SOFJE, 22 dhjetor /ATSH-BTA/ â TĂ« jesh njĂ« person i formuar nga dy kultura, ajo shqiptare dhe bullgare, Ă«shtĂ« njĂ« pasuri e madhe, thotĂ« pĂ«rkthyesja e lindur nĂ« TiranĂ«, Milena Selimi.
Për punën e saj si shkrimtare, gazetare dhe përkthyese nga bullgarishtja në shqip, Selimi u nderua si Ambasadore Bullgare e Kulturës për vitin 2024 në një ceremoni të mbajtur në Radion Kombëtare Bullgare.
Milena Selimi u lind në Tiranë në një familje me rrënjë të thella në kulturë dhe arte.
Nëna e saj, Yanka Trifonova-Selimi, me origjinë nga Dobriçi, Bullgaria Verilindore, është përkthyese nga bullgarishtja në shqip dhe gazetare, ndërsa babai i saj, Skënder Selimi, është themelues i shkollës shqiptare të baletit, koreograf dhe mjeshtër baleti.
NĂ«na e Milena Selimit ishte e para qĂ« pĂ«rktheu Georgi Gospodinov nĂ« shqip, duke filluar me âNatural novelâ.
VetĂ« Milena Selimi ka pĂ«rkthyer disa nga veprat kryesore tĂ« Gospodinovit nĂ« shqip, duke pĂ«rfshirĂ« âThe Physics of Sorrow, Time Shelterâ, pĂ«r tĂ« cilĂ«n mori çmimin pĂ«r PĂ«rkthimin mĂ« tĂ« MirĂ« nĂ« Panairin e Librit tĂ« TiranĂ«s nĂ« vitin 2024, si edhe âDeath and the Gardenerâ.
NdĂ«r librat bullgarĂ« qĂ« ajo ka pĂ«rkthyer nĂ« shqip janĂ« âMission Londonâ nga Alek Popov, âBeansâ nga Elin Rahnev, âSummitâ nga Milen Ruskov, âIs There Anyone Who Loves Youâ nga Kalin Terziyski dhe âHagabulaâ nga Todor P. Todorov.
Për tezën e saj të diplomimit mbi poezinë bullgare, ajo përktheu edhe poezi nga Peyo Yavorov, Elisaveta Bagryana, Blaga Dimitrova, Dora Gabe dhe Nikola Vaptsarov.
Përveç kësaj, Milena Selimi është përfaqësuese e pakicës kombëtare bullgare në Komitetin për Pakicat Kombëtare të Shqipërisë, i njohur zyrtarisht në Shqipëri në vitin 2017.
NĂ« intervistĂ«n e saj me BTA-nĂ«, Selimi foli pĂ«r pasurinĂ« e pĂ«rkatĂ«sisĂ« nĂ« dy kultura â bullgare dhe shqipe, pĂ«r atĂ« qĂ« ka marrĂ« dhe mĂ«suar nga nĂ«na e saj, pĂ«r atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e papĂ«rkthyeshme midis shqipes dhe bullgarishtes, pĂ«r rolin e pĂ«rkthyeses si âroje kufitareâ dhe pĂ«r detyrĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t bashkĂ«kohore tĂ« prezantimit tĂ« letĂ«rsive tĂ« BullgarisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ« pĂ«rtej kufijve kombĂ«tarĂ«.
E pyetur se cila është gjëja më e rëndësishme që ka trashëguar nga nëna e saj, një bullgare që e bëri jetën e saj në Tiranë, përtej vetë përkthimit dhe në lidhje me identitetin bullgar, Selimi reflektoi mbi rrugën e saj personale si përkthyese dhe ndjenjën e ekzistencës midis dy kulturave dhe dy gjuhëve.
âPĂ«rkthimi mĂ« erdhi si njĂ« domosdoshmĂ«ri pĂ«r mbijetesĂ«n e rrĂ«njĂ«ve tĂ« mia bullgare. Dhe kjo vjen nga nĂ«na ime, sepse prej saj gjithmonĂ« kam marrĂ« kĂ«mbĂ«ngulje dhe dashuri. Kur jeton jashtĂ« BullgarisĂ«, Ă«shtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« dish vĂ«rtet se çfarĂ« po ndodh nĂ« vend. Nostalgjia mbetet, iluzionet mbeten. Ndoshta ne bullgarĂ«t qĂ« jetojmĂ« jashtĂ« vendit, si unĂ« ashtu edhe nĂ«na ime, e shohim BullgarinĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« tjetĂ«r. Nuk e di nĂ«se kjo Ă«shtĂ« mirĂ« apo jo, por dua ta falĂ«nderoj nĂ«nĂ«n time pĂ«r kĂ«tĂ«. Sepse vĂ«rtet, tĂ« jesh person i tĂ« dy kulturave, shqipe dhe bullgare, Ă«shtĂ« njĂ« pasuri e madheâ, tha Selimi.
E pyetur nĂ«se ka diçka tĂ« papĂ«rkthyeshme midis shqipes dhe bullgarishtes, Selimi vuri nĂ« dukje se ndĂ«rsa punonte nĂ« pĂ«rkthimin e saj mĂ« tĂ« fundit âDeath and the Gardenerâ ajo âluftoiâ me pĂ«rkthimin e frazĂ«s bullgare ânyama strashnoâ (ânuk ka asgjĂ« pĂ«r tâu shqetĂ«suarâ), e cila Ă«shtĂ« me rĂ«ndĂ«si kyçe nĂ« roman.
Ajo shtoi se gjithmonë ka një mënyrë për të përkthyer fjalët dhe se mundësia për të folur me autoren mund të jetë e paçmuar.
âKam qenĂ« shumĂ« me fat qĂ« pĂ«rkthej autorĂ« bashkĂ«kohorĂ«, gjĂ« qĂ« mĂ« ka lejuar tĂ« flas drejtpĂ«rdrejt me taâ, tha ajo.
Sipas Selimit, pĂ«rkthyesi Ă«shtĂ« njĂ« âroje kufitareâ qĂ« pĂ«rcakton kufijtĂ« e pĂ«rkthimit dhe mbart misionin jetĂ«sor tĂ« âtransportimit tĂ« fjalĂ«s nĂ« bregun tjetĂ«râ.
Ajo shtoi se si përkthyese profesioniste, përgjegjësia e saj është të sigurojë që çdo fjalë të jetë në vendin e duhur dhe të mbartë kuptimin e saj, sepse librat që ajo përkthen do të mbeten në raftin e librave të dikujt.
E pyetur se çfarĂ« do tâu thoshte bullgarĂ«ve pĂ«r letĂ«rsinĂ« shqipe, duke pasur parasysh se letĂ«rsitĂ« ballkanike shpesh nuk kĂ«rkojnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«n dhe kanĂ« tendencĂ« tĂ« orientohen mĂ« shumĂ« drejt PerĂ«ndimit, Selimi shpjegoi se kjo Ă«shtĂ« pjesĂ«risht pĂ«r shkak tĂ« burimeve tĂ« kufizuara financiare.
Ajo shprehu mirĂ«njohjen e saj pĂ«r rrjetin âTradukiâ, i cili gjatĂ« dekadĂ«s sĂ« fundit ka mbĂ«shtetur pĂ«rkthimin e autorĂ«ve bullgarĂ« nĂ« gjuhĂ«n shqipe dhe tĂ« autorĂ«ve shqiptarĂ« nĂ« gjuhĂ« tĂ« tjera, si gjermanishtja.
Selimi vuri nĂ« dukje gjithashtu se ka njĂ« interes nĂ« rritje pĂ«r autorĂ«t shqiptarĂ« nĂ« Bullgari, duke kujtuar titujt e fundit si âGjithkush çmendet sipas mĂ«nyrĂ«s sĂ« tijâ nga Stefan Capaliku, âKĂ«mbanat e sĂ« dielĂ«sâ nga Anna Kove dhe veprat e Grigor Banushit, pĂ«rfshirĂ« âSimfoninĂ« e papĂ«rfunduarâ si dhe autorĂ« tĂ« tjerĂ« qĂ« janĂ« pĂ«rkthyer tashmĂ« ose janĂ« duke u pĂ«rkthyer aktualisht.
Selimi shprehu shpresën se këta shkrimtarë do të vazhdojnë të lexohen jo vetëm në bullgarisht, por edhe në gjuhë të tjera, pasi ata janë autorë me rëndësi të madhe në letërsinë shqipe./ a.jor.
The post FOKUS â Selimi: TĂ« jetosh mes dy kulturave pĂ«rbĂ«n njĂ« pasuri tĂ« madhe appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.