Problemi i fryrjes, megjithëse në dukje i padëmshëm, mund të shkaktojë shqetësime të konsiderueshme, dhe për t'u çliruar prej tij, ekspertët rekomandojnë konsumimin e ushqimeve të tilla si banane, oriz, kos, si dhe xhenxhefil dhe nenexhik.
Fryrja dhe ndjesia e shqetësimit në stomak janë probleme gjithnjë e më të zakonshme të stilit të jetesës moderne dhe mund të jenë rezultat i stresit, ushqyerjes së pahijshme ose ritmit të shpejtë të jetës së përditshme. Edhe pse shpesh perceptohet si një ankesë e padëmshme, fryrja mund të ndikojë ndjeshëm në cilësinë e jetës dhe funksionimin e përditshëm.
Ekspertët theksojnë se ndryshimet e vogla në zakonet e të ngrënit mund të sjellin lehtësim të madh.
Gazrat janë një problem i zakonshëm që prek njerëzit e të gjitha moshave, dhe nutricionistët theksojnë se problemet mund të lehtësohen ndjeshëm me zgjedhjen e duhur të ushqimit.
Ndër ushqimet që mund t'ju ndihmojnë të heqni qafe fryrjen janë këto:
Banane – Bananet janë të pasura me kalium, i cili ndihmon në rregullimin e ekuilibrit të lëngjeve në trup dhe mund të zvogëlojë mbajtjen e ujit.
Orizi - Orizi i bardhë tretet lehtë dhe shpesh rekomandohet për njerëzit me stomak të ndjeshëm.
Kos - Kosi shpesh rekomandohet për fryrje për shkak të efektit të tij të favorshëm në sistemin tretës. Përmban probiotikë - kosi me kultura aktive (si Lactobacillus dhe Bifidobacterium) ndihmon në ruajtjen e një flore të shëndetshme të zorrëve. Bakteret "e mira" të ekuilibruara zvogëlojnë formimin e gazrave dhe lehtësojnë tretjen.
Xhenxhefili dhe menteja – Xhenxhefili përdoret tradicionalisht për të ndihmuar tretjen, ndërsa çaji i mentes mund të ndihmojë në relaksimin e muskujve të traktit tretës, gjë që zvogëlon dhimbjet dhe ndjesinë e fryrjes.
Tërshëra dhe farat chia - Tërshëra dhe farat chia përmbajnë fibra të tretshme që ndihmojnë në tretje të rregullt. Ekspertët këshillojnë futjen graduale të fibrave për të shmangur efektin e kundërt.
Kastravec dhe kungulleshka - Këto ushqime përmbajnë një përmbajtje të lartë uji dhe të ulët natriumi, të cilat mund të ndihmojnë në uljen e mbajtjes së lëngjeve në trup.
Së fundmi, ekspertët na kujtojnë se është e rëndësishme të hamë ngadalë, të pimë mjaftueshëm ujë dhe të monitorojmë se si ushqime të caktuara ndikojnë në trup. Nëse fryrja zgjat më shumë ose shoqërohet me dhimbje, rekomandohet të konsultoheni me një mjek.
LONDËR, 17 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Nuk ka një “mikrobiotë perfekte” që funksionon për të gjithë, por po bëhet e mundur të dallohen cilat baktere të zorrëve shoqërohen më shpesh me një profil metabolik të favorshëm, shkruan salute.eu.
Dhe më e rëndësishmja, këto baktere duket se i përgjigjen në mënyrë të parashikueshme ndërhyrjeve specifike dietike.
Pika fillestare është një pyetje shumë praktike për jetëgjatësinë: pse disa njerëz, duke pasur parasysh të njëjtën moshë dhe stilin e dukshëm të jetesës, kanë më shumë gjasa të zhvillojnë obezitet, diabet tip 2 dhe rrezik kardiovaskular?
Dieta është një faktor i njohur, por vitet e fundit është kuptuar se ekziston një “organ” i padukshëm në mes: ekosistemi i mikroorganizmave që jetojnë në zorrë, i aftë të prodhojë molekula që bashkëveprojnë me inflamacionin, metabolizmin dhe madje edhe përgjigjen ndaj sheqernave pas vakteve.
Në këtë studim, të botuar në Nature, studiuesit mblodhën një grup të dhënash masive: mbi 34 000 pjesëmarrës nga Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar, me analiza metagenomike të jashtëqitjes, të dhëna të hollësishme dietike dhe tregues të shumtë të shëndetit kardiometabolik.
Një pjesë e konsiderueshme e ekipit është italiane (Universiteti i Trentos dhe IEO), duke konfirmuar rëndësinë në rritje të kërkimit kombëtar në shkencën e mikrobiomës. /os/
Nuk është gjithmonë alergji - ja çfarë ndodh me mukozën e hundës gjatë ngrënies dhe kur duhet të kërkoni ndihmë mjekësore
Ndoshta ju ka ndodhur që të uleni në tavolinë, t’ju hapet oreksi nga aroma e supës së freskët ose një cope buke të ngrohtë dhe, papritur, krejt pa paralajmërim, të fillojë t’ju rrjedhë hunda. Nuk jeni të ftohur, nuk jeni alergjikë, gjithçka ishte në rregull para kafshatës së parë. Për shumë njerëz, kjo është përditshmëri. Dhe ndonëse shpesh mendojmë se fajtore është ushqimi pikant ose i nxehtë, rrjedhja e hundës gjatë ngrënies ka më shumë shpjegime sesa mendojmë.
Kur kafshata e parë “zgjon” hundën: çfarë po ndodh në të vërtetë
Rrjedhja e hundës gjatë ngrënies quhet rinorre postprandiale, ndërsa forma më e shpeshtë është riniti i shkaktuar nga ushqimi. Ai shfaqet kur mukoza e hundës reagon ndaj një irritimi që nuk lidhet me alergjinë.
Si ta dallojmë dhimbjen e padëmshme të barkut nga ajo potencialisht e rrezikshme
Kjo ndodh më së shpeshti me ushqime pikante, të nxehta dhe të erëzuara. Te disa njerëz mjafton edhe një gllënjkë verë apo raki që sekrecioni të “aktivizohet” menjëherë. Pse? Sepse erëzat dhe alkooli aktivizojnë nervin trigeminal sensor, i cili më pas i dërgon sinjal mukozës së hundës për të rritur sekretimin.
Por shumë njerëz vërejnë se hunda u rrjedh edhe me ushqim krejtësisht të butë, pa erëza. Kjo ndodh sepse me kalimin e viteve mukoza jonë ndryshon, bëhet më e ndjeshme ndaj irrituesve të jashtëm, ndërsa reflekset që rregullojnë sekretimin bëhen më aktivë se më parë.
Me fjalë të tjera, hunda ndonjëherë reagon edhe kur në pamje të parë - nuk ka ndonjë arsye reale, transmeton Telegrafi.
Alergji apo thjesht mukozë e ndjeshme? Si ta dallojmë
Është e rëndësishme të kuptohet se alergjia dhe riniti i shkaktuar nga ushqimi nuk janë e njëjta gjë, ndonëse të dyja mund të shkaktojnë rrjedhje të hundës.
Te riniti alergjik, simptomat shpesh përhapen edhe në sy dhe fyt dhe shoqërohen me lodhje ose kruarje. Ato zakonisht shfaqen shpejt pasi personi bie në kontakt me një ushqim të caktuar ose me një alergjen nga mjedisi. Në rast të alergjisë më të rëndë ushqimore, mund të shfaqen edhe ndjesi shpimi në gojë, ngjirje zëri, ënjtje e buzëve ose e fytyrës, madje edhe shenja të anafilaksisë, e cila është gjendje urgjente.
Te riniti i shkaktuar nga ushqimi, rrjedhja e hundës është zakonisht simptomë e izoluar. Nuk ka skuqje, nuk ka ënjtje, nuk ka ndryshime në frymëmarrje. Simptoma shfaqet shpejt dhe kalon vetvetiu, zakonisht sapo të pushojë irritimi.
Në praktikë, shumë njerëz për vite me radhë besojnë se kanë “alergji ushqimore”, ndërkohë që në të vërtetë bëhet fjalë për një refleks beninj, jo alergjik, të mukozës së hundës.
Si ta ndaloni rrjedhjen e hundës: këshilla për trajtimin e rinorresë
Riniti vazomotor: kur hunda reagon ndaj gjithçkaje përreth nesh
Një tjetër aspekt i rëndësishëm është riniti vazomotor. Kjo është një gjendje në të cilën hunda reagon ndaj ndryshimeve të jashtme - dritës së fortë, aromave të forta, tymit, parfumeve, ndryshimeve të temperaturës dhe lagështisë, luhatjeve hormonale…madje edhe stresit emocional.
Te një mukozë kaq e ndjeshme, edhe një vakt mund të jetë shkaktar. Dikush reagon ndaj supës, dikush ndaj ushqimeve të ëmbla, dikush ndaj ushqimeve me përmbajtje të lartë uji ose aciditeti. Kjo nuk ka lidhje me alergjinë, është thjesht një përgjigje autonome e mukozës.
Këta pacientë shpesh përshkruajnë se hunda u “fillon të punojë” sapo hyjnë në një ambient të ngrohtë ose kur dalin në ajër të ftohtë. Ushqimi është vetëm një nga shumë shkaktarët e mundshëm.
A është kjo gjendje e rrezikshme? Kur duhet të drejtoheni te mjeku
Në shumicën dërrmuese të rasteve - nuk është e rrezikshme. Rrjedhja e hundës gjatë ngrënies është zakonisht një shqetësim, jo një sëmundje. Megjithatë, ka disa situata kur duhet kontrolluar:
• nëse rrjedhja e hundës shfaqet pas ushqimeve të ndryshme dhe ndikon në cilësinë e jetës • nëse shfaqen edhe simptoma të tjera - kruarje, ënjtje, ngjirje zëri, vështirësi në frymëmarrje • nëse ekziston dyshimi për alergji ndaj një ushqimi të caktuar • nëse simptomat zgjasin me muaj pa një shkak të qartë
Alergologu ose specialisti ORL mund të përcaktojë shumë shpejt nëse bëhet fjalë për rinit alergjik, rinorre postprandiale apo rinit vazomotor. Testet janë të thjeshta dhe pa dhimbje, ndërsa shpesh mjafton edhe një bisedë e detajuar për simptomat.
Alergjia ushqimore dhe intoleranca - cili është dallimi mes këtyre dy gjendjeve
Si të lehtësohen shqetësimet: çfarë ndihmon realisht
Terapia varet nga shkaku, por mundësitë janë të shumta dhe te shumica e njerëzve sjellin lehtësim.
Te riniti i shkaktuar nga ushqimi ndihmon shmangia e asaj që e nxit reagimin. Për disa janë specat djegës, për disa uthulla, për disa alkooli. Në rast të simptomave më të forta, mjekët ndonjëherë rekomandojnë sprej me atropinë që përdoret para vaktit.
Te riniti alergjik, terapia është e qartë - antihistaminikë, sprej me kortikosteroide dhe, kur është e nevojshme, imunoterapi.
Te riniti vazomotor, më e rëndësishmja është reduktimi i ekspozimit ndaj irrituesve dhe stabilizimi i mukozës me terapinë e përshkruar nga specialisti.
Në praktikë, shumica e pacientëve mësojnë t’i njohin shkaktarët e tyre dhe simptomat me kalimin e kohës bëhen gjithnjë e më të lehta për t’u kontrolluar.
E pakëndshme, por e zgjidhshme dhe shumë më e shpeshtë sesa mendojmë
Rrjedhja e hundës gjatë ngrënies është diçka për të cilën shumica e njerëzve flasin rrallë, por që në fakt ndodh shumë shpesh. Shumë ndihen në siklet kur hunda fillon t’u rrjedhë gjatë drekës, duke menduar se është pasojë e një ftohjeje ose e “imunitetit të dobët”. Në të vërtetë, shpjegimet janë shumë më të thjeshta dhe zakonisht të padëmshme.
E rëndësishme është vetëm të dihet kur është koha për një kontroll mjekësor dhe kur mjafton një përshtatje e vogël e zakoneve. Me diagnozën e duhur dhe disa truke të thjeshta, kënaqësia e të ngrënit mund të jetë sërish e qetë dhe pa shqetësime. /Telegrafi/
Dimri shpesh sjell ndryshime në dietë dhe zakone të përditshme. Moti i ftohtë, ditët më të shkurtra dhe mungesa e motivimit për t’u ushtruar mund t’i inkurajojnë njerëzit të hanë ushqime më kalorike dhe të ushtrojnë më pak, gjë që shpesh rezulton në shtim të padëshiruar në peshë.
Megjithatë, me disa rregullime të thjeshta, është e mundur të ruani një peshë të shëndetshme edhe gjatë pjesës më të ftohtë të vitit.
Mishi i lehtë si gjoksi i pulës është një zgjedhje e shkëlqyer për ditët e dimrit, ashtu si edhe vaktet me bazë thjerrëzash ose perimesh. Sallatat dimërore me erëza, perime të ngrohta dhe bishtajore ofrojnë shumë lëndë ushqyese dhe sigurojnë ngopje afatgjatë, gjë që mund të ndihmojë në ruajtjen e një diete të ekuilibruar.
Pijet e nxehta janë më të zakonshme në dimër, por ato shpesh përmbajnë shumë sheqer, veçanërisht çokollata e nxehtë, kafeja e shijshme ose çajrat me aromë. Pije të tilla mund të rrisin ndjeshëm marrjen totale të kalorive. Alternativa më të shëndetshme janë çajrat pa sheqer ose kafeja e zezë pa aditivë.
Edhe pse është më e vështirë të jesh aktiv në dimër, është e rëndësishme të mbash të paktën një minimum lëvizjeje. Nuk kërkohet stërvitje intensive - edhe 15 minuta ecje e shpejtë në ditë mund të kontribuojnë ndjeshëm në shëndet. Nëse dita juaj është plot me detyrime, një shëtitje e shkurtër gjatë pushimit të drekës mund të jetë mjaft e mjaftueshme. Përveç ndihmës në kontrollin e peshës, ushtrimet kanë një efekt pozitiv në humor dhe ndihmojnë në ruajtjen e niveleve të vitaminës D, gjë që është veçanërisht e rëndësishme në muajt e dimrit.
Mëngjesi është i rëndësishëm për ruajtjen e energjisë gjatë gjithë ditës, dhe është veçanërisht e rëndësishme të shmangni vaktet e mëngjesit që janë të pasura me sheqer dhe karbohidrate të thjeshta. Në vend të ëmbëlsirave dhe ushqimit të shpejtë, rekomandohet të hani një mëngjes të pasur me proteina, siç janë vezët, avokado ose djathi me pak yndyrë. Ky lloj vakti ofron një ndjesi ngopjeje afatgjatë, zvogëlon nevojën për ushqime të lehta dhe ndihmon në ruajtjen e një oreksi të qëndrueshëm.
Karbohidratet janë një nga burimet më të rëndësishme të energjisë në dietë. Edhe pse disa përpiqen t'i eliminojnë plotësisht, ato janë prapëseprapë thelbësore për funksionimin e duhur të trupit.
Është e rëndësishme vetëm të zgjidhni burime cilësore dhe të keni kujdes për një konsum të moderuar.
Karbohidratet komplekse si tërshëra, drithërat e plota, patatet dhe bishtajoret ndihmojnë në ruajtjen e energjisë, kontribuojnë në ndjesinë e ngopjes dhe mbështesin shëndetin e sistemit tretës. Ashtu si me të gjitha ushqimet, ekuilibri është thelbësor.
Simptomat e konsumit të tepërt të karbohidrateve
Fryrje - Marrja e tepërt, veçanërisht e karbohidrateve të rafinuara si buka e bardhë, makaronat dhe ëmbëlsirat, mund të ngadalësojë tretjen dhe të shkaktojë shqetësim dhe ndjesi fryrjeje.
Shtim në peshë - Ushqimet e pasura me karbohidrate shpesh vijnë në kombinim me aditivë yndyrorë, gjë që rrisin marrjen e kalorive dhe mund të çojnë në shtim në peshë, edhe kur zgjidhen burime relativisht të shëndetshme.
Shfaqja e akneve - Marrja e tepërt e sheqerit dhe karbohidrateve mund të ndikojë në lëkurë dhe në shfaqjen e akneve, veçanërisht në pjesën e poshtme të fytyrës. Reduktimi i ushqimeve me indeks të lartë glicemik mund të përmirësojë gjendjen e lëkurës.
Probleme me gjumin - Marrja më e lartë e karbohidrateve në mbrëmje mund ta bëjë më të vështirë të biesh në gjumë, sepse trupi duhet të punojë për zbërthimin e sheqerit në vend që të përgatitet për pushim.
Lodhje e vazhdueshme - Sasi të mëdha karbohidratesh shkaktojnë një rritje të papritur dhe më pas një rënie të sheqerit në gjak, gjë që çon në lodhje, dhimbje koke dhe një ndjenjë "mjegulle truri". Kombinimi i karbohidrateve me proteinat dhe yndyrnat e shëndetshme mund të ndihmojë në ruajtjen e energjisë së qëndrueshme gjatë gjithë ditës.
Mësoni cilat ushqime duhet të shmangni nëse keni gurë në tëmth: ushqimet e yndyrshme, produktet e përpunuara, erëzat dhe alkooli rrisin rrezikun e sulmeve dhe përkeqësojnë simptomat
Guri në tëmth, përfaqëson depozita të forta që formohen në fshikëzën e tëmthit, një organ i vogël nën mëlçi që ruan tëmthin. Tëmthi ndihmon në tretjen e yndyrave dhe, kur përbërja e tij prishet për shkak të përqendrimit të rritur të kolesterolit, bilirubinës ose lëvizshmërisë së ulët të fshikëzës së tëmthit, ndodh formimi i gurëve.
Edhe pse simptomat mund të ndryshojnë, duke përfshirë dhimbje në pjesën e sipërme të djathtë të barkut, të përziera, fryrje dhe çrregullime tretjeje, ushqimi luan rol kyç në parandalimin e përkeqësimit të gjendjes dhe shfaqjes së sulmeve të fshikëzës së tëmthit.
Dieta e duhur te gurët në tëmth kryesisht nënkupton uljen e marrjes së ushqimeve që stimulojnë sekretim të shtuar të tëmthit, rrisin nivelin e kolesterolit në gjak ose e mbingarkojnë mëlçinë dhe pankreasin, transmeton Telegrafi.
Ushqimet që duhet t’i shmangin personat që kanë gurë në tëmth
1. Ushqimet e yndyrshme dhe të skuqurat Ushqimet me shumë yndyrë janë armiku më i madh për personat me gurë në tëmth. Këtu përfshihen:
Mishrat e yndyrshëm: proshuta, salsiçet, mishrat e pjekur, viçi ose derri me shumë yndyrë.
Ushqimet e skuqura: patate të skuqura, kore të skuqura.
Ushqimi i shpejtë: hamburgerë, pica, krofne e të ngjashme.
Pse duhet shmangur: Ushqimet e yndyrshme stimulojnë fshikëzën e tëmthit që të tkurret fuqishëm për të tretur yndyrën. Te personat me gurë në tëmth, këto kontraksione mund të shkaktojnë sulm tëmthi, i cili shfaqet me dhimbje të forta barku, të përziera, të vjella dhe madje temperaturë.
2. Ushqimet e pasura me kolesterol Gurët në tëmth më së shpeshti formohen nga kolesteroli, prandaj ushqimet e pasura me të mund ta përkeqësojnë gjendjen:
E verdha e vezës
Djathërat dhe ajkat e yndyrshme
Gjalpi dhe margarina me përmbajtje të lartë të yndyrave trans
Pse duhet shmangur: Marrja e tepërt e kolesterolit rrit rrezikun e formimit të kristaleve në tëmth, duke çuar në rritjen e gurëve ekzistues dhe komplikime të mundshme.
3. Ushqimet pikante dhe të djegës Ushqimet e djegës si specat djegës, salcat pikante, kerri dhe erëza të ngjashme mund ta përkeqësojnë gjendjen.
Pse duhet shmangur: Ushqimi pikant mund të irritojë fshikëzën e tëmthit dhe të shkaktojë ngërçe, duke rritur rrezikun e sulmit tëmthor. Mund të shkaktojë gjithashtu urth dhe refluks te personat me çrregullime ekzistuese të tretjes.
4. Pijet e gazuara dhe ato të ëmbëlsuara Lëngjet me sheqer të shtuar, pijet e gazuara, pijet energjike dhe pijet e ëmbla:
Pse duhet shmangur: Sasia e madhe e sheqerit dhe ëmbëltuesve artificialë rrit nivelin e triglicerideve në gjak, çka kontribuon në prodhimin e kolesterolit në tëmth dhe rrit rrezikun e formimit të gurëve të rinj.
5. Produktet e përpunuara dhe të rafinuara Buka e rafinuar, makaronat nga mielli i bardhë, brumërat me margarinë, ëmbëlsirat dhe biskotat industriale:
Pse duhet shmangur: Këto produkte kanë pak fibra dhe janë të pasura me sheqer dhe yndyra trans. Mungesa e fibrave ngadalëson tretjen dhe vështirëson qarkullimin e tëmthit, ndërsa yndyrat trans e mbingarkojnë mëlçinë.
6. Alkooli dhe pijet e gazuara me kafeinë Alkooli, sasi të mëdha kafeje dhe pijet energjike:
Pse duhet shmangur: Alkooli irriton mëlçinë dhe rrit prodhimin e tëmthit, ndërsa teprica e kafeinës mund të stimulojë fshikëzën e tëmthit të tkurret duke shkaktuar dhimbje te personat me gurë.
7. Teprica e produkteve të qumështit me shumë yndyrë
Qumësht i plotë
Ajka
Djathëra të yndyrshëm
Pse duhet shmangur: Yndyrat në këto produkte kërkojnë më shumë tëmth për t’u tretur; rritja e marrjes së tyre mund të nxisë sulme tëmthi.
Personat me gurë në tëmth është më mirë t’i përmbahen një diete me pak yndyrë, me shumë fibra dhe me bollëk perimesh, frutash, drithërash integrale dhe mishi ose peshku të ligët. Pirja e bollshme e lëngjeve, kryesisht ujit, gjithashtu ndihmon në shëndetin e sistemit biliar.
Shmangia e ushqimeve të pasura me yndyrë, kolesterol, erëza, produkte të përpunuara dhe alkool redukton rrezikun e sulmeve tëmthore dhe kontribuon në mbrojtjen e shëndetit të mëlçisë dhe fshikëzës së tëmthit.
Për ata që tashmë kanë gurë në tëmth, konsultimi me një gastroenterolog ose nutricionist mund të ndihmojë në krijimin e një plani ushqimor të personalizuar që redukton simptomat dhe rrezikun e komplikimeve. /Telegrafi/
Gjumi është thelbësor për të gjithë ne, por për fat të keq gjithnjë e më shumë njerëz nuk po marrin mjaftueshëm. Por, për të filluar të kompensoni ato orë të humbura të dimrit, provoni të rregulloni dietën tuaj.
Sipas GoodHouseKeeping, konsumimi i më shumë mineraleve si kaliumi, magnezi, kalciumi dhe hekuri mund të ndihmojë në nxitjen e prodhimit të melatoninës, një hormon përgjegjës për rregullimin e gjumit.
Hulumtimet tregojnë se disa ushqime specifike si qershitë, arrat dhe bollguri përmbajnë veti që nxisin gjumin dhe ju ndihmojnë të flini më shpejt.
Kur afrohet ora e gjumit, shmangni ushqimet e skuqura të rënda, alkoolin, kafeinën (si kafeja, çaji dhe pijet energjike) dhe ushqimet që shkaktojnë urth si salca e domates ose lëngu i portokallit.
Ato mund të kenë efektin krejt të kundërt dhe t'ju mbajnë zgjuar më gjatë. Konsumoni ushqimet e lehta të natës të listuara më poshtë dhe një gjumë i qetë do të jetë i juaji.
Fëstëkë
Fistikët janë një ndihmës i vërtetë për gjumin, pasi përmbajnë proteina, vitaminë B6 dhe magnez, të cilat kontribuojnë në një gjumë më të mirë. Megjithatë, përmbahuni nga ngrënia e një sasie tepër të madhe.
Mos e tejkaloni një porcion prej 30 gramësh me arra. Çdo gjë që ka shumë kalori mund të ketë efektin e kundërt, duke ju mbajtur zgjuar.
Banane
Magnezi dhe kaliumi në banane shërbejnë si relaksues të muskujve dhe nervave. Vitamina B6 që gjendet në frut gjithashtu shndërron triptofanin në serotoninë, gjë që rrit më tej relaksimin.
Bajame
Bajamet përmbajnë triptofan dhe magnez, të cilat ndihmojnë në uljen natyrale të funksionit të muskujve dhe nervave, duke stabilizuar ritmin e zemrës.
Gjalpi i bajameve ose i kikirikut do të funksionojë gjithashtu. Lyejeni atë mbi biskota, një banane ose bukë të thekur. Përsëri, sasia duhet të jetë më pak se një lugë gjelle në mënyrë që të mos ndiheni shumë të ngopur para gjumit.
Çokollatë e zezë
Mos u shqetëso, mund të hash çokollatë ditë e natë. Çokollata e zezë përmban serotoninë, e cila relakson trupin dhe mendjen, dhe ka edhe përfitime të tjera shëndetësore që ka çokollata e zezë.
Fiq
Fiqtë përmbajnë kalium, magnez, kalcium dhe hekur. Këto minerale ndihmojnë në qarkullimin e gjakut dhe tkurrjen e muskujve, gjë që është thelbësore për të rënë në gjumë. Përveç se shuan dëshirën për ëmbëlsirë, çdo fik përmban edhe fibra shtesë për t'ju mbajtur të ngopur.
Humus
Kjo krem me qiqra është një tjetër burim i shkëlqyer i triptofanit. Nëse e gjeni veten të zgjoheni të uritur në mes të natës, zakonisht kjo do të thotë që nuk po hani mjaftueshëm kalori gjatë ditës.
Kumbulla të thata
Lëndët ushqyese në kumbulla të thata, të tilla si vitamina B6, kalciumi dhe magnezi, ndihmojnë në prodhimin e melatoninës, një hormon që rregullon gjumin. Përdorni kumbullat e thata si shtesë në vakte ose hajini ato veçmas rreth 30 minuta para se të flini.
Çajra bimorë
Nuk është çudi, por çaji bimor ka një mori vetish që nxitin gjumin. Kamomili është i shkëlqyer për qetësimin e nervave para gjumit. Është gjithashtu hidratues dhe qetësues për stomakun, ashtu si edhe çaji i xhenxhefilit.
Ndjenja e urisë së vazhdueshme ndonjëherë ndodh edhe pasi keni ngrënë së fundmi, dhe arsyet që qëndrojnë pas saj shpesh nuk kanë lidhje me ushqimin.
Ekspertët shpjegojnë se sinjalet e urisë mund të ndikohen nga hormonet, stresi, gjumi, ilaçet dhe aktiviteti fizik.
Kjo është arsyeja pse nutricionistët dhe dietologët nxjerrin në pah disa nga shkaktarët më të zakonshëm që janë të lehtë për t'u anashkaluar.
Edhe pse shumë prej tyre duken të padëmshme, ato mund të kenë një ndikim të fuqishëm në oreks.
Stresi
Dietologët theksojnë se stresi mund të shkaktojë valë të papritura urie dhe dëshirash për ushqime të caktuara. Toby Amidor, një dietolog dhe nutricionist i regjistruar, shpjegon: "Rritjet e niveleve të kortizolit mund të çojnë në rritje të urisë dhe dëshirave për ushqime të caktuara", thotë për EatingWell nutricionisti dhe dietologu Toby Amidor.
Dietologu Dustin Moore pajtohet, duke deklaruar: "Faktorët akut të stresit çojnë në rritje të marrjes së përgjithshme të energjisë". Stresi mund të errësojë sinjalet tuaja të vërteta të urisë.
Ndryshimet hormonale në perimenopauzë dhe menopauzë
Rritja e urisë tek gratë që kalojnë perimenopauzën dhe menopauzën është shpesh rezultat i ndryshimeve në nivelet e estrogjenit. Amidor thekson se estrogjeni ndihmon natyrshëm në shtypjen e oreksit. Së bashku me këtë, mund të shfaqen simptoma si dhimbje koke dhe luhatje humori. Kombinimi i këtyre ndryshimeve mund të krijojë një nevojë të fortë për ushqim.
Mungesa e gjumit
Moore thotë se gjumi i dobët mund të prishë sinjalet e brendshme të urisë dhe ngopjes. Gjumi i çrregullt ndikon në hormonet ghrelin dhe leptinë, të cilat rregullojnë oreksin. Kur flemë shumë pak, hormoni i urisë rritet dhe hormoni i ngopjes ulet. Kjo rezulton në rritje të dëshirës për ushqim.
Sinjale konfuze të etjes
Nutricionistët shpjegojnë se trupi ndonjëherë e ngatërron etjen me urinë, sepse qendrat për këto sinjale ndodhen shumë afër njëra-tjetrës në tru. Kur sinjalet mbivendosen, truri mund ta keqinterpretojë nevojën për ujë si nevojë për ushqim. Kjo ndodh shpesh menjëherë pas një vakti. Edhe dehidratimi i lehtë mund të rrisë dëshirën për të ngrënë diçka të lehtë.
Pasojat e ushtrimeve intensive
Një rritje e menjëhershme e aktivitetit fizik mund të rrisë oreksin tuaj sepse trupi juaj ka nevojë për më shumë energji për t'u rikuperuar. Kur ushtroheni fort, trupi juaj përdor rezervat e karbohidrateve dhe proteinave, gjë që i sinjalizon trurit tuaj t'i rimbushë ato. Ushtrimet intensive gjithashtu mund të ulin nivelet e leptinës, një hormon që shtyp urinë. Kjo mund të çojë në një ndjenjë më të fortë të nevojës për të ngrënë.
Gjatë podcastit “Shëndeti në rend të parë”, e mbështetur nga United Hospital, specialistja e Biokimisë Klinike, Nerxhivane Gërguri-Retkoceri, foli për rëndësinë thelbësore që ka ushqimi në funksionimin e organizmit dhe ndikimin që sjellin zakonet ushqimore moderne te gjendja jonë shëndetësore.
Sipas saj, ushqimi është një faktor kyç në metabolizmin e proteinave, karbohidrateve dhe lipideve — procese pa të cilat organizmi nuk mund të funksionojë si duhet.
Por, me rritjen e konsumit të ushqimeve të shpejta dhe me prirjen e të rinjve për të ngrënë më shpesh jashtë sesa në shtëpi, po vërehen gjithnjë e më shumë çrregullime metabolike.
Gërguri-Retkoceri theksoi se modernizimi i mënyrës së të ushqyerit po ndikon veçanërisht në metabolizmin e lipideve dhe në rritjen e rasteve me çrregullime të metabolizmit të glukozës.
Një prej faktorëve shqetësues është konsumi i tepërt i pijeve energjike.
“Pijet energjike të cilat preferohen prej të rinjve përmbajnë një sasi shumë të lartë të glukozës. Dhe në këtë mënyrë, kur kemi një nivel të lartë të glukozës në gjak, kjo menjëherë e rrit stimulimin e insulinës prej pankreasit, që çon deri në një insuficiencë pankreatike nëse merren për një kohë të gjatë. Pas një kohe edhe prodhimi i insulinës vjen e pakësohet ose shfaqet rezistenca ndaj insulinës”, u shpreh ajo.
Specialistja paralajmëroi se përdorimi i vazhdueshëm i ushqimeve të përpunuara, pijeve të ëmbla dhe energjikeve mund të rrisë rrezikun për diabet, çrregullime hormonale dhe probleme kardiovaskulare.
Për më shumë shikoni të plotë podcastin “Shëndeti në rend të parë”:
Filozofia japoneze e të ushqyerit “hara hachi bu” po fiton vëmendje globalisht si një praktikë e thjeshtë, por jashtëzakonisht efektive, për të përmirësuar mënyrën si hamë dhe si lidhemi me ushqimin. Japonezët, të cilët njihen për jetëgjatësinë dhe stilin e tyre të jetesës së shëndetshme, prej shekujsh e kanë përqafuar këtë qasje dhe rezultatet flasin […]
Udhëzues praktik për të zgjedhur ushqimin më të sigurt, më të butë dhe më ushqyes për qentë e moshuar me vështirësi në përtypje
Kur qeni hyn në moshë të shtyrë, trupi i tij kalon nëpër ndryshime të shumta që kërkojnë kujdes dhe vëmendje të veçantë, sidomos sa i përket ushqimit. Humbja e dhëmbëve, stomaku më i ndjeshëm dhe metabolizmi më i ngadalshëm janë shenja të zakonshme të pleqërisë, ndërsa ushqimi i papërshtatur mund të çojë në humbje peshe, imunitet më të dobët dhe probleme me tretjen. Prandaj zgjedhja e ushqimit të duhur për një qen të moshuar, sidomos atë që ka pak dhëmbë ose nuk ka fare, është thelbësore për shëndetin dhe cilësinë e jetës së tij.
Shumë qentë e moshuar humbin disa nga dhëmbët për shkak të tartarit, plakjes natyrale ose inflamacionit kronik të mishrave, gjë që ua vështirëson përtypjen e ushqimit të fortë. Në të njëjtën kohë, funksioni i tretjes bëhet më i brishtë, ndaj duhet të përshtaten si struktura ashtu edhe përbërja e ushqimit. Ushqimi duhet të jetë më i butë, i lehtë për t’u tretur dhe i pasur me lëndë ushqyese që qeni t’i marrë pa mundim.
Pse qentë humbin dhëmbët kur plaken
Humbja e dhëmbëve te qentë nuk lidhet vetëm me moshën, por shpesh është rezultat i shumë faktorëve të kombinuar. Mungesa e kujdesit dentar është një ndër shkaqet kryesore: qentë që nuk janë çuar rregullisht te veterineri për pastrim dhëmbësh priren të zhvillojnë sëmundje periodontale, të cilat dëmtojnë indet dhe çojnë në rënie të dhëmbëve. Faktor tjetër mund të jenë kostot e kujdesit dentar, pastrimi profesional, trajtimi dhe antibiotikët shpesh neglizhohen për arsye financiare, çka çon me kohë në humbje të dhëmbëve. Edhe mungesa e informacionit luan rol: shumë pronarë nuk vërejnë shenjat e hershme si era e keqe e gojës, pështyma e tepërt, ndryshimi i oreksit apo shmangia e ushqimit të fortë, transmeton Telegrafi.
Si ta ushqeni një qen pa dhëmbë
Kur qeni nuk mund të përtypë ushqim të fortë, dieta duhet të rishikohet jo vetëm në aspektin e butësisë, por edhe të vlerës ushqyese. Ja disa mundësi praktike:
Ushqimi i thatë (granulat)
Edhe pse duken të papërshtatshme për një qen pa dhëmbë, granulat mund të modifikohen lehtësisht. Ato mund të bluajnë në blender ose mulli kafeje dhe të përzihen me ujë të ngrohtë, lëng pule ose lëng kockash deri sa të zbuten dhe të marrin strukturë pureje. Në këtë mënyrë ruhet vlera ushqyese, ndërsa qeni nuk ka nevojë të përtypë.
Ushqimi i lagësht
Ushqimet e lagështa janë natyrshëm më të buta dhe shpesh idealet për qentë që kanë humbur dhëmbët. Ato mund të shtypen ose të përpunohen në blender për një strukturë edhe më të lëmuar. Në kombinim me ujë ose lëng pule, bëhen shumë të lehta për t’u gëlltitur dhe tretur. Rekomandohet zgjedhja e ushqimeve cilësore pa konservues sintetikë, pasi stomaku i qentë të moshuar reagon më lehtë ndaj aditivëve.
Ushqimi i bërë në shtëpi
Për pronarët që duan kontroll total të përbërjes, ushqimi i gatuar në shtëpi është një zgjidhje shumë e mirë. Supat, puret dhe varietet e ziera janë ideale, sidomos me mish pule, gjeldeti ose peshk, të kombinuar me karota, patate të ëmbla dhe kungull. Pas zierjes, ushqimi duhet të bluhet dhe të hiqen të gjitha kockat. Kjo mënyrë ofron ushqim të pasur dhe të lehtë për t’u tretur.
Ushqimi i papërpunuar
Tek qentë pa dhëmbë, ushqimi krejtësisht i papërpunuar nuk është i domosdoshëm dhe shpesh paraqet rrezik, si mbytja apo infeksionet bakteriale, sidomos tek qentë e moshuar me imunitet të dobësuar. Nëse merret në konsideratë, duhet bërë vetëm me udhëzim të veterinerit.
Këshilla praktike për pronarët
Ushqimi duhet të jetë i butë, por i pasur me proteina dhe yndyra të shëndetshme. Është më mirë të jepen disa vakte të vogla gjatë ditës, pasi qentë e moshuar i përballojnë më lehtë. Sigurohuni që qeni të marrë mjaftueshëm lëngje, ushqimet e lagështa dhe supat janë ideale për hidratim. Ndryshimet në dietë duhet të jenë graduale; përzieni ushqimin e vjetër me të riun për disa ditë derisa qeni të përshtatet me shijen dhe teksturën.
Mos harroni se problemet me ushqimin nuk lidhen gjithmonë vetëm me dhëmbët. Nëse qeni humbet peshë, ka vështirësi në gëlltitje, vjell apo refuzon edhe ushqimin më të butë, është e domosdoshme të konsultoheni me veterinerin, arsyeja mund të jetë një problem tjetër shëndetësor që kërkon trajtim. /Telegrafi/
Dy fëmijë, të moshës 3 dhe 6 vjeç, kanë humbur jetën në një zonë turistike të Stambollit pas helmimit nga ushqimi, ndërsa prindërit e tyre ndodhen në kujdes intensiv. Familja kishte udhëtuar nga Gjermania për pushime. Sipas autoriteteve shëndetësore turke, dyshohet se helmimi erdhi nga konsumimi i midhave të blera nga një shitës ambulant dhe […]
Kur bëhet fjalë për një gjumë cilësor, të gjithë e dimë se çfarë duhet të shmangim para gjumit - përdorimin e telefonave dhe konsumimin e alkoolit dhe kafesë. Megjithatë, ka disa ushqime që duhet të shmangni t'i hani në orët para gjumit.
Dietologia Frances Ralph i tha Metro.co.uk se është më mirë të ndaloni konsumimin e çokollatës në orën 3 të pasdites.
"Mund të mendoni se një ose dy çokollata të zeza pas darkës janë një ushqim i shëndetshëm plot me antioksidantë, por ato mund të sabotojnë gjumin tuaj në heshtje", tha ajo.
Përveç kafeinës, çokollata e zezë përmban teobrominë, një stimulues më pak i njohur që ju zgjon. Rreth 20 gramë çokollatë e zezë mund të ofrojnë të njëjtën sasi kafeine sa një filxhan i vogël çaji jeshil, dhe teobromina mund të qëndrojë në sistemin tuaj për gjashtë deri në tetë orë, që do të thotë se do të stimulojë sistemin tuaj nervor shumë kohë pasi të bini në gjumë.
"Nëse ju pëlqen çokollata, shijojeni më herët gjatë ditës, idealisht para orës 3 të pasdites, kur trupi juaj mund t'i zbërthejë këta stimulues pa ndikuar në ciklin tuaj të gjumit", këshillon ajo.
Frances zbuloi një tjetër ushqim "të habitshëm" që ka një efekt të keq në gjumë. Janë salcat me bazë domatesh. Ato shkaktojnë refluks acidi.
Ai gjithashtu paralajmëron kundër ngrënies së djathit të vjetër dhe mishrave të kuruar vonë natën, sepse ato janë të pasura me tiraminë, e cila stimulon zgjimin.
"Qëllimi është të mbaroni së ngrëni vakte të mëdha të paktën tre orë para gjumit. Ushqimet e mbrëmjes duhet të jenë të lehta dhe kini kujdes nga stimuluesit e 'fshehur'", tha ajo.
Edhe pse shumë prej nesh përpiqemi të hamë shëndetshëm - nga një mëngjes i pasur me proteina deri te një pjatë plot me perime dhe fruta - ndjenja e lodhjes prapëseprapë nuk zhduket. Sipas nutricionistes Ro Huntriss, mund të ketë një numër arsyesh për këtë.
"Inflamacioni i vogël në trup, stresi kronik, faza e ciklit menstrual ose cilësia e gjumit shpesh ndikojnë në nivelet e energjisë", tha ajo për Vogue.
Ajo shton se stresi mund të prishë tretjen dhe thithjen e lëndëve ushqyese, ndërsa mungesa e gjumit ndryshon mënyrën se si trupi përpunon glukozën. Megjithatë, Huntriss thekson se dieta shpesh luan një rol në ndjenjat e lodhjes.
Pra, sipas ekspertëve, këto janë disa nga arsyet pse ndihemi të lodhur edhe pse ushqehemi shëndetshëm.
Mungesa e lëndëve ushqyese kryesore
Huntriss shpjegon se një dietë mund të duket e shëndetshme, por të mos ofrojë mjaftueshëm lëndë ushqyese të nevojshme për të gjeneruar energji.
"Trupi ka nevojë për më shumë sesa vetëm proteina dhe yndyrna të shëndetshme. Hekuri, magnezi dhe vitamina B12 janë thelbësore për procesin e shndërrimit të ushqimit në energji. Nëse nuk po marrim mjaftueshëm prej tyre, lodhja dhe mungesa e energjisë mund të jenë një shenjë se është koha për të rivlerësuar dietën tonë", thotë ajo.
Kombinime të këqija të ushqimeve
"Një smoothie frutash mund të duket i shëndetshëm, por ka të ngjarë t'ju lërë të uritur dhe të rraskapitur brenda një ore", paralajmëron Huntriss. Ndërsa përmban fibra, zakonisht i mungojnë proteinat. Ajo sugjeron shtimin e përbërësve si gjalpë arrash, kos grek ose fara: "Kjo do të ngadalësojë tretjen, do të stabilizojë sheqerin në gjak dhe do t'ju japë më shumë energji gjatë gjithë ditës".
Vakte të parregullta
"Trupi ndjek një ritëm natyror cirkadian dhe i duhet kohë për t'u përshtatur me një orar që funksionon më mirë për ju", vëren Huntriss. Ajo paralajmëron se vaktet e rënda pak para gjumit mund të prishin gjumin sepse ato rrisin nivelet e glukozës. "Disa njerëz ndihen më mirë me agjërim me ndërprerje, ndërsa të tjerë preferojnë të marrin ushqim të rregullt çdo tre deri në katër orë. Është e rëndësishme të gjeni një ritëm që funksionon për ju", thotë ajo.
Dehidratimi
Huntriss thekson se rëndësia e hidratimit shpesh nënvlerësohet: "Edhe dehidratimi i lehtë shkakton lodhje, dhimbje koke, përgjumje dhe vështirësi në përqendrim. Pirja e ujit rregullisht mund të ndihmojë në ruajtjen e niveleve të qëndrueshme të energjisë".
Konsumimi i tepruar i kafeinës
Kafeja mund t'ju japë një nxitje energjie afatshkurtër, por shpesh ka efektin e kundërt në planin afatgjatë. "Pijet me kafeinë ofrojnë një nxitje të përkohshme, por konsumi i tepërt prish gjumin, duke ju bërë të ndiheni edhe më të lodhur", shpjegon Huntriss. Ajo këshillon kufizimin e marrjes së kafeinës në orët e mëngjesit. "Është më mirë të ndaloni së piri kafe para mesditës", përfundon ajo.
Një 38-vjeçar në Japoni është arrestuar pasi për dy vite arriti të marrë më shumë se 1,000 vakte falas nga një platformë për porosi ushqimi, duke përfituar mbi 3.7 milionë jenë, ose rreth 23,000 euro.
Ai, i identifikuar si Takuya Higashimoto, porosiste ushqim dhe më pas pretendonte në aplikacion se porosia nuk kishte mbërritur për të marrë rimbursim.
Për të fshehur gjurmët, ai përdorte 124 llogari të rreme me numra telefoni dhe adresa të falsifikuara, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
Mashtrimi i tij zgjati për më shumë se dy vite para se të zbulohej nga autoritetet.
Higashimoto pranoi se “nuk kishte mundur të ndalej” pasi filloi të përfitonte nga skema.
Pas ngjarjes, kompania Demae-can njoftoi masa të reja për verifikimin e identitetit dhe parandalimin e mashtrimeve të ngjashme. /Telegrafi/
Siguria ushqimore është testi i radhës që Shqipëria duhet të kalojë.
Kjo si përpjekje për të fituar besimin e konsumatorëve e njëherazi për të marrë aprovimin e institucioneve të Bashkimit Europian.
Në Ditën Botërore të Ushqimit, vendi gjendet larg këtij objektivi.
“Ne kemi nevojë të krijojmë infrastrukturë të besueshme për konsumatorin tonë. Dhe për aq kohë sa flitet për skandale, ky objektiv ende nuk është arritur. Trupa e inspektorëve gjithashtu nuk ofron garanci. Nuk është fort e besueshme”, tha për A2 CNN, Sokol Stafa, ekspert i certifikimit të produkteve ushqimore.
Bashkimi Evropian ende nuk lejon importin e produkteve të bulmetit dhe mishit nga Shqipëria.
“Për të fituar besimin e tregut dhe për t’u përshtatur me standardet e BE-së, na duhet një rrjet i fortë laboratorik, sistemi i gjurmueshmërisë së produktit dhe trajnim i vazhdueshëm i inspektorëve. Pa transparencë në kontrolle, protokolle të qarta dhe masa të ndëshkimit për shkelësit, edhe përpjekjet më të mira do të dështojnë konsumatori duhet të dijë se ai produkt që blen është i sigurt. Kjo kërkon vullnet politik, investim dhe bashkëpunim të ngushtë midis sektorit shtetëror, prodhuesve dhe palëve akterë ndërkombëtare.”
Për tregtarët vendas, produktet janë të sigurta. “Gjithçka që ne kemi është e sigurt për konsum. Qytetarët të blejnë”, tha për A2 CNN, një tregtar mishi.
Megjithatë nga çdokush pranohet se forcimi i sistemit kombëtar të kontrollit agro-ushqimor është një përgjegjësi e përbashkët që përfshin palë të ndryshme të interesit, duke përfshirë organet qeveritare, industrinë ushqimore dhe konsumatorët.
“Kemi nevojë për vendimmarrje dhe transparencë që konsumatorët të kenë besim tek ajo që blejnë. Konsumatorët kanë nevojë për më shumë informacion. Shqipëria si kandidate për në BE ka një rol të rëndësishëm për të zbatuar standardet e BE, që konsumatorët shqiptarë të gëzojnë të njëjtën mbrojtje dhe nivel besimi ashtu sikurse qytetarët e BE”, tha për A2 CNN, Hasan Stafa nga zyra për Mbrojtjen e Konsumatorit.
Konsumatorët shqiptarë kanë nevojë të kenë transparencë më të lartë dhe besim tek produktet që konsumojnë. Kjo në një kohë që nga mandarinat, specat, domatet e pjeshkët e prodhuara në vend rezultojnë me pesticide në pikat kufitare të shteteve të tjera.
“Duhet të ndryshojmë tërësisht mendësi dhe të bashkëpunojmë pasi përndryshe nuk mund të kemi sukses.”
Në pritje të publikimit të raportit të progresit të Komisionit Evropian, burime për A2CNN pohojnë se Shqipëria ka marrë një notë “jo kaluese” në kapitullin 12, “Siguria ushqimore, politika veterinare dhe fitosanitare.
Sipas raportit, “Shqipëria ka një nivel përgatitjeje politikash në fushën e sigurisë ushqimore, veterinare dhe fitosanitare. Por, nuk është bërë progres gjatë periudhës raportuese. Nevojiten përpjekje të konsiderueshme për të harmonizuar legjislacionin me ‘acquis’ të BE-së dhe t’a zbatojë atë.
Asistentja e terapisë profesionale u jep prindërve një këshillë të thjeshtë, por thelbësore, për ta bërë më të lehtë përshtatjen e fëmijëve që janë përzgjedhës në ushqim me shije të reja.
Për shumë familje, koha e ngrënies mund të jetë burim stresi, si për fëmijët, ashtu edhe për prindërit apo kujdestarët. Ndërsa disa fëmijë kanë vështirësi të pranojnë shije dhe tekstura të reja, të tjerë refuzojnë plotësisht të dalin nga zona e tyre e rehatisë.
Sipas të dhënave të Shërbimit Shëndetësor Kombëtar të Mbretërisë së Bashkuar (NHS), është krejtësisht normale që fëmijët, veçanërisht ata të vegjël, të refuzojnë të hanë ose edhe të provojnë ushqime të reja.
Edhe pse kjo shpesh i shqetëson prindërit, ekspertët theksojnë se nëse fëmija është aktiv, shton peshë dhe duket i shëndetshëm, nuk ka arsye për panik.
Metoda e ushqyerjes për fëmijët përzgjedhës
Më e rëndësishmja është që fëmija të konsumojë të paktën një ushqim nga çdo grup bazë ushqimor: fruta dhe perime, karbohidrate (si buka, orizi, patatet), produkte të qumështit (ose zëvendësuesit e tyre) dhe burime proteinash.
Për t’i ndihmuar më shumë prindërit dhe kujdestarët, një asistente e terapisë profesionale me përvojë shumëvjeçare në punën me fëmijët publikoi një video me titull: “Kjo është arsyeja e vërtetë pse fëmija juaj refuzon ushqimin e ri”, duke treguar hapat që ajo përdor për futjen graduale të ushqimeve të reja te fëmijët që janë shumë përzgjedhës në ngrënie.
Në përshkrimin e videos, ajo ndau edhe përvojën e vet personale:
“Edhe unë kam qenë fëmijë përzgjedhës. Prindërit më detyronin të provoja ushqime të reja, por nëse nuk më pëlqenin pas disa kafshatave, ata nuk m’i ofronin më.”
“Mendoja se nëse diçka nuk më përshtatej pas dy provash, kjo do të thoshte që nuk do ta doja kurrë. Dhe sapo ta largohesha nga pjata disa herë, ajo zhdukej përgjithmonë nga menyja ime”, shtoi terapistja, transmeton Telegrafi.
@unpicky.kids I was the “picky eater.” My parents made me try new foods— but if I didn’t like it after a couple bites, they figured that was that. I thought not liking something after 2 tries meant I never would. And once I pushed it away a few times, it disappeared from my plate for good. But when I became a pediatric OTA, I learned: 🧠 Tastes change. But only if the food sticks around. 👉 It can take 20+ exposures for a child to feel safe enough to even try a new food. So when your kid pushes it away—or ignores it completely? Sometimes it’s just unfamiliarity. 🍇 Let the food live on the plate. 🍇 No pressure. No drama. Because the goal isn’t “get them to like it.” It’s: help them feel safe with it first. ⸻ If meals feel really hard and you think something deeper might be going on—like ARFID, sensory needs, or trauma around food—comment SUPPORT and I’ll send you some next steps. If you’re just feeling stuck and want mealtimes to feel easier and calmer… Comment EASY and I’ll DM you the 5 things I stopped doing that helped most. ♬ Figure It Out - Blu DeTiger
Një qasje më efektive ndaj fëmijëve dhe ushqimeve të reja
Vetëm kur filloi të punonte si asistente e terapisë profesionale me fëmijët, ajo e kuptoi se ky nuk ishte qasja e duhur. “Shijet ndryshojnë me kohën, por vetëm nëse një ushqim mbetet i pranishëm”, shpjegoi ajo.
Disa fëmijë kanë nevojë të ekspozohen ndaj një ushqimi mbi 20 herë përpara se të ndihen mjaftueshëm të sigurt për ta provuar. Për këtë arsye, ajo thekson se prindërit duhet të kenë durim dhe vazhdimësi gjatë futjes së ushqimeve të reja dhe të kuptojnë se refuzimi fillestar nuk do të thotë se fëmija nuk e pëlqen atë ushqim.
“Pra, kur fëmija juaj e shtyn diçka mënjanë ose bën sikur nuk e sheh, ndonjëherë është thjesht sepse ajo është e panjohur për të”, shpjegoi ajo.
Në video, ajo dha një shembull me rrushin, të cilin ia vendosi fëmijës në pjatë për 11 ditë me radhë. Iu deshën disa ditë që fëmija ta vinte re, dhe kur e provoi për herë të parë – e pështyu. Por pas disa ditësh, e hëngri dhe filloi ta pëlqente.
Ajo këshillon që ushqimi i ri të jetë gjithmonë prezent në pjatë, por pa e theksuar apo dramatizuar situatën, në mënyrë që të mos krijohet ndjesia e presionit.
“Qëllimi nuk është që atyre t’u pëlqejë menjëherë. Qëllimi është që ata të ndihen të sigurt pranë atij ushqimi”, theksoi terapistja.
Nëse megjithatë keni përshtypjen se fëmija juaj ka vështirësi më të mëdha me ushqimin – për shembull, refuzon pothuajse gjithçka pavarësisht sa shpesh i ofrohet, kjo mund të jetë shenjë e një çrregullimi më të thellë, si ARFID (çrregullim i shmangies së ushqimit), vështirësi ndijimore ose trauma të lidhura me ushqimin.
Në raste të tilla, rekomandohet konsultimi me pediatrin ose me ekspertë të zhvillimit dhe ushqyerjes së fëmijëve. /Telegrafi/
Pak gjëra janë më stresuese sesa të fillosh një të hënë duke u ndjerë i rraskapitur sepse nuk ke fjetur mjaftueshëm.
Ndërsa shpesh fajësojmë stresin ose mungesën e kohës, dieta gjithashtu ka ndikim të madh në cilësinë e gjumit.
Disa ushqime mund ta ndihmojnë trupin të relaksohet, ndërsa të tjera mund ta përkeqësojnë pagjumësinë.
Nëse vuani nga shqetësimi ose keni vështirësi të flini, ekspertët rekomandojnë përfshirjen e ushqimeve të pasura me magnez në dietën tuaj - një mineral që nxit relaksimin e muskujve dhe sistemit nervor, shkruan SheFinds.
Fara kungulli
Vjeshta është koha ideale për kunguj, dhe nëse keni probleme me gjumin, farat e kungullit mund të jenë rituali juaj i ri para gjumit. Farat e kungullit janë një shtesë e shkëlqyer për kosin, bollgurin ose granolën e bërë në shtëpi, ose mund t’i hani edhe veçmas.
"Farat e kungullit janë një nga ushqimet më të pasura me magnez", shpjegon Dr. Kezia Joy. "Ky mineral aktivizon sistemin nervor parasimpatik, mekanizmin natyror të trupit për 'pushim dhe tretje', i cili është thelbësor për gjumë të thellë", shton ajo.
Ato janë gjithashtu të pasura me triptofan, një aminoacid që trupi e shndërron në serotoninë dhe melatoninë, rregullatorë të rëndësishëm të humorit dhe cikleve të gjumit. Disa fara kungulli si një meze e lehtë në mbrëmje do ta ndihmojnë trupin të relaksohet natyrshëm.
Spinaq
Perimet me gjethe të errëta si spinaqi janë të njohura për përfitimet e tyre të shumta shëndetësore, nga forcimi i imunitetit deri te ndihma në tretje. Por spinaqi është gjithashtu një burim i shkëlqyer i magnezit, duke e bërë atë një zgjedhje perfekte për ata që kërkojnë të përmirësojnë gjumin e tyre.
"Një filxhan spinaq i gatuar përmban rreth 160 mg magnez", shpjegon nutricionistja Nicole Langone. "Shumica e perimeve me gjethe të errëta ndihmojnë në relaksimin e muskujve dhe të gjithë trupit para gjumit, gjë që e bën më të lehtë një gjumë të mirë natën".
Bajame
Bajamet janë ndër arrat më të shëndetshme, të pasura me proteina, yndyrna të shëndetshme dhe magnez, duke i bërë ato një zgjedhje ideale për një meze të lehtë në mbrëmje. Mund t’i kombinoni me fara kungulli për rezultate edhe më të mira.
"Konsumimi i një grushti bajamesh në mbrëmje zvogëlon hormonet e stresit dhe e bën më të lehtë relaksimin pas një dite të vështirë", thotë Dr. Joy. "Ato gjithashtu përmbajnë yndyrna të shëndetshme dhe proteina që stabilizojnë sheqerin në gjak, gjë që kontribuon në një gjumë më të qetë. Plus, ato janë të pasura me vitaminë E dhe kalcium, të cilat ndihmojnë trupin të qëndrojë në një gjendje të qetë të favorshme për pushim", shton ajo për SheFinds.
Çokollatë e zezë
Lajm i mirë për adhuruesit e çokollatës - çokollata e zezë mund t'ju ndihmojë të flini më mirë. Përveçse kënaq dëshirën për ëmbëlsira, ajo është e pasur me magnez dhe antioksidantë.
"Përdorni çokollatën me 70 për qind kakao ose më shumë, pasi një porcion prej 250 ml përmban rreth 65 mg magnez", këshillon Langone.
"Nëse nuk është e tepruar, më pëlqen të rekomandoj pak çokollatë të zezë pas darkës sepse kënaq dëshirën për ëmbëlsira dhe ofron një efekt qetësues, duke ulur nivelet e kortizolit dhe duke na përgatitur për shtrat dhe një gjumë të mirë natën", përfundon ai.
Ekspertët zbulojnë si ta ndaloni zakonin e rrezikshëm që mund të ndikojë në shëndetin e fëmijës
Heqja e plotë e ëmbëlsirave nga ushqimi i fëmijëve nuk është as e mundur, as e dëshirueshme, sepse ndalimi i rreptë mund të çojë më vonë në mbingrënie për shkak të dëshirës së shtypur. Por si mund ta ndihmoni fëmijën të kalojë nga zakoni për të ngrënë vetëm të ëmbla drejt një diete të shëndetshme dhe të balancuar? Ja çfarë sugjerojnë ekspertët e ushqyerjes pediatrike.
Pse fëmijët zgjedhin ëmbëlsirat?
Shkaku është i thjeshtë: sheqeri është burim i shpejtë i energjisë dhe aktivizon qendrat e kënaqësisë në tru. Një fëmijë nuk mendon në kategori të tilla si “e shëndetshme” apo “e dëmshme”; për të, çokolata është thjesht më e shijshme se një mollë. Për më tepër, shpesh vetë prindërit e forcojnë këtë lidhje emocionale, duke e kthyer ëmbëlsirën në “shpërblim” ose “ngushëllim”:
“Je mërzitur? Hajde, mami do të blejë një karamele.” “Ke qenë i mirë sot? Merito një çokollatë.”
Ky mekanizëm i pafajshëm në pamje të parë krijon një model të dëmshëm psikologjik, ku fëmija fillon ta shohë sheqerin si zëvendësues të dashurisë, ngushëllimit apo shpërblimit, transmeton Telegrafi.
Çfarë ndodh kur fëmija ha tepër të ëmbla?
Ndikimi në tru dhe përqendrim
Sheqeri jep një rritje të menjëhershme të energjisë, por kjo pasohet nga një rënie e shpejtë, që çon në lodhje, nervozizëm dhe mungesë vëmendjeje. Sipas Shoqatës Amerikane të Pediatrisë (AAP), ndryshimet e papritura të glukozës në gjak ndikojnë drejtpërdrejt në aftësinë e fëmijëve për të mësuar dhe për t’u fokusuar.
Mbipeshë dhe probleme metabolike
Ushqimet me shumë sheqer rrisin rezistencën ndaj insulinës dhe rrezikun për obezitet që në fëmijëri. Studimet e “Harvard School of Public Health” tregojnë se fëmijët që konsumojnë më shumë se dy pije të ëmbla në ditë kanë dyfish më shumë gjasa të zhvillojnë mbipeshë në moshën e adoleshencës.
Probleme me tretjen
Fëmijët që zëvendësojnë vaktet me ëmbëlsira mund të ndihen të ngopur, por kjo është një “ngopje e rreme”. Ushqimet me shumë sheqer mungojnë në fibra dhe proteina, duke shkaktuar kapsllëk dhe fryrje.
Varësi emocionale
Sheqeri ndikon në dopaminë, hormonin e kënaqësisë. Me kalimin e kohës, trupi kërkon doza më të mëdha për të arritur të njëjtin efekt emocional, duke krijuar një formë të varësisë.
Dëmtimi i dhëmbëve
Sipas Shoqatës Ndërkombëtare të Stomatologjisë Pediatrike (IAPD), kariesi është një nga sëmundjet më të përhapura në botë tek fëmijët, dhe konsumi i vazhdueshëm i sheqernave është shkaktari kryesor.
shutterstock
Çfarë mund të bëjnë prindërit? Këshillat e pediatërve
Ruani rutinën e vakteve. Fëmijët kanë nevojë për orare të rregullta për mëngjes, drekë dhe darkë. Trupi i tyre funksionon më mirë me parashikueshmëri.
Mos hiqni të gjitha ëmbëlsirat. Lejoni porcione të vogla herë pas here – ndalimet e rrepta vetëm e forcojnë dëshirën.
Mos ofroni ëmbëlsira si shpërblim ose ngushëllim. Krijoni marrëdhënie emocionale përmes lojës, përqafimeve dhe bisedës, jo përmes ushqimit.
Përfshini fëmijën në gatim. Kur ndihmon në përgatitjen e një vakti (p.sh. pastron perime ose përzien përbërësit), fëmija zhvillon ndjenjën e krenarisë dhe është më i prirur të provojë ushqimin që ka ndihmuar të krijojë.
Ofroni alternativa të shëndetshme të ëmbla. Frutat e thata, kos me mjaltë, kakao natyrale ose biskota me miell tërshëre janë zgjidhje që plotësojnë dëshirën për të ëmbël pa dëm.
Shmangni grickat ndërmjet vakteve. Shpesh fëmija nuk ha drekë sepse ka pirë lëng të ëmbël ose ka ngrënë diçka të vogël më herët.
Vendosni kufij të qartë. Fjala “jo” duhet të jetë e qëndrueshme dhe e qartë.
Përfundim
Sheqeri vetë nuk është armiku – problemi qëndron te mungesa e balancës dhe varësia emocionale që krijohet rreth tij. Qëllimi i prindit nuk është të ndalojë tërësisht ëmbëlsirat, por të mësojë fëmijën të zgjedhë me vetëdije dhe të krijojë një marrëdhënie të shëndetshme me ushqimin.
“Asnjë fëmijë nuk mëson të dojë brokolin brenda ditës, por çdo fëmijë mund të mësojë të dojë trupin e vet”, thekson dietologia pediatrike dr. Laura Jana, autore e Feeding the Young Child. /Telegrafi/
Login
