❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 23 December 2025Main stream

Alpet po humbasin “me shpejtĂ«si” akullnajat e tyre pĂ«r shkak tĂ« ndryshimeve klimatike – thotĂ« eksperti francez

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
23 December 2025 at 10:17


Një glaciolog francez me përvojë ka paralajmëruar se akullnajat e Alpeve kanë humbur më shumë se gjysmën e vëllimit të tyre që nga fundi i shekullit të 19-të, duke theksuar ndikimin përshpejtues të ndryshimeve klimatike në vargmalin më të lartë të Evropës.

NĂ« njĂ« intervistĂ« si pjesĂ« e raporteve speciale tĂ« Anadolu-t “Maja e EvropĂ«s: Alpet”, Sylvain Coutterand detajoi ndryshimet e thella qĂ« ndikojnĂ« nĂ« rajonin e Alpeve tĂ« FrancĂ«s. Ai theksoi njĂ« transformim tĂ« thellĂ« nĂ« peizazhin e Alpeve.

Duke kujtuar vizitat e tij të verës së fëmijërisë në vitet 1970 dhe 1980 në Les Houches, një fshat në rajonin Auvergne-Rhone-Alpes pranë Chamonixit, ai tha se reshjet ishin të shpeshta, çdo dy ditë, duke mbajtur borën në lartësi të mëdha dhe duke lejuar akullnajat të përparojnë.

Sot, temperaturat në rritje janë shumë më të theksuara në vendpushimet e skive si në Chamonix të Francës dhe Zermatt të Zvicrës.

“Ndryshimi i klimĂ«s ndihet mĂ« intensivisht nĂ« male sesa gjetkĂ«â€, tha Coutterand.

Regjistrimet e temperaturës në Alpe datojnë që nga vitet 1880.

“QĂ« nga fundi i shekullit tĂ« 19-tĂ«, akullnajat kanĂ« humbur mĂ« shumĂ« se 50 pĂ«r qind tĂ« vĂ«llimit tĂ« tyre”, theksoi ai.

Akullnajet e Alpeve filluan të tërhiqen nga shtrirjet e tyre maksimale të Epokës së Vogël të Akullnajeve rreth mesit të shekullit të 19-të, sipas rindërtimeve glaciologjike, me periudha të shkurtra stagnimi ose përparimi të përsëritur në shumë rajone gjatë viteve 1890, 1920 dhe 1970-1980.

Akullnajat në lartësi më të ulëta dhe ato më të vogla që atëherë janë zhdukur plotësisht.

“Zhdukja e akullnajave po ndodh tani”

“Zhdukja e akullnajave po ndodh tani. Sipas modeleve, akullnajat ikonike si Mer de Glace mund tĂ« zhduken midis viteve 2060 dhe 2080. Jemi plotĂ«sisht nĂ« epokĂ«n e ndryshimeve klimatike, pa asnjĂ« fund nĂ« horizont”, tha Coutterand.

Duke parë përpara, ai parashikoi sfida të rënda për prodhimin e energjisë hidroelektrike dhe për ftohjen e centraleve bërthamore për shkak të rrjedhës së reduktuar të ujit.

Vetëm në Luginën Chamonix, problemet e ardhshme të furnizimit me ujë duken të mëdha sapo akullnajat të zhduken.

“Brenda 100 vjetĂ«sh, pak akullnaja do tĂ« mbeten nĂ« Alpe, tĂ« kufizuara nĂ« majat mĂ« tĂ« larta si Mont Blanc ose Monte Rosa”, paralajmĂ«roi Coutterand.

Coutterand shpjegoi se shkrirja e akullnajave po ndryshon bimësinë e rajonit, duke i mundësuar parazitëve të infektojnë pemët dhe të shkatërrojnë pyjet, duke shtuar se pemët e mëdha të bredhave në fushë po vdesin dhe po thahen.

Sipas glaciologut, brumbujt e lëvores që vendosen në këto pemë së pari përpijnë lëvoren, pastaj vetë trungun.

Ai theksoi se frenimi i emetimeve të gazrave serrë mund të shpëtojë ende shtresat e akullit të Antarktidës dhe Groenlandës. /AA/

Trump thotĂ« se do tĂ« ishte “njĂ« gjĂ« e zgjuar” qĂ« Maduro i VenezuelĂ«s tĂ« largohej nga pushteti

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
23 December 2025 at 09:31


Presidenti i SHBA-sĂ«, Donald Trump, tha tĂ« hĂ«nĂ«n se “do tĂ« ishte njĂ« gjĂ« e zgjuar” qĂ« presidenti i VenezuelĂ«s, Nicolas Maduro, tĂ« largohej nga pushteti.

Fushata e presionit e Trump ndaj Maduros ka përfshirë një prani ushtarake të shtuar në rajon dhe më shumë se dy duzina sulme ushtarake ndaj anijeve që dyshohet se trafikonin drogë në Oqeanin Paqësor dhe Detin e Karaibeve pranë kombit të Amerikës së Jugut.

Të paktën 100 persona janë vrarë në sulme.

I pyetur nëse qëllimi ishte të detyronte Maduron të largohej nga pushteti, Trump u tha gazetarëve: "... Kjo varet nga ai se çfarë dëshiron të bëjë. Mendoj se do të ishte e zgjuar për të ta bënte këtë. Por përsëri, do ta zbulojmë".

"Nëse ai dëshiron të bëjë diçka, nëse luan ashpër, do të jetë hera e fundit që ai do të jetë në gjendje të luajë ashpër", tha ai.

Gjatë konferencës për shtyp, Trump gjithashtu sulmoi presidentin kolumbian Gustavo Petro, me të cilin ai është përplasur gjatë gjithë vitit.

“Ai nuk Ă«shtĂ« mik i Shteteve tĂ« Bashkuara. ËshtĂ« shumĂ« i keq. DjalĂ« shumĂ« i keq. Duhet tĂ« jetĂ« i kujdesshĂ«m sepse prodhon kokainĂ« dhe e dĂ«rgojnĂ« nĂ« SHBA”, tha Trump kur u pyet pĂ«r kritikat e Petros ndaj mĂ«nyrĂ«s se si administrata Trump po i trajton tensionet me VenezuelĂ«n.

PĂ«rveç sulmeve, Trump mĂ« parĂ« ka njoftuar njĂ« “bllokadĂ«â€ tĂ« tĂ« gjitha anijeve cisternĂ« tĂ« naftĂ«s nĂ«n sanksione qĂ« hyjnĂ« dhe dalin nga Venezuela.

Roja Bregdetare e SHBA-së filloi të ndjekë një anije cisternë nafte në ujërat ndërkombëtare pranë Venezuelës të dielën, në atë që do të ishte operacioni i dytë i tillë këtë fundjavë dhe i treti në më pak se dy javë nëse do të kishte sukses.

“Ndoshta do ta shesim, ndoshta do ta mbajmĂ«â€, tha Trump kur u pyet se çfarĂ« do tĂ« ndodhte me naftĂ«n e sekuestruar, duke shtuar se ajo mund tĂ« pĂ«rdoret gjithashtu pĂ«r tĂ« rimbushur rezervat strategjike tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara.

Në anën tjetër, pa iu referuar drejtpërdrejt deklaratave të Trump, Maduro tha se çdo udhëheqës duhet të merret me punët e brendshme të vendit të vet.

“NĂ«se flas pĂ«rsĂ«ri me tĂ«, do t’i them: çdo vend duhet tĂ« merret me punĂ«t e veta tĂ« brendshme”, tha Maduro, duke iu referuar njĂ« telefonate tĂ« parĂ« midis dy udhĂ«heqĂ«sve muajin e kaluar. /Telegrafi/

Mjeku indian rrahu një pacient pasi ky i fundit 'kërkoi t'i flitej me respekt'

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
23 December 2025 at 08:17


NjĂ« mjek indian u pa duke rrahur njĂ« pacient me probleme me frymĂ«marrjen, pasi ky i fundit “kĂ«rkoi t'i flitej me respekt”.

Një mjek në Kolegjin Mjekësor Indira Ghandi në Shimla (IGMC), në Indinë veriore, u akuzua për sulm fizik ndaj pacientit gjatë grindjes të hënën, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Pacienti, Arjun Panwar, kishte vizituar spitalin për analiza mjekësore dhe ishte shtrirë në një shtrat në një repart tjetër pasi kishte përjetuar vështirësi në frymëmarrje.

Panwar tha se mjeku filloi t'i fliste me një ton të vrazhdë pa asnjë provokim, përpara se të shpërthente një grindje kur ai u ankua për sjelljen.

Sipas pacientit, mjeku më pas filloi ta godiste.

"Sapo i isha nënshtruar një bronkoskopie dhe po merrja frymë me vështirësi. Kur kërkova oksigjen, mjeku vuri në dyshim statusin tim të pranimit", tha Z. Panwar.

"I kĂ«rkova qĂ« tĂ« fliste me mua me respekt, por ai u bĂ« konfrontues”.

"Kur e pyeta nëse ai i fliste familjes së tij në një mënyrë të tillë, ai filloi të më godiste", shtoi ai.

Videoja shpejt fitoi vëmendje në internet dhe mjeku mund të shihet duke goditur vazhdimisht z. Panwar ndërsa ai përpiqej të mbrohej. /Telegrafi/

Trump zbulon anijet luftarake 'tĂ« klasit Trump' – thotĂ« se do tĂ« jenĂ« '100 herĂ« mĂ« tĂ« fuqishme se çdo e tillĂ«, e ndĂ«rtuar ndonjĂ«herĂ«'

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
23 December 2025 at 08:02


Presidenti i SHBA-sĂ«, Trump, njoftoi tĂ« hĂ«nĂ«n planet pĂ«r njĂ« “klasĂ« tĂ« re luftanijesh” tĂ« tipit “Trump”, duke shĂ«nuar fillimin e njĂ« ndĂ«rtimi tĂ« zgjeruar detar dhe duke sinjalizuar njĂ« kontroll mĂ« tĂ« madh tĂ« kontraktorĂ«ve tĂ« mbrojtjes mbi vonesat nĂ« prodhim dhe tejkalimet e kostove.

Sipas mediave tĂ« huaja, pĂ«rcjell Telegrafi, Trump tha se luftanijet e reja do tĂ« jenĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha, mĂ« tĂ« shpejta dhe “100 herĂ« mĂ« tĂ« fuqishme” se çdo anije e ndĂ«rtuar mĂ« parĂ«, duke formuar pjesĂ«n qendrore tĂ« asaj qĂ« ai e quajti njĂ« “FlotĂ« e ArtĂ«â€ e zgjeruar qĂ« synon tĂ« çimentojĂ« dominimin detar tĂ« SHBA-sĂ«.

Programi do të fillojë me dy anije dhe pritet të rritet në 20 deri në 25 anije, ka bërë të ditur Trump.

Dhe e para e klasës do të pagëzohet me emrin USS Defiant.

Njoftimi përfaqëson shembullin më të fundit të presidentit që riemërton një aspekt të qeverisë federale sipas imazhit të tij.

Trump, i cili më parë ka kritikuar pamjen e anijeve luftarake amerikane, tha se do të jetë personalisht i përfshirë në dizajne.

Ai bëri të ditur se anijet do të peshojnë më shumë se 30,000 ton, më të mëdha se shkatërruesit aktualë, dhe do të jenë të pajisura me teknologjinë më të fundit, duke përfshirë inteligjencën artificiale.

“Ne nuk kemi ndĂ«rtuar njĂ« anije luftarake qĂ« nga viti 1994. KĂ«to anije tĂ« teknologjisĂ« sĂ« fundit do tĂ« jenĂ« disa nga anijet mĂ« vdekjeprurĂ«se tĂ« luftĂ«s sipĂ«rfaqĂ«sore... pĂ«rveç nĂ«ndetĂ«seve tona”, tha Trump.

Përveç mbajtjes së armëve konvencionale detare, anijet e reja luftarake do të jenë të pajisura me raketa lundrimi të armatosura me armë bërthamore, të lëshuara nga deti, tha Sekretari i Marinës Amerikane, John Phelan, i cili u paraqit me Trump në Florida për të dhënë njoftimin.

Disa zyrtarë amerikanë kanë paralajmëruar se dështimi për të ndërtuar anije luftarake të reja vitet e fundit i ka dhënë një avantazh rivalit ekonomik dhe ushtarak Kinës.

Por Trump minimizoi ndikimin e KinĂ«s nĂ« vendim, duke thĂ«nĂ« se zgjerimi ishte “njĂ« kundĂ«rpĂ«rgjigje ndaj tĂ« gjithĂ«ve”. /Telegrafi/

Rusia përshkallëzon sulmet ndaj rajonit kyç të Ukrainës, Odesa

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
23 December 2025 at 07:45


Rusia ka intensifikuar sulmet e saj në rajonin jugor ukrainas të Odesas, duke shkaktuar ndërprerje të gjera të energjisë dhe duke kërcënuar infrastrukturën detare të rajonit.

Zëvendëskryeministri ukrainas Oleksiy Kuleba tha se Moska po kryente sulme "sistematike" në rajon, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Javën e kaluar, ai paralajmëroi se fokusi i luftës "mund të jetë zhvendosur drejt Odesas".

Presidenti Volodymyr Zelensky theksoi se sulmet e përsëritura ishin një përpjekje nga Moska për të bllokuar qasjen e Ukrainës në logjistikën detare.

Më parë në dhjetor, presidenti rus Vladimir Putin kërcënoi të ndërpresë qasjen e Ukrainës në det si hakmarrje për sulmet me dronë ndaj cisternave të "flotës në hije" të Rusisë në Detin e Zi.

"Flotë në hije" është një term që i referohet qindra cisternave të përdorura nga Rusia për të anashkaluar sanksionet perëndimore të vendosura pas pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës në vitin 2022.

Siç bëhet e ditur më tej, të hënën në mbrëmje, sulmet goditën infrastrukturën portuale në Odesa, duke dëmtuar një anije civile, tha guvernatori rajonal.

Ky ishte i fundit në një seri prej qindra sulmesh që kanë ndërprerë furnizimin me energji në rajon për ditë të tëra dhe kanë shkaktuar disa viktima.

Natën e së dielës, sulmet ndërprenë energjinë elektrike për 120,000 njerëz dhe shkaktuan një zjarr në një port të madh, i cili shkatërroi dhjetëra kontejnerë me miell dhe vaj perimesh.

Porti i Odesas ka qenë gjithmonë kyç për ekonominë e vendit. Qyteti është i treti më i madh në Ukrainë pas Kievit dhe Kharkivit. Tani ai ka rëndësi strategjike pasi portet e tjera në rajonet Zaporizhzhia, Kherson dhe Mykolayiv janë të paarritshme për Ukrainën për shkak të pushtimit rus.

Pavarësisht luftës, Ukraina mbetet një nga eksportuesit kryesorë në botë të grurit dhe misrit.

Që nga gushti i vitit 2023, Odesa ka qenë pika fillestare e një korridori të rëndësishëm që i lejon asaj të eksportojë drithëra jashtë vendit, duke ndjekur vijat bregdetare të Rumanisë dhe Bullgarisë përpara se të arrijë në Turqi.

Zelensky, i cili më parë e ka akuzuar Rusinë për "mbjellje kaosi" mbi popullin e Odesas, tha se "të gjithë duhet ta shohin se pa presion mbi Rusinë, ata nuk kanë ndërmend t'i japin fund vërtet agresionit të tyre".

Komentet e tij erdhën ndërsa raundi i fundit i përpjekjeve diplomatike të udhëhequra nga SHBA-të përfundoi në Miami.

SHBA-të u takuan veçmas me delegacionet ukrainase dhe ruse, me takimet që dhanë deklarata optimiste, por pa përparim të qartë për ta afruar më shumë fundin e luftës gati katërvjeçare të Moskës në Ukrainë. /Telegrafi/

Yesterday — 22 December 2025Main stream

Nvidia synon të fillojë dërgesat e çipave H200 në Kinë deri në mesin e shkurtit

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 21:35


Nvidia ka njoftuar klientët kinezë se planifikon të nisë dërgesat e çipeve të saj të dytë më të fuqishme për inteligjencën artificiale, H200, para Vitit të Ri Lunar në mes të shkurtit.

Fillimisht, kompania do të përdorë stoqet ekzistuese, me 5,000 deri në 10,000 module çipesh, që përkthehen në rreth 40,000 deri në 80,000 H200.

Shitjet e plota do të varen nga miratimi i qeverisë kineze, i cili ende nuk është dhënë.

Ky vendim vjen pas një ndryshimi të politikës amerikane, duke lejuar shitjet e çipeve me një tarifë 25% në vend të ndalimit të mëparshëm.

Çipet H200 mbeten mĂ« tĂ« fuqishmet qĂ« Kina mund tĂ« importojĂ«, duke i dhĂ«nĂ« gjigantĂ«ve lokalĂ« si Alibaba dhe ByteDance qasje nĂ« procesorĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« avancuar se ata vendas.

Ndërkohë, autoritetet kineze po shqyrtojnë gjithashtu opsionin që çdo blerje H200 të shoqërohet me një raport të caktuar çipesh vendas. /Telegrafi/

Nissan i lejoi studentët e saj të ndërtonin çfarë të donin dhe ja çfarë ndodhi

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 18:30


Nissan thuhet se ka vendosur të sfidojë studentët e saj në kolegjet automobilistike në Japoni.

“NdĂ«rtoni çdo makinĂ« qĂ« dĂ«shironi”.

Dhe rezultatet?

Një përzierje mahnitëse mes kreativitetit, nostalgjisë dhe inovacionit teknik.

NjĂ« prej krijimeve mĂ« tĂ« veçanta Ă«shtĂ« njĂ« Nissan March qĂ« tani duket si njĂ« Bluebird i viteve ’60.

Një ekip i dytë nga i njëjti kampus në Kioto ndoqi një rrugë tjetër. Ata filluan me një Datsun Sunny Coupe dhe e riimagjinuan atë duke përdorur komponentë të personalizuar.

Por transformimi nuk ndalet këtu.

Një R30 Skyline, i ndërtuar nga studentët e Nissan Aichi Automotive College, ka marrë një pamje plotësisht agresive.

Megjithëse projekti zgjati vetëm dy muaj e gjysmë, rezultati duket si nga një showroom profesionist.

Secila makinë është një demonstrim i talentit dhe imagjinatës së studentëve, duke treguar se e ardhmja e automobilizmit është e pasur me ide të guximshme, por gjithmonë e lidhur me trashëgiminë e Nissan. /Telegrafi/

Rrethanat e paqarta, 'vlojnĂ«' thashethemet – pse Moska hesht pĂ«r tregtarin serb tĂ« armĂ«ve qĂ« vdiq nĂ« Rusi?

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 15:51


Në Rusi ka vdekur një përfaqësues i industrisë serbe të armatimit.

Nga zyra e tij janë zhdukur dokumente dhe pajisje për ruajtjen e të dhënave, por autoritetet e Moskës heshtin.

Beogradi kĂ«rkon sqarime - dhe supozimet mbi kĂ«tĂ« rast po vlojnĂ«, shkruan gazeta zvicerane “Tages Anzeiger”.

Pavarësisht nëse bëhet fjalë për helm në çaj, të shtëna në rrugë apo rënie nga dritarja: vdekja e menaxherëve dhe opozitarëve rusë ndjek një rutinë mizore.

Vitet e fundit, karrierat e shumë kritikëve të Kremlinit përfunduan pas aksidenteve të supozuara ose vetëvrasjeve të papritura, prapaskenat e të cilave kryesisht mbetën në errësirë.

Tani, kjo kronikë e zymtë është pasuruar me një episod tjetër.

Radomir Kurtiq, tregtar serb armësh, vdiq në mes të nëntorit në mes të një rruge në Moskë.

Rasti u bĂ« i ditur javĂ«n qĂ« shkoi, njofton gazeta zvicerane “Tages Anzeiger”.

Rrethanat e vdekjes së tij mbeten të pasqaruara deri më sot, ndërsa thashethemet po vlojnë.

Kurtiq drejtonte përfaqësinë në Moskë të kompanisë shtetërore serbe të armatimit, Jugoimport-SDPR.

Bie në sy fakt se lajmi u përhap fillimisht nga mediat e afërta me qeverinë në Serbi.

Ato flasin për një rast vdekjeje të dyshimtë dhe raportojnë se shërbimet sekrete serbe kanë informuar tashmë presidentin Aleksandar Vuçiq.

Vuçiq deklaroi për televizionin shtetëror RTS se disponon më shumë informacione sesa janë bërë publike deri më tani.

NjĂ«kohĂ«sisht, autokrati serb theksoi se nuk dĂ«shiron tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« “pĂ«rhapjen e dyshimeve dhe teorive konspirative”.

Si Vuçiq, ashtu edhe mediat e Beogradit konfirmuan se një komision hetimor i Jugoimport-SDPR ka inspektuar zyrën e Kurtiqit në Moskë.

Gjatë këtij inspektimi është konstatuar se mungonin dosje dhe pajisje për ruajtjen e të dhënave të kompujterit.

Autoritetet serbe janë veçanërisht të irrituara nga heshtja e palës ruse; deri më tani nuk është dërguar asnjë raport mjeko-ligjor. Kjo rezervë alarmon jo vetëm udhëheqjen politike në Beograd.

Eksperti serb i sigurisĂ«, Nikola Luniq, u shpreh pĂ«r gazetĂ«n “Blic” tĂ« Beogradit se bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« “mesazh brutal politik” tĂ« MoskĂ«s drejtuar SerbisĂ«.

Në pranverë, shërbimi i inteligjencës së jashtme ruse (SVR) kishte akuzuar të paktën shtatë kompani serbe të armatimit - përfshirë mbi të gjitha Jugoimport-SDPR - se kanë furnizuar Ukrainën me armë dhe municione përmes shteteve të treta në Evropën Perëndimore.

Forcat e armatosura ukrainase duket se kanë marrë qindra mijëra predha dhe miliona fishekë të prodhimit serb që nga sulmi i madh rus në vitin 2022.

UdhĂ«heqja e SVR-sĂ«, pasardhĂ«se e KGB-sĂ« sovjetike, e akuzoi SerbinĂ« pĂ«r njĂ« “goditje pas shpine”.

DĂ«shira e prodhuesve serbĂ« tĂ« armĂ«ve pĂ«r t'u pasuruar me gjakun e “popujve vĂ«llezĂ«r sllavĂ«â€ i kishte bĂ«rĂ« ata tĂ« harronin se cilĂ«t ishin miqtĂ« e tyre tĂ« vĂ«rtetĂ« - ky ishte mesazhi nga Moska.

Sipas njĂ« raporti tĂ« “Financial Times”, Serbia ka pĂ«rfituar rreth 800 milionĂ« euro vetĂ«m nga dĂ«rgesat e armĂ«ve pĂ«r UkrainĂ«n.

Pas kritikave të ashpra nga Moska, Vuçiq bëri një kthesë më 23 qershor dhe deklaroi se Serbia kishte ndaluar të gjitha eksportet e armëve.

Por hulumtimet e rrjetit investigativ ballkanik BIRN si dhe tĂ« gazetĂ«s izraelite “Haaretz” paraqesin njĂ« tablo tjetĂ«r.

Sipas raporteve, po atĂ« ditĂ« njĂ« aeroplan transporti Boeing-747 u ul nĂ« Beograd, pĂ«r t’u nisur 24 orĂ« mĂ« vonĂ« drejt bazĂ«s ajrore izraelite Nevatim.

I pyetur se çfarĂ« ngarkese kishte nĂ« bord, Vuçiq u pĂ«rgjigj: “As nĂ« Ă«ndĂ«rr nuk mĂ« shkon ndĂ«rmend tĂ« tregoj se çfarĂ« Ă«shtĂ« nisur apo çfarĂ« Ă«shtĂ« ulur atje”.

Vetëm në gjysmën e parë të këtij viti, Serbia dërgoi municione në vlerë prej 55,5 milionë eurosh në Izrael; vitin e kaluar vlera ishte 47,9 milionë euro. Që nga viti 2020, eksportet serbe të armëve janë katërfishuar.

Ndër blerësit më të mëdhenj bëjnë pjesë Emiratet e Bashkuara Arabe, Arabia Saudite, Qiproja dhe SHBA-ja.

Paralelisht me këtë, Serbia investon më shumë në forcat e saj të armatosura se çdo vend tjetër i Ballkanit Perëndimor.

Sipas të dhënave të Institutit të Stokholmit për Kërkimin e Paqes (SIPRI), midis viteve 2020 dhe 2024 Serbia e bleu pjesën më të madhe të armëve nga Kina, e ndjekur nga Rusia dhe Franca.

Radomir Kurtiq, i cili vdiq nĂ« MoskĂ«, ishte ndĂ«r tĂ« tjerash pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r blerjen e armĂ«ve ruse pĂ«r forcat e armatosura serbe, shkruan gazeta zvicerane “Tages Anzeiger”. /Telegrafi/

Vjen reagimi i Danimarkës pasi Trump emëroi një të dërguar të posaçëm për Grenlandë

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 14:11


Danimarka pret që të gjitha kombet, përfshirë Shtetet e Bashkuara, të respektojnë sovranitetin e saj territorial pasi pesidenti i SHBA-së, Donald Trump emëroi një të dërguar të posaçëm për ta vënë Grenlandën nën kontrollin e Uashingtonit, tha të hënën ministri i Jashtëm, Lars LÞkke Rasmussen.

Rasmussen tha në një deklaratë se ndërsa emërimi "konfirmon interesin e vazhdueshëm amerikan në Grenlandë", Danimarka këmbëngul se "të gjithë - përfshirë SHBA-në - duhet të tregojnë respekt për integritetin territorial të Mbretërisë së Danimarkës".

Transmetuesit danezë TV2 dhe DR raportuan se Rasmussen më vonë tha se do të thërriste ambasadorin e SHBA-së në Kopenhagen, Kenneth Howery, për një takim në ministri.

"E kemi thënë më parë. Tani e themi përsëri. Kufijtë kombëtarë dhe sovraniteti i shteteve janë të rrënjosura në të drejtën ndërkombëtare", thanë kryeministrja daneze Mette Frederiksen dhe homologu i saj i Grenlandës, Jens-Frederik Nielsen në një deklaratë të përbashkët.

"Ato janë parime themelore. Nuk mund të aneksosh një vend tjetër. As me një argument për sigurinë ndërkombëtare".

“Grenlanda u pĂ«rket grenlandezĂ«ve dhe SHBA-tĂ« nuk do ta pushtojnĂ« GrenlandĂ«n”, shtuan ata nĂ« deklaratĂ«n e dĂ«rguar me email nga zyra e Frederiksen. “Ne presim respekt pĂ«r integritetin tonĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t territorial”.

Nielsen i GrenlandĂ«s shkroi mĂ« parĂ« nĂ« Facebook se territori gjysmĂ«-autonom danez ishte “zgjuar pĂ«rsĂ«ri me njĂ« njoftim tĂ« ri nga presidenti i SHBA-sĂ«, por kjo nuk ndryshon asgjĂ« pĂ«r ne nĂ« vend”.

“Grenlanda u pĂ«rket grenlandezĂ«ve dhe integriteti i saj territorial duhet tĂ« respektohet”, shkroi Nielsen, duke shtuar se ndĂ«rsa territori mirĂ«pret bashkĂ«punimin me kombe tĂ« tjera, kjo duhet tĂ« bĂ«het me respekt pĂ«r grenlandezĂ«t dhe vlerat e tyre.

Ndryshe, Trump njoftoi tĂ« dielĂ«n se po emĂ«ronte Guvernatorin e LuizianĂ«s, Jeff Landry, si tĂ« dĂ«rguar special nĂ« GrenlandĂ«, duke thĂ«nĂ« se Landry “e kupton sa thelbĂ«sore Ă«shtĂ« Grenlanda pĂ«r sigurinĂ« tonĂ« kombĂ«tare”.

E Landry shkroi në X se "është një nder t'ju shërbej në këtë pozicion vullnetar për ta bërë Grenlandën pjesë të SHBA-së".

Trump ka kërkuar vazhdimisht juridiksionin e SHBA-së mbi ishullin e gjerë dhe të pasur me minerale të Atlantikut të Veriut gjatë tranzicionit të tij presidencial dhe muajve të parë të mandatit të tij të dytë.

Ai madje nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës ushtarake për të marrë kontrollin e territorit të vendosur strategjikisht. /Telegrafi/

Kush ishte Fanil Sarvarov, gjenerali rus që u vra nga një shpërthim makine në Moskë?

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 12:40


Zyrtarët kanë thënë se një gjeneral rus është vrarë në një shpërthim në Moskë.

Komiteti Hetues i Rusisë tha se gjenerallejtënant Fanil Sarvarov vdiq të hënën në mëngjes pas shpërthimit të një pajisjeje shpërthyese të vendosur nën një makinë.

Autoritetet ruse kanë thënë se një teori që po hetohej ishte përfshirja e shërbimeve të inteligjencës ukrainase.

Ukraina nuk ka komentuar deri më tani.

đŸ’„ Moscow: Russian Telegram channels report a possible assassination attempt on Major General Fanil Sarvarov, a senior Russian officer.

An explosion occurred in his vehicle as he was getting inside in the courtyard of a residential building. The car was heavily damaged, and
 pic.twitter.com/OthjEMxbjU
— đŸ‡ș🇩 Ukraine Frontline_Daily (@ukraine_frontup) December 22, 2025

Por kush ishte Fanil Sarvarov?

Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, Sarvarov ishte kreu i departamentit të trajnimit operativ të forcave të armatosura.

I lindur më 11 mars 1969, ai u diplomua në Shkollën e Lartë të Komandës së Tankeve Krasnoznamensk në Kazan në vitin 1990.

Ai gjithashtu u diplomua në Akademinë Ushtarake të Forcave të Blinduara në vitin 1999 dhe në Akademinë Ushtarake të Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura Ruse në vitin 2008;

Ai thuhet se mori pjesĂ« nĂ« “operacione kundĂ«r terrorizmit” nĂ« Çeçeni pĂ«r gjashtĂ« vjet.

Ndërkohë në vitet 2015-2016, ai ishte i përfshirë në operacionet e Rusisë në Siri.

Që nga viti 2016, ai është emëruar në pozicionin e Shefit të Drejtorisë së Përgatitjes Operacionale të Forcave të Armatosura Ruse.

Ai ka marrë disa dekorata nga autoritetet ruse. /Telegrafi/

Samsung thuhet se po punon në një pajisje të palosshme me ekran të gjerë për vitin 2026

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 12:35


Nëse një rrjedhje informacioni e kohëve të fundit është e saktë, iPhone i ardhshëm i palosshëm i Apple do të ketë dimensione jashtëzakonisht të gjera me një ekran të brendshëm të gjerë.

Por është interesante se Samsung thuhet gjithashtu se po punon në një pajisje të ngjashme të palosshme "të gjerë" për t'u përballur me Apple.

Sipas një raporti të ri, Samsung po punon në një pajisje të palosshme me një ekran të brendshëm OLED 7.6 inç që do të ketë një raport aspekti 4:3.

“PalosĂ«si” thuhet se do tĂ« zbulohet vitin e ardhshĂ«m me njĂ« dizajn nĂ« stilin e pasaportĂ«s.

Dimensioni dhe raporti i aspektit të ekranit thuhet se janë të ngjashme me iPhone Fold-in e ardhshëm, i cili thuhet se ofron një ekran të brendshëm 7.58 inç.

Raporti gjithashtu vë në pah se pajisja e ardhshme e palosshme "e gjerë" nga Samsung do të ketë një ekran mbulues 5.4 inç.

Ai thuhet se ofron karikim pa tel 25W.

Vlen të përmendet se një rrjedhje informacioni nga java e kaluar përfshinte imazhe të pajisjes së palosshme "të gjerë" të përfolur të Samsung.

Sipas rrjedhjes së informacionit, Samsung ndau imazhe të një telefoni të palosshëm të palançuar si pjesë e një sondazhi të fokusuar në format e palosshme. /Telegrafi/

Një entuziast në Turqi, aq shumë e çmon makinën e tij sa nuk lejon askënd të hyjë në të me këpucë

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 12:25


Osman Çaylan, njĂ« entuziast makinash qĂ« jeton nĂ« Sakarya tĂ« TurqisĂ«, e çmon shumĂ« makinĂ«n e tij "Anadol", tĂ« cilĂ«n e bleu nĂ«ntĂ« vjet mĂ« parĂ« duke pĂ«rmbushur njĂ« Ă«ndĂ«rr fĂ«mijĂ«rie.

Çaylan, njĂ« banor 30-vjeçar i rrethit Adapazari, e zhvilloi interesin e tij pĂ«r makinat "Anadol" nĂ« vitet e fĂ«mijĂ«risĂ« me njĂ« makinĂ« tĂ« kuqe nĂ« pronĂ«si tĂ« babait tĂ« shokut tĂ« tij.

Dhjetë vjet më parë, ai bleu një "Anadol" të vitit 1972 për shokun e tij në Izmir.

Shoku i tij, i paaftĂ« pĂ«r ta restauruar makinĂ«n, ia shiti Çaylanit rreth njĂ« vit mĂ« vonĂ«.

Ai kaloi një vit duke kërkuar pjesë dhe afërsisht një vit e gjysmë duke restauruar makinën në vitin 2017.

Duke i mbajtur gjallë kujtimet e tij me makinën që e quajti "Binnaz", ai nuk lejon askënd të hyjë në automjet me këpucë. /AA/

Zelensky paralajmëron aleatët për zhvendosjen e sistemit raketor të Rusisë në Bjellorusi

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 10:15


Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky ka paralajmëruar udhëheqësit evropianë dhe SHBA-në për zhvendosjen e afërt të sistemit raketor Oreshnik nga Rusia në Bjellorusi.

"Ne e kuptojmë se ku do të vendoset", tha ai në X.

"Ne po e ndajmë këtë informacion me partnerët tanë. Vetë partnerët mund ta vlerësojnë këtë kërcënim dhe të kuptojnë se si t'i përgjigjen atij", ka shtuar ai, përcjell Telegrafi.

Në këtë drejtim, Zelensky paralajmëroi se raketat përbëjnë "një kërcënim për shumë vende evropiane".

"Deri tani, Oreshnik nuk mund të interceptohet nga dronë", shtoi ai.

"Ata tashmë e kanë përdorur Oreshnik kundër Ukrainës. Ne e kuptojmë se si ti kundërvihemi këtij kërcënimi".

Reagimi i tij vjen pas një vendimi të udhëheqësve të Bashkimit Evropian për të mbështetur Ukrainën me 90 miliardë euro është një garanci sigurie financiare për të gjithë në Ukrainë.

Ai shprehu mirënjohje për të gjithë ata që ndihmuan në arritjen e kësaj.

Presidenti ukrainas theksoi gjithashtu se "është e rëndësishme që asetet ruse të mbeten në Evropë dhe të mbeten të ngrira".

Presidenti falënderoi udhëheqësit evropianë, përfshirë António Costa-n, Ursula von der Leyen-in dhe të gjithë udhëheqësit shtetërorë që mbështetën Ukrainën. /Telegrafi/

Trump shkarkon gati 30 diplomatë karriere nga pozicionet e tyre si ambasadorë

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 09:17


Administrata e Donald Trump po tërheq gati 30 diplomatë karriere nga postet ambasadoriale dhe të tjera të larta në ambasada, ndërsa po lëviz për të riformësuar qëndrimin diplomatik të SHBA-së jashtë vendit me personel që konsiderohet se mbështet plotësisht prioritetet "Amerika e Para" të presidentit Donald Trump.

Shefat e misioneve në të paktën 29 vende u informuan javën e kaluar se mandatet e tyre do të përfundonin në janar, sipas dy zyrtarëve të Departamentit të Shtetit, të cilët folën në kushte anonimiteti për të diskutuar lëvizjet e brendshme të personelit, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Të gjithë ata kishin marrë postet e tyre në administratën e Joe Biden, por kishin mbijetuar një spastrim fillestar në muajt e parë të mandatit të dytë të Trump që synonte kryesisht të emëruarit politikë.

Kjo ndryshoi të mërkurën kur ata filluan të merrnin njoftime nga zyrtarët në Uashington për largimet e tyre të afërta.

Ambasadorët shërbejnë sipas dëshirës së presidentit, megjithëse zakonisht qëndrojnë në postet e tyre për tre deri në katër vjet.

Ata që preken nga riorganizimi nuk po humbasin vendet e tyre të punës në shërbimin e jashtëm, por do të kthehen në Uashington për detyra të tjera nëse dëshirojnë t'i marrin ato, thanë zyrtarët.

Departamenti i Shtetit nuk pranoi të komentojë mbi numrat specifikë ose ambasadorët e prekur, por mbrojti ndryshimet, duke i quajtur ato "një proces standard në çdo administratë".

Ai vuri në dukje se një ambasador është "një përfaqësues personal i presidentit dhe është e drejta e presidentit të sigurojë që ai të ketë individë në këto vende që çojnë përpara axhendën Amerika e Para".


Afrika është kontinenti më i prekur nga largimet, me ambasadorë nga 13 vende që largohen: Burundi, Kameruni, Kepi i Gjelbër, Gaboni, Bregu i Fildishtë, Madagaskari, Mauritiusi, Nigeri, Nigeria, Ruanda, Senegali, Somalia dhe Uganda.

E dyta është Azia, me ndryshime ambasadorësh në gjashtë vende: Fixhi, Laosi, Ishujt Marshall, Papua Guinea e Re, Filipinet dhe Vietnami të prekura.

Katër vende në Evropë (Armenia, Maqedonia, Mali i Zi dhe Sllovakia) janë të prekura; si dhe nga dy në Lindjen e Mesme (Algjeria dhe Egjipti); Azia Jugore dhe Qendrore (Nepali dhe Sri Lanka); dhe Hemisfera Perëndimore (Guatemala dhe Surinami).

Politico ishte e para që raportoi për tërheqjet e ambasadorëve, të cilat kanë ngjallur shqetësime nga disa ligjvënës dhe sindikata që përfaqëson diplomatët amerikanë. /Telegrafi/

Pajisje shpërthyese nën makinë, vritet një gjeneral rus

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 08:47


Zyrtarët kanë thënë se një gjeneral rus është vrarë në një shpërthim në Moskë.

Komiteti Hetues i Rusisë tha se gjenerallejtënant Fanil Sarvarov vdiq të hënën në mëngjes pas shpërthimit të një pajisjeje shpërthyese të vendosur nën një makinë.

Sarvarov ishte kreu i departamentit të trajnimit operativ të forcave të armatosura, shtoi komiteti, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Fanil Sarvarov, Head of the Operational Training Department of the Russian armed forces, was blown up in a car in Moscow and died.

Sarvarov took part in Russia's full-scale invasion into Ukraine, took part in wars in Chechnya and Syria. pic.twitter.com/Cp8ORUR5Ki
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) December 22, 2025

Ai tha se një teori që po hetohej ishte përfshirja e shërbimeve të inteligjencës ukrainase.

Ukraina nuk ka komentuar deri më tani.

🚹 BREAKING 🚹

A car belonging to Major General was reportedly blown up in Moscow

Fanil Sarvarov serves as head of the Operational Training Directorate of the Russian Armed Forces and took part in the war in Ukraine.

A powerful explosion occurred in the courtyard of a
 pic.twitter.com/LU97xADpxm
— NEXTA (@nexta_tv) December 22, 2025

Hetuesit janë dërguar në vendngjarje, thuhet se në jug të kryeqytetit të Rusisë.

Media ruse raportoi se shpërthimi ndodhi në një parking makinash pranë një pallati apartamentesh. /Telegrafi/

Dronët ukrainasë goditën dy aeroplanë rusë Su-27 në Krime, thotë agjencia e inteligjencës

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 08:13


Dronët ukrainas me rreze të gjatë veprimi kanë goditur dy aeroplanë luftarakë rusë Su-27 në aeroportin ushtarak Belbek në Krimenë e pushtuar nga Rusia, tha Shërbimi i Sigurisë i Ukrainës (SBU) më 20 dhjetor.

Dronët operohen nga Qendra e Operacioneve Speciale "A" (Alpha) e SBU-së, sipas agjencisë.

Belbek është një aeroport ushtarak rus në Krimenë e pushtuar që ndodhet pranë Sevastopolit.

Ai është përdorur nga forcat ruse si një qendër kyçe për vendosjen e aeroplanëve luftarakë dhe pozicionimin e aseteve të mbrojtjes ajrore në gadishull.

- YouTube www.youtube.com

"Dronët me rreze të gjatë veprimi të Qendrës së Operacioneve Speciale Alpha të SBU-së goditën dy aeroplanë Su-27 në aeroportin ushtarak rus në Belbek, Krimenë e pushtuar përkohësisht. Njëri nga aeroplanët ishte në një pistë taksie me një ngarkesë të plotë luftarake dhe gati për një sulm luftarak - u shkatërrua", shkroi SBU në Telegram.

SBU tha se kostoja e kombinuar e dy aeroplanëve vlerësohet në rreth 70 milionë dollarë. Gjithashtu tha se kulla e kontrollit të aeroportit u godit, gjë që "mund të ndërlikojë organizimin dhe kontrollin e fluturimeve në aeroport".

"Ky është tashmë sulmi i dytë i suksesshëm i SBU-së në aeroportin Belbek në ditët e fundit. Më 18 dhjetor, dronët tanë goditën pajisje ruse me vlerë qindra miliona dollarë - duke përfshirë dy radarë Nebo-SVU, një radar 92N6 të sistemit S-400 Triumph, një sistem mbrojtjeje ajrore Pantsir-S2 dhe një avion MiG-31 me ngarkesë të plotë luftarake", shtoi agjencia.

Sulmet në aeroportet kryesore ruse dhe shkatërrimi i aeroplanëve dhe sistemeve të mbrojtjes ajrore në Krimenë e pushtuar "e zvogëlojnë ndjeshëm potencialin ushtarak të armikut në rajon", tha agjencia.

"Kjo punë sistematike do të vazhdojë", shtoi SBU. /Telegrafi/

Trump emëron Guvernatorin e Luizianës, Jeff Landry, si të dërguar të posaçëm për Grenlandë

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 07:53


Presidenti amerikan, Donald Trump ka emëruar Guvernatorin e Luizianës, Jeff Landry (R), si të dërguarin e tij të posaçëm për Grenlandë të dielën, pasi presidenti shprehu vazhdimisht interes për blerjen e territorit autonom në fillim të këtij viti.

Trump tha në Truth Social se Landry "e kupton se sa thelbësore është Grenlanda për Sigurinë tonë Kombëtare dhe do të përparojë fuqishëm Interesat e Vendit tonë për Sigurinë, Mbijetesën dhe Sigurinë e Aleatëve tanë, dhe në fakt, të Botës".

Landry, një mbështetës i vendosur i presidentit, mori drejtimin e Shtetit Pelikan në janar 2024.

Nuk është e qartë nëse ai do të duhet të largohet nga rezidenca e guvernatorit për të marrë rolin e të dërguarit, përcjell Telegrafi.

Trump e hapi temën e blerjes së Grenlandës gjatë mandatit të tij të parë dhe e përshkallëzoi një retorikë të tillë gjatë fushatës së tij të vitit 2024 dhe pas kthimit në detyrë.

Presidenti ka argumentuar se territori, i cili është pjesë e Danimarkës, është thelbësor për sigurinë kombëtare të SHBA-së.

Në janar, Trump nuk e përjashtoi përdorimin e forcës ushtarake ose ekonomike për të marrë kontrollin e Groenlandës.

Forca Hapësinore e SHBA-së operon në një bazë në bregdetin veriperëndimor të ishullit Arktik.

Zëvendëspresidenti Vance vizitoi bazën në mars dhe tha se SHBA-të nuk ka gjasa të përdorin forcën ushtarake për të marrë territorin.

"Ajo që mendojmë se do të ndodhë është se banorët e Grenlandës do të zgjedhin, përmes vetëvendosjes, të bëhen të pavarur nga Danimarka, dhe pastaj ne do të zhvillojmë biseda me popullin e Grenlandës", tha Vance në atë kohë.

Por ndĂ«rkohĂ«, kryeministri i GrenlandĂ«s, Jens-Frederik Nielsen, tha nĂ« prill se ishulli “nuk do tĂ« jetĂ« kurrĂ«, kurrĂ« njĂ« pronĂ« qĂ« mund tĂ« blihet”. /Telegrafi/

Ministri izraelit propozon që të burgosurit palestinezë të mbahen në një objekt 'të rrethuar nga krokodilë'

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
22 December 2025 at 07:15


Ministri izraelit i Sigurisë Kombëtare i ekstremit të djathtë, Itamar Ben-Gvir, ka propozuar krijimin e një "qendre paraburgimi të rrethuar nga krokodilë" për të mbajtur të burgosur palestinezë, raportuan mediat lokale të dielën.

"Shërbimi i Burgjeve të Izraelit po shqyrton një propozim të pazakontë të paraqitur nga Ministri i Sigurisë Kombëtare (Itamar Ben-Gvir), i cili kërkon krijimin e një qendre paraburgimi për të burgosurit e sigurisë të rrethuar nga krokodilë me qëllim parandalimin e përpjekjeve për arratisje", tha Channel 13, shkruan AA, përcjell Telegrafi.

Sipas kanalit, Ben-Gvir, i cili drejton Partinë e Fuqisë Hebraike të ekstremit të djathtë, paraqiti propozimin e tij gjatë një takimi për vlerësimin e situatës që mbajti javën e kaluar me Komisionerin Kryesor të Shërbimit të Burgjeve të Izraelit, Kobi Yaakobi.

Ai vuri në dukje se vendi i propozuar ndodhet pranë zonës Hamat Gader në Izraelin verior, pranë Lartësive të Golanit të pushtuara siriane dhe kufirit me Jordaninë, dhe përfshin një fermë krokodilësh dhe një kopsht zoologjik.

Propozimi erdhi ndërsa Knesseti izraelit pritet të votojë në ditët në vijim për një projektligj të propozuar nga Ben-Gvir për të ekzekutuar të burgosurit palestinezë të akuzuar nga Izraeli për planifikim ose pjesëmarrje në sulme kundër tij.

Plenumi i Knessetit, organi suprem autoritar i parlamentit, e miratoi projektligjin në leximin e parë më 11 nëntor. Ai duhet të kalojë leximin e dytë dhe të tretë për t'u bërë ligj.

Izraeli aktualisht mban më shumë se 9,300 të burgosur palestinezë, përfshirë fëmijë dhe gra, mes raporteve të torturës, urisë dhe neglizhencës mjekësore që kanë marrë jetën e shumë njerëzve, sipas raporteve palestineze dhe izraelite për të drejtat e njeriut.

Shkeljet kundër të burgosurve palestinezë janë përshkallëzuar gjatë luftës së Izraelit në Rripin e Gazës, e cila vrau më shumë se 70,900 njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, dhe plagosi gati 171,200 të tjerë që nga tetori i vitit 2023 në një sulm brutal që e la edhe enklavën në rrënoja. /Telegrafi/

Gjithçka që dimë për planet e reja të Donald Trump për Hënën

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
21 December 2025 at 23:50


Shtetet e Bashkuara duan të dërgojnë njerëz në Hënë, të dërgojnë reaktorë bërthamorë në hapësirë dhe të zhvillojnë teknologji raketash që mund të lëshohen në hapësirë para fundit të dekadës.

Në një urdhër të ri ekzekutiv gjithëpërfshirës, presidenti i SHBA-së, Donald Trump, përcaktoi një plan pesëvjeçar për atë që administrata e tij do të arrijë në hapësirë, përcjell Telegrafi.

Më poshtë hedhim një vështrim më të afërt në atë që përfshihet në direktivën e re të politikave:

Kthimi në Hënë

I pari në listë është një kthim në Hënë deri në vitin 2028 me krijimin e një "pike të përhershme hënore" deri në vitin 2030.

Administrata Kombëtare e Aeronautikës dhe Hapësirës (NASA) e SHBA-së dhe partnerë si Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA) po përgatiten për nisjen e misioneve Artemis, të cilat do të shohin njerëzit të kthehen në sipërfaqen e Hënës.

Artemis II, e planifikuar të orbitojë rreth Hënës në shkurt të vitit 2026, ka tre astronautë amerikanë dhe një kanadez në bord.

Ndërkohë, ende nuk ka një listë ekuipazhi për misionin e mëvonshëm Artemis III, ku astronautët do të ecin në sipërfaqen e Hënës.

Ekspertët i thanë më parë Euronews Next se misioni, i planifikuar për vitin 2027, ka të ngjarë të vonohet për shkak të testimit të vazhdueshëm të Starship të SpaceX, pajisjes që supozohet të përdorë misioni.

Urdhri ekzekutiv i Trump tha gjithashtu se administrata e tij do të rrisë "efektivitetin e kostos së arkitekturave të lëshimit dhe eksplorimit", siç është krijimi i shërbimeve komerciale të lëshimit, për të sjellë eksplorimin hënor.

SHBA-të do të jenë "kombi i parë që do të zbresë" në Mars

NASA po punon nĂ« njĂ« tĂ« ashtuquajtur “tubacion misioni nga ‘HĂ«na-nĂ«-Mars’”, ku shkencĂ«tarĂ«t do tĂ« pĂ«rdorin mĂ«simet nga sipĂ«rfaqja e HĂ«nĂ«s, si dhe njĂ« bazĂ« atje, pĂ«r tĂ« punuar drejt njĂ« misioni pĂ«rfundimtar nĂ« Mars.

Megjithatë, Trump ka thënë në të kaluarën se agjencia duhet të përqendrohet vetëm në arritjen e Planetit të Kuq.

Planeti i Kuq u përmend në urdhrin ekzekutiv se Shtetet e Bashkuara "do të jenë kombi i parë që do të zbarkojë një astronaut në Mars".

Trump citohet nga Washington Post gjatë mandatit të tij të parë në vitin 2017 të ketë thënë se do të donte të shihte amerikanët të shkelnin në Mars gjatë mandatit të tij të dytë, por që atëherë nuk janë ndarë afate kohore të azhurnuara.

Raketa të reja hapësinore deri në vitin 2028

Administrata Trump dëshiron të mbrojë "sigurinë jetësore kombëtare dhe ekonomike të Amerikës" në hapësirë duke ndërtuar teknologji të mbrojtjes nga raketat.

Urdhri thotë se teknologjia e raketave të gjeneratës së ardhshme do të përmirësojë projektin e Kupolës së Artë të Trump: një sistem mbrojtës i shtresuar që do të mbrojë vendin nga lloje të ndryshme raketash, duke përfshirë raketat balistike, hipersonike dhe ato të lundrimit.

Ai gjithashtu do tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tĂ« “pushtojĂ«â€ dronĂ«t dhe kĂ«rcĂ«nimet ajrore tĂ« pĂ«rparuara.

Në maj, Trump njoftoi se Kupola e Artë do të kushtonte rreth 175 miliardë dollarë (mbi 150 miliardë euro) dhe mund të ndërtohej para përfundimit të mandatit të tij të dytë në vitin 2028.

Sistemi mbrojtës hapësinor që do të krijohet përfundimisht do të jetë në gjendje të "zbulojë, karakterizojë dhe kundërshtojë kërcënimet ndaj Shteteve të Bashkuara" nga orbita shumë e ulët e Tokës, duke përfshirë çdo armë bërthamore të vendosur në hapësirë.

Urdhri ekzekutiv i jep gjithashtu qeverisë amerikane gjashtë muaj për të zbatuar një strategji të sigurisë hapësinore.

Zhvillimi i një ekonomie hapësinore komerciale

Urdhri ekzekutiv i Trump thotĂ« se ai “do tĂ« lĂ«rĂ« mĂ«njanĂ«â€ gjithashtu tĂ« paktĂ«n 50 miliardĂ« dollarĂ« (43.15 miliardĂ« euro) pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« "ekonomi tĂ« gjallĂ« hapĂ«sinore komerciale" deri nĂ« vitin 2028.

Fokusi i administratĂ«s do tĂ« jetĂ« nĂ« krijimin e vendeve tĂ« punĂ«s me paga tĂ« larta nĂ« “prodhimin hapĂ«sinor, duke rritur numrin e testimeve tĂ« lĂ«shimit dhe rihyrjes dhe reformat e politikave”.

Kjo vjen pas një urdhri tjetër ekzekutiv në gusht, ku ai udhëzoi agjenci të shumta federale të thjeshtonin rregulloret, të përshpejtonin lëshimet dhe të mbështesnin infrastrukturën hapësinore për një ekonomi të re në orbitë.

Urdhri ekzekutiv i gushtit eliminoi gjithashtu rishikimet mjedisore për lëshimet dhe rihyrjet në hapësirë.

Një ekonomi komerciale hapësinore siguron që "Shtetet e Bashkuara të ruajnë rolin e tyre udhëheqës në përdorimin komercial të hapësirës", thuhet në urdhrin e gushtit.

Një pjesë tjetër e urdhrit ekzekutiv të dhjetorit është gjithashtu një thirrje për veprim për kompanitë private për të përmirësuar infrastrukturën e tyre të lëshimit, në mënyrë që Stacioni Ndërkombëtar Hapësinor (ISS) të mund të zëvendësohet deri në vitin 2030. /Telegrafi/

Ushtarët rusë të uritur 'planifikojnë të hanë njëri-tjetrin' - pretendon një regjistrim i publikuar

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami
21 December 2025 at 23:18


UshtarĂ«t rusĂ« tĂ« uritur po “copĂ«tojnĂ« dhe hanĂ«â€ ushtarĂ«t e tjerĂ« mes mungesĂ«s sĂ« ushqimit.

Kështu së paku pretendojnë mediat e huaja, duke iu referuar një mesazhi radiofonik të përgjuar.

Sipas tyre, Forca e inteligjencĂ«s ushtarake tĂ« UkrainĂ«s, GUR, publikoi njĂ« audio qĂ«, sipas tyre, tregon ushtarakĂ« rusĂ« nĂ« Zaporizhia “duke u pĂ«rgatitur tĂ« hanĂ« ndihmĂ«sit e tyre “mĂ« tĂ« rinj”.

NjĂ« pĂ«rgjim thuhet se regjistroi njĂ« rus qĂ« thoshte: “Do ta hamĂ« njĂ«ri-tjetrin,...”.

“Ne tashmĂ« po kĂ«rkojmĂ« dikĂ« mĂ« tĂ« ri. I kam mprehur thikat e mia”.

“Nuk mĂ« intereson se kĂ« duhet tĂ« copĂ«toj. Dua vetĂ«m tĂ« ha. TĂ« gjithĂ« tĂ« tjerĂ«t”.

Dhe forcat ukrainase thanĂ« se kanibalizmi po bĂ«het “praktikĂ« e zakonshme” midis rusĂ«ve pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« ushqimit nĂ« dispozicion pĂ«r trupat, shkrujnĂ« mediat e huaja, pĂ«rcjell Telegrafi.

NĂ« qershor, agjencia e inteligjencĂ«s pretendoi se kishte pĂ«rgjuar njĂ« bisedĂ« qĂ« tregonte njĂ« ushtar rus qĂ« hĂ«ngri “bashkĂ«luftĂ«tarin” e tij pĂ«r dy javĂ«.

Në regjistrimin e postuar në Telegram, një komandant rus mund të dëgjohet duke i thënë një vartësi se një ushtar, i referuar si "Brelok", vrau dhe hëngri shokun e tij ushtar "Foma" për dy javë.

Një komandant mund të dëgjohet duke thënë: "Askush nuk iku. 'Brelok' e nxori jashtë dhe pastaj e hëngri për dy javë të mallkuara".

Ndërkohë në maj 2024, Moscow Times raportoi se një kanibal rus Dmitry Malyshev iu bashkua një prej njësive ushtarake penale Stuhia V të vendit.

Ukraina thotë se u jep të burgosurve rusë të luftës ushqim tre herë në ditë - dhe i fton trupat e uritura të Putinit të dorëzohen vullnetarisht nëse duan të ushqehen. /Telegrafi/

❌
❌