NdĂ«rsa presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky zbuloi detajet e njĂ« draft-plani paqeje SHBA-UkrainĂ« qĂ« synonte tâi jepte fund luftĂ«s nĂ« shkallĂ« tĂ« plotĂ« tĂ« RusisĂ«, dy dispozita kryesore mbeten tĂ« pazgjidhura.
MosmarrĂ«veshjet pĂ«rqendrohen nĂ« nenet 12 dhe 14 tĂ« propozimit me 20 pika. TĂ« dyja merren me çështje qĂ« Kievi i quan ekzistenciale: territoret dhe e ardhmja e infrastrukturĂ«s kritike. âThe Kyiv Independentâ shpjegon se ku po ngecin negociatat dhe çfarĂ« po ofron Ukraina nĂ« vend tĂ« kĂ«saj.
Një nga çështjet më të diskutueshme qëndron në strukturën e propozuar të menaxhimit të Centralit Bërthamor Zaporizhzhia, impiantit më të madh bërthamor të Evropës.
I vendosur në qytetin e pushtuar të Enerhodarit, centrali prodhonte rreth 20% të energjisë elektrike të Ukrainës përpara se Rusia të niste pushtimin e saj në shkallë të plotë. Sipas kuadrit të mbështetur nga SHBA-ja, uzina do të operohej bashkërisht nga Ukraina, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia, me të tre palët që do të ndanin përfitime ekonomike.
Ukraina ka frikë se një model menaxhimi trepalësh do të legjitimonte në mënyrë efektive pushtimin e objektit nga Rusia, të cilin Moska e sekuestroi në vitin 2022 dhe vazhdon ta mbajë.
âRusĂ«t besojnĂ« se, nĂ« çdo rast, do ta bĂ«jnĂ« tĂ« mundur qĂ« Centrali BĂ«rthamor i ZaporizhzhisĂ« tĂ« operohet prej tyreâ, tha Zelensky.
Presidenti ukrainas vuri në dukje gjithashtu përvojën e paraluftës me ndërmarrjet e përbashkëta që përfshinin Rusinë, të cilat shpesh e linin Kievin të ekspozuar ndaj ndikimit të Moskës.
Në vend të kësaj, Ukraina po propozon një alternativë dypalëshe: një ndërmarrje të përbashkët ukrainaso-amerikane me kontroll të barabartë operacional.
Gjysma e energjisĂ« elektrike do tĂ« drejtohej pĂ«r nĂ« UkrainĂ«, ndĂ«rsa Uashingtoni do tĂ« vendoste nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur se si ta pĂ«rdorte pjesĂ«n e tij â duke lejuar potencialisht furnizimin me energji elektrike nĂ« zonat e pushtuara nga Rusia pa i dhĂ«nĂ« MoskĂ«s kontroll operacional.
ĂĂ«shtja bĂ«rthamore nuk mund tĂ« ndahet nga fati i Hidrocentralit dhe digĂ«s sĂ« KakhovkĂ«s, tĂ« cilat trupat ruse i shkatĂ«rruan mĂ« 6 qershor 2023.
Zelensky theksoi se diga duhet tĂ« rindĂ«rtohet pĂ«r tĂ« siguruar funksionimin e sigurt tĂ« centralit tĂ« ZaporizhzhisĂ« â dhe se Rusia nuk ka ndĂ«rmend tĂ« paguajĂ« pĂ«r tĂ«.
âDiga e KakhovkĂ«s dhe Hidrocentrali i KakhovkĂ«s, tĂ« cilat janĂ« tĂ« nevojshme pĂ«r funksionimin e sigurt dhe normal tĂ« Centralit BĂ«rthamor tĂ« ZaporizhzhisĂ«, mund tĂ« rindĂ«rtohen si njĂ« projekt i pĂ«rbashkĂ«t rajonal pĂ«r prosperitet me njĂ« strukturĂ« tĂ« ngjashme operative.â
ĂĂ«shtja thelbĂ«sore Ă«shtĂ« se Ukraina kĂ«mbĂ«ngul qĂ« e gjithĂ« zona â centrali bĂ«rthamor, Enerhodar dhe objektet e KakhovkĂ«s â duhet tĂ« çmilitarizohen plotĂ«sisht.
Dispozita 14 trajton atë që Zelensky e ka përshkruar si çështjen më të vështirë në bisedime: të ardhmen e territoreve në rajonet Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson.
Korniza propozon njohjen e vijës aktuale të vendosjes së trupave si një vijë kontakti de facto, duke ngrirë në mënyrë efektive pozicionet në terren.
âPra, ne jemi nĂ« njĂ« situatĂ« ku rusĂ«t duan qĂ« ne tĂ« tĂ«rhiqemi nga Oblasti i Donetskut, ndĂ«rsa amerikanĂ«t po pĂ«rpiqen tĂ« gjejnĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ne tĂ« mos tĂ«rhiqemi sepse ne jemi kundĂ«r tĂ«rheqjesâ, tha Zelensky.
Pozicioni bazĂ« i UkrainĂ«s, tĂ« cilin Zelensky e quan âopsioni Aâ, Ă«shtĂ« tĂ« mbetet aty ku janĂ« vendosur forcat e saj aktualisht.
Moska, nĂ« tĂ« kundĂ«rt, po kĂ«rkon qĂ« Ukraina tĂ« tĂ«rheqĂ« trupat nga pjesĂ« tĂ« Oblastit tĂ« Donetskut qĂ« forcat ruse nuk kanĂ« arritur tâi kapin.
PĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer kĂ«tĂ« hendek, negociatorĂ«t amerikanĂ« po eksplorojnĂ« mekanizma tĂ« tillĂ« si zonat e çmilitarizuara ose zonat e lira ekonomike â formate qĂ« ata besojnĂ« se mund tâi kĂ«naqin tĂ« dyja palĂ«t.
Zelensky tha se Ukraina luftoi pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« çdo referencĂ« ndaj zonave tĂ« tilla tĂ« mbetet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qartĂ« âpotencialeâ, duke parandaluar zbatimin automatik.
Sipas interpretimit të Ukrainës, çdo vendim konkret do të kërkonte procedura ligjore të brendshme, miratim parlamentar ose, nëse është e nevojshme, një referendum.
Drafti parashikon një grup pune për të përcaktuar ripozicionimet e trupave dhe parametrat për çdo zonë të veçantë ekonomike, por Kievi këmbëngul se progresi varet nga tërheqja ruse nga zonat e pushtuara.
Zelensky përmendi Enerhodarin si një rast të mundshëm prove.
Një zonë e vogël ekonomike e lirë atje mund të jetë e realizueshme, tha ai, por vetëm nëse qyteti çmilitarizohet, vendoset nën administrimin ukrainas dhe trupat ruse tërhiqen.
Plani përcakton gjithashtu se ripozicionimet në rajonet e Dnipropetrovsk, Mykolaiv, Sumy dhe Kharkiv duhet të ndodhin më parë që marrëveshja të hyjë në fuqi.
Zelensky theksoi gjithashtu se referendumet mbeten një mjet i fundit.
âNjĂ« referendum kĂ«rkon tĂ« paktĂ«n 60 ditĂ«; pĂ«rndryshe, nuk mund ta mbajmë⊠Disa njerĂ«z jetojnĂ« nĂ« territore tĂ« pushtuara pĂ«rkohĂ«sisht dhe nuk mund tĂ« votojnĂ«â, tha ai.
Zelensky argumentoi se nëse trupave ukrainase u lejohet të qëndrojnë në pozicionet e tyre aktuale pa u tërhequr, një referendum mund të mos jetë fare i nevojshëm.
âPor nĂ«se nuk biem dakord tĂ« âmbetemi aty ku jemiâ, ka dy mundĂ«si: ose lufta vazhdon, ose diçka do tĂ« duhet tĂ« vendoset nĂ« lidhje me tĂ« gjitha zonat e mundshme ekonomike.â
Publikisht, Kremlini ka mbetur i paqartë.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, shmangu komentet e drejtpërdrejta mbi planin e rishikuar, ndërsa iu përgjigj pyetjeve të gazetarëve më 24 dhjetor. Peskov konfirmoi vetëm se negociatori kryesor ekonomik i Rusisë, Kirill Dmitriev, e informoi presidentin Vladimir Putin mbi bisedimet me delegacionin amerikan në Miami.
PĂ«rfaqĂ«suesit ukrainas dhe amerikanĂ« zhvilluan njĂ« raund tjetĂ«r bisedimesh mĂ« 21 dhjetor, pas diskutimeve ukrainaso-amerikane mĂ« 19 dhjetor dhe bisedimeve ruso-amerikane mĂ« 20 dhjetor, tĂ« gjitha nĂ« Miami. Bazuar nĂ« kĂ«to shkĂ«mbime, Peskov tha se Moska do tĂ« âformulojĂ« qĂ«ndrimin e saj tĂ« mĂ«tejshĂ«mâ dhe do tĂ« vazhdojĂ« kontaktet me Uashingtonin pĂ«rmes kanaleve ekzistuese.
Sinjali â aty ku e vĂ«rteta flet para lajmit!
/GazetaSinjali/
The post ĂfarĂ« po e pengon planin e paqes UkrainĂ«-SHBA? ĂĂ«shtjet kryesore mbeten tĂ« pazgjidhura appeared first on Sinjali.