Ekonomia e Shteteve të Bashkuara u rrit më shpejt se sa pritej në tremujorin e tretë, e nxitur nga shpenzimet e forta të konsumatorëve, por duket se vrulli është zbehur për shkak të kostos së lartë të jetesës dhe mbylljes së fundit të qeverisë.

Prodhimi i Brendshëm Bruto u rrit me një normë të përvitshme prej 4.3% tremujorin e kaluar, tha Byroja e Analizës Ekonomike e Departamentit të Tregtisë në vlerësimin fillestar të PBB-së për tremujorin e tretë të martën.

Ekonomia u rrit me një ritëm prej 3.8% në tremujorin e dytë. Ekonomistët e anketuar nga Reuters kishin parashikuar që PBB-ja do të rritej me një ritëm prej 3.3%.

Të dhënat u vonuan nga mbyllja 43-ditore e qeverisë dhe tani janë të vjetruara. Shpenzimet e konsumatorëve u rritën me një normë prej 3.5% tremujorin e kaluar pas një rritjeje prej 2.5% në tremujorin e dytë.

Shumica e përshpejtimit të shpenzimeve të konsumatorëve erdhi nga nxitimi për të blerë automjete elektrike përpara skadimit më 30 shtator të kredive tatimore. Shitjet e automjeteve ranë në tetor dhe nëntor, ndërsa shpenzimet në fusha të tjera ishin të përziera.

Në portin detar të Vlorës vijon fluksi në ardhje i festave të fundvitit. Fluks ky që ka nisur prej ditës së premte të javës që lamëpas duke vazhduar në rritje për disa ditë.

Megjithëse fundjave, e shtuna dhe e diela mbeten pika kulmore me shifra më të larta në rritje edhe ditët e kësaj jave të re kanë patur një fluks në rritje.

Këtë të mërkurë kanë mbërritur në portin e Vlorës 444 pasagjerë por edhe 46 persona nga ekuipazhi. Gjithashtu kanë zbarkuar 127 autovetura, 1 kamper, 2 minibus dhe 14 kamiona.

Të shumtë në numër janë emigrantë që vijnë për festat në atdhe por nuk mungojnë as shtetas të huaj të cilët vijnë në Vlorë me rastin e festave për ti kaluar këtu ndryshe.

Shqipëria ka marrë sistemet raketahedhës Javelin nga Shtetet e Basskuara të Amerikës, një “dhuratë” për ushtrinë tonë që sipas ministrit të Mbrojtjes, Pirro Vengu, forcon aftësitë mbrojtëse të Forcave të Armatosura Shqiptare, rrit parandalimin, ndërveprueshmërinë me NATO-n dhe sigurinë kombëtare.

“Sapo është kryer dorëzimi i një sasie të parë të sistemeve Javelin dhe Shqipëria dhe Kosova, është e vërtetë, janë pjesë e kësaj ndihmese dhe bashkëpunimi bilateral me Shtetet e Bashkuara, si edhe raketat e para antitank që lëshohen nga këto sisteme”, tha Vengu në një video të postuar në llogarinë e tij në Instagram, nga një bazë e Forcës Tokësore, të paidentifikuar.

Sipas ministrit, marrja e këtyre sistemeve është e rëndësishme për tre arsye. “E para, sepse ka të bëjë me një kërkesë të hershme të forcave tona dhe më në fund po realizohet. E dyta, sepse bashkëpunimi me Shtetet e Bashkuara mbetet themelor për forcimin e kapaciteteve tona dhe rritjen e aftësive mbrojtëse. Janë sisteme antitank, të cilat mund të shërbejnë edhe në situata të caktuara për kundërshtimin e elementit kërcënues në distancë të shkurtër. Pika e tretë, po aq e rëndësishme, ka të bëjë me aftësimin e personelit tonë luftarak për përdorimin e sistemeve, pajisjeve dhe teknologjive të përditësuara. Pra, ka një domethënie të trefishtë”, tha ai.

Ministri nuk bëri të ditur sasinë e raketahedhësve që ka marrë Shqipëria, por tha se gjatë vitit 2026 është parashikuar edhe një tjetër dërgesë.

Biznesmeni Behgjet Pacolli është shprehur se në aeroportin e Vlorës po rikthehet normaliteti.

Komentet Pacolli i bëri përmes një postimi në rrjetet sociale, ku ka shkruar se drejtësia mbetet universal dhe e pashmangshme në zbatimin e saj.

Ai shtoi gjithashtu se është një ndjenjë krenarie për një qytetar kur drejtësia në vëndin e tij funksionon në mënyrë të pavarur, të pandikuar dhe të qëndrueshme.

Sipas Pacollit, Aeroporti i Vlorës është për të akti më i lartë i përgjegjësisë qytetare dhe patriotike. Kujtojmë se Pacolli ishte në një konflikt me ortakun e tij për aksionet në Aeroportin e Vlorës.

Postimi i Pacollit:

Po kthehet normaliteti me aeroportin e Vlorës! Akti më i lartë i përgjegjësisë qytetare dhe patriotike është kontributi ndaj familjes, shoqërisë dhe shtetit përmes punës së ndershme, profesionale dhe respektimit të parimeve të drejtësisë. Drejtësia, ndonëse shpesh përballet me sfida dhe procese të vështira, ajo mbetet universale dhe e pashmangshme në zbatimin e saj. Eshtë një ndjenjë krenarie për një qytetar kur drejtësija në vëndin e tij funksionon në mënyrë të pavarur, të pandikuar dhe të qëndrueshme. Nga sot, në Vlora International Airport, rikthehen normaliteti institucional, rendi ligjor dhe besimi duke i falenderuar drejtesise!

Shtetet e Bashkuara kanë vendosur të refuzojnë dhënien e vizave për pesë persona, mes tyre edhe ish-komisionerin europian për tregun e brendshëm, Thierry Breton, duke i akuzuar për përpjekje për të ushtruar presion mbi platformat amerikane të rrjeteve sociale që të kufizojnë përmbajtje apo pikëpamje të caktuara.

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, deklaroi se bëhet fjalë për “aktivistë radikalë dhe OJQ të politizuara”, të cilat, sipas tij, kanë avancuar praktika censuruese nga shtete të huaja, duke synuar drejtpërdrejt folës dhe kompani amerikane. Breton u përshkrua nga Departamenti i Shtetit si “arkitekti kryesor” i Aktit të Shërbimeve Digjitale të BE-së (DSA), ligj që rregullon moderimin e përmbajtjes në platformat online.

Breton reagoi duke e cilësuar vendimin si një “gjueti shtrigash” dhe theksoi se censura “nuk është aty ku mendojnë amerikanët”. DSA ka shkaktuar tensione me qarqe konservatore në SHBA, të cilat e shohin atë si një përpjekje për të censuruar zëra të djathtë, akuza që Brukseli i mohon.

Në listën e personave të ndaluar përfshihen edhe drejtues të organizatave si Global Disinformation Index, Center for Countering Digital Hate dhe HateAid. Këto organizata e kanë cilësuar vendimin si një akt represiv dhe një sulm ndaj lirisë së shprehjes. Rubio theksoi se administrata Trump synon të mbrojë sovranitetin amerikan nga “ndërhyrjet ekstraterritoriale” që, sipas tij, synojnë të kontrollojnë fjalën e lirë në SHBA.

Reshjet e dendura të shiut pranë një qyteti në jug të Francës, Montpellier, kanë shkaktuar përmbytje të mëdha, për të cilat zyrtarët lokalë thonë se mund të jenë më të këqijat që kanë parë në 30 vitet e fundit.

Autoritetet lokale njoftuan se përmbytjet u shkaktuan nga shira të rrëmbyeshëm dhe se uji i ka përmbytur plotësisht rrugët. Edhe pse uji po tërhiqet gradualisht, paralajmërimet për kushtet e motit mbeten në fuqi deri më 24 dhjetor. Deri tani nuk janë raportuar viktima.

Gati 1000 shtëpi mbetën pa energji elektrike të hënën në mbrëmje në departamentin Herault në bregdetin jugor, përfshirë 520 në Montpellier, ku parqet, kopshtet, varrezat, kopshti zoologjik lokal dhe tregu i Krishtlindjeve mbetën të mbyllura. Linjat e transportit publik janë gjithashtu pjesërisht të mbyllura.

Nivelet më të larta të ujit në rajon u regjistruan në jug të Montpellierit, në qytetin bregdetar Agde, ku lumi Herault arriti mbi 3,3 metra, duke shkaktuar përmbytjet më të rënda që rajoni kishte përjetuar për herë të fundit në nëntor të vitit 1994.

Banorët lokalë publikuan pamje të shëtitoreve të përmbytura përgjatë brigjeve të lumit.

Shërbimi francez për paralajmërimin e përmbytjeve Vigicrues lëshoi alarm të kuq për përmbytje për departamentin Herault, si dhe alarme portokalli për departamentet përreth Aveyron, Lozere dhe Tarn.

Në Britaninë e Madhe, jemi me fat që kemi afër Evropën. Nga gjeografia mahnitëse te kultura tërheqëse, kënaqësitë dhe sharmet e saj janë të famshme në mbarë botën. Nuk është çudi që Evropa përbën më shumë se gjysmën e të gjithë turizmit ndërkombëtar, shkruan Selene Nelson në një artikull të botuar në revistën britanike “Rest Less”.

Ndërsa vende si Franca, Spanja dhe Italia janë disa nga destinacionet më të njohura për t’u vizituar, ato nuk janë aspak më të lirat. Por ju mund të shijoni pushime po aq magjike në dhjetëra vende të tjera evropiane, dhe me kosto efektive!

Nga plazhet e kristalta të Shqipërisë te malet dhe liqenet vezulluese të Sllovenisë – për të mos përmendur shumë qytete dhe qyteza magjepsëse në të gjithë Evropën Lindore – ky kontinent është i mbushur me vende të bukura që presin të eksplorohen me një buxhet të kufizuar.

Udhëtimi mund të jetë i kushtueshëm, por nëse zgjidhni me kujdes destinacionin tuaj, mund të jetë më i përballueshëm nga sa mund të mendoni!

Ekzistojnë shumë vende të mrekullueshme, tërheqëse dhe me kosto efektive për t’u eksploruar – shumë prej të cilave janë pikërisht në Evropë.

Nëse ëndërroni pushime të paharrueshme dhe me çmime të përballueshme, ekspertët e udhëtimeve sugjerojnë 14 vendet më të lira për t’u vizituar në Evropë.

Shqipëria

E izoluar nga pjesa tjetër e kontinentit për pjesën më të madhe të shekullit XX, Shqipëria ka qenë prej kohësh një nga sekretet më të ruajtura të Evropës.

Por sot, dyert e Shqipërisë janë të hapura dhe nuk do të kalojë shumë kohë përpara se vendi të mbipopullohet nga turistët.

Bregdeti i saj i quajtur Riviera Shqiptare – është i mbushur me plazhe mahnitëse dhe ujëra të kristalta blu.

Vendpushimet më të njohura të plazhit janë, Dhërmiu dhe Ksamili, të cilat nuk janë prekur ende nga turizmi masiv. Si rezultat, akomodimi, ushqimi dhe udhëtimi mbeten mjaft të lira.

Në brendësi të vendit, do të gjeni male të larta, qytete fortesash, kështjella të rrënuara dhe rrënoja të panumërta të lashta greke dhe romake.

Pavarësisht nëse jeni – i apasionuar pas i historisë, një aventurier apo një adhurues i plazhit – ka diçka për të gjithë.

Kryeqyteti i gjallë, Tirana, është një bazë e shkëlqyer për të eksploruar pjesën tjetër të Shqipërisë dhe është një nga vendet më të përballueshme në Evropë për të ngrënë jashtë.

Revista britanike “Rest Less” rekomandon 14 vendet më të lira për t’u vizituar në Evropë;

Shqipëria, Mali i Zi, Portugalia, Malta, Republika Çeke, Greqia, Sllovakia, Bullgaria, Polonia, Rumania, Hungaria, Bosnjë-Hercegovina, Sllovenia, Estonia.

Një imazh i ri hapësinor mahnitës ka kapur dy galaktika spirale në mes të një përplasjeje kozmike me lëvizje të ngadaltë, që shkëlqejnë në nuanca të blusë, të kuqes dhe argjendit.

Për ta krijuar atë, shkencëtarët shtresuan dritën infra të kuqe të kapur nga Teleskopi Hapësinor James Webb (JWST), teleskopi më i madh dhe më i fuqishëm i lëshuar ndonjëherë në hapësirë, me vëzhgime me rreze X nga Observatori i Rrezeve X Chandra i NASA-s për të krijuar një imazh.

E parë ballë për ballë nga Toka, galaktika më e madhe, NGC 2207, dominon skenën ndërsa IC 2163 më e vogël mbivendoset me skajin e saj të jashtëm. Ndërsa ato tërhiqen nga njëra-tjetra, krahët e tyre spiralë përdredhen dhe shtrihen, me rrjedha yjesh dhe gazi të tërhequra në hapësirë.

Përplasja kozmike është një nga katër imazhet e bazuara në Chandra që u publikuan në të njëjtën kohë.

Të tjerat përfshijnë NGC 6334, një rajon që formon yje i shënuar nga harqe gjithëpërfshirëse gazi dhe pluhuri të shndritshëm, mbetja e supernovës G272.2-0.3, ku gazi i nxehtë që lëshon rreze X përhapet përmes një guaskë në zgjerim, dhe R Aquarii, një sistem yjor në të cilin një xhuxh i bardhë i dendur tërheq material nga një gjigant i kuq fqinj.

Sipas NASA-s, studimi i galaktikave që bashkohen si këto është një pjesë e rëndësishme e misionit të JWST – për të ndihmuar shkencëtarët të ndërtojnë modele më të sakta se si galaktikat rriten, evoluojnë dhe përfundimisht kombinohen me kalimin e kohës kozmike./Kb

Në prag të festave të Krishtlindjes dhe Vitit të Ri organizata dhe institucione humanitare kanë shtuar ndihmën për familjet e varfra dhe të moshuarit, kategori që po përballen gjithnjë e më shumë me vështirësi ekonomike. Në Pogradec dhe jo vetëm ndihmat janë përqendruar kryesisht te familjet pa të ardhura dhe mosha e tretë e vetmuar.

Pastori Mentor Rama, përfaqësues i Krishti për Kombet, thotë se ky vit ka një domethënie të veçantë për organizatën, e cila prej 25 vitesh është pranë shtresave në nevojë.

Sipas tij, të dhënat e viteve të fundit tregojnë një rritje të ndjeshme të varfërisë, veçanërisht tek të moshuarit, të cilët po përballen me nevoja të shtuara. Rama thotë se përmes një bashkëpunimi shumë të mirë me Bashkinë Pogradec kanë arritur të identifikojnë dhe të ndihmojmë mijëra familje me probleme  sociale dhe të moshuar.

“Për ne është vit i veçantë sepse si CFN e bëjmë këtë prej 25 vitesh rresht. Ne mundohemi për të qenë pranë familjeve dhe fëmijëve në nevojë. Ne kemi një bashkëpunim të shkëlqyer me pushtetin vendor, bashkinë Pogradec dhe përmes këtij bashkëpunimi kemi identifikuar dhe ndihmuar mijra familje dhe të moshuar.

Vetëm në prefekturën e Pogradecit janë rreth 15 mijë persona përfitues të ndihmave, por bashkë me qytetet e tjera të Shqipërisë bëhen rreth 24 mijë e 900 persona, fëmijë apo familjarë. Në këtë periudhë festash ne shpërndajmë dy lloje paketash, për fëmijët me ëmbëlsira dhe pajisje shkollore dhe paketat familjare me ushqime për festat e dhjetorit.

Mua më dhemb zemra për ta thënë dhe më vjen keq që duhet ta pranoj edhe si qytetar i këtij vendi, që varfëria kohët e fundit është shtuar më shumë, të paktën nga evidencat tona. Nëse dikur nevojat më të mëdha i kishin fëmijët, sot po përballemi me nevoja shumë akute te mosha e tretë”, tha Pastori Mentor Rama.

Mes përfituesve në këtë periudhë është edhe kjo grua e divorcuar, nënë e një vajze 10-vjeçare, ato çdo ditë përpiqen të mbijetojë me shumë pak të ardhura, ndërsa vajza ëndërron të bëhet mjeke.

“Jetojmë me ndihmë ekonomike, me 58 mijë lek të vjetra, këto i kemi për ushqim, për drita, çfarë të bësh edhe ato që jep i ati për vajzën, i mbledhim që paguajmë uji dhe dritat. Shumë e vështirë, po, dua të punoj por jam lidhur pas vajzës sepse deri tani e kam me dhjeta në shkollë”

Ndihmat humanitare në prag të Krishtlindjes sjellin jo vetëm ushqime dhe paketa festive, por edhe gëzim për dhjetra familje që përballen çdo ditë me varfërinë dhe pasigurinë ekonomike e duket se atë që duhet ta bëjë shteti e bëjnë organizatat humanitare dhe të huajt./Kb

Last Updated on 24/12/2025 by Kesjana

Cait Conley e nisi fushatën e saj për Kongres me një seri videosh të realizuara me celular, ku flet për koston e jetesës, shëndetësinë dhe iniciativa të tjera politike, ndërsa ngre pesha në garazhin e saj.

Ajo e quan serinë “Reps and Real Talk”, një referencë për identitetin e dyfishtë që ish-oficerja e operacioneve speciale të Ushtrisë Amerikane shpreson se do ta çojë drejt fitores në zgjedhjet e vitit 2026 dhe do ta përmbysë distriktin e saj kongresional në Nju Jork, një nga më të kontestuarit politikisht në vend, nga republikan në demokrat: “Si dikush që ka kaluar 16 vite në ushtri si oficere aktive, duke shërbyer në zona të shumta lufte, kam udhëhequr burra dhe gra në shërbim të këtij vendi, në mbrojtje të Amerikës dhe Kushtetutës. Ne do të fokusohemi tek rezultatet. Kjo është një vazhdimësi e shërbimit dhe e të bërit gjënë e duhur për këtë vend që e duam kaq shumë, duke u ofruar amerikanëve të ardhmen që meritojnë dhe duke u siguruar që ditët më të mira të Amerikës janë ende përpara nesh”.

Conley është pjesë e “Hellcats”, një grup prej katër grash demokrate me të kaluar ushtarake që garojnë për Kongres në zgjedhjet e mesit të mandatit të vitit të ardhshëm. Demokratëve u duhen tre vende republikane për të siguruar shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve, çka do t’u jepte fuqinë për të penguar axhendën legjislative të Trumpit dhe për të hetuar administratën e tij.

Hellcats – një emër që i bën homazh grave të para në marinë, gjatë Luftës së Parë Botërore – përfshin një instruktore të pensionuar të marinsave, një pilote helikopteri të Marinës, një kapitene të ish-marinsave dhe një ish-oficere të operacioneve speciale të Ushtrisë. Ato po bëjnë fushatë si bllok që nga fillimi, të frymëzuara nga i ashtuquajturi “badass caucus”, një grup prej pesë grash demokrate me përvojë në sigurinë kombëtare që përmbysën vende republikane në vitin 2018.

Ndryshe nga ai grup, i cili u vetë-brandua pasi mori detyrën, Hellcats po e përqafojnë identitetin e tyre që herët. Emrin e krijuan në pranverë, pas muajsh komunikimi në një grup mesazhesh. Ato përballen me sfida të ndryshme. Conley, 40 vjeç, duhet të fitojë një garë të mbipopulluar paraprake në qershor në distriktin e saj periferik të Nju Jorkut, përpara se të përballet me kongresmenin Mike Lawler, i cili mposhti një demokrat në detyrë në vitin 2022.

Në javët e para të fushatës, secila prej kandidateve ka përqafuar një mesazh të ngjashëm: trajnimi ushtarak dhe etosi i shërbimit i bëjnë ato veçanërisht të përshtatshme për të thyer bllokadat dhe mosfunksionimin e Uashingtonit: “Pasi lashë ushtrinë dhe hoqa uniformën, betimi i shërbimit nuk skadon. Është një angazhim për gjithë jetën dhe, duke parë çfarë po ndodh me vendin tonë sot, po i përgjigjem sërish thirrjes për të shërbyer. Dhe si nënë e një fëmije të moshës shkollore, një djali 10-vjeçar plot energji, fillova të mendoj se si mund të duket e ardhmja për të, duke pare gjendjen e kombit tonë dhe kjo më frikësoi vërtet”.

Strategët e fushatave thonë se e kaluara e kandidateve mund t’i ndihmojë ato të kapërcejnë ndarjet partiake dhe të neutralizojnë stereotipet gjinore që shpesh kanë ndjekur gratë kandidate, duke dëshmuar forcë pa sakrifikuar afërsinë me votuesit. Ata përmendin suksesin e Mikie Sherrill, ish-pilote helikopteri e Marinës, dhe Abigail Spanberger, ish-oficere e CIA-s, të cilat fituan gara të vështira kongresionale në Nju Xhersi dhe Virxhinia në vitin 2018.

Të dyja u zgjodhën guvernatore të shteteve të tyre muajin e kaluar. Tre nga katër kandidatët kanë fëmijë, gjë që, sipas strategëve, i ndihmon ato të duken më të afërta me publikun dhe të jenë mesazhere më efektive, veçanërisht kur flasin për përballueshmërinë e jetesës.

Faqja e fushatës së Rebecca Bennett, ish-pilote helikopteri e Marinës që garon në distriktin e 7-të të Nju Xhersit, shfaq një foto të saj përpara një helikopteri në ceremoninë e promovimit. Ajo mban në krahë vajzën e saj foshnje: “Të qenit veteran, për mua, do të thotë t’i shërbej këtij vendi dhe ta vë vendin mbi partinë, dhe për mua, do të thotë të jem në gjendje të them se kam shërbyer në disa nga mjediset më sfiduese që ekzistojnë në këtë tokë. Kam udhëhequr misione në mes të oqeanit, në mes të natës, ku nuk ka asnjë hapësirë ​​për gabim, dhe e kam kryer punën çdo herë. Gjithashtu, jam nënë e dy fëmijëve dhe po i rris vajzat e mia në këtë distrikt, dhe më e vogla është në çerdhe, më e madhja është në shkollë publike dhe i kuptoj sfidat me të cilat po përballemi në këtë vend sepse edhe familja ime po përballet me to dhe kjo po më lejon vërtet të lidhem me njerëz në të gjithë distriktin”.

Edhe Partia Republikane ka një histori të fundit të mbështetjes së grave kandidate me përvojë ushtarake dhe të inteligjencës kombëtare, përfshirë përfaqësuesen e Floridës, Anna Paulina Luna, veterane e Forcave Ajrore, dhe senatoren e Ajovës Joni Ernst, nënkolonele në pension e Rezervës së Ushtrisë. Republikanët kanë pasur prej kohësh avantazh te votuesit veteranë. Një sondazh i Pew Research Center në vitin 2024 tregoi se 63% e veteranëve identifikohen ose priren nga Partia Republikane, ndërsa 35% janë demokratë ose priren nga demokratët.

Megjithatë, në këto zgjedhje, Hellcats besojnë se mund të shfrytëzojnë politikat e Sekretarit të Mbrojtjes, Pete Hegseth ndaj grave në ushtri për të fituar mbështetjen e veteranëve. Këto përfshijnë vendimin e Hegseth për të shpërndarë një komitet që jepte rekomandime për mirëqenien dhe trajtimin e grave ushtarake, si dhe anulimin e një programi që synonte rritjen e rolit të grave në sektorët e sigurisë kombëtare.

Debbie Walsh, Drejtoreshë e Qendrës për Gratë Amerikane dhe Politikën, u shpreh: “Kur je dikush që ka shërbyer në ushtri, ka shërbyer në luftë, nën stresin e betejës, në situata në Afganistan, Irak apo pika të tjera të nxehta të botës, është shumë e vështirë të thuash: ‘Nuk jam i sigurt nëse janë mjaftueshëm të forte apo të vendosur’,” Kjo sjell menjëherë kredencialet e lidershipit, forcës, vendosmërisë dhe aftësisë për të marrë vendime të vështira në rrethana të vështira.”

Kongresmeni demokrat Jason Crow nga Kolorado, veteran dhe bashkë-drejtues i përpjekjeve për rekrutim të Komitetit Kombëtar Demokrat për Fushatat Kongresionale, i përshkroi kandidatet si “luftëtare të ashpra”, të përshtatshme për t’u përballur me sulmet e administratës Trump/kb

Më 24 dhjetor të vitit 1851, në Uashington DC u dogj Biblioteka e Kongresit

Nga Leonard Veizi

Në muzgun e ftohtë të 24 dhjetorit 1851, ndërsa Uashingtoni përgatitej për festën e dritave, një hije e zezë po gëlltiste dritën e vërtetë të kombit dijen. Brenda mureve të Kapitolit, aty ku rrihte zemra ligjvënëse e një republike të re, po zhvillohej një tragjedi që asnjë dramë klasike nuk mund ta përshkruante me gjithë peshën e saj. Ishte nata kur Biblioteka e Kongresit u dorëzua para flakëve, duke shndërruar në hi mijëra faqe të historisë njerëzore…

…Një shkëndijë e vetme, e shkëputur nga një sobë e thjeshtë ngrohjeje, u bë xhelati i memories. Në atë kohë, zjarri shihej si rrezik i zakonshëm. Sot, i parë nga distanca e historisë, ky incident merr një kuptim tjetër. Kur një shoqëri lejon që thesari i saj intelektual të bashkëjetojë me pasigurinë, nuk kemi më të bëjmë me aksident, por me neglizhencë që kufizohet me krimin ndaj trashëgimisë.

Shkatërrimi

Zjarri i vitit 1851 nuk dogji thjesht objekte. Ai fshiu dy të tretat e koleksionit prej rreth 55 mijë vëllimesh. Mes tyre humbën dorëshkrime origjinale dhe një pjesë e konsiderueshme e bibliotekës personale të Tomas Xhefersonit. Çdo libër i djegur nga pakujdesia është një dritare e mbyllur përgjithmonë për brezat që vijnë. Një komb pa kujtesë është një komb që endet pa orientim dhe amnezia kolektive është një nga format më të rënda të varfërisë kulturore.

Reflektimi teklologjik

Pas tragjedisë erdhi reflektimi. Arkitekti Tomas Uolltër nuk u mjaftua me rindërtimin formal. Ai projektoi dhomën e parë metalike për ruajtjen e librave, një risi radikale për kohën, rezistente ndaj nxehtësisë dhe zjarrit. Ishte një akt pendese teknologjike dhe një pranim i heshtur se dija kërkon mbrojtje të veçantë. Kjo dhomë shërbeu për 46 vjet, duke u kthyer në një fortesë të kujtesës.

Në vitin 1897, Biblioteka e Kongresit u zhvendos në godinën që sot njihet si “Thomas Jefferson Building”. Ajo nuk ishte thjesht një ndërtesë e re, por një deklaratë. Amerika po thoshte se dija nuk mund të mbetet më peng i improvizimit, i pakujdesisë apo i rastësisë.

Kohët moderne

Sot, kjo histori nuk është thjesht një episod i largët. Ajo është një paralajmërim. Aksidentet që shkatërrojnë kulturën, qoftë zjarr në muze, lagështi në arkiva apo neglizhencë burokratike, janë forma moderne të së njëjtës dhunë. Janë krime të heshtura ndaj së shkuarës dhe ndaj së ardhmes.

Dija është e brishtë. Ajo jeton mbi letër, në serverë apo në gur, por mbijeton vetëm përmes vullnetit për ta ruajtur. Mënyra se si një shoqëri reagon pasi humbet kujtesën e saj tregon nëse ajo meriton ta ketë atë. Uashingtoni, në vitin 1851, zgjodhi të ringrihej me çelik dhe vizion. Ne sot duhet të zgjedhim të mos lejojmë asnjë shkëndijë neglizhence të na djegë rrënjët. Sepse, në fund, çdo libër i humbur dhe çdo monument i rrënuar nga indiferenca nuk është thjesht një fatkeqësi. Është një faqe e grisur dhunshëm nga libri i jetës sonë të përbashkët. Ruajtja e kulturës nuk është luks. Është detyrimi ynë më i lartë moral ndaj së nesërmes.

Shqipëria është pajisur me sistemet Javelin. Lajmin e jep ministri i Mbrojtjes, Pirro Vengu, i cili thotë se ato janë siguruar falë bashkëpunimit me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Në një postim në rrjetet sociale ai thotë se Javelin-at do të forcojnë aftësitë mbrojtëse të Forcave të Armatosura shqiptare, rrisin parandalimin, ndërveprueshmërinë me NATO-n dhe sigurinë kombëtare.

Ekonomia amerikane u rrit më shpejt se sa pritej në tremujorin e tretë, e nxitur nga shpenzimet e forta të konsumatorëve, por vrulli duket se është zbehur për shkak të kostos në rritje të jetesës dhe mbylljes së fundit të qeverisë.

Produkti i brendshëm bruto u rrit me një normë vjetore prej 4.3% tremujorin e kaluar, tha Byroja e Analizës Ekonomike e Departamentit të Tregtisë në vlerësimin e saj fillestar të PBB-së së tremujorit të tretë. Ekonomia u rrit me një ritëm prej 3.8% në tremujorin e dytë. Ekonomistët e anketuar nga Reuters kishin parashikuar se PBB-ja do të rritej me një ritëm prej 3.3%, shkruan A2.

Të dhënat u vonuan nga mbyllja 43-ditore e qeverisë dhe tani janë të vjetruara. Shpenzimet e konsumatorëve u rritën me një normë prej 3.5% tremujorin e kaluar pasi u përparuan me një ritëm prej 2.5% në tremujorin e dytë.

Pjesa më e madhe e përshpejtimit të shpenzimeve të konsumatorëve rezultoi nga një nxitim për të blerë automjete elektrike para skadimit të kredive tatimore më 30 shtator. Shitjet e automjeteve motorike ranë në tetor dhe nëntor, ndërsa shpenzimet në vende të tjera ishin të përziera.

Zyra e Buxhetit të Kongresit, jopartiake, ka vlerësuar se mbyllja mund të ulë PBB-në midis 1.0 pikë përqindjeje dhe 2.0 pikë përqindjeje në tremujorin e katërt. Ajo parashikoi se pjesa më e madhe e rënies së PBB-së do të rikuperohej, por vlerësoi se midis 7 miliardë dhe 14 miliardë dollarëve nuk do të rikuperohej.

Sondazhet sugjerojnë se shpenzimet e konsumatorëve po nxiten nga familjet me të ardhura më të larta, falë një bumi të tregut të aksioneve që ka fryrë pasurinë e familjeve. Në të kundërt, konsumatorët me të ardhura të mesme dhe të ulëta po përballen me rritjen e kostos së jetesës që vjen si pasojë e tarifave gjithëpërfshirëse të Presidentit Donald Trump, thanë ekonomistët, duke krijuar atë që ata e quajnë një ekonomi në formë K-je.

Ky fenomen po shfaqet edhe midis bizneseve. Ekonomistët thanë se korporatat e mëdha kanë arritur kryesisht t’i rezistojnë goditjes nga detyrimet e importit, të cilat kanë rritur kostot, dhe po investojnë në inteligjencën artificiale. Por bizneset më të vogla po përballen me tarifat. Politikat e Trump po kontribuojnë në atë që ekonomistët e kanë quajtur një krizë përballueshmërie që po dëmton vlerësimet e tij të miratimit. Familjet përballen gjithashtu me fatura më të larta të shërbimeve, ndërsa rritja e shpejtë e qendrave të të dhënave të inteligjencës artificiale dhe cloud computing rrit kërkesën për energji elektrike.

Disa do të përballen me cmime marramendëse të sigurimeve shëndetësore në vitin 2026./kb

 

Në dhjetorin e vitit 1974, Australia u përball me një nga katastrofat natyrore më tronditëse të historisë së saj moderne. Cikloni Tracy, një stuhi tropikale e pazakontë për nga përmasat, por shkatërrimtare për nga fuqia, goditi drejtpërdrejt qytetin e Darwin-it, në Territorin Verior, duke e kthyer pothuajse tërësisht në rrënoja.

Ironia tragjike e Tracy-t qëndronte te përmasa e tij. Ai konsiderohet cikloni i dytë tropikal më i vogël i regjistruar ndonjëherë, për sa i përket diametrit të zonës së erërave më të forta, i tejkaluar vetëm shumë vite më vonë nga stuhia tropikale Marco në vitin 2008. Por kjo “vogëlsi” nuk e zbuti aspak goditjen. Përkundrazi, e përqendroi forcën e tij mbi një territor të kufizuar, duke e bërë shkatërrimin total.

Me erëra ekstreme që shkatërruan ndërtesa, çanë çati, shembën mure dhe shkulën pemë, Tracy paralizoi Darwin-in brenda pak orësh. Rreth 70 për qind e ndërtesave të qytetit u dëmtuan rëndë ose u shkatërruan, infrastruktura u shemb dhe mijëra banorë mbetën të pastrehë.

Bilanci njerëzor ishte i rëndë: 71 persona humbën jetën, ndërsa dëmet ekonomike u vlerësuan në rreth 645 milionë dollarë, një shifër kolosale për kohën, që e renditi ciklonin ndër fatkeqësitë më të kushtueshme në historinë australiane.

Fatmirësisht, shkatërrimi i Tracy-t mbeti i kufizuar kryesisht në Darwin. Cikloni nuk u përhap në rajone të tjera të Australisë, duke shmangur një tragjedi kombëtare edhe më të madhe. Kjo e bëri ngjarjen një katastrofë lokale në përmasa, por kombëtare në ndikim.

Pas stuhisë, Darwin u rindërtua pothuajse nga e para. Cikloni Tracy ndryshoi përgjithmonë standardet e ndërtimit dhe politikat e menaxhimit të emergjencave në Australi, duke u kthyer në një pikë kthese në mënyrën se si vendi përballet me rreziqet klimatike.

Sot, Tracy kujtohet si një paralajmërim i fortë i natyrës: edhe stuhitë më të vogla në hartë mund të sjellin pasoja kolosale në jetë njerëzore dhe qytete të tëra.

Përgatiti për botim: L.Veizi

Shtetet e Bashkuara kanë njoftuar se do t’u mohojnë vizat pesë personave, mes tyre edhe një ish-komisioner i Bashkimit Evropian, me arsyetimin se kanë tentuar të “detyrojnë” platformat amerikane të rrjeteve sociale të shtypin pikëpamje që nuk i mbështesin.

Departamenti Amerikan i Shtetit bëri të ditur se masat prekin individë që, sipas Uashingtonit, kanë avancuar politika censurimi përmes shteteve të huaja dhe organizatave joqeveritare, duke synuar folës dhe kompani amerikane. Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, deklaroi se bëhet fjalë për “aktivistë radikalë dhe OJQ të politizuara” që kanë promovuar goditje ndaj lirisë së shprehjes.

Muzeu i Luvrit në Francë ka ndërmarrë masa shtesë sigurie, duke instaluar shufra mbrojtëse në ballkonet e tij, pas grabitjes së bujshme të ndodhur më 19 tetor, ku u vodhën xhevahire të kurorës me vlerë rreth 102 milionë dollarë. Sipas autoriteteve, katër persona hynë me forcë në muzeun më të vizituar në botë duke përdorur […]

Kërkimet për 9-vjeçaren Melody Buzzard, e cila ishte zhdukur së bashku me nënën e saj në fillim të tetorit, kanë përfunduar tragjikisht. Autoritetet amerikane konfirmuan se trupi i vajzës u gjet i pajetë në shtetin e Utah, rreth dy muaj pas zhdukjes. Sipas policisë, Melody, e cila jetonte në Kaliforni, dyshohet se u vra nga […]

Mashtronin shtetas të huaj, kryesisht italianë duke u premtuar investime në bursën ‘Forex’ për të përfituar, Prokuroria Tiranë dërgon në gjyq 7 persona. NJOFTIMI Prokuroria pranë Gjykatës së Shkallës së Parë e Juridiksionit të Përgjithshëm, Tiranë, përfundoi hetimet dhe dërgon në gjyq shtatë persona, shtetasit B.B., K.D., J.J., A.Ll., E.A., Gj.R., dhe L.Sh., për veprën […]

Ministri i Mbrojtjes, Pirro Vengu, nëpërmjet një postimi ka njoftuar ardhjen e sistemeve “Javelin” në Shqipëri, duke e cilësuar këtë zhvillim si një hap të rëndësishëm për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të vendit. Vengu ka nënvizuar se këto sisteme vijnë falë bashkëpunimit me aleatin strategjik, Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sipas ministrit, pajisja e Forcave […]

Dy oficerë policie dhe një person tjetër kanë humbur jetën pas një shpërthimi të ndodhur në Moskë, kanë bërë të ditur autoritetet ruse. Ngjarja ka ndodhur në rrugën Yeletskaya të kryeqytetit rus, ku dy efektivë të policisë rrugore kanë vënë re një “individ të dyshimtë” pranë një automjeti policie. Sipas Komitetit Hetimor të Rusisë, oficerët […]