FOKUS – Plani i ri 20-pikësh amerikan për Ukrainën
KIEV, 24 dhjetor /ATSH-AFP/ – Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky zbuloi detajet e planit të fundit të mbështetur nga SHBA-të për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë duke deklaruar se ai ishte negociuar midis përfaqësuesve të Kievit dhe Uashingtonit dhe ishte dërguar në Moskë për shqyrtim.
Dokumenti do të plotësohet nga marrëveshje të tjera dypalëshe midis Shteteve të Bashkuara dhe Ukrainës mbi sigurinë dhe rindërtimin.
Plani 20-pikësh
1. Sovraniteti i Ukrainës do të riafirmohet. Ne deklarojmë se Ukraina është një shtet sovran dhe të gjithë nënshkruesit e marrëveshjes e konfirmojnë këtë me nënshkrimet e tyre.
2. Ky dokument është një pakt total dhe i pakushtëzuar mossulmimi midis Rusisë dhe Ukrainës. Për të ruajtur paqen e qëndrueshme, do të krijohet një mekanizëm monitorimi për të kontrolluar vijën e kontaktit përmes mbikëqyrjes ajrore pa pilot, duke siguruar raportimin e shpejtë të shkeljeve dhe zgjidhjen e mosmarrëveshjeve. Ekipet teknike do të finalizojnë të gjitha detajet.
3. Ukraina do të marrë garanci të forta sigurie.
4. Forcat e armatosura ukrainase do të mbajnë një forcë prej 800 000 personash në kohë paqeje.
5. Shtetet e Bashkuara, NATO dhe shtetet evropiane nënshkruese do t’i ofrojnë Ukrainës garanci sigurie bazuar në Nenin 5:
a) Nëse Rusia pushton Ukrainën, përveç një përgjigjeje të koordinuar ushtarake, të gjitha sanksionet globale kundër Rusisë do të rivendosen.
(b) Nëse Ukraina pushton Rusinë ose hap zjarr në territorin rus pa provokim, garancitë e sigurisë do të konsiderohen të pavlefshme. Nëse Rusia hap zjarr ndaj Ukrainës, garancitë e sigurisë do të hyjnë në fuqi.
(c) Garancitë dypalëshe të sigurisë nuk përjashtohen sipas kësaj marrëveshjeje.
6. Rusia do të formalizojë një politikë mosagresioni ndaj Evropës dhe Ukrainës në të gjitha ligjet dhe dokumentet e kërkuara për ratifikim.
7. Ukraina do të bëhet anëtare e Bashkimit Evropian brenda një afati kohor të përcaktuar saktësisht dhe Ukraina do të përfitojë në afat të shkurtër nga qasja preferenciale në tregun evropian.
8. Një program i fuqishëm zhvillimi global për Ukrainën, që do të përcaktohet në një marrëveshje të veçantë mbi investimet dhe prosperitetin e ardhshëm. Ai do të mbulojë një gamë të gjerë fushash ekonomike, duke përfshirë, por pa u kufizuar në:
a) Krijimin e një Fondi Zhvillimi të Ukrainës për të investuar në sektorë me rritje të lartë, duke përfshirë teknologjinë, qendrat e të dhënave dhe inteligjencën artificiale.
b) Shtetet e Bashkuara dhe kompanitë amerikane do të bashkëpunojnë me Ukrainën dhe do të bashkë-investojnë në rindërtimin, zhvillimin, modernizimin dhe funksionimin e infrastrukturës së gazit të Ukrainës, duke përfshirë tubacionet dhe objektet e saj të magazinimit.
c) Do të bëhen përpjekje të përbashkëta për të rindërtuar zonat e shkatërruara nga lufta, duke restauruar, rindërtuar dhe modernizuar qytetet dhe lagjet e banimit.
d) Zhvillimi i infrastrukturës.
e) Nxjerrja e mineraleve dhe burimeve natyrore.
f) Banka Botërore do të ofrojë një strukturë të posaçme financimi për të garantuar fonde për të përshpejtuar këto përpjekje.
(g) Do të krijohet një grup pune i nivelit të lartë, duke përfshirë emërimin e një udhëheqësi financiar global si administrator, i ngarkuar me organizimin e zbatimit të planit strategjik të rindërtimit dhe maksimizimin e perspektivave të zhvillimit të ardhshëm.
9. Do të krijohen disa fonde të dedikuara për rimëkëmbjen e ekonomisë ukrainase, rindërtimin e zonave dhe rajoneve të dëmtuara, si dhe çështjet humanitare.
(a) Shtetet e Bashkuara dhe vendet evropiane do të krijojnë një fond investimesh kapitale dhe grantesh me një objektiv prej 200 miliardë dollarësh për financim transparent dhe efektiv në Ukrainë.
(b) Një gamë e gjerë investimesh kapitale dhe instrumentesh të tjera financiare do të mobilizohen për rindërtimin e Ukrainës pas konfliktit. Institucionet globale të rindërtimit do të përdorin mekanizma të hartuar për të forcuar dhe lehtësuar këto përpjekje.
(c) Ukraina do të zbatojë standardet më të larta globale për të tërhequr investime të huaja direkte.
(d) Ukraina rezervon të drejtën për të kërkuar dëmshpërblime për dëmet e shkaktuara.
10. Pas përfundimit të kësaj marrëveshjeje, Ukraina do të përshpejtojë procesin e përfundimit të një marrëveshjeje të tregtisë së lirë me Shtetet e Bashkuara.
11. Ukraina konfirmon se do të mbetet një shtet jo-bërthamor në përputhje me Traktatin për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore.
12. Centrali bërthamor i Zaporizhias do të operohet bashkërisht nga tre vende: Ukraina, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia.
13. Të dy vendet angazhohen të zbatojnë programe edukative në shkolla dhe në shoqëri që promovojnë mirëkuptimin dhe tolerancën e kulturave të ndryshme dhe luftojnë racizmin dhe paragjykimet. Ukraina do të zbatojë rregullat e Bashkimit Evropian mbi tolerancën fetare dhe mbrojtjen e gjuhëve të pakicave.
14. Në rajonet Donetsk, Luhansk, Zaporizhia dhe Kherson, vija e vendosjes së trupave që nga data e kësaj marrëveshjeje njihet de facto si vija e kontaktit.
(a) Ne, si palë, de facto konfirmojmë se kjo është vija e kontaktit – ku ndodhemi aktualisht.
b) Një grup pune do të mblidhet për të përcaktuar ripozicionimin e forcave të nevojshme për t’i dhënë fund konfliktit, si dhe për të përcaktuar parametrat e zonave të mundshme ekonomike speciale në të ardhmen.
c) Duke ndjekur një bazë ekuivalente për lëvizjet ushtarake, forcat ndërkombëtare do të vendosen përgjatë vijës së kontaktit për të monitoruar pajtueshmërinë me këtë marrëveshje. Nëse merret një vendim për të krijuar një zonë të tillë, kjo do të kërkojë miratim të veçantë nga Parlamenti ukrainas ose do t’i nënshtrohet një referendumi.
d) Federata Ruse duhet të tërheqë trupat e saj nga rajonet e Dnipropetrovsk, Mikolaiv, Sumy dhe Kharkiv që kjo marrëveshje të hyjë në fuqi.
e) Palët bien dakord të respektojnë rregullat, garancitë dhe detyrimet e Konventave të Gjenevës të vitit 1949 dhe Protokolleve të tyre Shtesë, të cilat zbatohen plotësisht brenda territorit, duke përfshirë të drejtat e njeriut të njohura universalisht.
15. Duke rënë dakord për rregullimet e ardhshme territoriale, Federata Ruse dhe Ukraina angazhohen të mos i ndryshojnë këto dispozita me forcë.
16. Rusia nuk do të pengojë përdorimin e lumit Dnieper dhe Detit të Zi nga Ukraina për qëllime tregtare.
17. Do të krijohet një komitet humanitar për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura.
a) Të gjithë të burgosurit e luftës të mbetur, përfshirë ata të dënuar në Rusi nga viti 2014 deri më sot, do të shkëmbehen në bazë të parimit “të gjithë për të gjithë” (të gjithë të burgosurit e mbajtur, pavarësisht nga numri i tyre përkatës në secilën palë).
b) Të gjithë civilët dhe pengjet e mbajtura, përfshirë fëmijët dhe të burgosurit politikë, do të lirohen.
c) Do të merren masa për të adresuar problemet dhe vuajtjet e viktimave të konfliktit.
18. Ukraina duhet të mbajë zgjedhje sa më shpejt të jetë e mundur pas nënshkrimit të marrëveshjes.
19. Kjo marrëveshje është detyruese. Zbatimi i saj do të monitorohet dhe garantohet nga një Këshill Paqeje i kryesuar nga presidenti Trump. Ukraina, Evropa, NATO, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara do të jenë pjesë e këtij mekanizmi. Sanksionet do të zbatohen në rast të shkeljeve.
20. Pasi të gjitha palët ta kenë pranuar këtë marrëveshje, një armëpushim i plotë do të hyjë në fuqi menjëherë./ a.jor.
The post FOKUS – Plani i ri 20-pikësh amerikan për Ukrainën appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.