Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

A ka frikë fëmija juaj nga Babadimri? Psikologët shpjegojnë çfarë të bëni



Si ta përgatisni fëmijën për një takim festiv pa stres dhe lot

Në periudhën para festave, është pothuajse e pamundur të shmanget fakti që fëmija ta shohë diku Babadimrin - në reklama, në billboarde apo ndoshta në kopsht.

Tek shumë fëmijë, plaku simpatik me mjekër të bardhë shkakton entuziazëm, por tek disa të tjerë mund të shkaktojë edhe frikë.

Psikologët kanë shpjeguar pse është normale që fëmijët të kenë frikë nga Babadimri, si dhe çfarë duhet të bëni nëse ndodh kjo, në mënyrë që ta ndihmoni fëmijën të kapërcejë frikën.

Frika nga Babadimri është normale

Psikologët thonë se nga pikëpamja zhvillimore është krejtësisht normale që fëmijët e vegjël të hezitojnë dhe të ndiejnë ankth kur duhet t’i afrohen ose të krijojnë kontakt me një të rritur që nuk e njohin mirë.

- Ndjenja natyrore e vetëmbrojtjes tek fëmijët shpesh aktivizohet kur ata detyrohen të ulen pranë një personi që nuk e njohin, sidomos nëse ai person ka mjekër të dendur të bardhë, zë depërtues dhe vesh një kostum të çuditshëm të kuq, thotë psikologia nga organizata Kids First, Amy Jensen-Sturgeon.

- Ironikisht, ne u mësojmë fëmijëve për “rrezikun nga të panjohurit”, vetëm për ta përmbysur këtë mësim gjatë festave, duke i nxitur të tregojnë sekrete një personi të panjohur, vetëm që të bëjmë një fotografi për album, shton ajo.

Ajo thekson se ka disa gjëra që mund t’i bëni për ta përgatitur fëmijën për takimin me Babadimrin dhe për ta qetësuar, në mënyrë që ky takim të kalojë më i relaksuar.

5 këshilla se si takimi me Babadimrin të jetë argëtues

Flisni me fëmijët për atë që ka gjasa të ndodhë gjatë takimit me Babadimrin. Kur fëmijët e dinë çfarë të presin kur takojnë një njeri me kostum të kuq, e kanë më të lehtë të përballen me ankthin e tyre. Shpjegojini se çfarë do të ndodhë gjatë takimit dhe sigurojini se do të jeni aty për t’i mbështetur.

1. Kërkoni ndihmën e një fëmije më të madh

Shumë fëmijë mësojnë duke vëzhguar të tjerët, prandaj inkurajoni fëmijën tuaj të frikësuar të shikojë nga larg se si një vëlla, motër apo shok i tyre ulet pranë Babadimrit. Kur fëmija e kupton se vizita te Babadimri është në fakt diçka argëtuese, ndoshta do të dëshirojë të marrë pjesë edhe vetë.

2. Njoftojeni fëmijën me Babadimrin paraprakisht

Para se ta çoni fëmijën në një qendër tregtare të mbushur me njerëz për të takuar një njeri të çuditshëm me kostum të kuq, tregojini histori për Babadimrin, në mënyrë që ta njohë këtë personazh dhe ta shohë si miqësor dhe të gëzuar, e jo si dikë të ri dhe potencialisht frikësues. Librat me tregime, videot, madje edhe prezantimet online të Babadimrit, mund ta ndihmojnë fëmijën të përgatitet më mirë për këtë takim.

3. Jini të durueshëm

Kur e çoni fëmijën për ta takuar Babadimrin, filloni nga larg dhe gradualisht inkurajojeni të afrohet, ashtu siç ndihet më rehat. Mund të jetë e nevojshme të bëni dy ose tre “kalime” pranë Babadimrit përpara se fëmija të mbledhë guximin t’i afrohet vërtet. Kjo është plotësisht normale!

4. Nëse nuk funksionon - gjithmonë ka një vit tjetër!

Nëse asgjë nga këto nuk arrin ta qetësojë fëmijën, mos këmbëngulni. Është krejtësisht normale që fëmijët e vegjël të kenë frikë nga Babadimri, ashtu si edhe nga personazhe të tjerë të veshur me kostume. Shumica e fëmijëve e kapërcejnë këtë frikë me kalimin e kohës dhe ka edhe mënyra të tjera për t’i shënuar festat. Në vend të kësaj, provoni të bëni fotografi pranë bredhit të Vitit të Ri. Fëmija do të ndihet më rehat, ndërsa ju do të keni gjithsesi një kujtim të bukur për ta ruajtur dhe për ta ndarë me gjyshërit, familjarët dhe miqtë.

5. Ndihma profesionale

Nëse ju duket se ankthi i fëmijës suaj është më i theksuar sesa tek bashkëmoshatarët e tij, mos hezitoni të kërkoni ndihmë nga një psikolog për fëmijë, i cili mund ta ndihmojë vogëlushin ta kapërcejë këtë frikë dhe të shijojë më qetë festat. /Telegrafi/

KINEMA – Djali i regjisorit amerikan, Rob Reiner akuzohet për vrasjen e prindërve të tij

LOS ANXHELES, 16 dhjetor /ATSH/ – Nick Reiner, djali i regjisorit amerikan Rob Reiner akuzohet për vrasjen e prindërve të tij, sipas BBC.

Djali i çiftit, Nick Reiner, po përballet me dy akuza për vrasje të shkallës së parë, pasi prindërit e tij u gjetën të vdekur në shtëpinë e tyre në Los Anxheles të dielën, në një vrasje dukshëm si e tillë.

Partneri amerikan i BBC-së, CBS News, raporton se trupat e çiftit u gjetën me plagë të shumta me thikë nga vajza e tyre 28-vjeçare, Romy.

Reiner është i njohur për drejtimin e disa filmave ikonikë, përfshirë “When Harry Met Sally”, “This is Spinal Tap”, “The Princess Bride”, “Stand By Me”, “Misery” dhe “A Few Good Men”.

Homazhet kanë ardhur nga figura të rëndësishme si në Hollywood ashtu edhe në politikë, pasi Reiner ishte gjithashtu një kampion për kauzat liberale dhe politikën demokratike./ a.jor.

The post KINEMA – Djali i regjisorit amerikan, Rob Reiner akuzohet për vrasjen e prindërve të tij appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Kumbaro: Forcim i mekanizmave të komunikimit mes institucioneve arsimore dhe prindërve

TIRANË, 16 dhjetor/ATSH/ Ministrja e Arsimit, Mirela Kumbaro zhvilloi një takim këshillues me përfaqësues të Këshillit Kombëtar të Prindërve me qëllim forcimin e mekanizmave të komunikimit mes institucioneve arsimore dhe prindërve.

Gjatë fjalës së saj, ministrja Kumbaro u shpreh se sa më të mëdha të jenë përpjekjet e përbashkëta për të përmirësuar këtë komunikim, aq më e lartë do të jetë mirëqenia e fëmijëve dhe aq më e madhe do të jetë siguria e tyre.

“Ky është fillimi i një zinxhiri takimesh, që e gjithë skuadra e Ministrisë së Arsimit, deri në qelizë duhet të intensifikojë me prindërit, për sa i përket rolit të jashtëzakonshëm si prind, por edhe roli që ka komunikimi me institucionet arsimore. Është detyra jonë, por edhe ju si prindër mund të na mbështesni për të gjetur bashkë të tjera rrugë, mënyra se si mund ta ndërtojmë këtë komunikim, në mënyrë që ashtu siç bëjmë me trajnimin e mësuesve, kurrikulat e reja, rishikimin e proceseve, përmirësimin e kushteve nëpër shkolla, ta forcojmë atë edhe me prindërit në nivel rajonal, deri në nivel shkollash”, theksoi Kumbaro.

Ministrja Kumbaro u shpreh se “është e rëndësishme të ndërtojmë një komunitet aktorësh të ndërgjegjësuar se sa i rëndësishëm është ky komunikim, që fëmijët të jenë të rrethuar prej tij dhe të flasim të njëjtën gjuhë. Ditën që mësuesi dhe prindi do flasin të njëjtën gjuhë, është dita kur fëmijët do të jenë në duart më të sigurta”.

Ministrja e Arsimit ka marrë pjesë në disa tryeza për sigurinë e fëmijëve, mbrojtjen nga dhuna online, certifikimin e oficerëve të rinj të sigurisë, ku vazhdimisht ka theksuar rëndësinë e komuniteteve të ndërgjegjësuara të prindërve me qëllim që incidentet dhe rastet e dhunës të mundet të parandalohen.

1 nga 2

/k.s/j.p/

The post Kumbaro: Forcim i mekanizmave të komunikimit mes institucioneve arsimore dhe prindërve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Ulja e temperaturës te fëmijët: Çfarë duhet të dini para se t’i kombinoni ilaçet me dushin



Pasi t’i jepni fëmijës ilaçin, duhet të prisni 20 minuta para se të filloni me dushin. Ja pse

Edhe pse shpesh shkakton shqetësim te prindërit, temperatura te foshnjat nuk është sëmundje, por shenjë se trupi po lufton kundër një infeksioni. Vlerat normale të temperaturës trupore mund të ndryshojnë në varësi të temperaturës së ambientit ose mjedisit ku qëndron fëmija (hapësirë e ngrohur ose ekspozim në diell), nëse pak më parë ka qenë fizikisht aktiv (lojë, vallëzim etj.) si dhe sa rroba ka veshur.

Po ashtu, temperatura në mëngjes është rreth 0,3 gradë më e ulët se ajo e matur në orët e mbrëmjes. Temperatura trupore është më e ulëta rreth orës katër të mëngjesit, ndërsa vlerat më të larta i arrin kur metabolizmi është më i përshpejtuar, zakonisht ndërmjet orës 16 dhe 20.

Temperatura normale te foshnjat dhe fëmijët zakonisht sillet nga 36,4 deri në 37°C, ndërsa temperaturë e lartë ose ethe konsiderohet zakonisht temperatura prej 38°C ose më shumë. Duhet theksuar se temperatura e matur në gojë, vesh ose rektalisht mund të jetë për 0,5 deri në 1 gradë më e lartë se ajo e matur nën sqetull. Kështu, temperatura normale e matur rektalisht është rreth 37,5°C.

Në vijim mësoni kur rekomandohet ulja e temperaturës dhe çfarë duhet pasur parasysh, transmeton Telegrafi.

Matja e temperaturës dhe llojet e termometrave

Temperatura te foshnjat matet rektalisht, ndërsa te fëmijët më të rritur se një vit matet në vesh ose nën sqetull. Ekspertët e Universitetit Johns Hopkins theksojnë se matja rektale është më e besueshmja, veçanërisht te foshnjat më të vogla se tre muaj.

Versionet moderne të termometrave kanë mundësi leximi digjital të temperaturës, si dhe sinjal zanor që tregon përfundimin e matjes.

Temperatura matet në vesh vetëm pas moshës gjashtë muajsh, sepse te foshnjat e vogla kanali i veshit është i ngushtë dhe maja e termometrit nuk mund ta lexojë saktë temperaturën e daulles së veshit, theksojnë nga Klinika Mayo, duke shtuar se matja e temperaturës nën sqetull nuk është e besueshme te fëmijët më të vegjël se katër vjeç. Fëmijët e kësaj moshe shpesh janë të lëvizshëm, ndaj termometri mund të zhvendoset gjatë matjes dhe të tregojë vlera të pasakta.

Për matjen rektale të temperaturës rekomandohet që maja e termometrit të lyhet me vazelinë. Fëmija duhet shtrirë në shpinë, t’i ngrihen kofshët dhe maja e termometrit të futet nga 1,3 deri në 2 centimetra në rektum. Termometri duhet mbajtur në vend derisa të dëgjohet sinjali zanor.

Ulja e temperaturës

Nëse foshnja ose fëmija ka temperaturë të lartë trupore, zakonisht nuk është e nevojshme vizita te pediatri, pasi temperatura në shumicën e rasteve mund të trajtohet lehtë në shtëpi. Sipas udhëzimeve të përgjithshme, te fëmijët rekomandohet ulja e temperaturës kur ajo arrin 38°C ose më shumë.

Megjithatë, vlerat që tregon termometri nuk janë treguesi i vetëm se duhet ulur temperatura. Shumë më e rëndësishme është të vëzhgoni fëmijën dhe gjendjen e tij të përgjithshme, sepse disa fëmijë e përballojnë më vështirë temperaturën e lartë se të tjerët dhe mund të jenë nervozë apo të duken të lodhur edhe në vlera rreth 38°C ose pak më të ulëta.

Si të ulet temperatura?

Temperatura te foshnjat dhe fëmijët ulet me barna që quhen antipiretikë, si paracetamoli dhe ibuprofeni, të cilët gjenden në formë shurupi ose supozitori. Ilaçi i përshtatshëm dhe doza ditore përcaktohen nga pediatri sipas peshës trupore dhe moshës së fëmijës, dhe këto doza duhet respektuar me përpikëri.

Paracetamoli zakonisht jepet në doza prej 15 mg për kilogram të peshës trupore, çdo katër deri në gjashtë orë, ndërsa ibuprofeni në doza prej 10 mg për kilogram të peshës trupore, çdo gjashtë deri në tetë orë.

Përveç shumë barnave pa recetë për uljen e temperaturës, ajo mund të ulet edhe me ftohje. Megjithatë, kur kombinohen këto dy metoda, duhet respektuar rregulli i 20 minutave. Konkretisht, pasi t’i jepni fëmijës ilaç për uljen e temperaturës, rekomandohet të prisni rreth 20 minuta para se të përdorni metodën e uljes së temperaturës me dush.

Gjatë këtyre 20 minutave, ilaçi do ta bllokojë përkohësisht qendrën e dridhjes, mekanizmin vetërregullues që trupi përdor për ta rritur temperaturën kur percepton se ajo po bie.

Nëse fëmija ftohet me dush ose në vaskë para se të kalojnë 20 minuta, kjo mund të shkaktojë dridhje të trupit dhe rritje të temperaturës madje për 1 deri në 2°C. Metoda më e mirë e ftohjes është ajo me ujë të vakët, pavarësisht nëse bëhet fjalë për dush apo për përdorimin e kompresave.

Kur duhet shkuar te mjeku?

Është jashtëzakonisht e rëndësishme ta vëzhgoni fëmijën gjatë kohës që ka temperaturë të lartë dhe të reagoni në rastet që kërkojnë ndihmë mjekësore.

Shkoni te pediatri nëse:

  • foshnja është më e vogël se 3 muaj dhe ka temperaturë 38°C ose më të lartë
  • foshnja është nga 3 deri në 6 muaj dhe ka temperaturë 39°C ose më të lartë
  • foshnja ose fëmija është në gjendje shumë të keqe, pavarësisht temperaturës së matur
  • foshnja ose fëmija, përveç temperaturës së lartë, ka edhe shenja të tjera sëmundjeje, si p.sh. skuqje në lëkurë
  • foshnja ose fëmija ka temperaturë të lartë që zgjat 5 ditë ose më shumë
  • foshnja ose fëmija nuk dëshiron të hajë ose nuk sillet si zakonisht dhe jeni të shqetësuar
  • foshnja ose fëmija duket më i përgjumur se zakonisht ose keni vështirësi ta zgjoni
  • foshnja ose fëmija ka diarre ose vjell
  • foshnja ose fëmija ka shenja dehidratimi: buzë të thata, gjuhë të zbardhur, sy të futur, mungesë lotësh gjatë të qarit dhe më pak pelena të lagura se zakonisht

/Telegrafi/

“Po bëhemi prindër sërish!”/ Aktorja e njohur pret fëmijën nr. 2

Aktorja e njohur Rebel Wilson dhe gruaja e saj, Ramona Agruma janë në pritje të fëmijës së tyre të dytë.

Stilistja ndau një postim në rrjetet sociale ku tregoi se është shtatzënë me një vajzë. Në postim ajo përfshiu foto të tyre së bashku ku putheshin e përqafoheshin, më pas një foto të vajzës së parë, Royce Lillian, kur ishte e sapolindur.

Në serinë e fotove shihet edhe testi i shtatzënisë i Agruma dhe barku i saj i rrumbullakosur.

“Nga kjo te… bebi nr. 2 është rrugës”, shkruhet krah postimit. “Lajmi më i lumtur në familjen tonë, së shpejti do të jemi katër!”

Në nëntor të vitit 2022, Wilson dha lajmin ne rrjetin social Instagram se vajza e tyre e madhe kishte ardhur në jetë.

“Më se krenare të njoftoj lindjen e fëmijës tim të parë, Royce Lillian, që lindi këtë javë përmes një nëne zëvendësuese. Nuk mundem as ta përshkruaj dashurinë që kam për të, ajo është një mrekulli e bukur!”, shkroi aktorja krah fotos së vajzës. Kujtojme se ajo vuan nga problemet me fertilitetin.

Më tej, aktorja shprehu mirënjohjen ndaj kujtdo që ishte pjesë e këtij rrugëtimi dhe falënderoi nënën zëvendësuese “që e mbajti dhe lindi me mirësi e kujdes.”

The post “Po bëhemi prindër sërish!”/ Aktorja e njohur pret fëmijën nr. 2 appeared first on iconstyle.al.

Çfarë duhet të dijë fëmija para se të mbetet vetëm në shtëpi - dhe kur është vërtet gati, sipas ekspertëve



Ja çfarë duhet të dijë një fëmijë para se ta lini vetëm në shtëpi për një periudhë të caktuar dhe kur konsiderohet i gatshëm për këtë përgjegjësi

Në një moment, prindërit do të duhet ta lënë fëmijën vetëm në shtëpi, dhe mbetet çështje vlerësimi personal të kuptohet se kur fëmija është i përgatitur për këtë. Ndjenja e frikës apo shqetësimit te prindërit është krejt normale.

Nëse pyesni se kur mund të mbetet fëmija vetëm dhe çfarë duhet të dijë para kësaj, psikologët japin sqarimet që zgjidhin këtë dilemë prindërore.

Kur mund të mbetet fëmija vetëm në shtëpi

“Herët a vonë, prindërit do të duhet ta lënë fëmijën vetëm në shtëpi për një kohë të shkurtër - është një fazë e rëndësishme në zhvillimin e pavarësisë. Megjithatë, kjo kërkon përgatitje të caktuar. Numrat e telefonit të prindërve, gjyshërve si dhe numrat e emergjencës duhet të jenë të shkruar dhe të vendosur në një vend të dukshëm, për shembull në pasqyrë në korridor ose në frigorifer. Fëmija duhet të dijë si të përdorë telefonin, në mënyrë që të mund të telefonojë nëse ka nevojë”, shpjegon psikologia Julia Tokarczuk.

Ajo shton se fëmijët duhet të mësojnë paraprakisht rregulla bazë të sigurisë në shtëpi:

  • të mos hapin derën për të huaj dhe të mos u thonë se janë vetëm në shtëpi
  • të mos përkulen apo mbështeten në dritare
  • të mos dalin vetëm në ballkon
  • të mos marrin ilaçe pa lejen e të rriturve
  • të mos përdorin sobën kur prindërit nuk janë aty

Psikologia Tokarczuk thekson se këto rregulla duhet t’u përsëriten shpesh fëmijëve, duke biseduar me ta për situata të ndryshme të jetës dhe duke i pyetur se si do të vepronin në raste të caktuara, çfarë nuk duhet të bëjnë dhe çfarë pasoja mund të ketë.

Kur fëmija mbetet vetëm në shtëpi, prindërit duhet të sigurohen që të gjithë pajisjet elektrike janë të fikura, që ilaçet apo substancat kimike nuk janë të arritshme për fëmijën, dhe që dritaret e ballkoni janë të mbyllura.

Fillimisht, një fëmijë 7–8 vjeç mund të lihet vetëm për 10–15 minuta, p.sh. sa të shkoni në një dyqan afër. Kur të ktheheni, bisedoni me fëmijën për atë që ka bërë gjatë mungesës suaj dhe përgëzojeni, transmeton Telegrafi.

Kur nuk duhet ta lini fëmijën vetëm në shtëpi

Psikologia klinike dhe familjare Olga Boshkova thotë se ka shumë situata kur nuk rekomandohet të lihet fëmija vetëm, edhe nëse mendoni se është i pavarur.

Fëmija që ende nuk ka filluar shkollën
Edhe nëse fëmija 5-vjeçar duket i pjekur dhe i di rregullat, nuk është e udhës të lihet vetëm, pasi mund të ndodhë një situatë e paparashikuar ku ai nuk do të dijë si të reagojë, p.sh., një zjarr në ndërtesë.

Fëmija i madh kujdeset për më të voglinKujdesi për fëmijët është përgjegjësi e të rriturve. Në një situatë të papritur, fëmija më i madh nuk do të dijë si të veprojë sepse nuk ka aftësitë e duhura dhe përvojën për këtë përgjegjësi.

Fëmija mbetet me një të rritur që ka nevojë për ndihmë
Ndonjëherë prindërit e lënë fëmijën me gjyshër që lëvizin vështirë ose që vetë kanë nevojë për kujdes. Megjithëse teorikisht fëmija është nën mbikëqyrjen e një të rrituri, gjendja shëndetësore e gjyshit ose gjyshes mund të përkeqësohet papritur mund të rrëzohen, të kenë një krizë mjekësore etj. Fëmija nuk do të dijë si të reagojë.

Dikush duhet të hyjë në shtëpi
Nëse pritet të vijë një korrier, mjeshtër apo ndonjë person i panjohur, nuk është e udhës të lihet fëmija vetëm për ta pritur. /Telegrafi/

Gabimet e zakonshme të prindërve që ulin vetëbesimin e fëmijëve: çfarë thonë specialistët

Ekspertët e zhvillimit të fëmijëve theksojnë se vetëbesimi nuk është një cilësi që krijohet rastësisht. Ai ndërtohet përditë përmes mënyrës si prindërit komunikojnë, si vendosin rregulla dhe si i lejojnë fëmijët të përballen me botën. Studimet e viteve të fundit tregojnë se fëmijët që rriten në një mjedis që i inkurajon, kanë më pak ankth, performojnë më mirë në shkollë dhe krijojnë marrëdhënie më të qëndrueshme gjatë gjithë jetës. Por, sipas specialistëve, disa sjellje të zakonshme prindërore mund të kenë efekt të kundërt.

Një prej gabimeve më të shpeshta është shmangia e përgjegjësive. Kur prindërit nuk i lejojnë fëmijët të marrin detyra të përshtatshme për moshën, i privojnë nga mundësia për t’u ndier të aftë dhe të rëndësishëm. Po aq problematike është edhe tendenca për t’i mbrojtur nga përgjegjësia e gabimeve. Ndërhyrja e menjëhershme e prindit për të “zgjidhur situatën” i heq fëmijës mundësinë për të mësuar, reflektuar dhe për të ndërtuar pavarësinë e tij.

Specialistët vënë në dukje se edhe mbrojtja e tepruar nga emocionet negative — si mërzitja, frika apo zhgënjimi — mund t’i bëjë fëmijët më pak të qëndrueshëm emocionalisht në të ardhmen. Në të njëjtën linjë, vendosja e pritshmërive të paarritshme i shtyn fëmijët të dorëzohen përpara se të provojnë, ndërsa dënimet e ashpra i bëjnë të ndihen të pavlerë në vend që të kuptojnë pasojat natyrore të veprimeve të tyre.

Psikologët sugjerojnë dialog, durim dhe pritshmëri realiste. Vetëbesimi, theksojnë ata, ndërtohet kur fëmijët kuptojnë se gabimi është pjesë e rritjes, jo arsye për t’u ndier më pak.

The post Gabimet e zakonshme të prindërve që ulin vetëbesimin e fëmijëve: çfarë thonë specialistët appeared first on iconstyle.al.

Alarm për prindërit: Telefoni para moshës 12 rrit rreziqet për shëndetin e fëmijëve



Studimi paralajmëron rreziqe serioze për shëndetin e fëmijëve

Një studim i ri, i publikuar në revistën prestigjioze Pediatrics, paralajmëron se posedimi i një telefoni të mençur para moshës 12 vjeç mund të ketë pasoja serioze për shëndetin mendor dhe fizik të fëmijëve. Studiuesit kanë identifikuar rrezik të shtuar për depresion, probleme me gjumin dhe obezitet te fëmijët që kanë pasur telefon personal që në fillim të adoleshencës.

Çfarë zbuluan hulumtuesit

Ekipi hulumtues nga Spitali Pediatrik i Filadelfias, Universiteti i Kalifornisë në Berkeley dhe Universiteti Columbia analizoi të dhënat e më shumë se 10.000 adoleshentëve amerikanë, pjesëmarrës në studimin kombëtar ABCD, studimi më i madh afatgjatë mbi zhvillimin e trurit dhe shëndetin e fëmijëve në SHBA. Mbi 63% e fëmijëve në studim kishin smartfon personal dhe mosha mesatare kur e kishin marrë ishte 11 vjeç. Sa më i vogël të ishte fëmija kur merrte telefonin, aq më i madh rreziku për çrregullime të gjumit ose shtim të peshës trupore.

Pse rreziku lidhet me vetë telefonin, jo me përmbajtjen

Studiuesit nuk analizuan se çfarë bëjnë fëmijët në telefon, por vetëm ndikimin e faktit të posedimit të pajisjes. “Pyetja ishte e thjeshtë: a ndikon vetë fakti që fëmija në këtë moshë ka telefoni personal në rezultatet shëndetësore?”, shpjegoi për CBS News dr. Ran Barzilay, psikiatër për fëmijë dhe autori kryesor i studimit. Rezultatet treguan se fëmijët që deri në moshën 12 vjeç nuk kishin telefon, një vit më vonë kishin mirëqenie mendore dukshëm më të mirë sesa bashkëmoshatarët me telefon. Edhe kur u mor parasysh përdorimi i tabletëve, rezultatet mbetën të pandryshuara, transmeton Telegrafi.

shitterstock

Paralajmërimi për prindërit

Dr. Barzilay thekson se prindërit duhet ta kuptojnë se telefoni i mençur është “faktor i rëndësishëm në shëndetin e adoleshentëve” dhe vendimi për blerjen nuk duhet të jetë impulsiv. Ai shton se telefonat kanë edhe anë pozitive, lehtësojnë komunikimin, mësimin dhe japin ndjenjë sigurie, por përdorimi duhet të jetë i mbikëqyrur për të shmangur përmbajtjet e papërshtatshme dhe çrregullimet e gjumit. Në fazën e ardhshme, ekipi synon të analizojë sjelljet specifike të lidhura me përdorimin e telefonit që mbartin rrezikun më të madh dhe të studiojë fëmijët që marrin telefon para moshës 10 vjeç.

Çfarë thonë ekspertët e tjerë

Shqetësimet për kohën e tepërt para ekranit janë ngritur prej vitesh. Ish-kirurgu i përgjithshëm amerikan, dr. Vivek Murthy, që në vitin 2023 rekomandoi krijimin e “zonave pa teknologji” dhe nxitjen e fëmijëve për të ndërtuar miqësi jashtë rrjeteve sociale. Disa shtete amerikane tashmë kanë ndaluar përdorimin e telefonave në shkolla.

Sa fëmijë posedojnë smartfon

Sipas Pew Research Center (2024), 95% e adoleshentëve 13-17 vjeç kanë smartfon. Më shumë se gjysma e fëmijëve 11-12 vjeç kanë telefon, ndërsa shifrat janë të larta edhe te moshat më të ulëta: gati një e treta e fëmijëve 8-10 vjeç, 12% e fëmijëve 5-7 vjeç dhe 8% e fëmijëve nën 5 vjeç. Aktualisht nuk ka të dhëna të besueshme publike për numrin e fëmijëve nën 12 vjeç që posedojnë telefon në Kosovë. /Telegrafi/

Bisedat e rëndësishme që duhet t’i zhvilloni me adoleshentët tuaj - Sa më herët, aq më mirë



Mësojuni të thonë “jo” sa herë që ndiejnë se diçka nuk është e drejtë, shpjegojuni se shëndeti ka shumë më tepër rëndësi sesa pamja

Rritja e adoleshentëve është një nga përvojat më të bukura, por edhe më sfiduese të prindërimit. Vitët e turbullta sjellin emocione të forta, nevojë për pavarësi dhe kërkim të identitetit. Edhe pse prindërit shpesh duan t’i mbrojnë fëmijët nga çdo sfidë, çelësi qëndron te bisedat e sinqerta që forcojnë besimin dhe mirëkuptimin.

Ekspertët theksojnë se disa tema të rëndësishme mund të formësojnë në mënyrë të qëndrueshme mënyrën se si të rinjtë e shohin veten dhe botën në përgjithësi…

Vetëvlerësimi dhe vetëbesimi

Gjatë periudhës së rritjes, adoleshentët janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj krahasimeve, sidomos në lidhje me pamjen dhe popullaritetin. Biseda për vetërespektin i ndihmon të kuptojnë se vlera e tyre nuk varet nga pamja, notat apo statusi shoqëror.

Inkurajoni fëmijët të vlerësojnë personalitetin, qëndrimet dhe talentet e tyre. Në botën e rrjeteve sociale, ku shpesh paraqitet një jetë “e përsosur”, kujtojuni se bukuria e vërtetë qëndron te autenticiteti dhe qetësia e brendshme, transmeton Telegrafi.

Imazhi për trupin dhe kujdesi për veten

Vitet e adoleshencës sjellin ndryshime të shumta fizike dhe, me to, presionin për të përmbushur standarde joreale të bukurisë. Bisedoni hapur se çdo trup është unik dhe se shëndeti ka shumë më tepër rëndësi sesa pamja. Shpjegojuni se kujdesi për veten përfshin ushqimin e rregullt, pushimin dhe mendimin pozitiv, e jo ndjekjen e përsosmërisë.

Ofroni mbështetje që ta duan trupin e tyre në çdo fazë të zhvillimit.

Miqësitë dhe presioni i bashkëmoshatarëve

Miqtë kanë ndikim të madh te adoleshentët, por jo çdo marrëdhënie është e shëndetshme. Bisedoni se si të dallojnë miqësitë e sinqerta dhe si të integrohen në shoqëri pa komprometuar veten. Ndihmojini të kuptojnë se miqësia e vërtetë bazohet te mbështetja, jo te përpjekja për t’iu përshtatur pritshmërive të të tjerëve.

Mësojuni të thonë “jo” kur ndiejnë se diçka është e gabuar dhe se nuk janë të detyruar t’i kënaqin të gjithë.

Rrjetet sociale dhe siguria dixhitale

Internetit i përket çdo adoleshenti, por ai mund të jetë edhe burim stresi dhe pasigurie. Shikimi i postimeve “të përsosura” krijon lehtësisht ndjesi të pavlefshmërie. Bisedoni se në rrjetet sociale shpesh shfaqet vetëm një imazh i idealizuar i realitetit.

Mësojuni si të vendosin privatësinë e profilit, të njohin përmbajtjet e papërshtatshme dhe si të mbrohen nga ngacmimi online. Theksojuni se gjithçka që publikohet në internet mbetet aty – përgjithmonë.

Emocionet dhe shëndeti mendor

Adoleshentët përballen me ngritje e ulje emocionale, por shpesh nuk dinë si t’i shprehin ato. Prandaj, bisedoni hapur për emocionet, ankthin dhe stresin, dhe mësojini se kërkimi i ndihmës nuk është dobësi.

Kujtojuni se jeni gjithmonë aty për ta, pa paragjykime dhe në çdo situatë të jetës.

Dashuria dhe kufijtë

Biseda për dashurinë dhe kufijtë është një nga më të rëndësishmet që prindërit mund të kenë me adoleshentin. Shpjegojuni se dashuria e vërtetë nuk kërkon të heqin dorë nga vetërespekti dhe se të thuash “jo” është gjithmonë e drejta e tyre. Mësojini si të njohin një marrëdhënie emocionalisht të shëndetshme, çfarë do të thotë pëlqim i ndërsjellë dhe pse komunikimi është çelësi i çdo lidhjeje.

Le t’ju kujtohet se nuk duhet të pranojnë asgjë që nuk u duket e drejtë – as për hir të dashurisë, as për shkak të presionit shoqëror.

Ëndrrat, pavarësia dhe guximi

Inkurajoni t’u besojnë aftësive të tyre dhe të eksplorojnë çfarëdo që i bën të ndihen të plotësuar. Ndihmojini të zbulojnë interesat personale dhe të mos kenë frikë nga gabimet. Theksojuni se nuk është e nevojshme t’i dinë të gjitha përgjigjet menjëherë, por kanë të drejtë të zgjedhin rrugën e tyre.

Mbështetja prindërore nuk do të thotë kontroll, por një bazë e sigurt nga e cila mund të ecin me guxim drejt qëllimeve të tyre në të ardhmen. /Telegrafi/

A është sharja para fëmijëve aq e rrezikshme sa mendojmë? Ja e vërteta që nuk e prisnit



A është vërtet kaq e dëmshme sharja para fëmijëve?

Pothuajse çdo prind të paktën një herë është gjendur në të njëjtën situatë të pakëndshme: nga goja u del një sharje pikërisht në momentin kur fëmija futet në dhomë. Pason një panik i shkurtër, ndjenjë faji dhe ai shikimi karakteristik i vogëlushit që duket sikur thotë: “Sapo the një fjalë të keqe”. Megjithatë, pavarësisht frikës së prindërve, hulumtimet tregojnë se fëmijët janë shumë më rezistentë sesa mendojmë.

Ekspertët thonë se fëmijët fillojnë t’i njohin sharjet shumë herët dhe deri në fillim të shkollës mesatarisht mësojnë rreth 30-40 shprehje fyese. Por njëkohësisht theksojnë se nuk ka prova që vetëm dëgjimi i sharjeve ndikon negativisht në zhvillimin e fëmijës. Një sharje e rastësishme, e shqiptuar në afekt, nuk lë pasoja afatgjata. Më e rëndësishme është atmosfera e përgjithshme ku rritet fëmija: respekti, mënyra e komunikimit dhe shembulli që japin prindërit çdo ditë.

Pse nuk duhet të panikojmë?

Pavarësisht nëse shani shpesh apo vetëm në momente dhimbjeje apo tronditjeje, për shembull kur fëmija ju shkel këmbën me biçikletë, gjasat janë të mëdha që ai tashmë ka dëgjuar ndonjë “fjalë të ndaluar”. Kjo shpesh i shqetëson prindërit, sepse kanë frikë se kanë “njollosur” pafajësinë e fëmijës.

Por linguisti dhe profesori i shkencave kognitive, Benjamin Bergen, thotë: qetësohuni, fëmijëve nuk u bën dëm.

Sigurisht, është shumë e rëndësishme të bëhet dallimi mes sharjes para fëmijëve dhe sharjes drejt fëmijëve. Fyerjet, poshtërimet dhe shpërthimet agresive janë forma të dhunës emocionale. Por të shqiptohet një sharje në afërsinë e tyre nuk është diçka që do të dëmtojë shëndetin e tyre mendor apo gjuhësor.

Bergen, edhe vetë prind, tregon se përpiqej të autocensurohej, por pyeste veten nëse kjo kishte kuptim. Përfundimi i tij shkencor: nuk ka arsye për shqetësim të tepërt, shkruan YourTango, përcjell Telegrafi.

Cilat fjalë e dëmtojnë vërtet fëmijën?

Në librin e tij What the F: What Swearing Reveals About Our Language, Our Brains, and Ourselves”, Bergen shpjegon se sharjet e zakonshme, ato që thuhen nga inati, zemërimi ose si shaka, nuk kanë ndikim të drejtpërdrejtë te fëmija. Prindërit zakonisht frikësohen se fëmija mund ta përsërisë fjalën në moment të gabuar, për shembull në shkollë.

Por ato që u bëjnë realisht dëm fëmijëve janë fyerjet dhe ofendimet ndaj njerëzve të tjerë. Komentet ziliqare, poshtëruese apo nënçmuese i mësojnë fëmijët modele sjelljeje që më vonë mund të kthehen në agresion ose dhunë ndaj bashkëmoshatarëve. Pra, problemi nuk është fjala vetë, por qëllimi pas saj.

Si të reagojmë kur na “shpëton” një sharje?

Fëmijët, gjatë rritjes, do të dëgjojnë sharje kudo: në shkollë, në internet, në rrugë. Prandaj është thelbësore që prindërit ta shndërrojnë situatën në një moment edukimi.

Në vend të panikut, mjafton t’i shpjegoni fëmijës se ka fjalë që të rriturit ndonjëherë i përdorin, por që nuk janë të përshtatshme në çdo situatë. Shtoni se keni gabuar, kërkoni falje dhe vazhdoni aktivitetin tuaj.

Sipas studimeve, fëmijët mbajnë mend shumë më tepër si përballen prindërit me gabimet dhe emocionet e tyre, sesa çdo fjalë të vetme që dëgjojnë.

Prandaj ekspertët theksojnë: një sharje e rastësishme nuk është arsye për alarm, ajo madje mund të jetë një mundësi e mirë për të mësuar fëmijën rreth përgjegjësisë, emocioneve dhe komunikimit. /Telegrafi/

4 shenjat e një babai emocionalisht të ftohtë: I pranishëm fizikisht, por i largët për fëmijët



Kur babai ngrit një mur të padukshëm, fëmijët e ndjejnë të parët dhe pasojat zgjasin me vite

Fëmijëve nuk u mjafton vetëm që babai të jetë fizikisht i pranishëm në jetën e tyre - ata kanë nevojë që ai të jetë emocionalisht i disponueshëm dhe i përfshirë në rritjen e tyre.

Ja cilat janë tiparet që e karakterizojnë një baba të ftohtë dhe si ndikon ai në zhvillimin e fëmijëve.

• Prania fizike e babait nuk mjafton; ai duhet të jetë i përfshirë dhe emocionalisht i qasshëm.
• Ftohtësia dhe mungesa emocionale e babait lënë pasoja në zhvillimin e fëmijëve.

Disa baballarë jetojnë fizikisht me familjen e tyre, por janë emocionalisht të munguar, si një “ujk i vetmuar” që mban distancë edhe nga më të afërmit. Një baba i tillë i ftohtë mund të jetë në shtëpi, por barriera e tij e padukshme shpesh ndikon në zhvillimin emocional dhe ndjenjën e sigurisë te fëmijët, transmeton Telegrafi.

Ja katër tiparet më të zakonshme të këtij tipi babai:

1. Rrallë shfaq emocione
Baballarët e ftohtë rrallë shprehin dashuri, butësi apo lëvdata. Puthjet, përqafimet apo fjalët e thjeshta inkurajuese janë përjashtim, jo rregull. Fëmijët shpesh mësojnë se emocionet duhen fshehur, jo ndarë lirshëm.

2. Është i distancuar në komunikim
Shmang shpesh bisedat e thella dhe rrallë pyet për ndjenjat e anëtarëve të familjes. Fjalitë e tij janë të shkurtra, të thata dhe funksionale, më shumë si udhëzime sesa si dialog i sinqertë. Kjo krijon një ndjenjë boshllëku emocional.

3. I tërhequr dhe i izoluar
Shpesh sillet si “ujk i vetmuar”: i pëlqen t’i zgjidhë vetë problemet, nuk kërkon këshilla dhe nuk e përfshin familjen në vendimmarrje. Edhe pse fizikisht është aty, distanca e tij e brendshme krijon një mur që i mban fëmijët dhe partneren larg.

4. Ofron mbështetje të kufizuar në momente krizash
Kur shfaqen probleme ose emocionet bëhen të forta, babai i ftohtë shpesh nuk ofron ngushëllim apo ndihmë praktike. Reagimi i tij mund të jetë racionalizim i ftohtë, shmangie ose shtyrje e përgjegjësisë te të tjerët.

Baballarët e ftohtë dhe emocionalisht të paarritshëm nuk janë domosdoshmërisht njerëz të këqij – shpesh janë produkt i fëmijërisë së vështirë, traumave ose modeleve të mësuara. Megjithatë, mungesa e pranisë emocionale mund të ndikojë në ndjenjën e sigurisë, besimit dhe vetëvlerësimit te fëmijët. /Telegrafi/

Dhjetë fraza që zbulojnë se fëmijët rriten në familje me sfida financiare



Fraza të përditshme që zbulojnë si fëmijët formojnë marrëdhënien e parë me paratë

Fëmijët që në moshë të hershme përthithin mesazhet financiare që i dëgjojnë në shtëpi, dhe kërkimet tregojnë se modelet e sjelljes ndaj parave formohen që rreth moshës pesë vjeçare. Përmes fjalive të përditshme të prindërve krijohet marrëdhënia e tyre e parë me shpenzimet, kursimet dhe zakonet në familje.

Këto fraza shpesh zbulojnë jo vetëm vlerat familjare, por edhe vështirësitë financiare që prindërit kanë tentuar t’i zbusin ose t’i fshehin. Pra, sipas ekspertëve dhe studimeve, këto shprehje tregojnë se prindërit janë përballur me probleme financiare.

1. “Le të presim derisa të jetë në zbritje”

Familjet me buxhet të vogël shpesh planifikojnë blerjet sipas uljeve dhe kërkojnë ofertën më të mirë për të kursyer. Kjo vlente si për dhuratat, ashtu edhe për ushqimet bazike, gjë që kërkonte shumë kohë dhe durim. Një frazë e tillë zakonisht nënkupton se prindërit duhet të bënin kompromise për të mbuluar të gjitha shpenzimet.

2. “Kemi ushqim në shtëpi”

Studimet tregojnë se familjet që gatuajnë më shumë në shtëpi shpenzojnë më pak dhe ushqehen më shëndetshëm. Shmangia e restoranteve ishte një mënyrë kursimi, por edhe mundësi për kohë të cilësore së bashku. Kjo fjali shpesh tregon se familja nuk kishte mundësi për të ngrënë shpesh jashtë.

3. “Vendose në listën e dëshirave për fundvit”

Kjo fjali shërbente si mënyrë për të shmangur refuzimin e drejtpërdrejtë pa e ulur entuziazmin e fëmijës. Prindërit donin të kursenin, por njëkohësisht të mundësonin një dëshirë të veçantë kur ishte e realizueshme. Kjo praktikë i mësonte fëmijët durimin dhe dallimin mes dëshirave më të rëndësishme dhe atyre dytësore.

4. “Ndoshta herën tjetër”

Kjo frazë paraqet shtyrje të butë në momentet kur familja nuk mund të përballonte diçka. Në këtë mënyrë prindërit ruanin shpresën dhe mbronin fëmijët nga ndjenja e mungesës. Ky qasje ndihmonte në zbutjen e stresit financiar pa krijuar emocione negative, shkruan YourTango, përcjell Telegrafi.

5. “A është dëshirë apo nevojë?”

Prindërit me të ardhura të kufizuara shpesh i mësojnë fëmijët të dallojnë dëshirat nga nevojat për të parandaluar shpenzimet impulsive. Një pyetje e tillë i nxit fëmijët të mendojnë për vlerën reale të një objekti. Për shumë të rritur sot, pikërisht kjo u ka formuar përgjegjësinë financiare.

6. “Disa njerëz kanë shumë më pak se ne”

Fjalitë që nxisin mirënjohjen i mësonin fëmijët të kuptonin situatën e të tjerëve dhe të vlerësonin atë që kishin. Prindërit, pavarësisht vështirësive, theksonin perspektivën dhe dhembshurinë. Këto mesazhe shpesh kontribuojnë në rritjen e empatisë në moshë të rritur.

7. “Do ta gjejmë një zgjidhje”

Kur shfaqeshin shpenzime shtesë si ekskursione apo aktivitete, prindërit shmangnin të thoshin drejtpërdrejt se nuk mund ta përballonin. Ata shpesh gjenin mënyra për të mos u mohuar fëmijëve diçka, edhe me sakrifica personale. Shumë fëmijë as nuk e kuptonin këtë përpjekje, sepse prindërit donin t’i mbronin.

8. “Paraja nuk rritet në pemë”

Kjo fjali shërbente për të mësuar se paraja është rezultat i punës dhe përpjekjes, dhe se kërkon menaxhim të kujdesshëm. Përmes saj prindërit përcillnin rëndësinë e shpenzimit me mend. Të tilla mesazhe shpesh krijojnë një ndjenjë më të fortë për vlerën e parasë në të ardhmen.

9. “Sa kohë jemi bashkë, jemi të pasur”

Studimet tregojnë se personat me më pak mjete financiare janë shpesh më të prirë për mbështetje dhe ndarje mes tyre. Prindërit theksonin se pasuria e vërtetë është afërsia familjare, jo gjërat materiale. Këto mesazhe ndërtojnë një themel emocional të fortë brenda familjes.

10. “Do t’ia dalim”

Kur paraqiteshin detyrime të papritura, prindërit i qetësonin fëmijët me këtë frazë për t’i mbrojtur nga shqetësimet. Ajo krijonte ndjenjën e sigurisë dhe stabilitetit në familje. Pavarësisht vështirësive, prindërit përpiqeshin ta mbanin fëmijërinë sa më të paqtë. /Telegrafi/

Gjyshërit janë të paçmuar: Falë tyre, fëmijët zhvillojnë 10 cilësi që të tjerët mund t’u kenë vetëm zili



Fëmijët që rriten pranë gjyshërve marrin më shumë se dashuri – ata mësojnë durimin, respektin, vetëbesimin dhe mirësinë që i shoqëron gjithë jetën

Roli i gjyshërve është i veçantë: i ngjashëm me atë të hallave apo tezeve, por më i thellë dhe i lidhur ngushtë me përvojën jetësore dhe moshën. Ata janë gjithmonë aty për t’u kujdesur për nipërit, për t’i përkëdhelur, për t’u ofruar dashuri të pakushtëzuar, përqafime, puthje e shpesh edhe dhurata.

Nuk është për t’u habitur që çdo fëmijë dëshiron të jetë “i preferuari” i gjyshes apo gjyshit, edhe pse ata, si prindërit, nuk do ta pranonin kurrë hapur. Kjo nuk do të thotë se gjyshërit duan më shumë një fëmijë se një tjetër, por ndonjëherë, për shkak të rrethanave, kalojnë më shumë kohë me njërin ose thjesht përputhen më mirë në karakter.

Gjyshërit janë një thesar i vërtetë për fëmijët - me dashurinë, përvojën dhe kujdesin e tyre ata formësojnë karaktere të qëndrueshme, të ndjeshme dhe plot dritë.

Në çdo rast, fëmijët që rriten pranë gjyshërve, veçanërisht ata që marrin më shumë kujdes e afeksion, zhvillojnë disa cilësi të mrekullueshme që shpesh i shoqërojnë edhe në moshë të rritur, transmeton Telegrafi.

1. Kanë ndjenjë të fortë identiteti familjar

Fëmijët që janë të lidhur ngushtë me gjyshërit rriten duke dëgjuar histori për të kaluarën e familjes, për brezat e mëparshëm dhe rrënjët e tyre. Duke kaluar kohë me gjyshërit, ata mësojnë të njohin historinë e familjes dhe të ndihen krenarë për origjinën dhe mbiemrin që mbajnë.

Shutterstock

2. Janë empatikë

Koha e kaluar me brezin më të vjetër zhvillon ndjenjën e mëshirës dhe mirëkuptimit. Fëmijët shpesh bëhen dëshmitarë të sfidave shëndetësore apo emocionale të gjyshërve, dhe përmes tyre kuptojnë se jeta nuk është gjithmonë e lehtë. Kështu mësojnë të ndihen me zemër për të tjerët, një cilësi që e bartin gjatë gjithë jetës.

3. Janë të durueshëm

Me kalimin e moshës, gjyshërit lëvizin apo reagojnë më ngadalë, e ndonjëherë nuk janë shumë të aftë me teknologjinë moderne. Për fëmijët që kalojnë shumë kohë me ta, kjo bëhet një mësim praktik i durimit dhe mirëkuptimit.

4. Janë të qëndrueshëm

Gjatë kohës me gjyshërit, fëmijët i shohin ata duke kaluar vështirësi dhe sfida, dhe mësojnë se jeta kërkon forcë dhe këmbëngulje. Ata kuptojnë se rrëzimet janë pjesë e jetës, por gjithmonë mund të ngrihesh përsëri, një mësim jetik që mbetet përgjithmonë.

5. Kanë aftësi të mira komunikimi

Gjyshërit vijnë nga breza ku bisedat ballë për ballë kishin rëndësi thelbësore. Duke kaluar kohë me ta, fëmijët mësojnë të dëgjojnë me vëmendje, të shprehen qartë dhe të vlerësojnë fuqinë e komunikimit të sinqertë.

6. Respektojnë të moshuarit

Të rritur në dashuri dhe respekt ndaj gjyshërve, këta fëmijë përçojnë të njëjtin respekt edhe për njerëzit e tjerë të moshuar. Kjo ndjenjë admirohet dhe shndërrohet në pjesë të karakterit të tyre.

Shutterstock

7. Janë tregimtarë të mirë

Nuk ka asgjë më të bukur se kujtimet e fëmijërisë teksa je në prehrin e gjyshes apo gjyshit, duke pirë një kakao të ngrohtë dhe duke dëgjuar historitë e tyre. Këto momente ushqejnë imagjinatën dhe ndihmojnë fëmijët të mësojnë artin e rrëfimit, që shpesh e përsosin më vonë në jetë.

8. Kanë vetëbesim të lartë

Fëmijët që janë të preferuarit e gjyshërve marrin shumë lëvdata, mbështetje dhe inkurajim. Ky përkrahje e vazhdueshme u jep ndjenjën se janë të vlefshëm dhe të aftë, duke ndërtuar një vetëbesim të fortë që i ndihmon në çdo fazë të jetës.

9. Janë mbështetës ndaj të tjerëve

Dashuria dhe mbështetja që marrin nga gjyshërit krijon modele pozitive empatie dhe përkushtimi. Ata mësojnë të jenë të fortë dhe të pavarur, por edhe të gatshëm të ndihmojnë e të përkrahin njerëzit përreth.

10. Dinë të vlerësojnë gjërat e thjeshta

Momentet e qeta me gjyshërit, bisedat, lojërat, tregimet, i mësojnë fëmijët të vlerësojnë jetën për gjërat e vogla e të sinqerta. Kështu ata rriten duke dashur gjestet e vogla dhe lidhjet njerëzore të sinqerta, më shumë se dhuratat e shtrenjta apo lavdinë boshe. /Telegrafi/

Fëmijën e kanë përjashtuar shokët? Ja si t’i flisni pa e lënduar më shumë



Refuzimi nga grupi mund të lëndojë thellë, por ja si prindi mund ta kthejë këtë në forcë dhe vetëbesim

Kur fëmija kthehet në shtëpi me lot në sy dhe thotë se “shokët nuk e duan më”, zemra e prindit thyhet. Në ato momente, çdo prind ndien dhimbje, zemërim dhe pafuqishmëri, por fëmija nuk kërkon zgjidhje të menjëhershme, kërkon mirëkuptim, ngrohtësi dhe siguri emocionale.

Një fëmijë që përjeton përjashtim nuk duhet të ndryshojë për t’u pranuar, por të mësojë se vlera e tij nuk varet nga sjellja apo mendimi i të tjerëve. Që ai ta kuptojë këtë, prindi duhet të jetë zëri i mbështetjes dhe i qetësisë.

Më poshtë janë pesë mënyra konkrete dhe të thjeshta se si mund ta ndihmoni fëmijën të ndiejë pranim, siguri dhe dashuri, edhe në situata kur ndihet i lënduar apo i përjashtuar.

1. Pranoni dhe emërtoni ndjenjat e fëmijës

“E kuptoj që të dhemb. Ke të drejtë të ndihesh i trishtuar, i hutuar apo i zemëruar.”

Fëmijët duhet të dinë se ndjenjat e tyre janë të vlefshme. Kur prindi e ndihmon ta quajë ndjenjën me emrin e saj, ai e mëson se është në rregull të ndihesh keq dhe nuk ka pse ta fshehë trishtimin apo turpin.

Këshillë: Mos e minimizoni dhimbjen me fraza si “Mos u mërzit, do kalojë.” Më mirë thoni: “E di që të vjen keq tani, por jam këtu me ty.”

2. Kujtojini se problemi nuk është tek ai

“Fakti që të kanë përjashtuar nuk do të thotë që ka diçka gabim me ty.”

Është thelbësore që fëmija të mos e lidhë refuzimin me vlerën e vetes. Shpesh fëmijët që përjashtojnë të tjerët e bëjnë për shkak të pasigurisë ose ndikimeve të jashtme, jo sepse “tjetri nuk vlen”.

Këshillë: Ndihmojeni të përmendë disa cilësi pozitive për veten - “jam shok i mirë”, “jam i sjellshëm”, “di të dëgjoj”. Kjo forcon vetëbesimin dhe qëndrueshmërinë emocionale.

3. Inkurajoni komunikimin e hapur

“Gjithmonë mund të më tregosh kur ndihesh i lënduar. Jam këtu për të të dëgjuar.”

Fëmija duhet të ndiejë se mund të flasë pa frikë dhe pa u gjykuar. Vetëm kështu krijohet ndjesia e sigurisë emocionale. Në vend që të kërkoni menjëherë shpjegime ose zgjidhje, dëgjoni me vëmendje dhe empati.

Këshillë: Shmangni pyetje që nxisin faj (“Çfarë bëre që nuk duan të luajnë me ty?”). Përdorni pyetje që nxisin hapje (“Si të bëri të ndihesh kjo situatë?”), transmeton Telegrafi.

4. Mësojeni të vendosë kufij

“Nëse dikush nuk do të luajë me ty, kjo nuk do të thotë që ti duhet të heshtësh.”

Fëmija ka të drejtë të mbrojë veten me dinjitet, me fjalë të qeta, por të qarta. Vendosja e kufijve nuk është agresion, por shprehje e vetërespektit.

Këshillë: Praktikoni bashkë reagime të qeta ndaj situatave të vështira, për shembull përmes lojërave me role: “Nuk më pëlqen kur më flisni ashtu, ju lutem ndaloni.”

5. Ndihmojeni të gjejë njerëz që e pranojnë

“Ka njerëz që të vlerësojnë dhe të duan ashtu siç je.”

Fëmija duhet të kuptojë se përkatësia nuk vjen vetëm nga një grup. Ai mund të gjejë mbështetje te familja, mësuesit, kushërinjtë apo miqtë e rinj. Prindi duhet ta ndihmojë të kërkojë mjedise ku ndjehet i mirëpritur.

Këshillë: Inkurajojeni të marrë pjesë në aktivitete që i sjellin gëzim - sport, art, muzikë, lexime në grup, ku mund të krijojë miqësi të reja dhe të shëndetshme.

Përfundim: Dashuria pa kushte është baza e sigurisë

Ne kemi përgjegjësinë ta shohim fëmijën, ta dëgjojmë dhe ta mbrojmë, sidomos kur ndihet i përjashtuar. Një fëmijë që sot ndien refuzim, nesër mund të bëhet një i rritur që dyshon në veten e vet dhe shmang marrëdhëniet. Prindi mund ta ndryshojë këtë rrjedhë duke treguar çdo ditë: “Nuk ke nevojë të ndryshosh për t’u dashur. Ti je i mjaftueshëm ashtu siç je.”

Këshilla shtesë për prindërit:

Mos e fajësoni grupin e fëmijëve të tjerë; kjo e bën fëmijën të ndihet edhe më i pasigurt.

Nëse përjashtimi përsëritet ose fëmija shfaq shenja ankthi, izolimi apo frikë për të shkuar në shkollë, kërkoni ndihmën e psikologut shkollor ose familjar.

Jepini shembull me sjelljen tuaj: tregoni si zgjidhen konfliktet me respekt dhe qetësi.

Empatia dhe prania janë dhuratat më të mëdha që mund t’i jepni fëmijës tuaj kur bota i kthen shpinën. /Telegrafi/

Fëmijët më të shqetësuar rriten me këtë lloj prindi

Çrregullimet mendore janë të zakonshme edhe tek fëmijët dhe adoleshentët, siç kemi filluar ta kuptojmë më fort vitet e fundit, kur ka më shumë ndërgjegjësim dhe informacion rreth kësaj çështjeje jo vetëm midis mësuesve, por edhe midis prindërve. Një nga faktorët që shkakton ankthin e fëmijërisë, në veçanti, gjendet në mënyrën e edukimit. Të paktën këtë e tregoi një studim i 900 binjakëve, monozigotë dhe dizigotë, të cilët tani kishin pasur fëmijët e tyre.

Siç vunë në dukje studiuesit, nuk është vetëm ADN-ja, por edhe mjedisi që luan një rol në nivelet e ankthit që zhvillon një fëmijë. Ekspertët supozojnë se fëmija kopjon sjelljet ankthuese të prindit të tij, edhe nëse prindi, beson ai bën gjithçka që mundet për të shmangur transmetimin e tyre tek ai.

Siç vunë në dukje studiuesit, nuk është vetëm ADN-ja, por edhe mjedisi që luan një rol në nivelet e ankthit që zhvillon një fëmijë. Ekspertët supozojnë se fëmija kopjon sjelljet ankthuese të prindit të tij, edhe nëse prindi beson ai, bën gjithçka që mundet për të shmangur transmetimin e tyre tek ai.

Disa shpjegime të sugjeruara përfshijnë: Ndërsa një fëmijë vëren frikën dhe ankthet e prindit të tij , të shprehura përmes veprimeve dhe fjalëve të tyre, ai gradualisht i përvetëson ato vetë. Ose një prind i shqetësuar, duke u përpjekur ta mbrojë fëmijën e tij nga frikërat e mëparshme, p.sh., për qentë ose dentistin mund ta pengojë në fund të fundit fëmijën të ekspozohet ndaj tyre dhe t’i menaxhojë ato në mënyrë efektive.

Sidoqoftë, modeli i të ashtuquajturit prind helikopter , i cili është mbi fëmijën në çdo hap, duke e mbrojtur atë tepër dhe duke e kontrolluar jetën e tij në një shkallë të tepruar, sigurisht që nuk i sjell dobi shëndetit mendor të fëmijës.

“Gjëja më e mirë që një prind mund të bëjë është t’i japë fëmijës së tij mundësinë për t’u përballur me sfida dhe detyra sipas moshës dhe nivelit të frikës së tij”, këshillon një nga autoret e studimit, Thaila Eley dhe shton: “Në këtë mënyrë, fëmijët mësojnë se në fund të fundit mund të përballen me një situatë”.

The post Fëmijët më të shqetësuar rriten me këtë lloj prindi appeared first on iconstyle.al.

Këto 4 truke i mësojnë fëmijët t’ju dëgjojnë me të vërtetë



Sa herë në ditë e thoni frazën “Pse nuk më dëgjon?!” dhe ndieni se zëri juaj ngadalë po shndërrohet në britmë?

Nëna dhe baballarë, qetësohuni - ekziston një mënyrë më e mirë për të fituar vëmendjen e fëmijëve, pa histeri dhe pa përsëritje të pafundme.

Psikiatrja Dr. Sue Varma, anëtare e Shoqatës Amerikane të Psikiatrisë, ndan katër truke praktike që funksionojnë madje edhe me adoleshentët.

Një shembull nga jeta e përditshme: ndërsa ajo po fliste me djemtë e saj, të dy në shkollë të mesme, për rëndësinë e të dëgjuarit që në herën e parë kur ajo kërkon diçka, djali i madh ngriti kokën nga telefoni dhe tha: “Mami, qetësohu, s’është urgjente.” Reagimi i saj? “Së pari, unë nuk jam shoqja jote.” Dhe kështu ndodh skenari klasik: nëna kërkon, fëmijët e injorojnë, ajo e përsërit pesë herë, fëmijët prapë nuk reagojnë, dhe në fund nëna bërtet. Tingëllon e njohur, apo jo?

1. Teknikë: “Flas për situatën”

Në vend që të thoni: “Asnjëherë nuk i vendos pjatat në lavaman”, thoni: “Kur të kërkova të pastrosh tryezën dhe ti shkove në dhomën tënde, u ndjeva e injoruar.” Fokusi është tek sjellja, jo tek fëmija, dhe mesazhi përcillet qartë, pa ndjenja faji.

2. Teknikë: “Nisim me pozitivitet”

Filloni me një kompliment, përmendni çfarë duhet përmirësuar dhe mbyllni me inkurajim: “Më pëlqen sa shumë përpiqesh për detyrat e shkollës. Nëse organizon më mirë kohën, do të jetë edhe më mirë. Bravo, vazhdo kështu!” Ky ekuilibër mes lavdërimit dhe korrigjimit i jep fëmijës ndjenjën e aftësisë, jo të ndëshkimit.

3. Teknikë: “Flas si adoleshent”

Shtoni humorin dhe "atmosferën" e fëmijës suaj: "Atmosfera nuk është shumë e mirë sot, fëmijë. Do të kthehem kur të kthehet atmosfera." Reagimi? "Mami, të vjen turp!" Por efekti? Ata të dëgjojnë, atmosfera është më e relaksuar dhe madje mund ta rregullojnë dhomën.

4. Teknikë: “Jepuni zë në rregulla”

Kur fëmijët marrin pjesë në krijimin e rregullave dhe orareve, ata ndihen se kanë zë, jo vetëm se duhet t’i binden komandave. Kështu mësojnë përgjegjësinë, jo vetëm bindjen mekanike.

Në fund, këto ndryshime të vogla në mënyrën e komunikimit ndërtojnë lidhje me fëmijët. Qëllimi nuk është të kemi fëmijë të përsosur, por një lidhje të vërtetë me ta. Dhe kur gjithçka tjetër dështon, mjafton të thoni me humor: “Sot jam në ‘off mode’” dhe do të shihni si fëmijët ngrenë kokën me një buzëqeshje, ose të paktën me habi. /Telegrafi/

Këto janë shenjat që tregojnë se fëmijët po rriten në një shtëpi të shëndetshme dhe të lumtur, këshillojnë psikologët



Prindërit natyrisht duan t'u sigurojnë fëmijëve të tyre një mjedis të sigurt dhe edukues. Por çfarë e bën vërtet një shtëpi të lumtur?

Psikologët e fëmijëve theksojnë se lumturia nuk vjen nga gjërat materiale, si lodrat, rrobat apo teknologjia, por nga dashuria, kufijtë e qartë dhe një rutinë e vazhdueshme, shkruan Newsweek.

Dashuria nuk duhet të jetë e kushtëzuar

Psikologia Dr. Sasha Hall shpjegon se gjëja më e rëndësishme që fëmijët duhet të ndiejnë është dashuria pa kushte. Kjo do të thotë që ne i duam ata edhe kur bëjnë gabime, jo vetëm kur sillen siç presim ne. "Fëmijët duhet të dinë se marrëdhëniet mund të riparohen pas konfliktit. Fraza të tilla si 'Nëse e bën këtë, unë nuk do të të dua' dëmtojnë ndjenjën e tyre të sigurisë", thekson Hall.

Kufijtë sjellin siguri

Dr. Stewart Pisecco, një psikolog në Hjuston, thotë se është në rregull që fëmijët t'u rezistojnë rregullave. Çelësi është që prindërit të qëndrojnë të qetë dhe të qëndrueshëm. "Fëmijët po i vënë në provë kufijtë, por nëse jeni të përgatitur dhe nuk reagoni dhunshëm, i ndihmoni të ndihen të sigurt", tha Pisecco. Ai këshillon prindërit të kenë një plan të qartë se si do të reagojnë në këto situata dhe t'u përmbahen rregullave të rëna dakord.

Prindërit janë një busull emocionale

Hulumtimet tregojnë se si baballarët ashtu edhe nënat e gjejnë prindërimin të përmbushur, por nënat kanë më shumë gjasa të ndihen të lodhura dhe të stresuara. Ndërsa këto ndjenja janë të natyrshme, është e rëndësishme që prindërit të jenë model i komunikimit të qetë dhe të shëndetshëm. "Fëmijët ndihen më të sigurt kur të rriturit përreth tyre janë emocionalisht të qëndrueshëm", thotë Hall. Pisecco shton se prindërit duhet të ndërtojnë marrëdhënie duke u lidhur, jo vetëm duke korrigjuar sjelljen. "Kur e njohim emocionin pas sjelljes, fëmijët ndihen të parë dhe kanë më shumë gjasa të na dëgjojnë", shpjegon ajo.

Rutina krijon një ndjenjë sigurie

Fëmijët lulëzojnë kur dinë se çfarë të presin. Rutinat e parashikueshme ditore, siç janë vaktet e përbashkëta, rutinat e kohës së gjumit dhe rutinat e mëngjesit, zvogëlojnë stresin dhe ofrojnë një ndjenjë stabiliteti. "Duke krijuar rregull dhe një orar të qartë në shtëpi, fëmijët fitojnë një ndjenjë sigurie", thotë Hall. Pisecco shton se vetë hapësira duhet të jetë e organizuar, pasi kjo i ndihmon fëmijët të lundrojnë dhe zvogëlon tensionin.

Lëvdatat duhet të jenë specifike

Në vend të një "Bravo!" të përgjithshme, është më mirë të thuash: "Bëre një punë të shkëlqyer duke paketuar çantën sapo mbërrite në shtëpi". Një lavdërim i tillë ua bën të qartë fëmijëve se çfarë sjelljeje vlerësojmë dhe duam të inkurajojmë. Sipas Pisecco-s, lavdërimi i përqendruar në sjellje specifike përforcon zakonet dhe inkurajon bashkëpunimin.

Momentet familjare krijojnë një ndjenjë përkatësie

Psikologu Hall arrin në përfundimin se familjet që ndajnë momente të përditshme, siç është ngrënia e darkës së bashku, tregimi i përrallave para gjumit ose angazhimi në hobi të përbashkëta, shpesh ndihen më të lumtura dhe më të lidhura. "Këto momente ndërtojnë një ndjenjë 'ne'. Fëmijët e dinë më pas se i përkasin diçkaje më të madhe se vetvetja. Është kjo bashkësi dhe kjo ndjenjë qëllimi që janë themeli i një shtëpie të lumtur".

Pse zgjohet foshnja sapo e vendos në shtrat?



Gjumi i foshnjës kërkon durim dhe ritëm – këto janë arsyet pse zgjohen shpesh dhe mënyrat si t’i qetëson

Foshnjat e fjetura janë një pamje e mrekullueshme për t’u parë, por çdo prind e di se sa shumë përpjekje qëndron pas këtij momenti, përkundje, mbajtje në krahë, këngë gjumi, vetëm që ajo të zgjohet sapo e vendos në shtrat.

Shumë mendojnë se kjo ndodh sepse foshnjat mësohen me mbajtjen në krahë, por e vërteta është më e ndërlikuar. Zhvillimi i foshnjës është kompleks, dhe këto janë arsyet më të zakonshme pse ajo zgjohet shpesh:

1. Foshnja po rritet

Në një intervistë me një trajner gjumi, specialisti tha se këto ndryshime janë normale dhe njihen si regresion i gjumit, periudha kur foshnjat që më parë flinin pa ndërprerje, papritur fillojnë të zgjohen gjatë natës ose shmangin gjumin e ditës.

“Rreth moshës katër muajsh, foshnja përjeton kërcimin e parë zhvillimor”, shpjegon eksperti.

Në këtë fazë, mënyra se si ajo fle ndryshon plotësisht nga periudha e të porsalindurve. Ajo që i mësoni tani, qoftë e mirë apo e keqe, do të bëhet baza e zakoneve të gjumit në të ardhmen shkruan Smart Parenting.

2. Foshnja mund të mos ketë aktivitet të mjaftueshëm fizik

Kjo vlen edhe për foshnjat disa javëshe. Të vegjlit duhet të kalojnë rregullisht kohë duke qëndruar në bark, sepse kjo ndihmon në forcimin e muskujve të qafës dhe shpinës.

Një studim nga Universiteti i Miçiganit zbuloi se qëndrimi në bark gjatë ditës ndikon në gjatësinë dhe cilësinë e gjumit gjatë natës. Në kërkim morën pjesë 22 foshnja 6-mujore, dhe u vu re se ato që kishin më shumë aktivitet fizik gjatë ditës flinin më gjatë dhe më qetë natën.

Ekspertët këshillojnë: sigurohuni që foshnja të jetë zgjuar, jo e uritur apo e lodhur, kur e vendosni në bark, përcjell Telegrafi.

3. Foshnja mund të mos kuptojë se ka ardhur koha për gjumë

Prindërit mund të fillojnë të krijojnë zakone të mira gjumi që në javët e para. Sipas Klinikës Mayo, stimulimi i tepërt mund të pengojë foshnjat të pushojnë si duhet.

Një orë para gjumit, zbehni dritat dhe ulni aktivitetet, në mënyrë që ajo të dallojë qartë ndryshimin mes ditës dhe natës.

4. Foshnjës i duhet pak kohë për t’u përshtatur

Është krejt normale që foshnjat të lëvizin ose të bëjnë zhurmë pasi i vendosni për gjumë. Ekspertët sugjerojnë t’i lini disa çaste për t’u qetësuar vetë, ndonjëherë një fjalë e butë ose një përkëdhelje mjafton për ta ndihmuar të rifitojë ndjenjën e sigurisë.

5. Një masazh i lehtë mund të ndihmojë

Përveç qetësimit të dhomës dhe uljes së ndriçimit, masazhi i butë është një mënyrë shumë efektive për t’i ndihmuar foshnjat të flenë më mirë.

Një studim i Bibliotekës Kombëtare të Shëndetit të SHBA tregoi se shtimi i një masazhi të butë në rutinën e mbrëmjes ndihmon në pakësimin e zgjimeve të natës dhe përmirëson cilësinë e gjumit të nënës.

Për më tepër, masazhi forcon lidhjen emocionale midis nënës dhe foshnjës. Prekja, aroma dhe zëri juaj krijojnë ndjesinë më të madhe të sigurisë për të. Herën tjetër kur foshnja bëhet e shqetësuar gjatë natës, vendosni pak losion për bebe në pëllëmbë dhe bëni një masazh qetësues.

Koha për pushim apo për momente me partnerin nuk duhet të jetë gjithmonë një betejë. Mjafton të gjeni teknikën që funksionon për foshnjën tuaj dhe ta ndiqni me durim, gjumi i mirë është zakon që mësohet me dashuri. /Telegrafi/

Terapistja tregon: Kjo është arsyeja e vërtetë pse fëmijët refuzojnë të provojnë ushqime të reja



Asistentja e terapisë profesionale u jep prindërve një këshillë të thjeshtë, por thelbësore, për ta bërë më të lehtë përshtatjen e fëmijëve që janë përzgjedhës në ushqim me shije të reja.

Për shumë familje, koha e ngrënies mund të jetë burim stresi, si për fëmijët, ashtu edhe për prindërit apo kujdestarët. Ndërsa disa fëmijë kanë vështirësi të pranojnë shije dhe tekstura të reja, të tjerë refuzojnë plotësisht të dalin nga zona e tyre e rehatisë.

Sipas të dhënave të Shërbimit Shëndetësor Kombëtar të Mbretërisë së Bashkuar (NHS), është krejtësisht normale që fëmijët, veçanërisht ata të vegjël, të refuzojnë të hanë ose edhe të provojnë ushqime të reja.

Edhe pse kjo shpesh i shqetëson prindërit, ekspertët theksojnë se nëse fëmija është aktiv, shton peshë dhe duket i shëndetshëm, nuk ka arsye për panik.

Metoda e ushqyerjes për fëmijët përzgjedhës

Më e rëndësishmja është që fëmija të konsumojë të paktën një ushqim nga çdo grup bazë ushqimor: fruta dhe perime, karbohidrate (si buka, orizi, patatet), produkte të qumështit (ose zëvendësuesit e tyre) dhe burime proteinash.

Për t’i ndihmuar më shumë prindërit dhe kujdestarët, një asistente e terapisë profesionale me përvojë shumëvjeçare në punën me fëmijët publikoi një video me titull: “Kjo është arsyeja e vërtetë pse fëmija juaj refuzon ushqimin e ri”, duke treguar hapat që ajo përdor për futjen graduale të ushqimeve të reja te fëmijët që janë shumë përzgjedhës në ngrënie.

Në përshkrimin e videos, ajo ndau edhe përvojën e vet personale:

“Edhe unë kam qenë fëmijë përzgjedhës. Prindërit më detyronin të provoja ushqime të reja, por nëse nuk më pëlqenin pas disa kafshatave, ata nuk m’i ofronin më.”

“Mendoja se nëse diçka nuk më përshtatej pas dy provash, kjo do të thoshte që nuk do ta doja kurrë. Dhe sapo ta largohesha nga pjata disa herë, ajo zhdukej përgjithmonë nga menyja ime”, shtoi terapistja, transmeton Telegrafi.

@unpicky.kids I was the “picky eater.” My parents made me try new foods— but if I didn’t like it after a couple bites, they figured that was that. I thought not liking something after 2 tries meant I never would. And once I pushed it away a few times, it disappeared from my plate for good. But when I became a pediatric OTA, I learned: 🧠 Tastes change. But only if the food sticks around. 👉 It can take 20+ exposures for a child to feel safe enough to even try a new food. So when your kid pushes it away—or ignores it completely? Sometimes it’s just unfamiliarity. 🍇 Let the food live on the plate. 🍇 No pressure. No drama. Because the goal isn’t “get them to like it.” It’s: help them feel safe with it first. ⸻ If meals feel really hard and you think something deeper might be going on—like ARFID, sensory needs, or trauma around food—comment SUPPORT and I’ll send you some next steps. If you’re just feeling stuck and want mealtimes to feel easier and calmer… Comment EASY and I’ll DM you the 5 things I stopped doing that helped most.
♬ Figure It Out - Blu DeTiger


Një qasje më efektive ndaj fëmijëve dhe ushqimeve të reja

Vetëm kur filloi të punonte si asistente e terapisë profesionale me fëmijët, ajo e kuptoi se ky nuk ishte qasja e duhur. “Shijet ndryshojnë me kohën, por vetëm nëse një ushqim mbetet i pranishëm”, shpjegoi ajo.

Disa fëmijë kanë nevojë të ekspozohen ndaj një ushqimi mbi 20 herë përpara se të ndihen mjaftueshëm të sigurt për ta provuar. Për këtë arsye, ajo thekson se prindërit duhet të kenë durim dhe vazhdimësi gjatë futjes së ushqimeve të reja dhe të kuptojnë se refuzimi fillestar nuk do të thotë se fëmija nuk e pëlqen atë ushqim.

“Pra, kur fëmija juaj e shtyn diçka mënjanë ose bën sikur nuk e sheh, ndonjëherë është thjesht sepse ajo është e panjohur për të”, shpjegoi ajo.

Në video, ajo dha një shembull me rrushin, të cilin ia vendosi fëmijës në pjatë për 11 ditë me radhë. Iu deshën disa ditë që fëmija ta vinte re, dhe kur e provoi për herë të parë – e pështyu. Por pas disa ditësh, e hëngri dhe filloi ta pëlqente.

Ajo këshillon që ushqimi i ri të jetë gjithmonë prezent në pjatë, por pa e theksuar apo dramatizuar situatën, në mënyrë që të mos krijohet ndjesia e presionit.

“Qëllimi nuk është që atyre t’u pëlqejë menjëherë. Qëllimi është që ata të ndihen të sigurt pranë atij ushqimi”, theksoi terapistja.

Nëse megjithatë keni përshtypjen se fëmija juaj ka vështirësi më të mëdha me ushqimin – për shembull, refuzon pothuajse gjithçka pavarësisht sa shpesh i ofrohet, kjo mund të jetë shenjë e një çrregullimi më të thellë, si ARFID (çrregullim i shmangies së ushqimit), vështirësi ndijimore ose trauma të lidhura me ushqimin.

Në raste të tilla, rekomandohet konsultimi me pediatrin ose me ekspertë të zhvillimit dhe ushqyerjes së fëmijëve. /Telegrafi/

Sjelljet e pavetëdijshme të prindërve që dëmtojnë vetëbesimin e fëmijëve



Sjellje të përditshme, shpesh të pavetëdijshme, mund t’u shkaktojnë fëmijëve ndjenja krahasimi, pasigurie dhe mungesë vetëvlerësimi, prandaj prindërit duhet të jenë të kujdesshëm me fjalët, tonin dhe mënyrën si i përkrahin

Qoftë se keni një fëmijë apo pesë, rregulli i artë është t’i shihni secilin si unik, sepse ashtu janë. Të gjithë fëmijët janë të papërsëritshëm dhe secili prej tyre ka nevojë për qasje të veçantë. Prandaj, në vend që të bëni gabimin e madh duke e krahasuar fëmijën tuaj me vëllezërit, motrat apo me shokët e tij, duhet ta pranoni origjinalitetin e tij.

Njohja e arsyeve pse prindërit bëjnë këto krahasime është thelbësore për të kuptuar mënyrën se si mund të zbatohen masa parandaluese të vetëdijshme.

Shpesh këto gjëra “rrëshqasin” pa u vënë re në jetën familjare, mes grumbujve të rrobave, pjatave të mëngjesit ende me mbetje ushqimi apo ndihmës për detyrat e shtëpisë. Megjithatë, mendja jonë është ndërtuar në mënyrë që të bëjë krahasime të vazhdueshme. Ajo e bën këtë për të renditur dhe zgjidhur probleme, por kur bëhet fjalë për fëmijët, kjo taktikë duhet shmangur.

Në vijim, mësoni se si prindërit toksikë mund ta shkatërrojnë vetëbesimin e fëmijëve, transmeton Telegrafi.

Dërgimi i mesazheve të pandërgjegjshme

Ndërtimi i vetëbesimit te fëmijët mund të jetë i ndërlikuar. Ata janë në gjendje të shohin përtej “vellos së së vërtetës” — së vërtetës suaj. Fëmijët i perceptojnë të gjitha mesazhet që u dërgoni, edhe ato të pavetëdijshme. Kur para fëmijës tuaj lavdëroni dikë tjetër, ndërkohë që ai pret fjalët tuaja të miratimit, madje edhe nëse ato vijnë më pas, fëmija e kupton se nuk i mendoni me zemër.

Prandaj, sa herë që ndjeni nevojën ta bëni një gjë të tillë, ndaluni për një moment dhe pyesni veten: “A po i dërgoj fëmijës tim ndonjë mesazh të fshehtë?”

Reagimi ndaj energjisë së fëmijës

Fëmijët marrin energjinë që ju rrezatoni, qoftë ajo pozitive apo negative. Ka shumë gjasa që, nëse keni dy fëmijë, një më të hapur dhe një më të mbyllur, të komunikoni me secilin ndryshe. Edhe pse kjo duket si një qasje e mirë, në fakt mund t’i dërgoni njërës prej tyre mesazhin se ju intereson më pak. Është e nevojshme që të keni qasje të barabartë ndaj secilit fëmijë dhe të mos e përshtatni sjelljen tuaj vetëm sipas energjisë që ata shfaqin.

Dhënia e komplimenteve boshe

Shpesh ndodh që fëmijët të dëgjojnë rastësisht se prindërit e tyre lavdërojnë të gjithë fëmijët e tjerë, përveç tyre. Madje, për ta zbutur situatën, prindërit përpiqen të gjejnë diçka për t’u lavdëruar edhe tek fëmija i tyre, por përfundojnë me ndonjë fjali të cekët si “Lirika është e mrekullueshme”.

Më pas, gjithmonë ndryshohet tema. Për ta shmangur këtë, është e rëndësishme të kujtoni rregullisht se çfarë është e mirë te fëmija juaj, çfarë e vlerësoni tek ai. Komplimentet boshe nuk kanë asnjë vlerë. /Telegrafi/

❌