TAJVAN, 25 dhjetor /ATSH-AA/ – Sipas Ministrisë së Bujqësisë tajvaneze, pronarët e maceve që nuk u vendosin mikroçip kafshëve të tyre shtëpiake mund të përballen me gjoba deri në 15 mijë dollarë tajvanezë (477 dollarë amerikanë).
Që nga viti 2008, Akti i Mbrojtjes së Kafshëve u ka kërkuar pronarëve të qenve të vendosin mikroçip dhe të regjistrojnë qentë e tyre, me gjoba që variojnë nga 3 mijë (95 dollarë) deri në 15 mijë dollarë tajvanezë për mosrespektim.
Ky rregull u zgjerua edhe për pronarët e maceve në vitin 2025, pas një ndryshimi në rregulloren për kafshët shtëpiake në dhjetor 2024. Dënimet do të hyjnë në fuqi më 1 janar 2026. Që nga ajo datë, pronarët e maceve që nuk i vendosin mikroçip kafshëve të tyre shtëpiake do të përballen me të njëjtat gjoba si pronarët e qenve dhe mund t’u jepet një afat për t’u zbatuar.
Nëse nuk e bëjnë këtë, mund të aplikohen gjoba shtesë për çdo shkelje pasuese. Sipas regjistrimit më të fundit të kafshëve shtëpiake nga ministria i cili kryhet çdo dy vjet, në vitin 2023 në Tajvan kishte rreth 1.31 milion mace.
Deri në vitin 2024, rreth 146.430 mace shtëpiake u mikroçipuan përmes iniciativave vullnetare të udhëhequra nga grupet e të drejtave të kafshëve dhe ato mjedisore. Pas një viti fushate ndërgjegjësimi sipas rregulloreve të reja, ky numër u rrit në 164.388.
Kërkesa për mikroçipim synon të rrisë përgjegjësinë e pronarit, të zvogëlojë braktisjen dhe të parandalojë mbarështimin e paligjshëm, tha ministria. Kjo ndihmon në rritjen e shanseve për të gjetur kafshët e humbura shtëpiake dhe u mundëson autoriteteve të monitorojnë nëse kafshët janë sterilizuar apo kastruar. /os/
Arabia Saudite ka arritur një moment të rëndësishëm në fushën e qeverisjes së Inteligjencës Artificiale duke u renditur në vendin e parë në rajonin e Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut. Kjo arritje e pozicionon Mbretërinë jo vetëm si lidere rajonale, por edhe si një fuqi globale në ngritje në qeverisjen e inteligjencës artificiale.
Renditja e Arabisë Saudite në krye të rajonit në Indeksin e Gatishmërisë Qeveritare për Inteligjencën Artificiale 2025 përbën një hap të rëndësishëm në strategjinë e saj më të gjerë për t’u shndërruar në një shtet të mbështetur në teknologji. Indeksi, i përpiluar nga Oxford Insights, vlerëson gatishmërinë e 195 qeverive në mbarë botën për të adoptuar, rregulluar dhe përdorur inteligjencën artificiale në administratën publike dhe në proceset e politikëbërjes.
Në nivel botëror, Arabia Saudite renditet e shtata për qeverisjen e inteligjencës artificiale dhe e nënta për përdorimin e saj në sektorin publik. Këto rezultate e vendosin Mbretërinë mes qeverive me performancën më të fortë në disa dimensione kyçe, veçanërisht në aftësinë për të shndërruar strategjinë në kapacitet real institucional.
Në nivel global, Shtetet e Bashkuara mbeten vendi më i renditur, të mbështetura nga një sektor teknologjik dominues, ekosisteme kërkimore të avancuara dhe integrim të hershëm të inteligjencës artificiale si në sektorin publik ashtu edhe në atë privat. Pas tyre renditen vendet e Evropës Perëndimore, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Francën, Gjermaninë dhe Holandën, të cilat kombinojnë infrastrukturë të fortë digjitale me kuadro rregullatore dhe etike të zhvilluara.
Renditja e Arabisë Saudite sinjalizon se Mbretëria Saudite ka kaluar nga faza e aspiratës në atë të zbatimit konkret. Strategjitë kombëtare për inteligjencën artificiale po reflektohen gjithnjë e më shumë në mekanizma realë qeverisës dhe në kapacitete administrative funksionale. Pak shtete jashtë Perëndimit kanë arritur një progres të tillë në një periudhë kaq të shkurtër kohore.
Brenda rajonit MENA, Arabia Saudite qëndron qartësisht në krye. Emiratet e Bashkuara Arabe ndjekin nga afër. Katari ka rritur investimet në infrastrukturë të lidhur me inteligjencën artificiale, veçanërisht në qendra të dhënash me konsum të lartë energjie, por mbetet pas Arabisë Saudite dhe Emirateve në aspektin e gatishmërisë së përgjithshme qeveritare.
Pamja më e gjerë rajonale mbetet e pabarabartë. Shtetet e Gjirit dominojnë renditjet e gatishmërisë për inteligjencën artificiale, ndërsa shumë vende të Afrikës së Veriut dhe Levantit përballen me kapacitete institucionale të kufizuara, strategji digjitale të fragmentuara dhe infrastrukturë të pamjaftueshme të të dhënave. Lidershipi i Arabisë Saudite pasqyron kështu si përparimin e saj të shpejtë, ashtu edhe boshllëqet strukturore që vazhdojnë të ekzistojnë në rajon.
Në nivel global, gatishmëria për Inteligjencën Artificiale vazhdon të pasqyrojë struktura ekzistuese pushteti. Amerika e Veriut, e udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, kryeson në nivel rajonal, e ndjekur nga Evropa Perëndimore, e cila kombinon pjekuri teknologjike me kuadro gjithnjë e më të forta qeverisëse, përfshirë regjimin rregullator të Bashkimit Evropian për inteligjencën artificiale. Azia Lindore, veçanërisht Singapori, Koreja e Jugut dhe Japonia, ruan pozicione të forta globale përmes investimeve të drejtuara nga shteti, koordinimit publik privat dhe strategjive afatgjata digjitale.
Rezultati është një rend global gjithnjë e më multipolar në fushën e inteligjencës artificiale, ku ndikimi nuk përcaktohet vetëm nga inovacioni, por edhe nga aftësia për ta qeverisur teknologjinë në mënyrë të përgjegjshme dhe në shkallë të gjerë. Ngritja e Arabisë Saudite përshtatet plotësisht me këtë rend të ri. Ajo nuk zëvendëson liderët perëndimorë apo ata të Azisë Lindore, por i është bashkuar një grupi relativisht të vogël shtetesh që po formësojnë mënyrën se si inteligjenca artificiale qeveriset në sektorin publik.
Në krahasim me Arabinë Saudite dhe fuqitë kryesore globale, rajoni i Ballkanit, përfshirë Shqipërinë, mbetet në një fazë të hershme të integrimit të inteligjencës artificiale. Indekse të pavarura të gatishmërisë digjitale dhe inovative i rendisin vazhdimisht vendet e Ballkanit më poshtë, duke reflektuar kufizime infrastrukturore, mungesë të kapitalit njerëzor dhe dobësi institucionale. Shqipëria nuk shfaqet në Indeksin e Gatishmërisë Qeveritare për Inteligjencën Artificiale 2025, çka tregon sfida strukturore
Shqipëria tërhoqi përkohësisht vëmendje globale me emërimin e një ministri virtual të gjeneruar nga inteligjenca artificiale, të quajtur Diella, me detyrë mbikëqyrjen e disa aspekteve të prokurimit publik. Zyrtarja virtuale u shfaq madje edhe para parlamentit, në një seancë të bojkotuar nga opozita, duke e shndërruar nismën në një histori mediatike ndërkombëtare.
Megjithatë, simbolika u rënua shpejt me realitetin institucional. Vetëm tre muaj më vonë, Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar arrestoi drejtorin dhe zëvendësdrejtorin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, institucioni përgjegjës për infrastrukturën digjitale kritike, nën akuza të rënda për korrupsion dhe krim të organizuar. Rasti theksoi një mësim themelor të qeverisjes së inteligjencës artificiale: inovacioni teknologjik nuk mund të zëvendësojë integritetin institucional.
Ngritja e Arabisë Saudite në gatishmërinë për inteligjencën artificiale ka rëndësi jo sepse ajo ka tejkaluar fuqitë kryesore botërore, por sepse tregon se si një shtet mund të ndërtojë me shpejtësi kapacitete qeverisëse përmes vizionit strategjik, koordinimit të centralizuar dhe investimeve të qëndrueshme. Përvoja e Mbretërisë ngre pyetje me rëndësi shumë më të gjerë se rajoni MENA. A mund ekonomitë në zhvillim të përshpejtojnë gatishmërinë për inteligjencën artificiale duke e lidhur transformimin digjital me reforma të thella shtetërore? A do të vazhdojë dominimi perëndimor ndërsa qeverisja e inteligjencës artificiale bëhet po aq e rëndësishme sa vetë inovacioni? Dhe a mund rajone si Ballkani të kapërcejnë faza zhvillimi duke e integruar inteligjencën artificiale në modernizimin real të sektorit publik, dhe jo përmes gjesteve simbolike?
Ndërsa inteligjenca artificiale po riformëson konkurrueshmërinë ekonomike dhe kapacitetin shtetëror, indekse si Indeksi i Gatishmërisë Qeveritare për Inteligjencën Artificiale shërbejnë jo vetëm si renditje teknike, por edhe si tregues të prioriteteve strategjike kombëtare. Në këtë kuptim, Arabia Saudite ka kaluar qartësisht nga ambicia rajonale drejt relevancës globale, edhe pse hierarkia globale e fuqisë në inteligjencën artificiale mbetet kryesisht e pandryshuar./mxh
NJU DELHI, 24 dhjetor /ATSH-AFP/ – Agjencia hapësinore e Indisë lëshoi sot ngarkesën më të madhe orbitale deri më sot, një veprim që kryeministri Narendra Modi e cilësoi si një hap të rëndësishëm për sektorin hapësinor të vendit.
Raketa “LVM3-M6“ vendosi në orbitë satelitin e komunikimit “AST SpaceMobile”, të ndërtuar në SHBA.
Organizata Indiane e Kërkimeve Hapësinore, ISRO, tha se kjo ishte “ngarkesa më e madhe e lëshuar ndonjëherë nga toka indiane”.
Lëshimi i këtij sateliti përforcon programin ambicioz dhe me kosto të ulët të Indisë në hapësirë, teksa vendi planifikon një mision orbital pa ekuipazh dhe fluturime me njerëz në vitet e ardhshme.
Sateliti peshon 6 100 kilogramë dhe u lëshua me një version të modifikuar të raketës që India synon të përdorë për misionet e saj të ardhshme hapësinore.
India po synon një pjesë më të madhe të tregut global në rritje të satelitëve komercialë, ndërsa kompanitë e telefonisë, internetit dhe shërbimeve të tjera kërkojnë zgjerim dhe kapacitete më të avancuara komunikimi.
Kryeministri Modi tha se lëshimi shënon një moment krenarie në udhëtimin hapësinor të Indisë.
India ka njoftuar se synon të kryejë një mision orbital pa ekuipazh përpara fluturimit të parë me njerëz në 2027, ndërsa Modi ka shpallur edhe plane për dërgimin e një astronauti në Hënë deri në 2040-n./ /Ad.Ab./ a.jor.
NEVADA, 22 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Agjencia spaziale NASA ka humbur kontaktet me Maven, sondën e saj, e cila qëndroi në orbitën rreth Marsit për 11 vjet.
Gjatë jetës së saj të gjatë operative, Maven ka ndihmuar të kuptojmë mekanizmat që çuan në humbjen e deteve nga planeti i kuq me kalimin e kohës dhe ka siguruar komunikime me roverët Curiosity dhe Perseverance.
Agjencia amerikane hapësinore njoftoi humbjen e sinjalit më 6 dhjetor dhe teknikët e saj po punojnë për të rivendosur lidhjen.
I nisur në vitin 2013 dhe duke mbërritur në orbitën e Marsit në shtator 2014, Maven (Atmosfera e Marsit dhe Evolucioni i Paqëndrueshëm) synonte të studionte atmosferën e sipërme të planetit, jonosferën dhe ndërveprimin e tij me erën diellore.
Synimet e tij u arritën plotësisht: të dhënat e tij na kanë lejuar të kuptojmë se si uji në atmosferë largohet nga era diellore, si Marsi ka një lloj bishti magnetik dhe ka zbuluar një mekanizëm të ri që gjeneron aurorat polare.
Këto zbulime kanë treguar se si dy planetë shumë të ngjashëm, Marsi dhe Toka, kanë ndjekur dy rrugë të ndryshme në ruajtjen e kushteve të përshtatshme për jetën. /os/
PARIS, 22 dhjetor /ATSH-AA/ – Një glaciolog francez me përvojë ka paralajmëruar se akullnajat e Alpeve kanë humbur më shumë se gjysmën e vëllimit të tyre që nga fundi i shekullit të 19-të, duke theksuar ndikimin përshpejtues të ndryshimeve klimatike në vargmalin më të lartë të Evropës.
Në një intervistë si pjesë e raporteve speciale “Maja e Evropës: Alpet”, Sylvain Coutterand detajoi ndryshimet e thella që ndikojnë në rajonin e Alpeve të Francës. Ai theksoi një transformim të thellë në peizazhin e Alpeve.
Duke kujtuar vizitat e tij të verës së fëmijërisë në vitet 1970 dhe 1980 në Les Houches, një fshat në rajonin Auvergne-Rhone-Alpes pranë Chamonixit, ai tha se reshjet ishin të shpeshta, çdo dy ditë, duke mbajtur borën në lartësi të mëdha dhe duke lejuar akullnajat të përparojnë.
Sot, temperaturat në rritje janë shumë më të theksuara në vendpushimet e skive si në Chamonix të Francës dhe Zermatt të Zvicrës.
“Ndryshimi i klimës ndihet më intensivisht në male sesa gjetkë”, tha Coutterand.
Regjistrimet e temperaturës në Alpe datojnë që nga vitet 1880.
“Që nga fundi i shekullit të 19-të, akullnajat kanë humbur më shumë se 50 për qind të vëllimit të tyre”, theksoi ai.
Akullnajet e Alpeve filluan të tërhiqen nga shtrirjet e tyre maksimale të Epokës së Vogël të Akullnajeve rreth mesit të shekullit të 19-të, sipas rindërtimeve glaciologjike, me periudha të shkurtra stagnimi ose përparimi të përsëritur në shumë rajone gjatë viteve 1890, 1920 dhe 1970-1980.
Akullnajat në lartësi më të ulëta dhe ato më të vogla që atëherë janë zhdukur plotësisht.
– “Zhdukja e akullnajave po ndodh tani”
“Zhdukja e akullnajave po ndodh tani. Sipas modeleve, akullnajat ikonike si Mer de Glace mund të zhduken midis viteve 2060 dhe 2080. Jemi plotësisht në epokën e ndryshimeve klimatike, pa asnjë fund në horizont”, tha Coutterand.
Duke parë përpara, ai parashikoi sfida të rënda për prodhimin e energjisë hidroelektrike dhe për ftohjen e centraleve bërthamore për shkak të rrjedhës së reduktuar të ujit.
Vetëm në Luginën Chamonix, problemet e ardhshme të furnizimit me ujë duken të mëdha sapo akullnajat të zhduken. /os/
TIRANË, 22 dhjetor /ATSH/ Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike ka përmbyllur Maratonën Kombëtare të Sigurisë Kibernetike 2025, një iniciativë që u zhvillua përgjatë disa muajve, me qëllim identifikimin e talenteve të reja në nivel kombëtar.
AKSK njofton se maratona u organizua në tre kategori kryesore: Maratona për Universitetet dhe Shkollat Profesionale, Maratona për Vajzat dhe Gratë, si dhe Maratona Speciale për personat me nevoja të veçanta, duke reflektuar një qasje të gjerë dhe gjithëpërfshirëse. Formati i kësaj nisme ngjalli interes të lartë, me mbi 1000 aplikantë, prej të cilëve më shumë se 500 konkurrentë u përzgjodhën për të marrë pjesë aktive në fazat konkurruese.
Sipas AKSK, pjesëmarrësit u testuan përmes sfidave teknike të nivelit profesional, të implementuara dhe të administruara përmes platformës SimSpace, e financuar nga Departamenti Amerikan i Shtetit. Sfidat përfshinë analiza, menaxhim incidentesh, simulime proaktive, si dhe zgjidhje skenarësh me kompleksitet të lartë.
Në aktivitetin e finales së maratonës, organizuar nga Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike, Igli Tafa, Drejtor i Përgjithshëm i Autoritetit Kombëtar për Sigurinë Kibernetike, theksoi se Maratona Kombëtare e Sigurisë Kibernetike është një format që bashkon studentë të universiteteve, vajza dhe gra, si dhe persona me aftësi të kufizuara.
Ai nënvizoi se kjo maratonë shërben si një mekanizëm konkret për identifikimin e talenteve dhe ndërtimin e kapaciteteve profesionale, të domosdoshme për mbrojtjen e infrastrukturave kritike dhe të rëndësishme të informacionit në vend, si dhe për zhvillimin e sigurt të shërbimeve digjitale në vend.
Fituesit e Maratonës Kombëtare të Sigurisë Kibernetike 2025
Maratona për vajzat dhe gratë:
Vendi I: Ana Kaci
Vendi II: Adriana Roci
Vendi III: Irva Dafa
Maratona për studentët:
Vendi I: Earta Joca
Vendi II: Sidrit Zela
Vendi III: Orgito Leka
Vendi III: Firdeus Dikelari
Vendi III: Asim Lecini
Vendi III: Emanuel Dervishi
Vendi III: Abdurrahman Sejta
Vendi III: Arkel Lahi
Maratona speciale për persona me aftësi të kufizuara:
Vendi I: Dorina Olldashi
Vendi II: Erblin Karaj
Vendi III: Alvaro Dunja
Maratona për Universitetet:
Vendi I: Akademia e Forcave të Armatosura
Vendi II: Fakulteti i Teknologjisë së Informacionit
ROMË, 22 dhjetor /ATSH-AFP/ – Autoriteti Italian i Konkurrencës (AGCM) njoftoi sot se ka gjobitur kompaninë ”Apple” me më shumë se 98,6 milionë euro për “abuzim me pozicionin dominues”.
Sipas autoritetit italian, ”Apple” shkel ligjin e konkurrencës në tregun e zhvilluesve të aplikacioneve, thuhet në një deklaratë.
“Në këtë treg, ‘Apple’ mban një pozicion absolut dominues përmes App Store-it të saj”, deklaroi AGCM.
Autoriteti italian shtoi më tej se ”Apple” vendosi kushte tepër kufizuese në lidhje me privatësinë e përdoruesit në aspektin e konkurrencës së aplikacioneve.
”Këto kushte të vendosura nga ‘Apple’ janë të njëanshme, shkelin interesat e partnerëve të biznesit të ‘Apple’ dhe janë joproporcionale me objektivin e mbrojtjes së privatësisë”, deklaroi autoriteti italian i konkurrencës.
”Apple”, nga ana e saj, tregoi në një njoftim për shtyp se “nuk pajtohet fuqimisht me vendimin e autoritetit italian të konkurrencës” dhe njoftoi se do ta apelojë vendimin.
Kompania pohon se rregullat e saj të mbrojtjes së privatësisë “zbatohen në mënyrë të barabartë për të gjithë zhvilluesit, përfshirë ‘Apple’, dhe janë miratuar nga klientët dhe autoritetet e mbrojtjes së të dhënave në të gjithë botën”./ a.jor.
Zhvillimi i inteligjencës artificiale (IA) po ndryshon rrënjësisht mënyrën se si punojmë dhe jetojmë. Automatizimi i proceseve, analizimi i të dhënave dhe përdorimi i algoritmeve inteligjente po bëhen pjesë e përditshme e shumë industrive.
Ndërsa disa profesione rrezikojnë të zëvendësohen nga teknologjia, ekspertët theksojnë se IA krijon edhe mundësi të reja punësimi. Profesione të lidhura me programimin, analizën e të dhënave dhe menaxhimin e sistemeve inteligjente janë gjithnjë e më të kërkuara.
Sfida kryesore mbetet përshtatja e fuqisë punëtore me këto ndryshime. Investimi në arsim dhe trajnime teknologjike është thelbësor për të siguruar një tranzicion të suksesshëm drejt së ardhmes digjitale./KM
Automjeti më i shitur në Amerikë vitin e kaluar nuk ishte një crossover ose një makinë elektrike – ishte Ford F-150.
Ford shiti më shumë se 765,000 njësi të kamionçinës së saj kryesore dhe është në ritëm për numra të ngjashëm në vitin 2025.
Por, ndërsa F-150 dominon në nivel kombëtar, jo të gjithë amerikanët ngasin kamionçina (megjithatë, shumë prej tyre ngasin).
Një ndarje e re shtet-për-shtet nga MotorTrend tregon se, ndërsa kamionçinat ende sundojnë zemrën e vendit, crossover-ët lulëzojnë në zona të dendura metropolitane dhe automjetet elektrike janë ende jashtëzakonisht të njohura në perëndim.
Studimi analizoi të dhënat e shitjeve për të përcaktuar automjetin më të popullarizuar në secilin shtet të SHBA-së.
Disa shtete – si Oklahoma dhe Teksasi – nuk mund të ngopen me Ford F-150.
Të tjerë, përfshirë Floridën dhe Xhorxhian, favorizojnë Toyota RAV4. Dhe në Havai, Tacoma e mesme e Toyota-s mbetet padyshim favoriti.
Ja si duket ndarja e plotë:
Honda CR-V — Connecticut, Delaware, Illinois, Indiana, Maryland, Minnesota, New York, North Carolina, Ohio, Pennsylvania, South Carolina, Virginia, Wisconsin
Ford F-150 — Kansas, Louisiana, Michigan, Mississippi, Missouri, Montana, Nebraska, New Mexico, North Dakota, Oklahoma, South Dakota, Texas, Wyoming
Toyota RAV4 — Florida, Georgia, Idaho, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Oregon, Rhode Island, Vermont
Tesla Model Y — Arizona, California, Colorado, Nevada, New Jersey, Utah, Washington
Chevrolet Silverado 1500 — Alaska, Iowa, Kentucky, West Virginia
Nissan Rogue — Tennessee
Toyota Camry — Alabama
GMC Sierra 1500 — Arkansas
Toyota Tacoma — Havai
Honda CR-V përfundoi e katërta në përgjithësi në listën e automjeteve më të shitura në Amerikë në vitin 2024, por ajo ka një performancë shumë më të lartë se sa duhet në disa nga shtetet më të populluara të vendit.
Illinois, Minesota, Nju Jorku dhe Pensilvania – të gjitha me qytete të mëdha – rendisin CR-V si zgjedhjen e tyre.
Ndërkohë, F-150 lulëzon aty ku dobia ka më shumë rëndësi. Në shtete si Michigan, Montana, Oklahoma dhe Teksas, blerësit i japin përparësi kapacitetit të tërheqjes, ngarkesës dhe aftësisë për ngasje në terren malore – fusha ku një kamionçinë me madhësi të plotë ende mbretëron.
Crossover-i më i popullarizuar i Amerikës, Toyota RAV4, gjen pikëmbështetjen e tij më të fortë në shtete si Florida dhe Xhorxhia, ku udhëtimet e gjata, ngarja në autostradë dhe trafiku i dendur janë pjesë e jetës së përditshme.
Tesla Model Y dominon në shtatë shtete, duke përfshirë Kalifornian, Koloradon dhe Uashingtonin, ku miratimi i automjeteve elektrike është më i fortë dhe infrastruktura e karikimit është më e zhvilluar.
Në fund të listës janë katër automjete që pretendojnë vetëm një shtet secila. Nissan Rogue kryeson në Tenesi, ku ndodhet selia qendrore e Nissan.
Toyota Camry kryeson Alabama-n, një shtet tjetër me rrënjë të thella prodhimi. GMC Sierra 1500 kryeson në Arkansas, ndërsa Tacoma e quan Havai shtëpi.
Edhe pse kamionçinat janë ende jashtëzakonisht të popullarizuar, të dhënat vërtetojnë se gjëra të tilla si vendndodhja, popullsia dhe infrastruktura luajnë të gjitha një rol në përcaktimin e asaj që ngasin amerikanët.
Pra, edhe pse një automjet kryeson listat e shitjeve të përgjithshme, ai ndryshon në mënyrë dramatike nga shteti në shtet. /e.t
Vitin tjetër, iPhone 18 — sipas raportimeve — do të lansojë vetëm modelet Pro dhe Pro Max, potencialisht së bashku me iPhone-in e palosshëm .
iPhone 18 Pro, sipas një rrjedhjeje të re informacioni, tashmë ka filluar të hyjë në fazat e prodhimit, me Apple që ndoshta po shqyrton një iPhone 18 Pro të montuar plotësisht para fundit të shkurtit të vitit të ardhshëm.
Vendimi për t’i dhënë dritën e gjelbër prodhimit masiv të iPhone 18 kaq shpejt është i habitshëm, por jo krejtësisht i papritur, duke pasur parasysh atë që dihet rreth telefonit.
iPhone 18 Pro do të duket mjaft i ngjashëm me iPhone 17 Pro.
Pra, thuhet se ka pak dallim vizual midis dy brezave, sesa pritej.
Hyrja në prodhim masiv së shpejti mund t’i sjellë dobi Apple në një mënyrë: do t’i lejojë kompanisë të testojë plotësisht zgjedhjen e saj të re të dizajnit për iPhone 18 Pro.
Me sa duket, megjithëse pjesa e jashtme është kryesisht e paprekur, sensorët e Face ID po zhvendosen nën ekranin e telefonit. /e.t
Forcat ukrainase pranë Bakhmutit kanë transformuar një BMW E38 Seria 7 në një sistem të improvizuar raketash me lëshim të shumëfishtë (MLRS).
Rezultati është një “veturë-MLRS” me pamje të çuditshme, por çuditërisht efektive, që qëllon me breshëri dhe më pas “zhduket”.
Në vend që të mbështetej vetëm në artilerinë e rëndë konvencionale, Brigada e 114-të e Mbrojtjes Territoriale e Ukrainës e ndryshoi përdorimin e një automjeti civil në diçka që mund të hedhë raketa drejt pozicioneve të armikut dhe më pas të largohet me nxitim për të shmangur mbikëqyrjen nga dronë rusë.
Vetura është e lyer në të hirtë dhe të gjelbër, duke u përzier me peizazhin.
Në një zonë lufte ku çdo avantazh ka rëndësi, edhe një zgjidhje e çuditshme si një BMW e armatosur me raketë mund të jetë pjesë e luftës. /e.t
Një Ferrari 250 GTO e vitit 1962, i mirëmbajtur në mënyrë perfekte dhe plotësisht e parestauruar, është në shitje.
Ylli i ankandeve Mecum që zhvillohen në Kissimmee, Florida, nga 6 deri më 18 janar, mund të kalojë 60 milionë euro.
Pse kaq shumë?
Kjo veturë specifike – numri i shasisë 3729GT – vesh ngjyrën e rrallë “Special White” të Ferrarit.
Është një model unik, jo vetëm për shkak të ngjyrës, por edhe për historinë e të shquar të garave dhe gjendjen e përsosur.
250 GTO konsiderohet nga shumë si Ferrari përfundimtar.
I prodhuar në pak më pak se 40 njësi midis viteve 1962 dhe 1964, u krijua posaçërisht për Kampionatin Ndërkombëtar GT, duke kombinuar aerodinamikën e rafinuar me mekanikën tashmë legjendare.
Nën kapakun prej alumini të zhvilluar në Ferrari dhe të punuar nga Scaglietti ndodhet motori V-12 Type 168/62 Comp i aftë të arrijë rreth 300 kuaj fuqi.
I shoqëruar me një transmision manual me pesë shpejtësi, ky motor siguronte performancë të jashtëzakonshme për kohën, të kombinuar me qëndrueshmëri thelbësore në garat me distanca të gjata.e.t
Shumë njerëz pyesin veten pse një gabim i vogël apo një moment i sikletshëm mund të mbetet në mendje për vite, ndërsa ngjarjet pozitive harrohen më shpejt. Shkenca ka një shpjegim: truri është i programuar të mbajë mend përvojat që lidhen me rrezik ose turp, si një mekanizëm mbrojtës.
Këto kujtime aktivizojnë zona të veçanta të trurit që lidhen me emocionet, duke i bërë ato më të forta dhe më të qëndrueshme. Psikologët sugjerojnë se mënyra më e mirë për t’i zbutur këto kujtime është pranimi dhe rishikimi i tyre me perspektivë më realiste, duke kuptuar se shumica e njerëzve nuk i mbajnë mend gabimet tona aq sa mendojmë./KM
Këtë verë, ndërsa bota mblidhet për të festuar Kupën e Botës 2026, tifozët mund të luajnë një lojë simulimi futbolli FIFA ekskluzivisht në Netflix Games.
Loja, e zhvilluar dhe publikuar nga Delphi Interactive, u lejon anëtarëve të Netflix të përjetojnë emocionin dhe dramën e turneut në formën e saj më të pastër – në një format që është i shpejtë për t’u mësuar dhe emocionues për t’u zotëruar për këdo që merr pjesë.
Plus, mund të luani vetëm ose me miqtë në internet: E tëra çfarë ju nevojitet është Netflix dhe telefoni juaj.
“FIFA është shumë e emocionuar që do të bashkëpunojë me Netflix Games dhe Delphi Interactive përpara Kupës së Botës FIFA 2026. Ky bashkëpunim i madh është një moment kyç në angazhimin e FIFA-s ndaj inovacionit në hapësirën e lojërave të futbollit, e cila aspiron të arrijë miliarda tifozë futbolli të të gjitha moshave kudo në botë. Loja jonë e riimagjinuar shënon vërtet fillimin e një epoke të re të futbollit digjital. Do të jetë në dispozicion falas për anëtarët e Netflix dhe është një hap i madh historik për FIFA-n”, tha presidenti i FIFA-s, Gianni Infantino.
“Futbolli është gjëja më e madhe në botë”, tha Casper Daugaard, themelues dhe drejtor ekzekutiv i Delphi Interactive.
“Misioni ynë është i thjeshtë: Ta bëjmë FIFA-n lojën më argëtuese, më të arritshme dhe globale të futbollit të krijuar ndonjëherë.”
Miliona njerëz tashmë e shikojnë Netflix në televizorët e tyre, dhe tani mund të luajnë edhe lojëra aty.
Loja e re FIFA do t’u bashkohet titujve të publikuar së fundmi si pjesë e një grupi lojërash që anëtarët e Netflix mund t’i gjejnë në televizorët e tyre, së bashku me shfaqjet dhe filmat e tyre të preferuar, duke përdorur telefonat si kontrollues. /e.t
Pronari kinez i TikTok, ByteDance, ka nënshkruar një marrëveshje me investitorët për të drejtuar biznesin në SHBA.
Por çfarë do të thotë kjo për mbi 170 milionë amerikanë që përdorin aplikacionin?
Çelësi mund të qëndrojë në mënyrën se si menaxhohet algoritmi i rekomandimeve të TikTok, “kur ndërron duar”.
Eksperti i industrisë së rrjeteve sociale, Matt Navarra, tha se pyetja nuk do të jetë nëse TikTok do të mbijetojë, por “cili version i TikTok do të mbijetojë”.
Aktualisht, sistemi i TikTok varet nga sasi të mëdha të të dhënave globale dhe reagimeve, të cilat mund të ndryshojnë rekomandimet në një çast.
Sipas kushteve të marrëveshjes, algoritmi i TikTok, i cili do të licencohet nga investitori Oracle, do të ritrajnohet duke përdorur të dhënat e përdoruesve amerikanë.
Navarra tha se kjo mund ta bëjë aplikacionin të ndihet “më i sigurt dhe më i qëndrueshëm”, por gjithashtu e lë atë në rrezik “të bëhet më pak thelbësor nga ana kulturore” si rezultat.
“Fuqia e TikTok ka ardhur gjithmonë nga ndjenja e pak jashtë kontrollit – përmbajtje e çuditshme, e veçantë, e pakëndshme, ndonjëherë politikisht e mprehtë”, tha ai.
“Nëse fillon t’i zbutësh ato skaje, nuk ndryshon vetëm moderimin. Mendoj se ndryshon edhe rëndësinë e tij”, shtoi eksperti.
Nëse versioni amerikan do të ndryshojë nga TikTok-u që shumë njerëz e njohin dhe e përdorin tashmë, mund të varet gjithashtu nga fakti nëse ai merr “të gjitha veçoritë e reja, përditësimet e sigurisë dhe përmirësimet e platformës” sapo të marrë versionin ndërkombëtar, sipas gazetarit të teknologjisë, Will Guyatt.
Dhe ekspertja e informatikës Kokil Jaidka nga Universiteti Kombëtar i Singaporit tha se priste që gjërat që e bëjnë platformën popullore – siç janë videot e shkurtra – ka të ngjarë të “mbeten të paprekura” pasi këto karakteristika nuk varen nga algoritmi.
Ajo tha se ndryshimet mund të jenë më delikate dhe graduale, varësisht nëse të dhënat më të ngushta të versionit amerikan “të izoluar” mund të përputhen me shtrirjen globale të aplikacionit.
Për përdoruesit, tha ajo, kjo do të thotë në praktikë se algoritmi amerikan mund të “mbetet prapa në personalizim” dhe t’i duhet më shumë kohë për t’u përshtatur me përmbajtjen virale. /e.t
TIRANË, 20 dhjetor/ATSH/ Agjencia Telegrafike Shqiptare (ATSH), institucioni i parë i shtypit të shkruar në Shqipëri, ka ndërmarrë një nga proceset më të rëndësishme për ruajtjen e trashëgimisë mediatike dhe historike të vendit: digjitalizimin dhe indeksimin e arkivës së saj fotografike.
Arkiva e ATSH-së, me mbi 300 mijë fotografi dhe negativë filmikë, përbën një pasuri të rrallë dhe një dokumentim unik të të gjitha etapave nëpër të cilat ka kaluar vendi ynë. Ky fond fotografik është njëkohësisht dëshmi e punës së palodhur dhe profesionale të brezave të fotoreporterëve të ATSH-së, të cilët kanë fiksuar në imazh momentet kyçe të historisë shqiptare.
Nisja e këtij procesi shënon një hap thelbësor për ruajtjen afatgjatë të kujtesës historike dhe vizuale të Shqipërisë, si një proces dokumentimi dhe reflektimi mbi të gjitha etapat e historisë së vendit.
Prej vitesh, ky fond i paçmueshëm ndodhej në kushte të papërshtatshme ruajtjeje dhe ishte realisht në rrezik shkatërrimi. Fotografi dhe negativë të rrallë, të ekspozuar ndaj lagështirës, amortizimit dhe kalimit të kohës, po degradonin gradualisht, duke rrezikuar humbjen e një pjese të pazëvendësueshme të historisë kombëtare.
Ndërhyrja për shpëtimin e arkivës nuk ishte më një zgjedhje, por një domosdoshmëri. Digjitalizimi i arkivës fotografike të ATSH-së përfaqëson sot një ndërhyrje të drejtë, të përgjegjshme dhe të kryer me standarde profesionale, që synon jo vetëm ndalimin e degradimit, por edhe rikthimin e dinjitetit të një pasurie kombëtare të lënë për vite me radhë në kushte të papranueshme.
Ruajtja, sistemimi dhe shpëtimi i këtij fondi ka qenë një nga prioritetet kryesore të drejtoreshës së përgjithshme të ATSH-së, Valbona Zhupa, e cila ka vënë në qendër të vëmendjes mbrojtjen e arkivës si një detyrim institucional ndaj historisë dhe brezave që vijnë.
“Arkiva fotografike e ATSH-së është një pasuri kombëtare me vlerë të jashtëzakonshme dokumentare. Për vite me radhë, një pjesë e këtij fondi është përballur me rrezikun e degradimit. Ndërhyrja për digjitalizimin e saj ishte e domosdoshme për të garantuar ruajtjen afatgjatë, sistemimin profesional dhe aksesin e kontrolluar të këtij materiali, në funksion të publikut, studiuesve dhe brezave të ardhshëm”, u shpreh Zhupa.
Materialet e fazës së parë të digjitalizimit po i nënshtrohen skanimit profesional, për t’u pasuar nga një proces i detajuar inventarizimi dhe indeksimi. Digjitalizimi i arkivës nuk synon vetëm mbrojtjen e materialeve origjinale, por edhe modernizimin e mënyrës së menaxhimit dhe shfrytëzimit të tyre.
Pas përfundimit të kësaj faze, ATSH do të vijojë me një tjetër etapë të rëndësishme, atë të publikimit online të arkivës fotografike. Ky hap do t’i japë mundësi publikut të gjerë, studiuesve, historianëve, gazetarëve dhe institucioneve të kenë akses në një fond të pasur imazhesh me vlera të veçanta historike dhe kulturore.
Publikimi online i arkivës së ATSH-së do ta shndërrojë këtë fond në një burim të rëndësishëm referimi për studime, dokumentarë, botime dhe projekte kërkimore, duke kontribuar në forcimin e kujtesës kolektive dhe në ruajtjen e historisë shqiptare përmes imazhit.
Me këtë projekt, ATSH hedh një hap të rëndësishëm drejt digjitalizimit dhe përafrimit me standardet bashkëkohore të arkivimit mediatik, duke garantuar që trashëgimia vizuale e Shqipërisë të ruhet, të dokumentohet dhe t’u përcillet brezave të ardhshëm.
LONDËR, 19 dhjetor /ATSH-AA/ – Përhapja e gjerë e inteligjencës artificiale ka të ngjarë të zhvendosë njerëzit nga vendet e punës në një mënyrë ashtu si gjatë Revolucionit Industrial, paralajmëroi guvernatori i Bankës së Anglisë, ndërsa rriten shqetësimet në lidhje me ndikimin e teknologjisë tek të rinjtë që hyjnë në tregun e punës.
Andrew Bailey tha se Mbretëria e Bashkuar duhet të ketë “trajnimin, arsimimin (dhe) aftësitë e nevojshme” për të ndihmuar punëtorët të kalojnë në punë që përdorin inteligjencën artificiale.
Duke folur për BBC Radio 4, Bailey tha se njerëzit që kërkojnë punë do të gjenin punë “shumë më lehtë” nëse do t’i kishin këto aftësi.
Megjithatë, ai paralajmëroi se inteligjenca artificiale mund ta bëjë më të vështirë për profesionistët më të rinj dhe pa përvojë të sigurojnë role të nivelit fillestar.
“Duhet të mendojmë: çfarë po i bën kjo rrjedhës së njerëzve? A po e ndryshon apo jo?” tha ai duke shtuar se “mendoj se nëse janë njerëz që punojnë me inteligjencën artificiale, nuk jam i sigurt nëse do ta ndryshojë rrjedhën e punës, por mendoj se kemi të drejtë ta kemi parasysh këtë pikë”.
AI po integrohet gjithnjë e më shumë në të gjithë ekonominë, duke i mundësuar kompjuterëve të përpunojnë sasi të mëdha të dhënash, të identifikojnë modele dhe të ndjekin udhëzime komplekse.
Ndërsa shumë e shohin potencialin e saj për të rritur produktivitetin, ka frikë në rritje për efektin e saj në vende pune.
Shifrat zyrtare të publikuara këtë javë treguan se shkalla e papunësisë në Mbretërinë e Bashkuar u rrit në 5,1 për qind në tre muajt deri në tetor, me të rinjtë që u goditën më rëndë.
Zyra për Statistikat Kombëtare raportoi se numri i të papunëve të moshës 18-24 vjeç u rrit me 85 000 gjatë kësaj periudhe, rritja më e madhe që nga nëntori i vitit 2022.
Disa kritikë kanë fajësuar rritjet e pagës minimale dhe taksat më të larta për shkak se i kanë bërë firmat më të ngurruara për të punësuar staf të ri.
Të tjerë pohojnë se inteligjenca artificiale po e zvogëlon tashmë nevojën për punëtorë të nivelit fillestar, veçanërisht në profesione të tilla si drejtësia, kontabiliteti dhe administrata./ /os/
UASHINGTON, 19 dhjetor /ATSH/ – Pronari kinez i TikTok-ut, ByteDance, ka nënshkruar një marrëveshje me investitorët për të drejtuar biznesin e tij në SHBA, sipas BBC.
Por, çfarë do të thotë kjo për mbi 170 milionë amerikanë (ose të paktën kështu pretendon platforma e mediave sociale) që përdorin aplikacionin?
Çelësi mund të qëndrojë në mënyrën se si menaxhohet algoritmi i rekomandimeve të TikTok-ut – sistemi i fuqishëm që kuron faqen “Për ty” të platformës për të parashikuar përmbajtjen që mund të shikoni – kur ajo ndërron duar.
Eksperti i industrisë së mediave sociale, Matt Navarra, i tha BBC-së se pyetja nuk do të jetë nëse TikTok do të mbijetojë, por “cili version i TikTok do të mbijetojë”.
Aktualisht, sistemi i TikTok varet nga sasi të mëdha të dhënash globale, të cilat mund të ndryshojnë rekomandimet në një çast.
Sipas kushteve të marrëveshjes, algoritmi i TikTok-ut, i cili do të licencohet nga investitori Oracle, do të ritrajnohet në të dhënat e përdoruesve amerikanë.
Navarra tha se kjo mund ta bëjë aplikacionin të ndihet “më i sigurt dhe më i fortë”, por gjithashtu e lë atë në rrezik të “bëhet më pak thelbësor nga ana kulturore” si rezultat.
“Fuqia e TikTok ka ardhur gjithmonë nga ndjesia paksa jashtë kontrollit – përmbajtje e çuditshme, e veçantë, e pakëndshme, ndonjëherë politikisht e mprehtë për këdo tjetër ose para se të shkojë diku tjetër”, tha ai.
“Nëse filloni t’i zbutni ato, nuk ndryshoni vetëm moderimin. Mendoj se ndryshoni rëndësinë e tij”, theksoi ai.
Nëse versioni amerikan do të ndryshojë nga TikTok që shumë njerëz e njohin dhe e përdorin tashmë, mund të varet gjithashtu nëse ai merr “të gjitha veçoritë e reja, përditësimet e sigurisë dhe përmirësimet e platformës” sapo të marrë versionin ndërkombëtar, tha gazetari i teknologjisë Will Guyatt për BBC.
Dhe ekspertja e informatikës, Kokil Jaidka nga Universiteti Kombëtar i Singaporit tha se priste që gjërat që e bëjnë platformën popullore – të tilla si videot e saj të shkurtra dhe blerjet – ka të ngjarë të “qëndrojnë të paprekura” pasi këto veçori nuk varen nga algoritmi.
Ajo tha se ndryshimet mund të jenë më delikate dhe graduale, varësisht nëse të dhënat më të ngushta të versionit amerikan “të izoluar” mund të përputhen me shtrirjen globale të aplikacionit.
“Nëse TikTok operon me një version të licencuar ose pjesërisht të holluar të algoritmit të tij të rekomandimeve, disa nga pikat e verbëra të sistemit mund të fillojnë të kenë më shumë rëndësi”, tha ajo./ a.jor.
Login
