Nga Gazeta Si- Është konfirmuar rasti i parë i fruthit në Shqipëri tek një fëmijë 3 vjeç.

Sipas burimeve pranë ISHP-së, 3-vjeçari është i pavaksinuar dhe është diagnostikur me fruth para 4 ditësh ndërkohë që po merr trajtim në pediatrinë infektive.

Rasti i tij është ndjekur nga Instituti i Shëndetit Publik ndërsa dhe është hetuar epidemiologjikisht ku deri më tani rezulton një rast i izoluar.

Vaksina ndaj FRP është një vaksinë që përmban viruse të fruthit, rubeolës dhe parotitit (ose shytave) dhe një dozë e vetme e vaksinës ndaj FRP është afërsisht 95% efektive kundër fruthit,

Doza e parë e vaksinës duhet të merret në moshën 12 muajshe ndërsa doza e dytë e vaksinës në moshën 5 vjeçare.

Por, sipas Institutit të Shëndetit Publik vaksinimi ndaj fruthit ka pësuar një rënie të ndjeshme që pas pandemisë së koronavirusit. Mësohet se vetëm në Tiranë, vitet e fundit, llogariten rreth 13 mijë fëmijë të moshës 0-5 vjeç të pavaksinuar.

Në një raport zyrtar të publikuar nga ISHP, që kryhet çdo 10 vjet, raportohet se mbulimi me vaksinën kundër fruthit për moshat 12-13 muaj ishte 75% në raport me 94 % që ishte regjistruar në periudhën vjetore 2004-2008.

Mjeku epidemiolog Ilir Alimehmeti ka thënë më herët se nga ana e institucioneve zyrtare duhet të punohet më shumë me ndërgjegjësimin e prindërve për të vaksinuar fëmijët.

“Ka një stepje 10 vitet e fundit nga prindërit për kryerjen e vaksinës së fruthit. Kjo lidhet me një lloj frike për shfaqjen e sëmundjes së autizmit si pasojë e kryerjes së kësaj vaksine. Por nga studimet e kryera, është vërtetuar se ndotja urbane lidhet me shfaqjen e autizmit, referuar shifrave të lindjeve në qytet e fshat, ku fshati nuk raporton shifra të autizmit”, tha Alimehmeti për Gazetasi.al.

Sipas tij, rreziku që vendi ynë të preket nga epidemia e fruthit ishte i lartë referuar dhe statusit të Shqipërisë ku në vitin 2019 u konsiderua si vend i rrezikuar prej fruthit.

“Deri në vitin 2017 ne ishim vend pa fruth, sipas OBSH, por me shfaqjen e 1466 rasteve në vitin 2018, OBSH mori vendim për heqjen e statusit në gusht 2019 dhe prej asaj kohe vijojmë të jemi vend me rrezikshmëri të lartë për shfaqjen dhe përhapjen e fruthit”, thotë doktor Alimehmeti.

Fruthi është një sëmundje infektive që prek sistemin e frymëmarrjes, e cila mund të shkaktojë komplikacione si: polmoniti dhe encefaliti.

The post Konfirmohet rasti i parë i fruthit në Shqipëri, 3-vjeçari është i pavaksinuar appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Një 27 vjeçar ka ndërruar jetën ditën e sotme pasi ka rënë në kontakt me energjinë teksa po punonte.

Sipas njoftimit paraprak të policisë, ngjarja ka ndodhur rreth orës 11:40 në Koplik. E.K., 27 vjec ishte duke punuar në një magazinë për të vendosur disa panele diellore kur ka rënë në kontakt me energjinë elektrike.

The post Koplik/ Ra në kontakt me energjinë elektrike teksa po punonte, humb jetën 27-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Debati mbi atë se sa shumë varet zhvillimi i trurit nga “natyra” dhe sa nga “mjedisi” është bllokuar për dekada në një kundërshtim konceptual që ka më shumë vlerë polemike sesa shkencore. Nga njëra anë, ideja se gjithçka është tashmë e gdhendur në organizimin nervor përpara se çdo përvojë të mund ta ndikojë atë; nga ana tjetër, besimi se mendja është thjesht një produkt i ndërveprimit me botën, i formuar nga stimujt dhe të mësuarit. Puna e re e botuar në Nature Neuroscience ofron një mundësi për të adresuar çështjen, sepse tregon se të dyja pozicionet, të marra si absolute, nuk përshkruajnë atë që ndodh në të vërtetë.

Autorët përdorën organoide të trurit të njeriut dhe miut, fragmente të vogla të indit nervor të marra duke diferencuar qelizat staminale në kushte të kontrolluara. Nuk është tru normal, i mungon arkitektura e plotë, lidhjet në distancë të gjatë, inputet shqisore, qarkullimi dhe një trup që ofron sinjale periferike dhe hormonale. Pikërisht për këtë arsye, ato përfaqësojnë një model veçanërisht të dobishëm për të hetuar atë që mund të dalë spontanisht nga një sistem nervor në rritje, kur mjedisi i jashtëm minimizohet dhe përvojat e organizuara shqisore mungojnë.

Është në këtë kontekst që rezultati merr peshë. Organoidet shfaqin sekuenca kohore të riprodhueshme të aktivizimit nervor, domethënë, sekuenca të sinjaleve elektrike që janë të renditura dhe të dallueshme me kalimin e kohës. Ato nuk prodhojnë zhurmë të rastësishme, siç do të pritej nga indet e papjekura, por më tepër modele të aktivitetit të koordinuar që manifestohen spontanisht, sikur rrjeti të ishte tashmë i predispozuar për të gjeneruar sekuenca të strukturuara. Fakti që këto sekuenca shfaqen para çdo inputi shqisor sugjeron që një pjesë e rendit funksional të trurit nuk është produkt i përvojës, por një veti e brendshme e rrjetit në zhvillim.

Për të kuptuar qëndrueshmërinë e të dhënave, është e nevojshme të shqyrtohet baza e saj metodologjike. Aktiviteti nervor regjistrohet duke përdorur vargje mikroelektrodash, të cilat lejojnë monitorimin e shumë neuroneve njëkohësisht. Këto regjistrime më pas aplikohen në algoritme të afta për të identifikuar modele të përsëritura kohore. Për t’u konsideruar sekuenca të vërteta, këto modele duhet të shfaqen në mënyrë të përsëritur me variacione të kufizuara dhe një strukturë të dallueshme. Analizat tregojnë se kjo ndodh rregullisht dhe pa nevojën për stimuj të jashtëm. Ky fenomen përputhet në mënyrë të përkryer me atë që dihet rreth fazave të hershme të zhvillimit nervor: migrimi neuronal, formimi i sinapseve dhe stabilizimi i tyre paraprak ndodhin të gjitha në bazë të sinjaleve molekulare dhe aktivitetit elektrik spontan, jo në përgjigje të përvojave mjedisore.

Rezultati është i qartë: aktiviteti fillestar nervor nuk është produkt i mjedisit, por një përbërës me të cilin rrjeti ndërton veten, dhe të njëjtat modele të përhapjes së sinjalit që vërehen më vonë në trurin e pjekur vërehen edhe në organoidet cerebrale të shkëputura plotësisht nga çdo përvojë shqisore e mjedisit të jashtëm. Përvoja, sado e rëndësishme që mund të jetë më vonë, nuk ndërhyn në një fletë të bardhë letre, por në një strukturë tashmë të kanalizuar, të pajisur me kufizime, predispozita dhe tendenca dinamike. Sekuencat e vëzhguara në organoide nuk e fshijnë rëndësinë e plasticitetit, por përkundrazi demonstrojnë fushëveprimin brenda të cilit plasticiteti mund të veprojë: një fushëveprim i kufizuar nga gramatika e brendshme e rrjeteve. Mjedisi nuk e shpik këtë gramatikë; ai e modifikon, e forcon ose e devijon, por nuk e gjeneron nga e para.

Një element tjetër meriton vëmendje. Sekuencat nuk janë kopje identike të vetvetes: ato lëkunden, deformohen pak, ndalen dhe rifillojnë. Ky komponent i ndryshueshmërisë nuk është një çrregullim, por një karakteristikë funksionale e rrjeteve nervore biologjike. Renditja dhe luhatja bashkëjetojnë në të njëjtën strukturë. Është pikërisht ky kombinim i rregullsisë dhe variacionit që e bën të mundur kompleksitetin pasues: një rrjet plotësisht i ngurtë nuk mund të mësonte; një rrjet plotësisht i çrregullt nuk mund të stabilizonte asnjë funksion. Zhvillimi i sistemit nervor kështu vazhdon përmes një dinamike që vetëorganizohet para përvojës dhe që përvoja më pas formohet brenda kufijve të vendosur nga ai rend i parë.

Megjithatë, është e rëndësishme të mos shkohet përtej asaj që mund të thotë modeli. Organoidet nuk riprodhojnë kompleksitetin anatomik të një truri të gjallë, as nuk integrojnë sinjale nga trupi dhe mjedisi. Rezultatet nuk shërbejnë si një demonstrim i përgjithshëm se të gjitha funksionet e trurit janë të parakonfiguruara; përkundrazi, ato sqarojnë një pikë specifike: shfaqja spontane e rendit nervor është e mundur dhe e dokumentueshme, dhe prania e sekuencave të organizuara kohore nuk kërkon ndërhyrje mjedisore. Kjo është provë e drejtpërdrejtë se sistemi nervor zotëron veti të brendshme që i paraprijnë përvojës dhe që janë të përshtatshme për të siguruar skelën mbi të cilën do të veprojë përvoja.

Debati “natyra kundrejt mjedisit” duket kështu i formuluar dobët. Natyra nuk përkon me një program të ngurtë dhe mjedisi nuk përkon me një forcë të pakufizuar formësuese. Zhvillimi nervor nuk lind nga kundërshtimi midis këtyre dy dimensioneve, por nga ndërthurja e tyre asimetrike: një strukturë e brendshme, e pajisur me kufizime dinamike dhe e aftë të gjenerojë spontanisht aktivitet të organizuar, dhe një sërë përvojash që veprojnë brenda këtyre kufizimeve, duke kontribuar në përzgjedhjen dhe konsolidimin e disa konfigurimeve në kurriz të të tjerave. Rendi që shfaqet në organoide nxjerr në pah pikërisht këtë karakteristikë themelore: aktiviteti nervor nuk është vetëm një përgjigje, por edhe një origjinë.

Puna që diskutohet me qartësinë e saj eksperimentale, tregon e sistemi nervor nuk pret që mjedisi të fillojë të ekzistojë si një sistem funksional. Ai fillon të ndërtojë identitetin e tij dinamik para çdo përvoje dhe pikërisht për këtë arsye do të jetë i aftë ta integrojë, asimilojë dhe transformojë atë. Përvoja vepron mbi një organizëm tashmë të gjallë me aktivitetin e tij të brendshëm, jo ​​mbi një masë të padiferencuar. Ata që kërkojnë shpjegime vetëm në të lindurën ose vetëm në të nxënë shohin gjysmën e pamjes dhe humbasin gjysmën tjetër. Pamja e plotë qëndron në bashkëveprimin midis predispozicionit dhe modulimit, midis kufizimit dhe variacionit, midis rendit spontan dhe plasticitetit.

The post A ‘prodhohet’ mendja jonë nga mjedisi dhe përvoja, apo është produkt i gjenetikës? appeared first on Gazeta Si.

Janë rikthyer reshjet e dëborës në fshatin turistik të Dardhës, në lartësitë 1200 m mbi nivelin e detit.

Aktualisht nuk raportohen akse rrugore të bllokuara apo të cilat kalohen me vështirësi për qarkullimin. Sipas Prefekturës së Korçës, qarkullimi është normal në të gjitha akset kryesore të qarkut.

Dëborë po ashtu ka edhe në Shtyllë e Mashkullorë, ndërsa nuk paraqiten probleme lidhur me akset rrugore, pasi trashësia e dëborës shkon nga 2-5 cm.

Policia rrugore bën apel për kujdes dhe pajisjen me goma dimërore për ata persona që duan të vizitojnë juglindjen.

The post Rikthehen reshjet e dëborës në juglindje të vendit, zbardhet Dardha appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Ka ndërruar jetë një 42-vjeçar gjatë një loje futbolli në fshatin Novoselë të Vlorës.

Sipas të dhënave paraprake, B. R., rezident në Gjermani, u godit nga topi në kraharor dhe humbi jetën gjatë transportit për në spital.

“Pasi topi e ka goditur në pjesën e kraharorit, është rrëzuar dhe gjatë transportit për në spitalin e Vlorës ka ndërruar jetë. Nga veprimet e para hetimore dyshohet se ka pësuar atak kardiak.“, thuhet në njoftimin e policisë.

The post Tragjike në Vlorë/ U godit me top në kraharor gjatë kalçetos, humb jetën 42-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Një aksident i rëndë automobilistik ka ndodhur në aksin Levan–Tepelenë, në vendin e quajtur kryqëzimi i Cakranit. Në aksident janë përfshirë dy automjete, një Mercedes dhe një Peugeot.

Si pasojë e përplasjes së fortë, ka ndërruar jetë gjatë transportimit drejt spitalit drejtuesi i mjetit Peugeot, O. M., 16 vjeç. Ndërkohë, drejtuesi i automjetit tjetër ka pësuar dëmtime të lehta dhe është shoqëruar në komisariat për veprime të mëtejshme procedurale.

The post Aksident i rëndë në aksin Levan–Tepelenë, humb jetën gjatë transportit për në spital 16-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Rusia sheh përparim të ngadaltë, por të qëndrueshëm në bisedimet e paqes me Shtetet e Bashkuara për Ukrainën.

Kështu tha të enjten zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova.

“Në procesin e negociatave për zgjidhjen e konfliktit në Ukrainë, dua të them në procesin e negociatave me Shtetet e Bashkuara, ka përparim të ngadaltë por të qëndrueshëm”, deklaroi ajo.

Zakharova shtoi se fuqitë e Evropës Perëndimore po përpiqeshin ta pengonin progresin dhe sugjeroi që Shtetet e Bashkuara t’i kundërviheshin lëvizjeve të tilla.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022. Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra. Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

The post Rusia: Përparim i ngadaltë, por i qëndrueshëm në bisedimet për paqe në Ukrainë appeared first on Gazeta Si.

Mesazhi i Krishtlindjeve Urbi et Orbi i Papës, siç çdo vit, bën thirrje për paqe në një botë të përçarë, por Leo XIV ka vendosur ta bëjë këtë me vargjet e Yehuda Amichai, ndoshta më i madhi i poetëve izraelitë, një mbështetës i vendosur i paqes me palestinezët.

“Jo paqja e një armëpushimi,/ as vizioni i ujkut dhe i qengjit,/ por përkundrazi/ si në zemër kur eksitimi mbaron/ dhe mund të flitet vetëm për një lodhje të madhe/ (…) Le të vijë / si lulet e egra,/ papritmas, sepse fusha/ ka nevojë për të: paqja e egër.”

Në Krishtlindjet e tij të para si papë, Prevost shfaqet në mesditë nga Lozha e Bekimeve për mesazhin tradicional që çdo vit rikthen në gjurmët e hidhërimeve të botës, nga Lindja e Mesme te “populli i torturuar ukrainas” e deri te e gjithë Europa, në mënyrë që të mbetet “mikpritëse” dhe “besnike ndaj rrënjëve të saj të krishtera dhe historisë së saj”.

Ai thotë: “Jezusi merr mbi vete brishtësinë tonë, ai identifikohet me secilin prej nesh: me ata që nuk kanë më asgjë dhe kanë humbur gjithçka, si banorët e Gazës; me ata që janë të mbërthyer nga uria dhe varfëria, si populli jemenas; me ata që po ikin nga atdheu i tyre për të kërkuar një të ardhme diku tjetër, si shumë refugjatë dhe emigrantë që kalojnë Mesdheun ose udhëtojnë në kontinentin amerikan; me ata që kanë humbur punën e tyre dhe me ata që kërkojnë një të tillë, si kaq shumë të rinj që përpiqen të gjejnë punë; me ata që shfrytëzohen, si shumë punëtorë të paguar pak; me ata që janë në burg dhe shpesh jetojnë në kushte çnjerëzore.”

Me Shën Agustinin, “Zoti, që na krijoi pa ne, nuk mund të na shpëtojë pa ne”, Papa augustinian u drejtohet të gjithëve, duke treguar se “përgjegjësia” e secilit person është e vetmja rrugëdalje: “Ai që nuk do nuk është i shpëtuar; ai është i humbur, dhe ai që nuk e do vëllanë e tij që e sheh, nuk mund ta dojë Zotin që nuk e sheh. Motra dhe vëllezër, kjo është rruga drejt paqes: përgjegjësia. Nëse secili prej nesh – në të gjitha nivelet – në vend që të fajësonte të tjerët, së pari do të pranonte mangësitë e veta dhe do t’i kërkonte Zotit falje, dhe në të njëjtën kohë do të vendosej në vendin e atyre që vuajnë, do të tregonte solidaritet me më të dobëtit dhe më të shtypurit, atëherë bota do të ndryshonte”.

Ne të gjithë “mundemi dhe duhet të bëjmë pjesën tonë për të hedhur poshtë urrejtjen, dhunën dhe kundërshtimin, dhe për të praktikuar dialogun, paqen dhe pajtimin”.

Lista e hidhërimeve, si çdo vit, është shumë e gjatë. “Në këtë ditë festive, dëshiroj t’u dërgoj një përshëndetje të ngrohtë dhe atërore të gjithë të krishterëve, veçanërisht atyre që jetojnë në Lindjen e Mesme, të cilët së fundmi kisha ndërmend t’i takoja në udhëtimin tim të parë apostolik”, fillon Prevost: “I kam dëgjuar frikërat e tyre dhe e njoh mirë ndjenjën e tyre të pafuqisë përballë dinamikave të pushtetit që i tejkalojnë. Fëmija i lindur sot në Betlehem është i njëjti Jezus që thotë: ‘Kini paqe në mua. Në botë keni mundime, por merrni guxim: Unë e kam mposhtur botën!’ Prej Tij ne kërkojmë drejtësi, paqe dhe stabilitet për Libanin, Palestinën, Izraelin dhe Sirinë, duke besuar në këto fjalë hyjnore: ‘Të bësh drejtësi do të sjellë paqe. Të nderosh drejtësinë do të sjellë qetësi dhe siguri përgjithmonë'”, shton ai, duke cituar fjalët e Isaisë. Dhe përsëri, “Princit të Paqes ia besojmë të gjithë kontinentin evropian, duke i kërkuar atij të vazhdojë të frymëzojë brenda tij një frymë bashkësie dhe bashkëpunimi, besnik ndaj rrënjëve dhe historisë së tij të krishterë, dhe mbështetës dhe mikpritës ndaj atyre që janë në nevojë.”

Leo XIV na fton të lutemi “në një mënyrë të veçantë” për “popullin e torturuar ukrainas” dhe thekson: “Le të ndalet përplasja e armëve dhe palët e përfshira, të mbështetura nga angazhimi i bashkësisë ndërkombëtare, le të gjejnë guximin për t’u angazhuar në një dialog të sinqertë, të drejtpërdrejtë dhe me respekt”.

Papa lutet për “paqe dhe ngushëllim për viktimat e të gjitha luftërave që po zhvillohen në botë, veçanërisht ato të harruara; dhe për ata që vuajnë nga padrejtësia, paqëndrueshmëria politike, persekutimi fetar dhe terrorizmi”.

Ndër këto, “Kujtoj në veçanti vëllezërit dhe motrat tona nga Sudani, Sudani i Jugut, Mali, Burkina Faso dhe Republika Demokratike e Kongos”, shtoi ai: “Në këto ditë të fundit të Jubileut të Shpresës, le t’i lutemi Perëndisë së bërë njeri për popullin e dashur të Haitit, që të gjitha format e dhunës të ndalen në vend dhe që të mund të bëhet përparim në rrugën e paqes dhe pajtimit”.

Papa u drejtohet gjithashtu “atyre në Amerikën Latine që kanë përgjegjësi politike” në mënyrë që “në përballjen me sfidat e shumta, të ketë vend për dialog për të mirën e përbashkët dhe jo për përjashtime ideologjike dhe partiake”. Dhe lutet që “Princi i Paqes ta ndriçojë Mianmarin me dritën e një të ardhmeje pajtimi: t’u rikthejë shpresën brezave të rinj, të udhëheqë të gjithë popullin në shtigjet e paqes dhe t’i shoqërojë ata që jetojnë pa shtëpi, siguri apo besim në të ardhmen”. Për më tepër, “i kërkojmë të rivendosë miqësinë e lashtë midis Tajlandës dhe Kamboxhias dhe që palët e përfshira të vazhdojnë të punojnë për pajtim dhe paqe”.

Papa Leoni mendon edhe për “popujt e Azisë Jugore dhe Oqeanisë, të sprovuar rëndë nga fatkeqësitë natyrore të fundit dhe shkatërruese, të cilat kanë prekur rëndë popullsi të tëra” dhe thotë: “Përballë sprovave të tilla, i ftoj të gjithë të ripërtërijnë me bindje angazhimin tonë të përbashkët për të ndihmuar ata që vuajnë”. Kjo vlen për të gjithë, në fund të fundit: “Në këtë ditë të shenjtë, le t’ua hapim zemrat vëllezërve dhe motrave tona që janë në nevojë dhe vuajnë”.

Pas mesazhit të tij Urbi et Orbi, Papa përcolli urimet e tij për Krishtlindje- “Gëzuar Krishtlindjet! Paqja e Krishtit mbretëroftë në zemrat tuaja dhe në familjet tuaja”- në një duzinë gjuhësh, duke përfshirë arabishten dhe kinezishten, si dhe italishten, frëngjishten, anglishten, gjermanishten, spanjishten, portugalishten, polonishten dhe së fundmi latinishten.

The post Mesazhi i parë ‘Urbi et Orbi’ i Papa Leoni: Europa duhet t’i qëndrojë besnike rrënjëve të saj të krishtera dhe historisë së saj appeared first on Gazeta Si.

Në të gjithë Shqipërinë, besimtarët e krishterë kanë festuar Krishtlindjen me darka familjare dhe meshën e shenjtë, që kryesisht mbahet në mesnatë.

Besimtarët katolikë u mblodhën në mesnatë në Katedralen e Shën Palit në Tiranë për meshën tradicionale të Krishtlindjes, ndërsa për besimtarët ortodoksë, mesha e zhvillua mëngjesin e 25 dhjetorit në Katedralen Ringjallja e Krishtit.

Mesha e Shenjtë e Krishtlindjes u drejtua nga Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë, Fortlumturia e tij imzot Joani, bashkë me klerikë të kryepeshkopatës.

Besimtarët e shumtë që mbushën Katedralen, morën mesazhe shprese në ditën e lindjes së Jezu Krishtit.

Në urimin e tij, Kryepeshkop Joani tha se “ndërsa vazhdojmë të përgatitemi për festimin e Krishtlindjes, na ndihmon të kujtojmë se kjo festë e madhe nuk ka të bëjë vetëm me lindjen e një mësuesi, profeti apo ligjvënësi”.

Kryepeshkopi shtoi se “për të festuar shpirtërisht Lindjen e Krishtit, le të kujdesemi gjatë këtyre ditëve festive të përjetojmë më thellë shenjtërinë dhe madhështinë e kësaj dhurate hyjnore. Këtë mund ta realizojmë duke e pastruar zemrën tonë nga çdo ligësi dhe duke e mbushur atë me dashuri dhe përulësi ndaj të gjithë njerëzve, sidomos ndaj atyre që janë në nevojë”.

Qindra besimtarë katolikë ju bashkuan ritualit fetar të lindjes së Jezu Krishtit, në Katedralen e Shën Nikollit në qytetin e Lezhës.

Mesha e shenjtë e mbrëmjes të së mërkurës u drejtua nga Ipeshkvi i Lezhës, Monsinjor Otavio Vitale.

Në fjalën e tij para besimtarëve, ai foli për rëndësinë që ka Krishtlindja, duke vënë theksin tek paqja nëpër Botë dhe kryesisht në luftën Rusi-Ukrainë.

“Pse flasim për Paqe të cilën nuk e realizojmë dot por flasim vit pas viti për të. Nëse nuk ka vullnet të mirë nuk mund të ketë Paqe midis nesh në familjet tona dhe kombin tonë”, tha Monsinjor Otavio.

Ndërsa Dom Gjergj Meta nga katedralja e Rrëshenit u bëri thirrje të rinjve që të kthejnë sytë nga vendi i tyre dhe të kërkojnë ndihmë kur kanë nevojë.

“Të rinj, duhet të na kërkoni, edhe nëse ne nuk jemi pranë jush. Na kërkoni kur keni nevojë. Një mesazh kam edhe për emigrantët: Ju lutem mos i harroni prindërit e familjarët që keni këtu, kujtojini qoftë dhe vetëm me një mesazh”, tha Dom Gjergj Meta.

Qindra besimtarë morën pjesë në meshën e vigjiljes së Krishtlindjes, e cila u mbajt në Katedralen e Shkodrës.

Pas meshës ‘qielli’ i Shkodrës u ndriçua nga fishekzjarrët, teksa besimtarët shijuan spektaklin dhe uruan njëri-tjetrin për shëndet e mbarësi.

Në çdo Kishë mesazhi është i njëjtë: Dashuri dhe paqe në një botë të trazuar!

Krishtlindja është një nga festat më të rëndësishme të krishterimit dhe festohet çdo vit më 25 dhjetor nga të krishterët në mbarë botën. Kjo festë përkujton lindjen e Jezu Krishtit në Betlehem, një ngjarje themelore në doktrinën e krishterë, e cila shënon ardhjen e Birit të Perëndisë në botë për shpëtimin e njerëzimit.

Sipas Ungjijve, Jezusi lindi nga Virgjëresha Mari, në kushte të thjeshta, në një stallë, dhe u vizitua nga barinjtë dhe më pas nga dijetarët e Lindjes. Kjo lindje simbolizon përulësinë, paqen dhe dashurinë hyjnore, duke treguar se Perëndia iu afrua njerëzve jo me pushtet dhe madhështi, por me thjeshtësi dhe mëshirë.

The post Besimtarët e krishterë festojnë Krishtlindjen, mesazhe për dashuri dhe paqe appeared first on Gazeta Si.

Këshilli i Ministrave ka vendosur që edhe dita e premte, më 26 dhjetor, të jetë ditë pushimi për administratën publike.

Sipas vendimit, pushimi vjen si zgjatje e festës së Krishtlindjes, pasi administrata nuk do të punojë as ditën e enjte, më 25 dhjetor, e cila është festë zyrtare.

Në këtë mënyrë, punonjësit e administratës përfitojnë dy ditë rresht pushimi, ndërsa institucionet publike do t’i rikthehen normalisht aktivitetit të hënën.

The post E premtja pushim për administratën appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Shumë prej nesh e hedhin modestinë tutje kur bëhet fjalë për drekën dhe darkën e Krishtlindjeve. Por çfarë i bëjnë këto vakte festive të shijshme trupit dhe trurit tonë?

Ndërkohë që ushqimi mbështet trurin tonë për të kryer shumë funksione të rëndësishme, duke përfshirë kujtesën dhe përqendrimin tonë, një dietë e ekuilibruar mund të jetë gjithashtu një mbështetje e fuqishme për shëndetin tonë mendor.

Por çfarë efektesh të menjëhershme ka ngrënia e një vakti të madh, siç është një darkë e Krishtlindjeve e plotë, në trurin tonë?

Çfarë ndodh kur hamë shumë?

Kur hamë, sinjale të ndryshme në të gjithë trupin punojnë së bashku për t’i bërë të ditur trurit tonë se jemi të ngopur, duke përfshirë hormonet e lëshuara nga zorrët dhe metabolitët (molekulat që zbërthejnë ushqimin për energji).

Këto hormone sinjalizojnë gjithashtu lirimin e insulinës nga pankreasi për të kontrolluar sheqerin në gjak. I gjithë ky proces quhet “kaskada e ngopjes”.

“Këto sinjale vijnë nga pjesë të ndryshme të zorrëve tona dhe funksionojnë në periudha kohore paksa të ndryshme”, thotë Tony Goldstone, profesor në Imperial College London dhe endokrinolog.

Kjo kaskadë hormonesh të çliruara nga zorra dhe pankreasi dhe që dërgojnë sinjale në tru mund të ketë të bëjë edhe me ndjesinë e përgjumjes që kemi pas një vakti të madh (të quajtur ‘somnolencë postprandiale’), por mekanizmat e sakta pas kësaj nuk janë kuptuar ende mirë, thotë Aaron Hengist nga Instituti Kombëtar i Shëndetit në Uashington.

Është besuar gjerësisht se kjo ndjesi, e njohur si “koma e ushqimit”, është kryesisht një efekt i gjakut që udhëton larg trurit dhe drejt stomakut. Por studimet tregojnë se rrjedha e gjakut në fakt nuk zvogëlohet pas një vakti të bollshëm.

Por duhen bërë më shumë studime për të kuptuar përgjumjen pas vaktit, thotë Hengist.

“Përgjigja e hormoneve të zorrëve është një koktej; ne nuk e dimë se cilat hormone specifike mund të shkaktojnë përgjumje në cilat qendra të trurit”, thotë ai.

A është e dëmshme të hash shumë?

Të hash shumë në raste të rralla ka çuditërisht pak efekt në metabolizmin tonë, thotë Hengist.

Në vitin 2020, ai publikoi rezultatet e një studimi që shqyrtoi se çfarë ndodh kur njerëzit hanë përtej ngopjes së rehatshme dhe kur hanë pothuajse sa të ngopen.

14 burra të shëndetshëm u ofruan vullnetarë për të ngrënë shumë pica në një vakt. Në një vizitë studimore, atyre iu kërkua të hanin derisa të ngopeshin, dhe në vizitën tjetër studimore, sa më shumë që të mundeshin. Ata hëngrën dyfishin e sasisë së picës në eksperimentin “ha sa të duash”.

Hormonet, oreksi, gjendja shpirtërore dhe përgjigjet metabolike të tyre u matën për katër orë pas vakteve të tyre. Studiuesit zbuluan se nivelet e sheqerit në gjak nuk ishin më të larta se pas një vakti normal, dhe as sasia e yndyrës në gjakun e tyre.

“U habitëm që, pavarësisht dyfishimit të marrjes së energjisë, trupi e rregulloi sheqerin në gjak jashtëzakonisht mirë”, thotë Hengist. “Zbuluam se trupi po punonte shumë për ta bërë këtë, duke sekretuar më shumë insulinë dhe hormone të ndryshme të zorrëve që ndihmojnë në çlirimin e insulinës dhe sinjalizojnë se jemi të ngopur.”

Hulumtimet tregojnë se sëmundja e mëlçisë yndyrore joalkoolike, e cila mund të shkaktohet nga një dietë me shumë yndyrë dhe shumë sheqer në planin afatgjatë, mund të çojë në më pak oksigjen në tru.

Ky studim tregon, thotë ai, se një kënaqësi e vetme nuk është aq e dëmshme sa mund të prisni.

Megjithatë, meqenëse studimi u krye vetëm tek burra të rinj të shëndetshëm, hulumtimi nuk mund të përfshihet tek popullata e përgjithshme pa studiuar më parë gratë dhe njerëzit që janë mbipeshë ose obezë, thotë Hengist.

A ka rëndësi se si po e teprojmë?

Ndërsa një seancë ngrënieje picash mund të mos jetë menjëherë e dëmshme, ka disa hulumtime që tregojnë se orët e shumta ose një ditë gostie mund të fillojnë të prishin metabolizmin dhe të ushtrojnë presion në trup, gjë që, nga ana tjetër, mund të ndikojë në tru.

Në vitin 2021, një studim që shqyrtonte ngrënien e tepërt gjatë një periudhe të zgjatur gjeti rezultate shumë të ndryshme nga studimi i Hengist mbi picën. Studimi titullohet “Studimi i tailgate”, i emëruar sipas traditës amerikane të festave para-sportive që përfshijnë ngrënien e shumë ushqimit dhe pirjen e alkoolit.

Studiuesit u përpoqën ta përsërisnin këtë traditë duke u dhënë 18 burrave mbipeshë, por të shëndetshëm, pije alkoolike dhe ushqime me shumë yndyrë dhe sheqer, duke përfshirë hamburgerë, patate të skuqura dhe ëmbëlsira, për t’i konsumuar gjatë një pasditeje. Ata hëngrën mesatarisht 5,087 kalori gjatë pesë orëve. Testet e gjakut dhe një skanim i mëlçisë zbuluan se shumica e burrave kishin rritur yndyrën në mëlçi pas vakteve të tyre.

Hulumtimet tregojnë se sëmundja e mëlçisë yndyrore joalkoolike, e cila mund të shkaktohet nga një dietë me shumë yndyrë dhe sheqer në planin afatgjatë, mund të çojë në më pak oksigjen në tru dhe inflamacion në indet e trurit, gjë që mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve të trurit me kalimin e kohës.

“Studimi ‘tailgate’ tregon se burrat kishin çrregullime metabolike. Kur konsumonin në mënyrë pasive ushqim dhe alkool gjatë disa orëve, është shumë e vështirë për trupat e tyre ta përballojnë këtë,” thotë Hengist.

Pse një vakt i madh nuk na prek?

Evolucioni mund të ndihmojë në kuptimin e arsyes pse mund të mos jetë shumë e dëmshme të hash shumë herë pas here dhe si zorrët dhe truri ynë kanë evoluar për të komunikuar me njëri-tjetrin kur kemi nevojë të hamë.

Kur jemi të uritur, shumë gjëra hyjnë në lojë për të na shtyrë të hamë, thotë Goldstone, për shembull, humori ynë mund të ndryshojë dhe mund të ndihemi ‘të uritur’. Gjithashtu kemi më shumë gjasa të dëshirojmë ushqim me dendësi të lartë energjie.

“Nuk është e qartë se çfarë e nxit saktësisht ‘ngrënien’,” thotë Goldstone. “Por hulumtimet e vazhdueshme tregojnë se uria është një gjendje mjaft e pakëndshme, dhe ndoshta njerëzit po hanë për t’u çliruar nga kjo gjendje.”

Provat në studimet e kafshëve tregojnë sjellje të ngjashme. Studimet nxjerrin në pah se si një pjesë e qarqeve të oreksit në hipotalamus (një pjesë e trurit që kontrollon oreksin) qetësohet kur brejtësit shohin dhe nuhasin ushqimin edhe para se ta kenë ngrënë atë.

“Uria i bëri ata të kërkonin ushqim, dhe pasi e gjetën atë, kjo sjellje nuk ka nevojë të vazhdojë”, thotë Goldstone.

Shumica e këtij procesi, shton Goldstone, vazhdon në mënyrë të pavetëdijshme.

Njerëzit kanë evoluar për të gjetur mënyra për t’u përballur me urinë, sepse pa ushqim, ne do të vdisnim. Por teprica, gjatë gjithë historisë njerëzore, nuk ndodhi dhe efektet e saj janë afatgjata dhe më pak vdekjeprurëse, të paktën në afat të shkurtër, thotë Goldstone.

A ka rëndësi se çfarë po hamë tepër?

Disa studime mbi minjtë sugjerojnë se një dietë afatgjatë me kalori të larta mund të ndikojë në kujtesën dhe funksionin e të mësuarit. Por tek njerëzit, ka më pak kërkime në këtë fushë, thotë Stephanie Kullmann, studiuese.

Megjithatë, një studim jep një pasqyrë të asaj që ndodh në trurin tonë kur hamë tepër ushqim të pasur me sheqer dhe yndyrë. Nuk u reduktua plotësisht në një vakt, por zgjati pesë ditë. Megjithatë, gjetjet e saj mund të zbatohen në një masë më të vogël për periudha më të shkurtra të ngrënies së tepërt, sipas Kullmann.

18 burra të shëndetshëm hëngrën një dietë me kalori të larta për pesë ditë, konkretisht, ushqime ultra të përpunuara me shumë yndyrë dhe ushqime me shumë sheqer, përveç dietës së tyre normale (mesatarisht, ata hëngrën 1,200 kcal më shumë në ditë), ndërsa 11 të tjerë në një grup kontrolli nuk e ndryshuan dietën e tyre.

Rezultatet treguan se dieta me kalori të larta ndikoi në mënyrën se si truri iu përgjigj insulinës në zonat që ndihmojnë në uljen e reagimit të tij ndaj sinjaleve vizuale të ushqimit dhe proceseve të kujtesës. Një tru që është rezistent ndaj insulinës nuk e zvogëlon siç duhet oreksin dhe marrjen e ushqimit, sinjale që na tregojnë të ndalojmë së ngrëni kur jemi të ngopur.

“Një zbulim kyç ishte se truri ndryshon para trupit”, thotë Kullman. “Pjesëmarrësit ende peshonin njësoj, por kur pamë trurin e tyre pamë se ata ishin shumë më të lidhur ngushtë me dikë që kishte qenë obez ose mbipeshë për disa vite”, thotë ajo.

Është vërtetuar mirë se periudhat e zgjatura të të ngrënit, veçanërisht ushqimet me shumë sheqer dhe yndyrna të ngopura, nuk janë të mira për trurin. Ndërsa ka më pak studime që shqyrtojnë ndikimet e një gostie të vetme në trupin tonë, provat ekzistuese sugjerojnë se nuk është e dëmshme për trurin tonë.

The post Çfarë i bën trurit një vakt i madh festiv? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Kryepeshkop Joani ka përcjellë një mesazh urimi për të gjithë besimtarët me rastin e Festës së Krishtlindjes. Ai thotë se festa e Krishtlindjes nuk ka të bëjë vetëm me lindjen e një mësuesi, profeti apo ligjvënësi por vjen si një rreze shprese, ngushëllimi e paqeje për këdo.

“Është detyra e çdo të krishteri ta përhapë dhe ta bashkëndajë këtë dritë me të gjithë botën, sepse vetëm duke e ndarë atë me të tjerët, drita mund të ruhet dhe të rritet, përndryshe ajo do të zbehet dhe përfundimisht do të zhduket. Tani, më shumë se kurrë, bota ka nevojë për dritën e Krishtit. Është e nevojshme, sepse një jetë pa praninë e Zotit bëhet e mjerueshme, kthehet në një jetë pa dashuri, pa gëzim, pa dritë: një jetë në errësirë”, thotë Kryepeshkop Joani në mesazhin e tij, duke shtuar se vetëm prania e Tij mund të ndriçojë zemrat dhe shpirtrat tanë dhe mund t’i japë jetës sonë dritë e gëzim.

Për të festuar shpirtërisht Lindjen Krishtit, Kryepeshkopi bën thirrje që të kujdesemi për të tjerët gjatë këtyre ditëve festive, të përjetojmë më thellë shenjtërinë dhe madhështinë e kësaj dhurate hyjnore.

“Këtë mund ta realizojmë duke e pastruar zemrën tonë nga çdo ligësi dhe duke e mbushur atë me dashuri dhe përulësi ndaj të gjithë njerëzve, sidomos ndaj atyre që janë në nevojë, në varfëri, në sëmundje, në dëshpërim dhe në vetmi”.

The post Kryepeshkop Joani mesazh besimtarëve: Tani, më shumë se kurrë, bota ka nevojë për dritën e Krishtit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Kisha Katolike ka uruar besimtarët për festën e Krishtlindjes. Të gjithë së bashku, Ipeshkvët kanë përcjellë një mesazh paqeje, shprese dhe dashurie.

“Këtë urim Krishtlindjesh duam t’ua bëjmë bashkërisht ne ipeshkvët e Shqipërisë. Do të kishim dashur që në këtë urim të ishte pjesë dhe imzot Simon Kulli, ipeshkvi i Safës, por jemi të sigurt së ai na i uron nga qielli dhe lutet për ne. Secili nga ne ka një fjalë për t’iu drejtuar popullit të zotit që është në Shqipëri, Zoti ju bekoftë të gjithëve”, thotë Imzot Gjergj Meta.

Më tej, Imzot Giovanne Peragine thotë se Krishtlindja na kujton që zoti është pranë nesh.

“Ai bëhet veçanërisht i pranishëm atje ku ka vështirësi, pasiguri dhe vuajtje. Kremtimi I krishtlindjes është të ndiesh praninë e zotit. Mos mendoni vetëm për vetveten, jo vetëm të marrim por mbi të gjitha të japim, jo të fitojmë gjithçka për vete, por të hapim dyert e zemrave ndaj të tjerëve”, thotë ai.

Më tej, Imzot Arjan Dodaj thotë se Krishtlindja është dalja nga errësira dhe populli ynë ka dalë nga fryma e errët e çdo distance e çdo mungese shprese.

“Të begatojmë familjet tona, të pranojmë me lutje e gëzim atë që po vjen. Ndryshoni dhe kthehuni tek unë thotë zoti. Nëse ne nuk jemi njerëzit e paqes si mund të themi e duam zotin nëse nuk jemi të gatshëm të falim atë që na bën një ofendim”, uron Imzot Ottavio Vitale.

Për çdo 25 dhjetor, besimtarët e krishterë festojnë lindjen e Jezus Krishtit, një datë që kremtohet me familjen e bashkuar në lutje, dashuri dhe paqe. Krishtlindja sjell mesazhin e shpresës dhe të dritës.

The post Kisha Katolike uron besimtarët për festën e Krishtlindjes: Zoti ju bekoftë të gjithëve! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Një simbol i ëmbël i Krishtlindjeve dhe një kryevepër e ëmbëlsirave italiane, Panettone tregon një histori traditash, arti dhe pasioni të Krishtlindjeve që shtrihet në shekuj.

Nga Milano në pjesën tjetër të botës, panettone artizanale vazhdon të jetë emblema e një historie kulinare italiane që bashkon familjet, rajonet dhe brezat.

Origjina e panettones është e ndërthurur me jetën e familjeve milaneze të shekullit të 15-të.

Një dokument nga viti 1470, i shkruar nga Giorgio Valagussa, punonjës i familjes Sforza (familja që krijuan dinastinë që e bëri Milanon të madhe) përmendte të ashtuquajturin “ritual të trungut”, një zakon i Krishtlindjeve sipas të cilit një trung i madh druri vendosej në oxhak dhe një bukë gruri ndahej midis të ftuarve, një simbol bekimi dhe fati të mirë.

Kjo bukë, e pasuruar me përbërës të mirë si gjalpi, sheqeri dhe vezët, quhej “Pan de Sciori” ose “Pan de Ton”, që do të thotë “buka e zotërinjve”.

Nga ky gjest i thjeshtë, lindi një nga ëmbëlsirat më të dashura në botë: panettone, fryt i bashkimit midis besimit popullor dhe kulturës gastronomike.

Në vitin 1549, shefi i kuzhinës Cristoforo di Messisbugo renditi një nga recetat e para autentike të panettone: miell, gjalpë, sheqer, vezë, qumësht dhe ujë trëndafili.

Në vitin 1599, një regjistër nga Kolegji Borromeo në Pavia përmend përdorimin e gjalpit, rrushit të thatë dhe erëzave për të përgatitur 13 “bukë të mëdha”, një shenjë e përhapjes së kësaj tradite të re në Italinë Veriore.

Legjendat e Panettones: Midis dashurisë dhe shpikjes

Krahas dokumenteve historike, lindja e panettones shoqërohet nga legjenda të shumta popullore që e përforcojnë joshjen e saj.

Më e famshmja është ajo e nxënëses së re Toni, e cila shpëtoi tortën e djegur të shefit të kuzhinës së Ludovico il Moro duke shpikur një brumë të ri me maja, gjalpë dhe rrush të thatë. Rezultati ishte një sukses i jashtëzakonshëm, aq sa që nga ajo ditë, njerëzit filluan të flisnin për “Pan del Toni” – “panettone”.

Një tjetër legjendë tregon për Ughetto degli Atellani, një fisnik milanez i cili, nga dashuria për vajzën e një bukëpjekësi, krijoi një bukë të pasuruar me gjalpë, sheqer dhe fruta të sheqerosura, duke krijuar një ëmbëlsirë që bashkonte dy botë: atë të aristokracisë dhe atë të njerëzve të thjeshtë.

Së fundmi, është historia e Motrës Ughetta, e cila në një manastir të varfër shpiku një tortë të bekuar për të gëzuar motrat e saj në Ditën e Krishtlindjeve. Brumi i saj, i pasuruar me vezë, sheqer dhe rrush të thatë, u bë simbol i shpresës dhe bujarisë.

Evolucioni i Panettone: Nga tradita në inovacionin modern

Midis shekujve 18 dhe 19, panettone kaloi një periudhë evolucioni kulinar. Versionet e para, të ulëta dhe të ngjashme me focaccia, u pasuruan progresivisht me futjen e majasë, gjalpit dhe frutave të sheqerosura, derisa arritën formën e gjatë dhe të butë që njohim sot.

Me ardhjen e prodhimit industrial në shekullin e 20-të, panettone u bë një ëmbëlsirë kombëtare, e pranishme në çdo shtëpi gjatë festave. Megjithatë, shefat e pastiçerive vazhdojnë të ruajnë cilësinë dhe tharjen e ngadaltë të panettone artizanale, duke e transformuar atë në një simbol të përsosmërisë italiane në mbarë botën.

Sot, inovacioni në panettone manifestohet përmes interpretimeve të reja gurme që e mbajnë shpirtin e traditës të paprekur.

Një shembull kryesor është Panettone Ubriaco, në të cilin brumi i thartuar natyrshëm takohet me likere të shkëlqyera dhe aroma intensive.

Pasticceria Max është ndër pionierët e këtij evolucioni të rafinuar, i aftë të përziejë traditën dhe modernitetin, shijen dhe kërkimin, në një përvojë të re shqisore të Krishtlindjeve italiane.

Panettone dhe kultura italiane: Një ëmbëlsirë që bashkon

Panettone artizanale nuk është vetëm një ëmbëlsirë Krishtlindjesh, por një fragment i identitetit kombëtar.

Në shumë qytete italiane, nga pastiçeritë e lashta milaneze deri te shkollat ​​moderne të kuzhinës, ndjekja e përsosmërisë midis traditës dhe inovacionit vazhdon.

Përhapja ndërkombëtare e panettones ka transformuar një ëmbëlsirë lokale në një simbol universal të festimit, të bashkëjetesës dhe të kulturës.

Çdo fetë mishëron historinë e një populli, vlerën e ndarjes dhe respektin për rrënjët e historisë gastronomike.

Panetone vs. Pandoro: Dy ikona të Krishtlindjeve italiane

Nëse panettone përfaqëson pasurinë e traditës milaneze, pandoro simbolizon rafinimin veronez.

Dy ëmbëlsira, dy shpirtra, një pasion: rrëfimi i traditave italiane të Krishtlindjeve përmes aromës së gjalpit, ëmbëlsisë së sheqerit dhe ngrohtësisë së festimit.

Nga origjina e saj e Rilindjes deri te inovacionet më të fundit artizanale, panettone mbetet një nga shprehjet më të mira të kulturës italiane të ëmbëlsirave.

Çdo Krishtlindje, aroma e saj mbush shtëpitë dhe na kujton se historia e panettones është, në fund të fundit, historia e një vendi të aftë për të transformuar thjeshtësinë e bukës në një simbol të festimit, dashurisë dhe kujtesës kolektive.

The post Origjina dhe historia e Panettones: Nga legjendat milaneze te përsosmëria artizanale Italiane appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- 7 persona janë dërguar në gjyq nga Prokuroria e Tiranës pasi mashtronin të huaj, kryesisht italianë duke u premtuar investime në bursën ‘Forex’ për të përfituar.

B.B., K.D., J.J., A.Ll., E.A., Gj.R., dhe L.Sh., akuzohen për veprën penale ‘Mashtrimi’.

Pas hetimeve të nisura në 2023, rezultoi se 7 personat, në bashkëpunim me njëri-tjetrin kanë realizuar veprimtari mashtruese në ambientet e shoqërisë ‘OZAR’ sh.p.k., nëpërmjet një skeme të mirëorganizuar, e realizuar në formën e një call center-i.

Nga këqyrja e “WhatsApp” të telefonave të sekuestruar, u konstatuan biseda me persona të ndryshëm, të regjistruar me emra italianë, të cilët kanë dërguar foto të kartave të identitetit, të kërkuara nga përdoruesi i telefonit. Nga bisedat rezultoi se këtyre shtetasve u kërkoheshin shuma të ndryshe monetare për t’i investuar në bursën Forex, me qëllim përfitimin e vlerave më të mëdhaja në këmbim.

Konkretisht, personi i cili ishte i regjistruar si L.C (italian). komunikon në ‘WhatsApp’, duke i thënë përdoruesit se ka kryer trasfertën prej 8,700 euro. Kjo pagesë rezulton se është kryer pasi ai ka firmosur një kontratë, e cila parashikonte një vlerë prej 100,000 euro prej tij dhe për këtë shkak në 2023, ai ka kryer tranfertën bankare, e cila në përshkrim ka, se kryhet në formë huaje. Në vijim të bisedave rezulton se ky shtetas i ka shprehur shqetësimin se e gjitha kjo është një mashtrim i madh. Në datë 13.12.2023 i kërkohet sërish që të kryejë një transaksion në vlerën prej 3,500 euro, me justifikimin se është penalitet për shkak se transferta e parë ka shkuar me vonesë.

Gj.R i punësuar në “Ozar” shpk ka qenë i përfshirë në mënyrë aktive në ndjekjen e klientëve dhe në koordinimin e punës së operatorëve. Ndërsa L.Sh, ka pasur një rol të lartë funksional në strukturën e brendshme të aktivitetit, duke dhënë udhëzime, ndarë detyra, etj. Në këtë skemë, E.A., figuron si administrator ligjor i shoqërisë “OZAR” sh.p.k.

A.Ll ka marrë pjesë drejtpërdrejt në veprimet mashtruese dhe në mbështetjen e operatorëve që ushtronin këtë veprimtari. Ndërsa B.B., dhe K.D. kanë qenë në momentin e ndërhyrjes së policisë pranë “Ozar” me dijeni të plotë mbi aktivitetin që zhvillohej në këto ambiente.

J.J. është personi kryesor i ngarkuar me mbikëqyrjen dhe zgjidhjen e problemeve teknike të operatorëve dhe supervizorëve.

The post Mashtronin të huaj duke u premtuar investime në ‘Forex’, në gjyq 7 persona appeared first on Gazeta Si.

Ish-drejtori i Burgjeve, Agim Ismaili është paraqitur sërish sot në SPAK.

Edhe më herët, ai është pyetur si person në dijeni në lidhje me tentativën e bërë nga disa persona për të hakeruar kompjuterat e prokurorëve të posaçëm. Ish-funksionari i burgjeve është në hetim nga SPAK për tre vepra penale, përgjim i paligjshëm i të dhënave kompjuterike, kryerje e veprimeve në kuadër të grupit kriminal dhe grup kriminal.

Emri i Ismailit del në sulmin kibernetik që iu bë SPAK në mars të këtij viti, për të cilin ranë në pranga dy persona, ish-punonjësi i IMT, Arnold Rrokaj dhe ish-zyrtari i burgut Vlorë, Zambak Gjonaj.

Hakerët tentuan të merrnin informacione nga kompjuterët e 3 prokurorëve të posaçëm, Behar Dibra, Enkeleida Millonai dhe Elida Kaçkini, por sipas Prokurorisë, nuk arritën që të depërtojnë në sistemin e brendshëm të IT-së.

Të dy këta persona i kanë shpërndarë dokumentet që kanë arritur të marrin në persona të tjerë, të cilët dyshohet se janë dy gazetarë, ish-kreu i burgjeve, Agim Ismaili, si dhe Dritan Palikaj, Sekretar i Përgjithshëm në Ministrinë e Bujqësisë.

Sipas SPAK, ai dhe ish-punonjësi i IMT, Arnold Rrokaj, tentuan gjithashtu të hyjnë në email-in e drejtuesit të SPAK, Altin Dumani, por pa sukses.

Ngjarja ndodhi më 12 mars dhe arrestimet u kryen brenda 24 orësh. Pajisjet dhe skedarët e përdorur për ndërhyrjen u sekuestruan nga autoritetet.

The post Ish-drejtori i Burgjeve në SPAK, Agim Ismaili në hetim për tre vepra penale appeared first on Gazeta Si.

Me fillimin zyrtar të sezonit të festave, është e pashmangshme të mendosh për gotën e shampanjës për të festuar vitin e ri, gotën e verës së nxehtë për t’u ngrohur në tregjet e Krishtlindjeve, ose një gotë birrë për të ngrënë dolli me miqtë e vjetër.

Por pyetja e përhershme mbetet: sa duhet të pimë?

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) deklaron se, kur bëhet fjalë për alkoolin, asnjë nivel alkooli nuk është i sigurt për konsumim.

Agjencia shëndetësore e ka klasifikuar alkoolin si kancerogjen të Grupit 1, grupi me rrezikun më të lartë, i cili qëndron përkrah rrezatimit dhe duhanit.

Bashkimi europian është rajoni me konsumin më të lartë të alkoolit në botë dhe ku kanceri është tani edhe shkaku kryesor i vdekjes, sipas OBSH-së.

Në vitin 2023, konsumi vjetor i alkoolit për frymë në të gjitha vendet anëtare të Organizatës për bashkëpunim dhe zhvillim ekonomik (OECD) ishte mesatarisht 8.5 litra alkool.

Letonezët, Portugezët dhe Rumunët pinë mbi 11.5 litra në vit dhe gati një e treta e vendeve regjistruan konsum për frymë prej 10 litrash ose më shumë.

“Rajoni Europian i OBSH-së nuk mund të lejojë iluzionin se konsumi i alkoolit është i padëmshëm”, tha Gundo Ëeiler, drejtor për parandalimin dhe promovimin e shëndetit në OBSH.

Megjithatë, jo të gjithë ekspertët pajtohen me këto vlerësime.

Një studim i kohëve të fundit nga Shoqata Amerikane e Zemrës (AHA) sugjeroi që pirja e lehtë e alkoolit nuk përbën rrezik për sëmundje koronare, goditje në tru ose dështim të zemrës. Madje tha se sasi të ulëta të alkoolit mund të zvogëlojnë rrezikun e sëmundjes së arteries koronare.

Megjithatë, shoqata amerikane thotë: “nëse nuk pini alkool, mos filloni. Nëse zgjidhni të pini alkool, kufizoni sasinë e alkoolit që pini”.

Shoqata shton se, ndërsa disa kërkime sugjerojnë se nuk ka efekt ose madje nuk ka rrezik të reduktuar për sëmundjet e zemrës dhe goditjen në tru nga pirja e moderuar, të gjitha provat së bashku nuk mbështesin përfitimet për popullatën e përgjithshme.

“Ne fakt, për disa njerëz, edhe një deri në dy pije në ditë mund të rrisin tensionin e gjakut”, shkruan shoqata, duke shtuar se AHA nuk këshillon askënd të pijë për arsye që sjellin përfitime për shëndetin e tyre.

Sa alkool është “i sigurt”?

Ndërsa ekspertët bien dakord se pirja e tepërt dëmton trupin, ata nuk bien dakord se cila sasi, nëse ka, mund të konsiderohet “me rrezik të ulët”.

Shërbimi Ekzekutiv i Shëndetit(HSE), i cili mbikëqyr shërbimet e shëndetit publik në Irlandë, deklaron në udhëzimet e saj se njerëzit nuk duhet të pinë më shumë se 11 pije standarde në javë për gratë dhe 17 për burrat.

Organizata deklaron një pije standarde si një që ka 10g alkool të pastër. Kjo mund të jetë një gotë verë 100ml, ose 1 gotë birrë.

Organi irlandez rekomandon shpërndarjen e pijeve gjatë javës, duke pasur të paktën dy deri në tre ditë pa alkool në javë dhe duke shmangur më shumë se gjashtë pije në çdo rast të vetëm.

Estonia dhe Polonia e vendosin limitin në 40g alkool në ditë për burrat – ekuivalent me katër birra të vogla – dhe 20g për gratë.

Ministria spanjolle e Shëndetësisë është më e kujdesshme dhe rekomandon jo më shumë se 10g alkool në ditë për gratë, ekuivalent me një gotë, gjysmë gote verë ose një birrë të vogël dhe dyfishin e sasisë për burrat.

Letonia dhe Lituania shkojnë edhe më tej, duke këshilluar kundër konsumit të alkoolit në tërësi.

The post Sa alkool duhet të pini për festa? Shtetet japin kufij të ndryshëm appeared first on Gazeta Si.

Sezoni i festave mund të jetë intensiv. Njerëzit udhëtojnë, presin familjen dhe miqtë dhe shkojnë në evente, ndërkohë që mbajnë përgjegjësi të tjera të punës dhe familjes.

I gjithë ky aktivitet na bën të mendojmë për rëndësinë e mbajtjes së sistemit tonë imunitar të shëndetshëm. Cilat janë disa zakone që të gjithë duhet të përvetësojnë, të tilla si të flenë mirë, të ushqehen mirë dhe të ushtrohen rregullisht? Nga ana tjetër, a ka disa zakone që njerëzit duhet të marrin në konsideratë të ndalojnë për shkak të ndikimeve të tyre negative në sistemin imunitar?

Për të ndihmuar në zgjidhjen e këtyre pyetjeve, ekspertja e mirëqenies së CNN, Dr. Leana Wen u përgjigjet disa pyetjeve se si mund të qëndrosh i shëndetshëm në një periudhë festash.

Pse është veçanërisht e rëndësishme ta mbajmë sistemin tonë imunitar të shëndetshëm?

Leana Wen: Sistemet tona imunitare janë mbrojtja natyrale e trupit tonë kundër viruseve, baktereve dhe patogjenëve të tjerë të mundshëm. Sistemet imunitare të forta dhe të shëndetshme zvogëlojnë rrezikun e prekjes nga sëmundje infektive dhe të sëmurjes rëndë prej tyre. Sistemi imunitar është gjithashtu i implikuar në disa sëmundje kronike.

Imuniteti ndikohet nga shumë faktorë, disa prej të cilëve janë nën kontrollin tonë. Marrja e vaksinave të rekomanduara, për shembull, ndihmon në ndërtimin e imunitetit kundër sëmundjeve të caktuara. Përtej vaksinave, ka disa faktorë të stilit të jetesës që hulumtimet tregojnë se gjithashtu forcojnë funksionin imunitar të trupit tonë.

Çfarë zakonesh duhet të përvetësojnë njerëzit nëse duan të forcojnë funksionin e tyre imunitar?

Wen: Ka tre zakone të rëndësishme që njerëzit duhet të marrin në konsideratë. Së pari, qëndroni fizikisht aktivë. Përveç zvogëlimit të mundësisë për të zhvilluar sëmundje kronike si diabeti, kanceri dhe sëmundjet e zemrës, ushtrimet stimulojnë sistemin imunitar. Të qenit fizikisht aktiv mund të ulë mundësinë e vdekjes nga gripi ose pneumonia, sipas Qendrave Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.

Së dyti, zvogëloni konsumin e ushqimeve të ultrapërpunuara. Këto “ushqime të dëmshme” përmbajnë sasi të larta kimikatesh si konservues dhe ngjyrues artificialë. Konsumi i sasive më të larta të ushqimit të ultrapërpunuar mund të shkurtojë jetëgjatësinë me më shumë se 10%. Këto ushqime janë lidhur gjithashtu me inflamacion.

Mungesa e aktivitetit fizik dhe konsumi më i lartë i ushqimit të ultrapërpunuar shoqërohen të dyja me obezitetin, i cili lidhet me funksionin imunitar të dëmtuar. Njerëzit duhet të synojnë të paktën 150 minuta në javë ushtrime me intensitet të moderuar deri në të lartë dhe duhet të përpiqen të kenë një dietë që thekson ushqimet e plota si perimet, mishrat, fasulet, drithërat dhe arroret.

Së treti, synoni një gjumë më të mirë. Studimet kanë treguar se mungesa e gjumit shkakton ndryshime imunitare që rrisin rrezikun e sëmundjeve të ndryshme. Dhe njerëzit që flenë rregullisht më pak se shtatë orë në natë kanë një gjasë më të lartë për të zhvilluar presion të lartë të gjakut, diabet dhe obezitet.

Ekzistojnë disa metoda që mund të ndihmojnë në përmirësimin e gjumit. Shumë njerëz kanë vështirësi sepse thjesht nuk kanë kohë të mjaftueshme në shtrat. Mundohuni të jepni përparësi të paktën tetë orëve në shtrat dhe synoni të shkoni në shtrat dhe të zgjoheni afërsisht në të njëjtën kohë çdo ditë. Elementë të tjerë të higjienës së mirë të gjumit përfshijnë mos përdorimin e ekraneve para gjumit dhe optimizimin e mjedisit tuaj të gjumit me një vend të freskët, të qetë dhe të errët.

A ka zakone që njerëzit duhet t’i lënë në konsideratë për të përmirësuar sistemin e tyre imunitar?

Wen: Po. Më të rëndësishmet janë shmangia e pirjes së duhanit dhe alkoolit të tepërt.

Shumë studime e kanë lidhur pirjen e duhanit me efektet afatshkurtra dhe afatgjata në imunitet, duke përfshirë dëmtimin e aftësisë së trupit për të luftuar infeksionet virale dhe bakteriale. Disa nga këto efekte përmbysen me ndërprerjen e pirjes së duhanit. Konsumi i tepërt i alkoolit gjithashtu mund të dobësojë përgjigjen e sistemit imunitar.

Festat mund të jenë një kohë e vështirë për të ulur konsumin e alkoolit, por njerëzit duhet të përpiqen të shmangin pirjen e tepërt dhe të qëndrojnë brenda udhëzimeve për pirjen me moderim (dy pije ose më pak në ditë për burrat dhe një pije ose më pak në ditë për gratë në ditët kur konsumohet alkool).

Çfarë duhet të bëjnë personat e rrezikuar për të zvogëluar rrezikun e sëmundjes gjatë festave?

Wen: Ata duhet të përpiqen të shmangin vendet e mbushura me njerëz ku shumë njerëz bërtasin dhe flasin me zë të lartë. Mos harroni të lani duart shpesh dhe mirë me sapun dhe ujë. Nëse po organizoni një aktivitet, merrni në konsideratë t’u kërkoni atyre që kanë shenja të infeksionit të frymëmarrjes si ethe dhe kollë të qëndrojnë në shtëpi.

Dhe ju lutem shijoni festat! Vetmia dhe ndjenja e izolimit në fakt mund të dëmtojnë sistemin imunitar. Festat mund të jenë të lodhshme dhe stresuese, por të qenit së bashku me ata që doni, qoftë familja apo miqtë, mund të sjellë shumë përfitime për shëndetin tuaj emocional dhe fizik.

The post Tre zakone që u forcojnë sistemin imunitar gjatë festave appeared first on Gazeta Si.

Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) ka miratuar një version në formë pilule të ilaçit për humbje peshe Wegovy, sipas gjigantit farmaceutik Novo Nordisk.

Është pilula e parë e këtij lloji që merr miratimin nga rregullatori, duke shënuar një epokë të re për ilaçet për humbje peshe.

Prodhuesi danez i Wegovy, Novo Nordisk, tha se pilula një herë në ditë ishte një “opsion i përshtatshëm” dhe do të siguronte të njëjtën humbje peshe si injeksioni.

Të tjerë si Ozempic, i cili ka efekte të ngjashme në humbje peshe, u miratuan kryesisht për trajtimin e diabetit të tipit 2.

Pilula Wegovy tregoi një humbje mesatare peshe prej 16.6% gjatë provave të Novo Nordisk, tha firma të hënën.

Një e treta e rreth 1,300 pjesëmarrësve përjetuan humbje peshe prej 20% ose më të madhe në të njëjtën provë.

Pilula pritet të lançohet në SHBA në fillim të janarit 2026.

“Pacientët do të kenë një pilulë të përshtatshme, një herë në ditë, që mund t’i ndihmojë ata të humbin po aq peshë sa injeksioni origjinal i Wegovy,” tha Mike Doustdar, drejtori ekzekutiv i firmës.

Versioni i pilules së Wegovy mund t’u japë shitjeve të Novo Nordisk një nxitje pas një viti sfidues që pa aksionet e saj të binin.

Kompania është përballur me konkurrencë të fortë në tregun e humbjes së peshës nga prodhuesit rivalë të ilaçeve si Eli Lilly.

The post Rregullatori amerikan miraton ilaçin Wegovy për humbje peshe appeared first on Gazeta Si.

Ditën e martë vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të kryesisht të paqëndrueshme.

Moti parashikohet me vranësira mesatare deri të dendura.

Reshjet e shiut pritet të bëhen prezente paradite fillimisht përgjatë vijës bregdetare dhe gradualisht do të shtrihen në të gjithë vendin.

Reshjet parashikohet të jenë me intensitet kryesisht të ulët e lokalisht priten reshje shiu në formën e shtrëngatave afatshkurtra kryesisht përgjatë ultësirës perëndimore dhe në jugperëndim të vendit.

Në Alpe e relievet malore në verilindje-lindje-juglindje duke filluar prej orëve të pasdites do ketë reshje bore me intensitet të ulët.

Era do të fryjë me drejtim nga kuadrati i veriut me shpejtësi mesatare 7 m/sek ndërsa përgjatë vijës bregdetare e zonave luginore era fiton shpejtësi deri në 12m/s .

The post Vranësira dhe reshje, në male pritet borë appeared first on Gazeta Si.