Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky ka paralajmëruar udhëheqësit evropianë dhe SHBA-në për zhvendosjen e afërt të sistemit raketor Oreshnik nga Rusia në Bjellorusi.
"Ne e kuptojmë se ku do të vendoset", tha ai në X.
"Ne po e ndajmë këtë informacion me partnerët tanë. Vetë partnerët mund ta vlerësojnë këtë kërcënim dhe të kuptojnë se si t'i përgjigjen atij", ka shtuar ai, përcjell Telegrafi.
Në këtë drejtim, Zelensky paralajmëroi se raketat përbëjnë "një kërcënim për shumë vende evropiane".
"Deri tani, Oreshnik nuk mund të interceptohet nga dronë", shtoi ai.
"Ata tashmë e kanë përdorur Oreshnik kundër Ukrainës. Ne e kuptojmë se si ti kundërvihemi këtij kërcënimi".
Reagimi i tij vjen pas një vendimi të udhëheqësve të Bashkimit Evropian për të mbështetur Ukrainën me 90 miliardë euro është një garanci sigurie financiare për të gjithë në Ukrainë.
Ai shprehu mirënjohje për të gjithë ata që ndihmuan në arritjen e kësaj.
Presidenti ukrainas theksoi gjithashtu se "është e rëndësishme që asetet ruse të mbeten në Evropë dhe të mbeten të ngrira".
Presidenti falënderoi udhëheqësit evropianë, përfshirë António Costa-n, Ursula von der Leyen-in dhe të gjithë udhëheqësit shtetërorë që mbështetën Ukrainën. /Telegrafi/
Bjellorusia ka liruar 123 tĂ« burgosur politikĂ«, mes tyre aktivisten e njohur tĂ« opozitĂ«s Maria Kolesnikova dhe fituesin e Ămimit Nobel pĂ«r Paqe, Ales Bialiatski, pas njĂ« marrĂ«veshjeje me Shtetet e Bashkuara, tĂ« cilat kanĂ« pranuar tĂ« heqin njĂ« pjesĂ« tĂ« sanksioneve ndaj kĂ«tij vendi. Vendimi erdhi pas bisedimeve nĂ« Minsk me tĂ« dĂ«rguarin special [âŠ]
Bjellorusia ka liruar 123 të burgosur, mes tyre edhe aktivisten e njohur të opozitës, Maria Kolesnikova, pasi Shtetet e Bashkuara ranë dakord të heqin një pjesë të sanksioneve ndaj këtij shteti.
NĂ« mesin e tĂ« liruarve Ă«shtĂ« edhe fituesi i Ămimit Nobel pĂ«r Paqen, Ales Bialiatski. Lirimi i tyre erdhi pas bisedimeve tĂ« zhvilluara nĂ« Minsk me tĂ« dĂ«rguarin special tĂ« presidentit amerikan Donald Trump pĂ«r BjellorusinĂ«, John Coale.
SHBA-ja ka pranuar të heqë sanksionet ndaj eksportit të potasit, një përbërës kyç për prodhimin e plehrave kimike dhe një nga eksportet më të rëndësishme të Bjellorusisë, e cila është aleate e ngushtë e Rusisë.
Duke folur pĂ«r marrĂ«veshjen, Coale deklaroi se âme normalizimin e marrĂ«dhĂ«nieve mes dy vendeve, gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« sanksione do tĂ« hiqenâ.
Presidenti bjellorus Alexander Lukashenko nuk njihet si president legjitim nga Bashkimi Evropian. Maria Kolesnikova ndodhej nĂ« burg qĂ« prej vitit 2020, pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« kohĂ«s nĂ« izolim. Pas lirimit, ajo tha se ndiente ânjĂ« lumturi tĂ« pabesueshmeâ qĂ« mundi tĂ« shihte dhe tĂ« pĂ«rqafonte sĂ«rish njerĂ«zit e saj tĂ« dashur.
âĂshtĂ« njĂ« lumturi e madhe tĂ« shoh perĂ«ndimin e parĂ« tĂ« diellit nĂ« liri, njĂ« bukuri e jashtĂ«zakonshme,â u shpreh ajo, duke shtuar se mendimet e saj shkojnĂ« edhe pĂ«r ata qĂ« ende ndodhen pas hekurave. âPres momentin kur tĂ« gjithĂ« tĂ« jemi tĂ« lirĂ« dhe tĂ« mund tĂ« pĂ«rqafohemi.â
Sipas Shtabit Koordinues të Ukrainës për Trajtimin e të Burgosurve të Luftës, Kolesnikova iu dorëzua Ukrainës së bashku me 113 të burgosur të tjerë. Autoritetet ukrainase njoftuan se, pas marrjes së ndihmës mjekësore të nevojshme, të liruarit do të transportohen drejt Polonisë dhe Lituanisë.
Liderja e opozitës bjelloruse në mërgim, Svetlana Tikhanovskaya, e cila ndodhej pranë ambasadës amerikane në Vilnius, i tha BBC-së se dërgimi i të liruarve në Ukrainë ishte një vendim i papritur dhe i marrë personalisht nga Lukashenko.
NjĂ« numĂ«r i vogĂ«l i tĂ« liruarve, pĂ«rfshirĂ« Bialiatskin, u dĂ«rgua drejtpĂ«rdrejt nĂ« kryeqytetin e LituanisĂ«. Pas njĂ« pĂ«rqafimi me Tikhanovskayan, Bialiatski deklaroi se âmijĂ«ra njerĂ«z kanĂ« qenĂ« dhe vazhdojnĂ« tĂ« jenĂ« tĂ« burgosur, prandaj lufta jonĂ« vazhdonâ.
Motrat e Kolesnikovës, Tatsiana Khomich, tha se fjalët e para të saj pas lirimit ishin falënderime për administratën amerikane, presidentin Trump dhe autoritetet bjelloruse për zhvillimin e negociatave.
Marrëveshja konsiderohet një sukses i rëndësishëm për Lukashenkon, i cili përfiton gjithashtu nga thyerja e izolimit ndërkombëtar. As SHBA-ja dhe as Bashkimi Evropian nuk e njohën fitoren e tij në zgjedhjet e vitit 2020, të cilat u shoqëruan me protesta masive dhe represion të dhunshëm nga policia.
Qindra persona, përfshirë Kolesnikovën, u arrestuan gjatë atyre protestave, ndërsa represioni politik ka vazhduar edhe në vitet pasuese. Sanksionet perëndimore u ashpërsuan më tej pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022, kur trupat ruse hynë në Ukrainë përmes territorit bjellorus.
Media shtetërore bjelloruse citon Coale të ketë thënë se sanksionet ndaj potasit do të hiqen menjëherë. Ai gjithashtu bëri të ditur se ka diskutuar me Lukashenkon për Ukrainën dhe për rolin që Minsk mund të luajë në bisedimet me presidentin rus Vladimir Putin.
Kjo qasje ndaj Bjellorusisë përfaqëson një ndryshim të madh në politikën amerikane, duke e vendosur Uashingtonin në kundërshtim me qëndrimin evropian, i cili vazhdon të mbështesë izolimin dhe sanksionet.
Ndër të liruarit të shtunën ishin edhe politikani opozitar Viktor Babaryko dhe Marina Zolotova, kryeredaktore e portalit të pavarur informativ Tut.by.
Duke komentuar marrĂ«veshjen, Tikhanovskaya tha se sanksionet janĂ« âmjet presioni pĂ«r tâi detyruar diktatorĂ«t tĂ« veprojnĂ«â. Ajo shtoi se Lukashenko nuk i liron tĂ« burgosurit nga humanizmi, por sepse kĂ«rkon pĂ«rfitimin maksimal politik dhe ekonomik, duke theksuar se sanksionet amerikane mund tĂ« rikthehen nĂ«se marrĂ«veshjet nuk respektohen./abcnews.al
Bjellorusia ka liruar 123 të burgosur, përfshirë aktivisten e shquar të opozitës Maria Kolesnikova, pasi SHBA ra dakord të heq sanksionet ndaj vendit të Evropës Lindore.
Fituesi i Ămimit Nobel pĂ«r Paqen, Ales Bialiatski, Ă«shtĂ« gjithashtu midis atyre qĂ« janĂ« liruar pas bisedimeve nĂ« Minsk me tĂ« dĂ«rguarin special tĂ« presidentit tĂ« SHBA-sĂ«, Donald Trump, pĂ«r BjellorusinĂ«, John Coale.
SHBA ka rënë dakord të heq sanksionet mbi potashin, një përbërës kyç në plehrat kimike dhe një eksport i rëndësishëm për vendin, presidenti i të cilit, Alexander Lukashenko, është një aleat i ngushtë i presidentit rus Vladimir Putin.
"Ndërsa marrëdhëniet midis dy vendeve normalizohen, do të hiqen gjithnjë e më shumë sanksione", tha Coale.
Ndryshe, Ashtu si BE-ja, edhe SHBA nuk e njohën Lukashenkon si president pas zgjedhjeve të padrejta pesë vjet më parë, të cilat çuan në protesta masive në rrugë, të cilat u shtypën brutalisht nga policia.
Qindra njerëz u arrestuan atëherë dhe represioni i fortë politik ka vazhduar.
Sanksionet perëndimore u shtrënguan pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022, kur trupat hynë nëpërmjet Bjellorusisë dhe u lëshuan raketa nga territori i saj. /Telegrafi/
Qeveria e LituanisĂ« shpalli tĂ« martĂ«n gjendje tĂ« jashtĂ«zakonshme pĂ«r shkak tĂ« âbalonave tĂ« kontrabanduaraâ me origjinĂ« nga Bjellorusia qĂ« kanĂ« ndĂ«rprerĂ« aviacionin dhe i kĂ«rkoi parlamentit tĂ« lejojĂ« ushtrinĂ« tĂ« veprojĂ« sĂ« bashku me policinĂ« dhe rojet kufitare.
Aeroporti i Vilniusit Ă«shtĂ« mbyllur vazhdimisht pĂ«r shkak tĂ« âbalonaveâ, tĂ« cilat Lituania thotĂ« se dĂ«rgohen nga kontrabandistĂ« qĂ« transportojnĂ« cigare dhe pĂ«rbĂ«jnĂ« njĂ« "sulm hibrid" nga Bjellorusia, njĂ« aleat i ngushtĂ« i RusisĂ«.
"Gjendja e jashtëzakonshme shpallet jo vetëm për shkak të ndërprerjeve të aviacionit civil, por edhe për shkak të interesave të sigurisë kombëtare", ka thënë ministri i Brendshëm, Vladislav Kondratoviq në një takim qeveritar që u transmetua drejtpërdrejt të martën.
Bjellorusia ka mohuar përgjegjësinë për balonat dhe ka akuzuar Lituaninë për provokime, përfshirë dërgimin e një droni për të hedhur "material ekstremist", të cilin Lituania e mohon.
Qeveria lituaneze i kërkoi parlamentit t'i japë fuqi ushtarake për të vepruar në bashkëpunim me policinë, rojet kufitare dhe forcat e sigurisë gjatë gjendjes së jashtëzakonshme, tha Kondratoviq.
Nëse parlamenti bie dakord, ushtrisë do t'i jepet leje të kufizojë aksesin në një territor, të ndalojë dhe kontrollojë automjete, të kryejë kontrolle mbi njerëzit, dokumentet dhe sendet e tyre personale, si dhe të ndalojë ata që rezistojnë ose dyshohen për krime.
Ushtria do të lejohet të përdorë forcën për këto funksione, tha ministri i Mbrojtjes, Robertas Kaunas. Masat e emergjencës do të zgjasin derisa qeveria t'i tërheqë ato.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, tha më 1 dhjetor se situata në kufi po përkeqësohej dhe i quajti sulmet një "sulm hibrid" nga Bjellorusia që ishte "krejtësisht i papranueshëm". /Telegrafi/
Lituania shpalli gjendje të jashtëzakonshme për shkak të një kërcënimi ndaj sigurisë publike që paraqesin balonat e dërguara nga kontrabandistët nga Bjellorusia, tha qeveria lituaneze.
Lituania akuzon Bjellorusinë se po lejon kontrabandistët të përdorin balona për të kontrabanduar cigare përtej kufirit, një veprim që e ka detyruar aeroportin e Vilniusit të pezullojë vazhdimisht operacionet dhe të ndërpresë trafikun ajror.
âGjendja e jashtĂ«zakonshme po shpallet jo vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« problemeve nĂ« aviacionin civil, por edhe pĂ«r arsye tĂ« sigurisĂ« kombĂ«tareâ, tha Ministri i BrendshĂ«m lituanez Vladislavs Kondratovics.
Gjendja e jashtëzakonshme i jep ushtrisë liri më të madhe operacionale, duke i lejuar asaj të veprojë në koordinim me policinë ose në mënyrë të pavarur, shtoi Kondratovics, megjithëse nuk dha detaje të mëtejshme.
Kryeministrja e LituanisĂ« ka thĂ«nĂ« se bĂ«het fjalĂ« pĂ«r ânjĂ« sulm hibridâ kur ka folur pĂ«r qindra balona meteorologjike qĂ« fluturuan pĂ«rgjatĂ« kufirit nga Bjellorusia, duke shkaktuar kaos nĂ« aeroporte.
Por, incidentet tregojnë gjithashtu për një rrjet të gjerë dhe të vjetër kontrabande, që thuhet se ka lidhje të nivelit të lartë në Minsk.
Duke fluturuar në një lartësi prej rreth 13 kilometrash, balonat u shtuan aq shumë në fund të tetorit saqë detyruan mbylljen e disa aeroporteve, duke ndikuar në rreth 140 fluturime dhe 20 mijë udhëtarë.
MĂ« 29 tetor, Lituania â anĂ«tare e NATO-s dhe Bashkimit Evropian â mbylli kufirin me BjellorusinĂ« pĂ«r njĂ« muaj, dhe kryeministrja Inga Ruginiene tha se kjo masĂ« mund tĂ« zgjatet âpĂ«r aq kohĂ« sa tĂ« jetĂ« e nevojshmeâ.
Por, vetë balonat nuk janë fenomen krejtësisht i ri.
Tregu i zi i duhanit
Shfaqja e tyre në qiellin mbi dy vendet daton që nga koha kur autoritetet lituane vendosën ta luftonin kontrabandën e cigareve me kamionë përgjatë kufirit.
Në vitin 2023, doganat lituane sekuestruan 11.9 milionë pako cigaresh. Po atë vit, ata nisën instalimin e sistemeve të reja të kontrollit me rreze X në pikat kufitare. Ishte gjithashtu viti kur shërbimi kufitar lituan raportoi për tri balona që mbërritën me cigare të kontrabanduara.
Vitin e kaluar, shifrat ndryshuan ndjeshëm: vetëm 2.3 milionë pako cigare u sekuestruan nga doganat, pasi kontrabandistët filluan të përdorin metoda të tjera si dronë, varka të vogla dhe 226 balona të raportuara.
Këtë vit, numri i balonave është rritur më tej: 546 balona u raportuan nga janari në tetor. Rojet kufitare besojnë se kjo metodë përbën tani 80 për qind të të gjithë cigareve të kontrabanduara përtej kufirit.
Syarhey Besarab, një kimist dhe popullarizues shkencor bjellorus, i tha Shërbimit bjellorus të Radios Evropa e Lirë (REL) se një balonë e aftë të mbajë një ngarkesë prej 40-50 kilogramësh kushton rreth 500 euro.
Kjo do të përkthehej në rreth 1.500 pako cigare me një vlerë në treg prej rreth 3.450 eurosh. Për më tepër, ka shumë pak mundësi që balonat të devijojnë nga rruga e fluturimit të tyre.
âEra qĂ« fryn nĂ« sipĂ«rfaqe dhe ajo nĂ« lartĂ«si tĂ« madhe janĂ« dy gjĂ«ra shumĂ« tĂ« ndryshme. Lart, era Ă«shtĂ« e qĂ«ndrueshme, prandaj balonat ngrihen nĂ« atĂ« lartĂ«siâ, shpjegoi Besarab.
Këto janë balona të mëdha me helium që fluturojnë në numër të madh. Për shembull, natën midis 3 dhe 4 tetorit, Lituania raportoi mbërritjen e 25 balonave nga ana bjelloruse.
âĂshtĂ« e pamundur tĂ« lĂ«shohen kaq shumĂ« balona nĂ« masĂ« tĂ« madhe nĂ« Bjellorusi pa u vĂ«nĂ« re nga shĂ«rbimet speciale [tĂ« sigurisĂ«], Ă«shtĂ« fantaziâ, shtoi Besarab.
Komentet e tij pasqyrojnĂ« ato tĂ« presidentit lituan, Gitanas Nauseda, i cili muajin e kaluar tha se âĂ«shtĂ« mjaft e qartĂ« se strukturat speciale, KGB-ja bjelloruse, janĂ« tĂ« pĂ«rfshira nĂ« shitjen e cigareve nga kompani qĂ« prodhojnĂ« produkte zyrtare, si edhe ato tĂ« destinuara pĂ«r tregun e paligjshĂ«mâ.
Bjellorusia është identifikuar kamotshëm si burim i kontrabandës ndërkombëtare të cigareve.
Kush i pi cigaret bjelloruse?
NĂ« vitin 2016, studiues nga Universiteti i Milanos nĂ« Itali publikuan njĂ« studim tĂ« titulluar âQendra e TregtisĂ« sĂ« Paligjshme tĂ« Duhanit Bjellorusâ. Studimi zbuloi se, pĂ«rveç cigareve tĂ« falsifikuara, ekzistonte edhe njĂ« treg i lulĂ«zuar pĂ«r âtĂ« bardhat e paligjshmeâ, âcigare tĂ« prodhuara ligjĂ«risht nĂ« njĂ« vend, por tĂ« destinuara pĂ«r tâu kontrabanduar nĂ« vende ku nuk janĂ« nĂ« shitje ligjĂ«rishtâ.
Studimi dha një përshkrim të tregjeve kryesore ku shiteshin markat kontrabandë bjelloruse: Gjermani (30 për qind), Poloni (22.6 për qind), Britani (17.8 për qind) dhe Itali (9.7 për qind).
Gati 10 vjet më vonë, tregtia vazhdon. Burime që folën për Shërbimin bjellorus të REL-it thanë se marka bjelloruse cigaresh shiten jashtëligjshëm në Lituani, Gjermani dhe Francë.
Grupet në aplikacionin Telegram përdoren për blerje dhe shitje. Në një grup, një individ kërkonte të blinte cigare të markës bjelloruse NZ me shumicë në Helsinki, Finlandë. Grupe të tjera ishin përqendruar në Spanjë, Portugali, Gjermani dhe vende të tjera të BE-së.
Kalimi nĂ« pĂ«rdorimin e balonave dhe pengesat qĂ« ka shkaktuar, e kanĂ« bĂ«rĂ« kontrabandĂ«n problem mĂ« tĂ« dukshĂ«m politik. ĂĂ«shtja Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« edhe mĂ« urgjente pas shkeljes sĂ« hapĂ«sirĂ«s ajrore lituane nga dy avionĂ« ushtarakĂ« rusĂ« mĂ« 23 tetor, si dhe pas shfaqjes sĂ« dronĂ«ve tĂ« panjohur pranĂ« aeroporteve.
Bjellorusia mohon çdo përfshirje në dërgimin e balonave dhe ka dënuar vendimin për mbylljen e kufirit.
Darius Antanaitis, oficer rezervist në ushtrinë lituane dhe komentator mediatik, i tha REL-it se kjo ishte mënyra më e mirë për ta detyruar liderin autoritar bjellorus, Aleksandr Lukashenko, të ndryshojë qëndrim.
âShumĂ« bjellorusĂ« punojnĂ« nĂ« Lituani dhe dĂ«rgojnĂ« para nĂ« Bjellorusi, duke mbushur buxhetin e regjimit tĂ« Lukashenkosâ, tha ai.
âKur Lituania mbyll pikat kufitare, regjimi i Lukashenkos ndien presion social, politik dhe ekonomikâ.
Presidenti i Bjellorusisë, Alekxandar Lukashenko, kërcënoi të sekuestrojë mbi 1,000 kamionë lituanezë të bllokuar në vendin e tij të hënën, pas mbylljes së kufirit pas ndërhyrjeve të përsëritura nga balonat meteorologjike që transportonin cigare kontrabandë.
Lituania, një anëtare e NATO-s dhe Bashkimit Evropian, mbylli dy pikat kufitare me Bjellorusinë më 29 tetor pasi balonat meteorologjike që fluturonin nga Bjellorusia shkaktuan ndërprerje të përsëritura të trafikut ajror në aeroportin e kryeqytetit Vilnius.
Kufiri do të mbetet i mbyllur të paktën deri në fund të nëntorit. Zyrtarët lituanezë thanë se ndërprerjet e fluturimeve ishin pjesë e aktiviteteve anti-perëndimore nga Bjellorusia aleate e Rusisë, që synonin të minonin stabilitetin.
Lituania kufizohet me Bjellorusinë, si dhe me enklavën ruse të Kaliningradit. Lukashenko e denoncoi mbylljen e kufirit si një "mashtrim të çmendur" dhe pjesë të një "lufte hibride" kundër vendit të tij.
Ai sugjeroi që vetë Vilniusi duhet të luftojë kontrabandën e mallrave të kontrabanduara.
Lukashenko tha sot se deri në 1,200 kamionë lituanezë kishin ngecur në Bjellorusi për shkak të kufirit të mbyllur, dhe paralajmëroi se autoritetet mund t'i sekuestrojnë nëse Lituania nuk arrin ta rihapë atë. /Telegrafi/
Varshava tha të enjten se nuk do të rihapë më shumë kalime kufitare me aleatin e ngushtë rus, Bjellorusinë, deri të paktën në mesin e nëntorit, në një veprim që synon të tregojë solidaritet me anëtaren tjetër të NATO-s, Lituaninë, mes shqetësimeve të shtuara për sigurinë.
Polonia e mbylli kufirin e saj me Bjellorusinë gjashtë javë më parë për shkak të asaj që Varshava i quajti ushtrime ushtarake "shumë agresive" të udhëhequra nga Rusia në territorin bjellorus, disa ditë pasi 21 dronë rusë hynë në hapësirën ajrore polake, përcjell Telegrafi.
Lituania mbylli kufirin e saj tokĂ«sor me BjellorusinĂ« kĂ«tĂ« javĂ« nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« ndĂ«rprerjeve tĂ« hapĂ«sirĂ«s ajrore nga kontrabanda e âbalonaveâ dhe tha tĂ« mĂ«rkurĂ«n se ato do tĂ« mbeten tĂ« mbyllura deri nĂ« fund tĂ« nĂ«ntorit.
Polonia që atëherë ka rihapur një kalim kufitar rrugor me Bjellorusinë për makina dhe autobusë, dhe një për kamionë mallrash, dhe kryeministri Donald Tusk tha këtë javë se Varshava do të ishte gati të rihapte dy kalime të tjera kufitare në nëntor.
Ai nuk caktoi një datë dhe, pas bisedimeve me Tuskun të mërkurën, kryeministrja lituaneze Inga Ruginiene tha se Polonia kishte rënë dakord të shtynte rihapjen e këtyre kalimeve kufitare.
"Biseda (me Tuskun) ishte shumë gjithëpërfshirëse dhe e detajuar. Dhe vendosëm që kryeministri polak do të shtyjë hapjen e kufirit (me Bjellorusinë)", ka thënë Ruginiene në një konferencë për shtyp të enjten.
"Kjo do të thotë që po koordinojmë veprimet tona. Dhe për momentin, kufijtë do të mbyllen si në Poloni ashtu edhe në Lituani". /Telegrafi/
Ministri i Jashtëm hungarez, Peter Szijjarto, arriti në Minsk dhe mbajti një fjalim në gjuhën ruse.
âSigurisht, do tĂ« kritikohem ashpĂ«r pĂ«r pjesĂ«marrjen time, por gjendja e sigurisĂ« globale Ă«shtĂ« kaq e keqe saqĂ« nuk kam zgjidhje tjetĂ«r veçse tĂ« jem kĂ«tu sotâ, deklaroi ai gjatĂ« tĂ« ashtuquajturĂ«s KonferencĂ« e SigurisĂ« Euroaziatike.
Ky veprim nuk është i rastësishëm. Pikërisht për këtë arsye Szijjarto vendosi të marrë pjesë në një konferencë në një shtet satelit të Rusisë - një vend që, ndër të tjera, shihet si një nga kërcënimet më të mëdha për stabilitetin e Evropës.
âOf course, Iâll be heavily criticized for attending, but the state of global security is so bad that I have to be here today,â he said at the so-called Eurasian Security Conference.
Pjesëmarrja e një ministri në detyrë nga një vend i Bashkimit Evropian është e jashtëzakonshme në këtë lloj ngjarjeje, pasi zakonisht në këto takime shfaqen vetëm figura periferike ose relativisht të panjohura nga Evropa.
Për rusët, prania e Szijjarto ishte një surprizë e këndshme dhe një mundësi për të treguar rëndësinë e konferencës së tyre.
NĂ« tĂ« kaluarĂ«n, Moska shpesh ka qenĂ« e detyruar tĂ« ftojĂ« âmiqâ nga kontinente tĂ« largĂ«ta, si Afrika, vetĂ«m pĂ«r tĂ« mbushur vendet e konferencave dhe pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« njĂ« ndjesi prestigji.
Këtë herë, prania e një përfaqësuesi të lartë nga një vend i BE-së i jep ngjarjes një legjitimitet dhe një vlerë të veçantë në sytë e organizatorëve rusë. /Telegrafi/
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka thënë se Kievi ishte gati për bisedime paqeje kudo përveç Rusisë dhe Bjellorusisë, por theksoi se forcat ukrainase "nuk do të bëjnë asnjë hap prapa" ose nuk do të lëshojnë territor.
Në komentet e raportuara nga Reuters dhe AFP, Zelensky theksoi gjithashtu se Ukraina kishte nevojë për mbështetje financiare evropiane për të vazhduar luftën kundër forcave ruse për dy ose tre vjet të tjera, pasi plani i BE-së për të përdorur asetet e ngrira ruse për të mbështetur është bllokuar për shkak të kundërshtimit të Belgjikës.
"E theksova këtë përsëri për të gjithë udhëheqësit evropianë. U thashë atyre se nuk do të luftojmë për dekada, por ju duhet të tregoni se për njëfarë kohe do të jeni në gjendje të ofroni mbështetje të qëndrueshme financiare për Ukrainën", ka thënë presidenti ukrainas në komentet e publikuara këtë mëngjes, përcjell Telegrafi.
Veçmas, Zelensky i kërkoi gjithashtu presidentit amerikan Donald Trump të ushtrojë më shumë presion mbi udhëheqësin kinez Xi Jinping për të ulur mbështetjen e tij për Rusinë gjatë takimit të tyre këtë javë.
"Mendoj se kjo mund të jetë një nga lëvizjet e forta të [Trump], veçanërisht nëse, pas këtij hapi vendimtar sanksionesh, Kina është gati të zvogëlojë importet" nga Rusia, u tha ai gazetarëve.
Por një udhëheqës evropian, i parë si kandidati kryesor për të pritur bisedimet e mundshme në të ardhmen midis Trump dhe Vladimir Putin të Rusisë, dukej i pakënaqur me presionin në rritje të SHBA-së mbi Rusinë.
Kryeministri hungarez, Viktor Orbån, u tha gazetarëve italianë në Vatikan se mendonte se sanksionet e Trump ndaj kompanive të mëdha ruse të naftës ishin të gabuara nga pikëpamja hungareze, pasi ato mund të rrezikonin një rritje të çmimeve të energjisë.
ĂuditĂ«risht, ai duket i izoluar nĂ« pikĂ«pamjen e tij, me ministrin finlandez tĂ« mbrojtjes, Antti Hakkanen, i cili vlerĂ«soi sanksionet e reja, duke e quajtur kĂ«tĂ« veprim njĂ« shenjĂ« tĂ« madhe tĂ« vendosmĂ«risĂ« sĂ« presidentit amerikan kundĂ«r luftĂ«s trevjeçare tĂ« Vladimir Putin. /Telegrafi/
Kryeministrja e Lituanisë, Inga Ruginiene, ka thënë se vendi i saj do të fillojë të rrëzojë "balonat kontrabandistë" që, sipas saj, po kalonin kufirin nga Bjellorusia.
Lituania, një anëtare e NATO-s, mbylli Aeroportin e Vilniusit katër herë javën e kaluar pasi balonat hynë në hapësirën e saj ajrore.
Ădo herĂ«, ajo mbylli pĂ«rkohĂ«sisht kalimet kufitare me BjellorusinĂ« nĂ« pĂ«rgjigje.
Aleksandër Lukashenko, presidenti i Bjellorusisë, është një aleat i ngushtë i Vladimir Putinit.
Lituania ka thënë se balonat dërgohen nga kontrabandistë që transportojnë cigare të kontrabanduara në BE.
Megjithatë, ajo fajëson gjithashtu Lukashenkon që nuk i ndaloi ata.
Raportohet se të enjten, Lituania tha se dy aeroplanë ushtarakë rusë kishin hyrë në hapësirën e saj ajrore për rreth 18 sekonda, duke shkaktuar reagim nga forcat e NATO-s.
Rusia mohoi që incidenti kishte ndodhur.
Ndryshe, Ruginiene i ka përshkruar kalimet me balona si "sulme hibride", duke shtuar se kalimet kufitare të Bjellorusisë do të mbyllen, përveç udhëtimeve të diplomatëve dhe qytetarëve të Bashkimit Evropian që largohen nga vendi fqinj.
"Sot, kemi vendosur të marrim masat më të rrepta, nuk ka rrugë tjetër", tha ajo.
Qeveria e saj mund të diskutojë aktivizimin e konsultimeve të sigurisë sipas nenit 4 të NATO-s.
Kjo i lejon një vendi anëtar të NATO-s të ngrejë një çështje shqetësuese me vendimmarrësit e aleancës ushtarake. /Telegrafi/
Lituania, njĂ« vend anĂ«tar i NATO-s, mbylli tĂ« dielĂ«n pikat kufitare tĂ« Aeroportit tĂ« Vilniusit dhe BjellorusisĂ«, pasi disa objekte, tĂ« identifikuara si balona me helium, hynĂ« nĂ« hapĂ«sirĂ«n e saj ajrore, tha Qendra KombĂ«tare e Menaxhimit tĂ« Krizave, incidenti i katĂ«rt i tillĂ« kĂ«tĂ« javĂ«. Lituania ka thĂ«nĂ« se balonat dĂ«rgohen nga kontrabandistĂ« qĂ« [âŠ]
Aeroportet e Vilniusit dhe Kaunasit në Lituani janë mbyllur për shkak të balonave që fluturonin nga Bjellorusia, ka njoftuar ministria e transportit lituanez, duke shënuar ndërprerjen e tretë të tillë këtë muaj.
Aviacioni evropian është përfshirë vazhdimisht në kaos javët e fundit nga dronët dhe ndërhyrjet e tjera ajrore, duke përfshirë ato në aeroportet e Kopenhagenit, Mynihut dhe rajonit Baltik.
Ministria e transportit e Lituanisë tha në një deklaratë se trafiku në të dy aeroportet ishte pezulluar.
Ndërkohë, Qendra Kombëtare e Menaxhimit të Krizave (NCMC) tha se "dhjetëra balonë" ishin vërejtur në radar.
Ndryshe, aeroporti i Vilniusit u mbyll të martën dhe më 5 tetor, kur balonat hynë në hapësirën ajrore të kryeqytetit duke transportuar cigare të kontrabanduara nga Bjellorusia.
Kryeministrja lituaneze, Inga Ruginiene, tha se vendi baltik do të mbyllë kufirin me Bjellorusinë nëse balonat hyjnë përsëri nga vendi fqinj. /Telegrafi/
Oficerët e rojeve kufitare polakë zbuluan një tunel që lidh anën bjelloruse të kufirit me Poloninë të premten.
Ministri i BrendshĂ«m dhe AdministratĂ«s i VarshavĂ«s, Marcin KierwiĆski, dha informacion nĂ« lidhje me tunelin e zbuluar nĂ« njĂ« postim nĂ« platformĂ«n e mediave sociale X.
"Oficerët e rojes kufitare Podlaskie zbuluan një tunel nën barrierën në kufirin polako-bjellorus. Tuneli fillonte dhe mbaronte rreth 20 metra nga kufiri në anë. Falë sistemeve të përparuara elektronike në barrierë, kufiri polako-bjellorus është i mbrojtur në mënyrë efektive", shkroi kreu i Ministrisë së Brendshme dhe Administratës.
Ky është tuneli i dytë i gërmuar nën kufirin polako-bjellorus që është zbuluar këtë vit. I pari ndodhej në zonën e stacionit të rojës kufitare në Narewka.
Të dy tunelet u zbuluan duke përdorur "sisteme elektronike të përparuara" të instaluara së fundmi në zonë, sipas zyrtarëve vendas.
Në korrik, një pjesë e konsiderueshme e kufirit polako-bjellorus u modernizua, duke instaluar kamerat termike më të përparuara dhe moderne.
Roja kufitare e Podlaskit raportoi gjithashtu se të enjten u regjistruan më shumë se 60 përpjekje për të kaluar ilegalisht kufirin polako-bjellorus.
Që nga janari i vitit 2025, oficerët e rojës kufitare kanë regjistruar mbi 26,700 përpjekje për të kaluar ilegalisht këtë kufi.
Kufiri polako-bjellorus ka qenë në qendër të një krize migracioni dhe humanitare në krahun lindor të Bashkimit Evropian që nga viti 2021.
Qeveria pretendon se kjo është pjesë e një strategjie më të gjerë "lufte hibride" që synon destabilizimin e rajonit.
Polonia dhe aleatët e saj kanë akuzuar qeverinë bjelloruse për provokimin e krizës, duke sjellë migrantë nga Lindja e Mesme dhe Afrika në Bjellorusi dhe duke i transportuar ata në kufirin polak.
Për vite me radhë, Polonia është përballur me kritika nga organizatat e të drejtave të njeriut për reagimin e saj ndaj përpjekjeve të kalimit të paligjshëm të kufirit.
Këta kritikë theksuan veçanërisht përdorimin e supozuar të metodës së "shtypjes" për të dërguar migrantët përsëri në Bjellorusi pa i lejuar ata të aplikojnë për azil. /Telegrafi/
Udhëheqësi bjellorus Alexander Lukashenko ka thënë se është i gatshëm të forcojë lidhjet me SHBA-në për sa kohë që ky veprim përputhet me interesat e Bjellorusisë.
Komentet vijnë mes dialogut intensifikues midis administratës së Donald Trump dhe Minskut, një aleat kyç i Rusisë gjatë luftës së saj të plotë kundër Ukrainës.
"Ne do të presim propozimet e tyre të mëdha, për një marrëveshje të madhe, siç u pëlqen të thonë. Ata i duan këto marrëveshje të mëdha", tha Lukashenko në një takim qeveritar mbi marrëdhëniet SHBA-Bjellorusi, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve Belta, përcjell Telegrafi.
"Ne jemi gati të bëjmë një marrëveshje të madhe me ta", ka shtuar ai.
Lukashenko nuk e specifikoi fokusin e marrëveshjes së mundshme, por shprehu gatishmëri për të marrë pjesë në përpjekjet diplomatike të udhëhequra nga SHBA-të për t'i dhënë fund luftës Rusi-Ukrainë.
Udhëheqësi bjellorus vuri në dukje gjithashtu se si Minsku ashtu edhe Uashingtoni kanë pyetjet dhe kërkesat e tyre në lidhje me lidhjet e ndërsjella, duke shtuar se ai i sheh propozimet e presidentit të SHBA-së Donald Trump si "absolutisht normale".
"Por edhe interesat tona duhet të merren parasysh", ka thënë më tej ai.
Presidenti bjellorus Aleksandër Lukashenko ka thënë se beson që Bjellorusia do të ketë një rol të caktuar në zgjidhjen paqësore të krizës së Ukrainës.
"Unë besoj se Bjellorusia, si aleati më i ngushtë i Rusisë, ka një rol të caktuar në zgjidhjen e krizës së Ukrainës, si dhe në ndërtimin e një arkitekture rajonale të sigurisë. Amerikanët na panë në këtë proces. Ne kemi mundësi dhe potencial konkret", theksoi Lukashenko në një takim në Minsk të martën.
"Nëse amerikanët duan të zgjidhin konfliktin në Ukrainë dhe shohin ndonjë rol të vogël për ne atje, ne jemi të gatshëm të marrim pjesë në këtë", u citua të ketë thënë Lukashenko nga shërbimi i tij për shtyp.
"Ne e kemi deklaruar qëndrimin tonë: paqe, paqe dhe vetëm paqe. Ukraina duhet të ekzistojë si një shtet sovran i pavarur. Ne duam që lufta të ndalet tani, përndryshe ky shtet sovran i pavarur do të zhduket", citohet të ketë thënë Lukashenko.
Sipas tij, edhe udhëheqja ruse synon të vendosë paqe në Ukrainë.
âAsnjĂ« raketĂ« Tomahawk nuk do ta zgjidhĂ« çështjen. Kjo do ta pĂ«rshkallĂ«zojĂ« situatĂ«n nĂ« njĂ« luftĂ« bĂ«rthamore. Ndoshta, kĂ«tĂ« e kupton mĂ« sĂ« miri [Presidenti i SHBA-sĂ«] Donald Trump, i cili nuk po nxiton tâi dorĂ«zojĂ« kĂ«to armĂ« vdekjeprurĂ«se dhe tâi lejojĂ« ato tĂ« godasin thellĂ« nĂ« Rusi, siç pret presidenti [ukrainas] Zelenskyâ, tha mĂ« tej Lukashenko.
I dërguari i Trump, Keith Kellogg, më vonë zbuloi se qëllimi i dialogut të ripërtërirë me Bjellorusinë është të "sigurojë linja komunikimi" me presidentin rus Vladimir Putin, si pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për t'i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Lukashenko, i cili ka qeverisur Bjellorusinë që nga viti 1994, lejoi forcat ruse të nisnin sulme ndaj Ukrainës nga territori bjellorus në fillim të pushtimit në shkallë të plotë në vitin 2022.
Si rezultat, Bjellorusia është përballur me sanksione masive perëndimore dhe izolim diplomatik. /Telegrafi/
Qeveria në detyrë në mbledhjen e sotme ashpërsoi sanksionet ndaj Rusisë dhe Bjellorusisë, në përputhje me vendimet e BE-së dhe ShBA-së.
Ministri në detyrë i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, tha se ky vendim vjen si pjesë e angazhimit të Kosovës për të mbështetur Ukrainën dhe për të harmonizuar politikat me partnerët ndërkombëtarë.
âPĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur kundĂ«rshtimin e agresionit tĂ« FederatĂ«s Ruse kundĂ«r UkrainĂ«s, nĂ« pĂ«rputhje me masat dhe sanksionet e BE-sĂ« dhe SHBA-sĂ«, MPJD propozon pĂ«r shqyrtim dhe miratim vendimin pĂ«r zbatimin e pakos sĂ« 15, 16, 17 dhe 18 tĂ« sanksioneve tĂ« BE-sĂ« ndaj FederatĂ«s Ruse, si dhe masave shtesĂ« pĂ«rkatĂ«se. MĂ« 16 dhjetor 2024, KĂ«shilli i BE-sĂ« miratoi pakon e 15 tĂ« sanksioneve ndaj FederatĂ«s Ruse. Kjo pako pĂ«rfshin masa kufizuese ekonomike dhe individuale me qĂ«llim tĂ« kufizimit e mĂ«tejmĂ« tĂ« aftĂ«sisĂ« sĂ« RusisĂ« pĂ«r tĂ« zhvilluar luftĂ«n e saj tĂ« paligjshme, tĂ« paprovokuar dhe pa justifikuar tĂ« agresionit kundĂ«r UkrainĂ«sâ, tha ai.
Pakoja e 15-të, e miratuar në dhjetor 2024, përfshinte ngrirje pasurish dhe ndalime udhëtimi për 54 individë dhe 30 entitete, si dhe kufizime të reja ndaj të ashtuquajturës anijes ruse në hije, me 52 anije të listuara, si dhe ndalime të eksportit për teknologji me përdorim të dyfishtë.
Kurse, pakoja e 16-të, e miratuar në shkurt të vitit 2025, janë shtuar 48 individë dhe 35 entitete në listën e zezë, si dhe ndalohet importi i aluminit nga Rusia dhe shënjestroi edhe 74 anije të tjera, duke e çuar totalin në 153. /kp/
Një dron që fluturonte mbi ndërtesat qeveritare u neutralizua në Poloni, njoftoi kryeministri i vendit Donald Tusk.
"Kohët e fundit, Shërbimi i Mbrojtjes së Shtetit neutralizoi një dron që po vepronte mbi ndërtesat qeveritare (Rruga Parkowa) dhe Pallatin Belvedere", tha politikani.
Sipas tij, dy qytetarë të Bjellorusisë u ndaluan.
Tani policia polake po heton rrethanat e incidentit.
Przed chwilÄ SĆuĆŒba Ochrony PaĆstwa zneutralizowaĆa drona operujÄ cego nad budynkami rzÄ dowymi (Parkowa) i Belwederem. Zatrzymano dwĂłch obywateli BiaĆorusi. Policja bada okolicznoĆci incydentu. â Donald Tusk (@donaldtusk) September 15, 2025
Bëhet e ditur se Pallati Belvedere është një nga rezidencat e presidentit polak.
Ai dhe Rruga Parkowa ndodhen pranë njëra-tjetrës në kryeqytetin Varshavë.
Ambasada ruse ndodhet gjithashtu pranë tyre. /Telegrafi/
Marina ruse lĂ«shoi njĂ« raketĂ« hipersonike Zircon nĂ« njĂ« objektiv tĂ« simuluar nĂ« Detin Barents, si pjesĂ« e stĂ«rvitjes sĂ« saj tĂ« pĂ«rbashkĂ«t me BjellorusinĂ« tĂ« quajtur âPerĂ«ndimi 2025â, njoftoi ushtria ruse tĂ« dielĂ«n, raporton agjencia âAPâ.
Lançimi u krye nga fregata e FlotĂ«s Veriore tĂ« RusisĂ«. Ministria e Mbrojtjes tha gjithashtu se ekuipazhet e bombarduesve Su-34, tĂ« mbuluar nga avionĂ«t luftarakĂ« Su-57, praktikuan njĂ« sulm bombardues si pjesĂ« e stĂ«rvitjeve. StĂ«rvitjet, tĂ« quajtura âZapad 2025â (âPerĂ«ndimi 2025â), po mbahen nĂ« Bjellorusi dhe Rusi dhe do tĂ« zgjasin deri tĂ« martĂ«n.
Ato synojnë të shfaqin lidhjet e ngushta mbrojtëse midis Moskës dhe Minskut, si dhe fuqinë ushtarake të Rusisë mes konfliktit të saj të vazhdueshëm me Ukrainën fqinje, i cili tani është në vitin e tretë. Manovrat kryesore po zhvillohen në Bjellorusi, por pjesë të stërvitjes po zhvillohen edhe në territorin rus dhe në Detin Baltik dhe Barents.
Shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, ka shprehur shqetësim të thellë për ndryshimet që po ndodhin në rendin ndërkombëtar, të nxitura nga Kina, Rusia, Koreja e Veriut dhe Bjellorusia.
âShikoni samitin e fundit tĂ« OrganizatĂ«s sĂ« BashkĂ«punimit tĂ« Shangait (SCO) â kĂ«to shtete po kĂ«rkojnĂ« tĂ« rivendosin njĂ« rend botĂ«ror ku pushteti dhe forca pĂ«rcaktojnĂ« gjithçkaâ, u shpreh Kallas nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r median gjermane RND.
Ajo theksoi se Bashkimi Evropian duhet të veprojë me shpejtësi dhe unitet, për të ruajtur rolin e tij si një aktor i besueshëm gjeopolitik.
âNĂ«se marrim vendime mĂ« shpejt dhe veprojmĂ« sĂ« bashku, mund tĂ« mbrojmĂ« interesat tonaâ, tha ajo.
Samiti i SCO-sĂ«, i mbajtur mĂ« 31 gusht â 1 shtator nĂ« Tianjin, KinĂ«, mblodhi mbi 20 vende pjesĂ«marrĂ«se dhe pĂ«rfaqĂ«sues nga 10 organizata ndĂ«rkombĂ«tare, pĂ«rfshirĂ« edhe presidentin rus Vladimir Putin.
Në përfundim të samitit, u nënshkruan 15 marrëveshje bashkëpunimi, duke sinjalizuar forcimin e një blloku që sfidon rendin liberal perëndimor. /Telegrafi/
Login
