Kapiteni i Sunderlandit, Granit Xhaka, ka treguar edhe një herë anën e tij njerëzore jashtë fushës, duke dhënë mbështetje morale për një tifoz të klubit, i cili humbi babanë.
Në muajin prill, Ross Appleby, një përkrahës ikonë i Sunderlandit, vdiq pas një sëmundjeje të rëndë. Djali i tij, Ray, kishte shprehur dhimbjen për humbjen e babait përmes një postimi në TikTok, duke përmendur edhe rikthimin e Sunderlandit në Liga Premier dhe paraqitjet e shkëlqyera të skuadrës këtë sezon.
MegjithatĂ«, ai nuk e kishte pritur reagimin e kapitenit tĂ« ekipit. NĂ« postimin e Rayt, Granit Xhaka la njĂ« koment tĂ« fuqishĂ«m dhe emocionues:âNe do tĂ« luftojmĂ« pĂ«r tĂ« nĂ« çdo ndeshjeâ.
Mesfushori shqiptar, i cili iu bashkua Sunderlandit këtë verë nga Bayer Leverkusen, pritet të motivojë edhe bashkëlojtarët për ndeshjen e radhës ndaj Leedsit në Premier League.
Xhaka ka kaluar më parë shtatë vite te Arsenali dhe katër sezone te Borussia Monchengladbach.
Autoritetet e Venezuelës kanë njoftuar lirimin e 99 personave që u arrestuan gjatë protestave pas zgjedhjeve presidenciale të vitit 2024. Megjithatë, organizatat për të drejtat e njeriut dyshojnë se numri i të liruarve mund të jetë më i vogël se sa ai i raportuar nga qeveria.
Protestat shpërthyen pas shpalljes së presidentit Nicolas Maduro si fitues i zgjedhjeve. Shumë qytetarë nuk pranuan rezultatin dhe dolën në rrugë në Karakas dhe qytete të tjera, duke protestuar dhe bllokuar rrugët.
Sipas qeverisë, gjatë këtyre protestave u arrestuan rreth 2.000 persona, përfshirë edhe të mitur.
Shtetet e Bashkuara kanë rritur presionin ndaj qeverisë së Maduros, duke shtuar praninë ushtarake në rajon dhe duke ndërmarrë masa ekonomike. Presidenti amerikan Donald Trump ka deklaruar se do të ishte më mirë që Maduro të largohej nga pushteti. Autoritetet zgjedhore dhe Gjykata e Lartë e Venezuelës kanë konfirmuar fitimin e Maduros, ndërsa protestat kishin për qëllim kundërshtimin e këtij rezultati.
Presidenti amerikan Donald Trump deklaroi se ai do të jetë personi që do të japë fjalën e fundit për një marrëveshje paqeje midis Rusisë dhe Ukrainës.
NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r Politico, Trump tha se pavarĂ«sisht propozimeve qĂ« mund tĂ« sjellĂ« presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky gjatĂ« takimit tĂ« tyre nĂ« Mar-a-Lago tĂ« dielĂ«n, âai nuk ka asgjĂ« derisa Trump ta miratojĂ«â.
âKĂ«shtu qĂ« do tĂ« shohim se çfarĂ« kaâ, shtoi Trump.
Zelensky kishte prezantuar mĂ« parĂ« njĂ« plan paqeje prej 20 pikash, i cili parashikon krijimin e njĂ« zone tĂ« demilitarizuar, me kushtin kryesor qĂ« Rusia tĂ« tĂ«rheqĂ« forcat nga njĂ« pjesĂ« e territoreve nĂ« Donetsk. ZyrtarĂ«t ukrainas e pĂ«rshkruan planin si njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r âtĂ« treguar fleksibilitet pa lĂ«shuar territorâ.
Trump u shpreh optimist pĂ«r takimin me Zelenskyn, duke thĂ«nĂ«: âMendoj se do tĂ« shkojĂ« mirĂ« me tĂ«. Mendoj se do tĂ« shkojĂ« mirĂ« me Vladimir Putinin.â Ai gjithashtu shtoi se âdo tĂ« flasĂ« me udhĂ«heqĂ«sin e RusisĂ« sĂ« shpejtiâ.
Sipas pritshmërive, takimi i së dielës do të përqendrohet te garancitë e sigurisë, menaxhimi i centralit bërthamor Zaporizhzhia, dhe kontrolli territorial i Donbasit, që Moska e ka pretenduar.
Për të hyrë në Kosovë, bashkëvendësit po presin vetëm deri në dhjetë minuta.
Sipas të dhënave të Qendrës Kombëtare për Menaxhim Kufitar, kaq po pritet në Bërnjak, Dheu i Bardhë, Hani i Elezit, Jarinjë, Merdarë e Muçibabë.
Më poshtë gjendja në të gjitha pikëkalimet kufitare.
Tre gra u sulmuan me thikë të premten pasdite në tre stacione të ndryshme metroje në Paris, në një seri sulmesh që tronditën kryeqytetin francez. Policia ndërhyri shpejt dhe arrestoi një të dyshuar mashkull menjëherë pas ngjarjeve.
Zjarrfikësit iu ofruan ndihmën e parë viktimave, ndërsa media lokale Le Parisien raportoi se dy gra u goditën me thikë në shpinë dhe kofshë.
I dyshuari, një burrë rreth të 20-ave, u largua fillimisht nga vendi i ngjarjes, por u arrestua më vonë në shtëpinë e tij, raportoi C News. Sipas deklaratës së prokurorit, sulmuesi ishte i njohur më parë për policinë dhe u identifikua përmes pamjeve të kamerave të mbikëqyrjes.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka mbajtur një fjalim në pritjen e organizuar për mërgatën, duke shprehur mirënjohje të thellë për kontributin e tyre të vazhdueshëm ndaj atdheut.
Ajo përmendi se mërgata është një pjesë e pandashme e atdheut, që përçon dashuri dhe kujdes për Kosovën, edhe mijëra kilometra larg kufijve të saj.
Osmani theksoi se mërgata ka ruajtur identitetin kombëtar, gjuhën, flamurin dhe kulturën, dhe ka qëndruar pranë vendit edhe në kohë të vështira.
âKa vĂ«rtetĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« atdheut qĂ« nuk qĂ«ndron brenda kufinjĂ«ve tĂ« hartĂ«s, por zemra pĂ«r atdheun ju rreh edhe nga mijĂ«ra kilometra larg. Ka njĂ« KosovĂ« qĂ« pĂ«rveç gjuhĂ«s sonĂ« tĂ« zemrĂ«s, gjuhĂ«s shqipe, flet edhe shumĂ« gjuhĂ« tĂ« tjera, qĂ« punon nĂ« shtete tĂ« largta, por mendimin dhe zemrĂ«n gjithmonĂ« i mban kĂ«tu. Kjo KosovĂ«, Ă«shtĂ« mĂ«rgata jonĂ«, njĂ« copĂ« atdheu qĂ« jeton larg, dhe afĂ«r njĂ«kohĂ«sisht, qĂ« nuk u shkĂ«put kurr edhe kur u detyrua tĂ« largohej. Nderi i njĂ« kombi matet me ata qĂ« i qĂ«ndojnĂ« atdheut pranĂ« dhe atĂ«herĂ« kur fizikisht janĂ« larg. JanĂ« disa njerĂ«z tĂ« cilĂ«t asnjĂ«herĂ« nuk kĂ«rkuan lavdi, mirĂ«po me veprat e tyre gjithnjĂ« i dhanĂ« lavdinĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« atdheut, e tillĂ« Ă«shtĂ« mĂ«rgata jonĂ«. Ajo qĂ« i dha mbĂ«shtetje kombit, nĂ« kohĂ«t mĂ« tĂ« rĂ«nda, e ajo qĂ« na gjendet pranĂ« edhe sot, teksa vendi jonĂ« pĂ«rballet me sfida tĂ« reja. Ju jeni dĂ«shmi se atdheu nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m vend, por Ă«shtĂ« edhe besĂ«, Ă«shtĂ« kujtesĂ«, dhe njĂ«kohĂ«sisht pĂ«rgjithĂ«si. Jeni ata qĂ« e mbajtĂ«t gjallĂ« emrin e KosovĂ«s nĂ« kohĂ«t mĂ« tĂ« rĂ«nda, ata qĂ« e bartĂ«t flamurin tonĂ« kombĂ«tar, nĂ«pĂ«r botĂ«, kur ai ende nuk valvitej lirshĂ«m kĂ«tu nĂ« KosovĂ«. Ata qĂ« e ruajtĂ«t gjuhĂ«n edhe krenarinĂ«, nĂ« ditĂ«t mĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r ne. Prandaj sot, kur ju themi tĂ« gjithĂ«ve mirĂ«seerdhĂ«t nĂ« atdhe, nuk po ju presim si mysafir por si pjesĂ« e pandashme e vetvetes sonĂ«.â, tha Osmani, pĂ«rcjell Sinjali.
Nëse nuk ndodhin parregullsi zgjedhore, dita e zgjedhjeve më 28 dhjetor mund të karakterizohet edhe nga ndërprerje të energjisë elektrike.
Gjatë mbledhjes së mbajtur të premten, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) shprehu shqetësim lidhur me ndikimin që një ndërprerje e mundshme e energjisë mund të ketë në mbarëvajtjen e procesit zgjedhor. Sipas të dhënave të KQZ-së, nga 948 qendra votimi që do të jenë të hapura të dielën, 888 mund të përballen me ndërprerje të furnizimit me rrymë.
Anëtari i KQZ-së nga radhët e PDK-së, Ilir Gashi, tha se kjo situatë është shumë shqetësuese për procesin zgjedhor:
âNjĂ« raport tĂ« cilin ju na keni dĂ«rguar, pĂ«r mua Ă«shtĂ« shumĂ« shqetĂ«sues, pĂ«r faktin se ka paralajmĂ«rime se diku nĂ« 888 qendra votimi mund tĂ« mos ketĂ« energji elektrike. Kjo sâdo tĂ« thotĂ« qĂ« ndoshta tĂ«rĂ« ditĂ«n, por nĂ« kĂ«to qendra nĂ« bazĂ« tĂ« informatave dhe raportit qĂ« posedojmĂ« dhe pĂ«r mĂ« keq, 666 prej tyre paraqesin rrezikshmĂ«ri tĂ« lartĂ« qĂ« potencialisht nuk do tĂ« ketĂ« energji elektrikeâ, tha Gashi nĂ« mbledhjen e KQZ-sĂ«.
Ndërkohë, ushtruesi i detyrës së kryeshefit të Sekretariatit të KQZ-së, Besnik Buzhala, shprehu shpresën që të mos ketë ndërprerje të energjisë, por theksoi se kjo varet nga konsumi në ditën e votimit. Ai vuri në dukje se gjysma e qendrave të votimit nuk kanë alternativa të tjera të furnizimit me energji:
âPika mĂ« problematike nĂ« tĂ«rĂ« territorin e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s Ă«shtĂ« Rahoveci, e cila e shpĂ«rndan energjinĂ« edhe pĂ«r KomunĂ«n e MalishevĂ«s. JanĂ« dy komuna qĂ« janĂ« shumĂ« problematike, edhe Ă«shtĂ« qendra e Prizrenit, ku transmisioni i cili e furnizon Prizrenin, e furnizon edhe komplet KomunĂ«n e Dragashit. KĂ«to janĂ« dy shqetĂ«simet mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« KOSTT-it sa i pĂ«rket transmisionitâ, tha Buzhala, duke njoftuar pĂ«r takimin me pĂ«rfaqĂ«suesit e KEDS-it dhe planin operativ qĂ« i Ă«shtĂ« komunikuar nga ata.
Pas takimit me KQZ-në, KEDS-i ka dhënë zotimin se do të sigurojë furnizim të qëndrueshëm me energji gjatë ditës së zgjedhjeve:
âDo tĂ« angazhohen gjithsej 1,049 punĂ«torĂ«, tĂ« organizuar nĂ« 140 ekipe nĂ« mbarĂ« vendin. NĂ« secilin vendvotim do tĂ« ketĂ« njĂ« ekip nĂ« afĂ«rsi, pĂ«r intervenim tĂ« shpejtĂ« nĂ« rast tĂ« ndonjĂ« prishjeje tĂ« mundshme, do tĂ« funksionojĂ« njĂ« komision qendror teknik pĂ«r monitorim dhe koordinim nĂ« kohĂ« reale, ekipet teknike do tĂ« jenĂ« nĂ« gatishmĂ«ri tĂ« plotĂ« gjatĂ« gjithĂ« ditĂ«s sĂ« votimit, kapaciteti i plotĂ« logjistik dhe mbĂ«shtetja IT do tĂ« jenĂ« nĂ« dispozicion pĂ«r mbarĂ«vajtjen e procesitâ.
Disa komuna të Kosovës kanë përjetuar reduktime të energjisë elektrike ditëve të fundit, dhe sipas Operatorit të Sistemit, Transmisionit dhe Tregut, ndërprerja e rrymës ka qenë pasojë e mbingarkesës.
Bufi i dëborës është shpallur i zhdukur në nivel rajonal në Suedi. Për herë të parë në 20 vjet, vendi ka humbur zyrtarisht një specie shpendi.
Shkencëtarët theksojnë se ndryshimet klimatike kanë ndikuar ndjeshëm në rënien e numrit të tyre, duke prishur ekosistemin e brishtë arktik.
âDimrat mĂ« tĂ« ngrohtĂ« sjellin mĂ« shumĂ« shi dhe mĂ« pak borĂ«, duke shkatĂ«rruar tunelet e borĂ«s ku mbĂ«shteten lemingĂ«t â burimi kryesor i ushqimit tĂ« bufĂ«ve tĂ« dĂ«borĂ«s,â shpjegoi revista BirdLife International.
Bufi i dëborës, një nga speciet më të mëdha të bufëve në botë, jeton në rajonet e ftohta të Arktikut, përfshirë Alaskën, Kanadanë, Rusinë veriore dhe Skandinavinë.
Ai është bërë i njohur edhe në kulturën popullore përmes personazhit Hedwig në filmat e Harry Potter.
âĂshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« ngatĂ«rrosh njĂ« Buf tĂ« DĂ«borĂ«s me njĂ« zog tjetĂ«r. I madh, i bardhĂ« i ndezur dhe tepĂ«r i hijshĂ«m, Ă«shtĂ« njĂ« nga bufĂ«t mĂ« tĂ« mĂ«dhenj nĂ« botĂ«. Normalisht folezon shumĂ« lart nĂ« Arktik, pas rritjes dhe rĂ«nies sĂ« popullatave tĂ« lemingĂ«ve. NĂ« vitet e mira, kur ushqimi Ă«shtĂ« i bollshĂ«m, disa migrojnĂ« nĂ« jug dhe vendosen nĂ« malet suedeze.â
NĂ« nĂ«ntor, Qendra Suedeze e Informacionit pĂ«r Speciet propozoi klasifikimin e bufit tĂ« dĂ«borĂ«s si âtĂ« zhdukurâ nĂ« Suedi, pasi nuk Ă«shtĂ« vĂ«rejtur asnjĂ« folezim qĂ« nga viti 2015.
Ky institucion, pjesë e Universitetit Suedez të Shkencave Bujqësore (SLU), përditëson Listën e Kuqe çdo pesë vjet, ndërsa versioni i rishikuar pritet të publikohet në mars 2026.
Por jeta nuk ka qenë kurrë e lehtë për këtë specie. Në vitet 1800, në disa pjesë të botës, ajo ishte ndër bufat më të persekutuar. Mijëra u qëlluan për taksidermi, dhe të rriturit dhe vezët u gjuanin për ushqim.
Sipas një studimi të botuar në revistën Bird Conservation International në fund të vitit 2024, popullata globale e bufëve të dëborës vlerësohet në 14,000 deri në 28,000 individë në çiftëzim.
Në vitin 2017, Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) e klasifikoi specien si të cenueshme, pas një rënieje prej rreth 30% të popullatës globale në dekadën e fundit.
Megjithatë, biologu Mikael Svensson nga Banka e të Dhënave të Specieve SLU thekson se, edhe pse nuk shihen më në Suedi, bufët e dëborës nuk janë zhdukur nga e gjithë Skandinavia. Një rikthim i lemingjeve mund të nxisë, me kalimin e kohës, rikthimin e bufëve të dëborës, të cilët migrojnë në mënyrë të çrregullt për mijëra kilometra, në varësi të disponueshmërisë së gjahut.
Pavarësisht këtyre sfidave, Bufët e Borës janë zogj të jashtëzakonshëm. Ata mund ta dëgjojnë prenë e fshehur nën borën e thellë dhe zhyten drejt e nëpër të për ta kapur atë.
Të kamufluar në mënyrë të përsosur në peizazhin arktik, ata mund të jetojnë për dekada në disa nga kushtet më të ashpra në Tokë.
Dhe për një kohë të gjatë, Suedia u ofroi pikërisht atë që u nevojitej: mot të ftohtë, peizazhe të hapura, ligatina dhe shumë brejtës.
Një burrë 47-vjeçar nga Florida vrau gruan e tij dhe plagosi të bijën, para se të vriste veten, pas një konflikti për ndeshjen e këtij të hëne të NFL-së.
Sherifi i Qarkut Polk, Grady Judd, tha se Jason Kenney kreu vetëvrasjen disa orë pasi kishte qëlluar për vdekje gruan e tij dhe plagosi vajzën e tij 13-vjeçare, duke e qëlluar në fytyrë.
Sherifi shtoi se ngjarja ndodhi pasi gruaja i sugjeroi Kenney-t që të mos shikonte ndeshjen e të hënës midis San Francisco 49ers dhe Indianapolis Colts.
Sipas raportimeve, Kenney kishte konsumuar alkool ndĂ«rsa konflikti degradoi, gjĂ« qĂ« bĂ«ri qĂ« gruaja tâi kĂ«rkonte djalit tĂ« saj 12-vjeçar tĂ« thĂ«rriste 911.
Djali vrapoi te shtëpia e një fqinj, kur dëgjoi të shtëna armësh. Kur policia mbërriti, gjetën gruan, Crystal Kenney, të vrarë, ndërsa vajza 13-vjeçare kishte plagë nga të shtëna në shpatull dhe fytyrë. Adoleshentja ndodhet aktualisht në spital./Fox13/
DASHI Do tĂ« ndjeni njĂ« nxitje tĂ« fortĂ« emocionale: marrĂ«dhĂ«niet bĂ«hen mĂ« intensive dhe ka njĂ« dĂ«shirĂ« pĂ«r dialog. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« kohĂ« pozitive pĂ«r sqarimin e keqkuptimeve dhe forcimin e lidhjeve tĂ« rĂ«ndĂ«sishme. EnergjitĂ« janĂ« tĂ« larta nĂ« punĂ«, por kini kujdes tĂ« mos veproni impulsivisht: peshoni me kujdes vendimet tuaja, veçanĂ«risht nĂ«se ka [âŠ]
Gazetari Basir Ăollaku ka publikuar njĂ« denoncim tĂ« rĂ«ndĂ«, ku pretendon se njĂ« oficer karriere i ShĂ«rbimit Informativ KombĂ«tar Ă«shtĂ« rrĂ«mbyer dhe torturuar, pasi kishte depozituar materiale komprometuese mbi veprimtarinĂ« e grupeve kriminale nĂ« njĂ« qark tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« vendit. NĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale, Ăollaku shkruan se ngjarja ka ndodhur rreth katĂ«r apo [âŠ]
Rusia duket se ka nisur vendosjen e raketave balistike hipersonike me kapacitet bĂ«rthamor nĂ« njĂ« ish-bazĂ« ajrore nĂ« BjellorusinĂ« lindore, njĂ« veprim qĂ« mund tĂ« rrisĂ« ndjeshĂ«m aftĂ«sinĂ« e saj pĂ«r tĂ« goditur objektiva nĂ« tĂ« gjithĂ« EvropĂ«n. Lajmi bĂ«het i ditur nga agjencia Reuters, duke cituar dy studiues amerikanĂ« qĂ« kanĂ« analizuar pamje satelitore [âŠ]
Forcat izraelite kanĂ« kryer sulme ajrore nĂ« lindje dhe jug tĂ« Libanit, duke shkelur marrĂ«veshjen e armĂ«pushimit tĂ« arritur me Hezbollahun nĂ« nĂ«ntor tĂ« vitit 2024. Sipas autoriteteve izraelite, sulmet u kryen pas njĂ« operacioni tĂ« zhvilluar tĂ« enjten pranĂ« kufirit me SirinĂ«, ku u godit njĂ« automjet dhe u vra njĂ« anĂ«tar i ForcĂ«s [âŠ]
Ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius, po investon miliarda në sisteme evropiane dhe ndërkombëtare, nga pistoletat çeke te aeroplanët luftarakë amerikanë. Pse këto armë nuk po blihen nga prodhuesit gjermanë?
Gjermania shpenzoi 24 miliardĂ« euro pĂ«r prokurime ushtarake nĂ« vitin 2025, duke u pĂ«rqendruar te furnizuesit evropianĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« mbĂ«shtetej te sistemet amerikane, ku aftĂ«sitĂ« e brendshme nuk janĂ« tĂ« mjaftueshme nĂ« pĂ«rpjekjen e saj pĂ«r tâu modernizuar â dhe shpejt.
Bilanci i prokurimit të forcës për vitin 2025 tregon se modernizimi ka përparuar pavarësisht kërkesës së lartë, kryesisht për shkak të procedurave të thjeshtuara dhe rezolutave të shumta të Bundestagut.
I financuar kryesisht përmes fondit special, Bundeswehr zbatoi 149 projekte prokurimi.
Shumë sisteme të reja janë dorëzuar tashmë ose janë duke u futur aktualisht, shkruan euronews.
Një fokus ishte ushtria, me dërgesa të mëtejshme të automjetit luftarak të këmbësorisë Puma, të prodhuar nga kompanitë gjermane të mbrojtjes KNDS Deutschland dhe Rheinmetall Landsysteme.
Megjithatë, jo të gjitha sistemet e armëve për Bundeswehr prodhohen në Gjermani.
Shumica e kontratave të prokurimit do t'u jepen prodhuesve evropianë, me vetëm rreth 8% që do të blihen nga SHBA.
Ku aftësitë e Gjermanisë arrijnë kufijtë e tyre
Sistemet e armëve që nuk prodhohen në Gjermani përfshijnë aeroplanët luftarakë F35, aeroplanin e zbulimit detar P-8A Poseidon për marinën dhe raketat lundruese Tomahawk nga SHBA-ja.
Por blerjet po bëhen edhe në Evropë, siç është zëvendësimi i pistoletës P8 të Bundeswehr me atë çeke CZ P13.
Përveç sistemeve gjermane të mbrojtjes ajrore si IRIS-T, Bundeswehr ka blerë sistemin e mbrojtjes nga raketat Arrow-3, i cili u zhvillua në bashkëpunim midis SHBA-së dhe Izraelit.
Këto sisteme janë me rëndësi të madhe për Bundeswehr, siç është aeroplani luftarak F35, i cili nuk mund të prodhohet jashtë SHBA-së për shkak të teknologjive shumë komplekse dhe konfidenciale të përfshira.
Përveç kësaj, objektet e specializuara të prodhimit, kontrollet ligjore të eksportit, siç janë Rregulloret Ndërkombëtare të Trafikut të Armëve (ITAR), dhe interesat strategjike pengojnë prodhimin e aeroplanitluftarak jashtë vendit.
Por edhe kjo nuk Ă«shtĂ« aq e lehtĂ« sa duket: sipas raportimeve, F-35A â modeli qĂ« do tĂ« marrĂ« edhe Bundeswehr â Ă«shtĂ« certifikuar pĂ«r tĂ« mbajtur bombĂ«n bĂ«rthamore amerikane B61-12.
Kjo do të thotë që aeroplani është i aftë të mbajë armë konvencionale dhe bërthamore dhe shihet si një platformë e mundshme pasardhëse për aeroplanët më të vjetër të aftë për të transportuar armë bërthamore, siç është Tornado, si pjesë e programit të ndarjes së armëve bërthamore të NATO-s.
Një tjetër mundësi ishte Sistemi i Ajrit të Luftimit të Ardhshëm Franko-Gjermano-Spanjoll ( FCAS ), i cili synonte të ripërcaktonte "luftimin ajror të së ardhmes", duke ruajtur pavarësinë nga partnerët jo-evropianë.
Megjithatë, projekti mbetet në një fazë të vështirë: megjithëse të tre vendet mbeten politikisht të përkushtuara ndaj tij, konfliktet e vazhdueshme industriale, veçanërisht midis Airbus dhe Dassault Aviation mbi rolet udhëheqëse dhe ndarjet e punës në aeroplanin luftarak të gjeneratës së ardhshme, po vonojnë progresin.
Qëllimi i FCAS nuk është një aeroplan luftarak i vetëm, por një "sistem sistemesh" i rrjetëzuar që përfshin një aeroplan luftarak të pilotuar dhe dronë shoqërues pa pilot.
Fluturimi i parë i aeroplanit të ri ajror pritet të ndodhë rreth vitit 2030, në rastin më të mirë, me gatishmëri operacionale më të mundshme nga viti 2040.
Megjithatë, është e paqartë nëse orari dhe kostot mund të përmbushen.
Akti i balancimit politik
Edhe pse afĂ«rsisht 80% e pajisjeve tĂ« mbrojtjes blihen nĂ« Gjermani, pavarĂ«sia e plotĂ« Ă«shtĂ« gjithashtu sfiduese pĂ«r tâu arritur nĂ« nivel politik.
Në një takim të NATO-s në fillim të dhjetorit, Zëvendës Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Christopher Landau, kritikoi vendet evropiane për vendosjen e industrisë së tyre të mbrojtjes mbi furnizuesit amerikanë.
Ai i bĂ«ri thirrje EvropĂ«s qĂ« tâi shndĂ«rrojĂ« shpenzimet e saj tĂ« mbrojtjes nĂ« kapacitete operacionale dhe tĂ« mos pĂ«rjashtojĂ« asnjĂ« kompani amerikane nga tregu.
Strategjia e Sigurisë Kombëtare e SHBA-së, e publikuar së fundmi, thotë gjithashtu se "nga aleancat ushtarake te marrëdhëniet tregtare dhe më gjerë, Shtetet e Bashkuara do të këmbëngulin që të trajtohen në mënyrë të drejtë nga vendet e tjera".
"Ne nuk do të tolerojmë më, dhe as nuk mund të përballojmë, udhëtime falas, çekuilibra tregtarë, praktika ekonomike grabitqare dhe imponime të tjera që dëmtojnë vullnetin e mirë historik të kombit tonë dhe dëmtojnë interesat tona", thuhej në strategji.
Ben Hodges, gjeneral në pension i Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara, tha se "vendi ku Gjermania blen pajisjet e saj mbrojtëse duhet të varet para së gjithash nga ajo që i jep Bundeswehr aftësinë më të mirë".
Megjithatë, ai pranon se ka sisteme që Gjermania aktualisht nuk është në gjendje - ose nuk është e gatshme - t'i prodhojë.
Standardizimi i kapaciteteve mbrojtëse evropiane
Një arsye tjetër për prokurimin evropian është dëshira për një standardizim më të madh dhe bashkëpunim të përmirësuar midis forcave të armatosura të kontinentit.
BE-ja po promovon prokurimin e përbashkët të pajisjeve të mbrojtjes për të standardizuar tregun evropian të pajisjeve shumë të fragmentuar dhe për të zvogëluar dyfishimin.
Nëse disa ushtri përdorin të njëjtat sisteme ose sisteme të pajtueshme, operacionet e përbashkëta bëhen shumë më të lehta.
Prandaj, programe të tilla si EDIRPA dhe Programi Evropian i Industrisë së Mbrojtjes (EDIP) kanë për qëllim të inkurajojnë shtetet anëtare që të ndërpresin blerjet e izoluara kombëtare dhe të investojnë kolektivisht.
Qëllimi është një industri mbrojtëse evropiane e koordinuar më mirë dhe sisteme armësh të harmonizuara teknikisht.
Në planin afatgjatë, sipas strategjisë së BE-së, kjo jo vetëm që do të forcojë efikasitetin dhe solidaritetin, por edhe integrimin ushtarak të Evropës dhe aftësinë për mbrojtje të përbashkët. /Telegrafi/
Kabineti i Japonisë miratoi të premten një plan rekord buxhetor për mbrojtjen që tejkalon 48.82 milionë euro për vitin e ardhshëm, duke synuar të forcojë aftësinë e saj kundërsulmuese dhe mbrojtjen bregdetare me raketa lundrimi dhe arsenale pa pilot, ndërsa tensionet rriten në rajon.
Projektbuxheti për vitin fiskal 2026, që fillon në prill, është 9.4% më i lartë se viti 2025 dhe shënon vitin e katërt të programit pesëvjeçar të vazhdueshëm të Japonisë për të dyfishuar shpenzimet vjetore për armët në 2% të produktit të brendshëm bruto.
âĂshtĂ« minimumi i nevojshĂ«m, ndĂ«rsa Japonia pĂ«rballet me mjedisin mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« dhe mĂ« kompleks tĂ« sigurisĂ« nĂ« epokĂ«n e pasluftĂ«sâ, tha Ministri i Mbrojtjes Shinjiro Koizumi, duke theksuar vendosmĂ«rinĂ« e vendit tĂ« tij pĂ«r tĂ« ndjekur ndĂ«rtimin ushtarak dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur popullin e saj.
âKjo nuk e ndryshon rrugĂ«n tonĂ« si njĂ« komb paqedashĂ«sâ, shtoi ai.
Plani i buxhetit kërkon miratimin parlamentar deri në mars që të zbatohet si pjesë e një projektligji për buxhetin kombëtar prej 663 miliardë euro.
Programi pesëvjeçar i ndërtimit të mbrojtjes do ta bënte atë shpenzuesin e tretë më të madh në botë, pas SHBA-së dhe Kinës.
Japonia ka forcuar aftësinë e saj ofensive me raketa me rreze të gjatë veprimi për të sulmuar objektivat e armikut nga distanca, një ndryshim i madh nga parimi i saj i pas Luftës së Dytë Botërore për kufizimin e përdorimit të forcës vetëm për vetëmbrojtje.
Strategjia aktuale e sigurisë, e miratuar në vitin 2022, e emërton Kinën si sfidën më të madhe strategjike të vendit dhe bën thirrje për një rol më ofensiv për Forcën e Vetëmbrojtjes së Japonisë në kuadër të aleancës së saj të sigurisë me SHBA-në.
Plani i ri i buxhetit përfshin një blerje prej 960.2 milionë euro të raketave tokë-anije të tipit 12 të zhvilluara dhe të përmirësuara në vend me një rreze veprimi prej rreth 1,000 kilometrash.
Grupi i parë i raketave Tipi-12 do të vendoset në prefekturën jugperëndimore Kumamoto të Japonisë deri në mars, një vit më herët se sa ishte planifikuar, ndërsa Japonia përshpejton ndërtimin e raketave në rajon.
Pjesërisht për shkak të popullsisë në plakje dhe në rënie të Japonisë dhe vështirësive të saj me një ushtri me mungesë personeli, qeveria beson se armët pa pilot janë thelbësore.
PĂ«r tĂ« mbrojtur brigjet, Japonia do tĂ« shpenzojĂ« 542.5 milionĂ« euro pĂ«r tĂ« vendosur dronĂ« pa pilot ajror, sipĂ«rfaqĂ«sor detar dhe nĂ«nujor pĂ«r mbikĂ«qyrje dhe mbrojtje sipas njĂ« sistemi tĂ« quajtur âSHIELDâ tĂ« planifikuar pĂ«r marsin e vitit 2028.
Për një vendosje më të shpejtë, Japonia fillimisht planifikon të mbështetet kryesisht në importet, ndoshta nga Turqia ose Izraeli.
Japonia po përpiqet të forcojë industrinë e saj të mbrojtjes, kryesisht të brendshme, duke marrë pjesë në zhvillime të përbashkëta me vendet mike dhe duke nxitur shitjet e huaja, pasi ka lehtësuar në mënyrë drastike kufizimet e eksportit të armëve vitet e fundit.
PĂ«r vitin 2026, Japonia planifikon tĂ« shpenzojĂ« mĂ« shumĂ« se 867 milionĂ« euro pĂ«r tĂ« zhvilluar sĂ« bashku me BritaninĂ« dhe ItalinĂ« njĂ« aeroplan luftarak tĂ« gjeneratĂ«s sĂ« ardhshme, pĂ«r tâu vendosur nĂ« pĂ«rdorim nĂ« vitin 2035.
Ekzistojnë gjithashtu plane për kërkimin dhe zhvillimin e dronëve të operuar nga Inteligjenca Artificiale, të projektuar për të fluturuar me këtë aeroplan. /Telegrafi/
Presidenti amerikan Donald Trump deklaroi se ai do të jetë personi që do të japë fjalën e fundit për një marrëveshje paqeje midis Rusisë dhe Ukrainës.
NĂ« njĂ« intervistĂ« me Politico, Trump tha se, pavarĂ«sisht çdo gjĂ«je qĂ« Zelensky propozon kur tĂ« takohen nĂ« Mar-a-Lago tĂ« dielĂ«n, presidenti ukrainas "nuk ka asgjĂ« derisa Trump ta miratojĂ«â.
"Kështu që do të shohim se çfarë ka", tha Trump.
Zelensky tha se plani i tij i ri prej 20 pikash për paqen përfshin një zonë të demilitarizuar të propozuar me një kusht kyç: Rusia do të duhet të tërheqë forcat e saj nga një shtrirje përkatëse toke në Donetsk.
ZyrtarĂ«t ukrainas e kanĂ« pĂ«rshkruar planin si ânjĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« treguar fleksibilitet pa lĂ«shuar territor.
Trump dukej optimist pĂ«r takimin me Zelenskyn, duke thĂ«nĂ«: âMendoj se do tĂ« shkojĂ« mirĂ« me tĂ«. Mendoj se do tĂ« shkojĂ« mirĂ« me Vladimir Putinin.â
Trump shtoi se âdo tĂ« flasĂ« me udhĂ«heqĂ«sin e RusisĂ« sĂ« shpejtiâ.
Takimi i së dielës pritet të përqendrohet në garancitë e sigurisë, menaxhimin e centralit bërthamor Zaporizhzhia, plus kontrollin territorial të Donbasit, të cilin Moska e ka pretenduar. /Telegrafi/
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka thënë se do të takohet me presidentin e SHBA-së, Donald Trump, në Florida në fundjavë, ndërsa vazhdojnë bisedimet për t'i dhënë fund luftës në shkallë të plotë të Rusisë.
Zelensky tha se priste që takimi të zhvillohej të dielën dhe të përqendrohej në një plan paqeje prej 20 pikash të ndërmjetësuar nga SHBA-ja, si dhe në propozime të veçanta.
Ndërkohë, Kremlini thotë se ndihmësi i lartë i presidentit Vladimir Putin ka zhvilluar bisedime të mëtejshme me zyrtarë amerikanë në telefon dhe se Rusia është zotuar të vazhdojë me negociatat.
Rusia ka folur për "përparim të ngadaltë, por të qëndrueshëm" në bisedime, por nuk ka komentuar ofertën e Zelenskyt për të tërhequr trupat nga Donbasi lindor, nëse edhe Rusia tërhiqet.
Ukraina është përpjekur të sigurojë garanci nga SHBA-të si pjesë e një marrëveshjeje, dhe Zelensky ka sugjeruar që një "zonë e lirë ekonomike" e demilitarizuar është një mundësi e mundshme për zonat e Donbasit që Rusia nuk ka arritur t'i marrë me forcë.
Të premten, Zelensky u tha gazetarëve se plani 20-pikësh ishte 90% i përfunduar.
âNuk po humbasim asnjĂ« ditĂ«. Kemi rĂ«nĂ« dakord pĂ«r njĂ« takim nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« â me presidentin Trump nĂ« tĂ« ardhmen e afĂ«rt. ShumĂ« gjĂ«ra mund tĂ« vendosen para vitit tĂ« riâ, shtoi Zelensky. /Telegrafi/
Në Pagliari dei Marsi, një fshat në shpatet e malit Girifalco në rajonin italian të Abrucos, macet kanë qenë prej kohësh më të shumta se njerëzit.
Por heshtja që kishte jehuar nëpër rrugët e ngushta për dekada u thye në mars nga zhurma e një foshnje që qante.
Lindi Lara Bussi Trabucco, foshnja e parë e fshatit në pothuajse 30 vjet, lindja e së cilës gëzoi të gjithë komunitetin, shkruan The Guardian.
Me mbërritjen e Larës, popullsia e fshatit u rrit në rreth 20 banorë.
Pagëzimi i saj në kishë ishte një ngjarje ku mori pjesë i gjithë komuniteti.
"Vinin njerëz që as nuk e dinin që ekzistonte Pagliara dei Marsi, vetëm sepse kishin dëgjuar për Larën", tha nëna e saj, Cinzia Trabucco.
"Vetëm nëntë muajshe, ajo është e famshme", shtoi ajo.
O nascimento de Lara Bussi Trabucco em Pagliara dei Marsi, na regiĂŁo de Abruzzo, tornou-se um evento nacional, destacando a crise demogrĂĄfica que afeta ItĂĄlia.https://t.co/lgN9YkQYwJ â 24notĂcias (@24sapo) December 26, 2025
Ndërsa mbërritja e Larës solli shpresë, ajo është gjithashtu një kujtesë e fortë e krizës demografike që po e prek Italinë.
Sipas të dhënave nga agjencia kombëtare e statistikave Istat, numri i lindjeve në vend ra në një minimum historik prej 369,944 në vitin 2024, duke vazhduar një trend negativ që ka zgjatur prej 16 vitesh.
Shkalla e fertilitetit ka rënë në vetëm 1.18 fëmijë për grua, ndër më të ulëtat në BE.
Arsyet janë të shumta: nga pasiguria në punë dhe emigrimi i të rinjve te mbështetja e pamjaftueshme për nënat që punojnë dhe rritja e infertilitetit mashkullor.
Të dhënat paraprake për shtatë muajt e parë të vitit 2025 tregojnë një rënie të mëtejshme, dhe askund situata nuk është më kritike sesa në Abruco, ku lindjet ranë me 10.2% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
"Pagliara dei Marsi po vuan nga një reduktim drastik i popullsisë, i përkeqësuar nga humbja e shumë të moshuarve, pa asnjë ndryshim brezash", tha kryebashkiakja lokale Giuseppina Perozzi, e cila shpreson se shembulli i prindërve të Larës do të frymëzojë të tjerët.
Nëna e Larës, Cinzia (42), mësuese muzike, u zhvendos nga periferia e Romës në fshatin e gjyshit të saj për të rritur një familje larg zhurmës dhe nxitimit të qytetit.
Atje ajo takoi partnerin e saj, Paolo Bussi (56), një punëtor ndërtimi.
Për lindjen e Larës, ata morën një "bonus për fëmijë" prej 1,000 eurosh, një masë e qeverisë së Giorgia Meloni, dhe marrin një pagesë për fëmijë prej rreth 370 eurosh në muaj.
Por, pavarësisht ndihmës financiare, ata përballen me një mungesë kronike të kujdesit për fëmijët dhe shqetësohen për arsimimin e ardhshëm të Larës.
Shkolla e fundit në fshat u mbyll dekada më parë.
Trabucco beson se stimujt financiarë nuk janë të mjaftueshëm.
"I gjithë sistemi duhet të revolucionarizohet", tha ajo.
"Ne jemi një vend me taksa të larta, por kjo nuk përkthehet në një cilësi të mirë jetese apo shërbime të mira sociale."
Problemi shtrihet edhe në kujdesin shëndetësor.
Në Sulmona, një qytet një orë larg me veturë, materniteti lokal po përpiqet të mbijetojë.
Në vitin 2024, vetëm 120 foshnje lindën atje, shumë më pak se 500 të nevojshme për të mbajtur fondet.
Mbyllja e tij do të thoshte që gratë shtatzëna do të duhej të udhëtonin për në kryeqytetin rajonal, L'Aquila, gjë që mbart rreziqe të mëdha në raste urgjence. /Telegrafi/
Telefonat Galaxy S26 do tĂ« jenĂ« tĂ« parĂ«t nĂ« botĂ« qĂ« do tĂ« kenĂ« njĂ« çipset 2nm â Exynos 2600.
Edhe më i fundit dhe më i madhi i Qualcomm, Snapdragon 8 Elite Gen 5, është ndërtuar në një nyje procesi 3nm.
Sa më i vogël numri, aq më i përparuar është çipseti (si rregull i përgjithshëm).
Por kjo nuk është fundi i historisë.
Exynos 2600 nuk ka një modem të integruar, kështu që i duhet një i jashtëm.
Samsung tani ka prezantuar Exynos Modem 5410 për t'u çiftëzuar me të.
Exynos Modem 5410 është modemi më i fundit 5G i Samsung, i prodhuar duke përdorur një proces 4nm.
Kjo e ndihmon atë të përdorë më pak energji sesa modemet e mëparshëm, ndërkohë që ofron ende lidhje të shpejtë dhe të qëndrueshme.
Këto i lejojnë modemit të ofrojë shërbim të besueshëm edhe në zona të largëta.
LTE DTC trajton thirrjet zanore, NB-IoT NTN lejon mesazhe bazike me tekst dhe ndarjen e vendndodhjes përmes satelitëve, dhe NR-NTN mundëson lidhje me cilësi më të lartë si thirrjet video.
Në përgjithësi, Exynos Modem 5410 duhet të ofrojë lidhje të fortë, të qëndrueshme dhe të sigurt 5G, madje edhe në mjedise sfiduese, duke përdorur më pak energji sesa modemet e vjetra. /Telegrafi/
Login
