TIRANĂ, 29 dhjetor /ATSH/ Kryetari i GjykatĂ«s sĂ« LartĂ«, Sokol Sadushi, paraqiti sot nĂ« konferencĂ«n e fundvitit me gazetarĂ«t, bilancin e vitit 2025, duke vĂ«nĂ« theksin te rezultatet konkrete dhe sfidat reale.
Gjatë fjalës së tij, Sadushi theksoi se në pesë vitet e fundit backlogu është ulur me 61%, ndërsa vetëm gjatë vitit 2025 janë dhënë 6.876 vendime, me një normë likuidimi që arrin 273%.
âUlja e backlogut me 61% Ă«shtĂ« njĂ« tregues domethĂ«nĂ«s i performancĂ«s sĂ« GjykatĂ«s sĂ« LartĂ«, veçanĂ«risht nĂ« kushtet kur nĂ« gjykatat e apelit stoku i çështjeve vijon tĂ« rritet. Rezultati i arritur Ă«shtĂ« produkt i njĂ« volumi pune tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m, i disiplinĂ«s institucionale dhe i njĂ« strategjie tĂ« qĂ«ndrueshme. KĂ«shtu, nĂ« pesĂ« vitet e fundit janĂ« dhĂ«nĂ« 39.269 vendime, duke e reduktuar backlogun nĂ« 14.081 çështje. VetĂ«m gjatĂ« vitit 2025 janĂ« dhĂ«nĂ« 6.876 vendime, prej tĂ« cilave 2.506 nga Kolegji Administrativ, 2.395 nga Kolegji Civil dhe 1.975 nga Kolegji Penal. Krahas 4 vendimeve njĂ«suese, tĂ« cilat kanĂ« pĂ«rcaktuar standarde tĂ« reja pĂ«r zbatimin e ligjit, presin zgjidhjen e tyre edhe 4 vendime tĂ« tjeraâ, tha Sadushi.
Sipas tij mesatarja prej 429 vendimesh për gjyqtar dëshmon përkushtim dhe stërmundim profesional, por jo një situatë normale pune.
âReferuar numrit tĂ« vendimeve tĂ« dhĂ«na dhe 2.513 çështjeve tĂ« reja tĂ« regjistruara, norma e likuidimit ka arritur nĂ« 273%. Ădo gjyqtar ka dhĂ«nĂ« mesatarisht rreth 429 vendime nĂ« vit. KĂ«to shifra nuk pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« njĂ« ânormalitetâ gjyqĂ«sor; ato janĂ« stĂ«rmundim profesional dhe dĂ«shmi se Gjykata e LartĂ« ka ruajtur funksionimin e sistemit nĂ«n presion tĂ« vazhdueshĂ«m strukturorâ, tha Sadushi.
Gjithashtu, Sadushi evidentoi problematikën e rekurseve të papranueshme, që konsumojnë kohë gjyqësore pa përmbushur standardin kasacional.
âVijon tĂ« mbetet problem serioz cilĂ«sia e dobĂ«t rekurseve. Nuk e kanĂ« kaluar testin e  pranueshmĂ«risĂ« 60% e rekurseve nĂ« Kolegjin Civil, 71% nĂ« Kolegjin Administrativ dhe 82% nĂ« Kolegjin Penal. PĂ«r rrjedhojĂ«, koha gjyqĂ«sore po shpenzohet pĂ«r ankime qĂ« nuk plotĂ«sojnĂ« standardin ligjor tĂ« gjykimit kasacional. Kjo nuk i shĂ«rben as qytetarit, as shtetit, as vetĂ« drejtĂ«sisĂ«.
âNĂ« fushĂ«n administrative dhe pjesĂ«risht nĂ« atĂ« civile, rekurset e papranueshme u pĂ«rkasin kryesisht organeve publike. NĂ« vitin 2025, organet publike rezultojnĂ« gjyq-humbĂ«se nĂ« 55% tĂ« çështjeve administrative (1.016 çështje), ndĂ«rsa individĂ«t dhe subjektet privatĂ« nĂ« 42% (777 çështje). NĂ« fushĂ«n penale, prokuroria rezulton gjyq-humbĂ«se nĂ« 18.4% tĂ« çështjeve (302 çështje), ndĂ«rsa individĂ«t nĂ« 80.2% (1.323 çështje). Kjo situatĂ« evidenton problematika nĂ« pĂ«rfaqĂ«simin ligjor, moshartimin siç duhet tĂ« rekurseve, mosndjekjen apo mosnjohjen e praktikĂ«s sĂ« GjykatĂ«s sĂ« LartĂ« dhe ngatĂ«rrimin e rolit tĂ« gjykatĂ«s kasacionale me gjykatat e faktit. Filtri kasacional nĂ« hyrje i zbatuar nga Kolegji Administrativ ka funksionuar me eficiencĂ«: 32% e rekurseve administrative tĂ« regjistruara janĂ« konstatuar haptazi tĂ« pabazuara, duke frenuar shtimin artificial tĂ« çështjeve nĂ« pritjeâ, tha ai.
Sipas tij rezultatet e Gjykatës së Lartë janë reale, por ato nuk përfaqësojnë panoramën e plotë të drejtësisë shqiptare. Mungesa e gjyqtarëve, veçanërisht në gjykatat e Apelit, sipas Sadushit, mbetet nyja kryesore që rrezikon krijimin e backlogut të ri.
âSistemi sot prodhon backlog tĂ« ri pĂ«r shkak tĂ« mungesave strukturore. Ădo ngarkesĂ« e krijuar sot nĂ« shkallĂ« tĂ« parĂ« dhe apel, nesĂ«r do tĂ« jetĂ« ngarkesĂ« pĂ«r GjykatĂ«n e LartĂ«. Mungesa e gjyqtarĂ«ve Ă«shtĂ« problemi themelor i sistemit tĂ« drejtĂ«sisĂ«. Aktualisht janĂ« 307 gjyqtarĂ« efektivĂ« nĂ« detyrĂ«, pĂ«rballĂ« 417 tĂ« parashikuar nga struktura organizative, çka do tĂ« thotĂ« se sistemi funksionon me vetĂ«m 73.6% tĂ« kapacitetit tĂ« tij, ose me 110 gjyqtarĂ« mĂ« pak. Kjo situatĂ« bĂ«het edhe mĂ« shqetĂ«suese nĂ«se merret parasysh se deri nĂ« vitin 2028 nga Shkolla e MagjistraturĂ«s parashikohet tĂ« dalin jo mĂ« shumĂ« se 67 gjyqtarĂ« tĂ« rinj. NĂ«se i referohemi standardeve tĂ« CEPEJ, ShqipĂ«risĂ« do tâi nevojiteshin rreth 587 gjyqtarĂ«, çka nxjerr nĂ« pah njĂ« disproporcion tĂ« thellĂ« ndĂ«rmjet nevojave reale dhe kapaciteteve aktuale tĂ« sistemit. Ky realitet dĂ«shmon mungesĂ« vizioni strategjik pĂ«r hyrjet e reja nĂ« sistem. Sot Ă«shtĂ« domosdoshmĂ«ri tĂ«  merren masa konkrete pĂ«r korrigjimin e menjĂ«hershĂ«m tĂ« kuotave tĂ« pranimit nĂ« ShkollĂ«n e MagjistraturĂ«s. NĂ« kĂ«tĂ« panoramĂ« tĂ« pĂ«rgjithshme mungesash, gjykatat e apelit pĂ«rbĂ«jnĂ« sot hallkĂ«n mĂ« kritike tĂ« sistemit gjyqĂ«sor, duke funksionuar me vetĂ«m 55.9% tĂ« trupĂ«s gjyqĂ«sore tĂ« parashikuar, çka rrezikon seriozisht aftĂ«sinĂ« e tyre pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar volumin e çështjeve dhe pĂ«r tĂ« garantuar afate tĂ« arsyeshme gjykimiâ, tha Sadushi.
Sadushi nĂ«nvizoi se ânĂ« kĂ«tĂ« atmosferĂ« presioni strukturor, Gjykata e LartĂ« ka garantuar funksionimin e sistemit, pĂ«rmes pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« institucionale dhe punĂ«s intensive, pavarĂ«sisht mungesĂ«s sĂ« kapaciteteve realeâ.
âKjo Ă«shtĂ« sfida thelbĂ«sore e drejtĂ«sisĂ« sot: jo thjesht tĂ« funksionojĂ« falĂ« pĂ«rpjekjes sĂ« jashtĂ«zakonshme tĂ« njerĂ«zve qĂ« e mbajnĂ« nĂ« kĂ«mbĂ«, por tĂ« garantojĂ« qĂ« ky funksionim tĂ« jetĂ« i qĂ«ndrueshĂ«m. NjĂ« sistem nuk mund tĂ« mbĂ«shtetet pafundĂ«sisht te sakrifica individuale. Pa politika pĂ«r njerĂ«zit, pa investim nĂ« kapacitetet njerĂ«zore dhe pa vizion afatmesĂ«m, nuk ka drejtĂ«si qĂ« reziston. Qytetari nuk pret justifikime, por kĂ«rkon funksionim tĂ« drejtĂ«, cilĂ«sor dhe nĂ« kohĂ« tĂ« sistemit gjyqĂ«sorâ, tha ai.
Kryetari i Gjykatës së Lartë, Sokol Sadushi
/m.q/j.p/
The post Sadushi: Dosjet e prapambetura në Gjykatën e Lartë u ulën me 61% në pesë vite appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.