❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

“ShtĂ«pi” thirrja qĂ« fton artistĂ«t vizuel qĂ« jetojnĂ« dhe punojnĂ« nĂ« Kosovë 

✇KultPlus
By: KultPlus
9 September 2025 at 15:58

Galeria Kombëtare ka hap një thirrje për artistët vizuel që jetojnë dhe punojnë në Kosovë, e që kanë mundësi për një rezidencë që tejkalon edhe Kosovën. 

KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e kësaj thirrje. 

Galeria KombĂ«tare e KosovĂ«s (GKK) dhe CitĂ© internationale des arts kanĂ« kĂ«naqĂ«sinĂ« tĂ« ju njoftojnĂ« rreth “ShtĂ«pi,” njĂ« program tĂ« dedikuar pĂ«r artistĂ«t vizualĂ« qĂ« jetojnĂ« dhe punojnĂ« nĂ« KosovĂ«.

Tre artistĂ« do tĂ« pĂ«rzgjidhen pĂ«rmes kĂ«saj thirrjeje tĂ« hapur nga njĂ« juri profesionistĂ«sh. Puna e tyre do tĂ« prezantohet nĂ« njĂ« ekspozitĂ« grupore nĂ« GKK – QAFA (Dhjetor 2025 – Shkurt 2026). MĂ« pas, ata do tĂ« marrin pjesĂ« nĂ« njĂ« rezidencĂ« tre-mujore nĂ« Paris nĂ« pranverĂ«n e vitit 2026, me mbĂ«shtetje profesionale dhe mundĂ«si pĂ«r t’u lidhur me skenĂ«n artistike franceze.

Aplikimet janë të hapura deri më 30 shtator 2025!

Detajet e plota dhe formularin e aplikimit mund t’i gjeni nĂ« vegzĂ«n mĂ« poshte

https://Ă«Ă«Ă«.citedesartsparis.net/
/ngk-x-cite
/ KultPlus.com 

“RADICAL TOGETHERNESS”, ekspozita qĂ« do tĂ« hapet sonte nĂ« Barabar 

✇KultPlus
By: KultPlus
9 September 2025 at 15:19

Sot do tĂ« bĂ«het hapja e ekspozitĂ«s “RADICAL TOGETHERNESS”, ekspozitĂ« qĂ« do tĂ« prezantohet nga Qendra Barabar.

“RADICAL TOGETHERNESS” Ă«shtĂ« njĂ« ekspozitĂ« kolektive e lomografisĂ« nga kolektivi i Lomosapiens. 

Ceremonia e hapjes së kësaj ekspozite do të bëhet në ora 18:00, dhe të gjithë ata që duan të jenë pjesë e kësaj ceremonie mund ta përcjellin në Qendrën Barabar, kati i katërt në Hotelin Grand./ KultPlus.com 

Nga bunkeri i mbyllur në Ulpiana Art Center

✇KultPlus
By: KultPlus
9 September 2025 at 12:30

Ulpiana Art Center është një hapësirë e re kulturore që do të hapet sot në ora 18:00, shkruan KultPlus. 

Për këtë përurim ka njoftuar drejtoresha e Drejtorisë për Kulturë në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, e cila ka thënë se kjo qendër kulturore po hapet pas punimeve në bunkerin e dikurshëm, që për vite të tëra ka qëndruar i mbyllur. 

Kjo qendĂ«r do tĂ« hapet me ekspozitĂ«n “Bleeding Silence” tĂ« artistit Vleri Beqaj. Ulpiana Art Center Ă«shtĂ« nĂ« parkun e UlpianĂ«s nĂ« PrishtinĂ«./ KultPlus.com 

Struktura të papajtueshme në Galerinë ODA

✇KultPlus
By: KultPlus
9 September 2025 at 11:08

NĂ« ShkodĂ«r, ku muret e vjetra dhe fryma e re e qytetit takohen pĂ«rditĂ«, Galeri ODA u bĂ« sĂ«rish njĂ« strehĂ« arti dhe reflektimi. Artistja e mirĂ«njohur Majlinda Kelmendi çeli ekspozitĂ«n e saj mĂ« tĂ« fundit me titull “Struktura tĂ« Papajtueshme”, njĂ« projekt artistik qĂ« sfidon estetikĂ«n e pĂ«rditshme pĂ«rmes pĂ«rplasjes sĂ« formave dhe materialeve.

Koncepti i ekspozitës është i guximshëm: të shfaqë bukurinë e mos-përshtatjes. Struktura që nuk lidhen, që nuk pajtohen mes tyre, krijojnë një tension të qëllimshëm vizual, një gjuhë tjetër komunikimi që i nxit vizitorët të rishikojnë idenë e harmonisë. Në këtë dialog të fortë mes hapësirës dhe materialit, Kelmendi ngre pyetje mbi mënyrën se si shohim, kuptojmë dhe pranojmë përplasjet në art dhe në jetë.

Majlinda Kelmendi Ă«shtĂ« artiste vizuale multimediale dhe profesoreshe nĂ« Fakultetin e Arteve tĂ« Universitetit tĂ« PrishtinĂ«s. Prej vitesh ajo ka ekspozuar nĂ« galeri e muze brenda dhe jashtĂ« vendit, duke fituar disa çmime ndĂ«rkombĂ«tare. Si themeluese e platformĂ«s “Expoart.40” dhe drejtuese e projektit multimedial ndĂ«rkobĂ«tar “Net-Rrjet”, Kelmendi ka ndikuar fuqishĂ«m nĂ« skenĂ«n e artit bashkĂ«kohor nĂ« rajon dhe mĂ« gjĂ«rĂ«.

Hapja e ekspozitĂ«s nĂ« ODA u shoqĂ«rua me njĂ« prani tĂ« gjerĂ« publiku. Nuk munguan personalitete si Tonin Gjuraj, rektori i Universitetit tĂ« ShkodrĂ«s “Luigj Gurakuqi”, Fatmir Juka, drejtori i GalerisĂ« sĂ« ShkodrĂ«s, Jetmir Shpuza, drejtori i Radio ShkodrĂ«s, si dhe artistĂ«, shkrimtarĂ« e kolegĂ« tĂ« Kelmendit. TĂ« pranishmit e pĂ«rjetuan ekspozitĂ«n si njĂ« hapĂ«sirĂ« tĂ« gjallĂ« dialogu, ku arti nuk shfaqet vetĂ«m, por bisedon me qytetin.

Galeria ODA, themeluar dhe drejtuar nga Rozafa Shpuza, është shndërruar në një oaz ku takohen artistë nga e gjithë bota. Për më shumë se pesë vjet, aty janë pritur qindra krijues, duke e kthyer këtë shtëpi 150-vjeçare në një arenë të vlerave, diskutimeve dhe ekspozimeve që pasurojnë jetën kulturore të Shkodrës.

Ekspozita “Struktura tĂ« Papajtueshme” Ă«shtĂ« dĂ«shmi e misionit tĂ« ODË-s: tĂ« sjellĂ« nĂ« qytet njĂ« art qĂ« sfidon, qĂ« e provokon mendimin dhe e fton publikun tĂ« shohĂ« pĂ«rtej sipĂ«rfaqes. NĂ« fund, pĂ«rplasjet nuk janĂ« gjithmonĂ« shkatĂ«rrim; ndonjĂ«herĂ« ato janĂ« burim i njĂ« bukurie tĂ« re. Dhe pikĂ«risht kĂ«tĂ« na kujton arti i Majlinda Kelmendit, i strehuar nĂ« ShkodrĂ«n e vjetĂ«r, nĂ« njĂ« galeri qĂ« vazhdon tĂ« jetĂ« urĂ« mes botĂ«s dhe qytetit./ KultPlus.com

Pogradeci mirëpret për të 16-in vit radhazi Koloninë Ndërkombëtare të Piktorëve

✇KultPlus
By: Kult Plus
7 September 2025 at 23:12

Pogradeci, qyteti i artit dhe kulturës buzë liqenit, këtë vit ka mirëpritur për të 16-in vit radhazi Koloninë Ndërkombëtare të Piktorëve.

Artistë nga vende të ndryshme të botës janë bërë pjesë e këtij takimi krijues, duke sjellë me vete kulturën, stilin dhe përvojën e tyre në një bashkëpunim që shndërrohet çdo vit në një ngjarje të veçantë.

Në këtë edicion, janë realizuar rreth 35 vepra artistike, të cilat për 10 ditë do të jenë të hapura për publikun, duke krijuar një urë komunikimi mes artit dhe vizitorëve, por edhe mes vetë artistëve pjesëmarrës.

Artisja koreane Yeonsun Kim paraqiti punimet e saj me temë fluturën, të realizuara në metal dhe pllaka alumini. Ajo shprehet se flutura është simbol i gëzimit, idealit, shpresës e bukurisë, por edhe i kalimit përtej botës së dukshme.

Materialet e përpunuara me lustër dhe ngjyrosje, sipas saj, krijojnë një pamje të veçantë që shkëlqen nën dritë, duke i dhënë veprës ndjesinë e magjisë dhe estetikës së pastër.

“KĂ«to vepra kanĂ« si temĂ« kryesore fluturĂ«n. Siç mund tĂ« shihni, flutura simbolizon gĂ«zimin, idealin, shpresĂ«n, bukurinĂ«, por edhe kalimin pĂ«rtej botĂ«s sĂ« dukshme. Materialet e pĂ«rdorura janĂ« metali dhe pllakat prej alumini, tĂ« cilat pĂ«rpunohen me lustĂ«r dhe ngjyrosje, duke krijuar njĂ« pamje qĂ« shkĂ«lqen nĂ«n dritĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, shfaqet ndjesia magjike dhe e bukur e shkĂ«lqimit tĂ« metaleve, tĂ« cilĂ«n shikuesi mund ta pĂ«rjetojĂ« drejtpĂ«rdrejt”, tha artistja koreane.

Nga Republika Çeke, piktori Roman Kharevsky tha se kjo Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« viziton ShqipĂ«rinĂ« dhe Pogradecin, ndĂ«rsa pjesĂ«marrja nĂ« koloninĂ« e piktorĂ«ve ishte njĂ« pĂ«rvojĂ« frymĂ«zuese.

Në punimet e tij, ai ndërthur elementë figurativë si dele, mace, peshq apo instrumente muzikore, të cilët përfaqësojnë historinë e jetës së përditshme. Për Kharevsky-n, bashkëpunimi me artistë nga vende të ndryshme është një shkollë më vete, që e pasuron profesionalisht dhe shpirtërisht.

“Jam nga Republika Çeke, nga njĂ« qytet shumĂ« i bukur, Karlovy Vary, dhe kjo Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« shumĂ« interesante sepse Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« vij nĂ« ShqipĂ«ri, hera e parĂ« qĂ« vij nĂ« Pogradec, dhe hera e parĂ« qĂ« marr pjesĂ« nĂ« kĂ«tĂ« koloni tĂ« bukur. TĂ« punosh me artistĂ« tĂ« tjerĂ« nga vende tĂ« ndryshme Ă«shtĂ« njĂ« frymĂ«zim i madh. Çdo ditĂ« flasim, çdo ditĂ« ka diçka tĂ« re, çdo ditĂ« pikturojmĂ« nĂ« njĂ« stil tjetĂ«r. UnĂ« zakonisht pikturoj nĂ« stil figurativ dele, kafshĂ« tĂ« vogla, peshq sepse aty ka njĂ« histori tĂ« madhe, njĂ« histori tĂ« madhe pĂ«r jetĂ«n. Po ta shikosh, ky mace, ky njeri, ky peshk, ky instrument muzikor Ă«shtĂ« njĂ« stil i veçantĂ«, por unĂ« pikturoj nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, ashtu siç e ndjej. Ky Ă«shtĂ« frymĂ«zimi im. Faleminderit shumĂ« organizatorĂ«ve, faleminderit pĂ«r gjithçka, pĂ«r çdo njeri. ËshtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« njĂ« ekspozitĂ« shumĂ« e bukur, me njerĂ«z shumĂ« tĂ« mirĂ«. Po, unĂ« e dua shumĂ« Pogradecin, Ă«shtĂ« njĂ« qytet shumĂ« i bukur”, u shpreh Kharevsky.

Ndërsa Sabine Liva nga Letonia, e cila viziton për herë të parë Shqipërinë, u shpreh e mahnitur nga peizazhi natyror dhe mikpritja e qytetarëve të Pogradecit.

Ajo tha se puna në hapësira të hapura dhe në dritën natyrore i dha energji dhe frymëzim të veçantë, duke i ofruar mundësi për të njohur stile dhe teknika të reja nga kolegët e saj. Për të, kjo eksperiencë ishte jo vetëm një mundësi artistike, por edhe njerëzore, pasi krijoi miqësi dhe lidhje që do të mbeten gjatë.

“ËshtĂ« hera e parĂ« qĂ« vij nĂ« ShqipĂ«ri, dhe ju falĂ«nderoj qĂ« mĂ« keni pritur kĂ«tu. MĂ« ka pĂ«lqyer shumĂ« bukuria natyrore, peizazhi, ngrohtĂ«sia dhe dielli i natyrĂ«s, por edhe i njerĂ«zve kĂ«tu. Ndoshta pĂ«rballĂ« pikturave tĂ« mia
 Ă«shtĂ« njĂ« hapĂ«sirĂ« e bukur. PĂ«rvoja ime kĂ«tĂ« herĂ«, duke u pĂ«rzier me artistĂ« tĂ« tjerĂ«, duke punuar bashkĂ«, ishte shumĂ« e kĂ«ndshme. MĂ«sova shumĂ« ide tĂ« reja, teknika tĂ« reja dhe mĂ«nyra tĂ« reja pĂ«r ta parĂ« artin nĂ« raport me mjedisin. Kam njohur shumĂ« miq tĂ« rinj, dhe kjo mĂ« emocionoi shumĂ«. HapĂ«sira e studios ishte perfekte, kishim shumĂ« dritĂ«, dhe mund tĂ« punonim brenda ose jashtĂ«. Ajo qĂ« mĂ« pĂ«lqeu mĂ« shumĂ« ishte puna jashtĂ«, nĂ« natyrĂ«. Po, do tĂ« doja shumĂ« tĂ« rikthehesha nĂ« ShqipĂ«ri”, tha artistja Liva.

Kjo koloni ka një rëndësi të veçantë për jetën kulturore të Pogradecit, sepse jo vetëm që sjell art ndërkombëtar, por gjithashtu e pozicionon qytetin si një qendër të rëndësishme të shkëmbimit kulturor. Për vizitorët, ekspozita është një udhëtim mes stileve, ngjyrave dhe vizioneve të ndryshme të artit modern e bashkëkohor.

Ekspozita do të qëndrojë e hapur për 10 ditë në qytetin e Pogradecit, duke ofruar për të gjithë të apasionuarit pas artit një mundësi të rrallë për të parë nga afër krijime unike dhe për të takuar artistë nga e gjithë bota./ CNA/KultPlus.com

Si e revolucionarizoi modën stilisti Giorgio Armani

✇KultPlus
By: Kult Plus
5 September 2025 at 12:00

Giorgio Armani, i cili ka ndërruar jetë në moshën 91-vjeçare, ishte stilisti i parë pas Coco Chanel që solli një ndryshim të qëndrueshëm në mënyrën se si njerëzit vishen.

I lindur në një epokë para-luftës me tradita dhe stile të ngurta, krijimet e tij pasqyruan dhe ndihmuan që të mundësohej, një fluiditet gjithnjë e më i madh shoqëror në gjysmën e dytë të shekullit 20.

Mbi të gjitha, ai do të mbahet mend për rishpikjen e kostumit, duke e feminizuar për burrat dhe e popullarizuar për gratë.

Armani hoqi kufizimet dhe ngurtësinë e stileve të mëparshme, duke i bërë burrat të ndihen të sofistikuar dhe gratë të fuqizuara në vendin e punës.

Gazetat e cilĂ«suan si “stilisti i parĂ« post-modern”. NĂ« shumĂ« aspekte, ai ishte njĂ« revolucionar.

Giorgio Armani lindi në Piacenza, në veri të Italisë, më 11 korrik 1934. Jeta e tij e mesme e rehatshme u shkatërrua nga lufta dhe kujtimi i tij më i hershëm ishte uria.

Ai luante me predha të paeksploduara në rrugë, derisa njëra shpërtheu. Ai u dogj rëndë dhe një mik i ngushtë i tij u vra.

“Lufta,” tha mĂ« vonĂ«, “mĂ« mĂ«soi se jo gjithçka Ă«shtĂ« glamur.”

NĂ« vitin 1956, nisi studimet pĂ«r mjekĂ«si por i braktisi pas tre vitesh dhe iu bashkua ushtrisĂ«. Shpejt e la edhe ushtrinĂ« dhe gjeti punĂ« si dekorues dritaresh nĂ« dyqanin e njohur “La Rinascente” nĂ« Milano – ku ngjiti shkallĂ«t e karrierĂ«s me shpejtĂ«si.

Shumica e stilistĂ«ve mĂ«sojnĂ« zanatin si nxĂ«nĂ«s apo nĂ« shkolla mode – por edukimi i Armanit ndodhi nĂ« dyshemenĂ« e dyqanit. Ai mĂ«soi çfarĂ« pĂ«lhurash pĂ«lqenin klientĂ«t, vizitoi fabrikat tekstile dhe u bĂ« ekspert nĂ« ndĂ«rtimin e pĂ«lhurave, duke e pĂ«rdorur kĂ«tĂ« njohuri pĂ«r tĂ« pĂ«rsosur qepjen.

Së shpejti punoi për Nino Cerruti, një stilist i njohur i modës së lartë. Brenda pak muajsh, Cerruti i kërkoi ta rindërtonte qasjen e kompanisë.

Në vitin 1966, Armani njohu Sergio Galeotti, një arkitekt të ri që braktisi karrierën e tij për të punuar me partnerin e tij të dashur. Galeotti shiti Volkswagen-in e tij për të siguruar kapitalin fillestar.

Ata filluan nga e vogla, zyra e tyre ishte aq e errët sa Armani hoqi kapakët e llampave për të parë pëlhurat. Por puna e tyre ishte një revolucion në modë.

Në mënyrë të përgjithshme, Armani e zbuti modën për burra dhe e forcoi atë për gratë.

Ndërsa roli i grave në shoqëri po ndryshonte, Armani pa një mundësi.

“E kuptova qĂ« ato kishin nevojĂ« pĂ«r njĂ« mĂ«nyrĂ« veshjeje tĂ« barabartĂ« me atĂ« tĂ« burrave,” tha ai. “Diçka qĂ« t’u jepte dinjitet nĂ« jetĂ«n profesionale.”

Me kostumet e tij elegante të punës, grave iu ofrua një alternativë ndaj fustaneve të ngurta që kishin veshur nënat e tyre në punë. Ato përçonin feminitet, por ishin një deklaratë e fuqishme barazie.

NĂ« vitin 1978, kompania firmosi njĂ« marrĂ«veshje me prodhuesin GFT, duke mundĂ«suar prodhimin nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« tĂ« veshjeve luksoze “ready-to-wear”.

Njëkohësisht, Armani bëri një goditje të madhe në marketing, ai fitoi kontratën për të veshur Richard Gere në filmin American Gigolo (1980), ku aktori shfaqet thuajse gjithmonë i veshur me Armani. Ky sukses e ktheu Armanin në një emër të njohur në mbarë botën.

Ai më pas vishte yjet në tapetin e kuq të Oscar-it dhe dizajnoi kostume për shumë filma e seriale televizive: veçanërisht The Untouchables dhe Miami Vice.

Brenda një dekade, ai u bë stilisti evropian më i shitur në SHBA, duke e kthyer Milanon në një forcë të rëndësishme tregtare e krijuese në modën botërore.

Ai nisi linjat Armani Jeans dhe Emporio Armani, ndĂ«rsa marrĂ«veshja me L’Oreal solli parfume nĂ«n markĂ«n e tij.

U shtuan gjithashtu syzet, veshjet sportive, kozmetika dhe aksesorĂ«t, njĂ« “stil jetese” i tĂ«rĂ« nĂ«n njĂ« markĂ«. Revista GQ e quajti “pamja totale” (total look).

Në vitin 1985, Sergio Galeotti vdiq nga një sëmundje e lidhur me Aids, në moshën 40-vjeçare.

I tërhequr dhe privat, Armani mendoi të tërhiqej, por vendosi të vazhdonte në nder të partnerit të tij.

Ai deklaroi: “Ai mĂ« ndihmoi tĂ« besoja nĂ« punĂ«n time, nĂ« energjinĂ« time.”

NĂ« njĂ« intervistĂ« tĂ« rrallĂ« nĂ« vitin 2001, kur u pyet pĂ«r dĂ«shtimin mĂ« tĂ« madh nĂ« karrierĂ«, ai u pĂ«rgjigj: “QĂ« s’munda tĂ« ndaloja vdekjen e partnerit tim.”

Pa familje për ta shpërqendruar, ai ia kushtoi jetën zgjerimit të perandorisë së tij.

Ndërsa kompani të mëdha blinin marka të tjera, Armani refuzoi investimet e jashtme. Ai mbajti kontrollin e plotë mbi financat dhe kreativitetin e kompanisë, duke u bërë miliarder shumëfish.

Në vitin 2000, Muzeu Guggenheim në Nju Jork organizoi një ekspozitë për veprën e tij, një njohje e ndikimit të fuqishëm të Armanit në ndryshimin shoqëror të shekullit të kaluar.

Ai ndaloi përdorimin e modeleve me indeks të ulët të masës trupore, pasi një prej tyre, Ana Carolina Reston, vdiq nga anoreksia.

Ai projektuan edhe hotele, siç ishte ai në Burj Khalifa në Dubai (2010), ku vetë dizajnoi interierin

Ai projektoi kostume për ekipin e Chelsea-t dhe kombëtaren angleze, si dhe uniformat e ekipit olimpik italian në 2012.

NĂ« 2014, pati njĂ« pĂ«rplasje publike me Anna Wintour (redaktore e Vogue US) kur ajo mungoi nĂ« shfaqjen e tij, thuhet se kishte thĂ«nĂ«: “Epoka e Armanit ka mbaruar”.

Por në qershor 2024, vetëm një muaj para 90-vjetorit të tij, ai ishte ende në skenën e Javës së Modës në Paris.

NĂ« mars 2025, ai tha se shfaqja e tij nĂ« Milano synonte tĂ« “hidhte vaj mbi ujĂ«rat e trazuara tĂ« politikĂ«s globale”.

I pĂ«rshkruar si “famĂ«keq pĂ«r disiplinĂ«n e tij” nga revista New York, ai ishte i pĂ«rkushtuar ndaj vetĂ«kontrollit dhe thjeshtĂ«sisĂ«.

Çdo mĂ«ngjes, ai notonte nĂ« njĂ« pishinĂ« 50 metra tĂ« gjatĂ«, por vetĂ«m njĂ« metĂ«r tĂ« gjerĂ«, sa pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« xhiro.

Për shumëkënd, kjo pishinë përfaqësonte qasjen e tij ndaj jetës dhe punës: minimaliste, precize dhe e ndërtuar për një qëllim.

Gjatë gjithë karrierës së tij, stilet e Armanit qëndruan në hap me shoqërinë në ndryshim.

Kuptimi i tij i hollë i drejtimit shoqëror buronte nga përvoja e tij në dyshemenë e një dyqani në Milano, aty ku klientët ishin ata që kishin rëndësi.

Për 65 vite, Armani ia kushtoi vetes këtij misioni dhe grumbulloi një pasuri që sipas Forbes arrinte në 13 miliardë dollarë.

“Nuk jam kurrĂ« i kĂ«naqur,” i tha njĂ« herĂ« njĂ« gazetari.

“NĂ« fakt, si dikush qĂ« Ă«shtĂ« gjithmonĂ« i pakĂ«naqur dhe obsesiv nĂ« kĂ«rkimin e pĂ«rsosmĂ«risĂ«, nuk ndalem derisa tĂ« arrij rezultatin qĂ« dua.”/BBC/KultPlus.com

Ekspozitorë, kënd suveniresh dhe instalacione artistike në Teatrin e Kukullave, Gonxhja: Mbi 120 shfaqje gjatë këtij viti

✇KultPlus
By: Kult Plus
3 September 2025 at 21:38

Ka nisur puna për pasurimin e Teatrit të Kukullave me ekspozitorë, kënd suveniresh dhe instalacione artistike. Lajmi është bërë me dije nga Ministri i Kulturës, Blendi Gonxhja i cili thotë se fëmijët tashmë do të kenë mundësi që të shijojnë edhe arkivin e shfaqjeve të kukullave ndër vite.

Gonxhja sqaron se pas përurimit të godinës së restauruar, vetëm gjatë këtij viti janë dhënë mbi 120 shfaqje me mbi 17.500 spektatorë.

NjĂ« pjesĂ« e godinĂ«s do t’i kushtohet historisĂ« sĂ« saj si Parlamenti i ParĂ« Shqiptar.

“SĂ« shpejti njĂ« hapĂ«sirĂ« e kĂ«ndshme muzeale i shtohet kryeqytetit! NjĂ« pjesĂ« e veçantĂ« e godinĂ«s do t’i kushtohet historisĂ« sĂ« saj si Parlamenti i ParĂ« Shqiptar, aty ku u hodhĂ«n hapat e parĂ« tĂ« jetĂ«s parlamentare nĂ« vend. Dokumentet, fotografitĂ« dhe objektet e ekspozuara do ta bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« hapĂ«sirĂ« njĂ« pikĂ« referimi pĂ«r vizitorĂ« vendas dhe turistĂ« tĂ« huaj, tĂ« cilĂ«t kanĂ« shfaqur interes gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« madh pĂ«r kĂ«tĂ« aspekt tĂ« historisĂ«â€, shkruan Gonxhja nĂ« rrjetin social Facebook.

Piktorja që e kapi Amerikën

✇KultPlus
By: Kult Plus
2 September 2025 at 12:30

E njohur pĂ«r afĂ«rsitĂ« e saj me lulet, janĂ« pikĂ«risht peizazhet e SHBA-sĂ« nĂ« pikturat e Georgia O’Keeffe qĂ« tregojnĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ«.

TĂ« shikosh njĂ« pikturĂ« tĂ« Georgia O’Keeffe Ă«shtĂ« si tĂ« shikosh AmerikĂ«n. GjatĂ« gjithĂ« karrierĂ«s sĂ« saj – nga ekspozita e parĂ« nĂ« vitin 1916 deri nĂ« fund tĂ« viteve ’70, kjo artiste e palĂ«kundur u pĂ«rqendrua te kuptimi i tĂ« pikturuarit tĂ« vendit tĂ« saj. Ajo u magjeps nga fushat e gjera, shkĂ«mbinjtĂ« e zhveshur dhe qielli i thellĂ« blu i New Mexico-s, qĂ« u bĂ« shtĂ«pia e saj e dashur.

Ekspozita e saj e parĂ« u mbajt nĂ« galerinĂ« 291 nĂ« New York, njĂ«qind vjet mĂ« parĂ« kĂ«tĂ« maj, njĂ« pĂ«rvjetor qĂ« po kremtohet me njĂ« retrospektivĂ« madhore nĂ« Tate Modern nĂ« LondĂ«r, nga 6 korriku. Alfred Stieglitz, galeristi dhe fotografi, pa vizatimet me qymyr tĂ« saj nĂ« vitin 1916, dhe, i impresionuar, i pĂ«rfshiu nĂ« njĂ« ekspozitĂ« grupore pa kĂ«rkuar lejen e saj. Ajo i shkroi pĂ«r ta hequr veprĂ«n, por ai refuzoi; kĂ«shtu nisi njĂ« korrespondencĂ« e gjallĂ« dhe flirtuese. Deri nĂ« vitin 1918, ai e tĂ«rhoqi O’Keeffe nga njĂ« punĂ« si mĂ«suese nĂ« Teksas, duke i ofruar njĂ« apartament nĂ« New York me shpenzimet e tij. Brenda njĂ« muaji, ai la gruan dhe u shpĂ«rngul me tĂ«. Pasoi njĂ« periudhĂ« krijuese pĂ«r tĂ« dy: ajo pikturonte qytetin dhe vendbanimin e tyre veror nĂ« Lake George, ndĂ«rsa ai realizoi qindra fotografi tĂ« saj, gruas qĂ« do tĂ« bĂ«hej bashkĂ«shortja e tij nĂ« vitin 1924. Por vetĂ«m pasi marrĂ«dhĂ«nia e tyre nisi tĂ« lĂ«kundej dhe O’Keeffe shkoi nĂ« PerĂ«ndim, ajo e gjeti vĂ«rtet vizionin e saj tĂ« veçantĂ« pĂ«r peizazhin amerikan.

SĂ« fundmi, autorja vizitoi New Mexico-n pĂ«r tĂ« eksploruar atĂ« qĂ« sot njihet si “vendi i O’Keeffe”, zona pĂ«rreth Santa Fe-sĂ«, ku ndodhet Muzeu Georgia O’Keeffe. Drita e pastĂ«r falĂ« klimĂ«s sĂ« thatĂ« dhe lartĂ«sisĂ« mbi nivelin e detit sjell ngjyra mahnitĂ«se: okĂ«r i zbehtĂ«, e kuqe si specat djegĂ«s, gri e artĂ« si barĂ«rat e shkrumbuara nga dielli, pĂ«rkundĂ«r qiellit blu tĂ« thellĂ« qĂ« tĂ« josh pa kthim. Çdo hije duket e prerĂ« me lazer. Ajri gumĂ«zhin nga energjia statike.

O’Keeffe e vizitoi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« New Mexico-n nĂ« vitin 1929, pĂ«r t’i ikur Stieglitz-it, i cili ishte nĂ« njĂ« lidhje me trashĂ«gimtaren Dorothy Norman. Peizazhi dhe kultura indigjene Pueblo e frymĂ«zuan atĂ« emocionalisht dhe krijueshĂ«m. Ajo nisi tĂ« kalonte verat e saj atje, e vetme, duke pikturuar nĂ« natyrĂ«. NĂ« vitin 1940 bleu shtĂ«pinĂ« Ghost Ranch, dhe nĂ« 1945 njĂ« tjetĂ«r nĂ« fshatin AbiquiĂș, rreth 80 kilometra nĂ« veri tĂ« Santa Fe-sĂ«. Stieglitz nuk e vizitoi kurrĂ«: New Mexico mbeti vetĂ«m e saj.

NĂ« vitet ’20, e rrethuar nga artistĂ«t meshkuj tĂ« rrethit tĂ« Stieglitz-it nĂ« New York, O’Keeffe ankohej se SHBA-ja mbetej pas EvropĂ«s sepse artistĂ«t amerikanĂ« nuk e pĂ«rqafonin vendin e tyre. “UnĂ« isha e entuziazmuar pĂ«r vendin tonĂ«,” tha ajo, “por ata do tĂ« kishin qenĂ« nĂ« EvropĂ« po tĂ« kishin mundĂ«si. Nuk donin as tĂ« jetonin nĂ« New York, si do tĂ« ndodhte kjo GjĂ«ja e Madhe Amerikane?”

E rritur nĂ« njĂ« fermĂ« nĂ« Wisconsin, lidhja e saj me tokĂ«n ishte e thellĂ«. Por ishte nĂ« jugperĂ«ndim, nĂ« New Mexico, ku ajo e gjeti “Shprehjen e Madhe Amerikane”. Ashtu si pikturat e saj tĂ« famshme me lule tĂ« mĂ«dha e afĂ«rta, edhe peizazhet e saj lĂ«vizin mes figuratives dhe abstraktes. Ajo fokuson njĂ« pamje si fotograf, thjeshton linjat, thekson ngjyrat derisa tĂ« shkaktojnĂ« reagime emocionale.

Tate pĂ«rpiqet tĂ« dalĂ« nga klisheja qĂ« e kufizon O’Keeffe vetĂ«m te “artistja qĂ« pikturoi lule qĂ« duken si vaginĂ«â€, njĂ« lexim freudian qĂ« e nisi Stieglitz dhe qĂ« u pĂ«rqafua nga kritiket feministe tĂ« viteve ’70. Por O’Keeffe e mohoi vazhdimisht kĂ«tĂ« interpretim.

Gjithsesi, pikturat e saj tĂ« afĂ«rta me lule mbeten tĂ« dashura nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n, Jimson Weed u shit nĂ« 2014 pĂ«r 44.4 milionĂ« dollarĂ«, çmimi mĂ« i lartĂ« ndonjĂ«herĂ« pĂ«r njĂ« vepĂ«r tĂ« njĂ« artisteje. Por kritika e ka nĂ«nvlerĂ«suar shpesh, duke e quajtur “shumĂ« e lehtĂ« pĂ«r t’u pĂ«lqyer”. MegjithatĂ«, teknika e saj, me penelata tĂ« gjata, tĂ« lĂ«muara dhe tĂ« vazhdueshme, Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht e vĂ«shtirĂ«. “ËshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« kuptosh sa punĂ« dhe mendim qĂ«ndron pas veprave tĂ« saj, sepse nuk Ă«shtĂ« e dukshme nĂ« sipĂ«rfaqe,” thotĂ« Cody Hartley nga Muzeu O’Keeffe.

Megjithëse britanikët mendojnë se e njohin veprën e saj, në Mbretërinë e Bashkuar nuk ka asnjë vepër të saj në koleksione publike, dhe ekspozita e fundit madhore ishte në vitin 1993. Kjo ekspozitë e re sjell mbi 100 vepra në Londër.

ShumĂ« prej tyre kanĂ« si subjekt New Mexico-n. Pas vdekjes sĂ« Stieglitz-it nĂ« vitin 1946, O’Keeffe u vendos atje pĂ«rgjithmonĂ« nĂ« 1949. Ajo pikturoi arkitekturĂ«n indigjene Adobe, ndĂ«rtesa tĂ« ulĂ«ta me mure tĂ« lakuara prej balte dhe kashte, me dritare tĂ« mĂ«dha xhami qĂ« ajo shtoi vetĂ« nĂ« shtĂ«pinĂ« e saj minimaliste nĂ« AbiquiĂș.

NĂ« kĂ«tĂ« shtĂ«pi, tani e hapur pĂ«r publikun, autorja takon Agapita Lopez, vajzĂ«n vendase qĂ« u bĂ« shoqĂ«ruesja dhe sekretarja e O’Keeffe nga viti 1974 deri nĂ« vdekjen e saj nĂ« 1986. “Kur erdhi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« kĂ«tu, njerĂ«zit nuk e kuptonin, njĂ« grua e vetme qĂ« vishej gjithmonĂ« me tĂ« zeza,” thotĂ« Lopez. “Por u morĂ«m vesh mirĂ«, tĂ« dyja ishim shumĂ« tĂ« qeta.”

Nga dhoma e saj e gjumit shihej The White Place, njĂ« luginĂ« me shkĂ«mbinj tĂ« bardhĂ« tĂ« pazakontĂ« qĂ« O’Keeffe i pikturoi disa herĂ«. Ajo gjithashtu e ktheu makinĂ«n e saj nĂ« studio lĂ«vizĂ«se, pĂ«r tĂ« pikturuar direkt nĂ« natyrĂ«. Abstraksioni i saj Ă«shtĂ«, sipas Caroline Kastner nga muzeu, njĂ« “reduktion i pĂ«rbĂ«rjes dhe ngjyrĂ«s, duke refuzuar perspektivĂ«n”.

15 milje mĂ« nĂ« veri ndodhet shtĂ«pia tjetĂ«r e saj, Ghost Ranch, jo e hapur pĂ«r publikun, por mund tĂ« vizitohen pamjet qĂ« ajo pikturoi. Ajo i quajti disa piktura “My Front Yard” dhe “My Back Yard”, duke ironizuar pĂ«rmasat gjigante tĂ« peizazhit. “Oborri i saj i pĂ«rparmĂ«â€ pĂ«rfshinte tokĂ« tĂ« thatĂ«, pemĂ« tĂ« ulĂ«ta, kodra tĂ« kuqe dhe malin Pedernal, i cili do tĂ« bĂ«hej simbol i saj.

Ky mal u bĂ« obsesioni i saj. Ajo e pikturoi pafund, madje duke e parĂ« pĂ«rmes skeleteve tĂ« kafkave. NĂ« fund, kĂ«rkoi qĂ« hiri i saj tĂ« shpĂ«rndahej atje. “Zoti mĂ« tha qĂ« nĂ«se e pikturoja mjaftueshĂ«m, do tĂ« bĂ«hej i imi.”

NĂ« pikturat e saj, Georgia O’Keeffe nuk tregoi vetĂ«m natyrĂ«n amerikane, ajo e ndjeu, e jetoi dhe e bĂ«ri tĂ« pĂ«rjetshme./BBC/KultPlus.com

Muzeu Van Gogh paralajmëron se do të mbyllet nëse shteti nuk e financon

✇KultPlus
By: Kult Plus
1 September 2025 at 20:50

Muzeu Van Gogh në Amsterdam, shtëpia e koleksionit më të madh në botë të veprave të Vincet van Gogh, ka lëshuar një paralajmërim të jashtëzakonshëm: pa fonde të reja qeveritare, mund të detyrohet të mbyllë dyert e tij.

Muzeu thotë se një mungesë në mbështetjen shtetërore kërcënon një plan rinovimi prej 104 milionë eurosh dhe bashkë me të sigurinë e pikturave, dhe të ardhmen e një prej monumenteve kulturore më të vizituara të Holandës.

“NĂ«se kjo situatĂ« vazhdon, do tĂ« jetĂ« e rrezikshme pĂ«r artin dhe pĂ«r vizitorĂ«t tanĂ«. Kjo Ă«shtĂ« gjĂ«ja e fundit qĂ« duam – por nĂ«se vjen deri kĂ«tu, do tĂ« na duhet ta mbyllim ndĂ«rtesĂ«n.”- Ă«shtĂ« shprehur nĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r mediat drejtoresha e muzeut.

Në vitet e fundit, muzeu ka vazhduar të tërheqë audienca të mëdha, ku janë raportuar afërsisht 1.8 milion vizitorë në vitin 2024 duke e bërë atë muzeun e dytë më të vizituar të Amsterdamit.

Por drejtimi i një muzeu të suksesshëm ka një kosto për mirëmbajtjen e tij.

Prandaj, Muzeu Van Gogh ka hartuar “Masterplanin 2028” njĂ« program trevjeçar me mirĂ«mbajtje thelbĂ«sore, zĂ«vendĂ«sim teknik dhe punime qĂ«ndrueshmĂ«rie, me njĂ« buxhet prej 104 milionĂ« eurosh.

Muzeu thotë se mund të mbulojë pjesë të projektit nga rezervat, por argumenton se ka nevojë për një kontribut vjetor të garantuar shtetëror prej rreth 11 milionë eurosh për të financuar punimet dhe për të ndërtuar një rezervë mirëmbajtjeje afatgjatë.

Fondacioni Vincent van Gogh, i cili zotëron ligjërisht koleksionin, e ka mbështetur linjën e muzeut, duke vënë në dukje se kontrata origjinale e vitit 1962 i vendos shtetit një detyrim për të siguruar dhe mirëmbajtur strehim të përshtatshëm për veprat./KultPlus.com

‘Piranjat’ e Banksyt drejt ekspozimit nĂ« Muzeun e LondrĂ«s

✇KultPlus
By: Kult Plus
30 August 2025 at 10:30

Vepra artistike “Piranjat” e Banksyt Ă«shtĂ« zhvendosur nĂ« njĂ« magazinĂ«, pĂ«rpara ekspozimit tĂ« saj nĂ« vendndodhjen e re tĂ« Muzeut tĂ« LondrĂ«s.

Vepra artistike, e cila tregon peshq të pikturuar me spray në një vendqëndrim roje policie, bëri bujë verën e kaluar kur u shfaq si pjesë e koleksionit me temë kafshësh të artistit të rrugës në kryeqytetin britanik, i cili përfundoi me një gorillë që shfaqej duke ngritur një qepen në hyrje të Kopshtit Zoologjik të Londrës.

Vepra “Piranjat” tani Ă«shtĂ« nĂ«n kujdesin e Muzeut tĂ« LondrĂ«s dhe do tĂ« mbahet nĂ« njĂ« magazinĂ« tĂ« sigurt pĂ«rpara se tĂ« bĂ«het e arritshme pĂ«r publikun si pjesĂ« e njĂ« ekspozite tĂ« pĂ«rhershme nĂ« vendndodhjen e muzeut nĂ« Smithfield, e cila do tĂ« hapet nĂ« vitin 2026.

Para se tĂ« pikturohej pĂ«r t’i ngjarĂ« njĂ« akuariumi, vendqĂ«ndrimi i rojes kishte qĂ«ndruar nĂ« Ludgate Hill tĂ« LondrĂ«s qĂ« nga vitet 1990.

Pas konfirmimit nga artisti i vetmuar se ai ishte autori, kutia u zhvendos përkohësisht nga Londra në Guildhall Yard, ku mijëra vizitorë e panë atë nga pas barrierave të sigurisë.

Më vonë u zhvendos në South Ambulatory të Guildhall.

Koleksioni i kafshĂ«ve tĂ« LondrĂ«s i Banksyt pĂ«rbĂ«het nga nĂ«ntĂ« vepra, duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« rinoceront qĂ« dukej se hipte mbi njĂ« ”Nissan Micra” argjendi, dy silueta elefantĂ«sh me feçkat e tyre tĂ« shtrira drejt njĂ«ri-tjetrit dhe tre majmunĂ« qĂ« dukeshin sikur po lĂ«kundeshin nĂ« njĂ« urĂ«.

Disa nga veprat, të cilat përfshinin edhe një ujk që ulërinte në një antenë satelitore, u hoqën, u mbuluan ose u vandalizuan, pasi u pikturuan në të gjithë qytetin nga 5 gushti deri më 13 gusht.

Kjo vepër nga një prej artistëve më ikonikë të botës, tani u përket londinezëve dhe do të vazhdojë të bëjë bujë kur të shfaqet vitin e ardhshëm në shtëpinë e re të Muzeut në Smithfield./atsh/KultPlus.com

Misteri i kryeveprës fetare të Millet

✇KultPlus
By: Kult Plus
29 August 2025 at 11:55

Piktura e shumĂ«diskutuar e Jean-François Millet, “Angelusi” (1859), Ă«shtĂ« nĂ« qendĂ«r tĂ« njĂ« ekspozite mahnitĂ«se nĂ« National Gallery. Por çfarĂ« besonte nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« ai?

Rasti i pikturĂ«s “Angelusi” nga Jean-François Millet Ă«shtĂ« njĂ« nga mĂ« tĂ« çuditshmit nĂ« botĂ«n e artit. Kjo pamje modeste e dy fshatarĂ«ve qĂ« thirren nĂ« lutje nga njĂ« kambanĂ« kishe nĂ« largĂ«si nuk duket se justifikon as kritikat e ashpra qĂ« ka marrĂ«, e as hiperbolĂ«n e pazakontĂ« qĂ« e ka ndjekur ndĂ«r vite. Piktura Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« objekt i etjes sĂ« koleksionistĂ«ve, ka thyer rekorde ankandi dhe Ă«shtĂ« pĂ«rdorur pĂ«r tĂ« reklamuar gjithçka, nga cigaret e lira te djathi camembert. Ajo Ă«shtĂ« konsideruar si pĂ«rfaqĂ«suese e “la France profonde”, FrancĂ«s sĂ« thellĂ« dhe autentike.

Vepra ka ndërruar duar nëntë herë para se të përfundonte në SHBA në vitin 1889, për një shumë marramendëse, duke e shtyrë një pronar dyqani francez që ta rikthente në atdhe për një çmim edhe më të lartë. Ai më pas ia dhuroi shtetit, dhe kjo histori e ekzagjeruar lidhet padyshim edhe me zellin patriotik të kohës.

GjatĂ« jetĂ«s sĂ« Millet (1814–1875), Revolucioni Industrial po zbrazte vazhdimisht fshatrat e FrancĂ«s ndĂ«rsa popullsia shpĂ«rngulet drejt qyteteve. Imazhet e tij tĂ« punĂ«torĂ«ve ruralĂ« shqetĂ«suan borgjezinĂ« parisiene, me kritikĂ«t konservatorĂ« qĂ« e akuzonin si agjitator socialist; ndĂ«rkohĂ«, ai u kritikua edhe nga e majta, veçanĂ«risht pĂ«r atĂ« qĂ« u perceptua si katolicizĂ«m i thellĂ«. ÇfarĂ« besonte nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« Millet? Pse figurat e tij janĂ« pa fytyra? Ishte ai njĂ« republikan i sinqertĂ«? Arti i tij u trajtua shpesh si propagandĂ«.

Ekspozita nĂ« National Gallery nĂ« LondĂ«r fokusohet te kjo vepĂ«r ikonike, e cila Ă«shtĂ« huazuar nga Franca pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« pas gati 50 vitesh. Sa e vogĂ«l Ă«shtĂ«, dhe sa e fuqishme. Dy figurat janĂ« krejtĂ«sisht tĂ« palĂ«vizshme, me kokat pĂ«rkulur nĂ« lutje, tĂ« rrethuar nga drita e artĂ« e mbrĂ«mjes. Hijet shtrihen mbi fushat qĂ« zgjaten pafund. Patate tĂ« sapo gĂ«rmuara gjenden pĂ«rreth kĂ«mbĂ«ve tĂ« tyre tĂ« baltosura, dhe njĂ« kambanore blu ngrihet nĂ« horizont, nĂ«n re rozĂ« tĂ« larta. Pamja Ă«shtĂ« e tillĂ« qĂ« “dĂ«gjon” edhe zĂ«rin e kambanave, Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« shqisore.

Duke qĂ«ndruar para kĂ«saj kryevepre, ndjen se koha ndalet. Ka njĂ« ngadalĂ«si meditative. Çifti duket i butĂ«, me forma tĂ« plota tĂ« zbutura nga muzgu. FlokĂ«t e burrit ruajnĂ« formĂ«n e kapelĂ«s qĂ« mban nĂ« duar; pĂ«rparĂ«sja e gruas kap dritĂ«n teksa ajo lutet. Millet kujtonte se gjyshja e tij, “kur dĂ«gjonte kambanat e kishĂ«s ndĂ«rsa punonim nĂ« ara, na bĂ«nte tĂ« ndalonim dhe tĂ« thoshim lutjen e Angelusit pĂ«r tĂ« vdekurit e varfĂ«r”. Piktura Ă«shtĂ« si njĂ« kujtim, por rrezatimi i saj Ă«shtĂ« krejtĂ«sisht i gjallĂ«: muzgu i vjeshtĂ«s nĂ« Barbizon. Kambanorja i pĂ«rket kishĂ«s nĂ« Chailly-en-BiĂšre, nĂ« juglindje tĂ« Parisit, ku Millet do tĂ« varrosej mĂ« vonĂ«.

Kjo pikturë të mbetet në mendje si një këngë apo një lutje. Ky është përjetimi që ndjen kur e sheh me sy. Por qëllimet e Millet vazhdojnë të diskutohen. Disa kritikë sugjerojnë se fakti që piktura u porosit nga një patron amerikan (që në fund nuk e mori kurrë) mund të relativizojë përmbajtjen e saj fetare. Madje edhe katalogu i National Gallery nuk është i sigurt nëse Millet i dinte fjalët e lutjes Angelus përmendësh, megjithëse ai u rrit në fushat e Normandisë, ku kambanat e kishave kumbonin tre herë në ditë për këtë lutje. Edhe sot katolikët në qytete mund ta recitojnë atë, nuk ka arsye të injorohet titulli që vetë autori i dha veprës.

Por si e krijoi ai kĂ«tĂ« kompozim? Ishte nga kujtesa, nga pĂ«rvoja, nga fantazia sentimentale? Edhe kjo Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dyshim ndĂ«r vite, ndoshta sepse prek çështjen e politikĂ«s sĂ« tij. Deklarata e tij e ndjeshme “Je suis paysan paysan” (“Jam fshatar fshatarĂ«sh”) Ă«shtĂ« sfiduar nga studiues qĂ« theksojnĂ« praninĂ« e objekteve tĂ« sofistikuara nĂ« studion e tij, kopje tĂ« Donatellos, gravura flamande, si pĂ«r tĂ« thĂ«nĂ« se ai nuk ishte vĂ«rtet “i fshatit”.

Por vizatimet e shumta dhe të bukura në këtë ekspozitë bartin një ndjenjë të brendshme të punës dhe mundit. Edhe nëse nuk mbijetojnë të dhëna të shkruara që japin emra apo data, ti e ndjen që Millet e ka jetuar këtë përvojë.

ËshtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« çash dru: krahu i njĂ« burri ngritet i lodhur pĂ«r tĂ« sjellĂ« mjetin prerĂ«s me njĂ« krismĂ« qĂ« duket se nuk do tĂ« jetĂ« e fundit. NjĂ« mbjellĂ«s, me kokĂ«n ulur, ecĂ«n i rraskapitur nĂ« njĂ« arĂ« tĂ« errĂ«t, duke shpĂ«rndarĂ« farĂ«n pas tij si njĂ« i fjetur. NĂ« njĂ« pikturĂ« tĂ« fuqishme tĂ« njĂ« trungu tĂ« rrĂ«zuar, dy burra punojnĂ« me njĂ« sharrĂ«, njĂ«ri me pantallona blu aq tĂ« holla sa i shfaqen muskujt. KĂ«mba i Ă«shtĂ« mbĂ«shtetur dhimbshĂ«m mbi trung pĂ«r t’u mbajtur.

Ka gjurmë të Rembrandt-it, veçanërisht te drita që del nga shporta e shoshitës në errësirë, ndikim të Bruegel në skenat e korrjes, dhe formësim të ngjashëm me Daumier, ndonëse pa empatinë e tij radikale. Ajo që paraqet Millet është thjesht ajo që është aty, jeta rurale në Francë, përmes kompozimeve me një përkujdesje të jashtëzakonshme.

NĂ« njĂ« version tĂ« mĂ«hershĂ«m tĂ« “The Sower” (MbjellĂ«si), huazuar nga Muzeu KombĂ«tar i Uellsit, njĂ« lopĂ« kullot nĂ« dritĂ«n e prapme nĂ« njĂ« kodĂ«r mbi siluetĂ«n e zbehtĂ« tĂ« njĂ« burri qĂ« mbjell nĂ« terr. NĂ«se kĂ«rkon politikĂ«, shiko peizazhin.

Fushat e Millet janĂ« me ferra, gurĂ« dhe tĂ« ashpra. PunĂ«torĂ«t mezi nxjerrin bukĂ«n e gojĂ«s. NĂ« “Angelusin”, nĂ« sfond mund tĂ« duken disa kupa bari si te Monet, por dy personazhet janĂ« tĂ« kufizuar nĂ« kashtĂ«n e thatĂ« pĂ«rpara, si tre gratĂ« qĂ« mbledhin mbeturinat nĂ« The Gleaners.

Nuk është çudi që Van Gogh e adhuronte Millet-in. Ai e ndjente këmbën në tokë, dorën mbi kazmë, poezinë që zbuloi në këto skena. Dhe nëse Millet mund të duket herë si subversiv, herë konservator, herë fetar, kjo ndodh ndoshta sepse arti i tij mbetet i hapur për të gjitha interpretimet, në atë që ai tregon me aq qartësi, dhe që nuk është as më shumë, as më pak se lodhja, përpjekja dhe barra e jetës në tokë, e kësaj pune të vështirë fshatare./theobserver/KultPlus.com

Muzeu ‘Van Gogh’ nĂ« HolandĂ« rrezikon tĂ« mbyllet

✇KultPlus
By: Kult Plus
28 August 2025 at 17:46

Muzeu Van Gogh në Amsterdam paralajmëroi të mërkurën se përballet me mbyllje nëse nuk merr fonde shtetërore, duke thënë se një rinovim prej 104 milionë eurosh ishte jetik për të mbrojtur kryeveprat e tij.

Muzeu i cili mban koleksionin më të madh në botë të veprave të artistit tha se projekti nuk mund të vazhdonte nëse shteti holandez nuk do të respektonte një marrëveshje të vitit 1962 me nipin e Vincent van Gogh duke siguruar fondet e nevojshme.

Ministria holandeze e kulturës e hodhi poshtë paralajmërimin, duke thënë se muzeu tashmë kishte marrë një subvencion sipas Aktit të Trashëgimisë Holandez që ishte i mjaftueshëm për të mbuluar mirëmbajtjen.

Muzeu strehon më shumë se 200 piktura të artistit të torturuar holandez, 500 vizatime të tij dhe pothuajse të gjitha letrat e tij.

Vincent van Gogh, i cili vdiq në vitin 1890 në moshën 37 vjeç, krijoi më shumë se 800 piktura dhe konsiderohet si një nga figurat më me ndikim në artin perëndimor.

Muzeu Van Gogh është një nga institucionet kulturore më të njohura të Holandës.

Vizatimi më i vjetër në botë, shkencëtarët zbulojnë pikturën 51.200 vjeçare

✇KultPlus
By: Kult Plus
28 August 2025 at 15:00

Shembulli më i vjetër i artit figurativ të shpellave është zbuluar në ishullin indonezian Sulawesi nga shkencëtarë australianë dhe indonezianë.

Piktura e një derri të egër dhe tre figurave të ngjashme me njeriun është të paktën 51.200 vjet e vjetër, më shumë se 5.000 vjet më e vjetër se arti i mëparshëm më i vjetër i shpellës.

Sipas ekspertëve, zbulimi tregon se njerëzit asokohe kishin aftësinë për të menduar në terma abstrakte.

Këto piktura përfaqësojnë një evolucion në proceset e mendimit në specien tonë që i dhanë fill artit dhe shkencës.

Prof Adam Brumm nga Universiteti Griffith tha se zbulimet më të fundit të artit të shpellave indoneziane hedhin dritë të re mbi rolin e rëndësishëm të tregimit në historinë e artit.

“Vlen tĂ« pĂ«rmendet se arti mĂ« i vjetĂ«r i shpellave qĂ« kemi gjetur deri mĂ« tani në Sulawesi pĂ«rbĂ«het nga skena tĂ« dallueshme: domethĂ«nĂ«, piktura qĂ« pĂ«rshkruajnĂ« njerĂ«zit dhe kafshĂ«t duke ndĂ«rvepruar nĂ« atĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ne mund tĂ« nxjerrim pĂ«rfundimin se artisti synon tĂ« komunikojĂ« njĂ« rrĂ«fim tĂ« njĂ« lloji-njĂ« histori”, tha ai./euronews.al/KultPlus.com

Mario IrarrĂĄzabal – Skulptori kilian i dorĂ«ve gjigante qĂ« ka mahnitur botĂ«n

✇KultPlus
By: Kult Plus
27 August 2025 at 17:30

Mario Irarråzabal (lindur në vitin 1940) është një nga skulptorët më të njohur të kohës moderne, i njohur për veprat e tij të fuqishme prej bronzi dhe skulpturat gjigante të dorës, të cilat ndodhen në hapësira publike në mbarë botën.

I trajnuar nĂ« Shtetet e Bashkuara, Itali dhe Gjermani, IrarrĂĄzabal ka zhvilluar njĂ« stil shprehĂ«s qĂ« ndĂ«rthur filozofinĂ«, teologjinĂ« dhe formĂ«n artistike, duke u bazuar thellĂ«sisht nĂ« pĂ«rvojĂ«n njerĂ«zore. Çdo skulpturĂ« e tij pĂ«rçon emocione tĂ« forta dhe shpesh pĂ«rfaqĂ«son mesazhe universale si mbrojtja, shpresa dhe solidariteti.

NjĂ« nga veprat mĂ« tĂ« famshme tĂ« tij Ă«shtĂ« “La Mano” nĂ« Punta del Este, Uruguai, njĂ« dorĂ« gjigante qĂ« del nga rĂ«ra e plazhit dhe Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« simbol i qytetit dhe njĂ« atraksion turistik ndĂ«rkombĂ«tar. Skulptura Ă«shtĂ« njĂ« shembull i qartĂ« i fuqisĂ« sĂ« artit publik pĂ«r tĂ« krijuar lidhje emocionale dhe pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« vizitorĂ«t tĂ« ndihen pjesĂ« e njĂ« hapĂ«sire mĂ« tĂ« madhe.

Irarråzabal ka realizuar gjithashtu skulptura në vende të tjera si Spanja, Italia, Chile, dhe madje edhe në Lindjen e Mesme, duke sjellë artin e tij unik dhe mesazhet njerëzore në një shkallë globale. Puna e tij është vlerësuar për ekspresivitetin dhe simbolikën e thellë, që flet për universale të jetës dhe përvojën njerëzore.

Përmes veprave të tij, Mario Irarråzabal ka arritur të krijojë një lidhje mes artit, natyrës dhe shoqërisë, duke i dhënë skulpturës një dimension emocional dhe filozofik që kap çdo shikues, pavarësisht nga vendi apo kultura./KultPlus.com

Fotografi kazak që dokumentoi Covid-in nga brenda një spitali

✇KultPlus
By: Kult Plus
27 August 2025 at 14:55

Në verën e vitit 2020, fotografi kazak Andrey Khludeyev u infektua me Covid-19. Ai kontrabandoi një aparat të vogël fotografik në spital për të dokumentuar jetën në vijën e parë të pandemisë.

Ndërsa bota reagonte ndaj përhapjes së Covid-19 në fillim të vitit 2020, vendi i madh i Azisë Qendrore, Kazakistani, dukej ende i paprekur. Edhe pse kufizohej me Kinën, burimin e pandemisë globale, asnjë rast nuk ishte konfirmuar. Më 13 mars 2020, kjo ndryshoi. Dy qytetarë kazakë që ishin kthyer nga një udhëtim në Gjermani dolën pozitiv, rastet e para në një vend me mbi 20 milionë banorë. Vetëm dy ditë më vonë, presidenti Kassym-Jomart Tokayev shpalli gjendje emergjente për një muaj, por pandemia do të shkaktonte mbi 13,000 viktima në vend, përpara se autoritetet të deklaronin se situata ishte nën kontroll.

Megjithatë, Khludeyev thotë se nuk ishte veçanërisht i shqetësuar në fillim.

“PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« dĂ«gjova pĂ«r Covid nga njĂ« shofer taksie. M’u duk si njĂ« shaka, si ‘fake news’. SĂ« shpejti, u tregova se sa gabim isha.”

Fillimisht kishte plan të dokumentonte situatën në spitale si fotograf, por u bind se nuk ishte e mundur:

“Nuk jam fotograf i akredituar, nuk ka shans,” mendoi ai. Por do tĂ« gabonte sĂ«rish.

Në verën e vitit 2020, gjatë izolimeve, Khludeyev u infektua. Simptomat ishin të ngjashme me gripin, temperaturë 38-39°C, kollë, por rezultatet e skanerëve treguan pneumoni dypalëshe me përhapje të gjerë.
Kur një mik fotograf humbi jetën papritur nga komplikimet e Covid-it, Khludeyev u alarmua dhe kërkoi ndihmë mjekësore. Një mike me përvojë mjekësore e këshilloi të shkonte urgjentisht në spital.

“MĂ« tha se nuk do tĂ« mbijetoja po tĂ« qĂ«ndroja nĂ« shtĂ«pi. KĂ«shtu qĂ« nuk pata zgjidhje tjetĂ«r.”

Ai u shtrua në një spital në Almaty, në juglindje të Kazakistanit, ku shumë nga stafi ishin vullnetarë.

“Nga njĂ«ra anĂ« ndihesha mirĂ«, isha nĂ«n pĂ«rkujdesje 24-orĂ«she, me ilaçe dhe injeksione. Por shihja njerĂ«z rreth meje qĂ« dukej se ishin mirĂ«, dhe papritur fillonin tĂ« mbyteshin
 Ishte njĂ« ndjesi e çuditshme, sikur gjithçka mund tĂ« ndryshonte pĂ«rnjĂ«herĂ«.”

Mes sendeve që mori me vete për në spital ishte dhe një aparat fotografik i vogël, model Chaika-II, një aparat gjysmë-frame nga epoka sovjetike që i lejonte të dyfishonte numrin e fotografive në një film.

“Pa ditur nĂ«se do tĂ« mbijetoja apo jo, nuk doja tĂ« humbja kĂ«tĂ« mundĂ«si. Mund tĂ« ishte seria ime e fundit fotografike.”

Ai përdori një film me 36 poza bardhë e zi, dhe fotografonte gjithçka, përfshirë me telefonin e tij. Fillimisht, mjekët dhe pacientët ishin skeptikë, por pasi u tregoi portretet që kishte bërë, reagimi i tyre ndryshoi.

“NjĂ« ditĂ« njĂ« mjek mĂ« tha: ‘ZotĂ«ri, tani ka njĂ« radhĂ« me gjashtĂ« mjekĂ« nĂ« korridor qĂ« duan tĂ« fotografohen. Doni tĂ« ju them qĂ« nuk ndiheni mirĂ«, qĂ« tĂ« mos i prisni?’ ‘Sigurisht qĂ« jo,’ i thashĂ«. ‘Le tĂ« fillojmĂ«!’”

Fotot qĂ« realizoi Khludeyev kanĂ« njĂ« atmosferĂ« tĂ« zymtĂ« dhe thuajse halucinante. MjekĂ«t tĂ« veshur me veshje mbrojtĂ«se ngjasojnĂ« me pastruesit e katastrofĂ«s sĂ« Çernobilit, ndĂ«rsa rrjedhjet e dritĂ«s nĂ« film i shtojnĂ« mister fotografive.
Spitali, që ishte planifikuar për rikonstruksion para pandemisë, u vendos të shërbente si spital për Covid-in, duke shtuar ndjesinë e braktisjes dhe pasigurisë.

“Doja tĂ« tregoja njĂ« histori tĂ« vĂ«rtetĂ«, se Covid-i nuk Ă«shtĂ« shaka apo mashtrim, por njĂ« rrezik i vĂ«rtetĂ« pĂ«r jetĂ«n. Prandaj, edhe stili i fotografive e pasqyron kĂ«tĂ« luftĂ«.”

Sot, pesë vite pas shërimit, Andrey Khludeyev thotë se i sheh ato fotografi me nostalgji dhe mirënjohje.

“Ata mjekĂ« dhe infermierĂ« ishin vullnetarĂ«. Rrezikuan jetĂ«n pĂ«r ne. Disa ishin studentĂ«, disa ishin nĂ« pushime qĂ« i ndĂ«rprenĂ«. BĂ«nĂ« njĂ« gjĂ« tĂ« madhe dhe shpĂ«tuan mijĂ«ra jetĂ«.”

Ai gjithashtu falënderon bashkëshorten, miqtë dhe familjen për mbështetjen.

“Ishte njĂ« nga periudhat mĂ« tĂ« vlefshme tĂ« jetĂ«s sime. BĂ«ra fotografi qĂ« njerĂ«zit i vlerĂ«suan. E ndjeva jetĂ«n nĂ« çdo sekondĂ«. Ishte njĂ« pĂ«rvojĂ« njĂ«kohĂ«sisht e tmerrshme dhe e mrekullueshme.”/BBC/KultPlus.com

“RrĂ«fime tĂ« Ushqimit” me Jeton Jagxhiun nĂ« GalerinĂ« KombĂ«tare tĂ« KosovĂ«s

✇KultPlus
By: Kult Plus
26 August 2025 at 17:55

Galeria KombĂ«tare e KosovĂ«s do tĂ« hapĂ« dyert kĂ«tĂ« tĂ« mĂ«rkurĂ«, mĂ« 27 gusht, nga ora 17:00 deri nĂ« 19:00, pĂ«r njĂ« ngjarje komunitare tĂ« veçantĂ«: “RrĂ«fime tĂ« Ushqimit” me grafistin dhe studiuesin e kulturĂ«s ushqimore, Jeton Jagxhiu.

Në këtë takim, Jagxhiu do të ndajë reflektime mbi bukën, gatimin dhe rolin e tyre në ndërtimin e identitetit kulturor të Kosovës. Ngjarja synon të shpalosë mënyrën se si ushqimi nuk është vetëm një nevojë bazike, por edhe një element i rëndësishëm i kujtesës dhe traditës shoqërore, transmeton KultPlus.

Jeton Jagxhiu (i lindur nĂ« Prizren mĂ« 1972) Ă«shtĂ« grafist dhe inxhinier i diplomuar nĂ« teknologjinĂ« grafike. PĂ«rveç profesionit, ai Ă«shtĂ« i angazhuar nĂ« hulumtimin e marrĂ«dhĂ«nieve mes ushqimit, kulturĂ«s dhe identitetit, me theks tĂ« veçantĂ« tek krahinat e Prizrenit. NĂ« librin e tij tĂ« ardhshĂ«m “Hajet, kĂ«rkimet dhe krejt rrĂ«fimet”, ai sjell njĂ« dokumentim tĂ« ciklit tĂ« hajeve tradicionale, ku veçohet rrĂ«fimi mbi origjinĂ«n e djathit tĂ« Prizrenit si njĂ« dĂ«shmi mbi lashtĂ«sinĂ« e qytetit.

Kjo ngjarje e Galerisë Kombëtare të Kosovës pritet të afrojë artin, kulinarinë dhe kujtimet kolektive në një hapësirë dialogu, ku ushqimi shihet si trashëgimi kulturore dhe rrëfim identitar./KultPlus.com

A janë zbuluar me të vërtetë nën shtratin e një pensionisteje kryevepra me vlerë 100 milionë £?

✇KultPlus
By: Kult Plus
26 August 2025 at 16:20

Tre piktura me vaj, më parë të panjohura, të atribuara artistit avangardë Kazimir Malevich janë në ekspozitë në një muze publik në Bukuresht. Nëse vërtetohen si autentike, ato mund të vlejnë mbi 100 milionë paund, por një studiues i njohur thotë se historia e prejardhjes së tyre është problematike.

Tani muzeu që po i ekspozon po refuzon të deklarojë nëse veprat janë të mirëfillta.

Kazimir Malevich, i lindur në Ukrainë, konsiderohet një nga artistët më me ndikim të shekullit të 20-të. Në tregun e artit, pikturat e tij vlejnë më shumë se çdo artist tjetër ukrainas ose rus, me një vepër të shitur për një rekord prej 85 milionë dollarësh (63 milionë £) në vitin 2018.

Por gjatë një zhvendosjeje shtëpie në vitin 2023, sipas Yaniv Cohen, një biznesmen izraelit me bazë në Bukuresht dhe pronari i veprave, u zbuluan tre piktura të panjohura të Malevich nën dyshekun e gjyshes së gruas së tij, pensionistes izraelite Eva Levando.

Zonja Levando ia kishte dhuruar atij veprat.

Pikturat titullohen:

Kompozim Suprematist me Drejtkëndësh Jeshil dhe të Zi (1918),

Kompozim Kubofuturist (1912–13),

Kompozim Suprematist me Katror tĂ« Kuq dhe TrekĂ«ndĂ«sh tĂ« GjelbĂ«r (1915–16), dhe janĂ« duke u ekspozuar nĂ« Muzeun KombĂ«tar tĂ« Artit BashkĂ«kohor nĂ« Rumani deri nĂ« fund tĂ« gushtit. Ekspozita Ă«shtĂ« sponsorizuar nga klinika dentare e zotit Cohen.

Megjithatë, bota e artit mbetet skeptike. Konstantin Akinsha, një studiues ukrainaso-amerikan, i tha BBC-së se dokumentacioni që provon historinë dhe lidhjen e tyre me studion e Malevich ishte i paplotë.

“Tre veprat qĂ« janĂ« aktualisht nĂ« ekspozitĂ« nĂ« Bukuresht nuk janĂ« dokumentuar, fotografuar apo ekspozuar gjatĂ« jetĂ«s sĂ« artistit,” tha historiani dhe kuratori i artit, i cili Ă«shtĂ« bashkĂ«autor i udhĂ«zuesit tĂ« ShoqatĂ«s Amerikane tĂ« Muzeve pĂ«r kĂ«rkimin e prejardhjes sĂ« veprave tĂ« artit.

Eva Levando i trashëgoi pikturat nga i ati, një kontabilist në Odesa të Ukrainës Sovjetike. Thuhet se ai e kishte blerë njërën prej tyre dhe i kishte marrë dy të tjerat si pagesë për shërbimet e tij. Mungesa e dokumenteve që mbështesin këtë histori, sipas zotit Cohen, shpjegohet me represionin ndaj artit modernist gjatë epokës së Stalinit.

Zonja Levando emigroi në Izrael në vitin 1990, duke marrë me vete veprat, sipas zotit Cohen.

“Nuk ka prova pĂ«r qarkullimin e veprave tĂ« Malevich nĂ« tregun rus apo ukrainas tĂ« artit nĂ« fund tĂ« viteve 1920 dhe nĂ« fillim tĂ« viteve 1930. As dokumentet e vetĂ« Malevich nuk pĂ«rmendin ndonjĂ« shitje private pas vitit 1917,” tha Konstantin Akinsha.

PĂ«r tĂ« forcuar pretendimin e tij, Yaniv Cohen paraqiti certifikata nga historiani i artit nga Kievi, Dmytro Horbachov, i cili i pĂ«rshkruan veprat si “shembuj tĂ« klasit tĂ« parĂ«â€ tĂ« stilit tĂ« Malevich. Ai mbĂ«shtetet nĂ« analizĂ«n e stilit dhe teknikĂ«s sĂ« pikturave. Por Horbachov ka autentikuar mĂ« parĂ« vepra tĂ« diskutueshme, pĂ«rfshirĂ« njĂ« pikturĂ« qĂ« raportohet se u hoq nga Muzeu Albertina nĂ« VjenĂ« pĂ«r shkak tĂ« dyshimeve mbi autenticitetin.

Ky historian arti pretendon se Ă«shtĂ« konsulent i shtĂ«pive tĂ« ankandeve Sotheby’s dhe Christie’s. Por njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i Sotheby’s i tha BBC-sĂ« se ai “nuk ka punuar kurrĂ« pĂ«r Sotheby’s si konsulent.” Christie’s gjithashtu mohoi ndonjĂ« lidhje zyrtare me tĂ«.

Dmytro Horbachov nuk iu përgjigj kërkesës për intervistë. Yaniv Cohen thotë se analizat teknike e mbështesin pretendimin e tij.

BBC shqyrtoi raportet pĂ«r tĂ« treja veprat, tĂ« prodhuara nga Institut d’Art Conservation et Couleur nĂ« Paris dhe nga laboratori gjerman i Elisabeth dhe Erhard JĂ€gers.

Megjithëse analizat datojnë pigmentet dhe elementet e tjera në kohën e jetës së Malevich, raportet nuk deklarojnë se veprat janë pikturuar nga ai.

Më parë, raporte nga këto dy laboratorë shoqëronin dy piktura që u vërtetuan si falsifikime në një dokumentar të BBC-së, Afera Zaks: Anatomia e një Koleksioni të Falsifikuar. Kur u përball me gjetjet e BBC-së, Erhard JÀgers tha se analiza teknike nuk mund të provojë vërtetësinë e një pikture.

Laboratori francez tha se raportet qĂ« ai prodhon “nuk janĂ« dĂ«shmi pĂ«r autenticitet” dhe se nuk ka lĂ«shuar kurrĂ« njĂ« certifikatĂ« autenticiteti pĂ«r vepra tĂ« Malevich.

Yaniv Cohen kĂ«mbĂ«ngul se nuk ka interes pĂ«r tĂ« shitur pikturat, pavarĂ«sisht se Dmytro Horbachov, i cili beson se janĂ« autentike, vlerĂ«son se ato mund tĂ« vlejnĂ« 160–190 milionĂ« dollarĂ« (118–140 milionĂ« ÂŁ).

Megjithatë, email-e të shikuara nga BBC tregojnë se ato janë ofruar si kolateral për një hua. Biznesmeni mohoi të ketë lidhje me këtë ofertë, duke thënë se nuk ka plane për të përfituar nga pikturat dhe se është financiarisht i sigurt falë investimeve në kriptomonedha.

I pakĂ«naqur me pyetjet e BBC-sĂ«, z. Cohen kĂ«rcĂ«noi se do t’i “zhdukte” gazetarĂ«t dhe pretendoi se mund tĂ« hakonte komunikimet e tyre.

Pas dyshimeve të ngritura nga Konstantin Akinsha mbi prejardhjen e pikturave, Muzeu Kombëtar i Artit Bashkëkohor në Rumani (MNAC) u distancua nga veprat.

NĂ« njĂ« deklaratĂ«, MNAC e quajti ekspozitĂ«n “njĂ« eksperiment kuratorial” dhe shtoi se nuk kishte “ekspertizĂ« pĂ«r tĂ« vĂ«rtetuar autenticitetin e kĂ«tyre veprave.”

Muzeu tha se ishte mbĂ«shtetur nĂ« dokumentet e paraqitura nga z. Cohen dhe se pĂ«rfshirja e veprave nĂ« ekspozitĂ« “nuk duhet tĂ« interpretohet si miratim institucional i autorĂ«sisĂ« ose autenticitetit tĂ« tyre.”

Konstantin Akinsha tha se rastet e njohura publikisht tĂ« veprave tĂ« dyshimta tĂ« Malevich dhe artistĂ«ve tĂ« tjerĂ« tĂ« asaj periudhe ishin vetĂ«m “maja e ajsbergut”, duke shtuar se “mijĂ«ra vepra tĂ« dyshimta vazhdojnĂ« tĂ« qarkullojnĂ« sot.”

Tregu pĂ«r artin modernist rus dhe ukrainas Ă«shtĂ« plot me vepra qĂ« “janĂ« qartĂ«sisht problematike”, tha pĂ«r BBC-nĂ« Reto Barmettler, konsulent pĂ«r piktura ruse nĂ« Sotheby’s.

“Pikturat e mira avangardĂ« nuk shfaqen nga hiçi, ato kanĂ« cilĂ«si tĂ« dukshme, dokumentacion tĂ« provuar tĂ« prejardhjes dhe, idealisht, njĂ« histori ekspozimi,” shpjegoi ai.

Ai nuk komentoi mbi tre veprat në pronësi të Yaniv Cohen./BBC/KultPlus.com

Pse portretet na kanë magjepsur për mijëvjeçarë

✇KultPlus
By: Kult Plus
26 August 2025 at 15:50

Qysh nga kohët e lashta deri në ditët e sotme, portretizmi na ka treguar të vërteta themelore për njerëzimin dhe identitetin, kushdo qofshin subjektet.

Portretizmi ka njĂ« vend unik nĂ« historinĂ« e artit. Duke parĂ« se kush Ă«shtĂ« portretizuar dhe si, mund tĂ« pĂ«rftojmĂ« njohuri mbi historinĂ« shoqĂ«rore, kulturore dhe politike qĂ« asnjĂ« lloj tjetĂ«r pikture nuk mund t’i ofrojĂ«. Fakti qĂ« na ofron mundĂ«sinĂ« tĂ« lidhemi me individĂ« qĂ« kanĂ« qenĂ« ose janĂ« njerĂ«z tĂ« gjallĂ«, na bĂ«n atĂ« njĂ« nga zhanret mĂ« tĂ« aksesueshme dhe tĂ« dashura, Ă«shtĂ« i vetmi zhanĂ«r qĂ« ka galeri tĂ« dedikuara vetĂ«m pĂ«r tĂ« dhe ka shĂ«rbyer si frymĂ«zim pĂ«r ekspozita tĂ« shumta tĂ« mĂ«dha. “Portretizmi qĂ«ndron pĂ«rtej zhanreve tĂ« tjera tĂ« artit, pasi shĂ«non kryqĂ«zimin midis portretit, biografisĂ« dhe historisĂ«. Ata janĂ« mĂ« shumĂ« sesa vepra arti, kur njerĂ«zit shikojnĂ« portrete, mendojnĂ« se po takojnĂ« atĂ« person,” thotĂ« Alison Smith, kuratore kryesore nĂ« GalerinĂ« KombĂ«tare tĂ« Portreteve nĂ« LondĂ«r.

Origjina e këtij zhanri shkon prapa në kohët e lashta, ku ai shërbente për funksione të ndryshme, nga lavdërimi i të pushtetshmëve deri te kujtimi i të vdekurve. Shekujt I dhe II pas Krishtit në rajonin Fayum të Egjiptit Romak prodhuan portrete tepër natyraliste që vendoseshin mbi arkivolët e mumjeve. Mendohet se mund të kishin qëndruar në shtëpitë e njerëzve gjatë jetës së tyre, dhe pas vdekjes vendoseshin mbi kokën e mumjes për të ndihmuar udhëtimin e tyre në jetën tjetër. Në Romën e Lashtë, skulptura portretike përdorej për të përkujtuar të vdekurit ose për të festuar arritjet e të gjallëve. Në të dyja rastet, vëmendja ishte e përqendruar në prejardhjen e personit, që ishte shumë e rëndësishme në shoqërinë romake. Portretet perandorake ishin mjete të vlefshme propagandistike. Vendoseshin në tempuj të kultit imperial dhe ishin dizajnuar për të frymëzuar frikë dhe nënshtrim.

Edhe pse pak shembuj portretizmi nga Mesjeta kanĂ« mbijetuar, ato qĂ« janĂ« pĂ«rdornin qĂ«llime tĂ« ngjashme me ato nga koha klasike. MozaikĂ«t e mrekullueshĂ«m jetĂ«sorĂ« tĂ« Perandorit Justinian dhe MbretĂ«reshĂ«s Theodora nĂ« kishĂ«n San Vitale nĂ« Ravenna, qĂ« datojnĂ« nga shekulli i 6-tĂ«, janĂ« njĂ« shembull spektakolar i demonstrimit tĂ« pushtetit. Portrete tĂ« veçanta tĂ« njerĂ«zve tĂ« rangjeve tĂ« mesme shoqĂ«rore nuk u shfaqĂ«n deri nĂ« shekullin e 15-tĂ«, me pikturĂ«n e njohur tĂ« Jan van Eyck, “Martesa e Arnolfinit” nga viti 1434, qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r portretet e para nĂ« histori dhe shumĂ« i njohur. Portreti i çiftit, me fytyrat e tyre shumĂ« reale dhe simbolikĂ«n misterioze brenda pikturĂ«s, mbetet tepĂ«r i popullarizuar nĂ« GalerinĂ« KombĂ«tare tĂ« LondrĂ«s.

GjatĂ« Rilindjes artistike, portretizmi u zhvillua nĂ« maksimumin e tij. Kjo Ă«shtĂ« menduar shpesh si rezultat i njĂ« rritjeje tĂ« vetĂ«dijes pĂ«r individualitetin, e nxitur nga interesimi nĂ« humanizĂ«m, por Matthias Ubl, kuratori i ekspozitĂ«s sĂ« fundit “Remember Me” nĂ« Rijksmuseum, paralajmĂ«ron kundĂ«r kĂ«tij qĂ«ndrimi tĂ« thjeshtĂ«zuar. “Ishin shumĂ« faktorĂ« qĂ« ndihmuan lulĂ«zimin e portretizmit atĂ« kohĂ«,” thotĂ« ai pĂ«r BBC Culture. “Ishte njĂ« periudhĂ« inovacioni dhe tronditjesh. Humanizmi u bĂ« shumĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m, kĂ«shtu qĂ« edhe vetja u bĂ« e rĂ«ndĂ«sishme nĂ« njĂ«farĂ« mĂ«nyre, por nuk ishte gjithçka. Rritja e qyteteve solli njĂ« elitĂ« tregtare qĂ« donte tĂ« imitonin fisnikĂ«rinĂ« duke u portretizuar.” KĂ«ta tregtarĂ« tĂ« pasur donin tĂ« tregoheshin tĂ« suksesshĂ«m, por kishte disa pritshmĂ«ri tĂ« shoqĂ«risĂ« qĂ« duhej t’i pĂ«rmbushnin pĂ«r hir tĂ« moralit. “NĂ« lojĂ« ishin ende Kisha, rregullat e bashkĂ«sive profesionale dhe ata duhej tĂ« pĂ«rmbushnin atĂ« qĂ« pritej nga shoqĂ«ria, qoftĂ« si gra tĂ« virtytshme apo tregtarĂ« tĂ« mirĂ«,” thotĂ« Ubl.

KĂ«ta tregtarĂ« shihen nĂ« portretet e Hans Holbein, “Portreti i Georg Gisze” dhe Jan Gossart, “Portreti i Jan Jacobsz Snoeck”. Si shumica e tregtarĂ«ve tĂ« asaj kohe, ata ndoshta tregtonin njĂ« gamĂ« tĂ« ndryshme mallrash. MegjithatĂ«, çdo referencĂ« pĂ«r kĂ«to mallra mungon nĂ« portrete, ndoshta sepse lidhej me punĂ«n manuale. Ata preferonin tĂ« shfaqeshin tĂ« veshur luksozisht dhe rrethuar me letra, dokumente dhe mjete shkrimi, duke theksuar statusin dhe pasurinĂ«.

Edhe pse statusi dhe pasuria e grave ishte e dukshme nĂ« rrobat dhe bizhuteritĂ« qĂ« mbanin nĂ« portrete, nga pritshmĂ«ritĂ« patriarkale ato duhej tĂ« theksonin bukurinĂ« dhe virtytin. Bukuria konsiderohej shpesh si manifestimi fizik i virtytit. Edhe dikush kaq me pushtet sa MbretĂ«resha Elizabeth I e dinte se autoriteti i saj bazohej pjesĂ«risht te imazhi si “MbretĂ«resha VirgjĂ«reshĂ«â€ e martuar me AnglinĂ«. NĂ« Portretin e Armada-s, pikturuar pĂ«r tĂ« festuar mundjen e flotĂ«s spanjolle, dora e saj qĂ«ndron me siguri mbi njĂ« glob. Jakna e saj Ă«shtĂ« e zbukuruar me perla, njĂ« simbol i pĂ«rshtatshĂ«m i virgjĂ«risĂ« nga deti.

PĂ«rjashtim nga kjo rregull ishte portreti vetjak i artisteve femra, si ai i Catharina van Hemessen, “Autoportreti nĂ« Atelien” nga viti 1548, ku ajo portretizohet duke punuar nĂ« artin e saj. “Ky Ă«shtĂ« portreti i parĂ« qĂ« dimĂ« qĂ« tregon njĂ« artiste duke punuar nĂ« njĂ« atelier. ËshtĂ« interesante qĂ« kjo tĂ« jetĂ« bĂ«rĂ« nga njĂ« femĂ«r nĂ« njĂ« kohĂ« kur ato ishin shumĂ« tĂ« rralla,” thekson Ubl.

Rëndësia në rritje e portretizmit u konsolidua në shekullin e 17-të kur Akademia Mbretërore Franceze krijoi një hierarki zhanresh dhe vendosi portretizmin të dytin vetëm pas pikturës historike. Supozimi ishte se do të dokumentonte të mëdhenjtë dhe të mirët dhe do të shërbente si shoqërues për zhanrin më të lartë. Kjo ide e re për portretizmin solli krijimin e galerisë së parë të portreteve, si ajo e Charles Willson Peale në Filadelfia në vitet 1770, me figura që kishin nënshkruar Deklaratën e Pavarësisë. Galeria Kombëtare e Portreteve në Mbretërinë e Bashkuar u hap më 1856, me portretin e parë në koleksion, atë të William Shakespeare. Edhe pse këto galeri grumbullonin vetëm portrete të figurave të shquara, duke përfshirë paragjykime në bazë klase, gjinie dhe race, jashtë tyre portretizmi po bëhej më i ndryshëm. Gjatë shekullit të 19-të, portretizmi u lidh gjithnjë e më shumë me klasën e mesme në rritje, e cila po fitonte më shumë pushtet dhe ndikim ndërsa monarkët u detyruan të dorëzonin autoritetin ndaj parlamenteve. Shfaqja e fotografisë ndihmoi në demokratizimin e portretizmit, ashtu si edhe ndryshimet në perceptimin e rolit të individit në shoqëri. Vetë artistët luajtën një rol të rëndësishëm duke sfiduar konventat sociale në zgjedhjen e personazheve që portretizonin.

Portretet vetjake kanĂ« qenĂ« gjithashtu pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« shprehjes artistike. Autoportreti ikonĂ« i Van Gogh, “Autoportreti me vesh tĂ« mbĂ«shtjellĂ«â€, i pikturuar pas ngjarjes kur i preu pjesĂ« tĂ« veshit pas njĂ« konflikti me Gauguin, Ă«shtĂ« dĂ«shmi e fortĂ« e vendosmĂ«risĂ« sĂ« tij pĂ«r tĂ« vazhduar pikturĂ«n pavarĂ«sisht traumĂ«s. Ai Ă«shtĂ« nĂ« qendĂ«r tĂ« ekspozitĂ«s aktuale tĂ« autoportreteve nĂ« Courtauld.

Paula Modersohn-Becker, sĂ« fundmi objekt retrospektive tĂ« madhe nĂ« Schirn Kunsthalle nĂ« Frankfurt, gjithashtu portretizoi veten, gra tĂ« tjera, fĂ«mijĂ« dhe fshatarĂ« lokalĂ«. E ndikuar nga portretet Fayum qĂ« zbuloi nĂ« Paris rreth vitit 1905, portretet e saj kanĂ« njĂ« intensitet psikologjik tĂ« rrallĂ« pĂ«r kohĂ«n, veçanĂ«risht nĂ« portretizimin e grave. Edhe pse zgjedhja e modeleve ishte pjesĂ«risht e rastĂ«sishme, ajo trajton me dinjitet edhe subjektet mĂ« tĂ« varfra. “Ata ishin mĂ« tĂ« varfrit nĂ« shoqĂ«ri dhe ajo u dha njĂ« ajĂ«r pĂ«rjetĂ«sie, pothuajse shenjtĂ«rie,” thotĂ« kuratorja Ingrid Pfeiffer. Dashuria e saj pothuajse panteiste pĂ«r natyrĂ«n duket nĂ« gjithĂ« veprat, pĂ«rfshirĂ« autoportretin mĂ« tĂ« famshĂ«m, “Autoportreti nĂ« pĂ«rvjetorin e gjashtĂ« tĂ« martesĂ«s” (1906), ku shfaqet e zhveshur pjesĂ«risht dhe duket shtatzĂ«nĂ«, edhe pse nuk ishte. “Barku i saj Ă«shtĂ« simbol i pjellorisĂ«, si njerĂ«zore ashtu edhe artistike,” thotĂ« Pfeiffer. Modersohn-Becker ishte e vetĂ«dijshme pĂ«r talentin e saj, por njĂ«kohĂ«sisht e dinte qĂ« temat qĂ« trajtonte ishin tabu dhe veprat nuk mund tĂ« ekspozoheshin gjatĂ« jetĂ«s sĂ« saj.

Ashtu si Modersohn-Becker, artistja e shekullit 20, Alice Neel, sfidoi konventat. Duke refuzuar ekspresionizmin abstrakt qĂ« dominonte botĂ«n e artit, ajo pĂ«rdori portretizmin si mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« histori vizuale tĂ« epokĂ«s sĂ« saj. E tĂ«rhequr drejt njerĂ«zve nĂ« margjina tĂ« shoqĂ«risĂ«, ajo ishte nĂ« gjendje tĂ« kritikonte rrethanat e tyre pa u privuar dinjiteti. “PĂ«r tĂ«, portretizmi Ă«shtĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« ndryshuar shoqĂ«rinĂ«,” thotĂ« LucĂ­a Agirre, kuratore e ekspozitĂ«s sĂ« portreteve tĂ« Neel nĂ« Guggenheim, Bilbao.

“Ajo kishte njĂ« simpati tĂ« veçantĂ« ndaj modeleve tĂ« saj. Zgjedhte njerĂ«z qĂ« i pĂ«lqente, fĂ«mijĂ« rrugĂ«sh, aktivistĂ«, shokĂ« qĂ« ishin shkrimtarĂ« komunistĂ«. PĂ«r tĂ« kĂ«ta njerĂ«z kishin diçka pĂ«r tĂ« thĂ«nĂ«,” shpjegon Agirre. Neel kishte njĂ« lidhje tĂ« veçantĂ« me vuajtjet emocionale dhe fizike tĂ« grave, sidomos grave tĂ« varfra si vetĂ« ajo, dhe nuk shmangu temat tabu, pĂ«rfshirĂ« abuzimin familjar me fqinjĂ«n e saj Peggy. “NĂ« 1949 ajo bĂ«ri njĂ« portret tĂ« bukur tĂ« Peggy, ku duken shenjat nĂ« fytyrĂ« por njĂ«kohĂ«sisht i jep dinjitet. NĂ« atĂ« kohĂ« ishte diçka qĂ« nuk flitej,” thotĂ« Agirre. Edhe pse Neel nuk u njoh pĂ«r portretet e saj inovative deri vonĂ« nĂ« karrierĂ«, natyra e tyre dokumentare dhe demokratike tregon vazhdimĂ«sinĂ« e rĂ«ndĂ«sisĂ« sĂ« portretizmit dhe funksioneve tĂ« shumta qĂ« portretet mund tĂ« kenĂ«. Ato pĂ«rkujtojnĂ«, festojnĂ« dhe na tregojnĂ« kush kemi qenĂ« dhe kush jemi sot.

Praktikat e kaluara tĂ« koleksionimit dhe fakti qĂ« shumĂ« figura tĂ« njohura nuk patĂ«n kurrĂ« mundĂ«sinĂ« tĂ« pikturoheshin ose fotografoheshin, do tĂ« thotĂ« se galeritĂ« e portreteve nuk mund tĂ« jenĂ« kurrĂ« pĂ«rfaqĂ«suese plotĂ«sisht tĂ« sĂ« kaluarĂ«s sĂ« njĂ« kombi, por sa mĂ« afĂ«r tĂ« ardhmes qĂ« shkojmĂ«, aq mĂ« gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se bĂ«het pĂ«rfaqĂ«simi. “Kriteret tona pĂ«r pranimin janĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« gjera tani. ShkojnĂ« pĂ«rtej figurave politike, fetare dhe ligjore. JanĂ« mĂ« demokratike dhe sot festojmĂ« forma tĂ« ndryshme arritjesh,” thotĂ« Smith. Dhe paragjykimet historike po adresohen.

Mungesa e përfaqësimit të grave është diçka që Galeria Kombëtare e Portreteve po përpiqet ta përmirësojë gjatë kohës që është e mbyllur për rinovim. Po bëhet hulumtim mbi gratë që janë në koleksion dhe do të bëhen blerje të reja. Me një gamë kaq të madhe portretesh për të zgjedhur, ka rreth 12,000 në koleksionin kryesor dhe rreth 400,000 në koleksionin reference, është pothuajse e pamundur të zgjidhen veçoritë më të mira. Por kur pyetet për këtë, zgjedhjet e Smith theksojnë natyrën unike të portretizmit dhe arsyet pse ai mbetet kaq i dashur nga publiku. Vizatat e Hans Holbein për Henry VII dhe Henry VIII, studime paraprake për një pikturë tashmë të humbur, dhe Portreti Ditchley i Elizabeth I, na transportojnë në orbitën e disa prej monarkëve më të njohur britanikë. Ato janë gjithashtu vepra të mrekullueshme arti në vetvete.

Portreti i William Shakespeare dhe ai i motrave BrontĂ« nga vĂ«llai i tyre Branwell, qĂ« Smith gjithashtu i pĂ«rzgjodhi, nuk janĂ« vepra arti tĂ« shkĂ«lqyera, por janĂ« shumĂ« tĂ« njohura nga publiku, thjesht sepse ofrojnĂ« njĂ« lidhje me figurat e dashura letrare. Autoportreti i Laura Knight me model Ă«shtĂ« zgjedhur sepse Ă«shtĂ« “njĂ« vepĂ«r kyçe pĂ«r historinĂ« e grave nĂ« art”, ndĂ«rsa nga porositĂ« mĂ« bashkĂ«kohore Smith pĂ«rzgjodhi portretin e MalalĂ«s nga Shirin Neshat qĂ« ka tĂ«rhequr shumĂ« vizitorĂ«. Dhe sigurisht, pĂ«rtej tĂ« mĂ«dhenjve dhe tĂ« famshmĂ«ve, njerĂ«zit mĂ« tĂ« thjeshtĂ« kanĂ« mundĂ«sinĂ« tĂ« festohen çdo vit nĂ« Çmimin BP pĂ«r Portret, edhe pse ai Ă«shtĂ« nĂ« pauzĂ« gjatĂ« kohĂ«s qĂ« galeria Ă«shtĂ« e mbyllur. “ËshtĂ« shumĂ« popullor sepse njerĂ«zit nĂ« atĂ« ekspozitĂ« janĂ« njerĂ«z tĂ« zakonshĂ«m. Mund tĂ« jetĂ« motra jote, vĂ«llai yt apo ndonjĂ« model qĂ« ke gjetur nĂ« rrugĂ« dhe tĂ« ka rĂ«nĂ« nĂ« sy,” thotĂ« Smith.

“ËshtĂ« ajo bashkĂ«si njerĂ«zish. NĂ« tĂ« kaluarĂ«n ishte njĂ« shenjĂ« pushteti, statusi apo fame, ndĂ«rsa tani portretizmi ka mĂ« shumĂ« tĂ« bĂ«jĂ« me ekzistencializmin. Ka tĂ« bĂ«jĂ« me psikologjinĂ«, kush janĂ« dhe si pĂ«rshtaten nĂ« shoqĂ«ri. Ka tĂ« bĂ«jĂ« me identitetin,” thotĂ« Smith. QoftĂ« perandor, aktor, aktivist apo person i thjeshtĂ« nĂ« rrugĂ«, kjo Ă«shtĂ« diçka qĂ« na bashkon tĂ« gjithĂ«, dhe shpjegon pse portretizmi nuk do tĂ« ndalojĂ« kurrĂ« sĂ« tĂ«rhequri vĂ«mendjen tonĂ«./BBC/KultPlus.com

Ekspozitë artistike në Prishtinë në nder të 115-vjetorit të lindjes së Nënë Terezës

✇KultPlus
By: Kult Plus
26 August 2025 at 15:05

Në kuadër të shënimit të 115-vjetorit të lindjes së shenjtores shqiptare, Nënë Tereza, në sheshin që mban emrin e saj në Prishtinë është hapur një ekspozitë artistike që bashkon mbi 30 artistë nga rajoni.

Kjo ngjarje kulturore Ă«shtĂ« organizuar nga organizata “ArtistĂ« pĂ«r ArtistĂ«â€ nĂ« bashkĂ«punim me organizatĂ«n “Shqiptaria”, duke sjellĂ« njĂ« atmosferĂ« reflektimi dhe nderimi pĂ«r figurĂ«n e humanistes sĂ« njohur botĂ«risht.

Ekspozita ka mbledhur artistë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Lugina e Preshevës, të cilët kanë kontribuar me vepra të ndryshme artistike. Ndonëse ngjarja është organizuar për nder të Nënës Terezë, tematika e ekspozitës ka qenë e lirë, duke u lënë hapësirë krijuesve të shprehin lirshëm idetë e tyre.

Kryetari i organizatĂ«s “ArtistĂ« pĂ«r ArtistĂ«â€, Veton Gucia theksoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e figurĂ«s sĂ« NĂ«nĂ«s TerezĂ« pĂ«r shqiptarĂ«t, veçanĂ«risht nĂ« periudhĂ«n e paraluftĂ«s nĂ« KosovĂ«.

Ai kujtoi se fotografia e saj ka qenë një simbol që ka hapur dyert e botës për shqiptarët dhe se kujtimi i saj duhet të shërbejë si mësim për brezat e rinj.

Gucia tha se në këtë ekspozitë po marrin pjesë mbi 30 artisë nga Kosova dhe rajoni përmes veprave të tyre.

“ËshtĂ« njĂ« figurĂ« e cila neve na ka gĂ«zuar shumĂ« sidomos nĂ« periudhĂ«n e paraluftĂ«s kur me fotografi tĂ« saj, na janĂ« hapur dyert nĂ« krejt botĂ«n. RĂ«ndĂ«sia e saj si figurĂ« ka qenĂ« jashtĂ«zakonisht e madhe
Mendoj qĂ« kujtesa Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r edukimin e gjeneratave tĂ« reja qĂ« tĂ« dinĂ« sa ka qenĂ« e rĂ«ndĂ«sishme dhe sa Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme figura e saj pĂ«r identitetin dhe lirinĂ« e KosovĂ«s. Ne vetĂ«m e kujtojmĂ«. PjesĂ«marrja e artistĂ«ve Ă«shtĂ« gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se. Ka artistĂ« nga Maqedonia, nga Mali i Zi, ShqipĂ«ria, nga Lugina e PreshevĂ«s, Bujanoci, edhe nga Kosova normal. NĂ« kĂ«tĂ« rast Ă«shtĂ« tema e lirĂ«, si çdo vit. Ne vetĂ«m e shĂ«nojmĂ«, pĂ«rkujtojmĂ« ditĂ«lindjen e NĂ«nĂ«s TerezĂ« dhe figurĂ«n e saj, pĂ«rndryshe tema Ă«shtĂ« e lirĂ«. Ka piktura me tematikĂ« tĂ« lirĂ«. Pritet tĂ« marrin pjesĂ« mbi 30 artistĂ« qĂ« marrin pjesĂ«â€, tha Gucia.

Nobelistja shqiptare Gonxhe Bojaxhiu – NĂ«na TerezĂ« u lind mĂ« 26 gusht 1910 nĂ« Shkup, atĂ«herĂ« pjesĂ« e Vilajetit tĂ« KosovĂ«s nĂ« PerandorinĂ« Osmane. Pasi kishte jetuar nĂ« Maqedoni pĂ«r tetĂ«mbĂ«dhjetĂ« vjet, ajo u shpĂ«rngul nĂ« IrlandĂ« dhe mĂ« pas nĂ« Indi, ku jetoi pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« jetĂ«s sĂ« saj.

Nënë Tereza themeloi Misionarët e Bamirësisë, një kongregacion fetar i cili në vitin 2012 kishte më shumë se 4.500 motra dhe ishte aktiv në 133 shtete.

NĂ«nĂ« Tereza Ă«shtĂ« nderuar me çmimet dhe nderimet mĂ« tĂ« larta, duke pĂ«rfshirĂ«: mĂ« 1962 Çmimin e Paqes Ramon Magsaysay dhe 1979 Çmimin Nobel pĂ«r Paqe./atsh/KultPlus.com

10 vjet ‘Art House’, mĂ« 13 shtator çelet ekspozita ‘Homeward’

✇KultPlus
By: Kult Plus
26 August 2025 at 14:15

NĂ« muajin shtator, Shkodra do tĂ« presĂ« ekspozitĂ«n “Homeward”, njĂ« ngjarje e veçantĂ« kulturore qĂ« shĂ«non 10-vjetorin e “Art House”.

Ky projekt artistik, i themeluar një dekadë më parë nga artisti i njohur Adrian Paci, është kthyer ndër vite në një hapësirë ku arti takohet me intimitetin e shtëpisë, duke u bërë një qendër e reflektimit dhe imagjinatës kolektive.

“KĂ«to dhjetĂ« vite kemi organizuar shumĂ« takime, shumĂ« biseda, shumĂ« projektime, uorkshope. Kemi organizuar festivalin ‘Ekrani i Artit’. Kemi organizuar botimet e ‘bulĂ«zave’. Por njĂ« nga momentet me tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« ‘Art House’ nĂ« kĂ«to 10 vite ka qenĂ« eksperienca me ‘Art House School’,” tha artisti Paci.

Ekspozita “Homeward” do tĂ« sjellĂ« sĂ«rish sĂ« bashku artistĂ«t qĂ« kanĂ« formĂ«suar dhe shoqĂ«ruar kĂ«tĂ« udhĂ«tim dhjetĂ«vjeçar, me vepra tĂ« ekspozuara nĂ« disa pika tĂ« qytetit.

“Ajo çfarĂ« mund ta celebronte kĂ«tĂ« pĂ«rvjetor do tĂ« ishte rimbledhja e gjithĂ« kĂ«tyre artistĂ«ve, 33 artistĂ«, pĂ«r tĂ« organizuar njĂ« ekspozitĂ« tĂ« madhe nĂ« ShkodĂ«r, siç Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« traditĂ« me ‘Art House’, qĂ« jo vetĂ«m hap dyert e saj, por edhe shkon e gjurmon qytetin nĂ« hapĂ«sirat publike, duke pĂ«rfshirĂ« GalerinĂ« e Arteve, Muzeun ‘Marubi’, Auditorin Françeskan dhe pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« do tĂ« pĂ«rdorim edhe Radio ShkodrĂ«n si njĂ« hapĂ«sirĂ« ekspozuese,” u shpreh z. Paci.

Hapja e ekspozitës është parashikuar më 13 shtator, duke i kthyer mjediset publike të qytetit në një skenë të artit bashkëkohor./rtsh/KultPlus.com

❌
❌