Ukraina ka diçka që Perëndimi e kërkon!
Gazeta Si â NĂ« gati katĂ«r vjet luftĂ« kundĂ«r RusisĂ«, Ukraina ka grumbulluar ekspertizĂ«, pĂ«rvojĂ« dhe aftĂ«si tĂ« shkĂ«lqyera prodhimi nĂ« prodhimin e dronĂ«ve ushtarakĂ«.
NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, shumĂ« vende evropiane po pĂ«rpiqen tĂ« riarmatosen pĂ«r tâu mbrojtur nga sulmet e mundshme ruse dhe po shqyrtojnĂ« mundĂ«sinĂ« e investimit dhe blerjes potenciale tĂ« dronĂ«ve ukrainas.
Dronët janë mjete ajrore pa pilot, pothuajse gjithmonë të kontrolluara nga distanca, që mund të përdoren për zbulim, sulm ose për të rrëzuar dronë të tjerë.
DronĂ«t ukrainas janĂ« tĂ« ndryshĂ«m nga tĂ« tjerĂ«t, sepse testohen direkt nĂ« vijĂ«n e frontit: inxhinierĂ«t qĂ« punojnĂ« pĂ«r kompanitĂ« ukrainase, mund tâi modifikojnĂ« prototipet e tyre shumĂ« mĂ« shpejt duke ndjekur udhĂ«zimet e mijĂ«ra operatorĂ«ve tĂ« dronĂ«ve tĂ« shpĂ«rndarĂ« pĂ«rgjatĂ« vijĂ«s sĂ« frontit, tĂ« cilĂ«t i pĂ«rdorin kĂ«to armĂ« çdo ditĂ«.
Komunikimi i vazhdueshëm është një avantazh kyç, që lejon krijimin e dronëve efektivë dhe që përmirësohen vazhdimisht.
Për më tepër, Ukraina i prodhon ato në sasi dhe lloje dukshëm më të mëdha se vendet perëndimore, dhe me një kosto më të ulët.
Presidenti ukrainas, Volodimir Zelenski, tha se në vitin 2024, Ukraina prodhoi 2.2 milionë dronë: kjo është më shumë se çdo vend tjetër i NATO-s, por edhe më shumë sesa vetë qeveria ukrainase mund të blejë nga kompanitë e veta.

Sipas ministrit tĂ« JashtĂ«m, Andrii Sybiha, me fonde tĂ« mjaftueshme, Ukraina mund tĂ« rrisĂ« prodhimin nĂ« 20 milionĂ« dronĂ« nĂ« vit, gjĂ« qĂ« do tâi lejonte asaj tĂ« furnizonte ushtritĂ« perĂ«ndimore dhe tĂ« financonte mbrojtjen e tyre.
âLufta moderne kundĂ«r armĂ«ve nuk ka tĂ« bĂ«jĂ« me armĂ«t bĂ«rthamore, por me miliona dronĂ« me kosto tĂ« ulĂ«tâ, tha ai.
Dronët nevojiten në numër të madh, sepse shumica shpërthejnë në shenjë, qëllohen ose humbasin në territorin e armikut.
Megjithatë, që nga fillimi i luftës, qeveria ukrainase ka ndaluar eksportet e armëve jashtë vendit, si për të parandaluar që ushtria e saj të mbetet pa furnizime, ashtu edhe për të parandaluar aleatët e saj të mendojnë se është më e interesuar për fitimin, sesa për aftësitë e veta mbrojtëse.
Për muaj të tërë, kompanitë ukrainase të armëve kanë bërë thirrje për lehtësimin e kufizimeve, të paktën për llojet e armëve që janë në dispozicion me shumicë. Në shtator, Zelenski njoftoi qëllimin e tij për ta bërë këtë për herë të parë.
Ndërkohë, në muajt e fundit, Rusia ka rritur presionin mbi qeveritë evropiane, me sulme dhe ndërhyrje kufitare që kanë demonstruar kryesisht joefektivitetin e sistemeve të tyre mbrojtëse.
Për shembull, nga 19 dronë rusë të vërejtur në hapësirën ajrore polake në shtator, vetëm katër u rrëzuan, dhe me një kosto shumë të lartë.
NĂ«se Rusia do tĂ« niste njĂ« sulm nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« me dronĂ«, asnjĂ« vend i Bashkimit Evropian nuk do tĂ« kishte mbrojtje tĂ« mjaftueshme pĂ«r tâiu pĂ«rgjigjur.
Në të kundërt, Ukraina rrëzon qindra dronë rusë çdo ditë, një zgjidhje shumë më efektive nga ana e kostos.
Pas pushtimit tĂ« kufijve nga Rusia, nĂ« EvropĂ« kanĂ« filluar diskutimet rreth mundĂ«sisĂ« sĂ« krijimit tĂ« njĂ« tĂ« ashtuquajturi âmurâ kundĂ«r dronĂ«ve, i pĂ«rbĂ«rĂ« nga radarĂ«, sensorĂ« akustikĂ« dhe pajisje pĂ«r tĂ« ngatĂ«rruar sistemet e drejtimit tĂ« dronĂ«ve tĂ« armikut, pĂ«r tâi kapur dhe rrĂ«zuar ato.

PĂ«r momentin, plani Ă«shtĂ« disi i paqartĂ«, por nĂ«se do tĂ« materializohej, Bashkimi Evropian ka tĂ« ngjarĂ« tâi kĂ«rkojĂ« ndihmĂ« UkrainĂ«s: Komisioni Europian ka thĂ«nĂ« tashmĂ« se synon tĂ« dĂ«rgojĂ« fonde pĂ«r tĂ« rritur mĂ« tej kapacitetin prodhues tĂ« vendit, me idenĂ« se edhe Bashkimi Evropian mund tĂ« pĂ«rfitojĂ« nga kĂ«to teknologji. NĂ« muajt e fundit, disa vende kishin filluar tashmĂ« bashkĂ«punime pĂ«rgjatĂ« kĂ«tyre linjave.
PĂ«r shembull, nĂ« qershor, Danimarka ndau ekuivalentin e afĂ«rsisht 67 milionĂ« eurove pĂ«r tĂ« nxitur krijimin e kompanive ukrainase tĂ« armĂ«ve nĂ« territorin e saj: e para, âFire Pointâ, filloi sĂ« fundmi prodhimin (diskutuam pĂ«r âFire Pointâ, kompaninĂ« mĂ« tĂ« pĂ«rparuar tĂ« armĂ«ve nĂ« UkrainĂ«, kĂ«tu).
Në tetor, Mbretëria e Bashkuar njoftoi gjithashtu se kishte nisur një program për prodhimin e përbashkët të 2,000 dronëve në muaj: ministri i Mbrojtjes, Luke Pollard tha se për momentin, ato do të jenë të destinuara për ushtrinë ukrainase, por prodhimi do të zhvillohet në Mbretërinë e Bashkuar.
Ukraina ka interes të zhvendosë prodhimin jashtë vendit, sepse fabrikat e saj të armëve janë shënjestër e sulmeve ruse.
Shtetet e Bashkuara kanë filluar negociata të ngjashme. Ushtria amerikane kohët e fundit tha se synon të rrisë ndjeshëm blerjet e dronëve në vitet e ardhshme, nga 50,000 që është aktualisht, në të paktën gjysmë milioni në vit.
Kjo shifër është shumë më e madhe se kapaciteti aktual i prodhimit të SHBA-ve, i cili është rreth 100,000 në vit.
Për ta bërë këtë, ata domosdoshmërisht do të duhet të kthehen jashtë vendit, dhe Ukraina është vendi me ofertat më të përparuara.
Agjencia âBloombergâ raportoi se presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenski diskutoi me Donald Trump mundĂ«sinĂ« e prodhimit tĂ« dronĂ«ve ukrainas nĂ« Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s gjatĂ« takimit tĂ« tyre nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« nĂ« mesin e tetorit.
Rreth një muaj më vonë, Sekretari i Ushtrisë Amerikane, Dan Driscoll dhe Kryetari i Shtabit të Përbashkët, Randy George, vizituan Ukrainën për të diskutuar një shkëmbim të mundshëm të teknologjisë ushtarake.
NjĂ« mundĂ«si mund tĂ« jetĂ« njĂ« bashkĂ«punim midis kompanive ukrainase dhe amerikane, ku e para do tâi ofronte tĂ« dytĂ«s prototipa dhe teknologji nĂ« kĂ«mbim tĂ« pagesĂ«s sĂ« tĂ« drejtave tĂ« pĂ«rdorimit.
Individët privatë kanë ndërmarrë gjithashtu veprime. Që nga fillimi i luftës, janë krijuar fonde investimi të specializuara në teknologji me përdorim të dyfishtë të prodhuara në Ukrainë, dhe disa kompani evropiane dhe amerikane kanë investuar në kompani ukrainase.
PĂ«r shembull, kompania gjermane, âQuantum Systemsâ, Ă«shtĂ« partnerizuar me kompaninĂ« ukrainase âFrontline Roboticsâ pĂ«r tĂ« prodhuar dronĂ« nĂ« Gjermani dhe pĂ«r tâi dĂ«rguar ato nĂ« UkrainĂ«.
Qeveria ukrainase ka njoftuar gjithashtu se ka marrë mbi 100 milionë dollarë investime në sektorin e saj të mbrojtjes nga katër kompani evropiane dhe amerikane.
Investimi në kompani që prodhojnë në Ukrainë, në vend të zhvendosjes së prodhimit, është i favorshëm për vendet perëndimore, sepse kostot janë dukshëm më të ulëta.
PĂ«rshtati: Gazeta âSiâ
The post Ukraina ka diçka që Perëndimi e kërkon! appeared first on Gazeta Si.