❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 25 December 2025Gazeta Si

Rusia: Përparim i ngadaltë, por i qëndrueshëm në bisedimet për paqe në Ukrainë

✇Gazeta Si
By: Sorgena Leka
25 December 2025 at 17:56

Rusia sheh përparim të ngadaltë, por të qëndrueshëm në bisedimet e paqes me Shtetet e Bashkuara për Ukrainën.

Kështu tha të enjten zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova.

“NĂ« procesin e negociatave pĂ«r zgjidhjen e konfliktit nĂ« UkrainĂ«, dua tĂ« them nĂ« procesin e negociatave me Shtetet e Bashkuara, ka pĂ«rparim tĂ« ngadaltĂ« por tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m”, deklaroi ajo.

Zakharova shtoi se fuqitĂ« e EvropĂ«s PerĂ«ndimore po pĂ«rpiqeshin ta pengonin progresin dhe sugjeroi qĂ« Shtetet e Bashkuara t’i kundĂ«rviheshin lĂ«vizjeve tĂ« tilla.

Lufta nĂ« UkrainĂ« ka nisur mĂ« 24 shkurt tĂ« vitit 2022. Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftĂ«n “operacion special ushtarak” pĂ«r tĂ« çmilitarizuar UkrainĂ«n.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra. Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

The post Rusia: Përparim i ngadaltë, por i qëndrueshëm në bisedimet për paqe në Ukrainë appeared first on Gazeta Si.

Të flasësh me jetën tënde


✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti
25 December 2025 at 13:52

Nga Gazeta ‘Si’- Nuk e di pse, rastĂ«sisht, kĂ«tĂ« mĂ«ngjes Krishtlindjeje po dĂ«gjoja kengĂ«n e Vaçe ZelĂ«s ‘Rrisim jetĂ«n tonĂ«â€â€Š ndoshta nostalgjia 
ndoshta rastĂ«sia
po pse rastĂ«sisht kĂ«tĂ« kĂ«ngĂ«, nĂ« njĂ« mĂ«ngjes Krishtlindjeje? Nuk besoj se mĂ« doli rastĂ«sisht nĂ« Youtube.

Nuk jam religjiozi tipik, megjithëse besoj. Përgjithësisht si të gjithë, në ditët e zakonshme nxitoj, tërë kohës me ngut dhe shpesh besoj se të gjithë i bëjmë pyetje vetes pse nxitojmë kaq rrëmujshëm kur ka kaq shumë gjëra që bëhen keq, dhe jashtë fuqisë tonë ?!. Atëherë pse?

Por jeta kështu e paska si tek teksti i këngës:  Rrjedhin o mëngjeset, rrjedhin si ujevara, Ja kështu mes njerëzve, jeta jonë hedh hapat.

Shpesh ecim mes njerëzve pa e kuptuar se edhe ne jemi pjesë e kësaj rrjedhe, një hap i vogël në një udhë të madhe. Por vjen një çast kur njeriu ndalet. Duhet të ndalet.  Jo se jeta pushon, por sepse shpirti e kërkon këtë ndalesë.

Festat fetare janĂ« pikĂ«risht kĂ«to ndalesa tĂ« shenjta. Ato na shkĂ«pusin “si me thikĂ«â€ nga e zakonshmja dhe na vendosin pĂ«rballĂ« vetes. NĂ« ato momente, negativiteti i ditĂ«s zbehet, zhurma hesht, dhe njeriu fillon tĂ« flasĂ« me shpirtin e vet. Kujtohesh pĂ«r njerĂ«zit, pĂ«r faljen, pĂ«r paqen. Jo si fjalĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritura çdo ditĂ« ( klishe tĂ« rĂ«ndomta qe pĂ«rsĂ«riten) por si tĂ« vĂ«rteta qĂ« marrin peshĂ«,  sepse lindin nga heshtja.

Askush nuk është i parëndësishëm. Sado të vegjël të ndihemi, secili mund të shtojë një fjalë, një notë, në këngën e jetës së vet. Dhe kur këto nota bashkohen, bëhen kënga e një populli, e një kujtese të përbashkët, e një shprese që nuk shuhet por që ushqehet nga pak, ngadalë, nga secili prej nesh.

Edhe kur jemi poshtĂ«, edhe kur ndiejmĂ« se nuk kemi forcĂ«, jeta duhet rrokur. Jo me inat e cinizĂ«m, por me besimin e fĂ«mijĂ«s qĂ« kĂ«rkon krahĂ«t e nĂ«nĂ«s. “MĂ« merr nĂ« krahĂ«t e tua” nuk Ă«shtĂ« dobĂ«si, Ă«shtĂ« dorĂ«zim i besuar. ËshtĂ« pranimi se njeriu ka nevojĂ« pĂ«r ngrohtĂ«si, pĂ«r dritĂ«, pĂ«r njĂ« puthje nĂ« ballĂ« nga dielli dhe hĂ«na – ditĂ«n dhe natĂ«n, gjithmonĂ«.

Në fund, jeta nuk kërkon madhështi. Kërkon praninë tonë. Një hap, një fjalë, një këngë të vogël. Dhe kjo mjafton që rrjedha të ketë kuptim. Ndaj unë i dua festat fetare sepse ato nuk janë thjesht ditë të veçanta në kalendar; ato janë momente kur njeriu ndalon me të vërtetë, kur bën një hap pas nga zhurma e përditshme dhe dëgjon shpirtin e vet. Në një botë ku gjithçka ecën shpejt dhe ku njerëzit shpesh humbasin midis detyrimeve dhe rutinës, festat ofrojnë një ndalesë të çmuar. Ato nuk janë rituale të dhunshme, nuk imponohen me forcë, por ndjekin një protokoll të vjetër, të trashëguar ndër breza, që udhëheq njeriun drejt vetes dhe drejt besimit të tij.

Festa nuk të lejon të veprosh jashtë rregullave; ato të japin strukturë dhe siguri, por jo kufizim. Në këtë kuptim, janë si një udhërrëfyes i brendshëm: të kujtojnë të ndalosh, të reflektosh, të falësh dhe të marrësh paqe dhe ngrohtësi. Edhe një fjalë e thjeshtë, një gjest i vogël, bëhet pjesë e një ritmi më të madh, të jetës dhe të komunitetit.

Në festat fetare, njeriu ndjen rëndësinë e vetes. E  pranisë së tij, edhe kur ndihet i vogël apo i pasigurt. Ato të kujtojnë që secili ka vlerë, që çdo hap, çdo fjalë e thjeshtë ka rëndësi dhe se nuk jemi kurrë të parëndësishëm. Përmes këtyre ditëve, ku protokollet dhe ritualet udhëheqin me butësi, njeriu lidhet më thellë me vetveten, me të tjerët dhe me besimin e tij.

Prandaj i dua festat fetare. Se aty filloj e flas me jetën time, të harruar dhe dorëzuar në ditët e tjera të vitit në fatin që shpesh na kanë paracaktuar të tjerët.

The post Të flasësh me jetën tënde
 appeared first on Gazeta Si.

Algjeria i kërkon Francës dëmshpërblim për krimet e periudhës koloniale

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 13:49

Gazeta Si – TĂ« mĂ«rkurĂ«n, dhoma e ulĂ«t e parlamentit algjerian miratoi unanimisht njĂ« projektligj pĂ«r tĂ« “kriminalizuar kolonizimin francez”.

Në thelb, është një propozim me anë të të cilit Algjeria kërkon dëmshpërblime dhe një kërkimfalje zyrtare nga Franca për dhunën dhe abuzimet e kryera gjatë kolonizimit të vendit, i cili zgjati nga viti 1830 deri në vitin 1962 dhe u shënua nga vrasje masive dhe dëbime.

ËshtĂ« njĂ« propozim me vlerĂ« kryesisht simbolike dhe nuk ka gjasa tĂ« ketĂ« pasoja konkrete: ligji algjerian nuk sjell asnjĂ« detyrim pĂ«r FrancĂ«n.

Ligji e pĂ«rcakton kolonizimin si “njĂ« krim shtetĂ«ror tĂ« pafalshĂ«m” dhe kĂ«rkon qĂ« qeveria franceze tĂ« kthejĂ« arkivat kombĂ«tare tĂ« konfiskuara pas pavarĂ«sisĂ«, trashĂ«giminĂ« kulturore tĂ« plaçkitur dhe mbetjet e luftĂ«tarĂ«ve tĂ« rezistencĂ«s algjeriane.

MĂ« pas, ai rendit njĂ« sĂ«rĂ« abuzimesh tĂ« kryera nga Franca, duke i pĂ«rshkruar ato si “krime koloniale”: ndĂ«r tĂ« tjera, ato pĂ«rmendin testet bĂ«rthamore, ekzekutimet jashtĂ«gjyqĂ«sore, “torturĂ«n fizike dhe psikologjike” dhe “plaçkitjen sistematike tĂ« burimeve”.

Ligji gjithashtu prezanton krimin e apologjisë së kolonializmit, i cili ndëshkon këdo që lavdëron kolonializmin francez përmes medias, materialeve audiovizuale, botimeve akademike ose mediave sociale me dënime me burgim nga pesë deri në dhjetë vjet dhe gjoba.

Presidenti francez Emmanuel Macron e ka quajtur mĂ« parĂ« kolonizimin e AlgjerisĂ« njĂ« “krim kundĂ«r njerĂ«zimit”, por kurrĂ« nuk i ka kĂ«rkuar falje zyrtarisht vendit.

TĂ« mĂ«rkurĂ«n, Ministria e Jashtme Franceze komentoi miratimin e ligjit, duke e quajtur atĂ« “njĂ« iniciativĂ« qartĂ«sisht armiqĂ«sore”.

Për më shumë se një vit, Franca dhe Algjeria kanë përjetuar krizën më të rëndë diplomatike që nga pavarësia e Algjerisë.

Marrëdhëniet midis dy vendeve u përkeqësuan në mënyrë dramatike më 30 korrik 2024, kur qeveria franceze vendosi të mbështesë pretendimet e Marokut ndaj Saharasë Perëndimore.

Saharaja Perëndimore është territori më i madh jo-vetëqeverisës në botë, i kontestuar nga Maroku dhe Fronti Polisario, një lëvizje e mbështetur nga Algjeria që ka kërkuar pavarësi nga pushtimi maroken për më shumë se dyzet vjet.

The post Algjeria i kërkon Francës dëmshpërblim për krimet e periudhës koloniale appeared first on Gazeta Si.

Fituesit dhe humbësit e vitit 2025 në F1

✇Gazeta Si
By: ermal.toti
25 December 2025 at 13:49

Nga Gazeta Si – Kush u mbulua me lavdi dhe kush pati njĂ« sezon pĂ«r t’u harruar?

Tani që viti 2025 në Formula 1, është pjesë e historisë, kthejmë vështrimin pas për të përzgjedhur fituesit dhe humbësit e sezonit.

Ndërsa pluhuri ulet pas një sezoni spektakolar, analizojmë fushatën dhe përzgjedhim protagonistët kryesorë të vitit 2025


  • Fituesit:

Lando Norris
Lando Norris realizoi Ă«ndrrĂ«n e tij nĂ« Abu Dhabi, duke i bĂ«rĂ« ballĂ« njĂ« Max Verstappen-i tĂ« rikthyer dhe konkurencĂ«s nga shoku i skuadrĂ«s te McLaren, Oscar Piastri, pĂ«r t’u shpallur Kampioni i 35-tĂ« i BotĂ«s nĂ« Formula 1. Ai fitoi 7 “Grand Prix” dhe siguroi 7 “pole position”, 18 podiume dhe 6 xhiro mĂ« tĂ« shpejta, duke e mbyllur sezonin 2 pikĂ« pĂ«rpara Verstappen.

McLaren
ËshtĂ« njĂ« gjĂ« tĂ« fitosh Kampionatin e KonstruktorĂ«ve, njĂ« tjetĂ«r ta mbrosh atĂ« – dhe diçka krejt tjetĂ«r tĂ« menaxhosh me sukses 2 pilotĂ« qĂ« luftojnĂ« mes tyre pĂ«r titullin – por pikĂ«risht kĂ«tĂ« arriti tĂ« bĂ«jĂ« McLaren nĂ« vitin 2025. Norris i dha gjithashtu McLaren-it titullin e parĂ« tĂ« Kampionit tĂ« PilotĂ«ve qĂ« nga viti 2008, kur Lewis Hamilton fitoi titullin e tij tĂ« parĂ« nĂ« Formula 1.

Max Verstappen
Verstappen dĂ«shtoi nĂ« misionin e tij pĂ«rfundimtar pĂ«r tĂ« fituar njĂ« titull BotĂ«ror tĂ« 5 radhazi, por rikthimi i tij spektakolar nĂ« fund tĂ« sezonit do tĂ« mbetet legjendar. Piloti i Red Bull ishte 104 pikĂ« pas nĂ« pĂ«rfundim tĂ« Zandvoort-it, por mĂ« pas zhvilloi njĂ« seri tĂ« jashtĂ«zakonshme me 6 fitore nĂ« 9 “Grand Prix”, si dhe u ngjit 3 herĂ« nĂ« podiume tĂ« tjera, duke e mbyllur sezonin vetĂ«m 2 pikĂ« larg titullit.

Williams
Ky ishte një sezon i jashtëzakonshëm për Williams, ku Alex Albon dhe Carlos Sainz shfrytëzuan maksimalisht një makinë konkurruese që funksionoi shkëlqyeshëm që prej fillimit, duke siguruar vendin e 5 dhe vlerësimin si skuadra më e mirë e mesit të tabelës.

Debutuesit
Grupi i debutuesve të vitit 2025 ka arsye të jetë i kënaqur me atë që arriti këtë sezon.

– Kimi Antonelli (Mercedes) ishte performuesi mĂ« i mire. Italiani siguroi 3 podiume dhe e mbylli sezonin nĂ« formĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«.

– Isack Hadjar (Racing Bulls) arriti gjithashtu 1 podium me njĂ« paraqitje tĂ« shkĂ«lqyer nĂ« HolandĂ«, ndĂ«rsa performanca e tij e pĂ«rgjithshme gjatĂ« sezonit ishte bindĂ«se pĂ«r t’i siguruar promovimin nĂ« ekipin zyrtar tĂ« Red Bull.

– Ollie Bearman pati njĂ« periudhĂ« shumĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« fazĂ«n pĂ«rfundimtare tĂ« vitit, e cila pĂ«rfshiu njĂ« vend tĂ« 4 nĂ« MeksikĂ«, nĂ« mes tĂ« njĂ« serie prej pesĂ« garash radhazi nĂ« zonĂ«n e pikĂ«ve, duke grumbulluar mĂ« shumĂ« pikĂ« se shoku i skuadrĂ«s te Haas, Esteban Ocon.

– NdĂ«rkohĂ«, Gabriel Bortoleto fitoi pikĂ« nĂ« 5 raste dhe arriti tĂ« mposhtte shokun e skuadrĂ«s te Sauber, Nico HĂŒlkenberg, i njohur pĂ«r shpejtĂ«sinĂ« e tij nĂ« njĂ« xhiro tĂ« vetme, nĂ« pĂ«rballjet kualifikuese.

  • HumbĂ«sit:

Oscar Piastri
Piastri ishte favorit absolut pĂ«r tĂ« fituar titullin e parĂ« Kampion Bote, pĂ«rpara pushimeve verore – dhe i forcoi edhe mĂ« shumĂ« kredencialet e tij me njĂ« fitore tĂ« shkĂ«lqyer pas rifillimit tĂ« sezonit nĂ« Zandvoort, duke e rritur avantazhin e nĂ« 34 pikĂ«. MirĂ«po australiani u aksidentua dy herĂ« gjatĂ« fundjavĂ«s sĂ« Çmimit tĂ« Madh tĂ« Azerbajxhanit, çka shkaktoi njĂ« seri tĂ« zymtĂ« prej 6 garash, e cila e nxori nga gara pĂ«r titullin.

Alpine
Ky ishte një sezon zhgënjyes për Alpine, që mori pikë vetëm në 5 Grand Prix, duke u renditur e fundit në Kampionatin e Konstruktorëve. E thënë ndryshe, 4 vende më poshtë krahasuar me sezonin e kaluar, ndërsa totali prej 22 pikësh ishte 48 më pak se Sauber, skuadra e rradhës në renditje.

Ferrari
Ferrari kishte pritshmĂ«ri tĂ« larta pĂ«r kĂ«tĂ« sezon, pasi kishte dueluar me McLaren deri nĂ« garĂ«n e fundit tĂ« 2024 nĂ« luftĂ«n pĂ«r Kampionatin BotĂ«ror tĂ« konstruktorĂ«ve. MegjithatĂ« te “Scuderia” pĂ«rjetuan njĂ« vit tĂ« dhimbshĂ«m, pa asnjĂ« fitore dhe pa asnjĂ« podium pĂ«r 7 herĂ« kampionin e BotĂ«s, Lewis Hamilton, çka rriti ndjeshĂ«m presionin mbi drejtuesin e ekipit, Fred Vasseur. Charles Leclerc siguroi 7 podiume me njĂ« makinĂ« qĂ« nĂ« fund rezultoi u rendit nĂ« vendin e 4 nĂ« Kampionatin e KonstruktorĂ«ve – njĂ« fashĂ« ngushĂ«lluese drite nĂ« njĂ« fushatĂ« zhgĂ«njyese.

Aston Martin
Ky ishte një sezon sfidues për Aston Martin, që nuk arriti më lart se vendi i pestë, ndërsa rivalët Williams, Racing Bulls dhe Sauber, përjetuan shijen e shampanjës në podium.

Red Bull
Edhe te Red Bull kishin pritshmëri të larta për të rikthyer titullin Botëror këtë vit, por rezultoi të jetë sezoni i tyre më i vështirë në periudhën e fundit, pasi I humbën të dy titujt dhe gjithashtu pane largimin e Christian Horner.

The post Fituesit dhe humbësit e vitit 2025 në F1 appeared first on Gazeta Si.

Skuadrat pa humbje në 10 kampionatet kryesore

✇Gazeta Si
By: ermal.toti
25 December 2025 at 13:40

Nga Gazeta Si – Kur tĂ« gjithĂ« bĂ«hen gati tĂ« festojnĂ« Krishtlindjen dhe fundin e vitit 2025, vetĂ«m 5 skuadra nuk kanĂ« ende asnjĂ« humbje kĂ«tĂ« sezon.

Bayern kryeson në Bundesliga pas 15 javëve, ku kampionët në fuqi kanë 13 fitore dhe 2 barazime.

Porto kryeson në Liga Portugal pas 15 javëve ku rregjistron 14 fitore dhe 1 barazim.

Edhe Benfica qĂ« e ndjek, nuk ka asnjĂ« humbje – por 10 fitore e 5 barazime.

Në Turqi janë zhvilluar 17 javë dhe Fenerbahce e vendit të dytë rregjistron 11 fitore dhe 6 barazime.

E fundit skuadĂ«r pa humbje vjen nga Chance Liga nĂ« RepublikĂ«n Çeke.

Slavia Prague fitoi 13 dhe barazoi 6 ndeshje në raundet e zhvilluar.

The post Skuadrat pa humbje në 10 kampionatet kryesore appeared first on Gazeta Si.

Mesazhi i parĂ« ‘Urbi et Orbi’ i Papa Leoni: Europa duhet t’i qĂ«ndrojĂ« besnike rrĂ«njĂ«ve tĂ« saj tĂ« krishtera dhe historisĂ« sĂ« saj

✇Gazeta Si
By: Sorgena Leka
25 December 2025 at 13:38

Mesazhi i Krishtlindjeve Urbi et Orbi i Papës, siç çdo vit, bën thirrje për paqe në një botë të përçarë, por Leo XIV ka vendosur ta bëjë këtë me vargjet e Yehuda Amichai, ndoshta më i madhi i poetëve izraelitë, një mbështetës i vendosur i paqes me palestinezët.

“Jo paqja e njĂ« armĂ«pushimi,/ as vizioni i ujkut dhe i qengjit,/ por pĂ«rkundrazi/ si nĂ« zemĂ«r kur eksitimi mbaron/ dhe mund tĂ« flitet vetĂ«m pĂ«r njĂ« lodhje tĂ« madhe/ (
) Le tĂ« vijĂ« / si lulet e egra,/ papritmas, sepse fusha/ ka nevojĂ« pĂ«r tĂ«: paqja e egĂ«r.”

NĂ« Krishtlindjet e tij tĂ« para si papĂ«, Prevost shfaqet nĂ« mesditĂ« nga Lozha e Bekimeve pĂ«r mesazhin tradicional qĂ« çdo vit rikthen nĂ« gjurmĂ«t e hidhĂ«rimeve tĂ« botĂ«s, nga Lindja e Mesme te “populli i torturuar ukrainas” e deri te e gjithĂ« Europa, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« mbetet “mikpritĂ«se” dhe “besnike ndaj rrĂ«njĂ«ve tĂ« saj tĂ« krishtera dhe historisĂ« sĂ« saj”.

Ai thotĂ«: “Jezusi merr mbi vete brishtĂ«sinĂ« tonĂ«, ai identifikohet me secilin prej nesh: me ata qĂ« nuk kanĂ« mĂ« asgjĂ« dhe kanĂ« humbur gjithçka, si banorĂ«t e GazĂ«s; me ata qĂ« janĂ« tĂ« mbĂ«rthyer nga uria dhe varfĂ«ria, si populli jemenas; me ata qĂ« po ikin nga atdheu i tyre pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar njĂ« tĂ« ardhme diku tjetĂ«r, si shumĂ« refugjatĂ« dhe emigrantĂ« qĂ« kalojnĂ« Mesdheun ose udhĂ«tojnĂ« nĂ« kontinentin amerikan; me ata qĂ« kanĂ« humbur punĂ«n e tyre dhe me ata qĂ« kĂ«rkojnĂ« njĂ« tĂ« tillĂ«, si kaq shumĂ« tĂ« rinj qĂ« pĂ«rpiqen tĂ« gjejnĂ« punĂ«; me ata qĂ« shfrytĂ«zohen, si shumĂ« punĂ«torĂ« tĂ« paguar pak; me ata qĂ« janĂ« nĂ« burg dhe shpesh jetojnĂ« nĂ« kushte çnjerĂ«zore.”

Me ShĂ«n Agustinin, “Zoti, qĂ« na krijoi pa ne, nuk mund tĂ« na shpĂ«tojĂ« pa ne”, Papa augustinian u drejtohet tĂ« gjithĂ«ve, duke treguar se “pĂ«rgjegjĂ«sia” e secilit person Ă«shtĂ« e vetmja rrugĂ«dalje: “Ai qĂ« nuk do nuk Ă«shtĂ« i shpĂ«tuar; ai Ă«shtĂ« i humbur, dhe ai qĂ« nuk e do vĂ«llanĂ« e tij qĂ« e sheh, nuk mund ta dojĂ« Zotin qĂ« nuk e sheh. Motra dhe vĂ«llezĂ«r, kjo Ă«shtĂ« rruga drejt paqes: pĂ«rgjegjĂ«sia. NĂ«se secili prej nesh – nĂ« tĂ« gjitha nivelet – nĂ« vend qĂ« tĂ« fajĂ«sonte tĂ« tjerĂ«t, sĂ« pari do tĂ« pranonte mangĂ«sitĂ« e veta dhe do t’i kĂ«rkonte Zotit falje, dhe nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« do tĂ« vendosej nĂ« vendin e atyre qĂ« vuajnĂ«, do tĂ« tregonte solidaritet me mĂ« tĂ« dobĂ«tit dhe mĂ« tĂ« shtypurit, atĂ«herĂ« bota do tĂ« ndryshonte”.

Ne tĂ« gjithĂ« “mundemi dhe duhet tĂ« bĂ«jmĂ« pjesĂ«n tonĂ« pĂ«r tĂ« hedhur poshtĂ« urrejtjen, dhunĂ«n dhe kundĂ«rshtimin, dhe pĂ«r tĂ« praktikuar dialogun, paqen dhe pajtimin”.

Lista e hidhĂ«rimeve, si çdo vit, Ă«shtĂ« shumĂ« e gjatĂ«. “NĂ« kĂ«tĂ« ditĂ« festive, dĂ«shiroj t’u dĂ«rgoj njĂ« pĂ«rshĂ«ndetje tĂ« ngrohtĂ« dhe atĂ«rore tĂ« gjithĂ« tĂ« krishterĂ«ve, veçanĂ«risht atyre qĂ« jetojnĂ« nĂ« Lindjen e Mesme, tĂ« cilĂ«t sĂ« fundmi kisha ndĂ«rmend t’i takoja nĂ« udhĂ«timin tim tĂ« parĂ« apostolik”, fillon Prevost: “I kam dĂ«gjuar frikĂ«rat e tyre dhe e njoh mirĂ« ndjenjĂ«n e tyre tĂ« pafuqisĂ« pĂ«rballĂ« dinamikave tĂ« pushtetit qĂ« i tejkalojnĂ«. FĂ«mija i lindur sot nĂ« Betlehem Ă«shtĂ« i njĂ«jti Jezus qĂ« thotĂ«: ‘Kini paqe nĂ« mua. NĂ« botĂ« keni mundime, por merrni guxim: UnĂ« e kam mposhtur botĂ«n!’ Prej Tij ne kĂ«rkojmĂ« drejtĂ«si, paqe dhe stabilitet pĂ«r Libanin, PalestinĂ«n, Izraelin dhe SirinĂ«, duke besuar nĂ« kĂ«to fjalĂ« hyjnore: ‘TĂ« bĂ«sh drejtĂ«si do tĂ« sjellĂ« paqe. TĂ« nderosh drejtĂ«sinĂ« do tĂ« sjellĂ« qetĂ«si dhe siguri pĂ«rgjithmonĂ«'”, shton ai, duke cituar fjalĂ«t e IsaisĂ«. Dhe pĂ«rsĂ«ri, “Princit tĂ« Paqes ia besojmĂ« tĂ« gjithĂ« kontinentin evropian, duke i kĂ«rkuar atij tĂ« vazhdojĂ« tĂ« frymĂ«zojĂ« brenda tij njĂ« frymĂ« bashkĂ«sie dhe bashkĂ«punimi, besnik ndaj rrĂ«njĂ«ve dhe historisĂ« sĂ« tij tĂ« krishterĂ«, dhe mbĂ«shtetĂ«s dhe mikpritĂ«s ndaj atyre qĂ« janĂ« nĂ« nevojĂ«.”

Leo XIV na fton tĂ« lutemi “nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veçantĂ«â€ pĂ«r “popullin e torturuar ukrainas” dhe thekson: “Le tĂ« ndalet pĂ«rplasja e armĂ«ve dhe palĂ«t e pĂ«rfshira, tĂ« mbĂ«shtetura nga angazhimi i bashkĂ«sisĂ« ndĂ«rkombĂ«tare, le tĂ« gjejnĂ« guximin pĂ«r t’u angazhuar nĂ« njĂ« dialog tĂ« sinqertĂ«, tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« dhe me respekt”.

Papa lutet pĂ«r “paqe dhe ngushĂ«llim pĂ«r viktimat e tĂ« gjitha luftĂ«rave qĂ« po zhvillohen nĂ« botĂ«, veçanĂ«risht ato tĂ« harruara; dhe pĂ«r ata qĂ« vuajnĂ« nga padrejtĂ«sia, paqĂ«ndrueshmĂ«ria politike, persekutimi fetar dhe terrorizmi”.

NdĂ«r kĂ«to, “Kujtoj nĂ« veçanti vĂ«llezĂ«rit dhe motrat tona nga Sudani, Sudani i Jugut, Mali, Burkina Faso dhe Republika Demokratike e Kongos”, shtoi ai: “NĂ« kĂ«to ditĂ« tĂ« fundit tĂ« Jubileut tĂ« ShpresĂ«s, le t’i lutemi PerĂ«ndisĂ« sĂ« bĂ«rĂ« njeri pĂ«r popullin e dashur tĂ« Haitit, qĂ« tĂ« gjitha format e dhunĂ«s tĂ« ndalen nĂ« vend dhe qĂ« tĂ« mund tĂ« bĂ«het pĂ«rparim nĂ« rrugĂ«n e paqes dhe pajtimit”.

Papa u drejtohet gjithashtu “atyre nĂ« AmerikĂ«n Latine qĂ« kanĂ« pĂ«rgjegjĂ«si politike” nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« “nĂ« pĂ«rballjen me sfidat e shumta, tĂ« ketĂ« vend pĂ«r dialog pĂ«r tĂ« mirĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t dhe jo pĂ«r pĂ«rjashtime ideologjike dhe partiake”. Dhe lutet qĂ« “Princi i Paqes ta ndriçojĂ« Mianmarin me dritĂ«n e njĂ« tĂ« ardhmeje pajtimi: t’u rikthejĂ« shpresĂ«n brezave tĂ« rinj, tĂ« udhĂ«heqĂ« tĂ« gjithĂ« popullin nĂ« shtigjet e paqes dhe t’i shoqĂ«rojĂ« ata qĂ« jetojnĂ« pa shtĂ«pi, siguri apo besim nĂ« tĂ« ardhmen”. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, “i kĂ«rkojmĂ« tĂ« rivendosĂ« miqĂ«sinĂ« e lashtĂ« midis TajlandĂ«s dhe Kamboxhias dhe qĂ« palĂ«t e pĂ«rfshira tĂ« vazhdojnĂ« tĂ« punojnĂ« pĂ«r pajtim dhe paqe”.

Papa Leoni mendon edhe pĂ«r “popujt e AzisĂ« Jugore dhe OqeanisĂ«, tĂ« sprovuar rĂ«ndĂ« nga fatkeqĂ«sitĂ« natyrore tĂ« fundit dhe shkatĂ«rruese, tĂ« cilat kanĂ« prekur rĂ«ndĂ« popullsi tĂ« tĂ«ra” dhe thotĂ«: “PĂ«rballĂ« sprovave tĂ« tilla, i ftoj tĂ« gjithĂ« tĂ« ripĂ«rtĂ«rijnĂ« me bindje angazhimin tonĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r tĂ« ndihmuar ata qĂ« vuajnĂ«â€. Kjo vlen pĂ«r tĂ« gjithĂ«, nĂ« fund tĂ« fundit: “NĂ« kĂ«tĂ« ditĂ« tĂ« shenjtĂ«, le t’ua hapim zemrat vĂ«llezĂ«rve dhe motrave tona qĂ« janĂ« nĂ« nevojĂ« dhe vuajnĂ«â€.

Pas mesazhit tĂ« tij Urbi et Orbi, Papa pĂ«rcolli urimet e tij pĂ«r Krishtlindje- “GĂ«zuar Krishtlindjet! Paqja e Krishtit mbretĂ«roftĂ« nĂ« zemrat tuaja dhe nĂ« familjet tuaja”- nĂ« njĂ« duzinĂ« gjuhĂ«sh, duke pĂ«rfshirĂ« arabishten dhe kinezishten, si dhe italishten, frĂ«ngjishten, anglishten, gjermanishten, spanjishten, portugalishten, polonishten dhe sĂ« fundmi latinishten.

The post Mesazhi i parĂ« ‘Urbi et Orbi’ i Papa Leoni: Europa duhet t’i qĂ«ndrojĂ« besnike rrĂ«njĂ«ve tĂ« saj tĂ« krishtera dhe historisĂ« sĂ« saj appeared first on Gazeta Si.

Vendet mĂ« tĂ« mrekullueshme nĂ« botĂ«, ku mund t’i faleni Zotit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
25 December 2025 at 13:27

Bordi i Financial Times ka publikuar një listë të vendeve më të magjishme në botë, ku mund të gjeni Zotin. Pavarësisht besimit, këto objekte fetare nga Lindja në Perëndim të tregojnë se besimi vjen në forma të ndryshme.

Manastiri Saghmosavank, Armeni

Kisha e San Giovanni Battista, Mogno, Zvicër

Manastiri Hozoviotissa, Amorgos, Greqi

Pavilioni Khuha Kharuehat, Phraya Nakhon Cave, Tajlandë

Manastiri Vatopedi, Mali Athos, Greqi

Kapela Otaniemi, Espoo, Finlandë

Xhamia Ibn Tulun, Kajro, Egjipt

Sinagoga e Madhe e Edirnesë, Edirne, Turqi

Pagoda Shwedagon, Yangon, Mianmar

Kisha e TĂ« GjithĂ«ve ShenjtĂ« – Tudeley, MbretĂ«ri e Bashkuar

Katedralja e Sienës, Toskani, Itali

Komplekset e tempullit Borobudur, Java Qendrore, Indonezi

Komplekset e tempullit Borobudur, Java Qendrore, Indonezi

The post Vendet mĂ« tĂ« mrekullueshme nĂ« botĂ«, ku mund t’i faleni Zotit appeared first on Gazeta Si.

SHBA: Faza e dytë e marrëveshjes për Gazën mes palëve fillon në janar

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti
25 December 2025 at 13:17

Nga Gazeta ‘Si’- Raportohet se Steve Witkoff, PĂ«rfaqĂ«suesi Special i Presidentit tĂ« SHBA-sĂ«, Donald Trump, informoi Izraelin dhe ndĂ«rmjetĂ«suesit se faza e dytĂ« e planit tĂ« armĂ«pushimit nĂ« Gaza do tĂ« fillojĂ« nĂ« fillim tĂ« janarit.

Sipas një lajmi nga televizioni Channel 13 në Izrael, duke cituar një zyrtar të lartë izraelit, Witkoff informoi Izraelin dhe ndërmjetësuesit se faza e dytë e marrëveshjes për Gazën do të fillojë në fillim të janarit.

Në lajm vihet në dukje se Izraeli është i shqetësuar se Trump do të ushtrojë presion që faza e dytë të vazhdojë pa çarmatosur Gazën.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump njoftoi më 9 tetor se Izraeli dhe Hamasi kishin miratuar fazën e parë të planit të armëpushimit në Gaza gjatë negociatave që po zhvilloheshin në Egjipt.

Marrëveshja e nënshkruar në Egjipt ku u zhvilluan negociatat, hyri zbatim më 10 tetor me miratimin e qeverisë izraelite.

Pavarësisht marrëveshjes së armëpushimit të arritur në Rripin e Gazës, ushtria izraelite vazhdon herë pas here sulmet e saj ndaj palestinezëve me pretendime të ndryshme.

Më 17 nëntor, Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi Rezolutën 2803, të paraqitur nga SHBA-ja, duke miratuar krijimin e një force ndërkombëtare kalimtare që do të shërbejë deri në fund të vitit 2027.

Sipas rezolutës, Gaza do të qeveriset gjatë periudhës së tranzicionit nga një organ jopolitik dhe teknokratik.

Kjo strukturë do të funksionojë nën mbikëqyrjen e një autoriteti të ri kalimtar, të quajtur Bordi i Paqes, i cili përfshin aktorë ndërkombëtarë. Presidenti i SHBA-së Trump do të kryesojë Bordin. Përveç disa liderëve botërorë, anëtar do të jetë edhe ish-kryeministri britanik Tony Blair.

The post SHBA: Faza e dytë e marrëveshjes për Gazën mes palëve fillon në janar appeared first on Gazeta Si.

Zbulimi i çuditshëm i dhjetëra këpucëve të vjetra në një plazh në Angli

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 13:16

Gazeta Si – DitĂ«t e fundit, njĂ« grup vullnetarĂ«sh qĂ« po pastronin bregun, gjetĂ«n qindra kĂ«pucĂ« lĂ«kure tĂ« zeza nĂ« plazhin e Ogmore-by-Sea, njĂ« fshat nĂ« Uellsin Jugor nĂ« bregdetin jugperĂ«ndimor tĂ« MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar.

Raportet fillestare sugjerojnë se ato datojnë që nga shekulli i 19-të, e ashtuquajtura epoka viktoriane, mbretërimi i Mbretëreshës Viktoria të Mbretërisë së Bashkuar (1837 deri në 1901).

Vullnetarët postuan foto në faqen e Facebook-ut të organizatës së tyre, Beach Academy CIC, duke shkruar se shumica e këpucëve dukeshin të ishin bërë për burra dhe fëmijë. Ata thanë se gjetën rreth 200 palë brenda një jave, të shpërndara përgjatë vijës bregdetare.

Emma Lamport, një anëtare e Akademisë së Plazhit, i tha BBC-së se qarkullon një legjendë lokale, se këpucët vinin nga një anije tregtare italiane që u fundos rreth 150 vjet më parë, pasi goditi Tusker Rock, një shkëmb nënujor pranë brigjeve të Ogmore me pamje nga Kanali i Bristolit.

Lamport, megjithatë, sqaroi se për momentin, ky është thjesht një rindërtim i bazuar në rrëfimet e banorëve vendas.

Teoria e anijes së mbytur konsiderohet gjithashtu e besueshme nga Lara Maiklem, një shkrimtare dhe eksperte e baltës, një aktivitet që përfshin kërkimin e objekteve historike përgjatë rrugëve ujore.

Maiklem i tha gjithashtu BBC-sĂ« se çizmet e gjetura janĂ« “padyshim viktoriane” dhe argumentoi se kĂ«pucĂ«t vĂ«shtirĂ« se mund tĂ« kenĂ« ardhur nga ndonjĂ« vend tjetĂ«r pĂ«rveç anijes tregtare tĂ« fundosur, duke pasur parasysh sasinĂ« e gjetur.

Në fakt, kjo nuk është hera e parë që gjenden këpucë të ngjashme. Për shembull, tre vjet më parë, një banor i Ogmore by Sea, postoi në Facebook foto që tregonin këpucë shumë të ngjashme me ato të gjetura së fundmi nga Beach Community, duke pretenduar se i kishte gjetur ato në brigjet e lumit Ogmore, jo shumë larg detit.

Në komentet e atij postimi, disa përdorues thanë se kishin këpucë identike në shtëpi, ndërsa të tjerë shkruan se i kishin gjetur vetë disa vite më parë.

The post Zbulimi i çuditshëm i dhjetëra këpucëve të vjetra në një plazh në Angli appeared first on Gazeta Si.

Sa shpenzojnë europianët për Krishtlindje?

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
25 December 2025 at 12:59

Shpenzimet e Krishtlindjes në Europë u rritën në 2025 ndërsa inflacioni ngriti çmimet dhe rregullatorët ashpërsuan standardet e sigurisë për lodrat.

Gjermania pritet të bëhet vendi që shpenzon më shumë në Bashkimin Evropian gjatë sezonit festiv, sipas të dhënave nga platforma Statista.

Në vitin 2025, shpenzimet me pakicë gjatë sezonit të Krishtlindjes pritet të arrijnë rreth 85.24 miliardë euro në Gjermani.

Franca vjen në vend të dytë me një vlerësim prej 71.65 miliardë euro, ndërsa Italia me mbi 43 miliardë euro.

Në Europën më të gjerë, Mbretëria e Bashkuar kryeson listën, me një sondazh të PwC që parashikon një rritje prej 3.5% krahasuar me vitin 2024, pavarësisht nisjes së ngadaltë të shitjeve festive.

Megjithatë, dhuratat e këtij viti mund të jenë më të shtrenjta, pasi inflacioni vjetor i eurozonës u vlerësua të ishte 2.2% në nëntor 2025, sipas Eurostat, nga 2.1% një muaj më parë.

“Shpenzimet festive pritet tĂ« reflektojnĂ« njĂ« mendĂ«si tĂ« kujdesshme, e karakterizuar nga ndjeshmĂ«ria ndaj çmimeve dhe preferenca pĂ«r kĂ«naqĂ«si tĂ« pĂ«rballueshme,” deklaroi Mastercard Economics Institute nĂ« parashikimin e tij tĂ« fundit.

Cilët janë dhuratat më të njohura në BE?

Bukuria, moda dhe elektronika janë ndër kategoritë më të preferuara të dhuratave gjatë këtij sezoni festiv, sipas institutit ekonomik.

Në tremujorin e fundit të vitit 2024, çekët shpenzuan më shumë për kozmetikë, ndërsa polakët preferuan bizhuteri dhe orë dore.

Ndërkohë, spanjollët investuan më shumë në gjëra të përdorura, ndërsa italianët në pajisje shtëpiake.

ÇekĂ«t gjithashtu shpenzuan mĂ« shumĂ« pĂ«r lojĂ«ra dhe lodra krahasuar me tĂ« gjithĂ« evropianĂ«t.

Vit i kaluar, kozmetika dhe lodrat ishin produktet që shpesh raportohej për probleme sigurie në BE, me përbërës kimikë të identifikuar si shkaku kryesor i rrezikut në gati gjysmën e këtyre njoftimeve.

Toy Industries of Europe (TIE), një shoqatë tregtare për industrinë evropiane të lodrave, hulumtoi 70 lodra nga faqet e para të rezultateve të kërkimeve në shtatë platforma kryesore online që dorëzonin në Belgjikë dhe Francë.

Rreth 96% e tyre nuk përputheshin me kërkesat e sigurisë të BE-së, dhe 86% kishin probleme serioze sigurie, si pjesë të vogla që mund të shkaktojnë mbytje, magneta të fuqishme dhe bateri me akses të lehtë.

Në tetor të këtij viti, Këshilli Evropian miratoi rregulla të reja për të rregulluar sigurinë e lodrave, duke futur një pasaportë dixhitale për të gjurmuar më mirë lodrat e shitura online dhe duke ndaluar përdorimin e substancave kimike të dëmshme për fëmijët./Euronews

The post Sa shpenzojnë europianët për Krishtlindje? appeared first on Gazeta Si.

Karavidhet nĂ« ujĂ« tĂ« valuar? Britania thotĂ« ‘jo’: ËshtĂ« torturĂ«

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 12:58

Gazeta Si – MbretĂ«ria e Bashkuar ka ndaluar zierjen e gjallĂ« tĂ« karavidheve pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund njĂ« praktike kulinare qĂ« konsiderohet gjithnjĂ« e mĂ« mizore dhe anakronike.

Propozimi për të ndaluar zierjen e tyre të gjalla, është rikthyer në diskutim, pasi ato nuk janë vetëm përbërës të thjeshtë, por qenie të ndjeshme, që përjetojnë dhimbje.

Dhe pikërisht nga ky kuptim Britania e Madhe dëshiron të rifokusohet. Kjo ide nuk është e re, por pjesë e një strategjie më të gjerë për të reformuar ligjet e mirëqenies së gjallesave të detit.

Nisma po rilançohet nga Partia Laburiste, e mbĂ«shtetur nga grupet e tĂ« drejtave tĂ« kafshĂ«ve, me qĂ«llim mbushjen e njĂ« boshllĂ«ku rregullator qĂ«, pavarĂ«sisht ligjeve, vazhdon tĂ« lĂ«rĂ« hapĂ«sirĂ« ​​pĂ«r praktikat qĂ« konsiderohen tĂ« papranueshme.

Katër vjet më parë, qeveria britanike porositi një studim nga një grup ekspertësh në Shkollën e Ekonomisë në Londër.

Përfundimi ishte i qartë: ka prova të forta shkencore që tregojnë se krustaceve dekapodë dhe molusqeve cefalopodë, janë qenie të ndjeshme.

Kjo e vërtetë është njohur edhe nga Parlamenti, por nuk është përkthyer kurrë plotësisht në masa konkrete mbrojtëse në kuzhina.

Propozimi i ri synon tĂ« ndalojĂ« vrasjen e karavidheve nĂ« gjendje tĂ« vetĂ«dijshme. NĂ« praktikĂ«, kjo do tĂ« thotĂ« t’i jepet fund futjes sĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« tyre nĂ« ujĂ« tĂ« valuar para gatimit.

Në vend të kësaj metode, njerëzit duhet të përdorin teknika që konsiderohen më pak të dhimbshme: trullosje elektrike, ftohje me ajër, ose zhytje në akull para gatimit.

Sipas mbështetësve të reformës, vazhdimi i tolerimit të zierjes së karavidheve të gjalla është i papajtueshëm me njohjen ligjore të tyre si gjallesa të ndjeshme. Një paradoks që Britania e Madhe më në fund dëshiron ta zgjidhë.

Mbretëria e Bashkuar nuk është një rast i izoluar. Në të gjithë botën, megjithëse ngadalë, diçka po lëviz. Norvegjia, Zelanda e Re, Zvicra dhe Holanda tashmë kanë ndaluar zierjen e karavidheve të gjalla, duke urdhëruar përdorimin e teknikave të trullosjes para gatimit.

Dhe madje edhe në Itali, pavarësisht mungesës së një ligji kombëtar, ka shenja të rëndësishme. Në vitin 2017, Gjykata e Kasacionit vendosi që shfaqja e karavidheve të gjalla me kthetrat e tyre të lidhura në akull, përbën veprën penale të keqtrajtimit ndaj kafshëve.

Pas këtij vendimi, në vitin 2021, Bashkia e Parmës prezantoi një rregullore që ndalon gatimin e karavidheve të gjalla dhe lidhjen e kthetrave të tyre.

The post Karavidhet nĂ« ujĂ« tĂ« valuar? Britania thotĂ« ‘jo’: ËshtĂ« torturĂ« appeared first on Gazeta Si.

Plagoset me thikë pronari i një agjencie udhëtimesh në Kavajë

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 11:29

Gazeta Si – NjĂ« konflikt pĂ«r motive banale ka degraduar deri nĂ« pĂ«rdorimin e thikĂ«s mĂ«ngjesin e kĂ«saj tĂ« enjteje Ă« KavajĂ«, ku mbeti i plagosur pronari i njĂ« agjencie udhĂ«timesh, Artur Ligeja.

Fatmirësisht biznesmeni ndodhet jashtë rrezikut për jetën, ndërsa mori mjekim në spital për plagën e marrë në dorë.

Raportohet se personi përgjegjës, E.V., për sulmin është ndaluar dhe dyshohet se ka probleme me shëndetin mendor.

Një grup hetimor ndodhet në vendin e ngjarjes për të bërë të mundur zbardhjen e plagosjes.

The post Plagoset me thikë pronari i një agjencie udhëtimesh në Kavajë appeared first on Gazeta Si.

Ronaldo blen dy vila në Detin e Kuq: të arritshme vetëm nga deti ose ajri. Të gjitha pronat e CR7

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 11:20

Gazeta Si – Dy vila luksoze nĂ« Nujuma, njĂ« ishull privat ekskluziv nĂ« zemĂ«r tĂ« Detit tĂ« Kuq, i arritshĂ«m vetĂ«m nga deti ose hidroplani.

Ky është investimi më i fundit i Cristiano Ronaldos në një nga destinacionet më të kërkuara të Lindjes së Mesme.

Një oaz luksoz afërsisht 16 milje larg bregdetit dhe mbi 800 milje nga Riadi, dy vilat, me vlerë tre dhe pesë milionë euro, qëndrojnë si një unazë e varur mbi det dhe mbajnë firmën prestigjioze të Lord Norman Foster, arkitektit të njohur britanik.

Njëra nga rezidencat përmban tre dhoma gjumi, të projektuara për familjet, ndërsa tjetra ka dy: privatësi, rehati dhe dizajn të shkëlqyer.

Jo vetëm kaq, ishulli ofron edhe lehtësira ekskluzive: një fushë golfi, restorante të shkëlqyera dhe një plan zhvillimi që përfshin hapjen e 11 resorteve në vitet e ardhshme.

Për të arritur atje, duhet të zbarkohet në Aeroportin Ndërkombëtar të Detit të Kuq dhe të vazhdohet vetëm përmes detit ose ajrit.

“Po flasim pĂ«r njĂ« vend tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m”, tha CR7 nĂ« njĂ« intervistĂ« me “Saudi Gazette”. “QĂ« nga vizita jonĂ« e parĂ«, unĂ« dhe Georgina ndjemĂ« njĂ« lidhje tĂ« thellĂ« me kĂ«tĂ« ishull dhe bukurinĂ« e tij tĂ« jashtĂ«zakonshme natyrore. Ne gjejmĂ« paqe dhe qetĂ«si kĂ«tu”.

KĂ«to vila janĂ« vetĂ«m dy nga shumĂ« pasuritĂ« nĂ« pronĂ«si tĂ« yllit portugez. VetĂ«m njĂ« vit mĂ« parĂ«, Cristiano Ronaldo bleu njĂ« avion, njĂ« “Bombardier Global Express XRS” me njĂ« trup tĂ« personalizuar qĂ« paraqet festĂ«n e tij tĂ« famshme nĂ« miniaturĂ«.

Me vlerë rreth 70 milionë dollarë, ai mund të arrijë një shpejtësi maksimale prej 950 km/orë dhe ka një rreze veprimi prej 11,390 kilometrash, duke i lejuar atij të fluturojë, për shembull, nga Londra në Tokio pa ndalesë.

Por nuk duhet harruar as vila në Riad me një pishinë olimpike dhe tetë dhoma gjumi, një më shumë se prona historike në La Finca, një zonë banimi në malet jashtë Madridit.

Apo koleksioni i tij të orëve dhe makinave luksoze me vlerë 30 milionë dollarë. Më e shtrenjta është Bugatti La Voiture Noire (11 milionë dollarë), më joshësja, McLaren Senna, e emëruar sipas pilotit legjendar brazilian. Por portugezit nuk i mungojnë as makinat Ferrari, ka tre të tilla. Shkurt, Cristiano Ronaldo i ka të gjitha.

The post Ronaldo blen dy vila në Detin e Kuq: të arritshme vetëm nga deti ose ajri. Të gjitha pronat e CR7 appeared first on Gazeta Si.

Sigurimi i pronĂ«s ‘fiton terren’ nĂ« tregun e sigurimeve

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
25 December 2025 at 11:08

Nga Gazeta ‘SI’ – Tregu i sigurimeve nĂ« ShqipĂ«ri ka vijuar rritjen edhe gjatĂ« periudhĂ«s janar-nĂ«ntor 2025, por pavarĂ«sisht shtimit tĂ« tĂ« ardhurave, dĂ«mshpĂ«rblimet pĂ«r qytetarĂ«t kanĂ« shĂ«nuar rĂ«nie.

Një zhvillim pozitiv në treg është rritja e qëndrueshme e sigurimit të pronës, që në 11 muaj arkëtoi 3.8 mld lekë, ku 67% i përkasin sigurimit nga zjarri dhe dëmtime të tjera në pronë. Gjatë janar-nëntor 2025, sigurimi nga zjarri dhe forcat e natyrës shënoi rritje të primeve me 4.31%, ndërsa numri i kontratave u rrit me 9.73%. Këto zhvillime mund të përkthehen si rritje e interesit të shqiptarëve për të siguruar pronën e tyre, përballë zjarreve e tërmeteve, por në realitet lidhen me kredimarrjen hipotekore, që ka si detyrim sigurimin e pronës që po financon.

Të ardhurat dhe dëmshpërblimet

Sipas të dhënave zyrtare, të ardhurat nga primet e shkruara bruto arritën në rreth 24.25 miliardë lekë, ose 10.17% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Ndërkohë, numri i kontratave të sigurimit arriti në mbi 1.5 milionë, me një rritje vjetore prej 4.69%.

Sigurimi i detyrueshëm motorik mbetet shtylla kryesore e tregut. Gjatë janar-nëntor 2025, primet e këtij segmenti arritën rreth 15.1 mld lekë, ose 12.40% më shumë se një vit më parë.

NĂ« kontrast me rritjen e primeve, pagesat e dĂ«meve kanĂ« rĂ«nĂ«. GjatĂ« janar–nĂ«ntor 2025, dĂ«mshpĂ«rblimet e paguara bruto kapĂ«n vlerĂ«n e rreth 7.49 miliardĂ« lekĂ«ve, 3.61% mĂ« pak se njĂ« vit mĂ« parĂ«. Sigurimi motorik vijon tĂ« mbajĂ« peshĂ«n kryesore tĂ« dĂ«meve, me rreth 5.7 miliardĂ« lekĂ«, ose mbi 76% tĂ« totalit tĂ« paguar.

Tregu dominohet nga sigurimet e detyrueshme, të cilat përbëjnë rreth 62.4% të totalit të primeve, ndërsa sigurimet vullnetare zënë 37.6%. Po ashtu, sigurimet e Jo-Jetës, kryesisht ato motorike, përfaqësojnë mbi 91% të vëllimit të tregut.

The post Sigurimi i pronĂ«s ‘fiton terren’ nĂ« tregun e sigurimeve appeared first on Gazeta Si.

Kim Jong Un viziton një kantier detar, imazhet e para të nëndetëses së re bërthamore

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 10:54

Gazeta Si – Koreja e Veriut ka treguar njĂ« pĂ«rparim tĂ« qartĂ« nĂ« ndĂ«rtimin e njĂ« nĂ«ndetĂ«seje me energji bĂ«rthamore.

Agjencia zyrtare e lajmeve tĂ« KoresĂ« sĂ« Veriut, raportoi se Kim Jong Un vizitoi njĂ« kantier detar pĂ«r tĂ« inspektuar ndĂ«rtimin e asaj qĂ« Veriu e pĂ«rshkruan si njĂ« “nĂ«ndetĂ«se me energji bĂ«rthamore 8,700 tonĂ«she”, tĂ« cilĂ«n udhĂ«heqĂ«si e quajti njĂ« hap vendimtar nĂ« modernizimin dhe armatimin bĂ«rthamor tĂ« marinĂ«s sĂ« KoresĂ« sĂ« Veriut.

Kim Jong Un meninjau pembangunan kapal selam nuklir strategis Korea Utara.
Menurut KCNA, kapal selam ini diperkirakan berbobot ±8.700 ton dan diduga dibangun di galangan Sinpo.#NorthKorea #Submarine #NuclearSubmarine #korea pic.twitter.com/5A0uwNNtI5

— worldofwar (@UnfaedahYo74173) December 24, 2025

Sipas Penianit, nĂ«ndetĂ«sja ka njĂ« peshĂ« prej rreth 8.700 tonĂ«sh dhe pĂ«rfaqĂ«son njĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« strategjinĂ« e re tĂ« mbrojtjes sĂ« vendit, tĂ« cilĂ«n Kim e pĂ«rshkruan si tĂ« bazuar nĂ« “fuqinĂ« mĂ« tĂ« fortĂ« sulmuese”.

Ai e cilĂ«soi planin e KoresĂ« sĂ« Jugut pĂ«r zhvillimin e nĂ«ndetĂ«seve bĂ«rthamore si njĂ« “akt agresiv” qĂ«, sipas tij, kĂ«rcĂ«non sigurinĂ« e KoresĂ« sĂ« Veriut.

EkspertĂ«t theksojnĂ« se nĂ«ndetĂ«set me energji bĂ«rthamore kanĂ« avantazhe tĂ« mĂ«dha, pasi mund tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ«n ujĂ« pĂ«r periudha shumĂ« tĂ« gjata, praktikisht me vite, janĂ« mĂ« tĂ« shpejta dhe mĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u zbuluar. MegjithatĂ«, analistĂ«t vlerĂ«sojnĂ« se flota detare e KoresĂ« sĂ« Veriut mbetet ende inferiore ndaj asaj tĂ« KoresĂ« sĂ« Jugut, pavarĂ«sisht kĂ«tij zhvillimi.

The post Kim Jong Un viziton një kantier detar, imazhet e para të nëndetëses së re bërthamore appeared first on Gazeta Si.

Sekuestrohet armë, drogë dhe makinë e vjedhur në Shkodër

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 10:43

Gazeta Si – NjĂ« 25-vjeçar u arrestua dhe njĂ« 39-vjeçar u shpall nĂ« kĂ«rkim nĂ« ShkodĂ«r, tĂ« akuzuar pĂ«r vjedhje dhe disa vepra tĂ« tjera penale. Sipas policisĂ«, nĂ« pranga ra S.C., ndĂ«rsa B.B., 39 vjeç, Ă«shtĂ« nĂ« kĂ«rkim.

TĂ« dy akuzohen “vjedhje tĂ« kryer nĂ« bashkĂ«punim”, “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armĂ«ve shpĂ«rthyese dhe municioneve” dhe “Prodhimi dhe shitja e narkotikĂ«ve”.

MĂ« datĂ« 29.04.2025, gjatĂ« kontrollit tĂ« ushtruar nĂ« vendin e quajtur Livadhet e Kirasit, nĂ« lagjen “Guerile”, nĂ« njĂ« ambient u gjetĂ«n dhe u sekuestruan, nĂ« cilĂ«sinĂ« e provĂ«s materiale, 1 armĂ« zjarri automatike, municion luftarak, njĂ« sasi lĂ«nde e dyshuar narkotike kanabis, si dhe automjeti tip “Toyota Hilux”, pa targa, i cili u gjet i fshehur dhe i mbuluar nĂ« njĂ« distancĂ« rreth 100 m larg, ku pas verifikimit rezultoi se ishte i vjedhur nĂ« qytetin e DurrĂ«sit.

The post Sekuestrohet armë, drogë dhe makinë e vjedhur në Shkodër appeared first on Gazeta Si.

Një listë me 10 ngjarjet më të rëndësishme që shenjuan vitin

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti
25 December 2025 at 10:26

Nga Gazeta ‘Si’- NjĂ« vit i mbushur me pĂ«rmbysje, pĂ«rplasje dhe zhvillime me ndikim global pasqyrohet nĂ« bilancin e AgjencisĂ« Franceze tĂ« Lajmeve (AFP) pĂ«r vitin 2025.

Nga rikthimi i bujshëm i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe ekuilibrat e brishtë në Lindjen e Mesme dhe Ukrainë, te kryengritjet sociale të brezit Z, investimet kolosale në inteligjencën artificiale dhe fenomenet ekstreme klimatike që thyen rekorde, dhjetë ngjarje përcaktuan vitin dhe formësuan skenën ndërkombëtare, duke nxjerrë në pah një epokë pasigurie të thellë dhe transformimesh të mëdha.

Donald Trump, rikthimi i bujshëm

Pas rikthimit nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« nĂ« janar pĂ«r njĂ« mandat tĂ« dytĂ«, republikani Donald Trump ndĂ«rmori njĂ« sĂ«rĂ« masash nĂ« kuadĂ«r tĂ« doktrinĂ«s sĂ« tij “Amerika e para”, duke pĂ«rdorur gjerĂ«sisht urdhra ekzekutivĂ«, edhe pse drejtĂ«sia bllokoi disa prej vendimeve tĂ« tij.

Sipas kundërshtarëve të tij, duke shpërfillur të drejtat themelore dhe ndarjen e pushteteve, Trump shënjestroi rivalët politikë, dërgoi njësi të Gardës Kombëtare në qytete të mëdha të drejtuara nga demokratët, u përpoq të frikësonte mediat dhe luftoi programet e diversitetit dhe përfshirjes. Ai zhvilloi gjithashtu një aktivitet të dendur diplomatik, me sukses të ndryshueshëm.

Megjithatë, sondazhet tregojnë rritje të pakënaqësisë së amerikanëve për çështjet ekonomike, veçanërisht për koston e jetesës. Humbje të ndjeshme në zgjedhjet lokale e kanë vendosur partinë e tij në një pozitë të brishtë përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit presidencial, në vjeshtën e vitit 2026.

Armëpushim i brishtë në Gaza

Presioni amerikan çoi në një armëpushim mes Izraelit dhe Hamasit, dy vjet pas fillimit të luftës shkatërruese në Rripin e Gazës, e cila shpërtheu pas sulmit të paprecedentë të Hamasit më 7 tetor 2023 në territorin izraelit.

Armëpushimi lejoi një tërheqje të pjesshme të trupave izraelite nga Gaza, shkëmbimin e pengjeve të fundit të mbajtura gjallë në Gaza me palestinezë të burgosur në Izrael dhe rritjen e hyrjes së ndihmës humanitare, e cila megjithatë mbetet shumë më e ulët se nevojat, sipas OKB-së dhe organizatave joqeveritare.

Izraeli pret kthimin e trupit tĂ« fundit tĂ« njĂ« pengu pĂ«rpara nisjes sĂ« negociatave pĂ«r fazĂ«n e dytĂ« tĂ« armĂ«pushimit, e cila, sipas planit amerikan tĂ« miratuar nga OKB-ja, duhet tĂ« çojĂ« nĂ« çmilitarizimin e GazĂ«s. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka deklaruar se shpreson qĂ« kjo fazĂ« tĂ« nisĂ« “shumĂ« shpejt”, por dhuna vazhdon, me palĂ«t qĂ« akuzojnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«n pĂ«r shkelje tĂ« marrĂ«veshjes.

Tensionet rajonale vijojnë me sulmet izraelite ndaj bastioneve të Hezbollahut në Liban. Irani u godit gjithashtu nga sulme izraelite dhe amerikane ndaj objekteve të tij bërthamore gjatë një lufte 12-ditore në qershor. Në shtator, Izraeli shënjestroi drejtues të Hamasit me një sulm të paprecedentë në Katar.

Përpjekje të vështira për paqe në Ukrainë

Rikthimi i Donald Trump nĂ« pushtet shĂ«noi pĂ«rpjekjet e para serioze pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund pushtimit rus tĂ« UkrainĂ«s, qĂ« nisi nĂ« shkurt 2022.

Deklaratat e presidentit amerikan luhatën mes lavdërimeve dhe kritikave ndaj Vladimir Putinit dhe Volodymyr Zelenskyt. Në shkurt, Trump e sulmoi publikisht presidentin ukrainas në Zyrën Ovale, duke e akuzuar për mungesë mirënjohjeje ndaj SHBA-së.

Bisedimet e drejtpĂ«rdrejta mes rusĂ«ve dhe ukrainasve nĂ« Stamboll, si dhe mĂ« pas njĂ« samit Trump–Putin nĂ« AlaskĂ«, nuk sollĂ«n pĂ«rparim konkret drejt paqes. NĂ« tetor, Uashingtoni shpalli sanksione ndaj sektorit rus tĂ« naftĂ«s.

MegjithatĂ«, nĂ« fund tĂ« nĂ«ntorit u zhvilluan negociata ndĂ«rkombĂ«tare mbi bazĂ«n e njĂ« drafti amerikan, i konsideruar fillimisht nga Kievi dhe aleatĂ«t evropianĂ« si tepĂ«r i favorshĂ«m pĂ«r MoskĂ«n. Pas njĂ« raundi tĂ« ri bisedimesh nĂ« dhjetor, Ukraina deklaroi se kishte “pĂ«rparime”, ndonĂ«se çështja e territoreve tĂ« pushtuara nga Rusia mbetet nĂ« ngĂ«rç.

Në terren, ushtria ruse vazhdoi avancimin e ngadaltë në lindje, pasi në mars zmbrapsi plotësisht forcat ukrainase nga rajoni kufitar rus i Kurskut. Moska intensifikoi sulmet ndaj infrastrukturës energjetike dhe hekurudhore të Ukrainës, ndërsa Kievi shënjestroi objekte nafte në Rusi.

Luftë tregtare globale

Duke argumentuar se marrëdhëniet tregtare ishin të pafavorshme për SHBA-në, Donald Trump shpalli valë pas vale tarifa shtesë për produktet e importuara, të ndryshme sipas vendeve ose zonave të origjinës. Ai vendosi gjithashtu tarifa specifike për sektorë strategjikë si çeliku, alumini dhe bakri.

Teksa vendet e prekura shqyrtonin ose zbatonin masa hakmarrëse, nisën negociata të ashpra që çuan në disa marrëveshje, përfshirë me Bashkimin Evropian dhe, në fund të tetorit, me Kinën, duke shënuar fillimin e një armëpushimi në një konflikt që tronditi ekonominë globale.

Negociatat dypalëshe me Kanadanë u pezulluan pas një reklame kundër proteksionizmit që presidenti amerikan e konsideroi fyese.

I detyruar të ulë koston e jetesës për amerikanët, Trump pranoi në mes të nëntorit të anulonte tarifat doganore për disa produkte ushqimore, si kafeja dhe mishi i viçit i importuar.

Një Papë i ri: Leoni XIV

Më 8 maj, në moshën 69-vjeçare, Robert Francis Prevost u bë Papa i parë amerikan, pas vdekjes së paraardhësit të tij Françesku, këshilltar i të cilit kishte qenë. Tym i bardhë u ngrit mbi Kapelën Sistine pas një konklave të shkurtër, që zgjati më pak se 24 orë.

I buzĂ«qeshur dhe diskret, i lindur nĂ« Çikago dhe i konsideruar kardinal i moderuar, Prevost mori emrin Leoni XIV. Ish-misionar pĂ«r gati 20 vjet nĂ« Peru, shtetĂ«sinĂ« e tĂ« cilit e ka marrĂ«, ai vijon linjĂ«n e paraardhĂ«sit tĂ« tij me theks te mbĂ«shtetja pĂ«r tĂ« varfrit, emigrantĂ«t dhe mbrojtjen e mjedisit.

Njëkohësisht, ai u dha garanci edhe qarqeve konservatore, duke lejuar rikthimin e meshës tradicionale në Vatikan pas tre vitesh kufizimesh, ndërsa përjashtoi në afat të shkurtër shugurimin e grave dhe njohjen e martesave mes personave të të njëjtit seks.

Kryengritjet e brezit Z (12- 27 vjeçarët)

Në Azi, Afrikë dhe Amerikën Latine, të rinjtë e brezit Z (nën 30 vjeç) shtuan protestat për përmirësimin e kushteve të jetesës dhe kundër kufizimeve në rrjetet sociale apo korrupsionit të elitave.

Ata protestuan në Peru kundër pasigurisë në rritje dhe klasës politike, si dhe në Marok, ku autoritetet nisën reforma sociale, por edhe ndjekje penale ndaj mbi 2.000 personave.

Në vende të tjera, protestat e shtypura me dhunë u shndërruan në sfida të hapura ndaj pushtetit: pas trazirave në Nepal, kryeministri maoist K. P. Sharma Oli u detyrua të japë dorëheqjen.

NĂ« Madagaskar, protestat çuan nĂ« rrĂ«zimin e presidentit Andry Rajoelina nga ushtria. NĂ« Tanzani, tĂ« rinjtĂ« morĂ«n pjesĂ« masivisht nĂ« protesta paszgjedhore qĂ« u shtypĂ«n nĂ« gjak. Flamuri pirat i mangas “One Piece” u shndĂ«rrua nĂ« simbol global tĂ« luftĂ«s kundĂ«r shtypjes.

Investime kolosale në inteligjencën artificiale

Gjigantët e teknologjisë dhe startup-et e specializuara po shpenzojnë shuma gjithnjë e më marramendëse për zhvillimin e inteligjencës artificiale. Sipas Gartner, shpenzimet globale për IA në vitin 2025 pritet të arrijnë rreth 1,5 trilionë dollarë, ndërsa vitin pasues të kalojnë 2 trilionë.

Vlerësimet astronomike në bursë, me Nvidia që në një moment kaloi 5 trilionë dollarë kapitalizim, kanë ngritur frikën e një flluske spekulative.

Shqetësimet u shtuan nga raste dezinformimi, akuza për shkelje të të drejtave të autorit dhe shkurtime masive vendesh pune, veçanërisht në Amazon. Në Kaliforni, prindërit e një adoleshenti që kreu vetëvrasje akuzuan ChatGPT se e kishte inkurajuar atë, çka çoi në forcimin e kontrolleve prindërore dhe miratimin e një ligji për rregullimin e chatbot-ëve.

Grabitje spektakolare në Luvër

Më 19 tetor, hajdutë të veshur si punëtorë hynë në mes të ditës në Muzeun e Luvrit duke përdorur një ashensor për zhvendosje dhe duke thyer një xham. Ata grabitën bizhuteri të kurorës me vlerë rreth 88 milionë euro brenda vetëm tetë minutash.

Gjatë arratisjes me skuter, u ra kurora e perandoreshës Eugjeni, e cila u gjet e dëmtuar. Ngjarja tronditi botën dhe nxori në pah mangësi serioze në sigurinë e muzeut më të famshëm në planet. Katër persona janë akuzuar, por plaçka ende nuk është gjetur.

Goditje amerikane në Karaibe dhe Paqësor

Që nga gushti, Uashingtoni vendosi një forcë të madhe ushtarake pranë Venezuelës, zyrtarisht për të luftuar trafikun e drogës drejt SHBA-së. Sulme të shumta në Karaibe dhe Paqësor ndaj anijeve të dyshuara për trafik droge shkaktuan rreth 100 viktima, duke ngritur pikëpyetje mbi ligjshmërinë e operacioneve.

Karakasi i sheh kĂ«to veprime si pretekst pĂ«r rrĂ«zimin e presidentit NicolĂĄs Maduro dhe grabitjen e rezervave tĂ« naftĂ«s. SHBA shpalli “bllokadĂ« tĂ« plotĂ«â€ ndaj cisternave tĂ« sanksionuara dhe ofroi shpĂ«rblim 50 milionĂ« dollarĂ« pĂ«r arrestimin e MadurĂ«s.

Rekorde të fenomeneve ekstreme klimatike

Përmbytje vdekjeprurëse, stuhi të fuqishme
 Fenomenet ekstreme u shtuan në frekuencë dhe intensitet për shkak të ndryshimeve klimatike, sipas shkencëtarëve.

Cikloni Melissa shkatërroi rajone të tëra të Xhamajkës dhe përmbyti Haitin e Kubën. Filipinet u goditën nga disa tajfune radhazi, ndërsa Vietnami, Sri Lanka dhe Indonezia pësuan dëme të rënda dhe humbje jetësh.

Në Evropë, zjarret pyjore arritën nivele rekord gjatë verës. Në SHBA, zjarre të shkaktuara nga rrufetë çuan në mbylljen e pjesës veriore të Kanionit të Madh në Arizona për pjesën e mbetur të sezonit turistik.

Marrë nga AFP

The post Një listë me 10 ngjarjet më të rëndësishme që shenjuan vitin appeared first on Gazeta Si.

Pse Krishtlindjet janë sot?

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 10:25

Gazeta Si – NĂ« traditĂ«n e krishterĂ«, Krishtlindjet janĂ« festa qĂ« feston lindjen e Jezusit. MegjithatĂ«, data 25 dhjetor Ă«shtĂ« simbolike, pasi nuk ka burime historike mbi jetĂ«n e Jezusit qĂ« e vendosin lindjen e tij nĂ« atĂ« ditĂ« specifike.

Ne as nuk e dimë me siguri se kur të krishterët filluan të festonin këtë festë: sigurisht të paktën në vitin 336 pas Krishtit, siç tregohet në Kronografin e vitit 354, një lloj kalendari që është gjithashtu dokumenti i parë që përmban një referencë për Krishtlindjet.

25 dhjetori u zgjodh si njĂ« datĂ« simbolike pĂ«r tĂ« pĂ«rkujtuar lindjen e Jezusit dhe pĂ«r tĂ« kristianizuar festat pagane tĂ« festuara nĂ« PerandorinĂ« Romake: Saturnalia dhe festa e tĂ« ashtuquajturit “Sole Invincito”.

ÇfarĂ« ishte Saturnalia, pra Krishtlindjet para Krishtlindjeve?

Saturnalët, ose Saturnalia në latinisht, ishte një festival fetar romak që festohej nga 17 deri më 23 dhjetor për nder të perëndisë Saturn, ekuivalenti grek i Kronit.

Ashtu si festat e lashta që me kalimin e kohës evoluan në Karnavale, gjatë Saturnalive, rregullat e zakonshme shoqërore u përmbysën: për shembull, zotërinjtë ndonjëherë u shërbenin skllevërve të tyre në tryezë.

Ashtu si shumë njerëz sot besojnë se Krishtlindjet janë dita më e bukur e vitit, po ashtu poeti Catullus besonte 17 dhjetorin.

Shumë tradita të Saturnalive janë përcjellë me kalimin e kohës në Krishtlindjet e krishtera: midis tyre është shkëmbimi i dhuratave, i cili është për këtë arsye më i vjetër se traditat e krishtera.

Ai zhvillohej nĂ« ditĂ«t e fundit tĂ« Saturnalive, gjatĂ« Sigillarias. MeqenĂ«se shkĂ«mbimi i objekteve me vlerĂ« do tĂ« kishte qenĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me frymĂ«n e festĂ«s, jepeshin dhe merreshin dhurata tĂ« thjeshta, simbolike. FĂ«mijĂ«ve u jepeshin figurina prej brumi tĂ« Ă«mbĂ«l – sigilla – nĂ« formĂ«n e kukullave dhe kafshĂ«ve.

Në fund të shekullit të tretë, kalendari civil romak shënonte 25 dhjetorin si solsticin e dimrit. Në të gjitha kulturat e lashta të Hemisferës Veriore, solstici i dimrit festohet sepse është dita pas së cilës orët e ditës rriten, dhe kështu shoqërohet me hyjnitë diellore.

Gjithashtu nĂ« shekullin e tretĂ«, Perandoria Romake festonte mĂ« 25 dhjetor perĂ«ndinĂ« e Diellit tĂ« Pamposhtur (qĂ« do tĂ« thotĂ« “kurrĂ« i mposhtur”), i cili kombinonte disa perĂ«ndi diellore nga fe tĂ« ndryshme: Heliosin grek, El-Gabalin sirian dhe Mithran persian.

Në shekujt e fundit të Perandorisë Romake, përpara se Krishterimi të bëhej fe zyrtare, këto kulte, të cilat mbivendoseshin me hyjni të ndryshme për të krijuar fe të reja, shumë të hapura, nuk ishin të rralla.

Feja e Sol Invictus, në veçanti, ishte një nga ato që, edhe para themelimit të Krishtërimit, po i afrohej monoteizmit.

25 dhjetori u zgjodh si ditĂ«lindja e Jezusit – pasi u morĂ«n nĂ« konsideratĂ« data tĂ« tilla si 18 nĂ«ntori, 28 marsi dhe 20 maji – pĂ«r tĂ« “mbuluar” festĂ«n e Sol Invictus dhe pĂ«r tĂ« ofruar njĂ« argument shtesĂ« pĂ«r tĂ« bindur paganĂ«t tĂ« konvertoheshin: ata nuk do ta humbnin festĂ«n e tyre pasi tĂ« bĂ«heshin tĂ« krishterĂ«. Figura e Jezusit u paraqitej kĂ«tyre besimtarĂ«ve si ajo e Diellit “tĂ« vĂ«rtetĂ«â€.

Tradita të tjera të Krishtlindjeve

Me kalimin e kohës dhe me përhapjen e Krishtërimit, Krishtlindjet janë pasuruar me shumë tradita që rrjedhin nga festimet e tjera të solsticit dimëror.

Pema e Krishtlindjeve, për shembull, vjen nga tradita gjermanike e festivalit të solsticit dimëror, i quajtur Yule.

Në gjuhët skandinave, sezoni i Krishtlindjeve ende përmendet me shprehje që rrjedhin qartë nga ky term: Jul në suedisht, danisht dhe norvegjisht, Jól në islandisht.

Elemente të tjera tradicionale pagane janë transferuar në festimin e Vitit të Ri në vend të Krishtlindjeve, duke përfshirë zjarret e mëdha që ndizeshin për solsticin.

Historia pas Babagjyshit të Vitit të Ri, megjithatë, është më komplekse. Enciklopedia Britanike shpjegon se kjo figurë e ka origjinën te Shën Nikolla i Barit, i njohur edhe si Shën Nikolla i Myrës, një qytet në Turqinë e sotme ku ai ishte peshkop.

Ai vdiq më 6 dhjetor 343 dhe eshtrat e tij u sollën në Bari në shekullin e njëmbëdhjetë. Kulti i këtij shenjtori ka qenë gjithmonë i lidhur me idenë e dhënies së dhuratave fëmijëve dhe me kalimin e kohës figura e tij evoluoi në atë të Babagjyshit të Vitit të Ri, duke kaluar nëpër Sinterklaas holandez, i cili u soll në koloninë amerikane të Amsterdamit të Ri, më vonë e riemëruar Nju Jork, dhe atje u transformua në Babagjysh të Vitit të Ri.

Pas Luftës së Dytë Botërore, me përhapjen e kulturës amerikane në të gjithë botën, Babagjyshi i Vitit të Ri u bë popullor edhe në Itali, ku në shumicën e rajoneve ai zëvendësoi Foshnjën Jezus, Shën Luçin ose Shën Nikollën në sjelljen e dhuratave për fëmijët.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Pse Krishtlindjet janë sot? appeared first on Gazeta Si.

Zelenski, për Krishtlindje: Të gjithë kemi një ëndrrër që Putini të vdesë!

✇Gazeta Si
By: erion.abule
25 December 2025 at 10:08

Gazeta Si – Presidenti i UkrainĂ«s, Volodymir Zelenski pĂ«r tĂ« tretin vit radhazi ka uruar Krishtlindjen teksa vendi i tij ndodhet nĂ« agresion nga Rusia.

Në urimin e publikuar për qytetarët ukrainas përmes një videoje, ai tha se të gjithë luten që kjo gjë të mbarojë, luten për paqe dhe luftojnë për të.

Por mes rreshtash, tha gjithashtu se një dëshirë të cilën ukrainasit e mendojnë privatisht është edhe që presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, të ndërrojë jetë në mënyrë që lufta të përfundojë.

Zelensky wishing for Putin’s death on his Christmas message:

My dear people, since ancient times, Ukrainians believed that on Christmas night, the heavens open.

And if you tell them your dream, it will surely come true.

Today, we all have one dream. And we have one wish for
 pic.twitter.com/spaWEIsyoz

— Clash Report (@clashreport) December 24, 2025

“Sot ne tĂ« gjithĂ« ndajmĂ« njĂ« Ă«ndĂ«rr. Dhe kemi njĂ« dĂ«shirĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t. UrojmĂ« qĂ« ai, (Putin) tĂ« vdesĂ«. Secili prej nesh mund ta mendojĂ« privatisht, por kur kthehemi tek Zoti, sigurisht qĂ« kĂ«rkojmĂ« mĂ« shumĂ«. Ne kĂ«rkojmĂ« paqe pĂ«r UkrainĂ«n. Ne luftojmĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« dhe ne lutemi pĂ«r kĂ«tĂ«â€- tha Zelenski nĂ« mesazhin e tij tĂ« urimit.

Sa i pĂ«rket planit tĂ« paqes, Zelenski e pĂ«rshkroi atĂ« si pĂ«rpjekjen mĂ« tĂ« madhe tĂ« UkrainĂ«s pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s dhe theksoi se topi tani Ă«shtĂ« nĂ« fushĂ«n e RusisĂ«.

Ai tha se teksti i ri po i paraqitet Moskës nga Shtetet e Bashkuara dhe Kievi është duke pritur një përgjigje.

Sipas presidentit ukrainas, shumica e pikave “pasqyrojnĂ« kryesisht qĂ«ndrimin e pĂ«rbashkĂ«t ukrainas-amerikan”.

Megjithatë, Uashingtoni dhe Kievi nuk arritën një marrëveshje për dy çështje kritike dhe të vështira: e ardhmja e territoreve ukrainase në Donetsk dhe kontrolli i një termocentrali të madh bërthamor nën pushtimin rus.

Për çështjen e fundit, Kievi propozoi menaxhimin e përbashkët të termocentralit me Shtetet e Bashkuara si një zgjidhje.

Zelensky theksoi gjithashtu se gjatë këtyre ditëve ukrainasit luten për ushtarët në vijën e frontit, që të kthehen gjallë në shtëpi, për të burgosurit e luftës që të rikthehen te familjet e tyre, si dhe për nderimin e kujtimit të atyre që kanë rënë duke mbrojtur vendin.

Ai pĂ«rmendi edhe qytetarĂ«t e detyruar tĂ« jetojnĂ« nĂ«n pushtim apo tĂ« largohen nga shtĂ«pitĂ« e tyre, duke theksuar se “Ukraina nuk do t’i humbasĂ« kurrĂ« ata qĂ« nuk e kanĂ« humbur UkrainĂ«n brenda vetes”.

The post Zelenski, për Krishtlindje: Të gjithë kemi një ëndrrër që Putini të vdesë! appeared first on Gazeta Si.

Krishtlindjet/ Urime dhe kritika në mesazhin e Trump: E majta radikale do të shkatërrojë vendin

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti
25 December 2025 at 10:06

Nga Gazeta ‘Si’- Presidenti amerikan Donald Trump ka dhĂ«nĂ« njĂ« mesazh urimi pĂ«r Krishtlindje. MegjithatĂ« Trump edhe nĂ« kĂ«tĂ« sezon festash, nĂ« mesazhin e tij ka shprehur kritika tĂ« ashpra pĂ«r kundĂ«rshtarĂ«t e tij politikĂ«.

Trump i uroi ‘GĂ«zuar Krishtlindjet tĂ« gjithĂ«ve’, duke thĂ«nĂ« se kĂ«tu pĂ«rfshij edhe “fundĂ«rrinat e sĂ« majtĂ«s radikale”.

Me këtë mesazh tha ai, i referohet demokratëve, të cilët ai i akuzon rregullisht për problemet e vendit.

“GĂ«zuar Krishtlindjet tĂ« gjithĂ«ve, pĂ«rfshirĂ« fundĂ«rrinat e sĂ« majtĂ«s radikale qĂ« po bĂ«jnĂ« gjithçka qĂ« munden pĂ«r tĂ« shkatĂ«rruar vendin tonĂ«, por po dĂ«shtojnĂ« keqas”, shkroi Trump nĂ« rrjetin e tij social, Truth Social.

Në deklaratat e tij të përsëritura, Trump fajëson Demokratët për një sërë çështjesh, duke përfshirë gjendjen e ekonomisë, tensionet sociale dhe konfliktet ndërkombëtare.

Shënjestër e kritikave të tij mbetet edhe ish-presidenti Joe Biden, të cilin Trump e konsideron përgjegjës për vështirësitë me të cilat, sipas tij, përballen Shtetet e Bashkuara dhe bota.

The post Krishtlindjet/ Urime dhe kritika në mesazhin e Trump: E majta radikale do të shkatërrojë vendin appeared first on Gazeta Si.

❌
❌