Prindërit shpesh ngarkohen me gjëra që në të vërtetë nuk janë thelbësore, ndërsa këto janë ato që fëmijët i mbajnë mend realisht nga koha e rritjes së tyre

Kur mendoni për fëmijërinë tuaj, me shumë gjasë mendimi i parë nuk ka të bëjë me atë se çfarë atlete kishit, por me mënyrën se si jeni ndjerë. Kujtimet më të forta nga fëmijëria lidhen me faktin nëse jemi ndier të sigurt, të dashur, të kuptuar dhe të pranuar. Ndërveprimet e përditshme, disponueshmëria emocionale në momente të vështira dhe vlerat që prindërit ua tregojnë fëmijëve çdo ditë, si mirësia dhe ndershmëria, e formësojnë thellë vetëvlerësimin dhe marrëdhëniet e tyre, duke lënë gjurmë të qëndrueshme edhe pas viteve të para të formimit të personalitetit.

Teksa fëmijët rriten dhe bëhen të rritur, kujtimet e tyre për fëmijërinë pushojnë së qeni të përqendruara te lodrat apo momentet “perfekte” prindërore. Në vend të kësaj, ata kujtojnë se si janë ndier me prindërit e tyre: të sigurt, të dashur, të kuptuar apo të dëgjuar. Këto kujtime emocionale ndikojnë në mënyrë të heshtur te vetëvlerësimi, marrëdhëniet dhe parimet e tyre edhe më vonë në jetë.

Ja çfarë fëmijët zakonisht i mbajnë mend më së shumti për prindërit e tyre kur rriten, trasnmeton Telegrafi.

1. Sa e sigurt ishte shtëpia, jo sa e madhe ishte

Fëmijët rrallë e mbajnë mend nëse shtëpia ishte e madhe apo luksoze. Ajo që u mbetet është nëse ndiheshin të sigurt në atë shtëpi. Kujtojnë nëse u lejohej të flisnin, të qanin pa frikë apo të gabonin pa u gjykuar. Një shtëpi e mbushur me ndjenjë sigurie krijon një ndjesi rehatie që fëmijët e kërkojnë edhe kur rriten.

2. Nëse prindërit u kushtonin vëmendje

Fëmijët i mbajnë mend momentet kur ndiheshin vërtet të parë dhe të dëgjuar, por edhe ato kur ndiheshin “të padukshëm”. Kujtojnë rastet kur prindërit nuk i dëgjonin me vëmendje, po ashtu edhe kur vlerësonin idetë e tyre - dhe pikërisht këto gjëra lënë gjurmë. Edhe kur të rriturit nuk kanë përgjigje për gjithçka, gatishmëria për të dëgjuar është ajo që ka rëndësi.
Si të rritur, fëmijët i kujtojnë këto momente si dëshmi se emocionet e tyre ishin të rëndësishme dhe të respektuara.

3. Si reagonin prindërit ndaj gabimeve

Fëmijët nuk e mbajnë mend përsosmërinë; ata mbajnë mend reagimet. Kujtojnë nëse gabimet priteshin me durim apo me frustrim. Prindërit që i trajtonin gabimet me butësi dhe mbështetje u tregonin fëmijëve se dështimi është pjesë e natyrshme e të mësuarit. Këto kujtime shpesh ndikojnë në mënyrën se si fëmijët, kur rriten, sillen në situata të ngjashme.

4. Koha cilësore e përbashkët, jo angazhimet kaotike

Fëmijët mund të mos e kujtojnë sa të zënë ishin prindërit e tyre me punë. Ajo që kujtojnë janë momentet e kaluara bashkë: vaktet e përbashkëta, tregimet para gjumit apo ritualet e vogla. Momente të shkurtra, por domethënëse, i bënin fëmijët të ndiheshin të rëndësishëm. Këto rituale të zakonshme më vonë shndërrohen në kujtime të çmuara.

5. Disponueshmëria emocionale në situata të vështira

Kur fëmijët përballen me sëmundje, presion shkollor apo ndjenja trishtimi, ata mbajnë mend ata që ishin emocionalisht të pranishëm. Fjalët qetësuese, inkurajimi apo thjesht prania kultivojnë ndjenjën e sigurisë. Këto përvoja u tregojnë fëmijëve se nuk janë vetëm në momente të tilla.

6. Mënyrat se si shprehej dashuria çdo ditë

Fëmijët i mbajnë mend shprehjet e dashurisë përmes veprimeve, përqafimeve, mbështetjes dhe vërejtjeve të buta. Ata ruajnë komplimentet më shumë se qortimet dhe afeksionin më shumë se rregullat. Këto shprehje të përditshme dashurie ndikojnë në mënyrën se si fëmijët i përjetojnë marrëdhëniet në jetën e tyre të rritur.

7. Parimet që praktikohen, jo ato që vetëm mësohen

Fëmijët mbajnë mend atë që prindërit praktikojnë, jo vetëm atë që thonë. Mirësia, ndershmëria, durimi dhe respekti, kur jetohen çdo ditë, lënë gjurmë të qëndrueshme. Këto vlera shpesh i udhëheqin zgjedhjet e fëmijëve shumë kohë pasi të jenë rritur. /Telegrafi/

Faza kur nuk je më fëmijë, por as plotësisht i rritur

Edhe pse jeni tashmë i rritur, prindërit ende komentojnë se si e shpenzoni pagën, me kë dilni ose si i rritni fëmijët tuaj? Nuk jeni të vetëm. Kufijtë mes kujdesit prindëror dhe kontrollit toksik shpesh janë të paqartë, ndërsa fenomeni i rritjes së zgjatur ka krijuar një dinamikë të re dhe komplekse në familje. Pse disa prindër nuk arrijnë t’i “lëshojnë” fëmijët dhe si të vendosen kufijtë pa konflikt.

Marrëdhëniet mes fëmijëve të rritur dhe prindërve të tyre shpesh janë më të ndërlikuara sesa duken në shikim të parë. Kufijtë mes mbështetjes dhe ndërhyrjes së tepruar nganjëherë zbehen dhe shumë prindër përpiqen të kontrollojnë ose të ndikojnë në zgjedhjet jetësore të fëmijëve, edhe kur ata janë tashmë të rritur.

Si ta dalloni momentin kur prindi e kalon kufirin në marrëdhënie me fëmijën? Pse disa e kanë kaq të vështirë t’i lënë ata të marrin plotësisht kontrollin mbi jetën e tyre?

Kur kujdesi bëhet rrezik për shëndetin mendor

Ngrohtësia dhe marrëdhëniet cilësore me prindërit lidhen me përshtatje më të mirë psikologjike, më pak vetmi dhe funksionim më të mirë social. Mbështetja ofron ndjenjë sigurie dhe shoqërohet me marrëdhënie romantike më cilësore dhe sjellje prosociale.

Megjithatë, kontrolli i papërshtatshëm për paratë, partnerin, studimet apo punën, lidhet me më shumë ankth, depresion dhe vetëvlerësim më të ulët, si në adoleshencë ashtu edhe në moshë të rritur. Prindërimi ndërhyrës cenon autonominë, e vështirëson pavarësimin dhe mund të dëmtojë edhe marrëdhëniet në çift, duke rritur tensionet dhe ulur besimin, transmeton Telegrafi.

Flamujt e kuq: Kujdes apo kontroll?

Si ta dalloni ndryshimin mes kujdesit prindëror dhe kontrollit të tepruar?

Kujdesi i shëndetshëm: Prindi respekton autonominë dhe vendimet e fëmijës së rritur.
Kontrolli: Prindi merr vendime në vend të fëmijës ose i kushtëzon ato, veçanërisht kur ndihma lidhet me kërkesën për ndikim.

Realiteti i ri: Qëndrimi i zgjatur

Gjithnjë e më shumë të rinj, edhe në fund të të njëzetave dhe në të tridhjetat, qëndrojnë në shtëpinë e prindërve, gjë që ngadalëson marrjen e roleve tradicionale të të rriturit, si punësimi i qëndrueshëm, martesa dhe prindërimi. Shkaqet lidhen si me rrethanat ekonomike dhe realitetin e banimit, ashtu edhe me faktin se sot pjekuria formohet më ngadalë dhe më kompleksisht sesa dekada më parë.

Psikologu Jeffrey Jensen Arnett e përshkruan këtë fazë si periudhë që shtrihet nga fundi i adoleshencës deri në fund të të njëzetave, e karakterizuar nga kërkimi i identitetit, paqëndrueshmëria dhe ndjenja e të qenit “mes dy botëve”. Të njëzetat dhe fillimi i të tridhjetave sjellin vendime të rëndësishme për arsimin, karrierën dhe marrëdhëniet.

Kjo është një fazë ndryshimesh të shpeshta, e ndikuar nga pasiguria ekonomike dhe sociale. Ndërhyrja prindërore në zgjedhje personale ose kushtëzimi i ndihmës financiare pa dialog të hapur tregon kontroll, jo mbështetje. Kulturat familjare tolerojnë angazhim më të gjatë prindëror, ndërsa shoqëritë individualiste e nxisin më herët pavarësinë.

telegrafi.com

Frika nga “foleja bosh”

Pse disa prindër e kanë kaq të vështirë t’i lënë fëmijët e rritur të jetojnë jetën e tyre? Roli prindëror është pjesë e identitetit dhe, kur fëmijët rriten, shfaqet ndjenja e humbjes dhe pasigurisë, ndaj kujdesi ndonjëherë shndërrohet në kontroll. Në këtë fazë është thelbësore rishpërndarja e roleve: të mbetesh i pranishëm dhe mbështetës, por t’ua lëshosh vendimet fëmijëve të rritur, gjë që përputhet me gjetjet se autonomia dhe kompetenca mbrojnë shëndetin mendor të të rinjve.

Varësia financiare: Ndihmë apo kurth?

Ndihma financiare e prindërve ka vlerën e saj, por mund të krijojë pabarazi në marrëdhënie dhe ta vështirësojë vendosjen e kufijve. Statistikat e BE-së tregojnë se largimi gjithnjë e më i vonë nga shtëpia prindërore shpesh e zgjat ndërvarësinë financiare, ndaj nevojitet një marrëveshje e qartë për pritshmëritë.

Edhe në këtë aspekt, kufijtë mund të vendosen përmes dialogut të hapur: përcaktimit të kushteve, afatit kohor dhe dallimit mes mbështetjes dhe ndikimit, me synimin që të rinjtë gradualisht të marrin përsipër shpenzimet e tyre pa cenuar marrëdhënien.

Si të vendosen kufijtë pa konflikt?

Kufijtë janë të domosdoshëm dhe mund të vendosen pa e dëmtuar marrëdhënien familjare. Ata nuk nënkuptojnë refuzim, por një ridizajnim të marrëdhënies përmes komunikimit të qartë, qëndrueshmërisë dhe respektit për autonominë e fëmijës së rritur. Kjo qasje forcon besimin dhe e lehtëson kalimin në një fazë të re të raportit.

Konfliktet mes prindërve dhe fëmijëve të rritur zakonisht lindin nga mospërputhja e nevojave, por shumica zgjidhen përmes dialogut dhe përshtatjes. Me kalimin e viteve, marrëdhënia ndryshon: prindërit mbeten burim mbështetjeje, ndërsa fëmijët e rritur marrin gjithnjë e më shumë përgjegjësi. Kjo lidhje zgjat gjithë jetën dhe nuk duhet të shndërrohet në betejë për kontroll.

Nëse jeni prind: pyesni veten nëse doni që fëmija juaj të dijë të marrë vendime pa ju, apo të ketë gjithmonë nevojë për ju. Opsioni i parë është më i vështirë, por i vetmi që çon drejt një marrëdhënieje të shëndetshme.

Nëse jeni fëmijë i rritur: nuk duhet të zgjidhni mes dashurisë për prindërit dhe jetës suaj. Mund t’i keni të dyja, por vetëm nëse thoni qartë çfarë ju duhet dhe çfarë jo.

Marrëdhëniet e shëndetshme nuk janë ato pa konflikte, por ato ku të dyja palët mund të thonë “jo” dhe gjithsesi ta dinë se janë të dashura. /Telegrafi/

Studimi zbulon se grindjet e shpeshta ndryshojnë mënyrën si fëmijët e lexojnë frikën, zemërimin dhe emocionet e të tjerëve

Nuk është as sekret, as ndonjë urtësi e madhe që nuk duhet të debatojmë , e aq më pak të zihemi para fëmijëve. Tashmë e dimë se konfliktet në prani të tyre ndikojnë në shumë nivele, por sot kemi edhe prova të reja: ato ndryshojnë mënyrën se si fëmijët i përjetojnë emocionet e të tjerëve.

Natyrisht, nuk na duhet ndonjë studim i thellë për të kuptuar se grindjet para fëmijëve nuk janë të shëndetshme. Dhe po, është e qartë se jo gjithmonë mund të shmangim çdo debat me partnerin. Jeta reale sjell tensione, lodhje dhe situata të paparashikuara.

Megjithatë, kur konfliktet ndodhin shpesh, fëmijët fillojnë t’i interpretojnë ndryshe emocionet. Aftësia e tyre për të njohur dhe kuptuar ndjenjat e njerëzve të tjerë transformohet dhe kjo në mënyrë të dukshme krahasuar me fëmijët që nuk ekspozohen rregullisht ndaj grindjeve.

Këto gjetje u botuan në Journal of Family Psychology, pas një studimi ku u krahasuan fëmijët nga familje me konflikt të lartë dhe konflikt të ulët, sipas të dhënave nga nënat e tyre. Më pas, shkencëtarët analizuan aktivitetin e trurit të fëmijëve ndërsa ata shikonin fotografi të të rriturve me shprehje të ndryshme: fytyra të zemëruara, të lumtura dhe neutrale, transmeton Telegrafi.

Rezultati ishte i qartë: Fëmijët nga familjet me konflikte të shpeshta tregonin aktivitet më të lartë të trurit kur shihnin fytyra të zemëruara. Kjo u mat përmes testimit EEG, të njohur si P-3, i cili studion aftësinë e trurit për t’u përqendruar dhe për të interpretuar një stimul.

Me fjalë të tjera: edhe pse nuk mund t’i shmangni të gjitha debatet, ia vlen të përpiqeni të evitoni ato të panevojshmet. Po, ekzistojnë grindje të panevojshme dhe po, mund të shmangen.

E nëse megjithatë ndodhin, është e rëndësishme t’u drejtoheni fëmijëve më vonë: t’ua shpjegoni shkurt çfarë ka ndodhur, t’i siguroni se nuk kanë asnjë faj dhe se nuk janë në rrezik. Sepse pikërisht ideja e rrezikut bën që truri i tyre të reagojë ndryshe. Dhe këtë, natyrisht, askush nuk e dëshiron. /Telegrafi/

Prindërit po kërkojnë gjithnjë e më shumë këshilla për rritjen e fëmijëve nga ChatGPT, ndërsa ende është herët të vlerësohet se çfarë pasojash mund të ketë kjo për fëmijët (por edhe për vetë prindërit)

Me vite të tëra, prindërit e rinj këshillat për edukimin e fëmijëve i kërkonin nga prindërit e tyre ose nga miqtë që kishin fëmijë. Mirëpo, me zhvillimin e teknologjisë, gjithçka ka ndryshuar.

Fillimisht adresë kryesore për këshilla ishin forumet, më pas Google, rrjetet sociale, ndërsa së fundi këtë rol e ka marrë inteligjenca artificiale, konkretisht si ChatGPT.

Siç shkruan “USA Today”, prindërit po kërkojnë gjithnjë e më shumë këshilla për rritjen e fëmijëve nga ChatGPT, ndërsa ende është herët të kuptohet se çfarë pasojash mund të ketë kjo për fëmijët (dhe prindërit).

Një studim i vitit 2024 ka zbuluar se prindërit i besojnë më shumë ChatGPT-it sesa punonjësve shëndetësorë, dhe pavarësisht paralajmërimeve se informacionet që jep ChatBot-i mund të jenë të pasakta, ata i konsiderojnë këto informacione të besueshme.

“USA Today” shkruan se sot prindërit po i drejtohen ChatGPT-it për këshilla se “si të përballen me sjelljet problematike të fëmijëve të tyre” apo edhe për këshilla mjekësore, në vend që të kontaktojnë ekspertët.

Përveç kësaj, ChatGPT për shumë prindër është bërë edhe “dadoja” që argëton fëmijët duke u lexuar përralla për gjumë ose duke biseduar me ta dhe duke iu përgjigjur pyetjeve të tyre të pareshtura, transmeton Telegrafi.

Sipas ekspertëve që e vëzhgojnë këtë dukuri, një ndryshim i tillë i sjelljes së prindërve është jashtëzakonisht alarmant. Veçanërisht sepse tregon se prindërit po bëhen gjithnjë e më të prirur t’ia transferojnë barrën e përgjegjësisë prindërore inteligjencës artificiale.

Pediatri Michael Glazier nga “Bluebird Kids Health” në Florida deklaroi për “USA Today” se, nëse prindërit dëshirojnë të përdorin ChatGPT-in, duhet t’i qasen me kujdes të veçantë informacioneve që marrin.

“Është një mjet, është i jashtëzakonshëm dhe po bëhet gjithnjë e më i pranishëm,” tha Glazier. “Mos lejoni që të zëvendësojë mendimin kritik... Për ne si prindër është shumë e rëndësishme të konsultohemi me specialistët dhe të eci­m drejt problemit me sy kritik”, thekson ai, duke shtuar:

“Përveç kësaj, ekspertët paralajmërojnë se prindërit duhet të jenë të vetëdijshëm që gjithçka që shkruajnë në ChatGPT nuk është më private. Prandaj nuk duhet të fusin të dhëna të ndjeshme ose personale rreth fëmijëve të tyre dhe problemeve të tyre shëndetësore. Po ashtu, ChatBot-i shpesh jep përgjigje që prindërit duan t’i dëgjojnë dhe të cilat, në shumë raste, nuk janë të vërteta.”

“Nëse duan të përdorin ChatBot-in për t’u përgjigjur në ndonjë pyetje, prindërit duhet së pari të mësojnë si ta formulojnë pyetjen, saktësia dhe objektiviteti janë thelbësorë. Dhe, sigurisht, informacionet duhet të verifikohen, zakonisht te profesionistët që dinë më shumë për një temë të caktuar”, përfundon pediatri. /Telegrafi/

A është vërtet kaq e dëmshme sharja para fëmijëve?

Pothuajse çdo prind të paktën një herë është gjendur në të njëjtën situatë të pakëndshme: nga goja u del një sharje pikërisht në momentin kur fëmija futet në dhomë. Pason një panik i shkurtër, ndjenjë faji dhe ai shikimi karakteristik i vogëlushit që duket sikur thotë: “Sapo the një fjalë të keqe”. Megjithatë, pavarësisht frikës së prindërve, hulumtimet tregojnë se fëmijët janë shumë më rezistentë sesa mendojmë.

Ekspertët thonë se fëmijët fillojnë t’i njohin sharjet shumë herët dhe deri në fillim të shkollës mesatarisht mësojnë rreth 30-40 shprehje fyese. Por njëkohësisht theksojnë se nuk ka prova që vetëm dëgjimi i sharjeve ndikon negativisht në zhvillimin e fëmijës. Një sharje e rastësishme, e shqiptuar në afekt, nuk lë pasoja afatgjata. Më e rëndësishme është atmosfera e përgjithshme ku rritet fëmija: respekti, mënyra e komunikimit dhe shembulli që japin prindërit çdo ditë.

Pse nuk duhet të panikojmë?

Pavarësisht nëse shani shpesh apo vetëm në momente dhimbjeje apo tronditjeje, për shembull kur fëmija ju shkel këmbën me biçikletë, gjasat janë të mëdha që ai tashmë ka dëgjuar ndonjë “fjalë të ndaluar”. Kjo shpesh i shqetëson prindërit, sepse kanë frikë se kanë “njollosur” pafajësinë e fëmijës.

Por linguisti dhe profesori i shkencave kognitive, Benjamin Bergen, thotë: qetësohuni, fëmijëve nuk u bën dëm.

Sigurisht, është shumë e rëndësishme të bëhet dallimi mes sharjes para fëmijëve dhe sharjes drejt fëmijëve. Fyerjet, poshtërimet dhe shpërthimet agresive janë forma të dhunës emocionale. Por të shqiptohet një sharje në afërsinë e tyre nuk është diçka që do të dëmtojë shëndetin e tyre mendor apo gjuhësor.

Bergen, edhe vetë prind, tregon se përpiqej të autocensurohej, por pyeste veten nëse kjo kishte kuptim. Përfundimi i tij shkencor: nuk ka arsye për shqetësim të tepërt, shkruan YourTango, përcjell Telegrafi.

Cilat fjalë e dëmtojnë vërtet fëmijën?

Në librin e tij “What the F: What Swearing Reveals About Our Language, Our Brains, and Ourselves”, Bergen shpjegon se sharjet e zakonshme, ato që thuhen nga inati, zemërimi ose si shaka, nuk kanë ndikim të drejtpërdrejtë te fëmija. Prindërit zakonisht frikësohen se fëmija mund ta përsërisë fjalën në moment të gabuar, për shembull në shkollë.

Por ato që u bëjnë realisht dëm fëmijëve janë fyerjet dhe ofendimet ndaj njerëzve të tjerë. Komentet ziliqare, poshtëruese apo nënçmuese i mësojnë fëmijët modele sjelljeje që më vonë mund të kthehen në agresion ose dhunë ndaj bashkëmoshatarëve. Pra, problemi nuk është fjala vetë, por qëllimi pas saj.

Si të reagojmë kur na “shpëton” një sharje?

Fëmijët, gjatë rritjes, do të dëgjojnë sharje kudo: në shkollë, në internet, në rrugë. Prandaj është thelbësore që prindërit ta shndërrojnë situatën në një moment edukimi.

Në vend të panikut, mjafton t’i shpjegoni fëmijës se ka fjalë që të rriturit ndonjëherë i përdorin, por që nuk janë të përshtatshme në çdo situatë. Shtoni se keni gabuar, kërkoni falje dhe vazhdoni aktivitetin tuaj.

Sipas studimeve, fëmijët mbajnë mend shumë më tepër si përballen prindërit me gabimet dhe emocionet e tyre, sesa çdo fjalë të vetme që dëgjojnë.

Prandaj ekspertët theksojnë: një sharje e rastësishme nuk është arsye për alarm, ajo madje mund të jetë një mundësi e mirë për të mësuar fëmijën rreth përgjegjësisë, emocioneve dhe komunikimit. /Telegrafi/

Mënyra se si rritemi shpesh formëson personalitetin, stilin e komunikimit dhe qëndrimin tonë ndaj autoritetit.

Fëmijët e rritur në mjedise të rrepta zakonisht mësojnë rëndësinë e rregullave dhe disiplinës, por në të njëjtën kohë ata mund të zhvillojnë modele të caktuara emocionale që vazhdojnë në moshë madhore.

Edhe pse një edukim i tillë shpesh buron nga qëllime të mira, pasojat mund të shihen në mënyrën se si një person shprehet, vendos kufij dhe përjeton afërsinë.

Sipas këshilltarëve të marrëdhënieve familjare, ka karakteristika që shoqërohen më shpesh me rritjen në një mjedis të rreptë familjar.

Kufizim i tepërt emocional

Njerëzit që janë rritur në një mjedis të rreptë shpesh kanë nevojë të jenë vazhdimisht "nën kontroll". Ata kanë vështirësi në shfaqjen e emocioneve sepse u është mësuar që në fëmijëri se ndjenjat konsiderohen dobësi. Në moshë madhore, kjo mund të duket e qetë dhe e qëndrueshme, por shpesh fsheh një frikë të thellë nga bërja e gabimeve ose mosmiratimi.

Frika nga dështimi

Këshilltarët e shëndetit mendor theksojnë se fëmijët që shpesh ndëshkohen ose kritikohen për gabimet e tyre, më vonë zhvillojnë frikën nga dështimi. Individë të tillë shpesh vendosin standarde të larta për veten e tyre dhe e kanë të vështirë të pranojnë dështimet e tyre. Kjo frikë mund t'i pengojë ata të marrin rreziqe ose të futen në situata të reja, sepse nuk duan të përjetojnë përsëri ndjenjën e turpit ose zhgënjimit.

Vështirësi në shprehjen e emocioneve

Njerëzit e rritur në familje të rrepta shpesh mësojnë të shtypin emocionet e tyre për të shmangur ndëshkimin ose konfliktin. Si të rritur, ata mund të kenë vështirësi në shprehjen e ndjenjave të tyre sinqerisht sepse kanë frikë nga reagimet negative nga të tjerët. Kjo mund të çojë në izolim emocional dhe vështirësi në marrëdhënie të ngushta.

Vetëbesim i ulët

Sipas ekspertëve të prindërimit, rregullat tepër të rrepta dhe një nevojë e vazhdueshme për përsosmëri shpesh dëmtojnë vetëbesimin e një fëmije. Kur një fëmijë ndien sikur nuk është kurrë mjaftueshëm i mirë, kjo ndjenjë vazhdon edhe në moshë madhore. Të rriturit që kanë pasur një përvojë të tillë shpesh dyshojnë në vendimet e tyre dhe kanë vështirësi të pranojnë lavdërimet, sepse vëlerësimi i jashtëm është bërë masa e tyre e vlerës.

Çështje besimi

Fëmijët e rritur në mënyrë të rreptë shpesh mësojnë se gabimet janë të pafalshme. Kjo mund ta bëjë të vështirë për ta që t'u besojnë të tjerëve si të rritur, pasi presin gjykim ose zhgënjim. Në vend që të relaksohen në marrëdhënie, ata shpesh mbajnë distancë emocionale dhe vëzhgojnë me kujdes sjelljen e të tjerëve.

Nevojë e shtuar për miratim

Psikologë dhe terapistë të ndryshëm shpjegojnë se njerëzit që janë rritur nën disiplinë të rreptë shpesh kërkojnë vlerësim dhe miratim nga figura autoriteti, miq ose partnerë. Ata janë mësuar me idenë se dashuria dhe lavdërimi duhet të "fitohen" dhe, edhe si të rritur, e kanë të vështirë të besojnë se janë të dashur pa kushte. Kjo nevojë për njohje mund të jetë shteruese dhe të krijojë një ndjenjë tensioni të vazhdueshëm.

Respekti midis fëmijëve dhe prindërve nuk ndërtohet brenda natës - ai vjen nga besimi, stabiliteti dhe mirëkuptimi i ndërsjellë. Fëmijët që i respektojnë vërtet prindërit e tyre e tregojnë këtë jo vetëm me fjalë, por edhe në sjelljen e tyre të përditshme dhe në mënyrën se si i përgjigjen kufijve, këshillave dhe mbështetjes.

Ka shenja të caktuara që zbulojnë qartë se marrëdhënia midis prindërve dhe fëmijëve bazohet në respekt dhe besim të ndërsjellë.

Ata tregojnë mirënjohje

Fëmijët që i respektojnë prindërit e tyre e vlerësojnë përpjekjen e bërë për rritjen e tyre, edhe nëse nuk e shprehin gjithmonë me fjalë. Ata tregojnë mirënjohje përmes gjesteve të vogla - bindjes, ndihmës me punët e shtëpisë ose thjesht përmes mirënjohjes së sinqertë kur u kushtohet vëmendje.

Ata dëgjojnë kur prindërit e tyre u tregojnë diçka

Ekspertët theksojnë se fëmijët që zhvillojnë aftësinë për të dëgjuar tregojnë pjekuri emocionale dhe respekt për autoritetin. Ata nuk i ndërpresin të rriturit, por tregojnë interes dhe vëmendje, që do të thotë se respektojnë mendimin e prindërve të tyre dhe e kuptojnë rëndësinë e komunikimit të ndërsjellë.

Ata tregojnë empati

Empatia është një tregues i rëndësishëm i respektit. Fëmijët që janë të vetëdijshëm për ndjenjat e të tjerëve dhe reagojnë me mirëkuptim kur prindërit e tyre janë të lodhur, të shqetësuar ose të stresuar tregojnë se i vlerësojnë emocionet e tyre. Një qasje e tillë krijon një marrëdhënie harmonike familjare në të cilën të gjithë ndihen të parë dhe të vlerësuar.

Ata respektojnë kufijtë dhe rregullat

Sipas ekspertëve të ndryshëm të marrëdhënieve dhe prindërimit, fëmijët që i pranojnë rregullat e shtëpisë pa i sfiduar vazhdimisht ato, ka shumë të ngjarë të kenë mësuar se kufijtë nuk kanë të bëjnë me kufizimin, por me sigurinë. Ata e kuptojnë se rregullat janë një formë kujdesi, jo ndëshkimi, gjë që është një shenjë e qartë respekti dhe besimi në autoritetin prindëror.

Ata thonë të vërtetën

Ndershmëria është një nga treguesit më të rëndësishëm të respektit. Kur një fëmijë zgjedh të thotë të vërtetën, edhe nëse e di se kjo mund të çojë në pasoja, kjo tregon se i beson prindit të tij dhe dëshiron të mbajë një marrëdhënie të hapur dhe të ndershme. Besimi që qëndron në themel të ndershmërisë tregon një lidhje të thellë emocionale.

Ata tregojnë konsideratë në sjelljen e tyre

Fëmijët që respektojnë kohën, përpjekjet dhe hapësirën e të tjerëve demonstrojnë një vetëdije të zhvilluar për kufijtë dhe marrëdhëniet ndërpersonale. Për shembull, fëmijë të tillë trokasin para se të hyjnë në një dhomë, thonë faleminderit, kërkojnë leje dhe sillen me edukatë sepse e kuptojnë vlerën e respektit dhe konsideratës së ndërsjellë.

Ata kërkojnë këshilla, jo leje

Kur një fëmijë i drejtohet prindit për këshilla, kjo do të thotë se e sheh atë si dikë që i beson dhe mendimin e të cilit e vlerëson. Një hapje e tillë tregon se marrëdhënia ndërtohet mbi respektin dhe sigurinë, jo mbi frikën apo detyrimin. Është një shenjë e qartë se fëmija e respekton prindin, por në të njëjtën kohë zhvillon përgjegjësinë dhe pavarësinë e vet.

Prindërit natyrshëm duan t'u ofrojnë fëmijëve të tyre një mjedis të sigurt dhe stimulues, dhe psikologët theksojnë se lumturia nuk vjen nga gjërat materiale si lodrat, rrobat apo teknologjia, por nga dashuria prindërore, kufijtë e qartë dhe një rutinë e përditshme e qëndrueshme.

Psikologia Sasha Hall shpjegoi se gjëja më e rëndësishme për fëmijët është të ndiejnë dashuri të pakushtëzuar. Kjo do të thotë që ju i doni ata edhe kur bëni gabime, jo vetëm kur sillen ashtu siç prisni prej tyre.

“Fëmijët duhet të dinë se marrëdhëniet mund të riparohen edhe pas konfliktit. Fraza të tilla si ‘nëse e bën këtë, nuk do të të dua’ dëmtojnë ndjenjën e tyre të sigurisë”, tha ajo.

Psikologët theksojnë se është në rregull që fëmijët t’u rezistojnë rregullave dhe çelësi është që prindërit të qëndrojnë të qetë dhe të qëndrueshëm.

“Fëmijët po i testojnë kufijtë, por nëse jeni të përgatitur dhe nuk reagoni dhunshëm, kjo do t’i ndihmojë ata të ndihen të sigurt”, tha psikologu Stuart Piseko.

Ai u këshillon prindërve që të kenë një plan të qartë se si të reagojnë në këto situata dhe t'u përmbahen rregullave të rëna dakord.

Ekspertët theksojnë se si baballarët ashtu edhe nënat e gjejnë prindërimin të përmbushur, por nënat kanë më shumë gjasa të ndihen të lodhura dhe të stresuara. Ndërsa këto ndjenja janë të natyrshme, është e rëndësishme që prindërit të japin shembullin e komunikimit të qetë dhe të shëndetshëm.

"Fëmijët ndihen më të sigurt kur të rriturit përreth tyre janë emocionalisht të qëndrueshëm. Kur e njohim emocionin pas sjelljes, fëmijët ndihen të parë dhe të dëgjuar më lehtë", pohojnë ata.

Fëmijët funksionojnë më mirë kur dinë se çfarë të presin. Rutinat e përditshme të parashikueshme, siç janë vaktet e përbashkëta, rutinat e kohës së gjumit ose rutinat e mëngjesit, zvogëlojnë stresin dhe ofrojnë një ndjenjë stabiliteti.

“Krijimi i rendit dhe një orari të qartë në shtëpi çon në një ndjenjë sigurie tek fëmijët”, pohojnë ekspertët.

Përveç kësaj, është e nevojshme që hapësira të jetë e organizuar, sepse kjo i ndihmon fëmijët të orientohen dhe gjithashtu zvogëlon tensionin.

Psikologët theksojnë se familjet që ndajnë momente të përditshme, siç është darka së bashku, biseda para gjumit ose angazhimi në hobi të përbashkëta, shpesh ndihen më të lumtura dhe më të lidhura.

Fëmijët përthithin shumë më tepër nga sa e kuptojnë të rriturit. Edhe kur duket se nuk po i kushtojnë vëmendje, ata vëzhgojnë, dëgjojnë dhe mësojnë nga çdo fjalë dhe ton zëri.

Bisedat prindërore formësojnë botëkuptimin e tyre, ndjenjën e sigurisë dhe mënyrën se si komunikojnë më vonë me të tjerët.

Kjo është arsyeja pse ka tema që, pavarësisht rrethanave, është më mirë të lihen për në kohën kur fëmijët nuk janë pranë.

Ja disa shembuj.

Grindje dhe akuza të ndërsjella

Fëmijët ndihen të pasigurt kur janë dëshmitarë të konfliktit prindëror. Debatet me zë të lartë, akuzat dhe fyerjet mund të shkaktojnë frikë, ankth dhe faj sepse shpesh mendojnë se janë shkaku i problemit. Përveç kësaj, skena të tilla mund t'i bëjnë ata të besojnë se komunikimi agresiv është një mënyrë normale për të zgjidhur konfliktin, të cilin më vonë mund ta transferojnë në marrëdhëniet e tyre.

Ekspertët theksojnë se prindërit duhet të diskutojnë mosmarrëveshjet kur fëmijët e tyre janë të zënë ose flenë, në mënyrë që biseda të jetë më e qetë dhe më konstruktive.

Probleme financiare

Të flasësh për paratë, borxhet ose shqetësimi për pagesën e faturave mund të jetë jashtëzakonisht stresuese për një fëmijë. Ndërsa temat financiare nuk janë tabu në vetvete, fëmijët shpesh nuk i kuptojnë plotësisht ato dhe mund t'i perceptojnë si një kërcënim për sigurinë e shtëpisë.

Në vend që të shprehni shqetësime para fëmijëve, rekomandohet t'u jepni atyre një ndjenjë stabiliteti dhe t'u shpjegoni vetëm atë që është e përshtatshme për moshën e tyre - për shembull, se ndonjëherë është e nevojshme të kursejnë ose të shpenzojnë me mençuri. Në këtë mënyrë, fëmijët mësojnë përgjegjësinë, por pa krijuar frikë të panevojshme.

Kritikimi i njerëzve të tjerë

Kur fëmijët shpesh i dëgjojnë prindërit e tyre duke thashetheme për të afërmit, fqinjët ose mësuesit, ata mund të përqafojnë idenë se gjykimi i të tjerëve është i pranueshëm. Biseda të tilla nxisin zhvillimin e paragjykimeve dhe dobësojnë aftësinë e tyre për të treguar empati.

Në vend të kësaj, është e dobishme që prindërit të tregojnë se si mospajtimet mund të shprehen në një mënyrë respektuese dhe të qetë, pa i nënçmuar të tjerët. Kjo u mëson fëmijëve tolerancën dhe rëndësinë e të kuptuarit të mendimeve të ndryshme.

Roli baballarëve në edukim nuk ka qenë kurrë më i rëndësishëm, dhe neurobiologjia moderne konfirmon atë që dihet intuitivisht nga shumë njerëz: baballarët e pranishëm dhe të angazhuar përmirësojnë zhvillimin emocional, psikologjik dhe social të fëmijëve në planin afatgjatë.

Shkenca e atësisë u diskutua nga Dr. Anna Meechan në emisionin Getting Open, duke theksuar mënyrat kryesore se si baballarët formësojnë të ardhmen e fëmijëve të tyre, shkruan portali YourTango.

Të jesh i pranishëm është më i rëndësishëm sesa situata e jetës

Një baba aktiv nuk do të thotë domosdoshmërisht një baba që jeton me fëmijën, por një që është vazhdimisht i përfshirë në jetën e fëmijës. Të qenit i pranishëm në jetën e përditshme ndërton besim dhe siguri. Dr. Meechan thekson se përfshirja pozitive nuk është çështje personaliteti, por vendimi dhe angazhimi.

"Loja e ashpër" është një pjesë e rëndësishme e rritjes

Baballarët shpesh përfshihen natyrshëm në lojëra fizike dhe të gjalla. "Shumë britma, shumë të qeshura, shumë hedhje nëpër dhomë, mundje, gudulisje", përshkruan Dr. Meechan, duke shtuar se është "sjellja më e mrekullueshme që krijon lidhje".

Një lojë e tillë, beson eksperti, "i mëson fëmijës rregullat e bashkëveprimit shoqëror, inkurajon zhvillimin e qëndrueshmërisë, por edhe guximin dhe eksplorimin e kufijve". Fëmija mëson të bjerë, por edhe të ngrihet përsëri, dhe gjatë të gjitha këtyre momenteve në jetë, ai ka mbështetjen e prindërve të tij.

Një marrëdhënie e veçantë krijohet përmes lojës

Baballarët shpesh ndihen të presionuar të sillen njësoj si nënat, por fëmijët kanë nevojë për marrëdhënie të ndryshme. Pakrahasueshmëria është një avantazh, beson Dr. Meechan, dhe diversiteti në sjellje dhe komunikim zgjeron botëkuptimin e fëmijëve. Loja është mënyra më e natyrshme për t'u lidhur, ndërsa gjithashtu prezanton sfida që ndërtojnë vetëbesim.

Pranimi në adoleshencë bën mrekulli për shëndetin mendor

Ndërsa fëmijët rriten, lojërat fizike zëvendësojnë nevojat e reja. Adoleshentët dinë si të tërhiqen dhe të testojnë kufijtë, por roli i babait është ende thelbësor.

"Mos u përpiq t'i ndryshosh. Pranoji për atë që janë", thekson Meechan. Pranimi nga një baba është i lidhur drejtpërdrejt me një vetëvlerësim më të mirë, shëndet mendor dhe sukses në shkollë dhe karrierë, shton ajo.

Koha është dhurata më e madhe

Fëmijët shpesh e matin vlerën e dashurisë së një babai përmes kohës që një prind kalon me ta. "Sa i rëndësishëm ndihesh për prindërit e tu ndikon drejtpërdrejt në vetëvlerësimin tënd", thotë Meechan. Koha është një konfirmim se ata shihen, janë të rëndësishëm dhe të dashur.

Askush prej jush nuk po kërkon përsosmëri

Të gjithë prindërit bëjnë gabime. Çelësi është të pranosh kur ke bërë një gabim dhe të vazhdosh të jesh i pranishëm. "E di çfarë? Më vjen keq." Këto pesë fjalë mund të shërojnë shumë plagë të vjetra dhe të hapin derën për një marrëdhënie të re. Një baba i angazhuar nuk është ai që nuk bën kurrë gabime, por ai që mëson dhe rritet me fëmijën e tij.

Çdo familje ka vlerat e veta që ua përcjell fëmijëve të saj - përmes mënyrës se si flasim, tregojmë histori dhe lidhemi me të tjerët. Fëmijët mësojnë gjithmonë duke vëzhguar sjelljen e prindërve të tyre, reagimet dhe marrëdhëniet e tyre, prandaj është e rëndësishme që të rriturit të jenë të vetëdijshëm për mesazhet që ata përcjellin.

Prindërit që e dinë se çfarë është e rëndësishme për ta dhe e demonstrojnë vazhdimisht këtë përmes veprimeve të tyre të përditshme kanë ndikimin më të madh në suksesin e fëmijëve të tyre, pohon terapisti dhe këshilltari David McFadden.

Ai theksoi disa mësime jetësore që fëmijët më të suksesshëm i mësojnë nga prindërit e tyre.

Etikën e punës

Fëmijët që kanë sukses i mësojnë zakonet e punës që në moshë të vogël - ata marrin pjesë në punët e shtëpisë, kujdesen për përgjegjësitë e tyre dhe e kuptojnë rëndësinë e përpjekjes. "Në këtë mënyrë, ata zhvillojnë një ndjenjë përgjegjësie dhe pune në grup që më vonë bëhet themeli i suksesit", shpjegon terapisti për YourTango.

Kujdesin për njëri-tjetrin

"Fëmijët e suksesshëm rriten me vetëdijen se familja është e rëndësishme dhe se anëtarët duhet ta mbrojnë dhe ta ndihmojnë njëri-tjetrin. Empatia dhe kujdesi për të tjerët nxisin një ndjenjë lidhjeje dhe sigurie që formëson stabilitetin e tyre emocional", thotë McFadden.

Respektin

Të mësosh respektin do të thotë të vlerësosh njerëzit e tjerë dhe të pranosh ndryshimet. Fëmijët që mësojnë të tregojnë respekt kanë më shumë gjasa të kuptojnë nevojat e të tjerëve, të komunikojnë më mirë dhe të krijojnë marrëdhënie më të shëndetshme, pohon terapisti.

Sinqeritetin

"Kur prindërit inkurajojnë sinqeritetin dhe e jetojnë vetë atë, fëmijët mësojnë se sa e rëndësishme është e vërteta në jetën e përditshme. Sinqeriteti ndërton besim dhe besimi forcon të gjitha marrëdhëniet - si brenda familjes ashtu edhe më gjerë", thekson McFadden

Përgjegjësinë

Përgjegjësia i ndihmon fëmijët të zhvillojnë vetëbesim, këmbëngulje dhe një ndjenjë kontrolli mbi jetën e tyre. Kur e dinë se sjellja e tyre ka rëndësi, ata mësojnë të marrin vendime më të mira dhe të pranojnë pasojat.

Traditën

Traditat familjare u japin fëmijëve një ndjenjë përkatësie dhe vazhdimësie. Terapisti thekson: "Qofshin festa, mbledhje familjare apo rituale të veçanta, këto kujtime forcojnë lidhjen dhe identitetin e tyre

Kuriozitetin

"Fëmijët e suksesshëm nuk ndalen kurrë së mësuari dhe së bëri pyetje. Prindërit që inkurajojnë kuriozitetin u hapin hapësirë fëmijëve për të eksploruar, menduar dhe zbuluar botën vetë", thotë McFadden.

Komunikimin efektiv

"Komunikimi është themeli i çdo marrëdhënieje të suksesshme. Fëmijët që mësojnë të shprehin qartë mendimet dhe nevojat e tyre i zgjidhin problemet më lehtë, ndërtojnë vetëbesim dhe arrijnë sukses në jetë", përfundoi terapisti.

Fëmijët mund t’i falin disa gabime prindërve, disa menjëherë, disa me kalimin e kohës. Megjithatë, ka gabime që nuk falen kurrë, ose vetëm në raste të rralla

Të gjithë përpiqemi të rrisim fëmijët tanë siç duhet, por në një mënyrë apo tjetër, të gjithë gabojmë. Fëmijët mund të jenë të gatshëm të falin disa nga këto gabime shpejt, ndërsa për të tjera u duhet kohë. Por disa gabime mbeten të pafalshme, ose falen vetëm në raste të jashtëzakonshme.

Kontrolli dhe mungesa e besimit

Ka disa lloje të prindërimit. Disa fëmijë mbahen gjithmonë nën mbikëqyrje të rreptë dhe nuk lejohen të dalin më larg se oborri i shtëpisë. Të tjerë, edhe në moshë të re, mund të largohen nga shtëpia pa mbikëqyrje. Nuk ka një rrugë të vetme të saktë për të rritur fëmijët, çdo prind duhet të vlerësojë se çfarë lloj fëmije ka dhe çfarë i përshtatet atij.

Megjithatë, është thelbësore që fëmijës t’i jepet besim, edhe kur kjo mund të jetë e vështirë për prindërit. Fëmijët e ndërtojnë vetëbesimin e tyre nga besimi që prindërit u japin. Nëse prindërit janë dyshues dhe nuk u besojnë fëmijëve të tyre, atëherë fëmija mund ta ketë më të vështirë të arrijë sukses në çfarëdo lloj aktiviteti. Në të kundërt, kur prindërit tregojnë besim, gjithçka bëhet më e lehtë për fëmijën.

Ky parim vlen edhe kur fëmija rritet dhe, për shembull, në moshën 20-vjeçare largohet në një qytet tjetër për të jetuar dhe punuar. Besimi i prindërve në forcën dhe aftësitë e fëmijës, si dhe mbështetja e tyre, mbeten jashtëzakonisht të rëndësishme. Mungesa e besimit mund të pengojë pavarësinë e fëmijës. Për shembull, një 16-vjeçar që kontrollohet vazhdimisht mund të arrijë në përfundimin se nuk është i aftë të bëjë asgjë me përgjegjësi. Dhe kush është më i lehtë për t’u fajësuar në këto raste? Prindërit. Nëse ata e kanë kontrolluar fëmijën në çdo hap, duke mos i lejuar të marrë përgjegjësi apo të zhvillojë pavarësi, kjo do të ketë pasoja të dukshme edhe në jetën e tij të rritur, transmeton Telegrafi.

gettyimages

Krahasimi me të tjerët

Krahasimi i fëmijëve me të tjerët është një temë jashtëzakonisht e rëndësishme. Mënyra se si prindërit sillen gjatë fëmijërisë së fëmijës ndikon drejtpërdrejt në të ardhmen e tij. Fëmijët që nuk krahasohen me të tjerët nga prindërit e tyre priren të rriten si të rritur të vetësigurt, që krahasohen vetëm me veten e tyre. Ata e kuptojnë se çdo person ka kushtet dhe rrethanat e veta dhe e konsiderojnë të çuditshme krahasimin me të tjerët.

Nga ana tjetër, fëmijët që krahasohen vazhdimisht me të tjerët gjatë fëmijërisë mund të zhvillojnë probleme në moshën e rritur. Krahasimi i vazhdueshëm mund të çojë në depresion, pasiguri dhe xhelozi. Këto ndjenja mund të lindin vetëm nga fakti se prindërit i kanë krahasuar me të tjerët gjatë fëmijërisë.

Prindërit duhet të mbajnë mend se fëmija duhet krahasuar vetëm me veten e tij. Është e rëndësishme që fëmija të kuptojë se çdo person është unik, me karakteristika dhe kushte të veta. Krahasimi me të tjerët mund të dëmtojë vetëvlerësimin dhe të krijojë një ndjenjë inferioriteti që mund të zgjasë gjithë jetën.

Përfundim

Të dyja këto gabime, kontrolli i tepruar dhe krahasimi me të tjerët, mund të lënë gjurmë të thella te fëmijët, duke ndikuar në zhvillimin e tyre emocional dhe aftësinë për të qenë të pavarur dhe të vetësigurt. Prindërit duhet të përpiqen të ndërtojnë një marrëdhënie të bazuar në besim dhe respekt për individualitetin e fëmijës, duke shmangur këto praktika që mund të kenë pasoja afatgjata. /Telegrafi/

Fëmijët mund të mos jenë gjithmonë në gjendje ta shprehin hapur dhimbjen e tyre, por fjalët e tyre shpesh përcjellin atë që ndiejnë. Kur ndjenjat e tyre nuk njihen në familje, fëmijët fillojnë të besojnë se prania e tyre nuk është e rëndësishme.

Përvoja të tilla nuk kanë pse të përfshijnë britma ose konflikte - ndonjëherë ato janë fjali të vogla, të përditshme që krijojnë një ndjenjë padukshmërie. Sipas ekspertëve të ndryshëm, nëse një fëmijë thotë shpesh frazat e mëposhtme, kjo mund të jetë një shenjë se ai ndihet i lënë pas dore në familjen e tij.

"Nuk ka rëndësi"

Fëmijët që ndihen të padukshëm shpesh mësojnë të fshehin zhgënjimin dhe trishtimin e tyre. Kur thonë "nuk ka rëndësi", shpesh kjo do të thotë se diçka i ka lënduar, por ata nuk besojnë se do të dëgjohen. Në vend që të shprehin ndjenjat e tyre, ata zgjedhin heshtjen për të shmangur refuzimin e mëtejshëm.

"Nuk kam nevojë për ndihmë"

Ndërkohë që çdo fëmijë duhet të ndiejë se mund të kërkojë mbështetje, ata që ndihen të injoruar përfundimisht fillojnë të refuzojnë ndihmën. Ata thonë "Nuk kam nevojë për ndihmë" sepse nuk duan të jenë barrë ose sepse kanë mësuar se askush nuk do t'u përgjigjet gjithsesi. Pas kësaj deklarate shpesh fshihet frika e zhgënjimit.

"Gjithçka është në rregull"

Kjo frazë shpesh maskon dhimbjen e brendshme. Fëmijët që kanë përjetuar vazhdimisht se emocionet e tyre nuk janë të rëndësishme mësojnë të bëjnë sikur janë të qetë. Ekspertët theksojnë se me këtë frazë ata në fakt po përpiqen të ruajnë kontrollin dhe të mbrojnë veten nga ndjenjat e cenueshmërisë.

"Harroje"

Kur një fëmijë ndien se askush nuk po e dëgjon, ai ndalon së përpjekuri. Kjo frazë shpesh do të thotë se ai ka hequr dorë nga përpjekja për t'u kuptuar. Fëmijë të tillë zhvillojnë zakonin e tërheqjes dhe me kalimin e kohës fillojnë të besojnë se ndjenjat e tyre nuk ia vlejnë mundit.

"Më vjen keq"

Fëmijët që ndihen të padukshëm shpesh kërkojnë falje shumë shpesh, edhe kur nuk kanë faj. Terapistë dhe psikologë të ndryshëm pohojnë se këta fëmijë mësojnë se në këtë mënyrë do ta qetësojnë një situatë të tensionuar më shpejt ose të paktën do të marrin pak vëmendje. Edhe pse duket si një shenjë mirësjelljeje, në të vërtetë është një shprehje e pasigurisë dhe frikës nga refuzimi.

"Nuk ka rëndësi, jam mësuar me të"

Kjo frazë zbulon një ndjenjë të thellë vetmie. Kur një fëmijë thotë se është "mësuar" me diçka, kjo do të thotë se ai tashmë është pajtuar me faktin se askush nuk i vëren emocionet e tij. Në vend që të presë mbështetje, ai zhvillon indiferencë - një mekanizëm me të cilin përpiqet të mbijetojë.

Fëmijët që i përdorin shpesh këto fraza nuk kërkojnë mëshirë, por mirëkuptim. Pas secilës prej tyre fshihet një thirrje e heshtur për vëmendje dhe konfirmim se shihen dhe duhen.

Burimi: The Guardian
Përkthimi: Telegrafi.com

A mund të kenë burrat me të vërtetë gjithçka? Është një pyetje qesharake, natyrisht; një supozim kontrovers nga i cili gratë kanë kaluat vite të tëra duke u përpjekur që të çliroheshin. Nënat kanë punuar gjatë dhe shumë për të hedhur poshtë mitin se dikush duhet të jetë në gjendje të menaxhojë e vetme një punë, fëmijën, një marrëdhënie të lumtur dhe një jetë me kuptim pa u djersitur kurrë ose (më me rëndësi) pa pasur nevojë për ndihmë.

Dhe, deri në një farë mase kemi pasur sukses, gjykuar nga një sondazh me pesë mijë baballarë në Mbretërinë e Bashkuar, publikuar këtë javë nga organizata bamirëse Working Families që zbuloi se tri të katërtat tani thonë se me të vërtetë duan të ndajnë barrën e prindërimit në mënyrë të barabartë me partneret e tyre. Por, duket se bota e jashtme nuk ka arritur ende të na ndjekë.

Një në pesë burra tha se ishte pyetur - kur kërkoi pushim nga puna për arsye familjare - se ku ishte gruaja ose partnerja e tij. Përkthim: a nuk është ajo puna e saj? Dhe, ndoshta, me zë të ulët: nëse në shtëpinë tënde nuk është puna e saj, çfarë lloj burri je ti? Shumica e pengesave të tjera që burrat raportuan - si ato për sfidën nëse kriza familjare ishte me të vërtetë kaq urgjente, ose të shqetësoheshin se shefi i tyre do të mendonte më pak për ta për shkak të kërkesës - do të jenë të njohura në mënyrë për shumicën e nënave që punojnë. Por, mua kurrë nuk më kanë pyetur pse nuk mund ta shtyjë burrin të bëjë gjithçka, në një mënyrë që nënkupton se duhet të ketë diçka që nuk shkon me mua ose jo.

Betejat e baballarëve që punojnë janë si të njëjta ashtu edhe të ndryshme nga ato të nënave që punojnë, dhe këtu qëndron ndjesia e lehtë e dyshimit mes dy kampeve që në thelb po luftojnë të njëjtën luftë. (Supozimi se nënat janë prindër të paracaktuar, se thjesht duhet të lënë gjithçka nëse një fëmijë është i sëmurë ose nëse telefonon shkolla, është toksik për të dy gjinitë sepse minon karrierat e grave dhe gjithashtu përpjekjet e burrave për të qenë baballarë të mirë.) Megjithatë, mund të jetë e vështirë të shihen ngjashmëritë në punë kur luftoni me njëri-tjetrin në shtëpi, të kyçur në konkurrencë për të treguar kush është më i lodhur ose kujt i takon të shkojë në këndin e lojërave për fëmijë. Ku ishe ti kur ne po bënim punën më të vështirë?, mendojnë gratë për vete, kur dëgjojnë një lloj burri që flet me zë të lartë për faktin se është krenar që është me të vërtetë i pranishëm për fëmijët. Ah, tani burrat janë të interesuar për punën fleksibile: tani që pandemia e ka normalizuar plotësisht punën mjaft të këndshme nga shtëpia, është thjesht çështje e përdorimit të të drejtave ligjore që gratë dikur luftuan si luanesha për t’i fituar? Kur disa nga deputetët e rinj meshkuj të Partisë Laburiste filluan të bënin fushatë për pushim atësie më të paguar dhe të ishin të hapur për ta marrë vetë atë, ata nuk u bënë gjithmonë të dashur për koleget e tyre gra që kishin qenë në ato barrikada për vite me radhë, megjithëse baballarët që angazhohen kanë qenë gjithmonë pjesa e fundit e enigmës së barazisë.

Por, dikush duhet t’u tregojë burrave se kjo mund të bëhet. Mësimi nga futja e pushimit të përbashkët prindëror - që nënkupton se çiftet munden, në teori, të ndajnë deri në 50 javë pushim mes vete gjatë vitit të parë të fëmijës - është se shumë baballarë nuk ndihen rehat të shfrytëzojnë të drejtat e reja që u jepen, sepse ende e ndiejnë presionin për të qenë siguruesit kryesorë të të ardhurave. Qeveria tashmë është zotuar të bëjë një rishikim më të gjerë të lejes prindërore, dhe këtë verë komiteti ndërpartiak për barazi në Dhomën e Komunave argumentoi, në një raport, se pushimi atësor më bujar dhe i paguar duhet të jetë një përparësi (aktualisht shumë burra mbeten me minimumin ligjor, i ngrirë në kohë në më pak se gjysma e pagës minimale kombëtare). Por, as kjo nuk do të sjellë ndryshim rrënjësor nëse burrat nuk ndihen të lirë ta marrin atë pa u ndëshkuar.

Një zgjidhje e ofruar në konferencën e kësaj jave për Prindërimin e Barabartë në Londër, ku u diskutua edhe kërkimi i Working Families, ishte një fushatë që burrat të “jenë prindër të zëshëm” duke marrë gjithë pushimin që u takon dhe duke vendosur haptazi marrjen e fëmijëve nga çerdhja, në kalendarët e zyrës, në vend që të shtiren se po largohen më herët për ndonjë takim shumë të rëndësishëm. Nëse jo për diçka tjetër, kjo mund të hapë një bisedë për stresin që disa burra duket se po e mbajnë brenda vetes.

Sepse, baballarët, siç duket, nuk janë tamam në rregull. Një anketë e thelluar mbi qëndrimet e burrave britanikë ndaj maskulinitetit, e publikuar këtë javë nga YouGov, paraqet një tablo inkurajuese në shumë aspekte, duke vënë re se - në kundërshtim me besimin e zakonshëm - të rinjtë nuk janë të gjithë mizogjenë të zemëruar të radikalizuar në internet. (Vetëm 13 përqind e brezit Z kanë një mendim pozitiv për ndikuesin famëkeq Andrew Tate, megjithëse mund të argumentohet se kjo është 13 përqind më shumë seç duhet.) Por, sugjeron një prirje të çuditshme hidhërimi te burrat milenialë, te grupi që tani është në të 30-at dhe 40-at, tek ata që janë në vitet e lodhshme të përkujdesjes për fëmijë të vegjël. Ata janë grupmosha më e prirë të thotë se gratë e kanë më të lehtë në shoqëri sesa burrat, ose se përfitimet e grave në dekadat e fundit kanë ardhur në kurriz të burrave. Megjithëse këto mbeten pikëpamje të pakicës, të përqafuara nga më pak se një e katërta e milenialëve, YouGov gjen një besim të përhapur te të gjithë brezat se jeta ka qenë më e mirë për burrat 25 vjet më parë.

Ndoshta këta janë thjesht zërat e atyre që kanë mbetur pas në dashuri, të lënduar nga vite të tëra refuzimesh në aplikacionet e takimeve. (Milenialët ishin gjithashtu grupmosha më e prirë të thotë se gratë janë të interesuara vetëm për burra me status të lartë.) Por, a mund të jenë të paktën disa prej tyre burra të kapur në mes të partnereve të zemëruara, sepse nuk po japin kontributin e tyre - gjë që, për të qenë të drejtë, disa ende nuk e bëjnë, gjykuar nga statistikat që tregojnë se burrat ende kalojnë vetëm dy të tretat e kohës që gratë kalojnë në kujdes të papaguar për fëmijët - dhe frikës nga dështimi profesional?

Anketa e Working Families me siguri sugjeron se shumë baballarë të rinj ndihen të dërrmuar, ndoshta më shumë sesa etërit e tyre. Ata shqetësohen se po humbin momente të rëndësishme në jetën e fëmijëve të tyre, por edhe se mund të jenë barrë për kolegët nëse marrin pushim. Një e treta nuk kishin marrë pushim atësie sa do të kishin dashur, dhe pothuajse dy të tretat ndiheshin rregullisht të gjykuar në punë për vendosjen e angazhimeve familjare në radhë të parë. Gati tetë në dhjetë mendonin se tensionet që rezultonin po krijonin stres tek ata, partnerja apo mirëqenia e fëmijës së tyre.

Dhe, po, natyrisht që nuk është asgjë që nënat punëtore nuk e kanë përjetuar këtë prej dekadash: në këtë kuptim, mirë se vini në klub. Por, është pikërisht kështu sepse e dimë se si ishte - sa të zemëruara, të lodhura, fajtore dhe të pakënaqura ndiheshim ndonjëherë - që gratë të jenë të afta të ndiejnë solidaritet. Kjo është ajo gjëja me të pasurit fëmijë: pas kësaj, me të vërtetë jeni në të njëjtin front së bashku. /Telegrafi/

Sjellje të përditshme, shpesh të pavetëdijshme, mund t’u shkaktojnë fëmijëve ndjenja krahasimi, pasigurie dhe mungesë vetëvlerësimi, prandaj prindërit duhet të jenë të kujdesshëm me fjalët, tonin dhe mënyrën si i përkrahin

Qoftë se keni një fëmijë apo pesë, rregulli i artë është t’i shihni secilin si unik, sepse ashtu janë. Të gjithë fëmijët janë të papërsëritshëm dhe secili prej tyre ka nevojë për qasje të veçantë. Prandaj, në vend që të bëni gabimin e madh duke e krahasuar fëmijën tuaj me vëllezërit, motrat apo me shokët e tij, duhet ta pranoni origjinalitetin e tij.

Njohja e arsyeve pse prindërit bëjnë këto krahasime është thelbësore për të kuptuar mënyrën se si mund të zbatohen masa parandaluese të vetëdijshme.

Shpesh këto gjëra “rrëshqasin” pa u vënë re në jetën familjare, mes grumbujve të rrobave, pjatave të mëngjesit ende me mbetje ushqimi apo ndihmës për detyrat e shtëpisë. Megjithatë, mendja jonë është ndërtuar në mënyrë që të bëjë krahasime të vazhdueshme. Ajo e bën këtë për të renditur dhe zgjidhur probleme, por kur bëhet fjalë për fëmijët, kjo taktikë duhet shmangur.

Në vijim, mësoni se si prindërit toksikë mund ta shkatërrojnë vetëbesimin e fëmijëve, transmeton Telegrafi.

Dërgimi i mesazheve të pandërgjegjshme

Ndërtimi i vetëbesimit te fëmijët mund të jetë i ndërlikuar. Ata janë në gjendje të shohin përtej “vellos së së vërtetës” — së vërtetës suaj. Fëmijët i perceptojnë të gjitha mesazhet që u dërgoni, edhe ato të pavetëdijshme. Kur para fëmijës tuaj lavdëroni dikë tjetër, ndërkohë që ai pret fjalët tuaja të miratimit, madje edhe nëse ato vijnë më pas, fëmija e kupton se nuk i mendoni me zemër.

Prandaj, sa herë që ndjeni nevojën ta bëni një gjë të tillë, ndaluni për një moment dhe pyesni veten: “A po i dërgoj fëmijës tim ndonjë mesazh të fshehtë?”

Reagimi ndaj energjisë së fëmijës

Fëmijët marrin energjinë që ju rrezatoni, qoftë ajo pozitive apo negative. Ka shumë gjasa që, nëse keni dy fëmijë, një më të hapur dhe një më të mbyllur, të komunikoni me secilin ndryshe. Edhe pse kjo duket si një qasje e mirë, në fakt mund t’i dërgoni njërës prej tyre mesazhin se ju intereson më pak. Është e nevojshme që të keni qasje të barabartë ndaj secilit fëmijë dhe të mos e përshtatni sjelljen tuaj vetëm sipas energjisë që ata shfaqin.

Dhënia e komplimenteve boshe

Shpesh ndodh që fëmijët të dëgjojnë rastësisht se prindërit e tyre lavdërojnë të gjithë fëmijët e tjerë, përveç tyre. Madje, për ta zbutur situatën, prindërit përpiqen të gjejnë diçka për t’u lavdëruar edhe tek fëmija i tyre, por përfundojnë me ndonjë fjali të cekët si “Lirika është e mrekullueshme”.

Më pas, gjithmonë ndryshohet tema. Për ta shmangur këtë, është e rëndësishme të kujtoni rregullisht se çfarë është e mirë te fëmija juaj, çfarë e vlerësoni tek ai. Komplimentet boshe nuk kanë asnjë vlerë. /Telegrafi/

Spotify po lanson një veçori ekskluzive Premium Family të quajtur Llogari të Menaxhuara, e cila u jep prindërve më shumë kontroll mbi Spotify-n e fëmijëve të tyre.

Veçoria e re po lansohet në tregje të zgjedhura si SHBA-ja, Kanadaja, Mbretëria e Bashkuar, Australia, Gjermania, Franca dhe Holanda.

Prindërit që janë mbajtës të llogarisë Premium Family tani mund të filtrojnë përmbajtje eksplicite, të ndalojnë këngë, albume ose artistë të caktuar dhe të fshehin video të shkurtra që luhen me këngë specifike.

Përveç kësaj, veçoria e mesazheve është hequr plotësisht nga llogaritë e fëmijëve. Këto kufizime vlejnë për fëmijët nën 13 vjeç.

Vlen të përmendet se këto llogari të Menaxhuara janë të ndara nga aplikacioni i dedikuar Spotify Kids.

Sigurisht, fëmijët janë ende të lirë të krijojnë listat e tyre të këngëve dhe këngët, dhe do të marrin sugjerime nga algoritmi i Spotify bazuar në zakonet e tyre të dëgjimit.

Këto sugjerime do të jenë gjithashtu të ndara nga këngët dhe artistët e sugjeruar nga prindërit. /Telegrafi/

Në një botë ku fëmijët kalojnë gjithnjë e më shumë kohë para ekraneve, ekspertët nga Shkolla Mjekësore e Harvardit paralajmërojnë për rëndësinë e aktiviteteve që forcojnë zhvillimin kognitiv, emocional dhe social.

Hulumtimi i tyre tregon se përdorimi i tepërt i teknologjisë mund të ndikojë negativisht në sjellje, vëmendje dhe aftësi të të nxënit.

Nga ana tjetër, zakonet e përditshme pa ekran mund t'i ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë një marrëdhënie të shëndetshme dhe të ekuilibruar me botën përreth tyre.

Vakte të përbashkëta pa teknologji

Vaktet e rregullta familjare pa telefona ose televizorë nxisin bisedat dhe forcojnë lidhjet familjare. Një studim i Harvardit i vitit 2019 zbuloi se fëmijët që hanë rregullisht me prindërit e tyre kanë aftësi më të mira gjuhësore, qëndrueshmëri emocionale dhe kanë më pak gjasa të jenë në ankth. Biseda gjatë vakteve zgjeron fjalorin dhe i ndihmon fëmijët të mësojnë të njohin dhe interpretojnë sinjalet sociale.

Eksplorimi i natyrës dhe lojërat në natyrë

Të qenit jashtë inkurajon zhvillimin shqisor dhe motorik, zhvillon kreativitetin dhe zgjidhjen e problemeve. Një studim i vitit 2021 i Harvardit vuri në dukje se aktiviteti fizik rrit rrjedhjen e gjakut në tru dhe stimulon rritjen e lidhjeve nervore, duke përmirësuar kështu përqendrimin, kujtesën dhe fokusin.

Leximi i librave dhe tregimi i historive

Leximi i përbashkët forcon shkrim-leximin, imagjinatën dhe empatinë. Sipas një studimi të vitit 2019 nga Qendra e Harvardit për Zhvillimin e Fëmijëve, leximi aktivizon rajone të trurit përgjegjëse për imazhet dhe të kuptuarit, duke i ndihmuar fëmijët të kuptojnë më lehtë emocionet dhe përvojat e të tjerëve.

Aktivitete praktike dhe lojëra krijuese

Të luash me objekte fizike, siç janë enigmat ose blloqet, inkurajon të menduarit hapësinor, planifikimin dhe aftësitë motorike të imëta. Në një studim të vitit 2020 të quajtur Fuqia e Lojës, studiuesit e Harvardit theksuan se loja nuk është një pushim nga të mësuarit, por përkundrazi themeli i tij, pasi zhvillon përqendrimin dhe kontrollin emocional.

Ndërveprimi social dhe zhvillimi i empatisë

Kontakti i drejtpërdrejtë me fëmijë dhe të rritur të tjerë është thelbësor për zhvillimin e aftësive të komunikimit dhe ato sociale. Sipas një studimi të vitit 2024, koha e tepërt para ekranit zvogëlon mundësitë për ndërveprime në jetën reale, të cilat mund të dëmtojnë rregullimin emocional dhe njohjen sociale.

Kufizoni ekranet para gjumit

Drita blu nga ekranet ndërhyn në prodhimin e melatoninës dhe prish gjumin. Studiuesit e Harvardit këshillojnë shmangien e ekraneve të paktën një orë para gjumit, pasi mungesa e gjumit të thellë zvogëlon përqendrimin dhe stabilitetin emocional.

Detyra e një prindi nuk është të heqë të gjitha pengesat nga rruga e fëmijës së tij, por ta pajisë atë me mjetet për ta ndihmuar të përballojë sfidat e jetës.

Pasi studioi më shumë se 200 marrëdhënie prind-fëmijë, ekspertja e prindërimit thotë se qëllimi është t'u mësojë fëmijëve si të përpunojnë emocionet e vështira, të përballen me dështimin dhe të besojnë në vetvete, raporton CNBC.

“Forca mendore nuk ndërtohet në situata të jashtëzakonshme, por në ndërveprimet e përditshme në shtëpi, në mënyrën se si prindërit reagojnë, komunikojnë dhe mbështesin fëmijët”, thotë psikologia e fëmijëve Reem Raouda.

Më poshtë janë disa zakone që prindërit duhet të shmangin nëse duan të rrisin një fëmijë emocionalisht fleksibil.

Shpëtimi i fëmijëve nga çdo vështirësi

Rezistenca zhvillohet përmes përjetimit të shqetësimit dhe sfidave. Nëse prindërit ndërhyjnë gjithmonë dhe zgjidhin problemet për fëmijët, ata nuk mësojnë si t'i përballojnë vetë vështirësitë.

Psikologia klinike Dr. Lisa Damour thekson se fëmijët që përballen rregullisht me sfida të përshtatshme për moshën zhvillojnë një rregullim më të mirë emocional. Nëse fëmija juaj harron detyrat e shtëpisë, lejojeni të përjetojë një pasojë natyrore në vend që ta çoni në shkollë. Më pas, flisni për përvojën dhe çfarë mund të mësojë nga situata.

Të shtirurit si perfekt

Prindërit që pranojnë gabimet e tyre u mësojnë fëmijëve të tyre një mësim të rëndësishëm - se përgjegjësia dhe kërkimfalja nuk janë shenja dobësie, por force.

Nëse humbni durimin, thuajini: "Isha i stresuar dhe e shpreha mllefin mbi ty. Më vjen keq". Këto situata u tregojnë fëmijëve se gabimet nuk i prishin marrëdhëniet. Ekspertët e quajnë këtë "këputje dhe riparim", një proces që forcon besimin dhe lidhjen emocionale midis prindit dhe fëmijës.

Qetësimi i emocioneve të forta

Shtypja e zemërimit, trishtimit ose frikës i mëson fëmijët të kenë frikë nga emocionet e tyre. Në vend që t’i heshtni me fjalë si “Je mirë”, ofroni mirëkuptim dhe prani.

Thuaj, "E di që kjo të lëndoi vërtet. Jam këtu për ty." Në këtë mënyrë, fëmijët mësojnë se emocionet nuk janë një kërcënim, por diçka që mund ta ndiejnë, ta shprehin dhe ta kalojnë pa frikën se do ta humbasin dashurinë e prindërve të tyre, këshillon ajo prindërit.

Vlerësimi vetëm i arritjeve

Një fëmijë që mendon se është i vlefshëm vetëm kur është "më i miri" do të pengohet lehtësisht nën presion. Fëmijët mendërisht të fortë e dinë se vlera e tyre nuk është e lidhur me rezultatet, notat apo trofetë.

Studimet tregojnë se perfeksionizmi është në rritje tek fëmijët dhe adoleshentët dhe se shpesh çon në ankth dhe lodhje. Pas një note të keqe, mos thuaj: "Je më i zgjuar se kaq". Në vend të kësaj, thuaj: "Jam krenar për përpjekjen që ke bërë. Nota jote nuk të përcakton ty".

Këmbëngulja në autoritet

Prindërimi tepër autoritar krijon fëmijë që janë ose të tërhequr ose rebelohen vazhdimisht. Forca e vërtetë zhvillohet kur një fëmijë ndihet i përfshirë në vendimet që e prekin atë.

Hulumtimet tregojnë se t’u japësh fëmijëve një ndjenjë kontrolli rrit motivimin dhe zvogëlon luftën për pushtet. Lejojini ata të bëjnë zgjedhje të vogla, të tilla si të vendosin se cilat punë shtëpie të bëjnë ose çfarë të hanë për darkë. Kjo ndërton vetëbesim dhe një ndjenjë përgjegjësie.

Komunikimi midis prindërve dhe fëmijëve është themeli i një marrëdhënieje të shëndetshme dhe zhvillimit emocional, dhe fëmijët që ndiejnë se prindërit e tyre i kuptojnë dhe i dëgjojnë mund t'i shprehin më lehtë mendimet, ndjenjat dhe shqetësimet e tyre.

Disa prindër madje në mënyrë të pavetëdijshme e inkurajojnë hapjen përmes gjesteve të vogla e të thjeshta dhe zakoneve të përditshme që krijojnë besim dhe një ndjenjë sigurie. Psikoterapistja dhe këshilltarja Mindy Lampert ndau shembuj të zakoneve që janë të dobishme për komunikim më të mirë me fëmijët.

Ndonjëherë nuk është e lehtë për fëmijët të flasin për ndjenjat e tyre, kështu që prindërit mund të ndihmojnë duke krijuar një atmosferë të relaksuar.

"Një nga aktivitetet e dobishme është vizatimi së bashku, ku fëmija mund të vizatojë se si ndihet. Këto aktivitete e ndihmojnë fëmijën të lirojë dhe të shprehë atë që nuk mund ta shprehë me fjalë. Kur një prind tregon mirëkuptim dhe vërteton qartë ndjenjat e fëmijës, fëmija ndihet i dëgjuar dhe i pranuar, gjë që forcon lidhjen e tyre me njëri-tjetrin", tha Lampert për YourTango.

Përveç kësaj, është e rëndësishme t’i jepet mundësi fëmijës të shprehet në mënyrën që di vetë.

"Durimi prindëror nxit besimin dhe një ndjenjë sigurie, të cilat mund të forcojnë lidhjen midis prindit dhe fëmijës. Kur prindërit marrin kohën e tyre dhe i japin fëmijës hapësirë, ai/ajo ndihet më i qetë, më i lirë, më i/e qetë dhe më i/e gatshëm/e për t'u hapur në bisedat e ardhshme", pohon Lampert.

Pas kohës së kaluar së bashku, si në vizatim, afërsia fizike, si një përqafim, është ajo që e forcon më tej ndjenjën e lidhjes.

"Ngrohtësia e prekjes i tregon fëmijës se momenti i kaluar së bashku ishte i veçantë dhe i rëndësishëm. Nëse një përqafim nuk është i përshtatshëm, fjalët pozitive ose një shpërblim i vogël mund të kenë të njëjtin efekt. Momente të tilla butësie ndërtojnë besim dhe e inkurajojnë fëmijën të shprehet edhe më hapur në të ardhmen", tha ajo.

Prindërit e nxënësve të shkollës “Asim Vokshi” në Prishtinë kanë mbajtur sot një protestë para shkollës “Zenel Hajdini”, me kërkesë për kthimin e fëmijëve të tyre në shkollën “Asim Vokshi”, ku kanë qenë më parë.

Protesta është mbajtur në orët e mëngjesit, gjersa sipas prindërve kjo për shkak të largësisë dhe rrezikut që i kanoset fëmijëve në rrugë, pasi sipas tyre një fëmijë para disa dite është shkelur me veturë.

Prindërit në këtë protestë kërkuan që fëmijë të kthehen në shkollën “Asim Vokshi” ku kanë qenë më parë. /Telegrafi/