Një ngjarje e rëndë është zbuluar sot në Pogradec.
Një 12-vjeçare pas një vizite në spitalin e Korçës, ka rezultuar shtatzënë, rreth 22 javëshe.
Sipas informacioneve paraprake, dyshohet se e mitura është abuzuar seksualisht me forcë nga një i moshuar me njohje familjare me familjen e të miturës. Ngjarja ka ndodhur në shtëpinë e të moshuarit.
Rasti është evidentuar pasi vajza kishte ndryshime fizike, çka detyroi prindërit ta çonin në spital për ekzaminim. Pas vizitës u konfirmua se e mitura ishte shtatzënë.
Mësohet se i moshuari, i dyshuar rreth 70 vjeç, e ka kërcënuar vazhdimisht të miturën për të mos treguar ngjarjen, ndërsa policia ka bërë arrestimin e këtij të fundit.
Në prani të psikologut, vajza ka pranuar ngjarjen.
Gjykata e Elbasanit ka shpallur të pafajshëm Donald Hoxhën, i cili akuzohet si autor i dyshuar i vrasjes së ish-efektivit të Krimeve, Roland Rexhepi, i njohur si “Doda”.
Prokuroria kishte kërkuar 16 vite burgim për Hoxhën, i cili dyshohej në rolin e ndihmësit në vrasjen e Rexhepit.
34-vjeçi u arrestuar në Londër dhe u ekstradua në vendin tonë.
Donald Hoxha akuzohet se në datën 22 korrik 2009 në qytetin e Elbasanit në bashkëpunim me Armand Llakaj dhe Marjus Tafaj, kanë vrarë me armë zjarri ish-policin Roland Rexhepin, pasi dyshohej se kishte tentuar që të prishte vendngjarjen në vrasjen e Sokol Çapjes dhe kishte ndihmuar autorët të largoheshin nga Elbasani.
Ish-efektivi, i njohur ndryshe edhe si “Doda” u ekzekutua me dy armë tip kallashnikov mëngjesin e 22 korrikut pranë banesës së tij teksa po shkonte te parkingu ku kishte makinën.
Në këtë moment i është afruar me motor “Zong-Zhung” njëri nga autorët e krimit, Armando Llakaj, i cili ka hapur zjarr në drejtim të Rexhepit duke e lënë të vdekur në vend. Ngjarja erdhi si rezultat i përplasjes mes bandave të qytetit të Elbasanit.
Pak kohë pas ngjarjes, policia arriti të sigurojë prova dhe të arrestojnë Marjus Tafën dhe Armando Llakajn, tashmë janë dënuar me 24 dhe 23 vite burgim, ku vijojnë të vuajnë dënimin në burgun e Peqinit.
Roland Rexhepi ka qenë agjent i antidrogës dhe shofer i drejtuesit të Policisë së Elbasanit, Edmond Koseni, në atë kohë. Dy vite më vonë atij iu vra vëllai, Ilir Rexhepi.
Kreu i shtetit serb Alaksandër Vuçiç ka plotësuar kërkesën kryesore të opozitës dhe studentëve që protestojnë prej disa muajsh nëpër sheshe, duke njoftuar mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në 2026.
“E kemi pranuar kërkesën e tyre kryesore. Vitin e ardhshëm do të shkojmë në zgjedhje parlamentare, por vetëm se nuk do të jenë aq të lumtur kur t’i numërojnë votat. Do të shkojmë në zgjedhje që t’i mposhtim kundërshtarët tanë politikë, që janë pa program e pa ide në çdo qytet të Serbisë. U organizuan më shumë se 25,000 tubime të paligjshme. Ata bllokuan trafikun dhe u përpoqën që të kishte viktima. Kjo është arsyeja pse them se ata donin të krijonin një Maidan, duke krijuar kaos. Zgjedhjet nuk fitohen me gënjeshtra, por me punë të vërtetë, duke luftuar për qytetarët e Serbisë, duke luftuar për popullin”.
Vuçiç tha se opozitarët nuk kanë as ide politike, as rreth Kosovës.
“Njëra pjesë e opozitës është për njohjen e Kosovës, dhe tjetra është të shkohet në luftë me Prishtinën që nesër. Janë po ata që, pavarësisht faktit se e shkatërruan ushtrinë vite më parë, pikërisht tani donin të shkonin në luftë me Prishtinën. Kur nuk ke një politikë, nuk ke plane, nuk ke ide, nuk ke një program, nuk ke asgjë për t’u ofruar njerëzve, pas një kohe njerëzit e kuptojnë se ajo dozë pasioni ka kaluar. Le të kthehemi në një jetë të vërtetë, serioze dhe të përgjegjshme. Mendoj se është e rëndësishme të tregohet se Beogradi dhe Serbia po kthehen plotësisht në normalitet, pavarësisht faktit se shumë nuk e donin këtë”.
Gazeta Si – Reagimet e frikshme të kafshëve shtëpiake janë një nga argumentet më të zakonshme të përdorura për të dekurajuar traditën e fishekzjarrëve të natës së Vitit të Ri.
Kushdo që ka vëzhguar ndonjëherë sjelljen e tyre në këto rrethana, e di se ato janë stresuese. Ata shpesh ikin, duke kërkuar strehim dhe të hutuar për burimin e zhurmave.
Disa qen lehin ose gjëmojnë dhe disa mace tërhiqen dhe bëhen agresive kur pronarët e tyre afrohen duke u përpjekur t’i qetësojnë.
Popullsia e pronarëve të qenve dhe maceve është rriturpër vite me radhë, por kjo prirje nuk duket se është paralele me një rënie paralele të popullsisë së përgjithshme.
Në Itali, një nga vendet ku kjo traditë është më e përhapur, fishekzjarrët në natën e Vitit të Ri 2025 plagosën 309 persona: numri më i lartë në dhjetë vjet.
Por problemi i efekteve të tyre te kafshët prek edhe vende të tjera, përfshirë SHBA-të, ku është tradicionale të ndizen fishekzjarrë në Ditën e Pavarësisë, 4 Korrik.
Disa studime dhe kërkime të kohëve të fundit konfirmojnë se zhurma nga shpërthimet e fishekzjarrëve mund të jetë me të vërtetë një burim i rëndësishëm i stresit të sjelljes dhe fiziologjisë për kafshët.
Për një studim të botuar në vitin 2020, një ekip kërkimor nga Shkolla Veterinare e Universitetit të Bernës në Zvicër analizoi pamjet e 36 qenve shtëpiakë të racave dhe moshave të ndryshme, të filmuar nga pronarët e tyre në natën e Vitit të Ri dhe në një natë tjetër, duke ndjekur udhëzimet e studiuesve.
Në natën e Vitit të Ri, disa qen shfaqën shprehje specifike të shoqëruara me stresin dhe frikën, madje edhe tek speciet e tjera të gjitarëve, siç është ulja e veshëve të tyre.
Qen të tjerë lehnin më shumë se zakonisht ose përpiqeshin të fshiheshin, megjithëse frekuenca e këtyre sjelljeve mund të varet edhe nga faktorë individualë, sipas studiuesve.
Zhurma nga fishekzjarrët mund të kalojë 160 decibel dhe të shkaktojë dëmtime të dëgjimit tek njerëzit, madje edhe serioze dhe të përhershme, rreziku i të cilave zakonisht zbutet nga distanca nga burimi i zhurmës.
Megjithatë, e njëjta zhurmë mund të jetë shumë më shqetësuese për kafshët me ndjeshmëri më të zhvilluar të dëgjimit sesa njerëzit, duke përfshirë qentë dhe macet.
Në varësi të distancës nga burimi i zhurmës, disa kafshë mund të vuajnë nga tinitus, humbje të dëgjimit dhe dëmtime të tjera afatgjata, siç raportohet nga Organizata Mbretërore për Parandalimin e Mizorisë ndaj Kafshëve (RSPCA), një nga më të vjetra dhe më të njohura të të drejtave të kafshëve në Britani.
Në vitin 2024, një studimnë shkallë të gjerë mbi sjelljen e mbi 3,000 qenve dhe 622 maceve, i kryer në Holandë nga një grup biologësh dhe veterinerësh nga Universiteti i Utrechtit, dokumentoi një neveri të përgjithshme ndaj zhurmës së fishekzjarrëve në të dy speciet, të dëshmuar nga shenja të ndryshme ankthi dhe stresi.
Kur ekspozohen ndaj zhurmës së fishekzjarrëve, jo vetëm në natën e Vitit të Ri, disa kafshë kanë tendencë të ngrijnë, të fshihen ose të ikin, shkruan autorët, por të tjerat gjithashtu humbasin oreksin ose izolohen për një kohë të gjatë.
Duke studiuar zakonet e secilës kafshë, autorët zbuluan gjithashtu një korrelacion midis frikës së qenve nga fishekzjarrët dhe ekspozimit të tyre të hershëm ndaj zhurmës: sa më pak zhurma që dëgjonin si këlyshë qenushësh, aq më shumë prekeshin nga fishekzjarrët si të rritur. Megjithatë, zakoni me zhurmën ishte praktikisht i parëndësishëm për macet.
Shumë konsiderata në lidhje me efektet e dëmshme të zhurmave të forta tek kafshët shtëpiake vlejnë edhe për jetën e egër.
Aftësia e kafshëve për t’u përshtatur me tingujt njerëzorë është e njohur dhe e dokumentuar, por tingujt e papritur dhe të lartë mund të ndryshojnë sjelljet e tyre natyrore, rrahjet e zemrës dhe ritmin e frymëmarrjes, dhe të shkaktojnë reagime frike dhe sjellje të rrezikshme arratisjeje.
Patat e egra, për shembull, nuk janë mësuar të fluturojnë natën (kur fishekzjarrët mund t’i tundojnë të ikin) dhe kanë më shumë gjasa të humbasin ose të lëndohen.
Një studim i kohëve të fundit analizoi gjithashtu efektet e zhurmës së fishekzjarrëve te foka me gëzof të Kepit dhe pulëbardhat e Hartlaub-it, dy specie detare që gjenden pranë Kepit të Qytetit, Afrika e Jugut.
Rezultatet treguan se pulset e fishekzjarrëve mund të përhapen nëpër oqean. Për më tepër, ato udhëtojnë në një diapazon frekuencash që përputhet me vokalizimet e të dy specieve të analizuara dhe ndjeshmërinë e tyre të dëgjimit, duke prishur kështu komunikimin e tyre vokal.
Përveç ndjeshmërisë ndaj kafshëve shtëpiake, vitet e fundit kanë parë gjithashtu një vëmendje në rritje mbi efektet e ekspozimit të foshnjave njerëzore ndaj zhurmave shumë të larta.
Kjo është një temë me interes shkencor, por mungojnë studime të gjera dhe specifike mbi efektet e fishekzjarrëve dhe fishekzjarrëve.
“Fëmijët kanë kanale veshi më të vogla se të rriturit, gjë që intensifikon tingujt me frekuencë të lartë”, shpjegoi pediatria dhe studiuesja amerikane, Sophie J. Balk për revistën “Healthy Children”, bashkëautore e një studimi të vitit 2023mbi parandalimin e ekspozimit të tepërt ndaj zhurmës tek foshnjat, fëmijët dhe adoleshentët.
“Edhe zhurmat më të zakonshme të përditshme, siç janë trafiku rrugor ose televizioni në sfond, mund të prishin gjumin, të mësuarit dhe cilësinë e jetës”, shtoi Balk.
Si për kafshët shtëpiake, ashtu edhe për foshnjat, një nga rekomandimet e ndara nga ekspertëtpër të parandaluar reagimet e mundshme ndaj stresit ose frikës, është të përpiqen të shtojnë “zhurmë të bardhë”, lista këngësh ose tinguj të tjerë të njohur, siç është televizori në sfond, në mjedisin e tyre për të maskuar tingullin e fishekzjarrëve.
Rekomandimi është të shmanget volumi i tepërt, pasi edhe ekspozimi i zgjatur ndaj zhurmës së bardhë tepër të lartë mund të jetë i dëmshëm.
Gjithashtu, mund të jetë shumë e dobishme për kafshët shtëpiake që të qëndrojnë në objekte të njohura dhe një vend ku të mund të tërhiqen në rast nevoje, siç është një dollap ose një dhomë e vogël, ndoshta e mobiluar me batanije, rroba, qilima ose pëlhura të tjera, të cilat mund të ndihmojnë në zbutjen pjesërisht të zhurmës.
Nga Gazeta Si – Skiatorja me origjinë italiane që garon për Shqipërinë, la pas ditët e errëta duke vazhduar trajektoren në rritje.
Ajo mund të jetë ende në kërkim të fitores së parë historike të Shqipërisë në Kupën e Botës por vitin kalendarik e mbylli me podiumin e 7-të, dhe të 4 në 5 gara – duke ju afruar fitores gjithnjë e më shumë.
Në ditën kur Shiffrin arriti fitoren e saj të 69-të në Slalom, Colturi startoi garën e 67-të në Kupën e Botës.
Ajo dha gjithçka dhe në fund siguroi një vend të tretë në garën e fundit të këtij viti.
“Në garat e fundit kam bërë shumë më tepër dhe thjesht po provoja limitin tim. Por ishte e pamundur të fitoja, kështu që u përpoqa të bëja maksimumin” – tha ajo.
Klasifikimi në dy zbritjet e Slalom-it në Semmering, Austri.
“Dëbora ishte pak më e mirë në zbritjen e dytë, kështu që mentaliteti ishte të skijoja shpejt dhe të bëja atë që bëj në stërvitje, por zbritja e dytë ishte shumë e vështirë” – tregoi Lara
“Është fantastike ta mbyllësh vitin me një podium dhe tani do t’i zhvilloj garat e ardhshme me të njëjtin mentalitet. Po afrohem në çdo garë, ndihem shumë mirë në stërvitje. Jam shumë e shpejtë, me mentalitet dhe forcë” – vazhdoi Colturi.
Te Mikaela Shiffrin Lara ka një model ideal nga i cili mund të mësojë. “Ajo është vërtet e jashtëzakonshme,” – tha Colturi për Shiffrin. “Po përpiqem të kopjoj gjithçka nga ajo. Që kur isha 5 vjeçe jam përpjekur ta bëj këtë, kështu që jam mësuar” – përfundoi skiatorja jonë
Slalomi i parë i Vitit të Ri do të zhvillohet më 4 Janar në Kranjska Gora në Slloveni dhe do të ofrojë mundësinë e rradhës që Lara të provojë të mposhtë më të mirën e të gjitha kohërave.
Nga Gazeta Si – Me përmbysjen ndaj Chelsea-t, Aston Villa regjistroi fitoren e 11-të rradhazi në të gjitha kompeticionet.
Por si krahasohet kjo seri mbresëlënëse me arritjet e mëparshme të klubeve të Premier League?
Kur të dielën e 21 Shtatorit, vërshëllima e fundit u dëgjua në “Stadium of Light”, për çudi kishte njerëz që mendonin se koha e Unai Emery si trajner i Aston Villa-s po shkonte drejt fundit.
Për herë të 4 në historinë e saj, skuadra nuk fitoi asnjë nga 5 ndeshjet e para të sezonit, duke patur startin më të dobët në 56 vite, si dhe më të keqin në elitë që nga sezoni 1964-65.
Vetëm 5 ditë para humbjes ndaj Sunderland-it, Villa ishte eliminuar nga Kupa e Ligës që në raundin e parë.
Ndërsa goli i Matty Cash në barazimin 1-1 ndaj Sunderland-it me 10 lojtarë ishte i pari në Premier League për këtë sezon.
Aston Villa-s iu deshën 427 minuta për të shënuar golin e parë në kampionat.
Më pas erdhi fitorja në UEFA Europa League në shtëpi ndaj Bologna-s më 25 Shtator dhe gjithçka ndryshoi.
Ajo ishte fitorja e parë e sezonit dhe nisi një seri e jashtëzakonshme prej 17 fitoresh në 19 ndeshje në të gjitha kompeticionet.
11 nga këto fitore kanë ardhur në 11 ndeshjet e fundit zyrtare, duke barazuar një rekord të klubit, i arritur më parë vetëm në Shtator 1897 dhe Mars 1914.
Tetë fitore gjatë kësaj serie kanë ardhur në “Premier League”, që do të thotë se Villa ka fituar 8 ndeshje radhazi në elitë për herë të parë që nga seria prej 9 fitoresh mes Tetor-Dhjetorit 1910.
Një përballje në krye të tabelës ndaj Arsenal-it sot, ofron mundësinë për ta zgjatur këtë seri fitoreje dhe për ta mbyllur vitin 2025 në mënyrën më të mirë të mundshme – por sa larg janë të besuarit e Emery, nga rekordet historike të Premier League?
Seritë më të gjata të fitoreve në “Premier League” Liverpool – 18 fitore rradhazi (27/10/2019 – 24/02/2020) Manchester City – 18 fitore rradhazi (26/08/2017 – 27/12/2017) Liverpool – 17 fitore rradhazi (10/03/2019 – 05/10/2019) Manchester City – 15 fitore rradhazi (03/02/2019 – 10/08/2019) Manchester City – 15 fitore rradhazi (19/12/2020 – 02/03/2021) Arsenal – 14 fitore rradhazi (10/02/2002 – 18/08/2002) Chelsea – 13 fitore rradhazi (01/10/2016 – 31/12/2016) Manchester City – 13 fitore rradhazi (03/04/2024 – 14/09/2024) Manchester City – 12 fitore rradhazi (06/11/2021 – 15/01/2022) Manchester City – 12 fitore rradhazi (25/02/2023 – 21/05/2023) Manchester United – 12 fitore rradhazi (11/03/2000 – 20/08/2000)
Seritë më të gjata të fitoreve nga klubet e “Premier League” në të gjitha kompeticionet Manchester City – 21 fitore rradhazi (19/12/2020 – 02/03/2021) Arsenal – 13 fitore rradhazi (23/03/2002 – 18/08/2002) Arsenal – 12 fitore rradhazi (25/08/2007 – 23/10/2007) Arsenal – 12 fitore rradhazi (16/03/2000 – 06/05/2000) Aston Villa – 11 fitore rradhazi (në vazhdim – prej 06/11/2025) Manchester City – 11 fitore rradhazi (19/12/2023 – 13/02/2024) Arsenal – 11 fitore rradhazi (25/08/2018 – 25/10/2018) Manchester City – 11 fitore rradhazi (26/08/2017 – 21/10/2017) Manchester City – 11 fitore rradhazi (19/04/2015 – 12/09/2015) Manchester United – 11 fitore rradhazi (11/01/2009 – 21/02/2009) Liverpool – 11 fitore rradhazi (15/03/2006 – 07/05/2006)
Ndihma ndaj të tjerëve vetëm për disa orë në javë mund të ngadalësojë humbjen e kujtesës dhe të ndihmojë në parandalimin e demencës, sugjeron një studim i ri i rëndësishëm.
Kryerja e akteve të thjeshta të mirësisë, nga vullnetarizmi deri te ndihma ndaj miqve ose fqinjëve mund të ngadalësojë rënien njohëse deri në 20 për qind, kanë zbuluar studiuesit.
Shkencëtarët në Universitetin e Teksasit në Austin ndoqën më shumë se 30,000 amerikanë të moshës 51 vjeç e lart për dy dekada, duke testuar aftësitë e tyre të kujtesës dhe të të menduarit përmes intervistave të rregullta telefonike.
Pjesëmarrësit përfunduan tre vlerësime që matën kujtesën e menjëhershme, kujtesën afatgjatë dhe shpejtësinë e përpunimit mendor, me rezultate më të larta të kombinuara që pasqyronin shëndet më të mirë të trurit.
Studiuesit më pas shqyrtuan dy lloje sjelljesh ndihmëse: vullnetarizmin formal, siç është puna bamirëse ose komunitare, dhe ndihmën informale, duke përfshirë mbështetjen e papaguar për miqtë, fqinjët ose të afërmit me të cilët nuk jetonin.
Ata që i ndihmuan të tjerët në njërën nga mënyrat përjetuan një rënie njohëse prej 15 deri në 20 për qind më të ngadaltë sesa ata që nuk e bënë.
Përfitimi më i madh u pa tek njerëzit që dhanë ndihmë vetëm dy deri në katër orë në javë.
“Aktet e përditshme të mbështetjes, qofshin të organizuara apo personale, mund të kenë ndikim afatgjatë”, tha Dr. Sae Hëang Han, Profesor Ndihmës i Zhvillimit Njerëzor dhe Shkencave Familjare në universitet, i cili udhëhoqi hulumtimin.
Ai shtoi se ajo që më ra në sy ishte se përfitimet njohëse të ndihmës ndaj të tjerëve nuk ishin vetëm nxitje afatshkurtra.
‘Por përkundrazi, ishin kumulative me kalimin e kohës me angazhim të qëndrueshëm dhe këto përfitime ishin të dukshme si për vullnetarizmin formal ashtu edhe për ndihmën informale.
‘Ndihma informale nganjëherë supozohet se ofron më pak përfitime shëndetësore për shkak të mungesës së njohjes sociale.
‘Ishte një surprizë e këndshme të zbuloja se ajo ofron përfitime njohëse të krahasueshme me vullnetarizmin formal.’
Gjetjet bazohen në hulumtime të mëparshme të udhëhequra nga Profesor Han, të cilat treguan se vullnetarizmi mund të kundërvepronte efektet e dëmshme të stresit kronik në inflamacion, një proces biologjik i lidhur me rënien njohëse dhe demencën.
Në atë studim të mëparshëm, efekti mbrojtës i vullnetarizmit ishte më i fortë tek njerëzit me nivele më të larta të inflamacionit, duke sugjeruar se ata me shëndet më të dobët mund të përfitojnë më shumë.
Si rezultat, Profesor Han tha se të rriturit e moshuar me shëndet jo optimal ‘mund të jenë ata që përfitojnë nga ofrimi i mundësive për të ndihmuar’.
Studimi më i fundit, i botuar në revistën Social Science & Medicine, e përkufizoi vullnetarizmin formal duke i pyetur pjesëmarrësit nëse kishin kaluar kohë në 12 muajt e mëparshëm duke bërë punë të papaguar për organizata fetare, arsimore, shëndetësore ose bamirëse.
Ndihma informale u vlerësua duke u pyetur nëse ata kishin kaluar kohë duke ndihmuar miqtë, fqinjët ose të afërmit me të cilët nuk jetonin, dhe nuk paguheshin për të ndihmuar.
Pjesëmarrësve iu kërkua gjithashtu se sa kohë i kushtonin ndihmës, duke përfshirë nëse kjo kohë arrinte në më shumë ose më pak se 100 orë në vit.
Gjetjet vijnë ndërsa rastet e demencës vazhdojnë të rriten.
Ndërsa gjendja nuk ka kurë, diagnoza e hershme mund të ndihmojë në ngadalësimin e përparimit dhe menaxhimin e simptomave, të cilat përfshijnë humbjen e kujtesës, vështirësi në përqendrim, ndryshime të humorit dhe probleme në biseda.
Provat në rritje sugjerojnë se ndryshimet në shikim, dëgjim, shije, prekje dhe ekuilibër mund të shfaqen vite para simptomave klasike.
Nga Gazeta ‘Si’- Kryeministri Edi Rama u pyet lidhur me bojkotin e Partisë Demokratike për të mos marrë pjesë në komisionet e përbashkëta të reformës zgjedhore dhe asaj territoriale, pas zgjedhjes së Avokatit të Popullit.
Rama theksoi se reformat do të miratohen pavarësisht bashkëpunimit të demokratëve dhe se vendimi për Avokatin e Popullit ishte i qartë. Sipas tij, Endrit Shabani ishte i vetmi kandidat i pranueshëm mes propozimeve të opozitës.
“Është e qartë që zgjedhjet dhe reformat nuk ndalohen nga bojkoti i tyre. Ne kemi votat dhe vendosim për procesin. Endrit Shabani ishte i vetmi me një sy mes gjithë kandidatëve që propozuan demokratët. Reformat do t’i bëjmë me ata ose pa ata”, tha Rama.
Kryeministri kritikoi ashpër opozitën për mënyrën e sjelljes në këtë proces, duke përdorur metafora për të ilustruar qëndrimin e tij.
“Lloj lloj krijesash cirku aty, por ne kemi detyrën të udhëheqim dhe të bëjmë gjithçka që duhet bërë. Nuk na pengon askush’.
Rama shtoi se nëse opozita nuk dëshiron të marrë pjesë në reformat e propozuara, qeveria do t’i zbatojë ato vetë.
“Po deshën qeveri tjetër, le të fitojnë zgjedhjet. Po nuk i fituan, le të bëjnë punën e tyre. Ne kemi detyrën të çojmë përpara reformat e vendit”, përfundoi kryeministri.
Gazeta Si – Rusia akuzon Kievin për një sulm të dyshuar me dronë me rreze të gjatë veprimi ndaj rezidencës së Vladimir Putinit në rajonin e Novgorodit, i njohur si “Rezidenca e Artë”.
Ministri i Jashtëm Sergei Lavrov raportoi se natën e 28-29 dhjetorit, 91 dronë ukrainas u nisën kundër vilës presidenciale dhe u interceptuan nga mbrojtja ruse.
Kryeministri ukrainas, Volodymyr Zelenski e mohoi menjëherë akuzën dhe paralajmëroi se Putini do ta përdorte atë për të vijuar luftën – duke minuar negociatat tashmë të brishta – dhe për të sulmuar Kievin dhe ndërtesat e tij qeveritare.
Njëzet e katër orë më vonë, filloi kërkimi për prova të sulmit dhe u vunë re mospërputhjet e para me narrativën ruse. Më poshtë janë disa nga elementët që kanë dalë në pah:
1. Instituti i Luftës kujton se zakonisht, pas sulmeve ukrainase, mblidhen dhe publikohen prova nga burime të ndryshme ruse për të konfirmuar sulmin dhe për të demonstruar dështimin e tij.
Këto prova përfshijnë pamje të gjeo-lokuara, imazhe të mbeturinave nga dronët e rrëzuar dhe deklarata nga autoritetet lokale dhe rajonale ruse. Deri më tani, nuk është publikuar asnjë provë që mund të mbështesë versionin e Putinit.
2. Instituti i Luftës thekson gjithashtu se tashmë ekzistojnë rrëfime të ndryshme se si ndodhën gjërat. Lavrov shpjegoi se Rusia rrëzoi 91 dronë ukrainas, ndërsa Ministria Ruse e Mbrojtjes pretendon 47, duke dobësuar narrativën e besnikut të Putinit.
3. Gazetat e opozitës gjithashtu kanë filluar punën. Gazeta e përditshme, “Sota”, publikoi një hetim në të cilin banorët e Valdait raportuan se nuk dëgjuan as zhurmë dhe as shpërthime.
Asnjë zhurmë mbrojtjeje ajrore në veprim, të cilat, nëse sulmi do të ishte i vërtetë, sigurisht që duhet të dëgjoheshin.
Shërbimi në gjuhën ruse, i Radio Evropa e Lirë/Radio Liberty (RFE/RL), raportoi se në gusht 2025, Putin rriti numrin e sistemeve të mbrojtjes ajrore në Valdai, nga dy në 12.
4. Sipas disa ekspertëve të intervistuar nga ABC amerikane, rezidencat e Putinit janë ndoshta hapësirat më të mbrojtura në të gjithë Rusinë.
Vila në fjalë mbrohet nga shtatë sisteme anti-dronë Pantsit-S1; afrimi është praktikisht i pamundur dhe ukrainasit e dinë këtë.
Analistët politikë dyshojnë se Zelenski do të kishte vendosur t’i jepte dritën jeshile një sulmi të tillë në një moment kaq të brishtë dhe vendimtar diplomatik. Ata thonë: “Nëse do ta kishin bërë këtë, do të ishte një veprim krejtësisht i gabuar”.
5. Një tjetër e dhënë jo bindëse, është numri i dronëve. Në mënyrë tipike, shpjegojnë ekspertët, sulmet me dronë kryhen në tufa prej disa qindrash: 91 dronë nuk do të kishin kuptim, veçanërisht në një vend të mbrojtur mirë si rezidenca e një presidenti.
Nga Gazeta ‘Si’- Kryedemokrati Sali Berisha i është përgjigjur dekaratës së kryeministrit Edi Rama se do të qeverisë deri në vitin 2029, se do të jenë shqiptarët që do ta heqin atë nga pushteti.
Berisha u shpreh se dorëheqja do të ishte një opsion por në rastin kur një hajdut si Rama, sipas liderit të PD, është zemërimi popullor ai që do të rrëzojë pushtetin.
“Kjo ishte sfida që ju bën shqiptarëve. Dorëheqja ishte një opsion, por ai nuk pranon dorëheqjen, shqiptarët do ta heqin.
Shqiptarët do ta heqin, nuk mund të pranojnë kurrë më një hajdut si ai, për kryeministër.
Kështu që përgjigja ime është kjo; shqiptarët do ti tregojnë vendin atij. Dorëheqja ishte opsioni. Çdo njeri në kushtet e tij, përveç atij do të kishte dhënë dorëheqjen.
Atëherë unë i them, dhe ndaj e mbylla; prite zemërimin e popullit shqiptar.
Shqiptarët nuk do të mundet kurrë ti vjedhë më, siç ka ndodhë deri sot”, tha Berisha.
Gazeta Si – Tiger Woods, i cili mbush 50 vjeç sot, ishte një nga lojtarët e golfit më të talentuar dhe më të famshëm të të gjitha kohërave, si një nga sportistët më të përfolur: për karrierën e tij të jashtëzakonshme, jetën e tij private kontraverse, konkurrencën e tij të pazakontë dhe obsesionin e tij për këtë sport.
Jeta e tij është treguar shpeshnga media përmes një narrative shumë të vlerësuar: ajo e “fëmijës mrekulli” që bëhet tepër i fortë, del në pension për shkak të problemeve serioze personale dhe më pas kthehet te fitorja, në një lloj “shpëblimi” përfundimtar.
Në një farë mënyre, jeta e Woods ishte vërtet kështu. Megjithatë, në raste të tjera, kjo narrativë është zgjatur aq shumë, sa është bërë e pamjaftueshme, mashtruese ose edhe problematike.
Tiger Woods, emri i vërtetë i të cilit është Eldrick Tont Woods, ishte me të vërtetë një talent i zhvilluar para kohe.
Ai lindi në vitin 1975 dhe filloi të luante golf vetëm dy vjeç, i inkurajuar nga babai i tij, Earl Woods, një veteran i Luftës së Vietnamit dhe lojtar golfi i apasionuar.
Babai i tij i dha nofkën “Tiger”, i frymëzuar nga nofka e një ushtari vietnamez që takoi gjatë luftës. Tiger Woods ishte aq i mirë saqë përfundoi në televizion dhe kur ishte pesë vjeç, “Golf Digest” (revista kryesore e golfit), botoi një artikull rreth tij.
Me atë fillim, ishte e vështirë të mos kishte pritshmëri të larta. Sidomos, pasi, si në shkollën e mesme, ashtu edhe në kolegj, Woods provoi të ishte një lojtar golfi shumë premtues dhe vendosi rekorde të shumta.
Për të kuptuar shkallën e pritshmërive të vendosura ndaj Woodsit të ri, sapo u bë profesionist, “Nike” nënshkroi me të një kontratë 5-vjeçare prej 40 milionë dollarësh.
Ishte viti 1996 dhe për kompaninë sportive, ishte një rrezik, pasi Woods kishte luajtur shumë pak gara profesionale dhe pa rezultate veçanërisht të mira – një gjë e kuptueshme, duke pasur parasysh se garat e golfit shpesh janë psikologjikisht të vështira, veçanërisht për një të ri pa përvojë.
Por “Nike” kishte të drejtë. Më pak se një vit më vonë, Woods fitoi Masters në Augusta, një nga katër Majors, turnetë më të rëndësishëm në golfin profesional.
Tiger Woods, i veshur gjithmonë me të kuqe, gjatë atij Masters, 13 prill 1997
Në moshën 21 vjeç, ai u bë fituesi më i ri i garës (është ende) dhe diferenca prej 12 goditjesh me të cilën fitoi, është ende e pakrahasueshme.
Ai ishte gjithashtu lojtari i parë, jo i bardhë që fitoi Masters, një nga turnetë më tradicionalë dhe joshës në golf.
Gazeta amerikane “The New York Times”e përshkroi atë turne si “katër ditët që ndryshuan golfin”. Fitorja e një burri kaq të ri, jo të bardhë, me një emër kaq tërheqës, solli më shumë dukshmëri në sport, si dhe shpresën (më vonë të reduktuar) se golfi do të ishte më gjithëpërfshirës.
Por më shumë sesa golfi, ishte Tiger Woods ai që u bë i njohur përtej këtij sporti. Vetëm pak muaj pas fitores së tij në Masters, P.Diddy – një nga shumë emrat skenik të Sean Combs, atëherë një nga reperët dhe producentët më të famshëm në botë – ia kushtoi atij videon për këngën “Mo Money Mo Problems” (nga reperi Notorious B.I.G., por e publikuar pas vdekjes nga Combs). Në video, P.Diddy luan rolin e një lojtari golfi të quajtur Puffy Woods.
Midis viteve 1997 dhe 2008, Woods shijoi vitet më të mira të karrierës së tij. Ai fitoi 14 Major dhe mbeti numri një në renditjen botërore për një kohë të gjatë.
Ai është vetëm një nga gjashtë lojtarët që kanë fituar çdo Major në karrierën e tyre (domethënë, që kanë përfunduar “Career Grand Slam”) dhe i vetmi që i ka fituar të katërta radhazi.
Ai e bëri këtë midis viteve 2000 dhe 2001 dhe u konsiderua një ngjarje aq unike sa media e quajti atë Tiger Slam.
Sipas atyre që luajtën kundër tij, golfi i Woods ishte i përsosur: ai mund t’i bënte të gjitha (nga goditjet e gjata dhe shpërthyese, te ato të shkurtra dhe precize), ai kishte një etikë pune të jashtëzakonshme dhe, mbi të gjitha, besim të pakrahasueshëm.
Kjo demonstrohet nga fakti, se midis viteve 2002 dhe 2005, Woods humbi vetëm 3 goditje nga 1,543 brenda një metri.
Goditjet ishin vendimtare, ato që duhet të shkojnë në gropë dhe të gabosh kaq pak prej tyre, është vërtet e pazakontë.
Falë historisë së tij personale, stilit të lojës dhe karizmës, Woods u bë një nga sportistët më të famshëm, të respektuar dhe të paguar mirë në botë, por një sërë dëmtimesh, skandalesh dhe aksidentesh i dhanë fund kësaj periudhe suksesi të madh.
Në vitin 2008, ai humbi disa turne për shkak të një dëmtimi në gju dhe në vitin 2009, dolën në dritë aferat e tij të shumta jashtë-martesore, për të cilat kërkoi falje publikisht, përpara se të tërhiqej nga garat për disa muaj.
Pas kthimit të tij, Woods, i cili nuk ishte më idolizuar dhe shpesh i kritikuar nga media, nuk mundi të kthehej në nivelin e tij të mëparshëm dhe nuk fitoi asnjë titull të vetëm Major gjatë nëntë viteve të ardhshme.
Për të lehtësuar dhimbjet e shpinës, ai iu nënshtrua disa operacioneve në shtyllën kurrizore, dhe kur luajti, pati injeksione pas të cilave nuk mund të qëndronte më në këmbë.
Në vitin 2017, ai u arrestua për drejtim të dyshuar të makinës në gjendje të dehur (përfundimisht u zbulua se ai kishte marrë shumë qetësues dhimbjesh) dhe dukej se karriera e tij kishte mbaruar.
Tiger Woods, ende i veshur me të kuqe, gjatë raundit të fundit të Masters 2019, 14 prill
Por ai u rikthye përsëri – ende në një nivel të lartë në vitin 2018, duke fituar Augusta Masters në vitin 2019. Kjo fitore e fundit, me të drejtë cilësohet si një nga rikthimet më të jashtëzakonshme në historinë e sportit të golfit.
Edhe me këtë fitore të jashtëzakonshme, dhjetë vitet e Woods pa një trofe (midis viteve 2008 dhe 2019) shpesh janë romantizuar, duke ndjekur një model të zakonshëm në gazetarinë sportive. Brian Phillips i “The Ringer” e përmbledh mirë:
“Presionet e famës ekspozojnë të metat e fshehura në psikikën e gjeniut dhe pikërisht tiparet që e ndihmuan të dilte, tani nxisin rrëshqitjen e tij në Pikën C, turp dhe poshtërim: lidhjet e shumta jashtëmartesore të Tiger-it, shndërrohen në një stuhi mediatike, martesa e tij shembet dhe sporti i tij e braktis, duke çuar në një rënie të gjatë në renditje dhe një njollë skandali që kërcënon të errësojë pjesën tjetër të karrierës së tij. Vetëm kur gjeniu të përqendrohet përsëri në atë që ka vërtet rëndësi, ai mund të ngrihet në lartësitë e pikës D, ndoshta jo aq lart sa pika B, por prapë shumë, shumë mbi pikën C: Tiger i përkushtohet fëmijëve të tij, nuk heq dorë nga golfi, rifiton besimin e tifozëve të tij dhe në fund arrin të ngrihet përsëri duke fituar një tjetër Masters”.
Është një histori “si film” që funksionon mirë në gazetarinë sportive. Kjo është qartësisht e dukshme në Tiger (2021), dokumentarin e vlerësuar të HBO-së për jetën e Woods.
Ndër të tjera, dokumentari rrëfen se si, pas vdekjes së babait të tij në vitin 2006, Woods filloi të stërvitej me dhe si Navy SEAL-s, njësia elitare e Marinës Amerikane.
Për Woods, kjo ishte një mënyrë për të përballuar pikëllimin, duke pasur parasysh marrëdhënien e thellë që kishte me të atin dhe admirimin që ndjente për ushtrinë.
Sipas Phillips, duke parë dokumentarin, duket se ishte pikërisht kjo zgjedhje që kontribuoi në dëmtimet dhe dhimbjet e shumta të Woods dhe kështu e shtyu atë në një “seri marrëdhëniesh seksuale mpirëse”.
Thjeshtësime të tilla, megjithatë, janë qartësisht të sforcuara: ato e zvogëlojnë kompleksitetin në diçka më të lehtë për t’u treguar dhe përpiqen ta grupojnë jetën e Woods së bashku me atë të sportistëve të tjerë të mëdhenj: lojtari i basketbollit, Michael Jordan, për shembull, u tërhoq pasi humbi të atin, për t’u rikthyer më pas në parket edhe më i fortë.
Histori të tilla zakonisht përfundojnë duke shpjeguar rënien fizike të Woods përmes rënies së tij të supozuar morale, e cila në disa raste nuk merr shumë parasysh aspektin mediatik të historisë.
Tiger Woods feston fitoren e Augusta Masters, turneut më prestigjioz të golfit, më 14 prill 2025
Në realitet, ishte ambicia e Woods, stili i lojës dhe obsesioni i tij për të perfeksionuar ato që ishin shkaqet kryesore të dëmtimeve dhe dështimeve të tij.
Kur godiste topin, për shembull, Woods e shtrembëronte shumë shpinën, një përpjekje që, në planin afatgjatë, i shkaktoi dëme.
Duhet thënë gjithashtu se karriera e Woods nuk mbaroi fare me “shpëblim”. Ai nuk është tërhequr ende zyrtarisht nga golfi, por që nga fitorja e tij në Masters në vitin 2019, nuk ka arritur ndonjë gjë të madhe.
Në fakt, ai ishte përsëri në rrezik të tërhiqej: në vitin 2021, pas një aksidenti të rëndë me makinë, rrezikoi t’i amputohej këmba e djathtë.
U rikthye të luante në vitin 2022, por herë pas here dhe pa rezultate të rëndësishme. Ai nuk ka luajtur në një turne profesional që nga korriku i kaluar dhe në vitin 2025, iu nënshtrua dy operacioneve: një në tendinën e Akilit dhe, për herë të shtatë, në shpinë. Aktualisht është e paqartë nëse dhe kur do të kthehet në lojë: as ai vetë nuk e di.
Nga Gazeta ‘Si’– Kryetari i partisë Demokratike, Sali Berisha, akuzoi kryeministrin Edi Rama se qëndron pas të gjitha aferave korruptive me “presto nome”, bashkë me zëvendësen e tij Belinda Balluku.
Ai u shpreh se abuzimet nisin që me inceneratorët në vend, për të vijuar te Tuneli i Llogarasë, Unaza e Madhe dhe së fundmi ajo e AKSHI-t, që e cilësoi “kopshtin privat” të kreut të ekzekutivit dhe familjes së tij.
“Damkosja e Edi Ramës nga mediat botërore, Kongresi amerikan, Parlamenti Europian, Asambleja e OSBE-së, e çdo institucion ndërkombëtar botëror. Rama hoqi çdo maskë, ai është hajduti më i madh në historinë e kombit shqiptar.
E vërteta është se afera e tunelit të Llogarasë në vetëvete nuk është më e madhe, është më e vogël se afera e djegsit të Tiranës dhe djegësve në tërësi. Por në rastin e djegësve ai bëri kurban Arben Ahmetajt, që kishte refuzuar 5 herë të firmoste projektin e djegësit të Tiranës. Por me Troplinin e tij në SKAP arriti të mos merrej asnjëherë në pyetje për organizimin, si autor i djegësit të Tiranës dhe për kontot bankare të tij dhe Erion Velisë, ku u vodhën mbi 130 mln euro në Tiranë dhe mbi 400 milionë po të llogarisim edhe të Fierit.
Por jo vetëm kaq, edhe në aferën e tunelit të Llogarasë, të Unazës së Madhe. Lubia nuk është gjë tjetër në aferë, veçse shërbëtore dhe hajdute, nuk vodhi pak, por zbatoi urdhrat e tij”, tha ai.
Nga Gazeta ‘Si’- Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit (AKSHI), është institucion krenarie për kryeministrin Edi Rama.
“Jo për të ulur kokën”, theksoi ai në konferencën e fundvitit, 30 dhjetor, referuar gjithë zhurmës së krijuar me masën e sigurisë ndaj Mirlinda Karçanajt që e ka drejtuar atë institucion për shumë vite dhe hetimet për zyrtarë e biznesmenë, të dyshuar se kanë abuzuar me tenderat.
Kreu i qeverisë tha se transformimi digjital në vendin tonë ka ardhur sipas tij pikërisht falë AKSHI-t, duke veçuar gjithë lehtësirat që ka krijuar platforma e-Albania për qytetarët.
“AKSHI është një institucion krenarie, që të jemi shumë të qartë bashkë, jo për të ulur kokën, por për të qenë krenar, sepse kemi qenë këtu ne, keni qenë edhe ju, kur duhet të shkonit të mbanit radha për çdo lloj letra. Kur ata që kishit jashtë duhet të vinin këtu se s’kishin shans të merrnin një copë letër, 620 miliardë lekë, që janë 620 milion euro ka kursyer AKSHI për shqiptarët, falë digjitalizimit. Ky është studim ndërkombëtar. 7 600 vite pritje në radhë! 25 mijë rrotullime rreth Tokës, parafytyrojeni një radhë shqiptarësh që i shkon Tokës 25 mijë herë kështu.
33 milion euro kursime për shqiptarët jashtë vendit, është raport ndërkombëtar, 75 milion fletë letre të kursyera! Falë atij AKSHI-t, 3.4 mln shqiptarë janë përdorues të rregullt të e-Albania dhe vetëm në 2025-ën janë 17 milion shërbime të ofruara, 12 mln dokumente të gjeneruara, 1.45 milion shërbime në muaj. Njerëz që klikojnë dhe mbarojnë punë! Dikur jepnin lekë për të marrë një certefikatë.
Jemi vendi që një nga arsyet pse po ecim kaq shpejt me BE-në është AKSHI, kemi ndërtuar me “Diellën” një sistem që bën në një kohë të shkurtër atë që Krocisë iu deshën 7 vite ta bënte.
Skuadra e AKSHI-t ka një sërë garash të fituara brenda NATO-s dhe BE-së.
Rrini, prisni se shumë shpejt, besoj janar-shkurt do të dalim me e-Albania 2.0 falë AKSHI-t dhe do ketë shumë gjëra të reja në atë sistem për shqiptarët, prandaj ata e votojnë Partinë Socialiste. Nuk e votojnë patronazhistët! Në 2029-ën do llafosemi prapë, të tjerat, secili bën punën e vet. Shiu bën punën e vet, se sa pika ka këtu…”, deklaroi Rama.
Nga Gazeta ‘Si’- Kryeministri Edi Rama komentoi sot rastin lidhur me imunitetin e zëvendëskryeministres dhe ministres së Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku.
Ai theksoi se as ai, as dikush tjetër nuk ka marrë pjesë në përmbajtjen e rastit, duke nënvizuar se ky rast ndryshon nga të tjerët, pasi ka arritur në dorë të pushtetit legjislativ.
Rama theksoi se Këshilli i Mandatave nuk është zyrë noterie, por një strukturë që funksionon si një quasi-Gjykatë.
Sipas Ramës, dokumentacioni voluminoz prej 16 mijë faqesh, që përmban kontrata, studime dhe arkiva të ministrisë, nuk përbën produkt të hetimit, por është thjesht një përmbledhje materiale e dorëzuar Këshillit.
Ai sugjeroi se, në vend të përqendrimit në këtë dosje të madhe, çështja do të ishte më e përshtatshme të trajtohej me dokumentacion më të fokusuar për deputetët e Kuvendit.
“Janë futur kontrata, studime dhe arkivi i ministrisë brenda. Kjo nuk është produkt hetimi, sepse nuk mund të jetë”, tha Rama, duke e cilësuar rastin si të veçantë dhe që kërkon vlerësim të kujdesshëm.
Ai shtoi se “rasti është futur në parlament pas kalimit në territorin e pushtetit ekzekutiv, në mënyrë brutale”.
“Kërkesa për pezullim është skandaloze dhe një rast i pazakontë, që nuk ka ndodhur as në Evropë apo në ndonjë vend tjetër të botës. Ne kemi mbajtur qëndrim institucional dhe do të vazhdojmë ta mbajmë këtë qëndrim në parlament”, tha Rama.
Sipas tij, SPAK duhet të japë prova dhe argumente konkrete pse personi i dyshuar prish provat apo intimidon dëshmitarët dhe shtoi se “mesazhet e dala në media nuk mund të jenë prova”.
“Që kur mesazhet janë prova?! Dhe që kur mesazhet janë ushqim për mediat dhe që kur mbi bazë mesazhesh bëhen gjyqe si në kohën e gjuetisë së shtrigave. Mesazhet dhe cdo gjë tjetër që lidhet kush tha, çfarë tha, janë pjesë e procesit, nuk e përjashtoj unë këtë. Por parapërfytyroni çfarë ndodh dhe sa përgjegjësi ka secili nga pjesëmarrësit në këto gjyqet e shtrigave kur dikush të dalë i pafajshëm. Për çfarë i duhet pafajësia, kush ia kthen mbrapsht jetën. Prandaj drejtësia demokratike ka vendosur kufij. Prandaj në drejtësinë demokratike nuk lejohen shumë gjera nga ato që ndodhin këtu”, tha Rama.
Ai u ndal edhe te çështja e paraburgimit në Shqipëri, e cila sipas tij është kthyer në alarm edhe për Këshillin e Europës. Ai theksoi po ashtu se e 1/3-a e të burgosurve janë të pa dënuar.
“Jemi vendi më skandaloz i Këshillit të Europës për nivelin e dënimeve, jemi vetëm me Rusinë mbrapa, por Rusia u përjashtua nga Këshilli. Kemi 1985 të dënuar dhe 4442 të burgosur. Në Shqipëri falë edhe jush, nuk ka të pafajshëm, por ka të dënuar, qysh në momentin që dyshohen. E ka kaluar njëherë këtë traumë ky vend. Kjo shifër tregon që në Shqipëri probabiliteti që ti të shkosh në burg si i dyshuar është më i lartë se sa të jesh fajtor. Ky është fakti më rrëqethës, Këshilli ka bërë një dokument të të tërë për paraburgimin për çdo njeri që beson te dinjiteti i tjetrit, ai dokument është alarm, sepse në fund të ditës sensi i drejtësisë është më mirë “100 fajtorë jashtë se sa një i pafajshëm brenda”.
Nga Gazeta ‘SI’ – Një ditë para përfundimit të vitit 2025, euro ka shënuar një forcim të lehtë ndaj lekut, duke sinjalizuar një stabilizim të përkohshëm pas muajsh presioni në rënie.
Sipas kursit zyrtar të Bankës së Shqipërisë, 1 euro u këmbye me 96.6 lekë, niveli më i lartë i regjistruar gjatë muajit dhjetor. Megjithatë, pavarësisht këtij rikuperimi modest, euro mbetet pranë minimumit të saj historik në raport me monedhën vendase.
Në të njëjtën linjë, forcim të lehtë kanë shënuar edhe monedhat e tjera kryesore. Dollari amerikan u këmbye me rreth 82 lekë, ndërsa paundi britanik me 111 lekë, duke reflektuar lëvizje të moderuara në tregun valutor vendas.
Forcimi i lehtë i euros dhe monedhave të tjera duket të jetë një efekt sezonal dhe jo strukturor, ndërsa presim të shohim se si do të pozicionohet tregu valutor në muajt e parë të vitit 2026.
Gjatë gjithë vitit 2025, euro ka shfaqur një lloj “imuniteti” artificial, i ndërtuar mbi ndërhyrjet e shpeshta të Bankës së Shqipërisë. Sipas të dhënave zyrtare, gjatë këtij viti banka qendrore ka tërhequr nga tregu rreth 800 milionë euro, me qëllim frenimin e zhvlerësimit të mëtejshëm të monedhës europiane.
Megjithatë, kjo strategji nuk është parë me sy pozitiv nga institucionet ndërkombëtare. Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) ka theksuar vazhdimisht nevojën për një regjim të lirë këmbimi, pa ndërhyrje të vazhdueshme administrative, duke argumentuar se tregu duhet të reflektojë vetë balancat reale ekonomike.
Shkencëtarët kanë zbuluar dy nëntipe të reja të sklerozës së shumëfishtë (SM) me ndihmën e inteligjencës artificiale, duke hapur rrugën për trajtime të personalizuara dhe rezultate më të mira për pacientët.
Miliona njerëz e kanë sëmundjen në nivel global por trajtimet zgjidhen kryesisht në bazë të simptomave dhe mund të mos jenë efektive sepse nuk synojnë biologjinë themelore të pacientit.
Tani, shkencëtarët kanë zbuluar dy fije të reja biologjike të sklerozës së shumëfishtë duke përdorur inteligjencën artificiale, një analizë të thjeshtë gjaku dhe skanime MRI. Ekspertët thanë se ky zbulim “emocionues” mund të revolucionarizojë trajtimin e sëmundjes në të gjithë botën.
Në një hulumtim që përfshin 600 pacientë, të udhëhequr nga University College London (UCL), studiuesit shqyrtuan nivelet në gjak të një proteine të veçantë të quajtur zinxhiri i lehtë i neurofilamentit serum (sNfL). Proteina mund të ndihmojë në tregimin e niveleve të dëmtimit të qelizave nervore dhe të sinjalizojë se sa aktive është sëmundja.
Rezultatet e sNfL dhe skanimet e trurit të pacientëve u interpretuan nga një model i të mësuarit automatik, i quajtur SuStaIn. Rezultatet, të botuara në revistën mjekësore Brain, zbuluan dy lloje të dallueshme të sklerozës së shumëfishtë: sNfL e hershme dhe sNfL e vonë.
Në nëntipin e parë, pacientët kishin nivele të larta të sNfL në fillim të sëmundjes, me dëmtime të dukshme në një pjesë të trurit të quajtur corpus callosum. Ata gjithashtu zhvilluan lezione të trurit shpejt. Ky lloj duket të jetë më agresiv dhe aktiv, thanë shkencëtarët.
Në nëntipin e dytë, pacientët treguan tkurrje të trurit në zona si korteksi limbik dhe lënda gri e thellë përpara se nivelet e sNfL të rriteshin. Ky lloj duket të jetë më i ngadalshëm, me dëmtime të dukshme që ndodhin më vonë.
Hulumtuesit thonë se ky zbulim do t’u mundësojë mjekëve të kuptojnë më saktë se cilët pacientë janë në rrezik më të lartë për ndërlikime të ndryshme, duke hapur rrugën për një kujdes më të personalizuar.
Autori kryesor i studimit, Dr. Arman Eshaghi i UCL, tha: “SM nuk është një sëmundje e vetme dhe nëntipet aktuale nuk arrijnë të përshkruajnë ndryshimet themelore të indeve, të cilat duhet t’i dimë për ta trajtuar atë”.
Gazeta Si – Të premten, Izraeli u bë vendi i parë në botë që njohu Republikën e vetëshpallur të Somalilandit, një rajon i Somalisë që kufizohet me Etiopinë në jug, Xhibutin në perëndim dhe Gjirin e Adenit në veri, si një shtet sovran dhe të pavarur.
Ai shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë nga Somalia në vitin 1991 dhe që atëherë ka funksionuar praktikisht si një shtet autonom: ka një kryeqytet, Hargeisa, një flamur, një monedhë vendase (shilingun e Somalilandit) dhe qeverinë e vet.
Gjatë njëzet viteve të fundit, vendi ka mbajtur disa zgjedhje, të konsideruara demokratike. Nuk është e qartë pse Izraeli ka vendosur ta njohë atë tani, por ka disa hipoteza.
Sipas një raporti nga “Associated Press” marsin e kaluar, qeveritë izraelite dhe amerikane e kishin konsideruar Somalilandin si një vend për të dëbuar me forcë disa nga banorët palestinezë të Rripit të Gazës (diçka që të tre qeveritë e kanë mohuar gjithmonë zyrtarisht).
Një mundësi tjetër është se Izraeli duket i interesuar në Somaliland për shkak të aksesit të saj në Gjirin e Adenit, një shtrirje deti që përshkohet nga një nga rrugët kryesore tregtare në botë, por gjithashtu shumë e rrezikshme për shkak të sulmeve të shumta ndaj anijeve nga Huthët, një grup politik dhe ushtarak jemenas i aleatëve me Iranin dhe një armik i Izraelit.
Harta ku ndodhet Somalilandi
Cilado qoftë arsyeja, njohja e Izraelit është një sukses për Somalilandin dhe presidentin e saj, Abdirahman Mohamed Abdullahi, i zgjedhur në fund të vitit 2024, i cili e ka bërë njohjen ndërkombëtare një përparësi të mandatit të tij.
Gjatë tridhjetë viteve të fundit, mungesa e njohjes ka penguar zhvillimin ekonomik të Somalilandit, duke përfshirë edhe pengimin e tij për të aksesuar kredi nga Banka Botërore dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar.
Kjo, pjesërisht, është arsyeja pse ai mbetet një nga vendet më të varfra në botë, pavarësisht se kushtet e jetesës janë më të mira se ato në Somali, ku veprojnë disa grupe të armatosura dhe qeveria e së cilës është më e paqëndrueshme dhe represive se ajo e Somalilandit (megjithëse qeveria është akuzuar gjithashtu nga “Amnesty International” për vrasjen pa dallim të civilëve në goditjen e saj ndaj grupeve të armatosura lokale).
Për dekada të tëra, Somalia dhe Somalilandi ishin koloni të Italisë dhe Mbretërisë së Bashkuar, përkatësisht, në shekullin e kaluar. Në vitin 1960, pas fitimit të pavarësisë, ato u bashkuan për të krijuar Republikën Somaleze.
Megjithatë, banorët e rajonit të Somalilandit menjëherë u ndjenë të margjinalizuar nga qeveria e re. Në vitet 1980, kjo pakënaqësi dhe shtypja e mospajtimit nga autoritetet qendrore çuan në një rebelim të armatosur, të cilin ushtria somaleze e kundërshtoi me masakra të gjera të civilëve.
Somalilandi shpalli përsëri pavarësinë në vitin 1991, kur qeveria e diktatorit të Somalisë, Gjeneral Mohammed Siad Barre, u rrëzua.
Megjithatë, që atëherë, si qeveritë somaleze, ashtu edhe Bashkimi Afrikan (organizata që bashkon vendet afrikane), kanë kundërshtuar vazhdimisht pavarësinë e rajonit dhe vendet e tjera nuk e kanë njohur atë, kryesisht nga frika e legjitimimit të pretendimeve separatiste diku tjetër në botë.
Për këtë arsye, vendimi i Izraelit është kritikuarnga shumë vende afrikane dhe nga Bashkimi Evropian, si dhe natyrisht, nga Somalia.
Presidenti i Somaliland, Abdirahman Mohamed Abdullahi në maj 2025 gjatë ceremonisë së inaugurimit të një misioni diplomatik në Ruandë
Sot, Somalilandi ka afërsisht 4 milionë banorë dhe një prodhim të brendshëm bruto prej 2 miliardë dollarësh në vit, kryesisht i nxjerrë nga eksporti i bagëtive dhe produkteve të tjera shtazore në Xhibuti, Etiopi, Arabi Saudite dhe Oman.
Ajo përballet me probleme të ndryshme sociale, duke përfshirë papunësinë e lartë, veçanërisht tek të rinjtë, varfërinë e përhapur dhe pabarazinë.
Në nivel ndërkombëtar, ai mban marrëdhënie me Tajvanin dhe ka kërkuar prej kohësh marrëveshje tregtare me Shtetet e Bashkuara, duke shfrytëzuar aksesin në Gjirin e Adenit.
Në prill, zyrtarët e Somalilandit i thanë“New York Times” se donin të jepnin me qira një pjesë të portit të Berberës, porti kryesor i rajonit, dhe një pistë ajrore për Shtetet e Bashkuara në këmbim të njohjes ndërkombëtare të shumëpritur.
Deri tani (dhe madje edhe në ditët pas njohjes së Izraelit), qeveria amerikane ka mohuar vazhdimisht qëllimin e saj për të njohur Somalilandin, pavarësisht se kjo mundësi është mbështetur nga disa politikanë republikanëgjatë vitit të kaluar.
Gratë në rresht për të votuar në Hargeisa me një flamur të Somalilandit gjatë zgjedhjeve presidenciale, të cilat u mbajtën më 13 nëntor 2024
Një vend që ka lëvizur në këtë drejtim është Etiopia, e cila në janar 2024 nënshkroi një memorandum mirëkuptimi që i siguron Etiopisë akses ushtarak dhe tregtar në afërsisht 20 kilometra të vijës bregdetare të Somalilandit dhe kështu në Oqeanin Indian, për pesëdhjetë vjet.
Ajo gjithashtu përcakton që Somalilandi të marrë njohjen e Etiopisë si shtet sovran dhe një pjesëmarrje në linjën ajrore kombëtare etiopiane.
Etiopia nuk ka akses në tokë dhe i paguan Xhibutit 1.5 miliardë dollarë në vit për të përdorur portin e kryeqytetit të saj, i cili trajton më shumë se 95% të trafikut tregtar të vendit.
Kryeministri i saj, Abiy Ahmed, e konsideron aksesin në det një çështje “ekzistenciale” për Etiopinë, si dhe një çështje ekonomike.
Memorandumi nuk është detyrues dhe ka më pak fuqi sesa një marrëveshje formale. Megjithatë, ai ka shkaktuar kritika të ashpra nga Somalia, me të cilën Etiopia ka pasur marrëdhënie shumë të tensionuara që atëherë.
Emiratet e Bashkuara Arabe gjithashtu kanë interesa të rëndësishme në Somaliland, ndërsa Turqia, rivalja e Izraelit, ka lidhje të ngushta me Somalinë (për shembull, ka një bazë ushtarake dhe një ambasadë në vend) dhe për këtë arsye është kundër pavarësisë së Somalilandit.
Nga Gazeta ‘Si’- Pyetja e parë që iu bë kryeministrit Edi Rama në konferencën e fundit për vitin 2025 lidhej me punën e SPAK dhe arrestimet e hetimet të eksponentëve të rëndësishëm në sferën politike.
Rama tha se SPAK-u nuk është opozita e qeverisë por theksoi se është një institucion i krijuar falë vullnetit të Partisë Socialiste.
Rama e konsideroi opozitën si depresive, ndërsa u shpreh se “puna e SPAK është e vetmja pikë referimi e saj për të goditur qeverinë.”
Ai komentoi edhe protestat e saj duke shtuar se i kanë ndarë rrugët, referuar faktit që PS është në qeveri dhe opozita “në rrugë”, ashtu sic iu referua ai.
“Natyrisht, të 700 tenxheret, produktin e gjithë procesit e marrin dhe e ziejnë, gatuajnë 700 lloj gjellërash duke bërë diçka që nuk ndodh këtu për herë të parë, duke shfrytëzuar gjysmë të vërteta për të prodhuar një tym të jashtëzakonshëm që djeg sytë e publikut, që shurdhon publikun me presion dhe dezinformon publikun thellësisht.
Sa i përket protestave poshtë penxheres, i kemi ndarë punët prej shumë vitesh, unë dhe PS-ja në zyrë, të tjerët në rrugë. Në liritë njerëzore siç e patë, Shqipëria është në vend shumë dinjitoz dhe kjo është pjesë e lirive, s’kam problem unë me këto”, tha Rama.
Nga Gazeta ‘Si’- Gjatë konferencës vjetore me gazetarët, kryeministri Edi Rama foli edhe për ushtrinë dhe sistemin mbrojtës.
Ai u shpreh se vendi ynë ka raketa Javelin dhe tre anije patrulluese.
Ndër të tjera kreu i qeverisë deklaroi se Shqipëria ka sot ushtrinë më të mirëpaguar në rajon, duke ia kaluar kështu edhe Serbisë.
“Kemi ushtrinë më të mirëpaguar në rajon, përfshi edhe Serbinë. Ambicia jonë është që ushtria jonë të arrijë në mesataren e vendeve të NATO-s sa i përket anës financiare.
Ky vit na gjen me një sistem raketor Javelin, na gjen me tre anije patrulluese që i kemi dhuratë nga Italia, na gjen me radarë falë bashkëpunimit me Francën.
Ajo që mbetet ambicia kryesore është Shqipëria një vend prodhues i industrisë ushtarake.
Do prodhojmë dronët luftarakë dhe sistemet antidron. Në 2026 do të shihni edhe produktet e para.
Ne vazhdojmë punën për të bërë kontrata të tjera për industrinë detare dhe ajrore”, u shpreh kryeministri Rama.
Login
