Skulptorët shqiptarë që bënë kryevepra e histori në Venecia. E vërteta që pak e dinë…
Historia e artit europian fsheh brenda saj emra të mëdhenj shqiptarë, të cilët për shekuj me radhë kanë mbetur në hije. Në një lidhje direkte për ABC e Mëngjesit, studiuesi Alban Kraja solli në vëmendje një kapitull mahnitës të historisë sonë kulturore: historinë e dy skulptorëve virtuozë shqiptarë që magjepsën Italinë e shekujve XVI–XVII.
Giovanni Battista Albanese dhe vëllai i tij Girolamo Albanese ishin skulptorë, arkitektë dhe piktorë me origjinë shqiptare, të cilët u bënë emra të njohur në Italinë e kohës. Ata kishin qendrën e tyre artistike në Vicenza, ndërsa në Venecia realizuan disa nga kryeveprat që sot admirohen nga mijëra vizitorë nga e gjithë bota.
Sipas studiuesit Alban Kraja, gjyshi i tyre vinte nga Shkodra, ndërsa origjina shqiptare e familjes është e dokumentuar. Pas pushtimit osman të Shkodrës, një pjesë e madhe e popullsisë u detyrua të emigrojë drejt territoreve të Republikës së Venecias.
“Rreth 40% e qytetarëve të Shkodrës u zhvendosën në Venecia, sepse ishte vendi më mikpritës për ta në atë periudhë historike,” shpjegon Kraja.
Një nga dëshmitë më të forta të kontributit shqiptar në artin italian ndodhet në Kishën San Giorgio Maggiore në Venecia. Pikërisht aty gjenden pesë statuja të realizuara nga Giovanni Battista Albanese, vepra që edhe sot konsiderohen si shembuj të shkëlqyer të artit skulpturor të kohës.
“Gjurmët e Giovanni Battista Albanese janë qartësisht të dukshme në këtë kishë ikonike,” thekson studiuesi, duke shtuar se arti i tij përfaqëson nivelin më të lartë të mjeshtërisë së epokës.
Veprimtaria e Giovanni Battista Albanese nuk u kufizua vetëm në Venecia. Në sheshin kryesor të Vicenza-s, ai ka realizuar një statujë monumentale që vazhdon të qëndrojë aty edhe sot, si një dëshmi e pavdekshme e talentit të tij.
Qendra e tyre krijuese ishte pikërisht Vicenza, nga ku vëllezërit Albanese udhëtonin drejt Venecias për të realizuar porositë më të rëndësishme artistike të kohës.

Policia ka vënë në pranga 30-vjeçarin për veprën penale “Shkelje e rregullave të qarkullimit rrugor”, me pasojë vdekjen.

Aksidenti ndodhi në aksin rrugor “Levan-Tepelenë”, ku humbi jetën shtetasi 16-vjeç.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë së Fierit për veprime të mëtejshme.

Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë ka bërë të ditur se një bombë ajrore e Luftës së Dytë Botërore, e gjetur në kantierin e ndërtimit “Beogradi në ujë”, do ta largojnë, transportojnë dhe asgjësojnë të dielën herët në mëngjes.

Ministria serbe tha se bëhet fjalë për një bombë ajrore amerikane e tipit AN-M44, me peshë totale afër 470 kilogramësh dhe me mbushje shpërthyese 250 kilogramësh, e cila daton që nga bombardimet aleate të pozicioneve gjermane gjatë çlirimit të Beogradit në vitin 1944.

Mjeti shpërthyes është gjetur në rrugën “Nikolaja Kravcova”. Ekipi specialist i sektorit për situata emergjente më herët ka kryer zbulimin, identifikimin dhe vlerësimin e gjendjes së bombës, në mënyrë që të garantojë kushte të sigurta për largimin dhe asgjësimin e saj.

Ministria u ka bërë thirrje qytetarëve që jetojnë aty pranë, përfshirë zonën përreth Qendrës tregtare “Galerija” dhe pjesë të disa rrugëve, që të dielën nga ora 06:00 deri në orën 09:00 të largohen përkohësisht nga banesat e tyre.

Qytetarëve që nuk mund të largohen nga banesat u është rekomanduar të hapin dritaret, të ulin grilat dhe të qëndrojnë larg dritareve. Vendndodhja ku është gjetur bomba po sigurohet nga pjesëtarët e Drejtorisë së Policisë së Beogradit.

Ministria u ka bërë thirrje qytetarëve të ndjekin udhëzimet e shërbimeve kompetente dhe të monitorojnë informacionet në media në mënyrë që aksioni të realizohet në mënyrë të sigurt dhe në kohën sa më të shkurtër të mundshme.

Gjykata Themelore në Prishtinë ka dënuar Sllagjan Trajkoviçin me dhjetë vjet burgim për krime lufte në komunën e Vushtrrisë.

Trajkoviç u dënua vetëm për një pikë të aktakuzës dhe për tri të tjera, trupi gjykues tha se nuk është vërtetuar se ai ka kryer ato veprime, raporton Betimi për Drejtësi.

Sipas vendimit, Trajkoviçit do t’i llogaritet koha e kaluar në paraburgim. Aktakuza ndaj tij u ngrit më 12 korrik 2023 nga Prokuroria Speciale, pasi ai ishte arrestuar më 15 dhjetor të vitit 2022. Pas arrestimit, zyrtarët në Serbi kishin deklaruar se Trajkoviq ishte ish-pjesëtar i Policisë së Kosovës.

Krimet për të cilat Trajkoviç u akuzua, sipas Prokurorisë Speciale, u kryen më 1998-99 në fshatin Reznik të Vushtrrisë dhe në fshatrat përreth të kësaj komune.

Sipas aktakuzës, Trajkoviq ka qenë pjesëtar i forcave policore dhe ushtarake serbe dhe “ka kontribuar në vrasje, bastisje, rrahje, maltretimit, arrestimit, torturë, trajtim në mënyrë mizore dhe çnjerëzore, mbajtja në kushte skllavërie, dëbimin të mijëra civileve shqiptarë si dhe masat e plaçkitjes, djegies dhe shkatërrimit të shtëpive të popullsisë civile të nacionalitetit shqiptar”.

Në vitet e fundit, Kosova e ka rritur numrin e aktakuzave në mungesë për krime lufte gjatë luftës së fundit, por edhe të shqiptimit të aktgjykimeve.

Në gusht të këtij viti, Prokuroria Speciale ka dorëzuar në gjykatë një aktakuzë në mungesë kundër 21 të dyshuarve për dëbimin me forcë të më shumë se 800 mijë civilëve shqiptarë nga Kosova gjatë luftës.

Gjatë luftës në Kosovë, nga viti 1998 deri në 1999, u vranë mbi 13.000 civilë, ndërsa mijëra të tjerë u zhdukën. Afër 1.600 persona vazhdojnë të jenë të zhdukur dhe pjesa më e madhe e tyre janë shqiptarë.

Që nga përfundimi i luftës, dhjetëra persona janë dënuar për krime lufte para institucioneve vendore dhe ndërkombëtare./rel

Historia e artit europian fsheh brenda saj emra të mëdhenj shqiptarë, të cilët për shekuj me radhë kanë mbetur në hije.

Në një lidhje direkte për ABC e Mëngjesit, studiuesi Alban Kraja solli në vëmendje një kapitull mahnitës të historisë sonë kulturore: historinë e dy skulptorëve virtuozë shqiptarë që magjepsën Italinë e shekujve XVI–XVII.
Giovanni Battista Albanese dhe vëllai i tij Girolamo Albanese ishin skulptorë, arkitektë dhe piktorë me origjinë shqiptare, të cilët u bënë emra të njohur në Italinë e kohës. Ata kishin qendrën e tyre artistike në Vicenza, ndërsa në Venecia realizuan disa nga kryeveprat që sot admirohen nga mijëra vizitorë nga e gjithë bota.
Sipas studiuesit Alban Kraja, gjyshi i tyre vinte nga Shkodra, ndërsa origjina shqiptare e familjes është e dokumentuar. Pas pushtimit osman të Shkodrës, një pjesë e madhe e popullsisë u detyrua të emigrojë drejt territoreve të Republikës së Venecias.
“Rreth 40% e qytetarëve të Shkodrës u zhvendosën në Venecia, sepse ishte vendi më mikpritës për ta në atë periudhë historike,” shpjegon Kraja.
Një nga dëshmitë më të forta të kontributit shqiptar në artin italian ndodhet në Kishën San Giorgio Maggiore në Venecia. Pikërisht aty gjenden pesë statuja të realizuara nga Giovanni Battista Albanese, vepra që edhe sot konsiderohen si shembuj të shkëlqyer të artit skulpturor të kohës.
“Gjurmët e Giovanni Battista Albanese janë qartësisht të dukshme në këtë kishë ikonike,” thekson studiuesi, duke shtuar se arti i tij përfaqëson nivelin më të lartë të mjeshtërisë së epokës.
Veprimtaria e Giovanni Battista Albanese nuk u kufizua vetëm në Venecia. Në sheshin kryesor të Vicenza-s, ai ka realizuar një statujë monumentale që vazhdon të qëndrojë aty edhe sot, si një dëshmi e pavdekshme e talentit të tij.
Qendra e tyre krijuese ishte pikërisht Vicenza, nga ku vëllezërit Albanese udhëtonin drejt Venecias për të realizuar porositë më të rëndësishme artistike të kohës.

Në studion e ABC e Mëngjesit, piktorja dhe pedagogia Linda Lupi solli një histori suksesi që tejkalon kufijtë e artit dhe shndërrohet në krenari kombëtare. Me ekspozitën e saj “E Kuqja”, artistja shqiptare arriti të vendosë artin shqiptar në një nga skenat më prestigjioze të botës, selinë historike të Kryetarisë së Bashkisë së New York-ut.

Në rezidencën ikonike Gracie Mansion, Linda Lupi prezantoi veprat e saj përpara Kryetarit aktual të New York-ut, Eric Adams, në kuadër të eventit të veçantë “Albanian

Diaspora Night”, një mbrëmje e mbushur me emocione, art dhe krenari kombëtare.
“I dhurova një nga pikturat e mia Kryetarit të Bashkisë, i cili më priti me shumë entuziazëm dhe e mirëpriti dhuratën time”, u shpreh artistja. Ky moment, sipas saj, nuk ishte vetëm një nder personal, por një dëshmi e fortë se arti shqiptar ka zë dhe vend në skenën ndërkombëtare.
“Ky ishte një motiv më shumë për të vazhduar të krijoj me pasion dhe përkushtim ndaj identitetit tim kulturor,” thekson Lupi, duke e cilësuar këtë përvojë si një natë që do ta mbajë mend gjithë jetën.

Linda Lupi thekson se veprat e saj nuk flasin vetëm për të si artiste, por për shpirtin shqiptar që udhëton, krijon dhe mbetet gjithmonë krenar për origjinën e vet. Një nga pikturat më të diskutuara të mbrëmjes ishte “Eksodi i Kosovës”, një vepër që preku thellë të pranishmit dhe u bë pikë reflektimi për historinë dhe qëndresën shqiptare.
“Ne jemi gjithmonë bashkë, të pandarë,” shprehet ajo, duke nënvizuar se në event ishin të pranishëm edhe artistë të tjerë nga Kosova, çka e bëri mbrëmjen edhe më domethënëse.

Ekspozita në New York erdhi menjëherë pas një tjetër prezantimi të suksesshëm në Egjipt, ku Linda Lupi ishte pjesë e një aktiviteti prestigjioz ndërkombëtar me pjesëmarrje nga vende të ndryshme të botës. Një tjetër dëshmi se arti i saj po fiton gjithnjë e më shumë hapësirë dhe vlerësim global.

E angazhuar në disa drejtime njëkohësisht, Linda Lupi shprehet se e gjen artin në gjithçka që bën. Përveç pikturës dhe mësimdhënies, ajo është edhe pjesë e ekranit televiziv me programin “Ora e Tiranës”, ku prezanton aktivitetet kulturore dhe artistike të kryeqytetit.

Arineta Mula, ish-alpinistja dhe gruaja nga Peja që ka ngjitur disa nga majat më të larta të botës, është një shembull i jashtëzakonshëm i forcës, guximit dhe pasionit për natyrën.

Pavarësisht se nuk e nisi jetën si alpiniste, ajo ka arritur të ngjisë majat më të vështira, duke u bërë një figurë frymëzuese për gratë dhe të rinjtë e Kosovës dhe më gjerë.
Arineta nuk e kishte menduar kurrë të bëhej alpiniste.

Rrugëtimi i saj nisi një ditë kur një shoqe e ftoi për një shëtitje në male. Ajo që nisi si një ekskursion i thjeshtë, përfundoi duke u shndërruar në një pasion të jetës. “U dashurova me natyrën, qetësinë dhe energjinë që më jepnin ato vende,” thotë Arineta, duke kujtuar fillimet e saj të thjeshta, kur çdo fundjavë shkelte majat e Kosovës.

Nga male të Kosovës në Everest, Arineta shpejt kuptoi se ky ishte vetëm fillimi i një udhëtimi të madh dhe ambicioz. “Nisa të trajtohem seriozisht dhe fillova të ngjitem në maja të ndryshme në Europë dhe më pas edhe jashtë saj,” shpjegon ajo.

Në maj të vitit 2017, Arineta bëri histori duke ngjitur Everestin, maja më e lartë e botës. Ajo ishte pjesë e ekspeditës së parë kosovare që arriti në majën e këtij mali të tmerrshëm, një ngjitje që zgjati 66 ditë dhe përfshinte kushte jashtëzakonisht të vështira: ftohtësi ekstreme, mungesë oksigjeni dhe rreziqe të shumta. “Kalova me sukses zonën e vdekjes, një nga pjesët më të rrezikshme të ngjitjes, ku shumica e ngjitësve mund të pesojnë dëme të pariparueshme fizike,” thotë Arineta, duke theksuar forcën e mendjes dhe trupit që kërkohej për t’u ngjitur në majën më të lartë të botës.

Policia e Fierit po heton për aksidentin e mbrëmjes se të enjtes ku një 16 vjeçar humbi jetën teksa drejtonte një automjet tip “Peuegot” ne autostradën Levan-Tepelenë.

Nga hetimet e deritanishme rezulton se makina qe drejtonte i mituri, nuk ishte ne pronësi te prindërve apo të afërmve.

Viktima punonte pas orarit te shkollës në një pikë shërbimi automjetesh ç’ka i bën ekspertët e sigurisë rrugore të dyshojnë se automjetin mund ta ketë marrë nga aty.

Hetimi për shkaqet e aksidentit vazhdon por mekanizmi i aksidentit  është zbardhur dhe bëhet fjalë për një nga problematikat e njohura të kësaj autostrade, kryqëzimet lidhëse mes fshatrave të zonës.

Vetëm dy javë më parë, një furgon i FNSH, me 6 efektivë brenda tij, u përplas me një automjet që i preu rrugën, teksa hynte në autostradë nga “kthesa e Cakranit”.

Efektivët dhe drejtuesi i mjetit tjetër u lënduan lehtë por një natë më parë, përplasja në këtë vend, ishte fatale për një 16 vjeçar.

Rreth orës 19:00, makina “Peugeot” me drejtues  një 16 vjeçar, ka hyrë në autostradë nga rruga e Cakranit me drejtim anën tjetër të autostradës, fshatin Buzëmadh.

Një automjet “Benz” që lëvizte në drejtim të Levanit u përplas me të duke lënë të vdekur të miturin. Shkak për të dy rastet e fundit duket se është mosrespektimi i rregullave të qarkullimit nga drejtuesit e mjeteve.

Policia rrugore po heton se kujt i përket makina që ngiste 16-vjeçari. Ndërkohë drejtuesi i mjetit tip “Benz” Syrja Begaj është arrestuar teksa hetimi për shkaktarin e aksidentit vazhdon.

Read More...

Read More...

Japonia ka miratuar një projektbuxhet rekord për mbrojtjen prej 9.04 trilionë jenësh (58 miliardë dollarë) për vitin fiskal 2026, mes tensioneve me Kinën. Sipas agjencisë së lajmeve Kyodo, projektbuxheti për vitin fiskal 2026, që nis në muajin prill dhe që përfshin shpenzimet për strehimin e bazave ushtarake amerikane, tejkalon rekordin e mëparshëm prej 8.7 trilionë jenësh (55.7 miliardë dollarë) të ndara për vitin aktual fiskal që përfundon në mars 2026.

Viti fiskal 2026 shënon vitin e katërt të planit pesëvjeçar të Japonisë për forcimin e mbrojtjes në vlerë prej 43 trilionë jenësh (275 miliardë dollarë). Sipas planit, 100.1 miliardë jenë (641 milionë dollarë) janë parashikuar për zhvillimin e sistemit të mbrojtjes bregdetare me shtresa “Shield”, i cili përfshin mjete ajrore, sipërfaqësore dhe nënujore.

Vendi po rrit gjithashtu investimet në teknologjinë e dronëve, përfshirë 1.1 miliardë jenë (7 milionë dollarë) për të vlerësuar dronë me qëndrueshmëri të gjatë fluturimit për të kundërshtuar shkeljet e hapësirës ajrore.

Për të forcuar kapacitetet e tij hapësinore, Japonia planifikon të riemërtojë Forcën Ajrore të Vetëmbrojtjes në Forcën Ajrore dhe Hapësinore të Vetëmbrojtjes, duke ndarë edhe 1.1 miliardë jenë për blerjen e pajisjeve për monitorimin e ndërhyrjeve satelitore.

Buxheti përfshin gjithashtu 30.1 miliardë jenë (193 milionë dollarë) për blerjen e raketave të drejtuara hipersonike si aftësi kundërsulmi. Më herët, kabineti i kryeministres Sanae Takaichi miratoi projektbuxhet fillestar shtetëror në total prej 122.3 trilionë jenësh (783 miliardë dollarë) për vitin fiskal që nis prillin e ardhshëm, më i madhi në historinë e vendit.

Forcimi i mbrojtjes së Japonisë vjen teksa tensionet me Kinën janë përshkallëzuar që nga 7 nëntori, kur kryeministrja japoneze deklaroi se një sulm kinez ndaj Tajvanit mund të përbënte ligjërisht një “situatë kërcënuese për mbijetesën”, duke i lejuar potencialisht Japonisë të ushtrojë të drejtën e vetëmbrojtjes kolektive.

Deklaratat e saj shkaktuan reagim të ashpër në Pekin, me Kinën që këshilloi kundër udhëtimeve drejt Japonisë dhe rivendosi ndalimin e importeve të produkteve të detit, ndër masa të tjera kufizuese.

Pasi i kaloi dy dekada karrierë të suksesshme duke prodhuar interiore për markat kryesore botërore të automobilave, Tomasi, ish-menaxher i lartë në një kompani shumëkombëshe italiane, u largua nga industria e makinave në vjeshtën e vitit 2025.

“Mendoj se është e mbaruar”, theksoi ai duke shpjeguar arsyen kryesore pse u largua nga biznesi.

“Industria ka marrë fund”, shtoi Tomasi, i cili kërkoi që mbiemri i tij të mos përdoret në këtë tekst.

Industria e famshme evropiane e automobilave përballet me rrezikun e një vërshimi automjetesh kineze me cilësi të lartë dhe çmime jashtëzakonisht të ulëta – disa deri në 10.290 euro në tregje të caktuara – të cilat nisën të mbërrijnë në kontinent veçanërisht pas pandemisë së Covid-19.

Ekspertët paralajmërojnë se ky fluks rrezikon një industri që për dekada ka shërbyer si shtylla kurrizore e prodhimit evropian.

Pavarësisht tarifave të vendosura nga Brukseli në vitin 2024, deri në 35 për qind për disa automjete elektrike (EV) kineze, përveç një takse importi prej 10 për qind, shitjet e automjeteve kineze në Evropë pothuajse u dyfishuan mes viteve 2024 dhe 2025.

Mbi gjysmë milioni modele kineze janë shitur vetëm në nëntë muajt e parë të këtij viti.

Gjiganti kinez i automjeteve elektrike, BYD, raportoi rritje vjetore të shitjeve prej 225 për qind, duke u bërë prodhuesi kryesor i automjeteve elektrike më i shitur në BE gjatë disa muajve të vitit 2025, pavarësisht tarifave.

Prodhues të tjerë i anashkaluan barrierat tregtare të BE-së për automjetet elektrike duke dërguar automjete me motorë me djegie të brendshme dhe hibride, të cilat nuk i nënshtrohen të njëjtave detyrime.

Industria automobilistike e Kinës daton që nga vitet ‘50, por prodhuesit e saj për një kohë të gjatë kanë vuajtur nga reputacioni i cilësisë së dobët dhe dizajnit të rëndomtë, prandaj edhe industria e saj nuk lulëzonte në botë.

Por, kjo ka ndryshuar së fundmi.

Para se ekonomia botërore të ndalej në vitin 2020 për shkak të pandemisë së koronavirusit, Tomas thotë se profesionistët teknikë në industrinë evropiane të automobilave i shpërfillnin markat kineze, duke thënë: “janë të tmerrshme, nuk dinë të prodhojnë. Do t’u duhen 20, 30, 40 vjet për të arritur nivelin tonë dhe deri atëherë ne do të jemi shumë më përpara”.

“Ajo që ndodhi është se, praktikisht për pesë vjet, ata na tejkaluan”, tha ai.

“Tani makinat e tyre janë vërtet të jashtëzakonshme”.

Një stuhi e përsosur

Prodhuesit kinezë kanë gëzuar kamotshëm përparësi në kosto falë përdorimit të energjisë së lirë, kryesisht me bazë qymyri, si dhe një fuqie punëtore me fuqi minimale negociuese. Por së fundmi, një stuhi e përsosur faktorësh ka bërë të mundur që makinat kineze të kenë çmim shumë më të ulët se konkurrentët perëndimorë.

Si reagim ndaj pushtimit të Ukrainës nga Kremlini në vitin 2022, BE-ja ndaloi importet e çelikut nga Rusia. Kina, ndërkohë, ka rritur ndjeshëm importet e metaleve me cilësi të lartë nga ky vend.

Për më tepër, industria automobilistike kineze ka qenë në gjendje të shfrytëzojë rritjen e paparë të prodhimit gjatë dekadës së fundit. Industria e makinave në Kinë ishte më e madhja në botë qysh në vitin 2009, por prodhuesit ishin kryesisht të përqendruar në tregun e brendshëm të tejngopur.

Kjo ndryshoi kur luftërat e ashpra të çmimeve brenda Kinës i shtynë prodhuesit të shikonin jashtë. Në vitin 2023, Kina e tejkaloi Japoninë duke u bërë eksportuesi më i madh i makinave në botë, duke prodhuar dhjetëra milionë automjete çdo vit.

Dhe pastaj kemi subvencionet e dyshuara në këtë industri.

Kina e ka mohuar se i mbështet prodhuesit e makinave, por një hetim i BE-së në vitin 2024 zbuloi se fondet publike ishin “të pranishme në të gjithë zinxhirin e furnizimit”, nga minierat që nxjerrin lëndët e para deri te anijet që transportojnë automjetet elektrike drejt Evropës.

Shtetet e Bashkuara, në vitin 2024, vendosën një tarifë prej 100 për qind mbi automjetet elektrike kineze, pasi hetimi i tyre arriti në përfundimin se industria amerikane e automobilave po “dëmtohej ndjeshëm” nga disa modele të subvencionuara kineze.

Paul Bennet, partner drejtues në firmën këshilluese automobilistike Madox Square me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, i tha REL-it se hyrja rrufe e automjeteve kineze në tregun evropian mund të jetë me më shumë sesa thjesht biznes.

“Në përgjithësi, edhe pse përfitimet ekonomike janë të qarta, aspektet gjeopolitike të kësaj strategjie nuk duhen anashkaluar”, tha ai.

“Sipas mendimit tim, ka gjasa që kjo të jetë pjesë e përpjekjeve më të gjera të Kinës për të riformësuar dinamikat ekonomike globale dhe për të forcuar pozicionin e saj në skenën botërore”, sipas tij.

Derisa disa aktorë të brendshëm thonë se Evropa ende mund të ketë mundësi për t’u kundërpërgjigjur, koha po soset.

Qeveria e Maqedonisë së Veriut shpalli të martën gjendje krize shtatë-ditore për furnizimin me energji elektrike, për shkak të ndërprerjeve në furnizimin me naftë nga Greqia.

Masa i lejon kompanisë shtetërore të energjisë elektrike, ESM, të përdorë rezervat e detyrueshme shtetërore të naftës pa kompensim, njoftoi qeveria në një deklaratë.

“Ky vendim vjen si pasojë e pamundësisë për t’u furnizuar me naftë, e cila është thelbësore për prodhimin e energjisë. Rezervat shtetërore të naftës do të transferohen pa kompensim dhe ESM është e detyruar t’i raportojë qeverisë dhe Ministrisë së Financave mbi konsumin e karburantit”, thuhet në deklaratën e qeverisë në Shkup, pas mbledhjes së kabinetit të hënën.

ESM i kishte kërkuar qeverisë shpalljen e gjendjes së krizës për shkak të vështirësive në furnizimin me linjit dhe naftë nga Greqia. Kompania ia atribuoi këto ndërprerje bllokadave të vendosura nga fermerët grekë në pikat kufitare me Maqedoninë e Veriut, të cilat kanë ndikuar në furnizimin me burime kryesore të energjisë për prodhimin e energjisë elektrike.

Sipas ESM, shpallja e krizës ishte e nevojshme për të mundësuar përdorimin e rezervave shtetërore dhe për të siguruar energji të mjaftueshme derisa pikat kufitare të rifillojnë funksionimin normal, shkruan klankosova.

Pjesa më e madhe e energjisë elektrike në Maqedoninë e Veriut prodhohet nga termocentralet e ESM-së, të cilat përdorin linjit dhe naftë.

Bullgaria ofroi furnizime emergjente me naftë për Maqedoninë e Veriut pas shpalljes së krizës, sipas shërbimit informativ të qeverisë bullgare.

Oferta u komunikua gjatë një telefonate mes ministrit të Jashtëm bullgar, Georg Georgiev dhe homologut të tij maqedonas, Timço Mucunski, sipas raportimeve.

Aksi rrugor Kakavijë–Janinë, në kryqëzimin e fshatit Kallpaq, do të jetë i bllokuar për shkak të protestës që do të zhvillojnë fermerët. Sipas njoftimi zyrtar bllokimi do të nisë nga ora 19:00 deri në 22:00 (me orën greke).

Gjithashtu theksohet se do të lejohen të qarkullojnë vetëm automjetet që do të kenë emergjenca shëndetësore.

Protestat e fermerëve në Greqi vijojnë prej gati një muaj. Tubimeve i janë bashkuar qytetarë të shumtë, ndërsa kërkojnë plotësimin e kërkesave të tyre për sektorë të ndryshëm që janë në vështirësi dhe pa mbështetje.

Gjithashtu priten  edhe konsultimesh gjatë fundjavës, me qëllim marrjen e vendimeve para Vitit të Ri, duke intensifikuar edhe një herë presionin mbi qeverinë.

Presidenti i SHBA-së Donald Trump ka njoftuar një sulm ndaj objektivave të Shtetit Islamik në Nigeri në përgjigje të “masakrës kundër të krishterëve”.

“Shtetet e Bashkuara nisën një sulm të fuqishëm dhe vdekjeprurës kundër sfumaturave terroriste të ISIS-it në Nigerinë Veriperëndimore, të cilët kanë synuar dhe vrarë mizorisht, kryesisht, të krishterë të pafajshëm”, shkroi Trump në platformën e tij Truth Social.

“GËZUAR KRISHTLINDJET të gjithëve, përfshirë terroristët e vdekur, nga të cilët do të ketë shumë më tepër nëse masakra e tyre ndaj të krishterëve vazhdon”, shtoi presidenti, pa ofruar detaje mbi numrin e viktimave, ndërkohë që vazhdon të shkruajë me germa kapitale pjesë të postimeve të tij.

Incidenti i fundit vjen në një kohë të pasigurisë në rritje në vendin më të populluar të Afrikës, i cili ka luftuar me dhunën islamike prej disa vitesh.

Në javët e fundit, rrëmbimet masive nga kishat dhe shkollat ​​kanë shkaktuar trazira dhe frikë midis popullsisë.

Trump paralajmëroi në fillim të nëntorit se Uashingtoni mund të përfshihej në sulmet ndaj të krishterëve, duke i bërë thirrje qeverisë nigeriane të parandalojë gjakderdhje të mëtejshme ose të përballet me shpërndarje të reduktuara të ndihmës.

Diskutimet diplomatike mbi përpjekjet për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë është rindezur.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky në orët e para të së premtes, në një postim në platformën X, tha se kishte një marrëveshje për t’u takuar me Donald Trump në “të ardhmen e afërt”, duke shtuar se “shumë gjëra mund të vendosen para Vitit të Ri”.

“Rustem Umerov më informoi për kontaktet e tij të fundit me palën amerikane. Nuk po humbasim asnjë ditë. Ramë dakord për një takim në nivelin më të lartë me Presidentin Trump në të ardhmen e afërt. Shumë gjëra mund të vendosen para Vitit të Ri. Lavdi Ukrainës!”, shkroi Zelensky.

Reagimi vjen vetëm 24 orë pasi vetë Zelensky zbuloi planin e ri prej 20 pikash për të cilin thuhet se kanë rënë dakord SHBA-të dhe Ukraina.

Kalifornia është goditur e fuqishme ditën e Krishtlindjeve, ndërsa shteti po përpiqet të rikuperojë dëmet shkaktuar nga shirat shkatërrues dhe rrëshqitjet e dheut në zonat malore.

Moti i keq shkaktoi probleme serioze, duke përfshirë ndërprerje të energjisë elektrike dhe valë të larta përgjatë bregdetit.

Në qytetin malor të Wrightwood, autoritetet lëshuan një paralajmërim për evakuim pasi vetëm një ditë më parë kishin shpëtuar njerëz të bllokuar në makina për shkak të një rrëshqitjeje dheu.

Severe flooding in Southern California shut down major highways, including I-15, leaving holiday travelers stuck for miles as floodwaters and mud overtake roads and bridges. . pic.twitter.com/LrTEHF6Pno

— AccuWeather (@accuweather) December 25, 2025

Zona pa rrugë të mbushura me baltë, shkëmbinj dhe mbeturina, me banorët e detyruar të strehoheshin në kafene dhe stacione benzine që punonin me gjeneratorë, ishin imazhet që bënë xhiron e rrjetit.

Gjatë javës, shumë zona të Kalifornisë do të marrin 10 deri në 20 centimetra shi, mbi mesataren normale. Në të njëjtën kohë, priten reshje të dendura dëbore dhe një rrezik i lartë orteqesh në rajonet malore dhe në Sierra Nevada.

Wrightwood, California is seeing MASIVE debris flows.

Hwy 2 is completely blocked pic.twitter.com/1aWwxDJfmZ

— Kevin Dalton (@TheKevinDalton) December 24, 2025

Një helikopter u rrëzua në malin Kilimanxharo në Tanzani, si pasojë humbën jetën pesë persona.

Mediat lokale raportuan se helikopteri po transportonte një pacient.

Viktimat ishin një guidë turistike dhe një mjek, piloti, me origjinë nga Zimbabve, dhe dy turistë çekë, njoftuan Autoritetit të Parqeve Kombëtare të Tanzanisë.

Helikopteri u rrëzua pranë kampit Barafu në malin Kilimanxharo, maja më e lartë e Afrikës, e cila arrin rreth 6,000 metra.

Një aksident trafiku me të paktën dhjetë të vdekur dhe 32 të plagosur ndodhi  në Meksikë. Një autobus doli nga rruga dhe ra në një përrua, njoftuan autoritetet në shtetin e Veracruz.

Tragjedia ndodhi në qytetin e Zodecomatlan, ndërsa autobusi po operonte në linjën Havana-Chicontepec.

“Kemi konfirmuar nëntë të rritur dhe një fëmijë të vdekur”, njoftoi zyra e kryetarit të bashkisë së Zodecomatlán në një deklaratë.

Aksidentet fatale rrugore, që përfshijnë autobusë ose kamionë, janë të shpeshta në Meksikë dhe zakonisht shkaktohen nga shpejtësia e tepërt ose defektet mekanike.

Në fund të nëntorit, 10 persona u vranë dhe 20 të tjerë u plagosën në një aksident të ngjashëm në shtetin perëndimor të Michoacan.

Ditën e premte moti parashikohet me vranësira mesatare deri të dendura të cilat pas orëve të mesditës gradualisht pritet të vijnë në pakësim, dhe përqendrohen përgjatë maleve në zonën lindore, ndërsa pjesa tjetër e vendit me mot kryesisht të kthjellët.
Reshje të herëpashershme shiu me intensitet të ulët hera-herës në formën e shtrëngatave që në orët e para të 24-orëshit në jug e në qendër deri në mëngjes.

Më pas reshjet mbeten prezente në mënyrë të izoluar përgjatë vijës bregdetare deri në ndërprerjen e tyre nga orët e mesditës në të gjithë territorin. Prezencë e ngricave përgjatë akseve rrugore kryesisht në relievet malore. Mjegull e dendur / mjegullinë përgjatë zonaveluginore në orët e mëngjesit dhe të mbrëmjes. Prezencë e ngricave përgjatë akseve rrugore kryesisht në relievet malore.
Era do të fryjë me drejtim kryesor verilindje – veriperëndim me shpejtësi mesatare 6 m/s, përgjatë vijës bregdetare dhe zonat luginore era me shpejtësi deri në 10 m/s.
Deti – Valëzimi forcës 1-2ballë.