❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 26 December 2025Ekonomi

BE-ja do të humbasë konkurrueshmërinë nëse ul standardet rregullatore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 14:12

Teresa Ribera thotë se konkurrueshmëria e Europës varet nga rezistenca ndaj thirrjeve për të dobësuar rregullat

Europa duhet ta mbrojĂ« mĂ« fuqishĂ«m sistemin e saj rregullator pĂ«r tĂ« mbetur konkurruese nĂ« nivel global, ka thĂ«nĂ« shefja e konkurrencĂ«s sĂ« BE-sĂ«, duke bĂ«rĂ« thirrje qĂ« t’i rezistohet presionit nga Donald Trump dhe nga ata qĂ« lobojnĂ« pĂ«r ndryshime brenda vendit.

Teresa Ribera, numri dy i Komisionit Europian, tha se BE-ja Ă«shtĂ« e destinuar ta humbasĂ« njĂ« “garĂ« drejt fundit”, ndĂ«rsa mbrojti mbikĂ«qyrjen e fortĂ« tĂ« Brukselit mbi ekonominĂ« europiane.

Komentet e saj, si figura kryesore socialiste në organin ekzekutiv të BE-së, vijnë në një kohë kur udhëheqja e qendrës së djathtë të bllokut po përpiqet të qetësojë si Uashingtonin ashtu edhe industrialistët europianë me një zjarrvënie masive të rregulloreve.

“Nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si qĂ« agjenda e gjelbĂ«r dhe ajo dixhitale janĂ« nĂ«n kĂ«rcĂ«nim. Ato janĂ« shtytĂ«sit kryesorĂ« tĂ« konkurrueshmĂ«risĂ«â€, tha zĂ«vendĂ«spresidentja ekzekutive e Komisionit.

Ribera tha se BE-ja duhet të mbështesë rregullat dixhitale dhe standardeve të gjelbra, ndërkohë që thellon tregun e vetëm, për të siguruar që blloku të mbetet konkurrues në një garë ekonomike globale.

Duke iu referuar administratës amerikane, Ribera tha se BE-ja duhet të dëgjojë, por kurrë të mos përkulet përballë kërkesave nga Uashingtoni për të hequr dorë nga ligjet mbi zinxhirët e qëndrueshëm të furnizimit, shpyllëzimin dhe rregullimin e mediave sociale. Administrata Trump ka kërcënuar me tarifa dhe penalitete ndaj kompanive europiane nëse kërkesat e saj nuk plotësohen.

“NĂ«se humbasim identitetin tonĂ«, vlerat tona, besimin e njerĂ«zve tanĂ«, nuk do tĂ« jemi nĂ« gjendje tĂ« negociojmĂ« asgjĂ« apo tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sojmĂ« asgjĂ«â€, tha ajo, pa e pĂ«rmendur drejtpĂ«rdrejt presidentin amerikan.

Europa duhet tĂ« jetĂ« mĂ« efektive vitin e ardhshĂ«m pĂ«r tĂ« siguruar “konkurrueshmĂ«rinĂ«, sigurinĂ«, vlerat qĂ« janĂ« thellĂ«sisht gjaku i kĂ«tij mandati”, tha Ribera.

E emëruar në dhjetor 2024, ish-zëvendëskryeministrja e Spanjës e ka pozicionuar veten si një mbrojtëse e vendosur e librit të rregullave dixhitale dhe rregulloreve të gjelbra të BE-së, edhe pse shefja e saj, Ursula von der Leyen, ka lëvizur për të shfuqizuar disa rregulla që ajo vetë i kishte mbështetur më parë.

“Ka pasur momente kur kemi pasur nevojĂ«, kur unĂ« kam pasur nevojĂ«, tĂ« ngrihem dhe tĂ« them: mĂ« vjen keq, por ne nuk do ta zhbĂ«jmĂ« rregullimin tonĂ« vetĂ«m sepse nuk ju pĂ«lqen”, tha Ribera.

Muajt e fundit, Ribera dhe kolegët e saj në Komision kanë forcuar zbatimin e rregullave dixhitale.

Brukseli ka hapur hetime mbi dominimin e Amazon dhe Microsoft në sektorin e teknologjisë cloud, ka nisur hetime mbi modelet e inteligjencës artificiale të Google dhe WhatsApp të Metas, si dhe ka vendosur një gjobë prej 120 milionë eurosh ndaj X të Elon Musk për shkelje të rregullave të transparencës dixhitale.

Ribera tha se BE-ja duhet të vazhdojë të pozicionohet si përcaktuese globale e standardeve, pavarësisht presionit të jashtëm.

“Si europianĂ«, ne e dimĂ« se pĂ«rmes rregullimit krijojmĂ« kĂ«to standarde tĂ« larta. Dhe nuk ka asnjĂ« aktor tĂ« vetĂ«m biznesi nĂ« EuropĂ« qĂ« tĂ« mos e kuptojĂ« apo ta mohojĂ« faktin se pĂ«rmes kĂ«tyre standardeve tĂ« larta ata mund tĂ« pĂ«rmirĂ«sojnĂ« pozicionin e tyre konkurrues.”

Komentet e saj vijnë në një kohë kur disa socialistë europianë po alarmohen gjithnjë e më shumë se agjenda e thjeshtimit e von der Leyen rrezikon të shkojë shumë larg, mes reagimit kundër agjendës klimatike të BE-së dhe presionit nga SHBA-ja.

NdĂ«rsa pranoi argumentet pĂ«r thjeshtimin e rregullave ekzistuese, Ribera tha se blloku duhet “t’u qĂ«ndrojĂ« besnik vlerave tona” dhe tĂ« jetĂ« i qĂ«ndrueshĂ«m.

Komisioni po zhvillon “diskutime tĂ« vazhdueshme se si mund tĂ« pĂ«rmirĂ«sojmĂ« metodat e punĂ«s”, tha Ribera, duke shtuar se mendonte se nevojitej mĂ« shumĂ« kohĂ« pĂ«r tĂ« vlerĂ«suar siç duhet nismĂ«n e thjeshtimit tĂ« bllokut.

Ribera gjithashtu kundĂ«rshtoi thirrjet nga industria pĂ«r tĂ« lehtĂ«suar kontrollin e bashkimeve si pjesĂ« e njĂ« strategjie industriale qĂ« synon ndĂ«rtimin e “kampionĂ«ve europianĂ«â€, veçanĂ«risht nĂ« sektorĂ« si telekomunikacioni dhe bankat.

Komisioni, zbatuesi i rregullave antitrust tĂ« bllokut, aktualisht po pĂ«rditĂ«son udhĂ«zimet e tij pĂ«r bashkimet e kompanive. Procesi Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« edhe mĂ« i ngarkuar politikisht pasi von der Leyen nĂ« shtator i bĂ«ri thirrje publikisht RiberĂ«s tĂ« pĂ«rshpejtojĂ« punĂ«n, njĂ« deklaratĂ« qĂ« Ribera tha se e kishte “habitur”.

Ajo theksoi se udhĂ«zimet do t’u ofrojnĂ« kompanive mĂ« shumĂ« qartĂ«si dhe do tĂ« marrin mĂ« shumĂ« parasysh inovacionin e ardhshĂ«m. Por rregullat nuk do tĂ« lehtĂ«sohen thjesht pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« kompanive njĂ« kalim tĂ« lirĂ«, tha Ribera. “NĂ«se ka dikush qĂ« e pret kĂ«tĂ«, do tĂ« zhgĂ«njehet”, shtoi ajo. / FT

 

The post BE-ja do të humbasë konkurrueshmërinë nëse ul standardet rregullatore appeared first on Revista Monitor.

Hyjnë në fuqi çmimet e reja të referencës për zhdoganimin e mjeteve të përdorura rritje deri në 25%

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 14:08

Rriten me 25% çmimet e referencës që përdoren nga doganat për zhdoganimin e automjeteve të përdorura për kategorinë  e autoveturave, kamionët, kamionçinat dhe furgonët.

Çmimet e referencĂ«s pĂ«rdoren pĂ«r zhdoganimin e automjeteve tĂ« pĂ«rdorura me vit prodhimi mĂ« tĂ« hershĂ«m se viti i fundit i publikuar nĂ« buletinet zyrtare tĂ« çmimeve qĂ« pĂ«rdorin Doganat si: “Quattroroute”, “Tuttotrasporti”, “Schwackeliste” etj., qĂ« pasqyrojnĂ« çmimet e shitjes nĂ« tregjet europiane.

Rritja parashikohet nĂ« udhĂ«zimin e ri tĂ« MinistrisĂ« sĂ« Financave, “PĂ«r disa shtesa dhe ndryshime nĂ« udhĂ«zimin nr. 3, datĂ« 23.1.2018, “PĂ«r vlerĂ«simin e mallrave pĂ«r qĂ«llime doganore’”, i cili ka hyrĂ« nĂ« fuqi pas botimit nĂ« Fletoren Zyrtare.

Sipas udhëzimit për automjetet me cilindratë nga 1400 deri në 1900 cc, pragu minimal i zhdoganimit rritet nga 200 mijë lekë në 250 mijë lekë, duke shënuar një rritje prej 25%.

Për automjetet me cilindratë nga 1900 deri në 2500 cc, vlera e referencës rritet nga 325 mijë lekë në 406 mijë lekë, ose rreth 25% më shumë.

Për automjetet me cilindratë nga 2500 deri në 3000 cc, çmimi minimal i zhdoganimit rritet nga 400 mijë lekë në 500 mijë lekë, me një rritje prej 25%.

Për automjetet me cilindratë nga 3000 deri në 4500 cc, pragu minimal rritet nga 500 mijë lekë në 625 mijë lekë, që përfaqëson një rritje prej 25%.

Ndërsa për automjetet me cilindratë mbi 4500 cc, vlera minimale e referencës mbetet e pandryshuar, në nivelin 1 milion lekë.

Rritja 25% është miratuar edhe për ccmimet e referencëss [ër kategoriën e mjeteve si kamionncinë, furgonë dhe kamionë.

Për kamionçinat dhe furgonët me kapacitet deri në 1.5 tonë, vlera minimale e referencës për zhdoganim rritet nga 400 mijë lekë në 500 mijë lekë, ose 25% më shumë.

Për mjetet me kapacitet nga 1.5 deri në 3.5 tonë, pragu minimal i zhdoganimit rritet nga 600 mijë lekë në 750 mijë lekë, duke shënuar një rritje prej 25%.

Për kamionët me kapacitet nga 3.5 deri në 10 tonë, vlera minimale e referencës rritet nga 850 mijë lekë në 1.062.500 lekë, ose rreth 25% më shumë.

Për kamionët me kapacitet nga 10 deri në 15 tonë, çmimi minimal i zhdoganimit rritet nga 1 milion lekë në 1.250.000 lekë, me një rritje prej 25%.

Për kamionët me kapacitet mbi 15 tonë, pragu minimal rritet nga 1.2 milion lekë në 1.5 milion lekë, duke reflektuar gjithashtu një rritje prej 25%.

 

 

Ishte

UDHËZIM Nr. 3, datĂ« 23.1.2018 PËR VLERËSIMIN E MALLRAVE PËR QËLLIME DOGANORE

17.1 PĂ«r zhdoganimin e automjeteve, nĂ« rastet kur nuk pranohet transaksioni dhe nuk Ă«shtĂ« i mundur pĂ«rdorimi i metodave tĂ« tjera, vlerĂ«simi bazohet nĂ« publikimet e buletineve “Quattroroute”, “Tuttotrasporti”, “Schwackeliste” etj., qĂ« pasqyrojnĂ« çmimet e shitjes nĂ« tregjet europiane.

17.2 Vlera e njĂ« autoveture gjendet nĂ« tabelĂ«n “Quattroroute”, duke u nisur nga marka, modeli dhe viti i prodhimit.

Në këtë rast, vlera e automjetit nuk duhet të jetë më e ulët se 80% e çmimit që gjendet në tabelë.

17.3 Kur për autoveturën që vlerësohet nuk gjendet të dhëna në buletin, vlerësimi bazohet duke u nisur nga modeli dhe cilindrata më e afërt. Në këtë rast, vlera nuk duhet të jetë më e ulët se 80% e çmimit që jepet në buletin.

17.4 Vlera pĂ«r kamionçina, furgona dhe kamionĂ« gjendet nĂ« publikimet e revistĂ«s “Tuttotrasporti”, duke u nisur nga marka, modeli dhe viti i prodhimit. NĂ« kĂ«tĂ« rast, vlera doganore nuk duhet tĂ« jetĂ« mĂ« e ulĂ«t se 80% e çmimit tĂ« gjendur nĂ« tabelĂ«.

Vlerësimi i automjeteve me vit prodhimi para vitit të fundit të publikuar në buletin, nuk mund të llogaritet më pak se çmimet e pasqyruara si më poshtë vijon:

 PĂ«r autoveturat a) Deri 1400 cc jo mĂ« pak se Çmimet 130.000 lekĂ« b) Mbi 1400-1900 cc jo mĂ« pak se 200.000 lekĂ« c) Mbi 1900-2500 cc jo mĂ« pak se 325.000 lekĂ« d) Mbi 2500-3000 cc jo mĂ« pak se 400.000 lekĂ« e) Mbi 3000-4500 cc jo mĂ« pak se 500.000 lekĂ« f) Mbi 4500 cc jo mĂ« pak se 1,000,000 lekĂ«.

Kamionçina, furgona dhe kamionĂ« a) Deri nĂ« 1.5 tonĂ« jo mĂ« pak se b) Nga 1.5 tonĂ« deri nĂ« 3.5 tonĂ« jo mĂ« pak se c) Nga 3.5 tonĂ« deri nĂ« 10 tonĂ« jo mĂ« pak se d) Nga 10 tonĂ« deri nĂ« 15 tonĂ« jo mĂ« pak se e) Mbi 15 tonĂ« jo mĂ« pak se 800.000 lekĂ« Çmimet 400.000 lekĂ« 600.000 lekĂ« 850.000 lekĂ« 1.000.000 lekĂ« 1.200.000 lekĂ«

 

BĂ«het

UdhĂ«zimi Nr. 26, datĂ« 17.12.2025 PËR DISA SHTESA DHE NDRYSHIME NË UDHËZIMIN NR. 3, DATË 23.1.2018, “PËR VLERËSIMIN E MALLRAVE PËR QËLLIME DOGANORE”

  1. NĂ« pikĂ«n 17, shtohet nĂ«npika 17.5 me pĂ«rmbajtje si mĂ« poshtĂ«: “17.5 VlerĂ«simi i automjeteve me vit prodhimi para vitit tĂ« fundit tĂ« publikuar nĂ« kĂ«to buletine dhe site nuk mund tĂ« llogaritet mĂ« pak se çmimet e pasqyruara, si mĂ« poshtĂ« vijon:

Për autoveturat çmimet janë: a) deri në 1400 cc jo më pak se 162 500 lekë; b) mbi 1400-1900 cc jo më pak se 250 000 lekë; c) mbi 1900-2500 cc jo më pak se 406 000 lekë; d) mbi 2500-3000 cc jo më pak se 500 000 lekë; e) mbi 3000-4500 cc jo më pak se 625 000 lekë; f) mbi 4500 cc jo më pak se 1 000 000 lekë.

PĂ«r kamionçina, furgona dhe kamionĂ«, sipas kapacitetit mbajtĂ«s çmimet janĂ«: a) deri nĂ« 1.5 tonĂ« jo mĂ« pak se 500 000 lekĂ«; b) nga 1.5 tonĂ« deri nĂ« 3.5 tonĂ« jo mĂ« pak se 750 000 lekĂ«; c) nga 3.5 tonĂ« deri nĂ« 10 tonĂ« jo mĂ« pak se 1 062 500 lekĂ«; d) nga 10 tonĂ« deri nĂ« 15 tonĂ« jo mĂ« pak se 1 250 000 lekĂ«; e) mbi 15 tonĂ« jo mĂ« pak se 1 500 000 lekĂ«.”. 9. Pika 18, hiqet.

Ky udhëzim hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare.

The post Hyjnë në fuqi çmimet e reja të referencës për zhdoganimin e mjeteve të përdorura rritje deri në 25% appeared first on Revista Monitor.

Shitjet e pasurive të paluajtshme në Kroaci bien ndjeshëm ndërsa çmimet e larta largojnë blerësit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 13:50

Tregu i pasurive të paluajtshme në Kroaci po përjeton një ngadalësim të theksuar këtë vit, me rënien e vazhdueshme të shitjeve në kushtet e çmimeve që mbeten të larta, paralajmëruan ekspertët në Forumin e 40-të të Biznesit të Pasurive të Paluajtshme.

Sipas Dhomës Kroate të Ekonomisë (HGK), transaksionet kanë rënë në të gjithë vendin, ndërsa blerësit e huaj, dikur një forcë dominuese në tregjet bregdetare, janë dukshëm më pak aktivë se më parë, raporton HINA.

Dubravko Ranilović, president i ShoqatĂ«s sĂ« Pasurive tĂ« Paluajtshme nĂ« HGK, tha se shitjet kanĂ« rĂ«nĂ« pĂ«r tre vite radhazi, me njĂ« rĂ«nie prej 15% tĂ« transaksioneve nĂ« nivel kombĂ«tar gjatĂ« gjysmĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« vitit 2025. NĂ« qarqet bregdetare, ku blerĂ«sit e huaj dominojnĂ«, rĂ«nia Ă«shtĂ« edhe mĂ« e madhe, mbi 20%.

“ËshtĂ« e qartĂ« se kushtet globale dhe vendase nuk janĂ« tĂ« favorshme. Çmimet, sidomos pĂ«r pronat e pĂ«rdorura, thjesht kanĂ« shkuar shumĂ« larg”, – tha Ranilović, duke shtuar se shumĂ« listime kanĂ« mbetur tĂ« pashitura pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« vit.

NdĂ«rsa projektet e reja po shiten ende relativisht mirĂ«, Ranilović vuri nĂ« dukje njĂ« ngadalĂ«sim edhe aty, pasi zhvilluesit vazhdojnĂ« tĂ« shtyjnĂ« çmimet lart. Ai pret qĂ« çmimet e pasurive tĂ« paluajtshme tĂ« duhet tĂ« korrigjohen vitin e ardhshĂ«m, megjithĂ«se paralajmĂ«ron se tregu lĂ«viz ngadalĂ« dhe rregullimet mund tĂ« marrin kohĂ«. BlerĂ«sit e huaj, veçanĂ«risht nga Gjermania, janĂ« tĂ«rhequr, megjithĂ«se inflacioni vazhdon tĂ« nxisĂ« disa rezidentĂ« tĂ« investojnĂ« nĂ« pasuri tĂ« paluajtshme pĂ«r tĂ« mbrojtur kursimet. Ranilović u bĂ«ri thirrje blerĂ«sve tĂ« verifikojnĂ« agjentĂ«t e tyre, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje praninĂ« e “ndĂ«rmjetĂ«sve tĂ« papĂ«rgjegjshĂ«m” nĂ« treg.

NĂ« DalmacinĂ« qendrore, agjencitĂ« raportojnĂ« njĂ« treg ende aktiv, por nĂ« ftohje. Jasminka BiliĆĄkov nga BiliĆĄkov Nekretnine tha se kĂ«rkesa po zhvendoset, pasi shumĂ« pronarĂ« nĂ« Split zgjedhin qiratĂ« afatshkurtra turistike nĂ« vend tĂ« shitjes; megjithatĂ«, ndryshimet ligjore mund t’i shtyjnĂ« sĂ« shpejti drejt dhĂ«nies me qira afatgjatĂ«. Ajo gjithashtu konfirmoi njĂ« rĂ«nie tĂ« interesit tĂ« huaj, megjithĂ«se blerĂ«sit nga Polonia, Republika Çeke, Sllovakia dhe Ukraina mbeten tĂ« fortĂ«, ndĂ«rsa kĂ«rkesa gjermane ka rĂ«nĂ« ndjeshĂ«m. Vilat pĂ«r pĂ«rdorim personal mbeten zgjedhja kryesore pĂ«r klientĂ«t ndĂ«rkombĂ«tarĂ«.

Zagrebi pĂ«rballet me njĂ« sfidĂ« tĂ« ndryshme: njĂ« mungesĂ« tĂ« theksuar tĂ« zhvillimeve tĂ« reja. Lana Mihaljinac KneĆŸević, nga Zagreb West, tha se stoku i qytetit me prona tĂ« pĂ«rdorura Ă«shtĂ« absorbuar kryesisht, ndĂ«rsa shumĂ« njĂ«si tĂ« mbetura kanĂ« çmime shumĂ« tĂ« larta ose janĂ« me cilĂ«si tĂ« ulĂ«t. Ajo theksoi se shitĂ«sit duhet tĂ« “rishikojnĂ« pritshmĂ«ritĂ« e tyre” nĂ«se duan tĂ« mbajnĂ« tregun aktiv. Zagrebi regjistroi njĂ« rĂ«nie prej mĂ« shumĂ« se 20% tĂ« shitjeve kĂ«tĂ« vit, me çmimet mesatare tĂ« realizuara aktualisht nga 2,800 deri nĂ« 2,900 euro pĂ«r metĂ«r katror, nĂ« varĂ«si tĂ« zonĂ«s.

Analistët e tregut presin ftohje të mëtejshme, me shumë prej tyre që parashikojnë një rënie graduale të çmimeve të pronave të përdorura në vitin 2026, ndërsa kërkesa vazhdon të dobësohet.

Inflacioni në Kroaci rritet në 3.8% në nëntor, i dyti më i larti në Eurozonë

Çmimet e konsumit nĂ« Kroaci u rritĂ«n me 3.8% nĂ« nĂ«ntor krahasuar me tĂ« njĂ«jtin muaj tĂ« vitit tĂ« kaluar, sipas tĂ« dhĂ«nave paraprake tĂ« publikuara nga Zyra Kroate e Statistikave (DZS). Ky nivel paraqet njĂ« rritje tĂ« lehtĂ« krahasuar me tetorin, kur inflacioni vjetor ishte 3.6%, duke e vendosur KroacinĂ« ndĂ«r vendet e EurozonĂ«s me rritjen mĂ« tĂ« shpejtĂ« tĂ« çmimeve. TĂ« dhĂ«nat e Eurostat konfirmojnĂ« se Kroacia regjistroi normĂ«n e dytĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« inflacionit nĂ« EurozonĂ« muajin e kaluar.

Në bazë mujore, çmimet u rritën me 0.6% nga tetori në nëntor, duke vijuar trendin e rritjes së qëndrueshme të kostove të konsumit. Edhe pse inflacioni mbetet nën nivelet e arritura gjatë vitit 2022 dhe fillimit të vitit 2023, kjo rritje vjen pas disa muajsh luhatjesh, me norma vjetore prej 4.2% në shtator dhe 4.1% si në korrik ashtu edhe në gusht.

Ekonomistët vërejnë se rritja e nëntorit pasqyron presionet e vazhdueshme në sektorët e shërbimeve dhe ushqimeve, si dhe lëvizjet sezonale të çmimeve.

 

The post Shitjet e pasurive të paluajtshme në Kroaci bien ndjeshëm ndërsa çmimet e larta largojnë blerësit appeared first on Revista Monitor.

Fitimi i shoqërive administruese të fondeve të investimit po i kthehet rritjes pas tre vitesh

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 13:00

Fitimi i shoqërive administruese të fondeve të pensionit dhe investimit po i kthehet rritjes në 2025, pas tre vitesh radhazi në rënie.

Sipas të dhënave nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare (AMF), për 9-mujorin e vitit 2025 të pesta shoqëritë administruese të fondeve arritën një rezultat të përbashkët në vlerën e 85.8 milionë lekëve, në rritje me 41.6% krahasuar me njëjtën periudhë të një viti më parë.

Sidoqoftë, fitimet e këtij aktiviteti ngelet në vlera shumë të vogla krahasuar me segmentet e tjera të sektorit financiar, duke reflektuar kryesisht përmasat e vogla dhe shkallën e ulët të zhvillimit të tregjeve të investimit.

Rritja e fitimeve për 2025 është përcaktuar kryesisht nga rritja e të ardhurave të shoqërive nga burimi kryesor, tarifat e administrimit të fondeve. Të ardhurat nga administrimi i fondeve arritën vlerën e 684 milionë lekëve, në rritje me 23% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Rritja e të ardhurave nga administrimi i fondeve është i lidhur direkt me zgjerimin e aktiveve totale të tregut. Sipas të dhënave zyrtare nga AMF, në fund të shtatorit 2025 aktivet neto të këtyre fondeve arritën vlerën e 68.1 miliardë lekëve, në rritje me 22% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Ndikimin kryesor në ecurinë e fitimit të tregut vazhdon ta japë shoqëria më e madhe administruese, Raiffeisen Invest. Për 9-mujorin 2025 ajo arriti një fitim neto prej 50.6 milionë lekësh, në rritje me 44% krahasuar me një vit më parë.

Rezultati i Raiffeisen Invest është përcaktues në ecurinë e përgjithshme të tregut, duke qenë se kjo kompani administron pjesën dërrmuese të aseteve të fondeve të investimit dhe pensionit.

Raiffeisen Invest administron fondet e investimit Raiffeisen Prestigj, Raiffeisen Vizion, Raiffeisen Invest, Raiffeisen Mix dhe fondin e pensioneve Raiffeisen Pension. Ato përbëjnë më shumë se 90% të aseteve totale të tregjeve, çka i jep Raiffeisen Invest dominim edhe në strukturën e të ardhurave dhe të fitimeve.

Fitimin e dytë më të lartë në vlerë për 9-mujorin 2025 e arriti Credins Invest, me 17.7 milionë lekë, në rritje me 40% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024. Credins Invest administron fondin e pensioneve Credins Pension, fondin e investimeve Credins Premium dhe fondet e investimeve alternative Sea Land Investment Fund dhe Green View Alternative Investment Fund.

Shoqëria administruese Sigal Uniqa Invest ka pësuar rënie të fitimit neto në 10.6 milionë lekë, 13.8% më pak krahasuar me një vit më parë. Sigal Uniqa Invest administron fondet e pensionit Sigal dhe Sigal Pro, si edhe fondin e investimit Sigal Invest.

Shoqëria Albsig Invest, e mbylli 9-mujorin me një fitim prej 5.6 milionë lekësh, ndërsa një vit më parë kishte raportuar një humbje të vogël prej 0.1 milionë lekësh. Deri në fund të 9-mujorit, Albsig Invest administronte fondin e investimeve Albsig Standard dhe fondet e pensioneve Albsig Pension dhe Albsig Smart Pension.

Kompania ABI Invest e mbylli 9-mujorin 2025 me fitim në vlerën e 1.9 milionë lekëve, në përmirësim nga rezultati me humbje prej 1.5 milionë lekësh që kishte raportuar në të njëjtën periudhë të vitit 2024. Kjo shoqëri administron tre fonde investimi, ABI EIA, ABI FLEX EUR dhe ABI FLEX USD.

Kompania administruese WVP Fund Management Tirana, është e vetmja që ka raportuar një rezultat me humbje, në vlerën e 0.6 milionë lekëve, përkundrejt një fitimi në vlerën e

2.2 milionë lekëve, të raportuar një vit më parë. WVP Fund Management Tirana administron dy fondet e investimit, WVP Top Invest dhe WVP Global.

Burimi: AMF

The post Fitimi i shoqërive administruese të fondeve të investimit po i kthehet rritjes pas tre vitesh appeared first on Revista Monitor.

Pse janĂ« kaq tĂ« shtrenjta shtĂ«pitĂ«? ËshtĂ« politikĂ« e qĂ«llimshme qeveritare

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
26 December 2025 at 12:18

NĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp nĂ« ZyrĂ«n Ovale javĂ«n e kaluar, Donald Trump deklaroi se dĂ«shiron qĂ« çmimet e banesave tĂ« mbeten tĂ« larta. Edhe pse mĂ« parĂ« ka folur pĂ«r shpalljen e njĂ« “gjendjeje emergjente” pĂ«r çmimet historikisht tĂ« larta tĂ« banesave, Trump sqaroi se nuk dĂ«shiron t’i ulĂ« ndjeshĂ«m kĂ«to çmime, sepse pĂ«r shumĂ« pronarĂ« aktualĂ« shtĂ«pia pĂ«rbĂ«n pjesĂ«n kryesore tĂ« pasurisĂ« sĂ« tyre. “ËshtĂ« njĂ« pjesĂ« e madhe e vlerĂ«s sĂ« tyre neto,” tha ai, duke iu referuar kryesisht pronarĂ«ve mĂ« tĂ« moshuar.

Trump pranoi se ruajtja e çmimeve tĂ« larta bie ndesh me politikat qĂ« do ta bĂ«nin strehimin mĂ« tĂ« pĂ«rballueshĂ«m pĂ«r blerĂ«sit e rinj, por nuk shpjegoi se si synon t’i pajtojĂ« kĂ«to dy objektiva tĂ« kundĂ«rta. NjĂ« gjĂ« Ă«shtĂ« e sigurt: çdo “zgjidhje” do tĂ« pĂ«rfshijĂ« mĂ« shumĂ« subvencione shtetĂ«rore dhe ndĂ«rhyrje federale, jo mĂ« shumĂ« treg tĂ« lirĂ«, sepse njĂ« hap real drejt tregut do tĂ« sillte rĂ«nie tĂ« fortĂ« tĂ« çmimeve.

Rënia e çmimeve do të ishte pozitive për miliona amerikanë, veçanërisht për blerësit për herë të parë dhe familjet e reja. Por politikisht, ulja e çmimeve është e papranueshme për ata që tashmë zotërojnë prona dhe përfitojnë nga çmimet e larta. Trump thjesht po thotë hapur atë që zakonisht nuk thuhet: mbajtja e çmimeve të larta të banesave është politikë e qëllimshme, jo pasojë e paqëllimshme.

Prej dekadash, politika federale amerikane ka nxitur kërkesën për banesa. Institucione si Fannie Mae dhe Freddie Mac u krijuan për të blerë kredi hipotekore, ndërsa programet e garantuara nga shteti (FHA, VA etj.) rritën më tej kërkesën. Subvencionimi i kërkesës, në mënyrë të pashmangshme, rrit çmimet.

Edhe pse burokratët pretendojnë se këto politika rrisin pronësinë e banesave, normat e pronësisë sot janë pothuajse të njëjta me ato të 45 viteve më parë, ndërsa çmimet janë rritur ndjeshëm dhe përballueshmëria është në nivele historikisht të ulëta.

NjĂ« rol kyç ka luajtur edhe politika monetare. Normat e ulĂ«ta tĂ« interesit, tĂ« nxitura nga banka qendrore, kanĂ« shtyrĂ« çmimet e banesave lart pa rritur pronĂ«sinĂ«. Pagesat mujore mbeten tĂ« pĂ«rballueshme falĂ« interesave tĂ« ulĂ«ta, edhe kur çmimet rriten. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, zhvlerĂ«simi i monedhĂ«s i shtyn investitorĂ«t drejt aseteve “tĂ« forta” si pasuritĂ« e paluajtshme, duke rritur mĂ« tej çmimet.

Që nga viti 2008, banka qendrore ka blerë triliona dollarë letra me vlerë të mbështetura nga hipotekat, me qëllim të qartë që çmimet e banesave të mos bien ndjeshëm. Kjo ka shërbyer si një formë ndihme për bankat dhe institucionet financiare.

Industria e pasurive tĂ« paluajtshme ka lobuar vazhdimisht pĂ«r norma mĂ« tĂ« ulĂ«ta interesi dhe pĂ«r ndalimin e shitjes sĂ« kĂ«tyre aktiveve nga banka qendrore. Fitimet e larta nga çmimet nĂ« rritje kanĂ« krijuar rezistencĂ« tĂ« fortĂ« ndaj çdo politike qĂ« do t’i ulte ato. KĂ«saj i shtohen edhe votuesit mbi 55 vjeç, qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« shumicĂ«n e blerĂ«sve tĂ« banesave dhe kanĂ« peshĂ« tĂ« madhe elektorale.

Nëse politika federale do ta kishte vërtet për qëllim përballueshmërinë, ajo mund të hiqte dorë nga këto programe dhe ndërhyrje. Kjo do të sillte rënie të menjëhershme të çmimeve dhe do ta kthente tregun e banesave në një model më realist. Por shumë prej atyre që përfitojnë nga sistemi aktual janë të vendosur të bëjnë të mundur që kjo të mos ndodhë kurrë. / Mises Institute

The post Pse janĂ« kaq tĂ« shtrenjta shtĂ«pitĂ«? ËshtĂ« politikĂ« e qĂ«llimshme qeveritare appeared first on Revista Monitor.

Anketimi, bankingu i hapur si “angari” pĂ«r tĂ« qenĂ« nĂ« pĂ«rputhje me rregullat

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 12:00

Sektori financiar në vend e sheh ende bankingun e hapur si detyrim ligjor dhe jo si një platformë të mirëfilltë inovacioni.

Sipas një anketimi të bërë nga ekspertë të Korporatës Financiare Ndërkombëtare (IFC, pjesë e Bankës Botërore), të zhvilluar me 13 banka dhe institucione financiare, rezultoi se pak prej këtyre institucioneve zhvillojnë aktualisht shërbime me vlerë të shtuar, të bazuar në bankingun e hapur.

Vetëm 27% e institucioneve të anketuara kanë zhvilluar API (ndërfaqe të programimit të aplikacioneve) përtej kërkesave minimale rregullatore të Bankës së Shqipërisë dhe direktivës PSD 2.

Anketimi evidentoi gjithashtu problematika të lidhur me kontrollin dhe auditimin e pavarur.

Auditimet e jashtme të sigurisë së IT-së të kuadrit të bankingut të hapur janë të rralla. Shumica e vlerësimeve të sigurisë kryhen vetëm brenda kompanisë.

Dy prej bankave nuk kanë një kuadër të bankingut të hapur të dokumentuar dhe specifik për përputhshmërinë, të ndara nga politikat e përgjithshme.

Bankingu i hapur nuk është i integruar në mënyrë sistematike në planet e auditimit të brendshëm ose ciklet e vlerësimit të riskut.

Ekspertët e IFC rekomandojnë që bankat të zhvendosen nga konceptimi i përputhshmërisë me PSD2 drejt konceptit të bankingut të hapur si produkt, me API të zgjeruara dhe tregues performance të qartë dhe të monitoruar.

Gjithashtu, rekomandohet që bankat të shohin me përparësi formalizimin e kornizave të bankingut të hapur, duke përfshirë politikat, miratimet e bordit, fushëveprimi i auditimit të brendshëm dhe llogaridhënia e qartë.

Bankingu i hapur ishte njĂ« nga risitĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« ligjit tĂ« ri “PĂ«r shĂ«rbimet e pagesave”,

që ka hyrë në fuqi qysh në janar 2021, mbështetetur mbi parimet kryesore të Direktivës së Dytë të Bashkimit Europian për pagesat (PSD 2) dhe synon të sjellë më shumë konkurrencë në këtë treg, duke krijuar më shumë hapësira për institucionet financiare të pagesave.

Open banking duhet t’i mundĂ«sojĂ« çdo individi apo subjekti me njĂ« llogari pagese ta pĂ«rdorĂ« atĂ« pĂ«r tĂ« kryer shĂ«rbime pagesash tĂ« ofruara nga institucione tĂ« tjera financiare.

Bankat duhet të japin akses me aprovimin e titullarit të llogarisë dhe vetëm për qëllime të transaksioneve të pagesave. Ky koncept është i lidhur kryesisht me dy shërbime të reja, atë të inicimit të shërbimit të pagesës dhe të informimit mbi llogaritë.

Bankingu i hapur krijon hapësirë për më shumë konkurrencë në tregun e shërbimeve të pagesave, veçanërisht për institucionet financiare fintech. Megjithatë, deri më sot vetëm dy prej këtyre institucioneve janë licencuar nga Banka e Shqipërisë për shërbimet e bazuara në bankingun e hapur. Shërbimet e open banking janë bërë operacionale gjatë vitit 2025, por ende në një shkallë të kufizuar. / E.Shehu

The post Anketimi, bankingu i hapur si “angari” pĂ«r tĂ« qenĂ« nĂ« pĂ«rputhje me rregullat appeared first on Revista Monitor.

Ekuilibri punë-jetë në epokën dixhitale

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
26 December 2025 at 11:35

Në Japoni, debati mbi ekuilibrin mes punës dhe jetës personale ka marrë përmasa të reja.

Fjala e vitit lidhet me njĂ« interpretim e kĂ«ngĂ«s sĂ« Rihannas “Work”, pasi kryeministrja e parĂ« grua e vendit, Sanae Takaichi, deklaroi se do tĂ« “braktiste idenĂ« e ekuilibrit punĂ«-jetĂ«â€ pas zgjedhjes sĂ« saj nĂ« krye tĂ« PartisĂ« Liberale Demokratike.

Mesazhi “punĂ«, punĂ«, punĂ«â€ ndezi polemika tĂ« forta, sidomos pĂ«r brezat qĂ« sapo hyjnĂ« nĂ« tregun e punĂ«s.

NĂ« njĂ« ekonomi gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« fragmentuar nga gig economy (ekonomia e punĂ«ve “me porosi”, ku pagesa bĂ«het pĂ«r detyrĂ« ose projekt, jo pĂ«r njĂ« vend pune tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m), presionet po rriten.

Në SHBA, zgjedhja e Zohran Mamdanit si kryebashkiak i Nju Jorkut u mbështet fuqishëm nga të rinjtë, të cilët pyesin: çfarë kuptimi ka të sakrifikosh për paga të ulëta dhe stres të lartë, kur inteligjenca artificiale po rrezikon vendet e punës dhe kursimi për shtëpi apo pension duket i paarritshëm?

Të dhënat e anketave e konfirmojnë këtë zhvendosje: 43% e Gen Z thonë se kanë lënë një punë sepse nuk përputhej me jetën e tyre personale, krahasuar me 28% të baby boomers.

Për të rinjtë, fleksibiliteti, kuptimi i punës dhe mirëqenia kanë peshë po aq sa paga.

Kjo ngre pyetje thelbësore: çfarë është një ekuilibër i mirë punë-jetë?

A është normale që njerëzit të mos e përkufizojnë më veten nga profesioni?

Në një epokë ndryshimesh të shpejta dhe pabarazish në rritje, pritshmëritë për karrierën po riformësohen.

Përfundimisht, debati nuk është thjesht për oraret apo produktivitetin, por për mënyrën si duam të jetojmë.

Ekuilibri punë-jetë në epokën dixhitale nuk ka një formulë të vetme; ai po negociohet çdo ditë mes teknologjisë, tregut të punës dhe vlerave të brezave të rinj. / France24, Shqip.al

The post Ekuilibri punë-jetë në epokën dixhitale appeared first on Revista Monitor.

Politika tatimore do të mbetet e pandryshuar deri më 2029

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 11:00

Qeveria shqiptare i ka pohuar Fondit Monetar Ndërkombëtar se nuk do të ndryshojë politikën tatimore deri në vitin 2029. Lajmi u dha në dokumentin e rezultateve të rishikimit të fundit të marrëveshjes me Shqipërinë.

“Autoritetet mbeten tĂ« pĂ«rkushtuara pĂ«r tĂ« ruajtur njĂ« bilanc primar jo negativ dhe pĂ«r tĂ« ulur borxhin publik. Ato presin rritje shtesĂ« tĂ« tĂ« ardhurave rreth 1 pĂ«r qind tĂ« PBB-sĂ« gjatĂ« dy viteve tĂ« ardhshme nga zbatimi i StrategjisĂ« Afatmesme tĂ« tĂ« Ardhurave (MTRS), duke theksuar se politika tatimore do tĂ« mbetet kryesisht e pandryshuar deri nĂ« vitin 2029” , njoftoi FMN.

Qeveria shqiptare planifikon të rrisë të ardhurat nëpërmjet masave për forcimin e administrimit të të ardhurave,  përfshirë përfundimin e kadastrës fiskale, reduktimin e përdorimit të parasë fizike dhe shfrytëzimin e inteligjencës artificiale, si mjete kyçe

Borxhit publik ra në 54.5% të PBB-së. Autoritetet shqiptare pritet të ruajnë një bilanc primar jo negativ deri në vitin 2030, me borxhin publik që zbret nën 50% të PBB-së.

Megjithatë, presionet fiskale në rritje nga shpenzimet sociale dhe ato për mbrojtjen mund të gërryejnë përfitimet e arritura së fundmi, analizon FMN.

Për të ruajtur stabilitetin fiskal, Fondi rekomandon masa që përfshijnë thjeshtimin e përjashtimeve dhe lehtësive tatimore, një reformë gjithëpërfshirëse të taksës mbi pronën, si dhe forcimin e administrimit të të ardhurave përmes përmirësimeve në teknologjinë e informacionit dhe përdorimit të të dhënave.

NĂ« rekomandimet pĂ«r paqen fiskale fondi lĂ«shoi kritika tĂ« ashpra pĂ«r qeverinĂ«. “MarrĂ«veshja e ashtuquajtur “Paqja Fiskale” mund tĂ« minojĂ« pĂ«rparimet e fundit nĂ« pĂ«rmbushjen e detyrimeve tatimore. Vijimi i investimeve publike dhe i reformave pĂ«r menaxhimin e rreziqeve fiskale mbetet thelbĂ«sor pĂ«r tĂ« forcuar besueshmĂ«rinĂ« fiskale” thuhet nĂ« dokumentin e FMN-sĂ«.

FMN: “Paqja Fiskale” minon progresin nĂ« administrimin fiskal

Fondi thekson se racionalizimi i strukturĂ«s tatimore dhe reduktimi i pĂ«rjashtimeve do tĂ« rrisnin eficiencĂ«n dhe do tĂ« zgjeronin bazĂ«n tatimore. “Duhet tĂ« fillojnĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r thjeshtimin e regjimit tatimor pĂ«r profesionistĂ«t e vetĂ«punĂ«suar, nĂ« paralel me heqjen e normĂ«s zero tĂ« tatimit mbi tĂ« ardhurat pĂ«r bizneset e vogla. Gjithashtu, duhet tĂ« pĂ«rfundojĂ« nĂ« kohĂ« puna pĂ«rgatitore pĂ«r miratimin e njĂ« ligji tĂ« ri pĂ«r tatimin mbi pronĂ«n” sugjeron FMN.

Në vitin 2025, ministria e Financave përfundoi një rishikim gjithëpërfshirës dhe vlerësim financiar të shpenzimeve tatimore, për të mbështetur racionalizimin e përjashtimeve dhe të normave të reduktuara. Puna përgatitore për një ligj të ri për tatimin mbi pronën ka bërë progres.

 

The post Politika tatimore do të mbetet e pandryshuar deri më 2029 appeared first on Revista Monitor.

Energjia si faktor politik

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 10:00

Opinion nga Laert Dogjani

 

Dhjetorin e shkuar Kosova u përfshi nga një krizë e madhe energjitike. Kriza paraqiti një numër problemesh dhe dobësish të cilat duhen zgjidhur sa më parë. Konkretisht, akti terrorist në Kanalin Iber Lepenc (KIL) me 29 nëntor 2024 vuri në dukje faktin se termocentralet në Kosovë kanë rezerva tëpër të vogla të ujit për ftohje. Vetëm dy orë ujë rezervë për Tec Kosova B. Kosova është vendi që ka më pak ujë se çdo shtet në Evropë. Një rezervuar shtesë që do të ndërtohej dhe operohej me ndihmë të Bankës Boterore pas shumë vitesh vonesë tanimë raportohet se është në shfrytëzim[i]. Megjithatë, sulmi terrorist i ne KIL tregoi se duhen muaj për të ndrequr dëmtime të atij lloji e si rrjedhoje duhen rezerva më të mëdha për sigurinë energjitike. Uji dhe energjia janë sektorë strategjikë të sigurisë shtetërorë në çdo vend, edhe më shumë në Kosovë. Kjo temë mbi krizën e madhe për ujë në Kosovë, përfshirë propozimin e porositur nga Presidenti Trump për Ujmanin është cak i një analize tjetër në të cilën do të paraqes zgjidhje afatgjatë e të përhershme.

Kthehemi te kriza energjitike 2024, lëshimi i dytë që u shfaq ishte njerëzor. Fushata për shfrytëzimin e fondeve nga BE për subvencionim të paisjeve efiçiente për ngrohje[ii] u përdor masivisht për blerje të kondicionerëve në krahasim me opsione të tjera për financim, bie fjala izolim të banesave e shtëpive. Moti më i butë viteve të fundit dhe përparimi i teknologjisë inverter dhe pompa të nxehtësisë bën të mundur ngrohjen në mënyrë më të mirë dhe kosto të ulët për ambjentin dhe xhepin nëpërmjet përdorimit të kondicionerëve. Por të gjitha 5 thirrjet për zëvendësim me mjete ngrohjeje me efiçensë energjie nuk parashikonin në kushtet e tyre dorëzimin e paisjeve të vjetra. Kjo shkaktoi një rritje prej rreth 200MW konsum/ngarkesë shtesë në rrjet (~40mijë përfitues x 5MWp). Siç analizoj në këtë postim[iii], ky 200MW konsum ekstra nuk ishte e mundur as të prodhohej dhe as të importohej. Ky elektrifikim i ngrohjes dhe kërkesë shtesë për konsum vuri në vështirësi KOSTT & KEDS të cilët u gjendën të papërgatitur për këto nivele të transmetimit dhe që u pasuan me investime përmirësuese si në në Ferizaj e Prizren. Ndërkohe që shkruaj me 22 dhjetor, në orarin 17:00-18:00 prodhimi ne Kosovë është në maksimum 850MW[iv] (përmirësimet në Tec-e prunë 50MW shtesë në krahasim me vjet). Importi është 402MW nga Shqipëria, 444MW nga Mali i Zi prej të cilave 260MW tranzit drejt MV dhe SR. Kështu jemi shumë pranë konsumit maksimal që u vërejt gjatë krizës vjet prej ~1500MW[v][vi] i cili me siguri do të arrihet me uljen e temperaturave nën 0 prej datës 27 dhjetor.

Problemi i tretë ka të bëjë pikërisht me mosrealizimin e ndërtimit të burimeve të reja gjeneruese sipas planit. Strategjia e Energjisë e Kosovës 2022-2031[vii] nuk parashikon ndërtim të kapaciteteve shtesë të prodhimit të rrymës nga thëngjilli por ndërtime në energji të rinovueshme të cilat nuk janë realizuar plotësisht[viii]. Vetëm në dhjetor 2025 u organizua një proçes ankandi për 100MW energji elektrike nga era, po ashtu nga dielli, si dhe pak më herët ka filluar puna për një sistem të depozitimit të rrymës në bateri (BESS)[ix] por kjo e fundit në mungesë të gjenerimit të energjisë nga burime të rinovueshme rrezikon të mbushet me energji nga termocentralet cka do te ishte groteske si memet e Teslave që ngarkohen nga gjeneratorë nafte.

Problemi i katërt që doli në pah nga kriza energjitike e vitit 2024 ishte supozimi në Strategjinë e Energjisë se Kosova do të mund të importojë energji pa problem për shkak të lidhjeve tepër të mira transmetuese me vendet fqinje. Kosova vërtet është e mirë ndërlidhur me vendet fqinje por vetëm sivjet Kosova paraqiti para Sekretariatit të Komunitetit të Energjisë faktin se një pjesë e madhe e kapacitetit ndërlidhës me Serbinë mbahet e bllokuar nga transmetuesi serb EMS[x]. Mbetet të shihet nëse ankesa do të marrë zgjidhje pasiqë është paraqitur edhe më herët por pa rezultat.[xi] Pamundësia për të importuar rrymë nga rajoni shtohet sidomos në rast të thatësirave gjatë vjeshtës dhe muajit dhjetor në Shqipëri. Ky ishte rasti në 2024. Siç analizova më herët të gjitha vendet e rajonit ishin importuese në dhjetor 2024[xii]. Edhe nëse do të paguante çfarëdo çmimi Kosova nuk do të mund të gjente rrymë për të blerë. Do të duhej të importonte në Hungari ose përtej, gjithmonë në varësi të hapësirave të lira në linjat e transmetimit.

Problemi i pestë është strukturor. Konsumi në Kosovë (dhe Shqipëri) dominohet nga konsumi familjar dhe jo nga ai industrial çka është rasti në vende të tjera. Ky lloj konsumi shkakton kërkesë tepër të lartë në periudha festive siç është fundi i vitit. Kështu 19-31 dhjetor 2024 një numër i madh mërgimtarësh gjendeshin në Kosovë duke rritur tejmase konsumin. Këta të fundit, tanimë të mësuar me shtëpi të ngrohta njëtrajtësisht në diasporë, me siguri kanë shfaqur konsum më dorëlëshuar çka është jashtë sjelljes normale për banorët vendas të cilët kategorizohen si të varfër energjitikisht respektivisht 35% në Kosovë dhe 38% në Shqipëri.[xiii] Fatmirësisht, në periudha festive dhe fundjavë, çmimet e energjise elektrike në import janë më të ulëta në vende të tjera duke qenë se atje konsumi është në masë më të madhe industrial e ndërmarrjet janë pushim.

Termocentrali Kosova C u kontestua[xiv] dikur nga një numër i madh i aktorëve dhe politikës në Kosovë dhe jashtë saj. Nëse do të ishte miratuar ndërtimi i tij në 2019 tanimë do të ishte në operim. Një nga kontestimet kryesore kishte të bënte me çmimin prej 80eur/MWh me të cilin do të mund të gjenerohej rryma nga Kosova C. Prej atëherë, kosto mesatare e importit të energjisë nga Kosova sipas ERO ka qenë 120Eur/MWh ne 2021, 268Eur/MWh ne 2022, 106 dhe 181 ne 2023 dhe 2024. Lufta në Ukrainë, rëndësia kombëtare e sigurisë energjitike për Kosovën kërkon një rivlerësim të të gjithë burimeve të mundshme të energjisë. Aq më tepër që shumë vende evropiane do të vazhdojnë të përdorin qymyr përtej vitit 2050. Edhe arsyet politike të atyre vendimeve nuk qëndrojnë më. Mbështetësit e mëdhenj të Kosovës në Partinë e Gjelbër Gjermane (Baerbock) tanimë nuk janë në pushtet. Më kryesorja, BE tanimë po pezullon disa aspekte të Direktivës për Energjinë e Rinovueshme çka do të mundësonte rishikimin konstruktiv të Strategjisë së Energjisë së Kosovës. Gjithashtu, depërtimi i gazit Azer në Maqedoninë e V. mund të lehtësojë leverdisshmërinë dhe shpejtësinë e përdorimit të këtij burimi në Kosovë. Sigurisht, edhe progresi në ndërtimin e burimeve RES është i mirëpritur megjithë mangësitë deri më tani.

Shqipëria dhe Kosova janë bashkuar për sa i përket sektorit elektro-energjitik, një projekt i udhëhequr nga USAID. Kështu që mbarëvajtja e sistemeve energjitike ndikon dhe është në interes të të dy vëndeve. Paramendimi i saktë për këtë bashkim bazohet të përputhja e Teceve me thëngjill të Kosovës dhe prodhimit nga Hidrocentralet e Shqipërisë. Por siç argumentuam, mungesa e reshjeve të shiut gjatë vjeshtës dhe në dhjetor pamundëson përfitime nga ky bashkim. Përmirësimi i këtij problemi mund të zgjidhet vetëm nga rritja e kapaciteteve të gjenerimit nga thëngjilli në Kosovë, duke shtuar gjenerimin nga era në Kosovë dhe Shqipëri, duke vleresuar mundësinë e përdorimit të gazit në Kosovë dhe përshpejtuar përdorimin në Shqipëri. Prodhimi nga panelet fotovoltaike patjetër ka peshën e tij, por prodhimi prej tyre në muajt mars-tetor në orarin 8-17 tanimë po i afrohet maturimit dhe gjendet pranë ngarkesës minimale Kosovë-Shqipëri prej rreth 700MW. Në Shqipëri pranë kufirit me Kosovën po ndërtohen kapacitete gjeneruese nga era prej 600MW por me gjasë edhe këto nuk do të mjaftojnë për sigurinë energjitike dhe për transformimin e Shqipërisë dhe Kosovës në vende eksportuese neto.

NĂ« pĂ«rfundim, kĂ«tĂ« analizĂ« nuk e botova vjet me qĂ«llim tĂ« mos ndikimit nĂ« zgjedhjet e shkurtt 2025. Po e botoj kĂ«tĂ« herĂ« pĂ«rpara zgjedhjeve pĂ«r tre arsye. E para, siguria energjitike Ă«shtĂ« siguri kombĂ«tare qĂ« duhet vleresuar si e tillĂ« pĂ«rpara çdo konkurence politike. E dyta, me qĂ«llim qĂ« tĂ« merren masa dhe populli i KosovĂ«s dhe mĂ«rgimtarĂ«t tĂ« mund tĂ« kalojnĂ« mirĂ« pranĂ« familjeve tĂ« tyre. E treta, me gjasĂ«, votuesit nĂ« KosovĂ« nuk ndikohen shumĂ« nga kriza afatshkurta sado tĂ« rĂ«nda tĂ« jenĂ« ato. Kujtesa e luftĂ«s sĂ« tmerrshme Ă«shtĂ« tepĂ«r e gjallĂ« pĂ«r tĂ« demoralizuar elektoratin e atjeshĂ«m ndaj problemeve tĂ« tilla afatshkurta si mungesa e rrrymĂ«s “qoftĂ« edhe pĂ«r disa ditĂ«â€. NdĂ«rkohĂ« qĂ« shkruaj nĂ« KosovĂ« kanĂ« filluar ndĂ«rprerjet e energjisĂ« “pĂ«r shkak tĂ« riparimeve”. Si gjithmonĂ«, me siguri edhe kĂ«tĂ« herĂ« proçesi elektoral nĂ« KosovĂ« do tĂ« jetĂ« shembullor dhe kampion i demokracisĂ« nĂ« rajon. Tani mbetet qĂ« edhe nĂ« lami tĂ« tjera performanca tĂ« jetĂ« e tillĂ«.

 

[i] https://documents1.worldbank.org/curated/en/099093024181033220/pdf/P133829106138c07d197e715a0e43b553ce.pdf

[ii] https://me.rks-gov.net/wp-content/uploads/2024/09/Thirrje-publike-Investimi-ne-pajisje-ngrohese-eficiente-2-elektoruar-12.09.2024.pdf

[iii] https://www.linkedin.com/posts/activity-7303762543175491584-pGy8?utm_source=share&utm_medium=member_desktop&rcm=ACoAAAJPZ5wB3EBmN2TTlAb5pDL6QRp_Gdd2hWg

[iv] https://transparency.entsoe.eu/generation/actual/perUnit?appState=%7B%22sa%22%3A%5B%22BZN%7C10Y1001C–00100H%22%5D%2C%22st%22%3A%22BZN%22%2C%22mm%22%3Atrue%2C%22ma%22%3Afalse%2C%22sp%22%3A%22HALF%22%2C%22dt%22%3A%22TABLE%22%2C%22df%22%3A%222025-12-22%22%2C%22tz%22%3A%22CET%22%7D

[v] https://www.koha.net/en/arberi/kostt-kerkon-nga-qytetaret-te-ulet-konsumi-paralajmeron-reduktime-te-kontrolluara-dhe-te-perkohshme?utm_

[vi] https://ero-ks.org/zrre/sites/default/files/Publikimet/Raportet%20Vjetor/Raporti%20vjetor%202024_ZRRE.pdf?utm

[vii] https://me.rks-gov.net/wp-content/uploads/2023/04/Shqip-Strategjia-e-Energjise-e-Republikes-se-Kosoves-2022-2031.pdf?utm_

[viii] https://telegrafi.com/en/the-energy-strategy-plans-to-produce-500-mw-from-renewable-energy-within-three-years/?utm

[ix] https://balkangreenenergynews.com/kosovo-outlines-energy-transition-until-2031-in-strategic-document/?utm_

[x] https://www.koha.net/en/arberi/keshilli-i-ministrave-i-komunitetit-te-energjise-i-kerkon-serbise-zhbllokimin-e-linjave-interkonektive-me-kosoven?utm_

[xi] https://www.ndfr.nl/content/CELEX-52025PC0698-ENG?utm_

[xii] https://www.linkedin.com/posts/activity-7303762543175491584-pGy8?utm_source=share&utm_medium=member_desktop&rcm=ACoAAAJPZ5wB3EBmN2TTlAb5pDL6QRp_Gdd2hWg

[xiii] https://indep.info/wp-content/uploads/2024/11/Energy-Poverty.pdf

[xiv] https://bankwatch.org/bw_in_media/kosova-e-re-power-purchase-agreement-challenged-at-energy-community?utm_source

The post Energjia si faktor politik appeared first on Revista Monitor.

FMN: Emigrimi i lartë, mungesë besimi te perspektiva ekonomike

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 00:03

Nëse integrimi në BE do të ndodhë pa rritur cilësinë e ekonomisë dhe të vlerës së punës në Shqipëri, emigrimi do të përforcohet më shumë lajmëroi Fondi Monetar e Ndërkombëtar në rishikimin e fundit të Marrëveshjes me Shqipërinë.

Fondi vuri në dukje se Shqipëria ka përqindjen më të lartë të individëve në Rajon që deklarojnë se kanë gjasa të emigrojnë në dekadën e ardhshme ose që synojnë të largohen brenda 12 muajve.

“Ky nivel i lartĂ« i gatishmĂ«risĂ« pĂ«r emigrim, krahasuar me vendet e tjera tĂ« EuropĂ«s Qendrore dhe Lindore, sugjeron njĂ« mungesĂ« besimi nĂ« perspektivat ekonomike dhe sociale nĂ« vend, si dhe dobĂ«si tĂ« tregut tĂ« punĂ«s pĂ«r tĂ« ofruar mundĂ«si cilĂ«sore dhe tĂ« qĂ«ndrueshme” referoi FMN.

Në të kundërt duke rritur vlerën e punës, integrimi i vendit tonë në BE do të sillte rritje të fortë të prodhimit për frymë dhe ulje të papunësisë, e për rrjedhojë do të zbuste valën e emigrimit, sugjeron Fondi.

Të ardhurat për frymë në Shqipëri janë sa 34% e mesatares së BE-së, një hendek shumë i thellë. Sipas Fondit Shqipëria përveç hendekut në të ardhura shfaq një prapambetje strukturore, që nuk lidhet vetëm me nivelin e investimeve, por edhe me efikasitetin e përdorimit të punës dhe kapitalit.  Kjo tregon se rritja ekonomike ka qenë më tepër e bazuar në faktorë sasiorë sesa në përmirësim real të produktivitetit.

Sipas FMN zhvillimet demografike në vend me emigrim të fortë te të rinjve dhe rënien të forcës së punës janë duke ndikuar negativisht perspektiven ekonomike të vendit.

Shqipëria ka përjetuar një rënie të ndjeshme të popullsisë në moshë pune, çka reflekton tkurrjen demografike dhe emigracionin masiv. Në krahasim me disa vende të tjera të rajonit, rënia popullsisë në Shqipëri është më e theksuar, duke sinjalizuar presion të vazhdueshëm mbi ofertën e punës dhe potencialin afatgjatë të rritjes ekonomike.

Shqipëria ka prodhim për orë pune dukshëm më të ulët se mesatarja e BE-së dhe e vendeve të Ballkanit Perëndimor, ndërkohë që informaliteti mbetet i lartë. Edhe pse normat e punësimit dhe pjesëmarrjes në forcën e punës janë përmirësuar në vitet e fundit, ato nuk përkthehen në produktivitet të lartë, ndërsa përqindja e të rinjve as në punë dhe as në shkollë mbetet problematike. Kjo tregon se ekonomia po krijon vende pune, por jo vende pune me vlerë të shtuar të lartë.

Pagat më të larta në vendet e BE-së përbëjnë një faktor të fortë tërheqës, duke qenë se Shqipëria renditet  me nivelin më të ulët të pagave ndër vendet Europiane. Hendeku më i madh i pagave vërehet te punonjësit me arsim të lartë, ku pagat janë mbi trefish më të larta në ekonomitë e avancuara të BE-së dhe bëhen shkak për rritje të emigrimit. Anketat tregojnë se mangësitë në qeverisje dhe në sundimin e ligjit janë gjithashtu ndër nxitësit kryesorë të emigrimit, veçanërisht te punonjësit e kualifikuar.

Analizat e stafit e stafit të FMN tregojnë se një paketë gjithëpërfshirëse reformash që rrit produktivitetin është kyçe për përshpejtimin e rritjes ekonomike dhe zbutjen e efekteve negative të migracionit. Ndërsa përpjekjet e qeverisë për rritjen e pagave përmes rritjeve të përsëritura të pagës minimale mund të ofrojnë lehtësim afatshkurtër, ato nuk janë të qëndrueshme pa rritje përkatëse të produktivitetit./B.Hoxha

The post FMN: Emigrimi i lartë, mungesë besimi te perspektiva ekonomike appeared first on Revista Monitor.

Studimi, hyrja e Shqipërisë në SEPA kursen 71 milionë euro në vit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 00:02

Anëtarësimi në SEPA pritet të kursejë më shumë se 71 milionë euro në vit në transfertat ndërkombëtare të kryera nga Shqipëria dhe drejt Shqipërisë.

Sipas një studimi nga ekspertë të German Economic Team, GET (ent konsulence i financuar nga Ministria Gjermane për Ekonominë dhe Energjinë), reduktimi i kostove të transfertave ndërkombëtare do të arrijë në 62 milionë euro për pagesat e lidhura me tregtinë e jashtme dhe më shumë se 9 milionë euro për remitancat.

Studimi i ekspertëve të GET llogarit kursimin në kostot dypalëshe të transfertave, pra, jo vetëm ato të dërguesve ose marrësve në Shqipëri, por edhe të palës tjetër, jashtë Shqipërisë.

Studimi ka treguar se për vitin 2024 volumi i të gjitha transaksioneve të tregtisë së jashtme të Shqipërisë me vendet e zonës SEPA (duke përfshirë edhe vendet e Ballkanit Perëndimor, që priten të anëtarësohen së bashku me Shqipërinë), arritën në 15.2 miliardë euro. Kosto e vlerësuar e komisioneve të transfertave ishte sa 0.44% e totalit të tyre, ose 67.1 milionë euro.

Me hyrjen në zonën SEPA, kjo kosto pritet të ulet në 0.03% e volumit të transaksioneve ose rreth 5 milionë euro.

Sipas vlerësimit të GET, nga diferenca potenciale prej 62.1 milionë eurosh, kursimi i palës shqiptare në transaksion është 29.2 milionë euro, ndërsa kursimi i palës jashtë Shqipërisë vlerësohet në 32.9 milionë euro.

Në segmentin e remitancave, studimi vlerëson se volumi i dërgesave nga vendet e zonës SEPA në vitin 2024 ishte 574.4 milionë euro. Kosto e vlerësuar e transaksionit ishte rreth 2.27% e volumit të tyre ose 13 milionë euro. Në skenarin e hyrjes në SEPA, pritet që kostoja e remitancave të ulet në 3.8 milionë euro. Kursimi i pritshëm i vlerësuar nga studimi është rreth 9.2 milionë euro.

Studimi është i mbështetur në vlerësimin e shifrave të vitit 2024, pa marrë parasysh rritjen e pritshme në volumet e tregtisë së jashtme apo të remitancave, që i bën kursimet potenciale nga SEPA edhe më të mëdha.

Përveç efektit direkt, studimi vë në dukje se implikimet e plota ekonomike afatgjata të përfshirjes së SEPA-s ka të ngjarë të shkojnë përtej një uljeje të kostove të pagesave ndërkufitare.

Bashkimi me SEPA-n do të ndikojë pozitivisht në marrjen e fondeve nga Plani i ri i Rritjes së BE-së në afat të mesëm, si edhe do të ndikojë pozitivisht në procesin e pranimit të Shqipërisë në BE në afat të gjatë.

Bashkimi me SEPA-n mund të çojë në rritjen e konkurrencës në tregun vendas të pagesave, duke ulur edhe kostot e transfertave bankare vendase. Një ulje e kostove të transfertave bankare vendase mund të çojë në rritjen e pranimit të metodave të pagesave jo-cash, të cilat nga ana tjetër do të ulnin ndjeshëm kostot për pagesat me vlerë të vogël.

Një rritje e përdorimit ta pagesave në kanalet bankare, sidomos ato dixhitale, do të çonte në më shumë transparencë dhe një ulje të ekonomisë informale.

Gjithashtu, ulja e kostove të dërgimit të remitancave nëpërmjet kanaleve bankare do të çonte në një rritje të përdorimit të kanaleve formale./ E.Shehu

 

The post Studimi, hyrja e Shqipërisë në SEPA kursen 71 milionë euro në vit appeared first on Revista Monitor.

Birra mbeti stok gjatĂ« gjatĂ« sezonit turistik, bie me 11% prodhimi pĂ«r shtator – nĂ«ntor

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
26 December 2025 at 00:01

Prodhuesit vendas ende nuk po arrijnë të ulin stokun e birrës të grumbulluar gjatë stinës së verës, për shkak të pritshmërive për rritje konsumi nga turizmi.

Stoqet e grumbulluar ndikuan nĂ« rĂ«nien e prodhimit pĂ«r muajt shtator – nĂ«ntor 2025. Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« Doganave pĂ«r kĂ«tĂ« periudhĂ« prodhimi ra me 11% krahasuar me muajt shtator-nĂ«ntor 2024.

Ndërsa për 11-mujorin 2025 sipas të dhënave të Doganave u prodhua një sasi prej  37,7 mln litra birrë. Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, prodhimi është rritur me 8%,  duke qëndruar në nivelet më të larta pas periudhës së pandemisë së Covid-19.

Për shkak të pritshmërive për shtim të kërkesës gjatë sezonit turistik gjatë muajve të verës operatorët kryesorë pohuan se rritën gati 10% prodhimin, për shkak të parashikimeve optimiste për shtim konsumi nga turizmi.

Rritja më e lartë e prodhimit rezulton se ka qenë në muajin korrik 2025. Sipas të dhënave të Doganave për muajin korrik u prodhuan 6,1 mln litra birra apo 35% më shumë se muaji korrik 2024.

Megjithëse disa nga fabrikat më të mëdha rritën prodhimin në muajt e verës, pas përfundimit të sezonit turistik operatorët raportuan se pjesa më e madhe e birrës u magazinua, pasi rritja e pritshme e konsumit nga turizmi nuk është realizuar.

Operatorët pohuan se për sezonin turistik dominuan turistët low cost , që më tepër konsumonin në ambientet me qira sesa në bare dhe restorante.

Sipas prodhuesve janĂ« edhe disa faktorĂ« tĂ« tjerĂ« ndikojnĂ« nĂ« pengimin e rritjes sĂ« konsumit tĂ« birrĂ«s vendase, qĂ« nga Akciza e aplikuar pĂ«r prodhimin vendas qĂ« prej 2023 Ă«shtĂ« e barabartĂ« me akcizĂ«n e shoqĂ«rive importuese; Çmime konkurruese nga birrat e importit, si pasojĂ« presion konkurrues mbi çmimet; Ulja e konsumit tĂ« pijeve alkoolike nĂ« tĂ«rĂ«si nĂ« ambientet familjare dhe konsumi i tyre kryesisht nĂ« bare dhe restorante, ku çmimet e ofruara janĂ« tĂ« larta (çmimi mesatar pĂ«r shishe 0.33 l ose kanaçe 0.5 l nĂ« dyqan Ă«shtĂ« 80–120 lekĂ«, ndĂ«rsa nĂ« bare dhe restorante 200–350 lekĂ«).

Ndërsa importet e birrës vijojnë të jenë me rënie, e cila nisi që në muajin korrik 2025 sipas të dhënave të Doganave.

Për periudhën janar-nëntor është importuar një sasi prej 51,6 mln litra birrë. Krahasuar me të njëjtën periudhë të 2024-s importet kanë rënë 4.3%.

Drejtues të një prej kompanive importuese të birrës në vend pohuan më herët se gjatë muajve të verës hasën rënie të konsumit, e ndikuar nga disa faktorë përfshirë numrin më të ulët të turistëve për sezonin 2025 në raport me sezonin e kaluar, abuzimi me çmimet e shitjes së birrës së importit në zonat bregdetare përgjatë stinës së verës, si dhe me aksionet e nisura nga qeveria në muajt e verës për lirimin e hapësirave publike.

Aksioni për lirimin e hapësirave që nisi në muajt e verës u shoqërua me heqjen e tendave të shumë bare dhe restoranteve në vend.

Por pavarësisht rënies së tyre dhe shtimit të prodhimit të ndikuara nga tendencat e konsumit, importet vijuan të zënë peshën kryesore të tregut në vend. Për janar -nëntor 2025 pesha e tyre arriti 58% kundrejt peshës prej 42% që zuri prodhimi vendas./ D.Azo

Burimi: Doganat

Burimi: Doganat

The post Birra mbeti stok gjatĂ« gjatĂ« sezonit turistik, bie me 11% prodhimi pĂ«r shtator – nĂ«ntor appeared first on Revista Monitor.

Yesterday — 25 December 2025Ekonomi

Nafta pëson rënie të lehtë, investitorët peshojnë të dhënat nga SHBA dhe tensionet gjeopolitike

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
25 December 2025 at 14:15

Çmimet e naftĂ«s u mbyllĂ«n lehtĂ« nĂ« rĂ«nie tĂ« mĂ«rkurĂ«n dhe po shkojnĂ« drejt rĂ«nies sĂ« tyre mĂ« tĂ« fortĂ« vjetore qĂ« nga viti 2020, teksa investitorĂ«t peshuan rritjen ekonomike tĂ« SHBA-sĂ« dhe vlerĂ«suan rrezikun e ndĂ«rprerjeve tĂ« furnizimit nga Venezuela dhe Rusia.

Kontratat e së ardhmes për naftën Brent u mbyllën me rënie prej 14 centësh, ose 0.2%, në 62.24 dollarë për fuçi, ndërsa nafta amerikane West Texas Intermediate (WTI) u ul me 3 centë, ose 0.05%, në 58.29 dollarë për fuçi.

Të dy kontratat janë rritur rreth 6% që nga 16 dhjetori, kur ranë pranë niveleve më të ulëta të pesë viteve të fundit.

“Ajo qĂ« kemi parĂ« gjatĂ« javĂ«s sĂ« kaluar Ă«shtĂ« njĂ« kombinim i mbylljes sĂ« pozicioneve nĂ« tregje me likuiditet tĂ« ulĂ«t, pasi rĂ«nia e javĂ«s sĂ« kaluar nuk arriti tĂ« fitojĂ« terren, e shoqĂ«ruar me rritje tĂ« tensioneve gjeopolitike, pĂ«rfshirĂ« bllokadĂ«n e SHBA-sĂ« ndaj VenezuelĂ«s, dhe e mbĂ«shtetur nga tĂ« dhĂ«nat e forta tĂ« PBB-sĂ« tĂ« publikuara mbrĂ«mĂ«,” tha Tony Sycamore, analist nĂ« IG.

Të dhënat amerikane treguan se ekonomia më e madhe në botë u rrit me ritmin më të shpejtë në dy vitet e fundit gjatë tremujorit të tretë, e nxitur nga shpenzime të forta të konsumatorëve dhe një rikthim i ndjeshëm i eksporteve.

Megjithatë, çmimet e Brent dhe WTI janë në rrugën për të rënë përkatësisht rreth 16% dhe 18% këtë vit, rëniet më të thella që nga viti 2020, kur pandemia e COVID-19 goditi kërkesën për naftë, pasi furnizimi pritet të tejkalojë kërkesën vitin e ardhshëm.

Nga ana e furnizimit, ndërprerjet e eksporteve venezueliane kanë qenë faktori më i rëndësishëm që ka shtyrë çmimet e naftës lart, ndërsa sulmet ruse dhe ukrainase ndaj infrastrukturës energjetike të njëra-tjetrës kanë mbështetur gjithashtu tregun, tha Haitong Futures në një raport.

Më shumë se një duzinë anijesh të ngarkuara me naftë ndodhen në Venezuelë duke pritur udhëzime të reja nga pronarët e tyre, pasi SHBA-ja konfiskoi supertanker-in Skipper më herët këtë muaj dhe vuri në shënjestër dy anije të tjera gjatë fundjavës.

“NjĂ« tregti e paqĂ«ndrueshme gjatĂ« festave duket se do tĂ« jetĂ« norma, me bllokadĂ«n e VenezuelĂ«s si pikĂ« qendrore deri nĂ« fundjavĂ«n festive,” tha Dennis Kissler, nĂ«nkryetar i lartĂ« i tregtimit nĂ« BOK Financial.

Ndërkohë, dërgesat e naftës nga Kazakistani përmes Konsorciumit të Tubacionit të Kaspikut pritet të bien me një të tretën në dhjetor, në nivelin më të ulët që nga tetori 2024, pasi një sulm me dron nga Ukraina dëmtoi objektet në terminalin kryesor të eksportit të CPC-së.

Inventarët e naftës bruto në SHBA u rritën me 2.39 milionë fuçi javën e kaluar, ndërsa rezervat e benzinës u rritën me 1.09 milionë fuçi dhe stoqet e distilateve u shtuan me 685,000 fuçi, thanë burime të tregut, duke cituar të dhënat e Institutit Amerikan të Naftës (API).

Administrata Amerikane e Informacionit për Energjinë (EIA) pritet të publikojë të dhënat zyrtare për rezervat të hënën, më vonë se zakonisht për shkak të festës së Krishtlindjes. / Reuters

The post Nafta pëson rënie të lehtë, investitorët peshojnë të dhënat nga SHBA dhe tensionet gjeopolitike appeared first on Revista Monitor.

Materialet e ndërtimit u importuan 8.3% më lirë këtë vit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
25 December 2025 at 14:00

Importet e materialeve të ndërtimit në vlerë pësuan ulje këtë vit, por në sasi ato u rriten për shkak se çmimet e tyre në tregjet ndërkombëtare ishin më të ulëta.

Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT sasia e materialeve të importuara është rritur lehtë në rreth 1.26 milionë tonë në 11-mujor ose rreth 1.3% më shumë . Kjo tregon se volumi fizik i materialeve ka qenë disi më i lartë.

Në të kundërt, vlera totale ka shënuar rënie të ndjeshme. Ajo ka zbritur nga rreth 111.2 miliardë lekë më 11 mujorin 2024 në 103.3 miliardë lekë këtë vit, me një tkurrje prej afro 7.9 miliardë lekësh, ose 7.1%.

Për rrjedhojë ecuria e çmimit për kilogram, ka pësuar ulje me 8 për qind për periudhën në krahasim. Një kg materiale ndërtimi nga importi në 80.96 lekë këtë 11 mujor nga 88.3 lekë për kilogram që ishte çmimi në 2024.

Ulja prej rreth 7.3 lekësh për njësi, ose 8.3%, tregon një presion të fortë rënës mbi çmimet e materialeve të ndërtimit në tregjet ndërkombëtare.

Kjo ulje e çmimeve të importit nuk u reflektua në tregun e brendshëm pasi të dhënat mbi kostot e ndërtimit tregun se në tremujorin e tretë çmimet e materialeve të ndërtimit në pikat e pakicës ishin ulur vetëm 0.1%.

Çmimet nĂ« tregjet ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« lĂ«ndĂ«ve tĂ« para janĂ« normalizuar pas rritjeve tĂ« forta tĂ« viteve 2021–2023. Materiale si çeliku, çimentoja, alumini apo produktet e tjera bazĂ« tĂ« ndĂ«rtimit kanĂ« pĂ«suar ulje çmimesh nĂ« tregjet ndĂ«rkombĂ«tare, duke u reflektuar drejtpĂ«rdrejt edhe nĂ« çmimet e importit nĂ« ShqipĂ«ri. Kjo ka bĂ«rĂ« qĂ«, edhe me volume mĂ« tĂ« larta, vlera totale tĂ« jetĂ« mĂ« e ulĂ«t.

Nga anën tjetër duket se ka ndryshuar edhe struktura e kërkesës, e cila është zhvendosur drejt materialeve më bazike dhe më pak të kushtueshme. Operatorët e tregut pohojnë se ka rritje të importit të hekurit nga kina, që më parë nuk ishte burim kryesor furnizimi.

Forcimi i lekut ndaj euros gjatë vitit 2025 ka ndikuar në uljen e vlerës në lekë të importeve, edhe kur çmimet në valutë ose sasitë nuk kanë ndryshuar ndjeshëm. Ky efekt i kursit të këmbimit reflektohet drejtpërdrejt në statistikat e tregtisë së jashtme.

Gjithashtu vërehet një ngadalësim i rritjes së kërkesës për materiale për shkak të ritmit më të moderuar të projekteve të reja.

Burimi: INSTAT

The post Materialet e ndërtimit u importuan 8.3% më lirë këtë vit appeared first on Revista Monitor.

Lëndët e para kritike minerare, Shqipëria po harton strategji të dedikuar

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
25 December 2025 at 13:00

Shqipëria po harton një Roarmap (strategji zhvillimi) për lëndët e para kritike në një tentativë për të identifikuar dhe analizuar burimet kombëtare të tyre.

Në strategjinë për zhvillimin e sektorit minerar qeveria nënvizon se procesi për hartimin e këtij dokumenti po udhëhiqet nga Qendra Rajonale e Inovacionit të EIT RawMaterials në bashkëpunim me Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë, Agjencinë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN) dhe Shërbimin Gjeologjik Shqiptar (SHGJSH) dhe përbën një nga nismat më të rëndësishme strategjike të dekadës.

“Dokumenti synon identifikimin, analizimin dhe vlerĂ«simin e burimeve kombĂ«tare tĂ« CRM-ve, pĂ«rfshirĂ« metalet bazĂ«, ferrometalet dhe mineralet e rralla qĂ« kanĂ« rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r teknologjitĂ« e tranzicionit tĂ« gjelbĂ«r, energjinĂ« e rinovueshme, mbrojtjen dhe industrinĂ« digjitale.

“Roadmap”-i shĂ«rben si 17 instrument planifikimi afatgjatĂ« pĂ«r zhvillimin e qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« zinxhirit kombĂ«tar tĂ« vlerĂ«s, nga eksplorimi dhe nxjerrja, deri te pĂ«rpunimi, riciklimi dhe integrimi industrial, duke garantuar pĂ«rafrimin me objektivat e Aktit Evropian pĂ«r LĂ«ndĂ«t e Para Kritike (Regullorja (BE) 2024/1252)” thuhet nĂ« strategji.

Më herët një studim i Fondacionit Europian të Trajnimeve, pjesë e Bashkimit Europian mori në analizë kapacitetet e vendeve sa i takon lëndëve të para si një formë koordinimi dhe garancie për Europën dhe zhvillimin e industrisë. Lidhur me Shqipërinë studimi sillte ë vëmendje se Shqipëria ka prodhim të disa prej lënëve të para kritike ku së pari, kobalti, që gjendet në zonat minerare të Pogradecit.

Ky material merr rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r bateritĂ« me litium qĂ« janĂ« pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e makinave elektrike dhe telefonave “smart”. SĂ« dyti, Ă«shtĂ« bakri, me rezerva nĂ« zonĂ«n e LezhĂ«s dhe KukĂ«sit. Bakri ka rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r njĂ« seri sektorĂ«sh nga energjia tek ndĂ«rtimi.

I treti Ă«shtĂ« feldspati qĂ« nĂ« ShqipĂ«ri gjendet nĂ« zonĂ«n e ShkodrĂ«s dhe merr rĂ«ndĂ«si pĂ«r sektorin e qeramikĂ«s, porcelanit, bojĂ«rave. NjĂ« tjetĂ«r material Ă«shtĂ« Nikeli qĂ« nĂ« ShqipĂ«ri gjendet nĂ« KukĂ«s, Devoll, ÇervenakĂ«, PĂ«rrenjas dhe Librazhd si depozita tĂ« klasit C dhe njĂ« depozitĂ« tĂ« klasit B nĂ« Devoll./ N.Maho

 

 

The post Lëndët e para kritike minerare, Shqipëria po harton strategji të dedikuar appeared first on Revista Monitor.

Pse viti 2026 pritet të jetë një tjetër vit i trazuar për tregtinë globale

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
25 December 2025 at 12:33

Sistemi global i tregtisë, që po mbyll një nga vitet më transformuese të shekullit të fundit, po hyn në një tjetër periudhë me sfida serioze për stabilitetin dhe rritjen.

Tregtia botërore e mallrave u mbajt relativisht mirë gjatë vitit 2025, edhe pse presidenti i SHBA-së, Donald Trump, nisi të ndërtonte një mur tarifash rreth ekonomisë më të madhe në botë. Të dhënat e cituara këtë javë nga veterani i industrisë së transportit detar, John McCown, tregojnë se vëllimet globale të kontejnerëve u rritën me 2.1% në tetor krahasuar me një vit më parë.

Megjithatë, nën këtë qëndrueshmëri të përgjithshme fshihen zhvendosje të rëndësishme: SHBA-ja regjistroi një rënie prej 8% të vëllimeve hyrëse, ndërsa importet në Afrikë, Lindjen e Mesme, Amerikën Latine dhe Indi shënuan rritje të fortë.

ZinxhirĂ«t globalĂ« tĂ« furnizimit me kontejnerĂ« kanĂ« nisur tashmĂ« tĂ« pĂ«rshtaten dhe tĂ« rikonfigurojnĂ« modelet e tregtisĂ«. Pasi SHBA-ja regjistroi njĂ« rritje vjetore prej 15.2% tĂ« importeve me kontejnerĂ« nĂ« vitin 2024, “tĂ« thuash se totali i vitit 2025 do tĂ« jetĂ« nĂ« kontrast tĂ« plotĂ« Ă«shtĂ« nĂ«nvlerĂ«sim”.

Kërcënimet tregtare të Trump ishin ndër arsyet kryesore të këtij riorganizimi të dërgesave. Nëse 2025 ishte viti i tarifave, 2026 do të jetë viti i pasojave të tyre.

Ekspertë të tjerë presin më shumë turbulenca tregtare vitin e ardhshëm, me katër çështje kryesore në qendër të vëmendjes.

Rishikimi i USMCA

SHBA-ja, Kanadaja dhe Meksika po pĂ«rgatiten tĂ« rishikojnĂ« marrĂ«veshjen e tregtisĂ« sĂ« lirĂ« tĂ« AmerikĂ«s sĂ« Veriut, qĂ« hyri nĂ« fuqi nĂ« vitin 2020. Ky proces do t’i çojĂ« tre vendet nĂ« “territor tĂ« ri”, pĂ«r shkak tĂ« rregullit qĂ« lejon rishikim pas vetĂ«m gjashtĂ« vitesh, deklaroi pĂ«rfaqĂ«suesi tregtar i SHBA-sĂ«, Jamieson Greer. Ai tha se qeveria mori mbi 1,500 komente publike: shumĂ« mbĂ«shtesin marrĂ«veshjen dhe kĂ«rkojnĂ« zgjatjen e saj, por pothuajse tĂ« gjithĂ« kĂ«rkojnĂ« edhe pĂ«rmirĂ«sime. Çdo ndryshim, megjithatĂ«, rrezikon tĂ« vijĂ« nĂ« dĂ«m tĂ« njĂ«rit prej partnerĂ«ve, duke paralajmĂ«ruar negociata tĂ« vĂ«shtira.

Udhëtim i trazuar për transportin detar

Sipas ekspertëve, dy zhvillime që duken pozitive mund të shkaktojnë kaos në zinxhirët globalë të furnizimit. Rikthimi i anijeve në Detin e Kuq, pas rënies së sulmeve, mund të sjellë tepricë kapacitetesh dhe bllokime të mëdha në portet europiane. Njëkohësisht, një rritje e fortë e ekonomisë amerikane në 2026 mund të përmbytë industrinë e transportit me kërkesë.

Marrëveshje të brishta

Arritjet tregtare të Shtëpisë së Bardhë në 2025 përfshijnë marrëveshje jo tradicionale, pa mekanizma të fortë zbatimi, dhe vetëm një armëpushim njëvjeçar me Kinën. Kjo rrit rrezikun që paktet të prishen, veçanërisht nën presionin e Pekinit ndaj vendeve që afrohen me Uashingtonin.

Gjykata e Lartë

Një tjetër e panjohur për 2026 është vendimi i pritshëm i Gjykatës së Lartë të SHBA-së mbi ligjshmërinë e tarifave reciproke të Trump. Nëse ato shpallen të paligjshme, mbetet e paqartë nëse importuesit amerikanë do të rimbursohen. Parashikimet tregojnë rreth 75% gjasa që Trump të humbasë çështjen, çka do ta detyronte administratën të kërkojë mjete të tjera për vendosjen e tarifave.

I pyetur nĂ«se 2026 do tĂ« jetĂ« mĂ« i qetĂ« nĂ« frontin e tarifave, Greer u pĂ«rgjigj shkurt: “Kjo Ă«shtĂ« njĂ« pyetje pĂ«r presidentin Trump.” / Bloomberg

The post Pse viti 2026 pritet të jetë një tjetër vit i trazuar për tregtinë globale appeared first on Revista Monitor.

Rritet fuqia e pasaportës së Kosovës, qytetarët mund të udhëtojnë pa viza në 81 vende

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
25 December 2025 at 12:00

Kosova ka shënuar një përparim të dukshëm në Indeksin e Pasaportave Henley, një renditje ndërkombëtare që mat fuqinë e pasaportave dhe mundësitë e lëvizshmërisë globale për qytetarët.

Sipas të dhënave të fundit, pasaporta kosovare renditet tani në vendin e 62-të globalisht, duke lejuar qytetarët të udhëtojnë pa vizë në 81 vende të botës.

Ky është një përmirësim krahasuar me vitin 2024, kur pasaporta kosovare ishte në vendin e 68-të.

Matjet e fundit janë kryer më 10 dhjetor 2025, duke reflektuar rezultatet e përpjekjeve diplomatike të Kosovës dhe avancimin e marrëdhënieve ndërkombëtare, të cilat kanë mundësuar lehtësimin e lëvizshmërisë së qytetarëve për qëllime biznesi, arsim dhe turizëm.

Për qytetarët, kjo do të thotë jo vetëm udhëtime më të lehta, por edhe mundësi më të mëdha për investime, shkëmbime studentore dhe promovim të turizmit.

NĂ« kontekst rajonal, Kroacia mbetet lider me njĂ« pasaportĂ« tĂ« fuqishme, duke zĂ«nĂ« vendin e 7-tĂ« globalisht dhe lejuar udhĂ«time pa vizĂ« nĂ« 184 vende, nĂ« tĂ« njĂ«jtin nivel me MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, AustralinĂ« dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Kjo tregon se edhe vendet e Ballkanit PerĂ«ndimor po bĂ«jnĂ« hapa pĂ«r t’u integruar mĂ« shumĂ« nĂ« skenĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare.

Në nivel global, Singapori vazhdon të kryesojë listën me 193 vende të aksesueshme pa vizë, duke ruajtur pozitën e tij si pasaporta më e fuqishme në botë, falë lidhjeve të forta diplomatike, fuqisë ekonomike dhe politikave të qëndrueshme të jashtme.

Ky përparim i pasaportës së Kosovës konsiderohet një lajm i mirë për qytetarët, duke i mundësuar udhëtime më të lehta dhe zhvillim të mundësive të reja për biznes, arsim dhe turizëm.

 

The post Rritet fuqia e pasaportës së Kosovës, qytetarët mund të udhëtojnë pa viza në 81 vende appeared first on Revista Monitor.

ÇfarĂ« po nxit rritjen e udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje?

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
25 December 2025 at 11:27

Nga kthimi në shtëpinë e prindërve dhe darkat tradicionale, te pushimet në plazh dhe udhëtimet jashtë vendit, gjithnjë e më shumë europianë po zgjedhin ta kalojnë Krishtlindjen duke udhëtuar.

Teksa festat afrohen dhe përgatitjet janë në kulm, një pjesë e mirë e njerëzve po thyen modelet klasike, duke kërkuar përvoja të reja larg shtëpisë.

Disa duan të krijojnë traditat e tyre, të tjerë shfrytëzojnë pushimet për aventurë dhe udhëtime, ndërsa shumë thjesht kërkojnë të shmangin stresin, kaosin dhe koston e organizimit të Krishtlindjes në shtëpi.

Për disa, motivi kryesor është arratisja nga dimri i ashpër europian dhe faturat e larta të energjisë, në favor të destinacioneve me diell dhe akomodim më të lirë.

Sipas Autoritetit tĂ« Aviacionit Civil nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, dhjetori i vitit 2025 mund tĂ« shĂ«nojĂ« “periudhĂ«n mĂ« tĂ« ngarkuar tĂ« udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje nĂ« histori”.

Ndër destinacionet më të preferuara mbeten qendrat e skive si St. Moritz, Zermatt dhe Lech, si edhe qytete me tregje tradicionale të Krishtlindjes si Vjena, Praga dhe Strasburgu.

Paralelisht, po rritet interesi për vende më të ngrohta si Madeira, Qipro, Italia e Jugut dhe Ishujt Kanarie.

Një rol të rëndësishëm në këtë ndryshim po luan brezi i ri.

Sipas njĂ« sondazhi tĂ« Virgin Experience Days, 25% e tĂ« rinjve 18–24 vjeç preferojnĂ« tĂ« udhĂ«tojnĂ« pikĂ«risht ditĂ«n e Krishtlindjes, pĂ«r tĂ« krijuar tradita personale.

Ky trend i ashtuquajtur “Krishtlindje jo-konvencionale” pĂ«rfshin edhe festime me miq (“Friendmas”), ndryshim tĂ« datĂ«s sĂ« festĂ«s ose udhĂ«time jashtĂ« vendit.

Për shumë familje, arsyeja është praktike: Krishtlindja shpesh është stresuese, e kushtueshme dhe e lodhshme. Udhëtimi ofron rehati, shmang organizimin e darkave dhe lejon pushim real.

EkspertĂ«t theksojnĂ« se familjet janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« shpĂ«rndara gjeografikisht dhe udhĂ«timi po shndĂ«rrohet nĂ« “territor neutral”, ku logjistika Ă«shtĂ« mĂ« e thjeshtĂ« dhe pĂ«rvoja mĂ« e kontrolluar.

Një tjetër faktor është mirëqenia personale.

Krishtlindja mund tĂ« sjellĂ« tensione familjare, ndaj shumĂ« njerĂ«z zgjedhin tĂ« udhĂ«tojnĂ« ose tĂ« festojnĂ« me “familjen e zgjedhur”, miq tĂ« afĂ«rt qĂ« ofrojnĂ« mbĂ«shtetje emocionale.

Sipas psikologëve, kjo nuk është refuzim i lidhjeve, por riformulim i tyre, duke e kthyer festën në një përvojë më kuptimplote dhe ripërtëritëse.

Në këtë mënyrë, udhëtimi për Krishtlindje po shihet gjithnjë e më shumë si një zgjedhje për cilësinë e kohës së lirë dhe mirëqenien personale, duke treguar se traditat nuk po zhduken, por po transformohen. / Euronews, Shqip.al

The post ÇfarĂ« po nxit rritjen e udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje? appeared first on Revista Monitor.

Ndërtimet e papërfunduara të konfiskuara, ja sa do paguajnë zhvilluesit, ndryshe bllokim llogarish

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
25 December 2025 at 11:00

Ndërtimet që janë zhvilluar jashtë lejeve të dhëna por janë të papërfunduara do të duhet që të përfundojnë dhe ndërtuesi do të ketë detyrim për një pjesë të investimit.

Draft “PĂ«r disa shtesa dhe ndryshime nĂ« ligjin 66/2023 “PĂ«r administrimin e objekteve tĂ« konfiskuara si ndĂ«rtime pa lejĂ« me qĂ«llim pĂ«rdorimin e tyre pĂ«r interes publik apo strehim social si dhe zbutjen e pasojave sociale tĂ« shkaktuara” parashikon se nĂ«pĂ«rmjet ekspertit tĂ« kontraktuar, grupi i punĂ«s i dedikuar pĂ«r kĂ«tĂ« proces kryen vlerĂ«simin e pĂ«rshtatjes sĂ« objektit dhe pĂ«rcakton nevojat teknike, urbane, financiare e procedurale tĂ« realizimit tĂ« pĂ«rshtatjes.

Po kështu ky grup propozon formën e zhvillimit më të përshtatshëm në rastin konkret, si dhe harton masat përkatëse për zhvillim, të cilat i propozohet për miratim titullarit të institucionit, i cili më pas ia paraqet ministrit përgjegjës për administrimit të pasurive të sekuestruara dhe të konfiskuara nga krimi në rast shitjeje.

“PĂ«r zhvillimin e objekteve me investim tĂ« papĂ«rfunduar, nĂ«pĂ«rmjet ekspertit tĂ« licencuar, Agjencia vlerĂ«son kostot pĂ«r pĂ«rfundimin e punimeve pĂ«r: a) kryerjen e punimeve totale pĂ«r pĂ«rfundimin e objektit, me qĂ«llim vĂ«nien e tij nĂ« funksion; b) kryerjen e punimeve pĂ«r pĂ«rfundimin e tyre nĂ« lidhje me ambientet e pĂ«rbashkĂ«ta; c) kryerjen e punimeve pĂ«r pĂ«rfundimin e ambienteve tĂ« cilat i pĂ«rkasin pronĂ«sisĂ« Shtet” thuhet nĂ« pikĂ«n 2 tĂ« nenit 19/1.

Sipas të njëjtit për çdo objekt, rast pas rasti, duhet të merret parasysh që:

– nĂ« varĂ«si tĂ« objektit tĂ« konfiskuar nga 2-10%, shpenzimet pĂ«r pĂ«rfundimin e punimeve tĂ« pakryera nĂ« objekt kryhen nga subjekti zhvillues/zbatues/mbikĂ«qyrĂ«s/kolaudues, sipas angazhimit tĂ« marrĂ« prej tij nĂ« fazĂ«n fillestare tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« objektit. NĂ«se ai nuk i kryen ato, atĂ«herĂ« procedohet me bllokimin e llogarive bankare dhe pasuritĂ« e tij pĂ«r tĂ« mbuluar shpenzimet.

–  nĂ« rastin kur objekti i konfiskuar nĂ« tejkalim tĂ« lejes sĂ« ndĂ«rtimit mbi 10% tĂ« punimeve tĂ« kryera pa leje, nga ana e ekspertit tĂ« licencuar, tĂ« kontraktuar nga AAPSK, pĂ«rcaktohet vlera e nevojshme pĂ«r kryerje e punimeve pĂ«rsa i pĂ«rket ambienteve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta qĂ« duhen realizuar pĂ«r pĂ«rfundimin e objektit.

-c) vlera e nxjerrë nga eksperti i njoftohen subjektit zhvillues/zbatues/mbikëqyrës/kolaudues për kryerje pagese. Në rast mos kryerje të pagesës nga ana e tij, merren masa për bllokimin e llogarive bankare apo aseteve të subjektit zhvillues/zbatues/mbikëqyrës/kolaudues, me qëllim mbulimin e shpenzimeve për kryerjen e punimeve.

“Me marrjen e objektit dhe administrimin e tij nga AAPSK-ja, kjo e fundit merr masat pĂ«r regjistrimin pĂ«rkatĂ«s pranĂ« ASHK-sĂ«. 5. NĂ« rastet e objekteve tĂ« cilat kalojnĂ« nĂ« pronĂ«si/pĂ«rdorim apo pĂ«rgjegjĂ«si administrimi, institucioni pĂ«rfitues realizon procedurat pĂ«r investimin pĂ«rkatĂ«s” thuhet nĂ« fund tĂ« kĂ«tij neni./ N.Maho

 

The post Ndërtimet e papërfunduara të konfiskuara, ja sa do paguajnë zhvilluesit, ndryshe bllokim llogarish appeared first on Revista Monitor.

Tregu i sigurimeve drejt një viti në rritje dyshifrore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
25 December 2025 at 10:00

Tregu i sigurimeve është i projektuar drejt një viti në rritje dyshifrore.

Të dhënat e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare (AMF) tregojnë se primet e shkruara bruto për 11-mujorin janar-nëntor 2025 arritën vlerën e 25.2 miliardë lekëve, në rritje me 10.2% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Rritja e tregut është përmirësuar në krahasim me nivelin prej 7.3% që shënohej në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Rritja e çmimit mestar për sigurimin e detyrueshëm motorik për përgjegjësitë ndaj palëve të treta ka pasur një rol mjaft të rëndësishëm në rritjen më të madhe të tregut.

Statistikat e AMF-së tregojnë se primet e shkruara bruto nga ky produkt u zgjeruan me 13.5% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Pesha e këtij produkti ka arritur në 57.6% të tregut (nga 55.8% një vit më parë), ndërsa sigurimet e detyrueshme motorike në tërësi (duke përfshirë kartonin jeshil dhe policën kufitare) sollën 68.2% të primeve të shkruara bruto në tregun e Jo-Jetës.

Nisja e aplikimit të sistemit të ri për përcaktimin e primeve të sigurimit të detyrueshëm të mjeteve ka sjellë një rritje të çmimeve për përdoruesit, në terma mesatarë.

Rregullorja “PĂ«r pĂ«rcaktimin e faktorĂ«ve tĂ« riskut qĂ« pĂ«rfshihen nĂ« pĂ«rllogaritjen e primit pĂ«r produktet e sigurimit tĂ« detyrueshĂ«m nĂ« sektorin e transportit” hyri nĂ« fuqi nĂ« fillim tĂ« vitit 2025 dhe parashikon se nĂ« pĂ«rllogaritjen e primit tĂ« sigurimit, kompanitĂ« duhet tĂ« zbatojnĂ« disa faktorĂ« kryesorĂ« risku, si historiku i dĂ«meve, pĂ«rfshirĂ« edhe rastet kur shkaktari i aksidentit nuk Ă«shtĂ« i shĂ«nuar nĂ« policĂ«n e sigurimit; fuqia motorike e mjetit; mosha e tĂ« siguruarit; eksperienca nĂ« drejtimin e mjetit motorik; pĂ«rdorimi i mjetit nga njĂ« subjekt apo nga njĂ« individ; qarku i regjistrimit tĂ« mjetit; vjetĂ«rsia e mjetit.

Klasat e tjera të sigurimit po shfaqin përgjithësisht ecuri të dobët, me përjashtim të sigurimit Kasko të mjeteve tokësore, që është në rritje vjetore me 10.5%.

Ndërkohë, produkti kryesor i sigurimit vullnetar, sigurimi nga zjarri dhe fatkeqësitë natyrore vazhdon të shfaqë një rritje anemike, me 4.3% më shumë krahasuar me një vit më parë.

Tregu i sigurimit të Jetës ngelet i vogël në përmasa, por në rritje më të lartë krahasuar me tregun e Jo-Jetës. Shifrat tregojnë një rritje me 13.4% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Tregu i sigurimeve të Jetës vazhdon të mbështetet gjerësisht te sigurimi i jetës së debitorit. Ky produkt sjell pothuajse 83% të volumit total të primeve të shkruara bruto. Produkti i jetës së debitorit është i lidhur pothuajse tërësisht me ecurinë e kredisë bankare.

Shumica e bankave kërkojnë sigurim jete për kontratat e kredisë afatgjatë. Zakonisht, këto kontrata sigurimi kërkohen në kreditë me qëllim blerjen e pasurive të paluajtshme dhe janë kusht i detyrueshëm për marrjen e kredisë. / E.Shehu

Burimi: AMF

The post Tregu i sigurimeve drejt një viti në rritje dyshifrore appeared first on Revista Monitor.

❌
❌