Nga Gazeta ‘Si’- Brigitte Bardot, aktorja dhe këngëtarja franceze që u bë një simbol seksi ndërkombëtar përpara se t’i kthente shpinën industrisë së filmit për t’u bërë aktiviste për të drejtat e kafshëve, ka ndërruar jetë në moshën 91-vjeçare.

Bardot fitoi famë ndërkombëtare me filmin e vitit 1956 “Dhe Zoti Krijoi Gruan”, shkruar dhe drejtuar nga bashkëshorti i saj i atëhershëm Roger Vadim, dhe për dy dekadat e ardhshme mishëroi idenë e “koteles së seksit”.

Megjithatë, në fillim të viteve ’70, ajo njoftoi tërheqjen e saj nga aktrimi dhe u bë gjithnjë e më aktive politikisht. Mbështetja e saj e hapur për të drejtat e kafshëve evoluoi në një mbështetje të hapur për Frontin Nacional të ekstremit të djathtë të Francës, duke u pasuar nga një sërë dënimesh për urrejtje racore.

E lindur në vitin 1934 në Paris, Bardot u rrit në një familje të begatë dhe tradicionale katolike, por shkëlqeu si balerinë saqë iu lejua të studionte balet, duke fituar një vend në Konservatorin prestigjioz të Parisit. Në të njëjtën kohë ajo gjeti punë si modele, duke u shfaqur në kopertinën e “Elle” në vitin 1950 kur ishte ende 15 vjeç.

Si rezultat i punës së saj si modele, asaj iu ofruan role filmike; në një audicion ajo takoi Vadimin, me të cilin do të martohej në vitin 1952, pasi mbushi 18 vjeç. Bardot u zgjodh në role të vogla, me një rëndësi gjithnjë e më të madhe. Ajo luajti interesin e dashurisë së Dirk Bogarde në “Doctor at Sea”, një hit i madh në Mbretërinë e Bashkuar në vitin 1955.

Por ishte filmi i Vadimit “Dhe Zoti krijoi gruan”, në të cilin Bardot luajti një adoleshente të shfrenuar në Saint-Tropez, që konsolidoi imazhin e saj dhe e shndërroi atë në një ikonë ndërkombëtare. Filmi ishte një hit i madh në Francë, si dhe ndërkombëtarisht, dhe e katapultoi Bardot në radhën e parë të interpretuesve francezë të ekranit.

Përveç audiencës së kinemasë, Bardot u bë shpejt një frymëzim për intelektualët dhe artistët. John Lennon dhe Paul McCartney kërkuan që të dashurat e tyre të atëhershme t’i lyenin flokët bionde në imitim të saj. Kolumnisti Raymond Cartier shkroi një artikull të gjatë rreth “le cas Bardot” në Paris-Match në vitin 1958, ndërsa Simone de Beauvoir botoi esenë e saj të famshme Brigitte Bardot dhe Sindroma e Lolitës në vitin 1959, duke e paraqitur aktoren si gruan më të çliruar të Francës. Në vitin 1969, Bardot u zgjodh si modelja e parë e jetës reale për Marianne, simbolin e republikës franceze.

Në fillim të viteve 1960, Bardot u shfaq në një sërë filmash francezë të profilit të lartë, duke përfshirë dramën e nominuar për çmimin Oscar të Henri-Georges Clouzot, “The Truth, Very Private Affair” të Louis Malle (përballë Marcello Mastroianni) dhe “Contempt” të Jean-Luc Godard. Në gjysmën e dytë të dekadës, Bardot pranoi një numër ofertash nga Hollywood. Këto përfshinin “Viva Maria!”, një komedi të periudhës meksikane me Jeanne Moreau dhe “Shalako”, një film western me Sean Connery.

Bardot pati gjithashtu një karrierë paralele muzikore, e cila përfshinte regjistrimin e versionit origjinal të “Je T’Aime … Moi Non Plus” të Serge Gainsbourg, të cilin Gainsbourg e kishte shkruar për të ndërsa ata kishin një lidhje jashtëmartesore. (E frikësuar nga skandali pasi bashkëshorti i saj i atëhershëm, Gunter Sachs, e zbuloi, Bardot i kërkoi Gainsbourg të mos e publikonte; ai vazhdoi ta riregjistronte atë me Jane Birkin, duke rezultuar në një sukses të madh komercial.)

Megjithatë, Bardot e gjeti presionin e famës gjithnjë e më bezdisës, duke i thënë “The Guardian” në vitin 1996: “Çmenduria që më rrethonte gjithmonë dukej joreale. Nuk isha kurrë e përgatitur vërtet për jetën e një ylli.”

Ajo u tërhoq nga aktrimi në vitin 1973, në moshën 39 vjeç. Fokusi i saj kryesor u bë aktivizmi për mbrojtjen e kafshëve, duke u bashkuar me protestat kundër gjuetisë së fokave në vitin 1977 dhe duke themeluar Fondacionin Brigitte Bardot në vitin 1986.

Më pas, Bardot u dërgoi letra proteste udhëheqësve botërorë për çështje të tilla si shfarosja e qenve në Rumani, vrasja e delfinëve në Ishujt Faroe dhe therja e maceve në Australi. Ajo gjithashtu shprehu rregullisht pikëpamje të hapura mbi therjen fetare të kafshëve. Në vitin 2003, në librin e saj “Një britmë në heshtje”, ajo përkrahu politikën e krahut të djathtë dhe sulmoi burrat dhe lezbiket gej, mësuesit e shkollave dhe të ashtuquajturin “islamizim të shoqërisë franceze”, duke marrë një dënim për nxitje të urrejtjes racore.

Bardot kishte një histori të gjatë në mbështetjen e Frontit Nacional të Francës. Për këtë i tha gazetës “The Guardian”: “Lidhur me rritjen e tmerrshme të imigracionit, unë i ndaj plotësisht pikëpamjet e [Jean-Marie Le Pen].” Në vitin 2006, një letër drejtuar ministrit të brendshëm të atëhershëm, Nicolas Sarkozy, tha se popullsia myslimane e Francës po “shkatërronte vendin tonë duke imponuar veprimet e saj”.

Bardot u martua 4 herë: me Vadim midis viteve 1952 dhe 1957, me Jacques Charrier midis viteve 1959 dhe 1962 (me të cilin pati një djalë, Nicholas, në vitin 1960), me Sachs (1966-1969) dhe me ish-këshilltarin e Le Pen, Bernard d’Ormale, me të cilin u martua në vitin 1992. Ajo gjithashtu pati një numër marrëdhëniesh intime me njerëz të profilit të lartë

The post Shuhet në moshën 91-vjeçare ikona e kinemasë franceze Brigitte Bardot appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Në vitin 2025, Arabia Saudite kreu 347 ekzekutime, numri më i lartë që kur organizatat ndërkombëtare dhe joqeveritare filluan të mbanin gjurmët.

Kjo konfirmon përdorimin gjithnjë e më të shpeshtë të dënimit me vdekje në vend: rekordi i mëparshëm (345) u vendos në vitin 2024.

Shumica dërrmuese e ekzekutimeve ishin për krime të zakonshme të lidhura me drogën, dhe ata që u ekzekutuan përfshinin një gazetar dhe disa disidentë.

OJQ-ja Human Rights Watch (HRW) e përshkroi të dhënat e të drejtave të njeriut në vend si “katastrofike” dhe sistemin gjyqësor si të paaftë për të respektuar parimet themelore të sundimit të ligjit dhe standardet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut.

Që kur u bë udhëheqës “de facto” i Arabisë Saudite në vitin 2017, Princi i Kurorës Mohammed bin Salman është përpjekur ta paraqesë vendin si më modern dhe të moderuar, për shembull duke inkurajuar pjesëmarrjen e grave në jetën shoqërore dhe në vendin e punës dhe duke lehtësuar kufizimet e alkoolit.

Në të njëjtën kohë, ai vazhdoi të kontrollonte gjyqësorin në një mënyrë despotike, veçanërisht në lidhje me krimet e lidhura me drogën, dhe shtypi me dhunë çdo lloj mospajtimi.

Shkeljet e të drejtave të njeriut, të denoncuara nga organizata të shumta dhe të rrëfyera në dëshmi të shumta, nuk kanë krijuar probleme të mëdha politike për Bin Salmanin.

Nëntorin e kaluar, Presidenti i SHBA-ve Donald Trump e priti atë në Shtëpinë e Bardhë me nderime të plota, dhe në përgjithësi, të gjitha vendet perëndimore bëjnë biznes me Arabinë Saudite, e cila është bërë një lojtare e rëndësishme në sektorët e argëtimit dhe sportit: ndër të tjera, asaj iu dha titulli i organizatorit të Kupës së Botës 2034 dhe ditët e fundit ndeshjet e Superkupës së Italisë u luajtën në stadiumet saudite.

Gjatë dekadës së fundit, ajo ka siguruar gjithashtu një rol të rëndësishëm diplomatik, në Lindjen e Mesme dhe më gjerë, duke shfrytëzuar pasurinë e madhe që rrjedh nga rezervat e saj të mëdha të naftës.

Megjithatë, nuk ka pasur përparim në fushën e të drejtave të njeriut dhe garancive për gjykim të drejtë. Vetëm Kina dhe Irani kryejnë më shumë dënime me vdekje në të gjithë botën. Sipas ligjit saudit, çdo ekzekutim duhet të miratohet nga mbreti ose princi i kurorës.

OJQ-ja me seli në Mbretërinë e Bashkuar, “Reprieve”, rindërton dhe certifikon ekzekutimet në Arabinë Saudite, falë kontakteve me familjet e të dënuarve, si dhe me të burgosurit në pritje të vdekjes (domethënë, ata që presin ekzekutimin).

Sipas të dhënave, dy të tretat e të dënuarve u vranë për vepra penale “jo-vdekjeprurëse” të lidhura me drogën; gjysma ishin të huaj; 96 morën dënimin me vdekje për krime që përfshinin vetëm hashash; dhe pesë ishin gra.

Ka disa raste ekstreme, siç është ai i një burri jemenas dhe një gruaje saudite të dënuar për rrëmbim foshnjash dhe kryerje magjie, ose ai i dy adoleshentëve të vrarë për pjesëmarrje në një protestë si të mitur.

Dënimet për “terrorizëm” janë të shumta dhe përkufizimi përdoret për të përfshirë pak nga gjithçka: çdo formë mospajtimi, edhe nëse shprehet në mënyrë paqësore ose thjesht në mediat sociale, mund të çojë në arrestim, torturë dhe dënime me vdekje. Shpesh, në gjyqe, rrëfimet e nxjerra nën torturë janë prova e vetme e përdorur për të përcaktuar dënimin.

Saudi Crown Prince executes Saudi journalist who criticised his policies on Twitter. Turki al-Jasser had been tweeting under a pseudonym. Bin Salman hired two spies at X to find out who was behind the account. They informed him it was Turki. Turki was executed today.

إنا لله… pic.twitter.com/0D6oRqzPQ3

— Sami Hamdi سامي الهاشمي الحامدي (@SALHACHIMI) June 14, 2025

Në qershor, Turki al-Jasser. Ai ishte shkrimtar, gazetar dhe bloger. Ai shkroi fillimisht për gazetën “Al-Taqreer”, e cila u mbyll nga autoritetet në vitin 2015, dhe më pas për profilin në Twitter (tani X) “Kashkool”, përmes të cilit denoncoi korrupsionin dhe shkeljet e të drejtave të njeriut nga familja në pushtet.

Në disa mënyra, ekzekutimi i al-Jasser ishte i ngjashëm me shumë të tjerë: familja nuk u njoftua paraprakisht për ekzekutimin e afërt dhe nuk e mori trupin më pas.

Autoritetet as nuk zbulojnë se si ekzekutohet dënimi, por pothuajse gjithmonë kryhet duke prerë kokën me shpatë nga një ekzekutor, dhe në raste të tjera me pushkatim.

Dëshmitë e mbledhura nga Reprieve raportojnë se pothuajse çdo ditë, një listë me emrat e njerëzve që do të vriten atë ditë u lexohet të burgosurve që presin ekzekutimin.

Të burgosurit e listuar më pas hiqen nga qelitë e tyre dhe çohen diku tjetër. Procedura krijon një klimë terrori dhe stresi të madh të përditshëm, i cili mund të zgjasë me vite.

Jeed Basyouni, drejtori i Reprieve për Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, i tha BBC-së: “Duket sikur nuk ka rëndësi për ta se kë ekzekutojnë, por përkundrazi t’i dërgojnë mesazh shoqërisë se ekziston një politikë zero tolerance për çfarëdo çështjeje që diskutojnë, qofshin protesta, liri shprehjeje apo drogë.” Basyouni thotë gjithashtu se Arabia Saudite aktualisht gëzon “mosndëshkim total” ndërkombëtarisht.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Arabia Saudite nuk ka ekzekutuar kurrë kaq shumë dënime me vdekje appeared first on Gazeta Si.

Gazeta “SI”-Në 27 dhjetor të vitit 1899, në qytetin e bukur të Pogradecit lindi Llazar Gusho, i njohur më vonë me pseudonimin letrar Lasgush Poradeci. Ai u shndërrua në një nga figurat më të shquara të letërsisë shqipe, poet, shkrimtar e përkthyes, që la gjurmë të pashlyeshme në poezinë dhe prozën shqiptare. Pseudonimi i tij vjen nga një shkurtim i emrit të tij: “La-S-Gush” nga Llazar Sotir Gusho, ndërsa mbiemri “Poradeci” lidhet me vendlindjen e tij.

Lasgush Poradeci botoi dy përmbledhje poetike që u bënë referencë në poezinë shqiptare: “Vallja e yjeve” (1933) dhe “Ylli i zemrës” (1937). Të dyja u botuan në Bukuresht të Rumanisë, vëllimi i parë me ndihmën e mërgatës shqiptare në Konstancë dhe vëllimi i dytë falë mbështetjes së Mitrush Kutelit. Përmbledhja e dytë përmban edhe vargje të përpunuara nga vëllimi i parë, duke ruajtur melodinë dhe hollësinë e veçantë të vargut poetik shqip.

Përveç poezisë, Lasgushi shkroi tregime dhe shkrime në prozë, të cilat u botuan në të përkohshmet e viteve ’30-’40, si “Përpjekja shqiptare”, e redaktuar nga Branko Merxhani, si dhe në revistat Drita dhe Nëntori. Shkrimet e tij shpesh kishin përballë censurën e kohës, por talenti dhe mjeshtëria e tij letrare i siguruan hapësira të shquara në kulturën shqiptare.

Autori la pas më shumë se 100 poezi, duke përfshirë edhe poezi dashurie. Ai ishte adhurues i fjalëve arkaike dhe shprehjeve filozofike popullore, por gjithashtu eksperimentonte me fjalët e reja dhe mënyrat e reja të të shprehurit. Mitrush Kuteli e përshkroi atë si “poetin e vetëm shqiptar që mendoi, foli dhe shkruajti vetëm në gjuhën shqipe.”

Mes veprave të njohura poetike të Lasgushit janë: “Eskursioni teologjik i Sokratit”, “Mbi ta”, “Kamadeva”, si dhe baladat për Muharrem dhe Reshit Çollakun. Përveç krijimeve origjinale, ai përktheu disa nga kryeveprat e letërsisë botërore, përfshirë: “Eugjen Onjegin” të Pushkinit, lirikat e Lermontovit, Poemat e Hajnes, Majakovskit, Gëtes dhe Hajnes, si dhe poezi të Homerit, Byronit, Shekspirit dhe poetëve të tjerë të njohur.

Në nder të kontributit të tij të madh, në 100-vjetorin e lindjes, më 27 dhjetor 1999, kryetari i Republikës, Rexhep Mejdani, i akordoi titullin “Nderi i Kombit”, ndërsa qyteti i tij i lindjes, Pogradeci, e shpalli “Qytetar nderi”. Sot, Pallati i Kulturës në Pogradec mban emrin e tij, duke e bërë të paharrueshëm trashëgiminë letrare të këtij poeti të madh.

Lasgush Poradeci mbetet zëri i gjuhës shqipe, melodik, filozofik dhe i përjetshëm.

The post Lasgush Poradeci. Poeti i Gjuhës Shqipe appeared first on Gazeta Si.

Mesazhi i Krishtlindjeve Urbi et Orbi i Papës, siç çdo vit, bën thirrje për paqe në një botë të përçarë, por Leo XIV ka vendosur ta bëjë këtë me vargjet e Yehuda Amichai, ndoshta më i madhi i poetëve izraelitë, një mbështetës i vendosur i paqes me palestinezët.

“Jo paqja e një armëpushimi,/ as vizioni i ujkut dhe i qengjit,/ por përkundrazi/ si në zemër kur eksitimi mbaron/ dhe mund të flitet vetëm për një lodhje të madhe/ (…) Le të vijë / si lulet e egra,/ papritmas, sepse fusha/ ka nevojë për të: paqja e egër.”

Në Krishtlindjet e tij të para si papë, Prevost shfaqet në mesditë nga Lozha e Bekimeve për mesazhin tradicional që çdo vit rikthen në gjurmët e hidhërimeve të botës, nga Lindja e Mesme te “populli i torturuar ukrainas” e deri te e gjithë Europa, në mënyrë që të mbetet “mikpritëse” dhe “besnike ndaj rrënjëve të saj të krishtera dhe historisë së saj”.

Ai thotë: “Jezusi merr mbi vete brishtësinë tonë, ai identifikohet me secilin prej nesh: me ata që nuk kanë më asgjë dhe kanë humbur gjithçka, si banorët e Gazës; me ata që janë të mbërthyer nga uria dhe varfëria, si populli jemenas; me ata që po ikin nga atdheu i tyre për të kërkuar një të ardhme diku tjetër, si shumë refugjatë dhe emigrantë që kalojnë Mesdheun ose udhëtojnë në kontinentin amerikan; me ata që kanë humbur punën e tyre dhe me ata që kërkojnë një të tillë, si kaq shumë të rinj që përpiqen të gjejnë punë; me ata që shfrytëzohen, si shumë punëtorë të paguar pak; me ata që janë në burg dhe shpesh jetojnë në kushte çnjerëzore.”

Me Shën Agustinin, “Zoti, që na krijoi pa ne, nuk mund të na shpëtojë pa ne”, Papa augustinian u drejtohet të gjithëve, duke treguar se “përgjegjësia” e secilit person është e vetmja rrugëdalje: “Ai që nuk do nuk është i shpëtuar; ai është i humbur, dhe ai që nuk e do vëllanë e tij që e sheh, nuk mund ta dojë Zotin që nuk e sheh. Motra dhe vëllezër, kjo është rruga drejt paqes: përgjegjësia. Nëse secili prej nesh – në të gjitha nivelet – në vend që të fajësonte të tjerët, së pari do të pranonte mangësitë e veta dhe do t’i kërkonte Zotit falje, dhe në të njëjtën kohë do të vendosej në vendin e atyre që vuajnë, do të tregonte solidaritet me më të dobëtit dhe më të shtypurit, atëherë bota do të ndryshonte”.

Ne të gjithë “mundemi dhe duhet të bëjmë pjesën tonë për të hedhur poshtë urrejtjen, dhunën dhe kundërshtimin, dhe për të praktikuar dialogun, paqen dhe pajtimin”.

Lista e hidhërimeve, si çdo vit, është shumë e gjatë. “Në këtë ditë festive, dëshiroj t’u dërgoj një përshëndetje të ngrohtë dhe atërore të gjithë të krishterëve, veçanërisht atyre që jetojnë në Lindjen e Mesme, të cilët së fundmi kisha ndërmend t’i takoja në udhëtimin tim të parë apostolik”, fillon Prevost: “I kam dëgjuar frikërat e tyre dhe e njoh mirë ndjenjën e tyre të pafuqisë përballë dinamikave të pushtetit që i tejkalojnë. Fëmija i lindur sot në Betlehem është i njëjti Jezus që thotë: ‘Kini paqe në mua. Në botë keni mundime, por merrni guxim: Unë e kam mposhtur botën!’ Prej Tij ne kërkojmë drejtësi, paqe dhe stabilitet për Libanin, Palestinën, Izraelin dhe Sirinë, duke besuar në këto fjalë hyjnore: ‘Të bësh drejtësi do të sjellë paqe. Të nderosh drejtësinë do të sjellë qetësi dhe siguri përgjithmonë'”, shton ai, duke cituar fjalët e Isaisë. Dhe përsëri, “Princit të Paqes ia besojmë të gjithë kontinentin evropian, duke i kërkuar atij të vazhdojë të frymëzojë brenda tij një frymë bashkësie dhe bashkëpunimi, besnik ndaj rrënjëve dhe historisë së tij të krishterë, dhe mbështetës dhe mikpritës ndaj atyre që janë në nevojë.”

Leo XIV na fton të lutemi “në një mënyrë të veçantë” për “popullin e torturuar ukrainas” dhe thekson: “Le të ndalet përplasja e armëve dhe palët e përfshira, të mbështetura nga angazhimi i bashkësisë ndërkombëtare, le të gjejnë guximin për t’u angazhuar në një dialog të sinqertë, të drejtpërdrejtë dhe me respekt”.

Papa lutet për “paqe dhe ngushëllim për viktimat e të gjitha luftërave që po zhvillohen në botë, veçanërisht ato të harruara; dhe për ata që vuajnë nga padrejtësia, paqëndrueshmëria politike, persekutimi fetar dhe terrorizmi”.

Ndër këto, “Kujtoj në veçanti vëllezërit dhe motrat tona nga Sudani, Sudani i Jugut, Mali, Burkina Faso dhe Republika Demokratike e Kongos”, shtoi ai: “Në këto ditë të fundit të Jubileut të Shpresës, le t’i lutemi Perëndisë së bërë njeri për popullin e dashur të Haitit, që të gjitha format e dhunës të ndalen në vend dhe që të mund të bëhet përparim në rrugën e paqes dhe pajtimit”.

Papa u drejtohet gjithashtu “atyre në Amerikën Latine që kanë përgjegjësi politike” në mënyrë që “në përballjen me sfidat e shumta, të ketë vend për dialog për të mirën e përbashkët dhe jo për përjashtime ideologjike dhe partiake”. Dhe lutet që “Princi i Paqes ta ndriçojë Mianmarin me dritën e një të ardhmeje pajtimi: t’u rikthejë shpresën brezave të rinj, të udhëheqë të gjithë popullin në shtigjet e paqes dhe t’i shoqërojë ata që jetojnë pa shtëpi, siguri apo besim në të ardhmen”. Për më tepër, “i kërkojmë të rivendosë miqësinë e lashtë midis Tajlandës dhe Kamboxhias dhe që palët e përfshira të vazhdojnë të punojnë për pajtim dhe paqe”.

Papa Leoni mendon edhe për “popujt e Azisë Jugore dhe Oqeanisë, të sprovuar rëndë nga fatkeqësitë natyrore të fundit dhe shkatërruese, të cilat kanë prekur rëndë popullsi të tëra” dhe thotë: “Përballë sprovave të tilla, i ftoj të gjithë të ripërtërijnë me bindje angazhimin tonë të përbashkët për të ndihmuar ata që vuajnë”. Kjo vlen për të gjithë, në fund të fundit: “Në këtë ditë të shenjtë, le t’ua hapim zemrat vëllezërve dhe motrave tona që janë në nevojë dhe vuajnë”.

Pas mesazhit të tij Urbi et Orbi, Papa përcolli urimet e tij për Krishtlindje- “Gëzuar Krishtlindjet! Paqja e Krishtit mbretëroftë në zemrat tuaja dhe në familjet tuaja”- në një duzinë gjuhësh, duke përfshirë arabishten dhe kinezishten, si dhe italishten, frëngjishten, anglishten, gjermanishten, spanjishten, portugalishten, polonishten dhe së fundmi latinishten.

The post Mesazhi i parë ‘Urbi et Orbi’ i Papa Leoni: Europa duhet t’i qëndrojë besnike rrënjëve të saj të krishtera dhe historisë së saj appeared first on Gazeta Si.

AMSTERDAM, 22 dhjetor /ATSH-ANSA/ – Një makinë goditi një grup njerëzish gjatë një parade me dritat e Krishtlindjeve në Nunspeet, një qytet në lindje të Amsterdamit, duke shkaktuar disa të lënduar.

Policia lokale e përshkroi incidentin si “serioz”, por deklaroi se “nuk duket të ketë qenë i qëllimshëm”.

Autoritetet konfirmuan gjithashtu se nëntë persona u plagosën, tre prej të cilëve janë në gjendje të rëndë.

Hetimi për incidentin vazhdon. Disa ambulanca dhe helikopterë emergjence nxituan në vendngjarje.   /os/

The post HOLANDE – Nëntë të plagosur pas përplasjes së një makine me turmën e njerëzve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Gazeta “Si”– Është ndarë nga jeta këngëtari i njohur shqiptar Shemsi Krasniqi, i cili për publikun ishte i njohur gjerësisht si “Shemi”, vokalisti i grupit legjendar “Ilirët”.

Lajmi për humbjen e parakohshme të artistit është konfirmuar nga mediat në Kosovë.

Ende nuk dihet shkaku i vdekjes së tij. Sipas raportimeve, trupi i pajetë i Krasniqit është gjetur në banesën e tij në lagjen Dragodan, rreth mesnatës.

Shemsi Krasniqi ishte një nga zërat më të dashur dhe më ikonikë të muzikës shqiptare. Ai mbetet i paharruar si interpretuesi që i dha jetë këngës “Xhamadani vija vija”, e cila u shndërrua në një simbol kombëtar

Me zërin e tij karakteristik dhe interpretimin plot ndjenjë, Shemi arriti të lidhte breza të tërë me traditën dhe muzikën burimore shqiptare. Përmes veprimtarisë së tij me grupin “Ilirët”, ai la një trashëgimi të çmuar artistike në historinë e muzikës shqiptare.

The post Ndahet nga jeta këngëtari Shemsi Krasniqi, i njohur për ‘Xhamadani vija vija’ appeared first on Gazeta Si.

Këngëtari dhe kitaristi i njohur britanik Chris Rea ka ndërruar jetë, sipas një deklarate të bërë nga familja e tij. Artisti, i famshëm për këngë ikonike si Driving Home For Christmas dhe On the Beach, u shua në moshën 74-vjeçare, pas një sëmundjeje të shkurtër.

Në një deklaratë për Press Association, familja e tij tha se Rea ndërroi jetë më herët gjatë ditës në spital. Një njoftim zyrtar në emër të bashkëshortes së tij dhe dy fëmijëve u shpërnda për mediat pasditen e sotme.
Me një karrierë e gjatë dhe e suksesshme Chris Rea ishte një nga figurat më të veçanta të muzikës britanike, i njohur për zërin e tij të thellë, stilin blues-rock dhe kitarën karakteristike me slide. Karriera e tij muzikore zgjati më shumë se katër dekada, gjatë të cilave ai publikoi mbi 20 albume në studio dhe shiti miliona kopje në mbarë botën.

Ai arriti sukses të madh në vitet ’80 dhe ’90 me albume si On the Beach (1986), The Road to Hell (1989) dhe Auberge (1991), duke u bërë një emër i qëndrueshëm në skenën ndërkombëtare. Kënga Driving Home For Christmas mbetet edhe sot një nga himnet më të dashura të festave të fundvitit në Mbretërinë e Bashkuar dhe më gjerë.
Pavarësisht problemeve serioze shëndetësore gjatë viteve, Chris Rea vazhdoi të krijonte dhe të performonte, duke fituar respekt për këmbënguljen dhe pasionin e tij për muzikën.

The post Ndahet nga jeta në moshën 74-vjeçare, artisti britanik Chris Rea appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta “SI”-Dymbëdhjetë personalitete të shquara u nderuan me titullin “Ambasadorë të kulturës bullgare – 2024” në një ceremoni solemne të mbajtur në Radion Kombëtare Bullgare, më 18 dhjetor 2025.

Mes të vlerësuarve ishte edhe Milena Selimi, gazetare, përkthyese dhe dramaturge nga Shqipëria me origjinë bullgare, e dalluar për kontributin e saj të jashtëzakonshëm në promovimin e letërsisë bashkëkohore bullgare në gjuhën shqipe.

“Radioja është dashuria ime e parë. Kam nisur rrugëtimin tim profesional në radio dhe e di shumë mirë peshën e fjalës,” u shpreh Selimi për Radio Bullgaria pas marrjes së çmimit.

Falë përkthimeve të saj, lexuesit shqiptarë janë njohur me veprat e autorëve të njohur bullgarë si Georgi Gospodinov, Alek Popov, Kalin Terziyski, Milen Ruskov, Todor P. Todorov, Zllatimir Kolarov, etj. Në vitin 2024, Selimi u shpall “Përkthyesja më e mirë” në Panairin e Librit në Tiranë për përkthimin në shqip të romanit “Kohëstrehim”, si dhe u nderua me çmimin “At’ Gjergj Fishta”, një nga vlerësimet më prestigjioze për përkthimin letrar në Shqipëri.

Vlerësimi është pjesë e një nisme të medias publike bullgare që prej vitesh promovon krijuesit, veprimtaria e të cilëve kapërcen kufijtë kombëtarë dhe kontribuon në afirmimin ndërkombëtar të kulturës bullgare.

Çmimi “Ambasador i kulturës bullgare” iu dorëzua Milena Selimit nga shkrimtari Georgi Gospodinov, fitues i çmimit Ndërkombëtar “Booker”, i cili mban këtë titull që prej vitit 2021.

The post Milena Selimi shpallet ‘Ambasadore e Kulturës Bullgare’/ Trofeun ia dorëzon shkrimtari Gospodinov appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Nga rrjetet që dërgonin shqiptarë në Britani dhe Francë tashmë po këto rrjete po ndihmojnë shqiptarët që të arratisen nga Britania, duke i shpëtuar kështu burgut.

 Një hetim i Daily Mail zbuloi se një shqiptar, i cili duhet të jetë vetë pas hekurave, drejton një rrjet që ndihmonte kriminelët të arratiseshin për 2,500 paund.

Daily Mail shkruan se kryetari i grupit drejton “me paturpësi biznesin e tij “Kthimet nga Anglia” në mediat sociale, duke ofruar një shërbim ekspres pa stres për të arratisurit emigrantë”.

Ai mburrej se ekipi i tij i shoferëve të korruptuar kishte trafikuar të paktën 50 persona në Francë pasi ata “kryenin krime dhe donin të shkonin shpejt”.

Zbulimi vjen mes shqetësimeve në rritje për numrin e emigrantëve të sapoarritur me varka të vogla të akuzuar për vepra të rënda penale.

Këtë muaj, dy adoleshentë afganë u burgosën për përdhunimin e një nxënëseje 15-vjeçare në Leamington menjëherë pas kalimit të Kanalit. Dhe një audit zbuloi se 11 të tjerë u dënuan së fundmi për sulm ndaj grave në Britani.

Sipas shifrave të fundit, në Mbretërinë e Bashkuar ka më shumë se 1,000 kriminelë të huaj, përfshirë përdhunues, vrasës dhe terroristë, të lirë.

Të shtunën, 800 emigrantë mbërritën në vend me anije të vogla, dita më e ngarkuar e dhjetorit e regjistruar ndonjëherë.

Një person i infiltruar, duke vepruar si ndërmjetës, kontaktoi kontrabandistin, i cili i dha emrin e tij si Alfonsi.

Kontrabandisti i tha se një burrë që ai po ndihmonte të arratisej përballej me 16 vjet burg nëse kapej, duke shtuar se ishte i lumtur që po ndihmonte kriminelë t’i iknin drejtësisë.

Kriminelët që presin dënimin ose të dyshuarit që presin akuza rrezikojnë të kapen nëse përpiqen të ikin duke rezervuar një fluturim ose traget. Por, ndryshe nga kamionët që hyjnë në Mbretërinë e Bashkuar, nuk ka “kontrolle” për ata që largohen, pohoi Alfons, dhe asnjë nga ata që ai kishte kontrabanduar nuk ishte kapur.

Tani me sa duket i vendosur në Belgjikë, ai e filloi operacionin e tij pasi u largua nga Mbretëria e Bashkuar për të shmangur burgun për një fabrikë kanabisi.

Llogaria “Kthimet nga Anglia” në TikTok përdori një video nga një influenceri shqiptar me dhjetëra mijëra ndjekës. Në të, influenceri i njohur thotë: Kontaktoni bashkatdhetarin tonë dhe do të dilni duke paguar vetëm 2,000 paund.

‘Kontaktoni patriotin tonë për njerëzit që kryejnë krime dhe duan të ikin shpejt, para se të hyjnë në burg’, thotë ai.

Alfonsi, i cili e rriti çmimin në 2,500 paund për të infiltruarin, tha se nëse do të kishte qëndruar, do ishte në burg.

“Më arrestuan brenda një shtëpie kanabisi. U grinda me njerëz që erdhën për të grabitur shtëpinë. Fqinjët njoftuan policinë”, tregon ai.

I pyetur pse nuk u mbajt në paraburgim para gjyqit, ai tha se burgu ishte plot. Nuk kishte vend, kështu që i vunë një byzylyk në kyçin e këmbës, të cilin ai e hoqi.

Politikani britanik Chris Philp, tha se duket sikur qeveria nuk mund të kontrollojë se kush hyn ose kush del nga ky vend.

“Kjo bandë kriminale po tallet me ligjet tona kufitare dhe po lejon kriminelët e rrezikshëm të arratisen”.

The post Trafikantët tashmë po ndihmojnë emigrantët shqiptarë të ikin nga Britania për t’i shpëtuar burgut appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Bisedat rreth izolimit social kanë tendencë të përqendrohen tek të moshuarit, veçanërisht rreth Krishtlindjeve. Por sipas disa matjeve, njerëzit në të 20-at e tyre janë grupi më i vetmuar.

Sipas një studimi të Zyrës për Statistikat Kombëtare (ONS) të publikuar muajin e kaluar, 33% e britanikëve të moshës 16 deri në 29 vjeç raportuan se ndiheshin të vetmuar “shpesh, gjithmonë ose ndonjëherë”, më e larta nga të gjitha grupmoshat (17% e personave mbi 70 vjeç thanë të njëjtën gjë).

Këtë vit, Organizata Botërore e Shëndetësisë shqyrtoi studime të ndryshme të publikuara në të gjithë botën dhe zbuloi se të rinjtë dhe adoleshentët raportojnë gjithashtu nivelet më të larta të vetmisë.

Të dhënat janë komplekse dhe ka indikacione se, në disa vende, midis grupit më të vjetër (mbi 85 vjeç), vetmia rritet ndjeshëm dhe mund të përputhet me atë të personave 18 deri në 30 vjeç. Por analistët thonë se në shumicën e studimeve, të rinjtë shkëlqejnë si një grup veçanërisht i izoluar.

“Të rriturit midis 18 dhe 24 vjeç janë më të vetmuarit, të ndjekur nga të moshuarit”, thotë Andrea Ëigfield, drejtoreshë e Qendrës për Studime të Vetmisë në Universitetin Sheffield Hallam.

“Është një problem në rritje.”

Por pse ka ndodhur kjo dhe a ka një zgjidhje?

Problemi i ‘shpërndarjes’

Gjithnjë e më shumë, ekspertët thonë se faji është i botës moderne. Shumë të rinj njëzet e ca vjeç jetojnë në shtëpi të përbashkëta ku nuk i njohin ose nuk i pëlqejnë shokët e tyre të shtëpisë. Puna bëhet gjithnjë e më shumë nga shtëpia dhe miqtë shpesh komunikohen në mediat sociale.

Nuk është gjithçka e zymtë. Falë internetit, të rinjtë gëzojnë qasje në miqësi nga e gjithë bota. Por në përgjithësi, thonë ekspertët, imazhi i jetës së shoqërueshme të të rinjve njëzet e ca vjeç ka nevojë për korrigjim urgjent.

“Ne kemi tendencë ta romantizojmë moshën e re si një kohë pa shqetësime, kur zakonisht është koha më e mjerueshme në jetën e njerëzve”, thotë Richard Ëeissbourd, lektor në Universitetin e Harvardit.

Në disa mënyra, mosha e hershme e rritur ka qenë gjithmonë një kohë paqëndrueshmërie. Të rinjtë kanë tendencë të largohen nga shtëpia e tyre e fëmijërisë dhe të lëvizin përreth. Miqtë largohen dhe lidhjet familjare dobësohen. Këto ngjarje kalimtare të jetës, për disa, mund të çojnë në vetmi të thellë.

“Një problem i madh është shpërndarja, të gjithë ata që keni njohur ndonjëherë tani jetojnë në një milion vende të ndryshme”, thotë Meg Jay, psikologe klinike.

Sot, ekziston gjithashtu një sërë faktorësh të rinj, dukshëm modernë që mund ta përkeqësojnë problemin.

Në shumë pjesë të botës, njerëzit po martohen dhe po lindin fëmijë më vonë (ose aspak).

Mosha mesatare e martesës së parë në Mbretërinë e Bashkuar tani është 31 vjeç, sipas ONS, nga viti 1970 kur ishte 23 për burrat dhe 21 për gratë. Të rriturit e rinj kanë tendencë të jenë më të varur nga miqtë për lidhje emocionale dhe nëse këta miq nuk ia dalin mbanë, vetmia mund të pasojë.

Ëeissbourd thekson edhe një fragmentim më të gjerë të komuniteteve. Në vendet e pasura, anëtarësimi në institucionet qytetare si kishat, grupet e komunitetit ose sindikatat ka rënë që nga vitet 1970.

Kjo nganjëherë njihet si teza e ‘Boëling Alone’, e emëruar sipas një eseje me ndikim të vitit 1995 nga politologu Robert Putnam, i cili vërejti se më shumë të rinj amerikanë po luanin boëling vetëm sesa në ekipe, një simbol i një kolapsi më të gjerë të marrëdhënieve shoqërore.

Njëzet e ca vjeçarët, të cilët mund të kenë lënë shtëpinë e fëmijërisë, por ende nuk kanë krijuar familjen e tyre, mund ta ndiejnë më ashpër këtë rënie të komunitetit, thotë Ëeissbourd.

“Ne jetojmë në një shoqëri gjithnjë e më individualiste. Mendoj se vetmia është një simptomë e dështimit tonë për t’u kujdesur për njëri-tjetrin.”

Paradoksi i ndarjes së shtëpisë në qytete

Pastaj është rritja pas pandemisë e punës nga shtëpia. Në Mbretërinë e Bashkuar 28% e të rinjve të moshës 16 deri në 29 vjeç kanë punuar nga shtëpia të paktën një pjesë të kohës në tremujorin e parë të vitit 2025, krahasuar me 54% të të rinjve të moshës 30 deri në 49 vjeç, sugjeron një studim.

“Puna nga shtëpia ka qenë, sipas mendimit tim, një makth për të rinjtë njëzet e ca vjeç,” thotë Jay. “Është shumë e vështirë të bësh miq kur nuk del nga shtëpia.”

As situatat e përbashkëta të jetesës nuk ndihmojnë gjithmonë. Ka një lloj paradoksi këtu, pasi të rinjtë e rritur kanë më shumë gjasa të jetojnë me njerëz të tjerë. (Në Angli dhe Uells vetëm 5% e njerëzve në të 20-at e tyre të hershme jetojnë vetëm, kundrejt 49% të personave mbi 85 vjeç, sugjeron ONS.) Por të jetuarit nën të njëjtën çati me të tjerët nuk duket gjithmonë se i bën të rinjtë më pak të vetmuar.

‘Krahaso dhe dëshpëro’ në telefonat inteligjentë

E gjithë kjo është e komplikuar nga telefonat inteligjentë dhe mediat sociale. Këtë vit, mesatarja britanike e moshës 18 deri në 24 vjeç kaloi gjashtë orë e 20 minuta në internet çdo ditë, sipas rregullatorit të medias Ofcom, më shumë se grupmoshat e tjera të të rriturve.

Disa mund të supozojnë se aplikacione si Instagram dhe Snapchat kontribuojnë në ndjenjat e vetmisë sepse i inkurajojnë njerëzit të flasin në internet në vend që të flasin ballë për ballë, por të dhënat nuk e mbështesin plotësisht këtë.

Ajo që është sigurisht e vërtetë, thonë disa ekspertë, është se mediat sociale amplifikojnë ndjenjat e mëparshme të vetmisë për shkak të asaj që Dr. Jay e quan faktori “krahaso dhe dëshpëro”.

“Ndjehesh sikur, ‘Të gjithë duket se kanë miq më të mirë dhe të gjithë po hidhen me parashutë në Dubai – çfarë nuk shkon me mua, nuk pashë askënd gjithë fundjavën’.”

Megjithatë, është gjithashtu e mundur që paragjykimet në raportim të luajnë një rol.

Studimet rreth vetmisë bazohen kryesisht në anketa vetë-raportimi (që do të thotë se njerëzve thjesht u kërkohet nëse ndihen të vetmuar). Dhe Ëeissbourd thotë se është e besueshme që të rriturit e rinj, të cilët kanë tendencë të jenë më të rrjedhshëm në gjuhën e shëndetit mendor dhe terapisë, kanë më shumë gjasa sesa të moshuarit ta përshkruajnë veten si të vetmuar në anketa.

Ai mendon se paragjykimet në raportim mund të shpjegojnë një “pjesë” të enigmës – por sigurisht jo të gjithën.

The post E vërteta rreth të rinjve që vuajnë më shumë nga vetmia appeared first on Gazeta Si.

Katër emigrantë humbën jetën ndërsa mbaheshin në mjediset ku u transferuan nga policia e imigracionit këtë javë, sipas njoftimeve për shtyp të ICE (Zyra për Imigracionin dhe Doganat e Shteteve të Bashkuara), ndërsa vdekjet e shtetasve të huaj në vitin 2025 arritën numrin e tyre më të lartë në 20 vjet.

Katër të ndaluarit nga Haiti, Bullgaria, Nikaragua dhe Eritrea, vdiqën midis 12 dhe 15 dhjetorit. Ndërsa rastet janë ende nën hetim, departamenti i policisë tha se dy nga vdekjet ishin për shkak të urgjencave mjekësore dhe dy të tjerat besohet se janë për shkak të shkaqeve natyrore.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, i ka dhënë përparësi deportimeve masive të emigrantëve ilegalë në axhendën e tij. Administrata ka rritur numrin e arrestimeve dhe ndalimeve të emigrantëve në qendrat e paraburgimit në një nivel rekord, rreth 66,000 persona ishin në paraburgim në fund të nëntorit.

Të paktën 30 persona kanë humbur jetën ndërsa ishin në paraburgim të ICE këtë vit, sipas një llogaritjeje të Reuters bazuar në raportet e saj. Ky është numri më i lartë që nga viti 2004, sipas statistikave të agjencisë, dhe kanë mbetur ende 11 ditë deri në fund të vitit.

“ICE mbetet e përkushtuar për të siguruar që të gjithë nën kujdestarinë e saj të jetojnë në mjedise të sigurta dhe njerëzore”, tha ajo në deklaratën e saj më të fundit pas vdekjes së një të arrestuari.

Politikanët demokratë kanë kritikuar vdekjet e emigrantëve në paraburgim, duke fajësuar administratën Trump.

“ICE është përgjegjëse për kujdesin e këtyre njerëzve, dhe ata qartësisht po dështojnë ta bëjnë këtë”, shkroi përfaqësuesja Pramila Jayapal në X, duke shtuar se situata është “e tmerrshme”.

The post Numri i vdekjeve të emigrantëve ilegalë në Amerikë kap shifra rekord, 30 për vitin 2025 appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Më shumë se 2.2 milionë shqiptarë jetojnë jashtë Shqipërie, përllogarit INSTAT.

Sipas vlerësimit të bërë në janar të vitit 2025, 1.17 milionë janë meshkuj dhe 1.07 mln janë femra. Gjetjet tregojnë se diaspora përbëhet kryesisht nga një popullsi relativisht e re. Rreth 18% e saj janë në grupmoshën 0-14 vjeç, 77% përfshihen në grupmoshën 15-64 vjeç, dhe vetëm 5% janë mbi 65 vjeç.

Kjo strukturë tregon një diasporë me profil të ri, ekonomikisht aktive dhe me potencial të lartë kontributi në tregjet e punës të vendeve ku ata kanë emigruar dhe rrjedhimisht një humbje e madhe për Shqipërinë.

Italia është vendi ku jeton pjesa më e madhe e shqiptarëve jashtë vendit, me 557 mijë të regjistruar për vitin 2024. Greqia renditet e dyta me 425 mijë të regjistruar, të dhëna këto që i referohen vitit 2021. Në Shtetet e Bashkuara jetojnë 206.520 shqiptarë, ku pjesa më e madhe, 111.904 individë, janë gjenerata e dytë, pra të lindur atje.

INSTAT raporton se emigrantët shqiptarë arrijnë përfitime të konsiderueshme gjatë periudhës së qëndrimit jashtë vendit. Mesatarisht, ata fitojnë 2.5 herë më shumë sesa fitonin para migrimit dhe afërsisht 2.5 herë më shumë sesa bashkëmoshatarët e tyre që qëndrojnë në Shqipëri. Kjo tregon jo vetëm suksesin ekonomik të shqiptarëve jashtë vendit, por edhe potencialin që diaspora mund të sjellë për përmirësimin e lidhjeve ekonomike dhe investimeve drejt vendit.

The post Mbi 2.2 milionë shqiptarë jetojnë jashtë Shqipërisë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta “SI”- Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës (AShAK) ka shënuar një moment historik duke zgjedhur për herë të parë një grua në krye të saj. Justina Pula mori detyrën e kryetares së AShAK, duke theksuar rëndësinë e përfaqësimit gjinor në institucionet më të larta të dijes dhe duke dhënë shpresë për një rol gjithnjë e më aktiv të grave në udhëheqjen e institucioneve shkencore dhe kulturore.

Justina Pula, e lindur në Prishtinë në vitin 1953, ka ndjekur një karrierë të shkëlqyer akademike dhe profesionale. Ajo diplomoi në Fakultetin Ekonomik të Prishtinës (1976). Kreu studime pasuniversitare në Zagreb (1984) dhe u doktorua në Fakultetin Ekonomik të Prishtinës me tezën “Investimet demografike dhe zhvillimi ekonomik i Kosovës” (1977).

Karriera e saj në Fakultetin Ekonomik filloi në vitin 1978 si asistente e më pas avancoi në docent dhe profesor ordinar në vitin 2004. Pula ka qenë një pioniere në zhvillimin e kërkimeve operacionale në Kosovë, duke aplikuar metoda matematike dhe statistike në planifikimin dhe optimizimin e proceseve të biznesit , menaxhment dhe vendimmarrje. Ajo ka udhëhequr studentë në punime diplome, teza masteri dhe doktorature, duke kontribuar thelbësisht në avancimin e arsimit dhe kërkimit shkencor në vend.

Përveç angazhimit akademik, Justina Pula ka kontribuar edhe në fushën publike dhe të shoqërisë civile. Ajo ka shërbyer si Ministre e Energjisë dhe Minierave (2008–2011), deputete në Kuvendin e Kosovës (2011–2014) dhe ka qenë aktive në promovimin e barazisë gjinore dhe fuqizimit të grave përmes organizatave të ndryshme.

Pula është zgjedhur anëtare korrespondente e AShAK në vitin 2016, sekretare e Seksionit të Shkencave Shoqërore në vitin 2018 dhe anëtare e rregullt-akademike në vitin 2020. Zgjedhja e saj si kryetare e Akademisë shënon një hap të rëndësishëm drejt barazisë gjinore dhe promovimit të dijes në Kosovë.

Justina Pula pason në detyrë shkrimtarin dhe studiuesin e letërsisë Mehmet Kraja, i cili drejtoi Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës për periudhën 2019–2025.

The post Kush është Justina Pula, gruaja e parë që do të udhëheqë Akademinë e Shkencave të Kosovës? appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjithçka në 5 vjet për Carolina López Morenon. Ajo debutoi si soprano në vitin 2021, ka kënduar për Mehta, Gatti dhe Pappano, dhe në 3 vitet e ardhshme do të performojë në teatrin e famshëm italian, La Scala tre herë (dhe ka vendosur të jetojë në Milano).

Ajo do të debutojë gjithashtu në La Bohème, operën e Puccini-t, të cilën do ta interpretojë gjithashtu më 20 dhjetor në “Maggio Musicale Fiorentino”, dirigjuar nga Ceretta dhe drejtuar nga Ravella.

Dhe rreth një muaj më vonë, më 14 janar, do të ngjitet në Operën e Romës, dirigjuar nga Bignamini dhe drejtuar nga Livermore.

Carolina, një gjeneruese energjie pozitive, është 34 vjeçe, nëna e saj është shqiptare nga Tirana, ndërsa babai i saj është bolivian nga Santa Cruz.

Carolina u lind dhe u rrit në Gjermani dhe si një vajzë emigrantësh shqiptaro-boliviane tregon vështirësitë e jetës dhe si hyri muzika në jetën e saj.

Origjinë e pazakontë….

Ashtu si takimi i tyre, i cili ndodhi në Gjermani. Në vitin 1990, konsulli gjerman ndihmoi ata që rebeloheshin kundër regjimit komunist në Shqipëri të shpëtonin, ndërsa ai po shembej. Nëna ime ishte pjesë e lëvizjes studentore; ajo e kuptonte se, ose duhej të çlirohej nga ajo jetë, ose të vdiste. Ajo u organizua në mënyrë klandestine, duke dëgjuar radion fshehurazi, duke e ditur se kjo mund të nënkuptonte dhunë, burg ose vdekje. Nëna ime atëherë kishte një vajzë të vogël, motrën time më të madhe, e megjithatë bëri atë zgjedhje radikale.

Po babai juaj?

Babi ishte në Gjermani me një bursë studimi. Ai luante muzikë dhe këndonte për qejf; ende është pjesë e një grupi amerikano-latin, Citlai Calli, me të cilin performojnë në festivalet e fshatrave. Unë bashkohesha me ta herë pas here. Më pëlqen të kërcej. Jemi gjashtë fëmijë. Ishim të varfër, kurrë nuk shkonim me pushime dhe frigoriferi ishte gjysmë bosh. Por kishte dashuri.

Si hyri muzika në jetën tënde?

Mamaja ime më mësoi të luaja violinë, por ajo ishte shumë e rreptë dhe nuk funksionoi. Kalova në piano. Luaja me vesh. Në moshën 12 vjeçe, fillova të shkruaja këngë “soul” dhe “blues”, e para prej të cilave quhet “Ndjenja”. Ky është çelësi i jetës sime.

Pse?

Muzika përqafoi shpirtin tim dhe kafshët formuan karakterin tim. Kam një marrëdhënie shpirtërore dhe intuitive me të dyja.

Çfarë do të thotë kjo?

Kujdesesha për kuajt, i pastroja. Mësova shumë prej tyre. Në shkollë në Gjermani, ku linda, pata vite të vështira për shumë arsye, por jo për shkak të racizmit; prindërit e mi e përjetuan më shumë këtë, dhe unë u rrita në lagjen multietnike të një qyteti me një emër të vështirë për t’u cituar, “Reichenbach an der Fils”. Ishte e vështirë; kur vuaja, gjeta strehë te kuajt, të cilët ishin në gjendje të më ngjallnin një dhembshuri instiktive. Për CD-në time të parë, “Il bel sogno”, i shkrova notat e këngës me gjithë zemër, por producenti gjerman në shtëpinë diskografike më tallte: je “kitsch” (kopjim pa shije i një stili ekzistues artistik). Por unë jam një njeri shpirtëror në të gjitha manifestimet e mia.

Dhe si arrin t’i kontrollosh emocionet e tua në skenë?

Para se të dal në skenë dhe ta lë veten të lirë, mendoj për mentoren time, Donata D’Annunzio Lombardi, se si më përgatit ajo deri në përsosmëri. Dhe i them vetes se nuk mund të bëj gabime. Studioj gjithçka rreth një opere: kontekstin historik, shoqëror dhe njerëzor.

Çfarë kuptuat për Mimìn nga La Bohème?

Ajo është një vajzë që nuk është mirë, që përpiqet të ecë përpara, të bjerë në dashuri, që dëshiron të qëndrojë me atë grup të rinjsh pa para deri në fund.

Pothuajse të gjitha heroinat e operës vdesin.

Por tema e sakrificës është gjithmonë aktuale. Do të doja të këndoja një operë për një grua të kohës sonë. Mendoj për Jennifer Robinson, avokaten e Julian Assange, e cila, midis pushtetit të shtetit dhe një individi, zgjodhi burrin, pa kërkuar dukshmëri. Më vjen ndërmend edhe Yusra Mardini, e cila, ndërsa ikte nga Siria, shpëtoi jetë duke notuar e duke tërhequr një varkë që po fundosej. Pastaj vazhdoi të notonte deri në Lojërat Olimpike.

Po flisje për muzikën “soul”. Si e zbulove operën?

Kam një sfond shumëplanësh; madje kam shkruar këngë repi në gjermanisht për t’u çliruar. Në moshën 18 vjeçe, mësuesi im më tha të dëgjoja Callas dhe Pavarotti-n. Nuk kisha dëgjuar kurrë për ta më parë. Maria Callas më mahniti. Do të doja ta luaja atë në një film. E pashë atë me Angelina Jolie, e cila është e talentuar, e famshme dhe ia doli mbanë në opera, por ai film nuk paraqiste punën e hershme të Marias. Pastaj do të doja të luaja në një film për Lina Cavalieri-n, e cila vdiq në vitet 1940 dhe ishte gjithashtu një grua e bukur. E di që kanë bërë një film për të, por kjo ndodhi shumë, shumë vite më parë.

Edhe ti je jashtëzakonisht e bukur. Si i lë mënjanë djemtë që duan të dalin me ju?

Jam e drejtpërdrejtë. Buzëqesh, them se nuk jam e interesuar, por faleminderit.

Dy bohemët këtë javë?

Në Firence është tradicionale; në Romë ka animacione dhe shfaqje filmash. Më pëlqen shumë ajo e Zeffirelli-t. Nëse ka një motivim të fortë, regjia inovative është në rregull. Në “La Scala” do të këndoj Poulenc me regji të Robert Carsen, pastaj admiroj Castellucci-n, Michieletto-n, Strassberger-in, por kur më flasin për një skenë boheme në hënë…

Burimi: “Corriere della Sera”; Përshtati në shqip: Gazeta “Si”

The post Jeta si emigrante dhe origjina e pazakontë shqiptare e sopranos Carolina López Moreno appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Një dëshmi e një jete të shënuar nga paqja, besimi dhe çmimi që dikush është i gatshëm të paguajë personalisht për t’i mbrojtur ato.

Kjo është ajo që Kardinali shqiptar, Ernest Simoni, 97 vjeç rrëfeu para studentëve të Treviglio-s, ku 28 vite i kaloi në burg nën regjimin diktatorial shqiptar.

Ishte një takim thellësisht prekës me 300 studentët e shkollave që morën pjesë një ditë më parë në Teatrin TNT në Bergamo.

“Ne iu bashkuam një programi të nisur nga shkollat ​​e Caravaggio-s dhe Treviglio-s me temë paqen”, shpjegon drejtori Davide Finazzi.

“Si pjesë e kësaj, vendosëm ta ftonim kardinalin dhe, kur ai pranoi, donim ta ndanim ngjarjen me nxënës nga të gjitha shkollat”. Sekretari i tij, Vieri Lascialfari, e ndihmoi kardinalin të tregonte historinë e tij.

Imzot Ernest Simoni, i lindur në vitin 1928, e demonstroi besimin e tij që në fëmijëri: në moshën 4 vjeç, nëna e tij “e kapi” duke u lutur në meshë dhe në moshën 10 vjeç, ai kërkoi të hynte në manastirin françeskan në Shkodër.

Megjithatë, me fundin e Luftës së Dytë Botërore, në vend u vendos diktatura komuniste e Enver Hoxhës. Brenda pak vitesh, regjimi shtrëngoi kontrollin mbi lirinë fetare dhe dekretoi ateizmin shtetëror, me dënime të ashpra për ata që e shkelnin atë.

Manastiri u vu gjithashtu nën vëzhgim, ku policia fshehu armë nën altar, duke çuar në një bastisje që solli në arrestimin dhe ekzekutimin e priftit dhe mësuesve, ndërsa fillestarët u përjashtuan dhe më pas u rekrutuan.

Kështu, kardinali i ardhshëm e gjeti veten në uniformë nga viti 1953 deri në vitin 1955, tre vjet të kaluara në kushte jashtëzakonisht të vështira.

Pa hequr dorë kurrë nga besimi i tij, ai rifilloi në mënyrë klandestine studimet e tij teologjike. I shuguruar prift në vitin 1956, ai filloi misionin e tij baritor, por kjo mjaftoi për ta bërë atë një shënjestër.

Në prag të Krishtlindjeve të vitit 1963, ndërsa ai po kremtonte meshën, katër ushtarë hynë në kishë, ndërprenë shërbesën dhe i njoftuan dënimin me vdekje.

Krimi i tij thuhet se ishte për kremtimin e një meshe për prehjen e shpirtit të Presidentit të SHBA-ve, John F. Kennedy, i cili ishte vrarë disa muaj më parë.

“Ata e detyruan të hiqte rrobat e tij”, kujton sekretari, “dhe pastaj e goditën me shqelma para nënës së tij, e cila ishte ulur në rreshtin e parë”. Dënimi me vdekje u ndryshua më vonë në 25 vjet burgim të rreptë në një qeli prej një metër e gjysmë.

Ishte gjatë kësaj periudhe që Imzot Ernest Simoni përvetësoi moton: “Duajini armiqtë tuaj, falini, lutuni për ta dhe madje jepni jetën tuaj për ta”.

Edhe në burg, ai vazhdoi predikimin e tij dhe kremtoi mesha, duke u bërë drejtuesi shpirtëror i të burgosurve.

Për këtë arsye, në vitin 1973 ai u akuzua për trazira dhe mori një tjetër dënim me vdekje, i cili më vonë u ndryshua në punë të detyruar në minierat e bakrit.

Pas vitit 1981, Simoni u lirua nga burgu, por mbeti një “armik i popullit” për regjimin, i cili e caktoi të hapte kanalizime.

Në vitin 1991, diktatura ra dhe ai mundi të rimerrte rrobën e tij të klerit, duke ndihmuar në rihapjen e kishave të fshatrave.

Në vitin 2014, ai ishte prifti i fundit që i mbijetoi regjimit kur Papa Françesku, në vizitën e tij të parë apostolike në Shqipëri, kërkoi ta takonte.

Dëshmia e priftit e preku thellë Papën, i cili e quajti atë një “martir të gjallë” dhe dy vjet më vonë i dha atij titullin kardinal. “Lutuni për të gjithë ata që ju përndjekin dhe ju ofendojnë”, u përsëriti kardinali shqiptar studentëve të Treviglio-s.

“Ne duhet të jemi gjithmonë lajmëtarë të paqes dhe miqësisë. Duhet të lutemi pa pushim për të gjithë njerëzit e çdo ngjyre dhe nga çdo vend i botës dhe t’i bindim ata të duan njëri-tjetrin. Ne të gjithë jemi kryevepra të Zotit”, – predikoi Kardinali Ernest Simoni.

Burimi: “Corriere della Sera”; Përshtati: Gazeta “Si”

The post Ernest Simoni u dënua me vdekje në Shqipëri pas meshës për ish-presidentin Kennedy appeared first on Gazeta Si.

Futbolli i femrave po shndërrohet gjithnjë e më shumë në një hapësirë të sigurt, gjithëpërfshirëse dhe tërheqëse për komunitetin LGBTQ+, duke ofruar jo vetëm sport, por edhe ndjenjë përkatësie dhe komuniteti. Një nga shembujt më domethënës është “Ball Together Now”, një festival gjithëpërfshirës futbolli i themeluar në vitin 2022 në Angli, i cili mbledh ekipe jo-profesionale nga e gjithë Mbretëria e Bashkuar për të luajtur futboll gjatë ditës dhe për të festuar së bashku në mbrëmje. Ngjarja karakterizohet nga një prani e fortë simbolesh queer dhe synon të përfshijë në mënyrë aktive gra, persona trans dhe jo-binarë.

Ky fenomen nuk është i izoluar. Në mbarë Evropën dhe SHBA-në, ndeshjet e futbollit të femrave po tërheqin gjithnjë e më shumë tifozë LGBTQ+, të cilët e shohin këtë sport si një alternativë më mikpritëse krahasuar me futbollin e meshkujve, ku ende dominojnë kultura e maskilizmit dhe mungesa e hapjes. Ndryshe nga loja e meshkujve, ku pothuajse nuk ka lojtarë të deklaruar hapur si LGBTQ+ në nivelet më të larta, futbolli i femrave ka një numër të konsiderueshëm lojtare të njohura publikisht për orientimin e tyre seksual, çka ka ndikuar drejtpërdrejt në krijimin e një atmosfere më të hapur dhe gjithëpërfshirëse.

Turnetë ndërkombëtare të futbollit të femrave pasqyrojnë qartë këtë realitet. Në Kampionatin Evropian të Femrave 2025, më shumë se 20% e lojtareve ishin hapur LGBTQ+, një përqindje dukshëm më e lartë se mesatarja globale. Kjo dukshmëri ka shërbyer si magnet për tifozë të rinj, përfshirë persona që më parë nuk kishin interes për futbollin.

Në të njëjtën kohë, futbolli i femrave po merr një rol gjithnjë e më të rëndësishëm shoqëror. Me mbylljen graduale të bareve dhe hapësirave tradicionale queer, veçanërisht në Mbretërinë e Bashkuar, ndeshjet dhe aktivitetet e lidhura me futbollin e femrave po shërbejnë si “hapësira të treta” sociale, ku njerëzit mund të mblidhen pa presionin e konsumit të alkoolit apo jetës së natës.

Në SHBA, ky rol ka edhe dimension politik dhe simbolik. Futbolli i femrave ka qenë historikisht një platformë rezistence kundër diskriminimit, me figura si Megan Rapinoe që kanë kombinuar suksesin sportiv me aktivizmin për të drejtat LGBTQ+. Ky kombinim i sportit, dukshmërisë dhe angazhimit shoqëror ka forcuar lidhjen mes komunitetit queer dhe futbollit të femrave.

Edhe pse loja e femrave po fiton popullaritet dhe audiencë rekord, tifozët theksojnë se ajo vazhdon të ruajë thelbin e saj: një hapësirë e gëzueshme, e hapur dhe përfshirëse, ku sporti shërben si mjet lidhjeje shoqërore dhe afirmimi identitar. Për shumë persona LGBTQ+, futbolli i femrave nuk është thjesht një lojë, por një komunitet. Burimi:CNN

The post Pse futbolli i femrave është kaq i rëndësishëm për komunitetit LGBT+ appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Mijëra video të inteligjencës artificiale me të mitur janë shpërndarë në TikTok, ka zbuluar një raport i ri.

Videot në TikTok tregojnë vajza të reja me veshje ekstravagante ose në pozicione sugjestive, që lidhen edhe me grupet që shesin pornografi me fëmijë në Telegram.

Videot e gjeneruara nga inteligjenca artificiale (IA) që tregojnë vajza të reja kanë fituar miliona pëlqime dhe shpërndarje në TikTok pavarësisht se përmbajtja është e ndaluar, sipas raportit.

Organizata e verifikimit të fakteve në Spanjë, Maldita, gjeti më shumë se 20 llogari në platformë që publikuan mbi 5,200 video që paraqisnin vajza të reja të veshura me bikini, uniforma shkolle dhe rroba ekstravagante. Në përgjithësi, këto llogari tashmë kanë një numër të kombinuar ndjekësish prej mbi 550,000 dhe pothuajse 6 milionë pëlqimesh.

Llogaritë gjithashtu gjenerojnë fitim duke shitur video dhe imazhe të gjeneruara nga inteligjenca artificiale përmes shërbimit të abonimit të TikTok, i cili u paguan krijuesve një tarifë mujore për qasje në përmbajtjen e tyre. Platforma merr afërsisht 50 për qind të fitimeve përmes këtij modeli, sipas marrëveshjes së saj me krijuesit.

Raporti vjen në një kohë kur vende anembanë botës, si Australia, Danimarka dhe Bashkimi Europian, ose kanë zbatuar kufizime në mediat sociale për përdoruesit nën 16 vjeç, ose po i diskutojnë ato si një mënyrë për t’i mbajtur të rinjtë të sigurt në internet.

TikTok kërkon që krijuesit e përmbajtjes të tregojnë kur është përdorur inteligjenca artificiale në krijimin e një videoje. Përmbajtja gjithashtu mund të hiqet nga platforma e mediave sociale nëse konsiderohet “e dëmshme për individët”, sipas udhëzimeve të komunitetit të tyre.

Megjithatë, raporti i Maldita zbuloi se shumica e videove që ata analizuan nuk kishin asnjë filter ose identifikim tjetër që tregonte se në to ishte përdorur inteligjenca artificiale.

Në një deklaratë për Euroneës, Telegram dhe TikTok thonë se janë “plotësisht të përkushtuar” për të parandaluar materialet e abuzimit seksual me fëmijë në platformën e tyre.

Telegram tha se hoqi më shumë se 909,000 grupe dhe kanale që kishin materiale abuzimi seksual me fëmijë në vitin 2025.

Sa i përket TikTok, tha se 99 për qind e përmbajtjes që është e dëmshme për të miturit hiqet automatikisht dhe 97 për qind e përmbajtjes ofenduese të gjeneruar nga inteligjenca artificiale u hoq gjithashtu në mënyrë proaktive.

TikTok gjithashtu i tha CNN se hoqi më shumë se 189 milion video dhe ndaloi më shumë se 108 milion llogari midis prillit dhe qershorit 2025.

The post Raporti: Mijëra video me të mitur, të krijuara me AI, shpërndahen në TikTok appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Shqiptarët rezultojnë të jenë popullsia me nivele më të larta të shqetësimit për sigurinë personale dhe frikës për sulme, krahasuar me fqinjët.

Sipas anketës së RCC-së, 61% e shqiptarëe thonë se shmangnin mbajtjen e shumë parave cash me vete, për arsye sigurie. Kjo është shifra më e larta në rajon, dhe në kontrast, shqiptarët e Kosovës shprehin normën më të vogël të shqetësimit në këtë drejtim, 44.4%.

Anketa tregon se në Ballkan ka një hezitim në rritje për të dalë jashtë gjatë natës, ku sërish kryeson Shqipëria, ku 47.3% pohojnë se shmangin daljet pas errësire, shqetësim i lidhur direkt me sigurinë.Maqedonia e Veriut, me 21.5%, raporton shqetësimin më të ulët.

Megjithatë, pavarësisht këtyre shqetësimeve, shqiptarët shfaqen ndër më pak të prirurit për të mbajtur armë, vetëm 0.9% e shqiptarëvepohojnë se mbajnë armë të ftohta apo zjarri. Treguesi është tepër i lartë në Maqedoninë e Veriut, ku 5.2% konfirmojnë sembajnë një lloj arme.

Një trend i qartë rritës vërehet në investimet në sigurinë e banesave në të gjithë rajonin, veçanërisht në instalimin e sistemëve të videovëzhgimit dhe alarmeve kundër vjedhjes. Në 2025-n, 16.4% e shqiptarëve raportojnë se kanë instaluar sisteme të tilla, tregues në rritje, por më pak i përhapur se vendet fqinje. Shqiptarëve  nuk u  pëlqen ideja e survejimit dhe pakënaqësi të lartë, 38%, ndaj vëzhgimit publik, fenomen që në fakt mbështetet nga fqinjët.

Nga ana tjetër, Shqipëria dhe Kosova nuk janë aspak të shqetësuar nga sulmet me bazë etnike, fetare apo homofobike dhe vetëm 3.4% (Shqipëri) dhe 4.2% (Kosovë)  raportojnë se e kanë fshehur identitet si një masë sigurie. Kjo sjellje është më e shprehur në Bosnje dhe Hercegovinë 9%, Mal të Zi 8.7%, Serbi 6.8% dhe Maqedoni të Veriut 6.4%,

The post Mbajnë pak para me vete dhe nuk dalin pasi errësohet – Shqiptarët më ‘paranojakët’ në Ballkan appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Marrëveshja për rregulloren e re të riatdhesimeve ka marrë formë dhe është përcaktuar lista e vendeve të sigurta. Këtë priste dhe ministri italian i Brendshëm, Matteo Piantedosi, i cili ndodhet në Bruksel për të marrë pjesë në Këshillin e ministrave të Brendshëm dhe të Drejtësisë, ku pritej që t’i propozojë Këshillit të Ministrave projektligjin e ratifikimit të legjislacionit të ri europian për emigrantët, legjislacion që qeveria italiane shpreson se do të zhbllokojë përdorimin e qendrës së Gjadrit në Shqipëri.

La Repubblica shkruan se Bangladeshi, Kolumbia, Egjipti, India, Kosova, Maroku dhe Tunizia janë, sipas vendimit të sotëm të BE-së, vendet e origjinës që duhet të konsiderohen të sigurta. Në thelb, për personat që vijnë nga këto vende do të zbatohen procedurat e reja që parashikojnë shqyrtim të përshpejtuar (që, përveç rasteve të veçanta, mund të përfundojë me refuzim të kërkesës për azil) ose mundësinë që kërkesa e tyre të shqyrtohet në një vend të tretë (jashtë BE-së) nga i cili kanë kaluar.

Procedurat e përshpejtuara të kufirit për emigrantët që vijnë nga vende të sigurta mund të zbatohen jo vetëm në kufijtë e BE-së, por edhe në vendet e tranzitit. Kësaj liste i shtohen edhe vendet që janë në pritje për t’u anëtarësuar në Bashkimin Europian. Lista i përgjigjet kërkesave të Italisë, duke qenë se nga Bangladeshi dhe Egjipti, si edhe nga Tunizia, regjistrohen mbërritjet më të shumta në brigjet italiane.

Koncepti i vendit të tretë të sigurt u mundëson shteteve anëtare të BE-së të shpallin një kërkesë për azil si të papranueshme (pa e shqyrtuar në thelb), kur kërkuesi i azilit ka pasur mundësi të kërkojë dhe të marrë mbrojtje ndërkombëtare në një vend jashtë BE-së që konsiderohet i sigurt për të. Për shembull, nëse një emigrant nga Afrika Subsahariane kalon nëpër Marok ose Tunizi para se të mbërrijë në Itali, ai mund të kishte kërkuar azil atje.

Në përgjithësi, konsiderohen të sigurta ato vende për të cilat përqindja e dhënies së lejeve të qëndrimit për kërkuesit e azilit nuk e kalon 20%.

Marrëveshja e arritur mbi rregulloren e re të riatdhesimeve hap rrugën për krijimin e të ashtuquajturave “return hub”, qendra për riatdhesime të vendosura jashtë kufijve të Bashkimit Europian.

“Sa i përket qendrave të riatdhesimit, nuk jam unë ai që duhet të mendojë për vendet e treta; bëhet fjalë për negociata mes shteteve anëtare dhe më pas me vendet e treta. Do të ishte pozitive, natyrisht, nëse më shumë palë do të bashkonin forcat. Mendoj për Holandën, që po diskuton me Ugandën. Gjermania është tashmë pjesë e bisedimeve. Ashtu si Italia dhe Shqipëria. Por nuk jam unë ai që vendos; tashmë kemi vendosur bazën ligjore që të jetë e mundur të merren në konsideratë ide kaq të reja dhe inovative”, shpjegon komisioneri europian për Çështjet e Brendshme dhe Emigracionin, Magnus Brunner, në mbërritjen e tij në Këshillin e Ministrave të Brendshëm të BE-së.

The post Emigrantët, këshilli i BE miraton propozimin për vendet e treta të sigurta. Qendra në Shqipëri drejt zhbllokimit appeared first on Gazeta Si.

Gjykata e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar ka kaluar për gjykim dosjen për 32 persona të cilët akuzohen për trafik emigrantësh, grup kriminal e falsifikim dokumentesh.

Në njoftimin zyrtar të SPAK, thuhet se të pandehurit konkretisht janë: Njazi Ademaj, Ylli Brahimaj, Rrezart Domi, Osman Luca, Artur Mici, Arsen Caka, Jugert Gashi, Emiljan Marashi, Robert Gjika, Roland Islamaj, Xhelal Krasniqi, Fitim Rama, Gridi Elezi, Maksim Domi, Dritan Cena, Redi Salaj, Behar Nuhiallari, Behar Rexha, Deila Qama, Arnold Shahu, Ylli Çaushaj, Artid Shtylla, Murat Gjuniku, Bardhyl Imeri, Bajram Xhaja, Besnik Lumaj, Altin Neli, Fatmir Stankova, Arben Rushiti, Leonardo Lama, Xhelil Alla, Perlat Canaj dhe Amarildo Luca.

Ndaj tyre rëndojnë akuzat “Ndihma për kalim të paligjshëm të kufijve”, “Falsifikimi i letërnjoftimeve, pasaportave ose vizave”, “Grupi strukturuar kriminal”, “Kryerja e veprës penale nga organizata kriminale dhe grup i strukturuar kriminal” dhe “Shpërdorim detyre”.

Sipas SPAK, këta persona akuzohen se gjatë viteve 2022-2024 kanë mundësuar kalimin e paligjshëm të shtetasve shqiptarë në rrugë tokësore, ajrore dhe detare drejt Mbretërisë së Bashkuar, SHBA dhe Kanadasë. /euronews.al/