ«s ka “hequr dorĂ« thuajse krejtĂ«sisht nga detyrat e shtĂ«pisĂ«, pĂ«rveç matematikĂ«s”. NxĂ«nĂ«sve u thuhet thjesht tĂ« lexojnĂ«.

 

 

Ky fenomen pritet të përhapet më tej. Në një sondazh të vitit 2023 nga Intelligent, një organizatë kërkimore, 66% e mësuesve të shkollave të mesme dhe kolegjeve thanë se po ndryshonin detyrat për shkak të ChatGPT; nga ata që po ndryshonin, 76% kërkonin ose planifikonin të kërkonin detyra të shkruara me dorë. Dhe 87% thanë se kërkonin ose planifikonin të shtonin një komponent prezantimi me gojë.

Një sondazh tjetër po atë vit nga EdWeek Research Centre gjeti se 43% e mësuesve mendojnë se nxënësit duhet të zgjidhin problemet e matematikës në klasë duke përdorur laps dhe letër, për të treguar se nuk po përdorin IA.

Dhe në një program pilot të Universitetit të Stanfordit, persona mbikëqyrës patrullojnë sallat e provimeve për të monitoruar testet.

Lufta pro dhe kundër teknologjisë në klasat amerikane po zhvillohet edhe në vende të tjera të pasura, vëren Isabel Dans Álvarez de Sotomayor, studiuese e arsimit në Universitetin e Santiago de Compostela në Spanjë.

Ndërsa vendet më të varfra nxitojnë të digjitalizohen, vendet më të pasura po kufizojnë përdorimin e teknologjisë në klasë, edhe teksa investojnë në infrastrukturë gjithnjë e më të avancuar digjitale.

Pasi fillimisht e përqafuan plotësisht teknologjinë, në vitin 2023 Suedia ndaloi përdorimin e mjeteve digjitale për fëmijët e vegjël dhe tani u jep përparësi teksteve fizike, shkrimit me dorë dhe leximit. Shkollat në Danimarkë dhe Finlandë janë në të njëjtën linjë.

Arsyeja nuk është vetëm ChatGPT dhe mundësia masive për kopje që ajo krijon. Mësuesit janë të shqetësuar edhe për shpërqendrimin masiv.

Në vitin 2025, 56% e mësuesve thanë se laptopët, tabletët ose kompjuterët janë një burim i madh i humbjes së vëmendjes, sipas një sondazhi tjetër të EdWeek Research Centre.

 

 

NĂ« Bowdoin College, njĂ« kolegj privat i arteve liberale nĂ« Maine, dekania thotĂ« se “shumĂ« pedagogĂ« e kishin shpallur klasĂ«n e tyre njĂ« hapĂ«sirĂ« pa pajisje” edhe pĂ«rpara “pĂ«rhapjes sĂ« fundit tĂ« IA”.

Kopja nuk Ă«shtĂ« gjĂ« e re, nĂ« njĂ« studim para dhjetĂ« vitesh, 87% e nxĂ«nĂ«sve tĂ« shkollave tĂ« mesme pranuan se kishin kopjuar tĂ« paktĂ«n njĂ« herĂ« muajin e mĂ«parshĂ«m, dhe studiuesit zbuluan se kjo pĂ«rqindje nĂ« fakt ka rĂ«nĂ« qĂ« atĂ«herĂ«, por “shkalla e kopjimit Ă«shtĂ« ndryshe, dukshĂ«m mĂ« e madhe” qĂ« kur u shfaq IA e avancuar, thotĂ« Reich i MIT.

“Kemi njĂ« mori intervistash me fĂ«mijĂ« qĂ« thonĂ« gjĂ«ra si: ‘NĂ« vitin e fundit tĂ« shkollĂ«s sĂ« mesme nuk bĂ«ra asnjĂ« detyrĂ« shtĂ«pie. Çdo detyrĂ« e bĂ«ra me IA.’” Universitetet nuk janĂ« mĂ« mirĂ«, thotĂ« Lomas. “NjĂ« student madje citoi njĂ« punim timin qĂ« IA e kishte sajuar nga hiçi.”

Studime rigoroze kanĂ« treguar se teknologjia nĂ« klasĂ« mund t’i ndihmojĂ« nxĂ«nĂ«sit tĂ« mĂ«sojnĂ« algjebĂ«r, por provat pĂ«r pĂ«rmirĂ«sim tĂ« rezultateve nĂ« fusha tĂ« tjera janĂ« tĂ« pakta.

Në të kundërt, përfitimet që ofron shkrimi me dorë për proceset njohëse po merr sërish vëmendje dhe respekt, edhe përtej shkencave humane.

Një mësues i shkencave kompjuterike në Hunter College High School në Nju Jork, së fundmi, riktheu shkrimin me dorë për detyrat e programimit, sepse ndihmon si në mbajtjen mend të informacionit, ashtu edhe në zhvillimin e mendimit kritik.

Por jo të gjithë që duan të rikthehen te metodat e vjetra, mund ta bëjnë këtë. Prindërit shpesh nuk mund të heqin dorë lehtësisht nga platformat e teknologjisë arsimore.

Dhe Derek Vaillant, profesor historie nĂ« Universitetin e Miçiganit, thotĂ« se edhe pse ekziston njĂ« konsensus se mĂ«suesit duhet tĂ« “kthehen te bazat” duke i dhĂ«nĂ« pĂ«rparĂ«si provimeve me laps e letĂ«r, universitetet publike tĂ« mĂ«dha nuk po ofrojnĂ« burime tĂ« mjaftueshme pĂ«r kĂ«tĂ« sfidĂ«, duke mos punĂ«suar mjaftueshĂ«m asistentĂ« mĂ«simorĂ«. AdministratorĂ«t, thotĂ« ai, “po flasin me dy gjuhĂ«.”

Mes prindërve, janë më të pasurit dhe më të arsimuarit ata që duan më pak teknologji në klasë, thotë Anne Maheux nga Universiteti i Karolinës së Veriut në Chapel Hill, e cila studion përdorimin e teknologjisë nga adoleshentët.

Një raport i Pew Research Centre në dhjetor 2024 gjeti se 58% e adoleshentëve hispanikë dhe 53% e adoleshentëve me ngjyrë raportuan se ishin pothuajse gjatë gjithë kohës në internet, krahasuar me 37% të adoleshentëve të bardhë. Hendeku digjital, vëren ajo, është përmbysur.

KĂ«to ndryshime kĂ«rkojnĂ« tĂ« rimendohet qĂ«llimi i kohĂ«s sĂ« kaluar nĂ« klasĂ«. NĂ« Hunter, njĂ« mĂ«sues i anglishtes pĂ«r klasĂ«n e 11-tĂ« caktoi pesĂ« detyra letrare pĂ«r t’u shkruar me dorĂ«, secila duke zĂ«nĂ« tĂ« gjithĂ« orĂ«n.

Në të kaluarën, kjo nuk do të konsiderohej përdorim i mirë i kohës dhe përpjekjes së mësuesit, thotë Reich.

Por sot, “ndoshta gjĂ«ja mĂ« e mirĂ« qĂ« mund tĂ« bĂ«jmĂ« nĂ« klasĂ« Ă«shtĂ« t’u japim tĂ« rinjve dhuratĂ«n e kohĂ«s sĂ« qetĂ«, pa shpĂ«rqendrime”.

The post Të mësuarit si dikur, provimet me shkrim dore dhe me gojë po rikthehen appeared first on Revista Monitor.

Before yesterdayMain stream

Seria e re Air nga Apple do të vijë vitin e ardhshëm

✇Sinjali
By: Elvira Bekteshi
26 December 2025 at 19:48

Seria e re e iPhone Air nga Apple – iPhone Air 2 – pritet tĂ« dalĂ« nĂ« treg mĂ« 2026, jo nĂ« 2027 siç ishte spekuluar mĂ« parĂ«.

Derisa thashethemet e fundit sugjeronin se lansimi mund të shtyhej për shkak të rishikimeve të mëdha në dizajn, informacione të reja nga Fixed Focus Digital tregojnë se Apple planifikon të prezantojë iPhone Air 2 gjatë eventit të saj të zakonshëm të vjeshtës, në fillim të shtatorit.

Vendimi për të quajtur modelin e ri iPhone Air, pa një numër të drejtpërdrejtë, tregon qartë se kompania nuk do të ndjekë ciklin tradicional vjetor të përditësimeve, duke e ngjashëm me strategjinë e iPhone SE.

Pritet që Air 2 të përfshijë një kamerë dytësore të dedikuar dhe mund të ketë një çmim më të ulët krahasuar me modelet e tjera, duke e bërë atë më të aksesueshëm për përdoruesit.

Ky zhvillim sfidon raportimet e mëparshme që sugjeronin se Apple e kishte hequr modelin Air të ardhshëm nga agjenda pa caktuar një datë të re lansimi.

Sinjali – aty ku e vĂ«rteta flet para lajmit!

/GazetaSinjali/

The post Seria e re Air nga Apple do të vijë vitin e ardhshëm appeared first on Sinjali.

FOKUS – VarĂ«sia nga ekranet zvogĂ«lon kapacitetin mendor tĂ« fĂ«mijĂ«ve dhe tĂ« rinjve

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
26 December 2025 at 19:01

ANKARA, 26 dhjetor /ATSH-AA/ – Specialisti i neurologjisĂ«, Asoc. Prof. Dr. Ahmet Onur Keskin, deklaroi se rritja e pĂ«rdorimit tĂ« ekranit, veçanĂ«risht tek fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« rinjtĂ«, krijon efekte negative afatgjata nĂ« vĂ«mendje dhe kapacitet mendor.

Duke folur për Anadolu në një kongres shëndetësor të mbajtur në Antalya, Keskin deklaroi se teknologjitë digjitale janë bërë një pjesë e domosdoshme e jetës së përditshme, por përdorimi i pakontrolluar dhe i zgjatur i ekranit paraqet rreziqe të konsiderueshme për shëndetin e trurit.

Duke theksuar se shĂ«ndeti i trurit Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m se kurrĂ« me rritjen e jetĂ«gjatĂ«sisĂ« nĂ« mbarĂ« botĂ«n, Keskin u shpreh: “TĂ« qenit nĂ« gjendje ta çosh trurin shĂ«ndetshĂ«m deri nĂ« pleqĂ«ri ndikon drejtpĂ«rdrejt si nĂ« cilĂ«sinĂ« e jetĂ«s ashtu edhe nĂ« pjesĂ«marrjen aktive tĂ« individit nĂ« jetĂ«n shoqĂ«rore”.

Duke kujtuar se Ministria e Shëndetësisë po zbaton projekte që i japin përparësi plakjes së shëndetshme dhe shëndetit publik, Keskin theksoi se shëndetit të trurit nuk i jepet rëndësi e mjaftueshme në shoqëri.

– PĂ«rdorimi i tepĂ«rt i ekranit dobĂ«son vĂ«mendjen dhe tĂ« nxĂ«nit

Duke tërhequr vëmendjen te efektet e varësisë nga ekrani, veçanërisht tek fëmijët dhe të rinjtë, Keskin tha se studime të shumta shkencore në këtë fushë tregojnë rezultate të ngjashme.

“Mungesa e vĂ«mendjes Ă«shtĂ« mĂ« e zakonshme tek fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« rinjtĂ« qĂ« pĂ«rdorin ekrane, dhe kapaciteti i tyre mendor Ă«shtĂ« dukshĂ«m mĂ« i ulĂ«t krahasuar me bashkĂ«moshatarĂ«t e tyre. Performanca e tyre nĂ« shkollĂ« ulet ndjeshĂ«m, dhe lind njĂ« pengesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme nĂ« aftĂ«sinĂ« e tyre pĂ«r tĂ« realizuar potencialin e tyre. Ne duhet t’i heqim ekranet nga jeta jonĂ« sa mĂ« shumĂ« qĂ« tĂ« jetĂ« e mundur. NdĂ«rsa mund tĂ« mos jetĂ« plotĂ«sisht e mundur, lĂ«nia mĂ«njanĂ« e ekraneve sa mĂ« shumĂ« qĂ« tĂ« jetĂ« e mundur Ă«shtĂ« me rĂ«ndĂ«si tĂ« madhe, veçanĂ«risht pĂ«r fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« rinjtĂ«â€, deklaroi Keskin.

Keskin gjithashtu vuri në dukje se përdorimi i mediave sociale zvogëlon komunikimin ballë për ballë, gjë që ndikon negativisht në proceset mendore dhe aftësitë sociale.

– Diabeti dhe hipertensioni plakin para kohe trurin

Ndër të tjera Keskin shpjegoi se pirja e duhanit, alkooli dhe abuzimi me substanca janë gjithashtu faktorë të rëndësishëm që ndikojnë në shëndetin e trurit, dhe më tej ai shtoi se diabeti dhe hipertensioni, në veçanti, janë shumë të lidhura ngushtë me sëmundjet neurologjike.

Duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje rĂ«ndĂ«sinĂ« e kontrolleve tĂ« rregullta shĂ«ndetĂ«sore, Keskin theksoi: “ËshtĂ« shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r tĂ« gjithĂ«, veçanĂ«risht pĂ«r ata nĂ« tĂ« 30-at, tĂ« kontrollojnĂ« tensionin e gjakut tĂ« paktĂ«n njĂ« herĂ« nĂ« vit. Tensioni i lartĂ« i gjakut ndikon drejtpĂ«rdrejt nĂ« trurin tonĂ«. Ai lehtĂ«son zhvillimin e demencĂ«s dhe Alzheimerit, dhe gjithashtu mund tĂ« çojĂ« nĂ« gjendje jashtĂ«zakonisht serioze siç Ă«shtĂ« hemorragjia nĂ« tru. Diabeti, nga ana tjetĂ«r, pĂ«rshpejton ndjeshĂ«m procesin e plakjes sĂ« trurit pĂ«r shkak tĂ« niveleve tĂ« larta tĂ« sheqerit nĂ« gjak”.

The post FOKUS – VarĂ«sia nga ekranet zvogĂ«lon kapacitetin mendor tĂ« fĂ«mijĂ«ve dhe tĂ« rinjve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – Edhe Gjermania shqyrton ndalimin e medias sociale pĂ«r fĂ«mijĂ«t

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
26 December 2025 at 16:28

BERLIN, 26 dhjetor /ATSH-DPA/ – Ministri gjerman pĂ«r Çështjet Digjitale, Karsten Wildberger, ka shprehur hapur miratimin e tij ndaj njĂ« ndalimi tĂ« medias sociale pĂ«r fĂ«mijĂ«t si ai nĂ« Australi.

“Mund tĂ« shoh shumĂ« merita nĂ« kĂ«tĂ«. E konsideroj çështjen e njĂ« kufizimi moshe mĂ« shumĂ« se tĂ« justifikuar”, tha ai.

“Pra, tani pyetja Ă«shtĂ« se si t’u mundĂ«sojmĂ« atyre tĂ« kenĂ« njĂ« zhvillim tĂ« shĂ«ndetshĂ«m, siç kishin pasur brezat e mĂ«parshĂ«m pa median sociale?”, shton ai.

Wildberger, ish-kreu i konglomeratit të madh të dyqaneve të teknologjis MediaMarktSaturn, është ministri i parë i çështjeve digjitale në Gjermani.

Ndalimi i medias sociale i Australisë për ata nën moshën 16 vjeç hyri në fuqi më 10 dhjetor dhe që atëherë ka nxitur diskutime në shumë vende nëse duhet ta ndjekin.

Ligji australian e bën të paligjshëm që ata nën moshën 16 vjeç të mbajnë llogaritë e tyre në shumë platforma të medias sociale.

Canberra tha se synon të mbrojë të rinjtë nga ngacmimi kibernetik, përdorimi problematik dhe përmbajtja shqetësuese.

Studimet, raportet dhe vëzhgimet tregojnë se sa thellë ndërhyjnë mediet sociale në zhvillimin e të rinjve.

Duke iu referuar një komisioni ekspertësh të emëruar nga qeveria gjermane për Mbrojtjen e Fëmijëve dhe të Rinjve në Epokën Digjitale, Wildberger tha se duhet të ketë një diskutim mbi moshën e duhur që të rinjtë të angazhohen në mediet sociale.

Paneli i akademikëve dhe praktikuesve, të cilët vijnë pjesërisht nga fushat e mjekësisë dhe shërbimeve të mbrojtjes së të rinjve, filloi punën e tij disa muaj më parë dhe pritet të zhvillojë rekomandime deri në verë. Kjo përfshin, ndër të tjera, kufizimet e mundshme të moshës, si dhe çështjen shumë të debatuar të ndalimit të telefonave celularë në shkolla./ /os/

The post FOKUS – Edhe Gjermania shqyrton ndalimin e medias sociale pĂ«r fĂ«mijĂ«t appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Inteligjenca Artificiale “pasuron” miliarderĂ«t/ Fitime kolosale pĂ«r bosĂ«t e teknologjisĂ« nĂ« SHBA

✇FaxWeb
By: Fax Web
26 December 2025 at 15:45

Një bum i fortë i tregut të aksioneve në sektorin e inteligjencës artificiale (AI) u ka shtuar më shumë se gjysmë trilioni dollarë pasurisë së miliarderëve amerikanë të teknologjisë gjatë vitit 2025, sipas të dhënave të publikuara nga Bloomberg.

Dhjetë drejtuesit dhe themeluesit kryesorë të disa prej kompanive më të mëdha teknologjike në botë kanë rritur pasurinë e tyre të përbashkët në rreth 2.5 trilionë dollarë, nga 1.9 trilionë dollarë një vit më parë.

Në krye të listës qëndron Elon Musk, njeriu më i pasur në botë, i cili ka përfituar ndjeshëm nga rritja e investimeve në inteligjencën artificiale. Pasuria e tij neto është rritur me gati 50%, duke arritur në 645 miliardë dollarë. Musk, i cili zotëron interesa edhe në kompaninë e AI-së xAI, u bë në tetor personi i parë në botë me një pasuri mbi 500 miliardë dollarë.

Ai renditet përpara bashkëthemeluesit të Google, Larry Page, dhe themeluesit të Amazon, Jeff Bezos. Pasuria e Page vlerësohet rreth 270 miliardë dollarë, ndërsa ajo e Bezos rreth 255 miliardë dollarë.

Një tjetër përfitues i madh nga bum-i i AI-së ishte Jensen Huang, drejtori ekzekutiv i prodhuesit të çipave Nvidia. Pasuria e tij u rrit me 41.8 miliardë dollarë, duke arritur në 159 miliardë dollarë. Nvidia, e cila prodhon çipa kyç për zhvillimin e inteligjencës artificiale, u bë në tetor kompania e parë në botë me vlerë tregu 5 trilionë dollarë.

Rritja e shpejtë e investimeve në AI ka nxitur gjithashtu shqetësime për një korrigjim të mundshëm të tregjeve financiare. Banka e Anglisë ka paralajmëruar se tregjet e aksioneve, veçanërisht ato të teknologjisë, janë të ekspozuara ndaj rrezikut nëse pritshmëritë për ndikimin e AI-së rezultojnë më pak optimiste.

Edhe pse sektori i teknologjisë dominon listën e përfituesve, rritje të ndjeshme të pasurisë kanë shënuar edhe figura të tjera të njohura globale. Bernard Arnault, drejtuesi i gjigantit të luksit LVMH, ka shtuar 28.5 miliardë dollarë në pasurinë e tij, ndërsa Amancio Ortega, themeluesi i Inditex dhe pronari i Zara-s, ka përfituar 34.3 miliardë dollarë, falë dividentëve rekord të grupit.

Përqendrimi gjithnjë e më i madh i pasurisë në duart e një elite shumë të vogël po rikthen në qendër të debatit çështjen e pabarazisë ekonomike dhe taksimit të pasurisë, ndërsa inteligjenca artificiale vijon të transformojë tregjet globale.

22:59 Samsung po përgatit një telefon të palosshëm me ekran më të gjerë

✇Gazeta Fjala
By: EL
25 December 2025 at 22:59

Samsung po përgatit për vitin e ardhshëm një telefon të palosshëm me ekran të gjerë.

Pas lajmeve se Apple po përgatit një iPhone Fold me ekran të brendshëm mjaft të gjerë, tani vijnë informacione të ngjashme edhe për Samsung.

Sipas njĂ« raporti tĂ« ri, Samsung po punon nĂ« njĂ« telefon tĂ« palosshĂ«m me ekran tĂ« brendshĂ«m OLED prej 7.6 inç, i cili do tĂ« ketĂ« raport tĂ« ekranit 4:3 – pra mĂ« i shkurtĂ«r dhe mĂ« i gjerĂ« se modeli aktual Galaxy Z Fold. Ky pajisje pritet tĂ« prezantohet vitin e ardhshĂ«m.

Madhësia dhe raporti i këtij ekrani janë të ngjashme me ato që pritet të ketë iPhone Fold në të ardhmen, për të cilin thonë se mund të ketë një ekran të brendshëm rreth 7.58 inç.

Raporti gjithashtu thotĂ« se ky model i ardhshĂ«m “wide fold” mund tĂ« ketĂ« edhe njĂ« **ekran “cover” tĂ« jashtĂ«m prej rreth 5.4 inç, si dhe mbĂ«shtetje pĂ«r karikim 25W. /e.t

22:14 OLED apo LCD? Testi tregon se cilët ekran janë më të besueshëm

✇Gazeta Fjala
By: EL
25 December 2025 at 22:14

Last Updated on 25/12/2025 by EL

NjĂ« studim dhe test disavjeçar ka treguar se OLED televizorĂ«t janĂ« mĂ« tĂ« besueshĂ«m se modelet klasike LCD, edhe pse shumĂ« pĂ«rdorues kishin shqetĂ«sime pĂ«r efektin “burn‑in” dhe jetĂ«gjatĂ«sinĂ« e panelit OLED.

Testi u realizua nga ekipi i faqes RTINGS, i cili gjatë një periudhe trevjeçare përdori në mënyrë të vazhdueshme më shumë se 100 televizorë të ndryshëm nga prodhues të ndryshëm dhe me teknologji të ndryshme, me rreth 18 000 orë punë për secilin pajisje.

Rezultatet treguan se shumica e televizorĂ«ve punuan mĂ« shumĂ« se 10 000 orĂ« pa probleme tĂ« mĂ«dha, ndĂ«rsa 20 pajisje u prishtĂ«n tĂ«rĂ«sisht. Shumica e kĂ«tyre ishin modele LCD, sidomos ato me ndriçim “edge‑lit”, qĂ« rezultuan tĂ« kenĂ« mĂ« shumĂ« defekte.

Nga ana tjetĂ«r, OLED televizorĂ«t – pĂ«rfshirĂ« WOLED dhe QD‑OLED – kishin mĂ« pak dĂ«shtime serioze, dhe ekspertĂ«t thonĂ« se mungesa e ndriçimit tĂ« pasmĂ« nĂ« OLED kontribuon nĂ« qĂ«ndrueshmĂ«ri mĂ« tĂ« madhe gjatĂ« pĂ«rdorimit afatgjatĂ«.

Sa i pĂ«rket markave, LG dhe TCL u dalluan si mĂ« tĂ« besueshmit, me numĂ«r minimal tĂ« pajisjeve qĂ« dĂ«shtuan gjatĂ« testit. TelevizorĂ«t Mini‑LED me Full‑Array Local Dimming (FALD) performuan mĂ« mirĂ« se LCD standardĂ«, por pĂ«rsĂ«ri nuk arrinin nivelin e besueshmĂ«risĂ« sĂ« ekraneve OLED.

Megjithatë, autorët e testit theksuan se çdo model u testua vetëm një herë, që do të thotë se rezultatet nuk mund të shihen si tregues absolut për cilësinë e gjithë serisë së një modeli të caktuar. /e.t

22:10 Festat nisin me Audi, marka sjell magjinë e festave përmes veturave legjendare

✇Gazeta Fjala
By: EL
25 December 2025 at 22:10

Last Updated on 25/12/2025 by EL

Audi zyrtarisht po futet në sezonin e festave.

Prodhuesi i veturave ndau së fundmi një video të shkurtër në Instagram në faqen Audi USA që e riimagjinon Rudolphin, drerin me hundë të kuqe , me vetura që lëvizin nëpër dëborë në vend të drerëve fluturues.

Klipi i titulluar ” LojĂ« pĂ«r festat, sipas mĂ«nyrĂ«s sĂ« Audi”, Ă«shtĂ« i mbushur me versione miniaturĂ« tĂ« disa prej automjeteve mĂ« ikonike tĂ« markĂ«s – vetura prodhimi, vetura garash e klasike.

Videoja hapet me një pamje nga afër të një Audi Q8 që del nga një garazh.

Nga aty, Q8 i bashkohen veturat e njohura si RS6 Avant, RS3 dhe A6 E-Tron.

Sigurisht, nuk do të dukej si një festë e mirëfilltë festive e Audi pa veturat legjendare të garave; Dakar, Quattron origjinal, R10 TDI dhe shumë të tjera.

Finalja i bashkon të gjitha.

Dhe nĂ«se po pyesni veten – jo, kjo nuk Ă«shtĂ« gjeneruar nga Al./e.t

KOMENT – PĂ«rse mbushja e tregut me automjete kineze alarmon EvropĂ«n?

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
25 December 2025 at 16:59

ROME, 25 dhjetor /ATSH/ – Pasi i kaloi dy dekada karrierĂ« tĂ« suksesshme duke prodhuar interiore pĂ«r markat kryesore botĂ«rore tĂ« automobilave, Tomasi, ish-menaxher i lartĂ« nĂ« njĂ« kompani shumĂ«kombĂ«she italiane, u largua nga industria e makinave nĂ« vjeshtĂ«n e vitit 2025.

“Mendoj se Ă«shtĂ« e mbaruar”, theksoi ai duke shpjeguar arsyen kryesore pse u largua nga biznesi.

“Industria ka marrĂ« fund”, shtoi Tomasi, i cili kĂ«rkoi qĂ« mbiemri i tij tĂ« mos pĂ«rdoret nĂ« kĂ«tĂ« tekst.

Industria e famshme evropiane e automobilave pĂ«rballet me rrezikun e njĂ« vĂ«rshimi automjetesh kineze me cilĂ«si tĂ« lartĂ« dhe çmime jashtĂ«zakonisht tĂ« ulĂ«ta – disa deri nĂ« 10.290 euro nĂ« tregje tĂ« caktuara – tĂ« cilat nisĂ«n tĂ« mbĂ«rrijnĂ« nĂ« kontinent veçanĂ«risht pas pandemisĂ« sĂ« Covid-19.

Ekspertët paralajmërojnë se ky fluks rrezikon një industri që për dekada ka shërbyer si shtylla kurrizore e prodhimit evropian.

Pavarësisht tarifave të vendosura nga Brukseli në vitin 2024, deri në 35 për qind për disa automjete elektrike (EV) kineze, përveç një takse importi prej 10 për qind, shitjet e automjeteve kineze në Evropë pothuajse u dyfishuan mes viteve 2024 dhe 2025.

Mbi gjysmë milioni modele kineze janë shitur vetëm në nëntë muajt e parë të këtij viti.

Gjiganti kinez i automjeteve elektrike, BYD, raportoi rritje vjetore të shitjeve prej 225 për qind, duke u bërë prodhuesi kryesor i automjeteve elektrike më i shitur në BE gjatë disa muajve të vitit 2025, pavarësisht tarifave.

Prodhues të tjerë i anashkaluan barrierat tregtare të BE-së për automjetet elektrike duke dërguar automjete me motorë me djegie të brendshme dhe hibride, të cilat nuk i nënshtrohen të njëjtave detyrime.

Industria automobilistike e KinĂ«s daton qĂ« nga vitet ‘50, por prodhuesit e saj pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« kanĂ« vuajtur nga reputacioni i cilĂ«sisĂ« sĂ« dobĂ«t dhe dizajnit tĂ« rĂ«ndomtĂ«, prandaj edhe industria e saj nuk lulĂ«zonte nĂ« botĂ«.

Por, kjo ka ndryshuar së fundmi.

Para se ekonomia botĂ«rore tĂ« ndalej nĂ« vitin 2020 pĂ«r shkak tĂ« pandemisĂ« sĂ« koronavirusit, Tomas thotĂ« se profesionistĂ«t teknikĂ« nĂ« industrinĂ« evropiane tĂ« automobilave i shpĂ«rfillnin markat kineze, duke thĂ«nĂ«: “janĂ« tĂ« tmerrshme, nuk dinĂ« tĂ« prodhojnĂ«. Do t’u duhen 20, 30, 40 vjet pĂ«r tĂ« arritur nivelin tonĂ« dhe deri atĂ«herĂ« ne do tĂ« jemi shumĂ« mĂ« pĂ«rpara”.

“Ajo qĂ« ndodhi Ă«shtĂ« se, praktikisht pĂ«r pesĂ« vjet, ata na tejkaluan”, tha ai.

“Tani makinat e tyre janĂ« vĂ«rtet tĂ« jashtĂ«zakonshme”.

Një stuhi e përsosur

Prodhuesit kinezë kanë gëzuar kamotshëm përparësi në kosto falë përdorimit të energjisë së lirë, kryesisht me bazë qymyri, si dhe një fuqie punëtore me fuqi minimale negociuese. Por së fundmi, një stuhi e përsosur faktorësh ka bërë të mundur që makinat kineze të kenë çmim shumë më të ulët se konkurrentët perëndimorë.

Si reagim ndaj pushtimit të Ukrainës nga Kremlini në vitin 2022, BE-ja ndaloi importet e çelikut nga Rusia. Kina, ndërkohë, ka rritur ndjeshëm importet e metaleve me cilësi të lartë nga ky vend.

Për më tepër, industria automobilistike kineze ka qenë në gjendje të shfrytëzojë rritjen e paparë të prodhimit gjatë dekadës së fundit. Industria e makinave në Kinë ishte më e madhja në botë qysh në vitin 2009, por prodhuesit ishin kryesisht të përqendruar në tregun e brendshëm të tejngopur.

Kjo ndryshoi kur luftërat e ashpra të çmimeve brenda Kinës i shtynë prodhuesit të shikonin jashtë. Në vitin 2023, Kina e tejkaloi Japoninë duke u bërë eksportuesi më i madh i makinave në botë, duke prodhuar dhjetëra milionë automjete çdo vit.

Dhe pastaj kemi subvencionet e dyshuara në këtë industri.

Kina e ka mohuar se i mbĂ«shtet prodhuesit e makinave, por njĂ« hetim i BE-sĂ« nĂ« vitin 2024 zbuloi se fondet publike ishin “tĂ« pranishme nĂ« tĂ« gjithĂ« zinxhirin e furnizimit”, nga minierat qĂ« nxjerrin lĂ«ndĂ«t e para deri te anijet qĂ« transportojnĂ« automjetet elektrike drejt EvropĂ«s.

Shtetet e Bashkuara, nĂ« vitin 2024, vendosĂ«n njĂ« tarifĂ« prej 100 pĂ«r qind mbi automjetet elektrike kineze, pasi hetimi i tyre arriti nĂ« pĂ«rfundimin se industria amerikane e automobilave po “dĂ«mtohej ndjeshĂ«m” nga disa modele tĂ« subvencionuara kineze.

Paul Bennet, partner drejtues në firmën këshilluese automobilistike Madox Square me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, i tha REL-it se hyrja rrufe e automjeteve kineze në tregun evropian mund të jetë me më shumë sesa thjesht biznes.

“NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, edhe pse pĂ«rfitimet ekonomike janĂ« tĂ« qarta, aspektet gjeopolitike tĂ« kĂ«saj strategjie nuk duhen anashkaluar”, tha ai.

“Sipas mendimit tim, ka gjasa qĂ« kjo tĂ« jetĂ« pjesĂ« e pĂ«rpjekjeve mĂ« tĂ« gjera tĂ« KinĂ«s pĂ«r tĂ« riformĂ«suar dinamikat ekonomike globale dhe pĂ«r tĂ« forcuar pozicionin e saj nĂ« skenĂ«n botĂ«rore”, sipas tij.

Derisa disa aktorĂ« tĂ« brendshĂ«m thonĂ« se Evropa ende mund tĂ« ketĂ« mundĂ«si pĂ«r t’u kundĂ«rpĂ«rgjigjur, koha po soset.

Mbrojtja ndaj tarifave

Sipas rregullave tĂ« tanishme tĂ« tregut, njĂ« automjet kinez i prodhuar brenda BE-sĂ« nuk do t’i nĂ«nshtrohej tĂ« njĂ«jtave tarifa si ato tĂ« importuara nga jashtĂ« bllokut. Prodhuesit kinezĂ« po lĂ«vizin shpejt pĂ«r tĂ« shfrytĂ«zuar kĂ«tĂ« kusht.

BYD i Kinës është në proces të ndërtimit të një fabrike prej 4.6 miliardë dollarësh në Hungari dhe, në Barcelonë, makinat tashmë po prodhohen nga ndërmarrja e përbashkët mes Ebro-EV Motors të Spanjës dhe markës kineze Chery, shkruan REL.   /os/

The post KOMENT – PĂ«rse mbushja e tregut me automjete kineze alarmon EvropĂ«n? appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Google mund të lejojë së shpejti ndryshimin e adresës së email-it

✇Sinjali
By: Elvira Bekteshi
25 December 2025 at 13:09

Google mund të sjellë së shpejti një ndryshim të shumëpritur për përdoruesit e tij: mundësinë për të ndryshuar adresën e email-it.

Aktualisht, pĂ«r tĂ« pĂ«rdorur shumicĂ«n e shĂ«rbimeve tĂ« Google – pĂ«rfshirĂ« Gmail, YouTube, Play Store nĂ« telefonĂ«t inteligjentĂ« Android dhe platforma tĂ« tjera – pĂ«rdoruesit duhet tĂ« identifikohen me adresĂ«n e tyre tĂ« email-it. NjĂ« adresĂ« Gmail Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« thelbĂ«sore, pasi shumica e pĂ«rdoruesve e pĂ«rdorin atĂ« pĂ«r tĂ« krijuar dhe menaxhuar llogari nĂ« platforma tĂ« ndryshme online.

Megjithatë, pavarësisht rëndësisë së saj, Google deri më tani nuk ka ofruar mundësinë për të ndryshuar emrin e përdoruesit ose adresën ekzistuese të Gmail-it. Kjo ka qenë prej vitesh një nga kërkesat më të shpeshta të përdoruesve.

Sipas raportimeve, kjo situatë mund të ndryshojë së shpejti. Google thuhet se po shqyrton mundësinë që përdoruesit të mund ta ndryshojnë adresën e tyre të email-it, por me kufizime të caktuara: ndryshimi do të lejohej vetëm një herë brenda 12 muajve dhe maksimumi tri herë në total.

Sinjali – aty ku e vĂ«rteta flet para lajmit!

/GazetaSinjali/

The post Google mund të lejojë së shpejti ndryshimin e adresës së email-it appeared first on Sinjali.

TAJVAN – Detyrim mikroçipi pĂ«r macet, gjoba deri nĂ« qindra dollarĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
25 December 2025 at 12:33

TAJVAN, 25 dhjetor /ATSH-AA/ – Sipas MinistrisĂ« sĂ« BujqĂ«sisĂ« tajvaneze, pronarĂ«t e maceve qĂ« nuk u vendosin mikroçip kafshĂ«ve tĂ« tyre shtĂ«piake mund tĂ« pĂ«rballen me gjoba deri nĂ« 15 mijĂ« dollarĂ« tajvanezĂ« (477 dollarĂ« amerikanĂ«).

Që nga viti 2008, Akti i Mbrojtjes së Kafshëve u ka kërkuar pronarëve të qenve të vendosin mikroçip dhe të regjistrojnë qentë e tyre, me gjoba që variojnë nga 3 mijë (95 dollarë) deri në 15 mijë dollarë tajvanezë për mosrespektim.

Ky rregull u zgjerua edhe pĂ«r pronarĂ«t e maceve nĂ« vitin 2025, pas njĂ« ndryshimi nĂ« rregulloren pĂ«r kafshĂ«t shtĂ«piake nĂ« dhjetor 2024. DĂ«nimet do tĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi mĂ« 1 janar 2026. QĂ« nga ajo datĂ«, pronarĂ«t e maceve qĂ« nuk i vendosin mikroçip kafshĂ«ve tĂ« tyre shtĂ«piake do tĂ« pĂ«rballen me tĂ« njĂ«jtat gjoba si pronarĂ«t e qenve dhe mund t’u jepet njĂ« afat pĂ«r t’u zbatuar.

Nëse nuk e bëjnë këtë, mund të aplikohen gjoba shtesë për çdo shkelje pasuese. Sipas regjistrimit më të fundit të kafshëve shtëpiake nga ministria i cili kryhet çdo dy vjet, në vitin 2023 në Tajvan kishte rreth 1.31 milion mace.

Deri në vitin 2024, rreth 146.430 mace shtëpiake u mikroçipuan përmes iniciativave vullnetare të udhëhequra nga grupet e të drejtave të kafshëve dhe ato mjedisore. Pas një viti fushate ndërgjegjësimi sipas rregulloreve të reja, ky numër u rrit në 164.388.

Kërkesa për mikroçipim synon të rrisë përgjegjësinë e pronarit, të zvogëlojë braktisjen dhe të parandalojë mbarështimin e paligjshëm, tha ministria. Kjo ndihmon në rritjen e shanseve për të gjetur kafshët e humbura shtëpiake dhe u mundëson autoriteteve të monitorojnë nëse kafshët janë sterilizuar apo kastruar.   /os/

The post TAJVAN – Detyrim mikroçipi pĂ«r macet, gjoba deri nĂ« qindra dollarĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

❌
❌