Projekti i Teatrit tĂ« ri KombĂ«tar ka hyrĂ« zyrtarisht nĂ« etapĂ«n e realizimit ndĂ«rtimor, ndĂ«rsa punimet po vijojnĂ« me intensitet pas pĂ«rfundimit tĂ« fazĂ«s komplekse tĂ« ndĂ«rhyrjeve nĂ«ntokĂ«sore dhe hedhjes sĂ« themeleve.Â
Lajmin e ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur Kryeministri Edi Rama, i cili ka ndarĂ« pamje nga kantieri i ndĂ«rtimit nĂ« rrjetet sociale, duke theksuar se godina e re po merr formĂ« si njĂ« hapĂ«sirĂ«Â ikonike pĂ«r artin dhe kulturĂ«n.Â
âKantieri i Teatrit tĂ« Ri KombĂ«tar, vepĂ«r e njĂ« prej arkitektĂ«ve mĂ« tĂ« shquar bashkĂ«kohorĂ«, Bjarke Ingels dhe studios daneze BIG. Pas pĂ«rfundimit tĂ« fazĂ«s komplekse tĂ« punimeve nĂ«ntokĂ«sore, projekti ka hyrĂ« nĂ« etapĂ«n e realizimit ndĂ«rtimor, duke marrĂ« formĂ« njĂ« hapĂ«sirĂ«Â ikonike pĂ«r artin dhe kulturĂ«nâ, shkruan Rama nĂ«Â Facebook. Â
Teatri i Ri KombĂ«tar ështĂ« vepĂ«r e njĂ« prej arkitektĂ«ve mĂ« tĂ« shquar bashkĂ«kohorĂ«, Bjarke Ingels, dhe studios daneze BIG.Â
Godina e re po ndĂ«rtohet nĂ« vendin ku ndodhej teatri i vjetĂ«r dhe, sipas projektit arkitektonik, Ă«shtĂ« e ndarĂ« nĂ« dy pjesĂ« funksionale: njĂ« pjesĂ« e dedikuar pĂ«r aktorĂ«t dhe administratĂ«n dhe njĂ« tjetĂ«r pĂ«r publikun.Â
MĂ« herĂ«t, Ministri i Turizmit, KulturĂ«s dhe Sportit, Blendi Gonxhja e prezantoi projekin si ânga teatrot mĂ« tĂ« bukur dhe mĂ« pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« ndĂ«rtuar nĂ« EvropĂ« pas LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«roreâ. /kb
Pika kufitare e Kapshticës ka shënuar këtë vit një fluks të shtuar emigrantësh gjatë vigjiljes së Krishtlindjes.
Gazetarja e Klan News Daniela Zisi, në një lidhje të drejtpërdrejtë tha se gjatë javës së fundit kanë hyrë rreth 40 mijë emigrantë për të kaluar festat e Krishtlindjes, Vitin e Ri dhe pushimet dimërore.
Ndërkohë që rreth gjysma e këtij numri, ka lëvizur nga Shqipëria drejt Greqisë, ku në pikën kufitare shqiptare është angazhuar personel i shtuar për të përballuar fluksin.
Në ditët me lëvizje të madhe, janë hapur shtatë sportele në hyrje dhe dy në dalje, ndërsa pala greke ka pasur vetëm katër sportele, duke krijuar vonesa dhe fluks në territorin grek.
Data 24 dhjetor shënoi pikun e lëvizjes, me rreth 10 mijë emigrantë që hynë në territorin grek. Aktualisht fluksi ka rënë, duke lehtësuar kalimin, ndaj momentalisht janë në funksion katër sportele në hyrje dhe dy në dalje. Zisi tha se autoritetet shqiptare i kanë kërkuar palës greke që në ditët pas ndërrimit të viteve, kur pritet të shtohet fluksi, të bëjnë të mundur shtimin e sporteleve për të shmangur vonesat e mundshme.
Atmosfera festive në Korçë
NdĂ«rkohĂ«, nĂ« Korçë, tĂ« gjitha strukturat akomoduese janĂ« rezervuar qĂ« nga fillimi i dhjetorit, madje siç shprehet Zisi thuajse nĂ« â100% pĂ«r festĂ«n e Krishtlindjesâ dhe po ashtu natĂ«n e ndĂ«rrimit tĂ« viteve. Zona e Korçës, pĂ«rfshirĂ« DardhĂ«n dhe VoskopojĂ«n, ka regjistruar njĂ« shtim tĂ« turistĂ«ve, jo vetĂ«m nga Europa, por edhe nga Azia. PĂ«rveç kĂ«saj, ka pasur njĂ« ulje tĂ« çmimeve tĂ« akomodimeve, ndryshe nga vitet e tjera, pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr vizitorĂ« mĂ« tĂ« shumtĂ«./kb
Prokurori Special ka kërkuar dënimin me 10 vite burg për ish-presidentin e Koresë së Jugut, Yoon Suk Yeol, pas përpjekjes së dështuar për të shpallur ligjin ushtarak në vitin 2024.
AvokatĂ«t e ish-presidentit e kanĂ« cilĂ«suar kĂ«rkesĂ«n pĂ«r 10 vite burg si âtĂ« tepruarâ.
Yoon Suk Yeol përballet edhe me akuza të tjera të rënda, përfshirë korrupsion, abuzim me pushtetin dhe rebelim, një vepër penale që në Korenë e Jugut dënohet me burgim të përjetshëm ose dënim me vdekje.
Shpallja e ligjit ushtarak nga Yoon solli trupa të armatosura në rrugët e Seulit, duke shkaktuar krizën politike më të rëndë në dekada. Masa zgjati vetëm disa orë, pasi deputetët arritën të hyjnë në Parlament dhe votuan për shfuqizimin e saj.
Në dhjetor të vitit 2024, Yoon u shkarkua nga Parlamenti, ndërsa në prill të këtij viti, Gjykata Kushtetuese e hoqi zyrtarisht nga detyra.
Sipas prokurorisë, pas shkarkimit, ish-presidenti u mbyll për javë të tëra në rezidencën e tij, duke penguar zbatimin e urdhrit për arrestim.
Prokurorët e cilësuan veprimin e tij si një pengim të paprecedentë të drejtësisë.
Yoon akuzohet gjithashtu se anashkaloi një mbledhje të plotë të kabinetit, siç kërkohet nga ligji, përpara shpalljes së ligjit ushtarak, si dhe se falsifikoi dokumente dhe urdhëroi fshirjen e të dhënave nga telefonat e personave të përfshirë.
Ish-presidenti i ka mohuar akuzat, duke deklaruar se veprimet e tij kishin për qëllim mobilizimin e opinionit publik kundër opozitës liberale, të cilën e akuzon për bllokimin e qeverisjes së tij.
Ndërsa hetimet pretendojnë se Yoon kishte planifikuar për më shumë se një vit shpalljen e ligjit ushtarak, me synim eliminimin e rivalëve politikë dhe përqendrimin e pushtetit./kb
Mbetjet e një anijeje të mesit të shekullit të 1-rë, të përdorur nga fisnikëria për ekskursione, u zbuluan pranë brigjeve të Aleksandrisë, Egjipt, në një thellësi prej 7 metrash.
nga Paola Panigas
Turi kulturor i botĂ«s klasike nuk mund tĂ« mos pĂ«rfshinte njĂ« ndalesĂ« nĂ« Egjiptin e lashtĂ« , siç konfirmohet nga rrĂ«nojat e gjetura nĂ« brigjet e AleksandrisĂ«, e cila mund tĂ« jetĂ« âanija e parĂ« turistikeâ nga epoka romake nĂ« Egjipt : njĂ« jaht luksoz, 35 metra i gjatĂ«, i cili duket se korrespondon me njĂ« dĂ«shmi tĂ« raportuar nga gjeografi grek Strabo nĂ« shekullin e 1-rĂ« para Krishtit: â JanĂ« anije tĂ« dekoruara me mjeshtĂ«ri, tĂ« pĂ«rdorura nga oborri mbretĂ«ror pĂ«r ekskursione: çdo ditĂ« dhe çdo natĂ« ato janĂ« tĂ« mbushura me njerĂ«z qĂ« luajnĂ« muzikĂ«, kĂ«rcejnĂ« dhe festojnĂ« pa kufizim .â
Megalopoli i Egjiptit
NĂ« kohĂ«t e lashta, Aleksandria ishte njĂ« metropol spektakolar: afĂ«rsisht 700,000 njerĂ«z jetonin kĂ«tu, duke shijuar rrugĂ«t me kalldrĂ«m, pallatet, banjat dhe tempujt e veshur me mermer. PĂ«r udhĂ«tarĂ«t qĂ« vinin nga deti, âkarta e vizitĂ«sâ e qytetit ishte Fari i Farosit , njĂ« kullĂ« prej mermeri dhe graniti afĂ«rsisht 130 metra e lartĂ«, e konsideruar si njĂ« nga shtatĂ« mrekullitĂ« e botĂ«s antike, poshtĂ« sĂ« cilĂ«s ndodhej porti. Dhe pikĂ«risht nĂ« ujĂ«rat e Portus Magnus , arkeologĂ«t nga Instituti Evropian i ArkeologjisĂ« NĂ«nujore (IEASM), tĂ« udhĂ«hequr nga Franck Goddio, gjetĂ«n rrĂ«nojat, pranĂ« ishullit tĂ« zhytur tĂ« Antirhodos.
NjĂ« jaht luksoz. AnijaâqĂ« daton nĂ« gjysmĂ«n e parĂ« tĂ« shekullit tĂ« 1-rĂ« pas Krishtitâu ndĂ«rtua si njĂ« anije e vogĂ«l turistike: 35 metra e gjatĂ« dhe 7 metra e gjerĂ«, pĂ«rfshinte njĂ« pavijon qendror dhe njĂ« kabinĂ« tĂ« dekoruar. Sigurisht qĂ« u ndĂ«rtua pĂ«r tĂ« lundruar nĂ« ujĂ«ra shumĂ« tĂ« cekĂ«ta: harku ishte i sheshtĂ«, ndĂ«rsa pjesa e pasme ishte e rrumbullakosur.
Anija ka të ngjarë të ketë pasur nevojë për më shumë se 20 vozitës, ndërsa hapësira e pasagjerëve ishte projektuar për ceremoni dhe festime në lumë dhe kanale. Një mbishkrim grek, ende i padeshifruar, shfaqet në kornizën e anijes. Ky çelës mund të ofrojë informacion në lidhje me pronarët e saj, rolin e anijes ose funksionin e saj ritual.
Një zbulim i jashtëzakonshëm
Edhe pse ky lloj ene shfaqet nĂ« tekste dhe vepra arti tĂ« lashta â siç Ă«shtĂ« Mozaiku i Nilit Palestrina, i cili pĂ«rshkruan njĂ« anije mĂ« tĂ« vogĂ«l tĂ« angazhuar nĂ« gjueti hipopotami â njĂ« shembull i vĂ«rtetĂ« nuk ishte gjetur kurrĂ« . Mbetjet e anijes ndodheshin nĂ« njĂ« thellĂ«si prej vetĂ«m 7 metrash dhe nĂ«n vetĂ«m 1.5 metra sediment.
Qytetërim i zhytur
Që nga viti 1992, ekipi i Goddios ka gërmuar pjesë të tëra të Aleksandrisë së lashtë: tempuj, lagje të zhytura dhe anije të mbytura nga epoka të ndryshme. Në vitin 2000, qytetet e lashta të Thonis-Heracleion dhe Canopus u zbuluan në Gjirin e Aboukirit, me statuja dhe thesare kolosale ende të paprekura. Në vitin 2019, u gjet një tjetër anije e mbytur që dukej se përputhej me një përshkrim nga Herodoti.
Megjithatë, kjo enë u gjet më pak se 50 metra larg tempullit të zhytur të Isis.
Pse u fundos?
Mbetet e paqartë pse kjo anije u fundos në brigjet e Egjiptit. Një shpjegim, sipas arkeologëve, mund të jetë tërmeti i fuqishëm dhe cunami pasues që shkatërruan bregdetin në vitin 50 pas Krishtit, duke shkaktuar shembjen e Tempullit të Isis dhe përmbytjen e një pjese të portit.
NjĂ« hipotezĂ« tjetĂ«r mund tĂ« lidhet me ritin e maskuar tĂ« Anijes sĂ« Isis ( navigium Isidis) : njĂ« procesion nĂ« tĂ« cilin njĂ« anije e dekoruar me bollĂ«k pĂ«rfaqĂ«sonte varkĂ«n diellore tĂ« perĂ«ndeshĂ«s, âzonjĂ«s sĂ« detitâ. Mbetjet e anijes sĂ« zhytur mund tĂ« kenĂ« qenĂ« pjesĂ« e ceremonisĂ«.
Sidoqoftë, anija do të mbetet nën ujë, në përputhje me udhëzimet e UNESCO-s, për të siguruar ruajtjen e saj.
Greqia po shkon me hapa të shpejtë drejt mbylljes në vitin 2026 të termocentraleve që përdorin qymyrgurin si lëndë të parë për prodhimin e energjisë elektrike.
Kjo reformë po shkakton papunësi dhe largim të fuqisë punëtore nga vendi.
Qytetet industriale rreth këtyre termocentraleve rrezikojnë të bëhen si Detroiti, metropoli amerikan i goditur nga rënia e industrisë automobilistike.
Në veri të vendit, aktualisht vetëm dy termocentrale me qymyrguri kanë mbetur funksionale. Njëri do të mbyllet në maj, ndërsa tjetri do të shndërrohet në gaz natyror deri në fund të vitit 2026.
Njëmbëdhjetë termocentrale kanë ndërprerë tashmë veprimtarinë në këtë rajon, i cili për dekada të tëra ishte qendra e prodhimit të energjisë nëpërmjet qymyrgurit në Greqi.
Kjo zonë ka shkallën më të lartë të papunësisë në Greqi, me 16.5%, dyfishi i mesatares kombëtare, sipas zyrës së statistikave.
ĂshtĂ« gjithashtu rajoni qĂ« ka pĂ«rjetuar rĂ«nien mĂ« tĂ« ndjeshme tĂ« popullsisĂ« gjatĂ« dekadĂ«s sĂ« fundit, me 10,1%.
Sipas vlerësimeve, më shumë se 10 mijë vende pune janë humbur tashmë dhe kjo shifër pritet të arrijë në 20 mijë sapo plani i tranzicionit të gjelbër të zbatohet plotësisht.
Vitin që po vjen, Greqia do të përfundojë heqjen e shpejtë të qymyrit nga përdorimi në funksion të tranzicionit energjetik. Në vend të qymyrit, ky shtet po ndërton kapacitete prodhimi të energjisë, kryesisht nëpërmjet parqeve me panele të energjisë diellore.
Prodhimi i qymyrit nĂ« Greqi ka rĂ«nĂ« qĂ« nga fillimi i viteve 2000. Termocentralet tashmĂ« janĂ« shumĂ« tĂ« kushtueshme pĂ«r tâu pĂ«rdorur, falĂ« rregullave tĂ« reja pĂ«r tĂ« reduktuar ndotjen. Greqia synon qĂ«, krahas mbylljes sĂ« dy termocentraleve tĂ« saj tĂ« fundit me qymyr, tĂ« ndalĂ« edhe prodhimin e qymyrit nga shumica e minierave tĂ« saj, pĂ«rfshirĂ« njĂ« qĂ« Ă«shtĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« mĂ«dhatĂ« nĂ« EvropĂ«.
Maqedonia Perëndimore, një rajon pa dalje në det dhe me popullsi të rrallë, shumë në veri të Athinës, nxori qindra miliona tonë metrikë qymyr, duke prodhuar pjesën më të madhe të energjisë elektrike të Greqisë dhe duke sjellë edhe pasoja shkatërruese mjedisore dhe shëndetësore./kb
-NjĂ« rrĂ«fim i pazakontĂ« nga Kujtim Kaziu, pĂ«r policĂ«t e kampit qĂ« torturuan mizorisht tĂ« burgosurit dhe i lanĂ« tĂ« vdisnin nĂ«pĂ«r galeritĂ« e minierĂ«s-  Â
Ishte dimri i vitit 1979, kur Kujtim Kaziu, kishte pĂ«rfunduar nĂ« burgun Spaçit, si i burgosur politik. PĂ«rveç torturave nga xhelatĂ«t, puna nĂ« minierĂ« ishte shumĂ« e rĂ«ndĂ« pĂ«r tĂ« burgosurit e pangrĂ«ne, e tĂ«Â paveshur. Kujtim Kaziu, i kujton me shumĂ« dhimbje shokĂ«t e tij qĂ« u mbijetuan torturave çnjerĂ«zore nĂ« atĂ« burg, por mĂ« shumĂ« nĂ« mendje, i kanĂ« mbetur dy tĂ« rinjtĂ«, qĂ« vdiqĂ«n nĂ« zgafellet e asaj miniere, nĂ« burgun e Spaçit.Â
âNĂ« galeri temperatura ishte 60 gradĂ« dhe plasje vape, kurse jashtĂ« temperatura ishte -17 gradĂ« dhe sapo nxirrnim vagonin, mbuloheshim nĂ« avull bore nga kondensimi i temperaturĂ«s sĂ« trupit, me atĂ« qĂ« ishte jashtĂ«. NĂ« kĂ«to fronte, kam punuar me Haxhi HoxhĂ«n (ish-kreu i organizatĂ«s antikomuniste nĂ« Shkozet, qĂ« ra nĂ« burg nĂ« moshĂ«n 18 vjeç), Sokrat Manen, Bujar Gjinin, Ali Gjuzin, etj.Â
Dy vetĂ« shtynim deri nĂ« 1 km, vagonin 2 tonĂ«sh tĂ« mbushur me pirit. Ishim tĂ« rinj dhe e pĂ«rballonim mundin e madh. NĂ« front kishte edhe djem tĂ« fuqishĂ«m, qĂ« ndihmonin tĂ« tjerĂ«t, si: Bedri Blloshmi, Zef Bushgjoka, Foto Stefani. NĂ« galeri, rrinim lakuriq dhe kĂ«mbĂ«t na qulleshin nga uji qĂ« depĂ«rtonte nĂ« çizme.Â
Na trajtonin si skllevĂ«r. Ushqeheshim shumĂ« keq, me 700 gr. â 800 gr. bukĂ« nĂ« ditĂ« dhe supĂ« me spinaq, qĂ« kur fusnim lugĂ«n, mbushej me zhavorr, ngase spinaqi nuk lahej fare, futej nĂ« kazan me gjithĂ« baltĂ«â â rrĂ«fen ish- i burgosuri Kujtim Kaziu, me origjinĂ« nga rrethi i KrujĂ«s.Â
PĂ«r ish-tĂ« burgosurin politik, Kujtim Kaziu, nuk mund tĂ« harrohen fytyrat e egra tĂ« policĂ«ve â xhelatĂ« tĂ« burgut tĂ« Spaçit, qĂ« kurrĂ« nuk u ngopĂ«n me torturat, urinĂ« dhe keqtrajtimin e atyre djemve dhe burrave, qĂ« padrejtĂ«sisht po vuanin dĂ«nimin nĂ« burgun famĂ«keq tĂ« Spaçit. PjetĂ«r Koka Ă«shtĂ« njĂ« prej tyre.Â
âXhelati i Spaçit, PjetĂ«r Koka edhe pĂ«r tĂ« ngrĂ«nĂ« bukĂ«n e mykur dhe supĂ«n me krimba, miza e gurĂ«, na mbante dy orĂ« nĂ« rresht, jashtĂ« nĂ« tĂ« ftohtin e Spaçit, nĂ« temperaturĂ« deri nĂ« â20 gradĂ«. Kur ktheheshim nĂ« kamp, tĂ« rraskapitur e tĂ« torturuar, na zhvishnin lakuriq, pĂ«r tĂ« parĂ« nĂ«se kishim me vete ndonjĂ« mjet tĂ« fortĂ«, levĂ«, dĂ«rrasĂ« a sende tĂ« tjera.Â
NĂ« vitin 1984, gjatĂ« punĂ«s, theva kĂ«mbĂ«n. Ndenja dy javĂ« nĂ«Â RrĂ«shen dhe mĂ« pas nĂ« spitalin e burgut nĂ« TiranĂ«. MĂ« vunĂ« nĂ« allçi dhe mĂ« transferuan nĂ« burgun e ShĂ«nkollit nĂ« LezhĂ«. Dy vite mĂ« pas, transferohem nĂ« kampin e ndĂ«rtimit tĂ« BulqizĂ«s sĂ« Re. MĂ« kishte marrĂ« malli tĂ« shikoja njĂ« krutan. Me kamion, vjen njĂ« shofer nga FushĂ«-Kruja, i cili sillte materiale ndĂ«rtimi.Â
Ishte Sejfulla Halili dhe unĂ« e njihja. Ishim rritur me tĂ« dhe mĂ« kishte marrĂ« malli. Edhe ai dukej se donte tĂ« fliste me mua, pasi kishte tĂ« njĂ«jtin mall. Mora guximin dhe fola me tĂ«. Sapo iku kamioni, mĂ« janĂ« sulur oficeri i punĂ«s, Kol Toska, polici Beqir Vreneçi dhe polici tjetĂ«r, Ndue Jaku. MĂ« futĂ«n nĂ«Â kapanon dhe mĂ« lidhĂ«n pĂ«r krevati.Â
MorĂ«n njĂ«Â ristelĂ«Â dhe mĂ« nxinĂ« trupin, duke mĂ« qĂ«lluar sa njĂ«ri-tjetri, deri sa u lodhĂ«n. Nuk lĂ«viza dot pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« javĂ«, nga plagĂ«t. NĂ« vitin 1988, njĂ« pjesĂ« tĂ«Â tĂ«Â burgosurve na dĂ«rguan pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« kampin e TĂ«rnovĂ«s, pastaj tek Reparti 325 (burgu) nĂ« TiranĂ«, pĂ«r ndĂ«rtime tĂ« reja, nĂ« kampin e Bardhorit nĂ« KavajĂ« dhe sĂ« fundi, pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« vilat tek âBllokuâ, nĂ« ShtĂ«pinĂ« e Pushimit tĂ« UshtarakĂ«ve tĂ« MinistrisĂ« sĂ« PunĂ«ve tĂ« Brendshme, te Plepat nĂ« Plazhin e DurrĂ«sit.Â
KĂ«tu edhe u lirova, nĂ« 31 mars 1990, duke dalĂ« gjallĂ«, pasi kishin nisur tĂ« ndiheshin proceset e pĂ«rmbysjes sĂ« atij sistemi tĂ« ndyrĂ«, vrasĂ«s e barbarâ, kujton Kujtim Kaziu.Â
Torturat dhe synimi pĂ«r tĂ« na eliminuar fizikishtâŠ!
âUnĂ« kam parĂ« mĂ« sytĂ« e mi se si kanĂ« mbetur nĂ« galeri tĂ« burgosur, si kanĂ« vdekur ata duke kĂ«rkuar ndihmĂ« dhe si janĂ« gjymtuar e masakruar. NĂ« vitin 1983, isha nĂ« front, nĂ« galeri. PranĂ« frontit tim, punonte Luc Vukaj nga Vermoshi i ShkodrĂ«s dhe Manush Ăuka nga Erseka. Fronti kishte vetĂ«m 4 vagonĂ« pirit. Polici i punĂ«s, quhej Dod Ndreka, kurse brigadier i lirĂ«, Preng Deda.Â
Ata panĂ« frontin dhe duhej tĂ« vendosnin pĂ«r tĂ« lejuar punimet, apo jo. Galeria kishte dhĂ«nĂ« shenja shembje tĂ« dukshme dhe kĂ«tĂ«, si Luca, edhe Manushi, iâa bĂ«nĂ« tĂ« qartĂ«. TĂ« dy ishin djem tĂ« rinj, ishin dĂ«nuar pĂ«r tentativĂ« arratisje dhe agjitacion e propagandĂ«. Polici dhe brigadier, u dha urdhĂ«r tĂ« futeshin nĂ« galeri. âO normĂ«n, o shpirtinâ, â u thanĂ« ata dy tĂ« rinjve.Â
Luc Vukaj dhe Manush Ăuka, u frikĂ«suan pasi u kĂ«rcĂ«nuan se, nuk dilnin gjallĂ« nga galeria nĂ«se nuk futeshin nĂ« front. Kishte kaluar mesi i natĂ«s. Ishim turni i tretĂ«. Galeria dha shembjen tjetĂ«r dhe pas pak, njĂ« masiv i madh ra mbi tĂ« dy. DĂ«gjova britmat e LucĂ«s, qĂ« erdhĂ«n e u shuan.Â
Manushi kishte tub ajri nĂ« gojĂ« dhe meqĂ« tubi i mbeti jashtĂ« masivit tĂ« shembur, ne mundĂ«m ta çanim materialin e ta nxirrnim tĂ« gjallĂ«. Luc Vukajn e nxorĂ«n pas tre ditĂ«sh qĂ« kishte mbetur nĂ« galeri. Mesa mĂ« kujtohet, asnjĂ«ri prej tyre nuk i kishte mbushur 20 vitet. Pas kĂ«saj ngjarje, Manushi nuk u bĂ« mĂ« njeri. Tmerri qĂ« pa dhe qĂ« pĂ«rjetoi, i dha goditje tĂ« sistemit mendorâ, kujton me lot nĂ« sy Kujtim Kaziu.Â
Kujtimi tregon dhe se si protestonin pas aksidenteve tĂ« qĂ«llimshme apo dhe vrasjeve nĂ« burg. âSa herĂ« qĂ« ndodhnin aksidente tĂ« rĂ«nda dhe vdekje, pĂ«r shkak tĂ« mossigurimit tĂ« kushteve teknike, ne gjenim mĂ«nyra e protestonim. Nuk ishte i pari Luc Vukaj qĂ« mbeti nĂ« galeri. MeqĂ« unĂ« e pashĂ« me sytĂ« e mi tĂ« gjithĂ« skenĂ«n e vdekjes sĂ« llahtarshme tĂ«Â LucĂ«s, i shkrova njĂ« letĂ«r Hekuran Isait.Â
AtĂ«herĂ« Hekurani ishte ministĂ«r i BrendshĂ«m. I tregova me hollĂ«si se si kishte ndodhur ngjarja. UnĂ« shkrova nĂ« kĂ«tĂ« letĂ«r, qĂ« ia dĂ«rgova ministrit (pĂ«r ta postuar, i dhashĂ« korrierit tĂ« burgut), se; polici Dod Ndreka dhe brigadieri Preng Deda, ishin shkaktarĂ«t e vdekjes sĂ« tĂ« burgosurit Luc Vukaj. Por letra, nuk kishte dalĂ« nga burgu i Spaçit. KĂ«tĂ« e mĂ«sova jo shumĂ« ditĂ« mĂ« pas.Â
NjĂ« i burgosur, mĂ« tregoi se asnjĂ« letĂ«r nuk shkonte as nĂ« shtĂ«pitĂ« tona, pa u lexuar nga komanda e burgut. KĂ«shtu, kishte ndodhur edhe nĂ« kĂ«tĂ« rast, edhe pse unĂ« i drejtohesha ministrit. MĂ« thĂ«rritĂ«n nĂ« komandĂ«, mĂ« bĂ«n presion, mĂ« kĂ«shilluan, se po tĂ« hapja gojĂ«, pĂ«r atĂ« qĂ« kisha parĂ«, do tĂ« mĂ« vrisnin. Policia e burgut, pra ata qĂ« kishin miqĂ«si me dy autorĂ«t e krimit, donin tĂ« mĂ« eliminonin fizikisht.Â
Kur e morĂ«n vesh tĂ« burgosur qĂ« mĂ« njihnin, nuk mĂ« linin vetĂ«m asnjĂ« çast dhe aksidenti qĂ« pĂ«sova nĂ« galeri njĂ« vit mĂ« pas, mĂ« shpĂ«toi nga vrasja. UnĂ« nuk u futa nĂ« galeri pĂ«r 2 javĂ«. Nuk flija gjumĂ« dhe u bĂ«ra me fiksime. MĂ« dilnin para Luc Vukaj dhe Manush Ăuka, britmat dhe lĂ«ngimet e fundit tĂ«Â LucĂ«s, tĂ« burgosurit qĂ« gĂ«rmonin materialin, me lopata e thonj. ShumĂ« nga tĂ« burgosurit e ndĂ«rgjegjes, janĂ« ndeshur nĂ« kĂ«to kampe, me tĂ« tilla gjĂ«ra qĂ« nuk besohen.Â
ShumĂ« u ekzekutuan nĂ« njĂ« formĂ« a nĂ« njĂ« tjetĂ«r, duke u deklaruar si: âvdekje aksidentaleâ, tĂ« tjerĂ« u gjymtuan apo humbĂ«n kujtesĂ«n. ShumĂ« u ndanĂ« nga gratĂ« e fĂ«mijĂ«t dhe pĂ«suan depresion. Por, pati edhe nga ata qĂ« mbijetuan pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar krimet dhe masakrat e atij regjimiâ, shprehet me dhimbje nĂ« fund tĂ« rrĂ«fimit tĂ« tij, ish-i burgosuri politik, Kujtim Kaziu, nga rrethi i KrujĂ«s. Memorie.al/ Nga Xhevahir Gradica/kb
Ministrja e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, Evis Sala, zhvilloi këtë të premte, më 26 dhjetor, një vizitë në Qendrën Kombëtare të Transfuzionit të Gjakut, ku u njoh nga afër me investimet e reja moderne që synojnë rritjen e sigurisë dhe përmirësimin e cilësisë së shërbimit të transfuzionit në vend.
Në një njoftim për mediat, bëhet me dije se gjatë vitit 2025, Ministria e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale ka realizuar një sërë investimesh kyçe, përfshirë pajisjen me teknologji të re për gjenotipizimin e grupeve të gjakut, e cila u vjen në ndihmë pacientëve me nevoja të veçanta transfuzionale dhe shërben për parandalimin e sëmundjes hemolitike të fetusit dhe të porsalindurit.
Po ashtu, është realizuar digjitalizimi i plotë i të dhënave dhe proceseve që lidhen me dhurimin, testimin dhe shpërndarjen e gjakut, si dhe centralizimi dhe automatizimi i testimit të grupeve të gjakut, duke rritur standardet e cilësisë dhe ulur ndjeshëm rrezikun e gabimeve njerëzore.
Po ashtu, është realizuar digjitalizimi i plotë i të dhënave dhe proceseve që lidhen me dhurimin, testimin dhe shpërndarjen e gjakut, si dhe centralizimi dhe automatizimi i testimit të grupeve të gjakut, duke rritur standardet e cilësisë dhe ulur ndjeshëm rrezikun e gabimeve njerëzore.
âKur punon mirĂ«, ke financim mĂ« tepĂ«râŠâ, u shpreh ministrja gjatĂ« kĂ«saj vizite.
Sipas të dhënave zyrtare, gjatë vitit 2025 është shënuar edhe një rritje e ndjeshme e numrit të dhuruesve vullnetarë të gjakut, me 12 për qind më shumë krahasuar me një vit më parë, ose 16.5 dhurime për çdo 1 mijë banorë./kb
Kryetari i grupit parlamentar demokrat, Gazment Bardhi, tha se socialistët po përpiqen të pengojnë drejtësinë për të luftuar korrupsionin, duke mos lejuar mbledhjen e Këshillit të Mandateve për të shqyrtuar kërkesën e SPAK për heqjen e imunitetit të Belinda Ballukut.
âTa harrojnĂ«. Nuk ka pĂ«r tĂ« ndodhur. Belinda Balluku mund ta hajĂ« Vitin e Ri nĂ« shtĂ«pi, por ju siguroj qĂ« nuk do tâi shtyjĂ« ditĂ«t dhe do tĂ« pĂ«rfundojĂ« nĂ« burg. Nuk mund tâu vjedhĂ«sh shqiptarĂ«ve, nĂ« njĂ« vend nĂ« mes tĂ« EuropĂ«s, por qĂ« Ă«shtĂ« mĂ« i varfri nĂ« EuropĂ«, 1.1 miliardĂ« euro dhe pastaj ta shndĂ«rrosh institucionin nĂ« bunker qĂ« mbron korrupsionin e kĂ«tyreâ, tha Bardhi.
I pyetur kur do ta kĂ«rkojĂ« opozita mbledhjen e radhĂ«s, Bardhi tha: âNĂ« fillim tĂ« javĂ«s qĂ« vjen. Absolutisht, tĂ« pesĂ« anĂ«tarĂ«t e opozitĂ«s nĂ« KĂ«shillin e Mandateve janĂ« 24 orĂ« nĂ« 24 nĂ« dispozicion tĂ« kĂ«tij procesi. Ne besojmĂ« qĂ« pranimi i kĂ«rkesĂ«s sĂ« prokurorisĂ« Ă«shtĂ« detyrim pĂ«rcaktim ndaj deputetĂ«ve tĂ« Kuvendit tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Ne nuk kemi marrĂ« mandat pĂ«r tĂ« mbrojtur korrupsionin e Edi RamĂ«s, Belinda Ballukut dhe Ergys Agasit. Ne kemi marrĂ« mandat nga qytetarĂ«t pĂ«r ta luftuar korrupsioninâ.
Ai shtoi se kryetari i Kuvendit, Niko Peleshi, po vepron me urdhra politikĂ« tĂ« Edi RamĂ«s. âMĂ« vjen keq qĂ« thotĂ«: âKur tĂ« plotĂ«sohen kushtet procedurale do ta mbledh KĂ«shillinâ. Kur do tĂ« plotĂ«sohen kushtet? Kur tâi japĂ« leje Edi Rama? Nuk funksionojnĂ« kĂ«shtu institucionet. TĂ« korruptuarit nuk tĂ« japin kurrĂ« leje pĂ«r tĂ« luftuar korrupsionin. TĂ« korruptuarit bĂ«jnĂ« gjithçka pĂ«r tĂ« mbrojtur korrupsionin e tyre, siç po bĂ«jnĂ« edhe nĂ« kĂ«tĂ« rastâ, shtoi Bardhi.
NjĂ« 27-vjeçar ka humbur jetĂ«n aksidentalisht nĂ« ShkodĂ«r pasi ka rĂ«nĂ« nĂ« kontakt me rrymĂ«n elektrike.Â
Policia tha se ngjarja ndodhi rreth mesditĂ«s nĂ« qytetin e Koplikut, ku shtetasi E. K., 27 vjeç, dyshohet se duke punuar nĂ« njĂ« magazinĂ« pĂ«r tĂ« vendosur disa panele diellore, ka rĂ«nĂ« nĂ« kontakt me energjinĂ« elektrike dhe si pasojĂ«, ka humbur jetĂ«n.Â
Grupi hetimor po punon për sqarimin e rrethanave të ngjarjes. /kb
Futbollisti i njohur i KombĂ«tares Shqiptare, Mirlind Daku, dhe partnerja e tij Vesa Vllasaliu, ditĂ« mĂ« parĂ« dhanĂ« publikisht lajmin e gĂ«zueshĂ«m se janĂ« bĂ«rĂ« prindĂ«r pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«.Â
Ishte vetĂ« Daku ai i cili zbuloi qĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« baba i njĂ« vajze, tĂ« cilĂ«n e kanĂ« pagĂ«zuar me emrin Miresa.Â
Deri më tani çifti nuk e ka zbuluar portretin e vajzës së tyre, por Vesa nuk ka lënë pa ndarë me ndjekësit e saj momente të ëmbla të së bijës me babain.
Ajo ka publikuar nĂ« âInstastoryâ njĂ« videot tĂ« Dakut teksa ai mban nĂ« krahĂ« tĂ« bijĂ«n duke e pĂ«rkundur dhe pĂ«rkĂ«dhelur.
Teksa e pĂ«rkĂ«dhel dhe i kĂ«ndon tĂ« bijĂ«s ânina-nanaâ, Daku dĂ«gjohet qĂ« nĂ« njĂ« moment thotĂ«: âMĂ« duket i mbushi brekĂ«tâ dhe tĂ« dy ata shpĂ«rthejnĂ« nĂ« tĂ« qeshura.
Prej kohësh, fansat kishin dyshuar se Vesa ishte në pritje të ëmbël, por modelja është kujdesur që ta mbajë të fshehtë këtë lajm deri në lindjen e vajzës.
Megjithatë, në një fotografi të publikuar disa javë më parë, pas një vëzhgimi më të kujdesshëm, vihej re barku i rrumbullakosur i saj.
Vesa Vllasaliu kishte bërë të ditur për ndjekësit e saj se ndodhej në një lidhje me Mirlind Dakun vetëm disa javë më parë.
Edhe pse për më shumë se një vit romanca e tyre ishte mbajtur larg syrit të publikut, ishte vetë modelja ajo që e konfirmoi lidhjen në përvjetorin e tyre, duke publikuar fotografi me lulet e dhuruara nga Daku dhe momente intime mes tyre./kb
Data 26 dhjetor 1893 njihet si dita e lindjes së Mao Ce Dunit, figurë qendrore e revolucionit komunist kinez dhe themelues i Republikës Popullore të Kinës
Nga Leonard Veizi
NĂ« horizontin e Lindjes, aty ku dielli lind mbi rrjedhat e lumit Jance, Mao Ce Duni u shfaq jo thjesht si njĂ« politikan, por si njĂ« forcĂ« qĂ« synonte tĂ« riformĂ«sonte vetĂ« shpirtin e KinĂ«s antike. I frymĂ«zuar fillimisht nga hija e Stalinit dhe mĂ« pas i pĂ«rplasur ashpĂ«r me ârevizionizminâ e Hrushovit, Mao e ngriti librin e vogĂ«l tĂ« kuq si simbol tĂ« njĂ« rruge tĂ« veçantĂ« revolucionare. Ai premtoi tâi jepte fund shekujve tĂ« poshtĂ«rimit dhe ta kthente fshatarĂ«sinĂ« e kĂ«rrusur nĂ« arkitekte tĂ« njĂ« bote tĂ« re. Por ironia e historisĂ« do ta sillte âTimonierin e Madhâ edhe pĂ«rballĂ« presidentit amerikan Riçard Nikson, ndĂ«rsa pĂ«rtej Murit tĂ« Madh, figura e tij do tĂ« gjente njĂ« pasqyrim tĂ« çuditshĂ«m nĂ« njĂ« vend tĂ« vogĂ«l ballkanik, ku Enver Hoxha kĂ«rkonte me ngulm njĂ« âMekĂ«â tĂ« re ideologjike.
Portreti ideologjik i Maos
Mao Ce Duni (1893â1976) ishte arkitekti i njĂ« rruge tĂ« veçantĂ« drejt socializmit. Ndryshe nga modeli sovjetik, i ndĂ«rtuar mbi punĂ«torin industrial, Mao besonte te parimi i ârrethimit tĂ« qytetit nga fshatiâ. Ai e shihte revolucionin si njĂ« proces tĂ« pĂ«rhershĂ«m pastrimi, njĂ« zjarr qĂ« duhej mbajtur ndezur pĂ«rmes fushatave si Hapi i Madh PĂ«rpara dhe Revolucioni Kulturor.
Pas këtij vrulli ideologjik, megjithatë, fshiheshin tragjedi njerëzore të përmasave biblike. Uria masive, dhuna politike dhe përsekutimi i intelektualëve lanë gjurmë të pashlyeshme në historinë kineze, duke e bërë figurën e Maos një nga më kontradiktoret e shekullit XX.
âFeneri i ndriturâ: vallĂ«zimi mes TiranĂ«s dhe Pekinit
MarrĂ«dhĂ«nia mes Mao Ce Dunit dhe Enver HoxhĂ«s nuk ishte thjesht njĂ« aleancĂ« diplomatike. Ajo ishte njĂ« martesĂ« interesi ideologjik, e lindur nĂ« kontekstin e pĂ«rçarjes sĂ« madhe komuniste dhe e ushqyer nga frika e pĂ«rbashkĂ«t ndaj ârevizionizmitâ.
Urrejtja e përbashkët ndaj Hrushovit
Kur nĂ« vitin 1956 Nikita Hrushovi denoncoi krimet e Stalinit, Tirana dhe Pekini reaguan njĂ«soj. Enver Hoxha, i tmerruar nga çdo shenjĂ« liberalizimi qĂ« mund tâi rrezikonte pushtetin absolut, gjeti te Mao mbrojtĂ«sin e fundit tĂ« stalinizmit. Mao, nga ana e tij, e shihte ShqipĂ«rinĂ« si njĂ« pikĂ« strategjike nĂ« zemĂ«r tĂ« EvropĂ«s, njĂ« zĂ« tĂ« vogĂ«l por tĂ« dobishĂ«m pĂ«r tĂ« sfiduar hegjemoninĂ« sovjetike.
Retorika e âMikut tĂ« Madhâ
NĂ« diskursin zyrtar kinez, ShqipĂ«ria u shpall âFeneri i ndritur i socializmit nĂ« EvropĂ«â. Kjo frazĂ« poetike ushqente egon e udhĂ«heqjes shqiptare dhe krijonte iluzionin e njĂ« rĂ«ndĂ«sie globale. Propaganda i paraqiste dy udhĂ«heqĂ«sit si vĂ«llezĂ«r ideologjikĂ«, ndonĂ«se ata u takuan shumĂ« rrallĂ« personalisht. Distanca gjeografike kompensohej me telegrame, delegacione dhe deklarata patetike besnikĂ«rie.
Vizita e Ău En Lait mĂ«1964, kulmi i euforisĂ«
Janari i vitit 1964 shĂ«noi kulmin e marrĂ«dhĂ«nieve shqiptaro-kineze. Kryeministri kinez Ău En Lai, diplomati mĂ« i rafinuar i Pekinit, vizitoi TiranĂ«n nĂ« njĂ« atmosferĂ« qĂ« i ngjante njĂ« rituali politik.
RrugĂ«t u mbushĂ«n me turma dhe flamuj, Enver Hoxha e priti personalisht nĂ« aeroport, ndĂ«rsa mesazhi politik ishte i qartĂ«: ShqipĂ«ria nuk ishte mĂ« vetĂ«m. Vizita ishte njĂ« shuplakĂ« simbolike pĂ«r MoskĂ«n. NĂ« prapaskenĂ«, Ău En Lai mbeti i impresionuar nga kultura e gjerĂ« e HoxhĂ«s, por edhe i habitur nga ngurtĂ«sia staliniste e aplikuar nĂ« njĂ« vend kaq tĂ« vogĂ«l e tĂ« varfĂ«r.
Arkitektura e ndihmës kineze
Për gati dy dekada, ekonomia shqiptare u mbajt gjallë nga ndihmat kineze. Mbi 6 mijë specialistë kinezë punuan në Shqipëri, ndërsa mijëra studentë shqiptarë u arsimuan në Kinë. Ndihma përfshinte industri të rëndë, bujqësi, energjetikë dhe ushtri.
Kina dĂ«rgonte grurĂ« e oriz edhe nĂ« periudha kur vetĂ« popullsia kineze vuante mungesat, vetĂ«m pĂ«r tĂ« mbajtur aleatin e saj tĂ« vetĂ«m evropian. Ushtria shqiptare u pajis me armĂ« dhe teknologji qĂ« e bĂ«nin njĂ« kopje tĂ« vogĂ«l tĂ« UshtrisĂ« Ălirimtare Popullore.
Revolucioni Kulturor dhe eksporti i tij shqiptar
NĂ« vitin 1966, Mao nisi Revolucionin Kulturor. Enver Hoxha e pĂ«rqafoi frymĂ«n e tij dhe nisi âRevolucionarizimin e jetĂ«s sĂ« venditâ. Pasojat ishin tĂ« menjĂ«hershme: lufta kundĂ«r fesĂ«, dĂ«rgimi i kuadrove nĂ« fshatra, fletĂ«-rrufetĂ« dhe goditja e elitĂ«s intelektuale. ShqipĂ«ria u shpall shteti i parĂ« ateist nĂ« botĂ«, duke importuar drejtpĂ«rdrejt modelin e Rojave tĂ« Kuqe kineze.
Paradoksi i modernizimit
Marrëdhënia me Kinën i dha Shqipërisë industri të rëndë, por edhe një varësi fatale. Teknologjia ishte shpesh e vjetruar dhe, kur specialistët kinezë u larguan në vitin 1978, morën me vete projektet. Shumë uzina mbetën skelete prej çeliku dhe betoni, të paafta për të funksionuar në mënyrë të pavarur.
Fundi i aleancës
Vdekja e Maos në vitin 1976 dhe ardhja në pushtet e Deng Xiaoping shënuan fundin e miqësisë. Reformat pragmatike dhe afrimi me SHBA-në ishin të papranueshme për Enver Hoxhën. Në vitin 1978, Kina ndërpreu ndihmat. Shqipëria mbeti sërish e vetmuar, duke hyrë në izolimin më të errët të historisë së saj.
Në thelb, kjo miqësi dështoi sepse Mao ishte pragmatist, ndërsa Hoxha dogmatik. Njëri përdorte ideologjinë për ta bërë Kinën fuqi botërore; tjetri për të ruajtur pushtetin absolut mbi një vend të vogël.
Trashëgimia e kësaj aleance janë ende sot uzina të heshtura, struktura industriale të braktisura dhe një kapitull i historisë shqiptare që dëshmon se miqësitë e ndërtuara mbi kultin e individit rrëzohen sapo figura e diktatorit zhduket.
Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, përsëriti nga Manza, aty ku zhvilloi foltoren e radhës, se me kryeministrin Edi Rama nuk ka zgjedhje.
âErdhĂ«m nĂ« zgjedhje, zhvilluam fushatĂ«n elektorale mĂ« tĂ« bukur, programin mĂ« tĂ« shkĂ«lqyer qĂ« ka njohur ky vend, ekspertizĂ«n, mĂ« tĂ« madhe. UnĂ«, kisha deklaruar nĂ« mĂ«nyrat mĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritura se, me Edi RamĂ«n nuk ka zgjedhje. Sepse kur njĂ« kryeministĂ«r vendos tĂ« mos dorĂ«zojĂ« pushtetin, ai pastaj ka tĂ« gjitha mjetet nĂ« dorĂ« pĂ«r tĂ« shtypur votĂ«n, pĂ«r tĂ« manipuluar votĂ«n, pĂ«r tĂ« blerĂ« votĂ«nâ, tha Berisha.
Ai u shpreh se tentuan që opozitën ta sulmonin në të gjitha mënyrat, por dështuan.
Deputetja e Partisë Demokratike, Jorida Tabaku, ka reaguar sot ndaj propozimit të fundit të qeverisë për të ashtuquajturin shqyrtim të investimeve të huaja, duke e cilësuar atë si një nismë të vonuar, të pjesshme dhe larg standardeve euroatlantike që Shqipëria ka detyrim të zbatojë.
Në një postim në rrjetet sociale, Tabaku theksoi se kërkesa për një mekanizëm real dhe funksional të screening-ut të investimeve të huaja ka qenë prej kohësh e qartë nga partnerët strategjikë të Shqipërisë, veçanërisht Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Europian. Sipas saj, propozimi aktual i qeverisë nuk i përgjigjet as seriozitetit të momentit dhe as rreziqeve reale me të cilat përballet vendi.
âShqyrtimi serioz i investimeve tĂ« huaja nuk Ă«shtĂ« njĂ« ushtrim formal, por njĂ« domosdoshmĂ«ri pĂ«r sigurinĂ« kombĂ«tare, mbrojtjen e tĂ« dhĂ«nave dhe orientimin strategjik tĂ« ShqipĂ«risĂ«,â u shpreh Tabaku, duke nĂ«nvizuar se vitet e fundit kanĂ« nxjerrĂ« nĂ« pah abuzime serioze me tĂ« dhĂ«nat personale tĂ« qytetarĂ«ve dhe bizneseve, si edhe skandale tĂ« rĂ«nda nĂ« institucione kyçe tĂ« shtetit.
Deputetja demokrate vuri theksin se Shqipëria ndodhet sot në një udhëkryq historik: ose zgjedh rrugën europiane, me rregulla të qarta, transparencë dhe investime nga vende mike e aleate, ose rrezikon të rrëshqasë drejt marrëveshjeve të errëta, pa standarde dhe pa garanci sigurie.
Duke krahasuar nismën e qeverisë me rregulloren e Bashkimit Europian për screening-un e investimeve të huaja, Tabaku evidentoi se propozimi qeveritar kufizohet në mënyrë të pakuptimtë vetëm në sektorin e medias, duke lënë jashtë sektorë jetikë për sigurinë kombëtare, si infrastruktura portuale, teknologjia e informacionit, sistemet kritike softuerike dhe industria e mbrojtjes.
âShqipĂ«ria nuk ka nevojĂ« pĂ«r ligje âsa pĂ«r tĂ« kaluar radhĂ«nâ, por pĂ«r njĂ« legjislacion tĂ« fortĂ«, tĂ« besueshĂ«m dhe nĂ« pĂ«rputhje tĂ« plotĂ« me standardet e BE-sĂ«,â deklaroi Tabaku, duke theksuar se vetĂ«m njĂ« qasje serioze dhe transparente mund tĂ« garantojĂ« sigurinĂ« kombĂ«tare dhe tĂ« forcojĂ« orientimin euroatlantik tĂ« vendit.
Në përfundim, Tabaku riafirmoi angazhimin e opozitës për të mbështetur një kuadër ligjor modern dhe gjithëpërfshirës për shqyrtimin e investimeve të huaja, që mbron interesin publik, sigurinë kombëtare dhe të ardhmen europiane të Shqipërisë./kb
Turqia ka vendosur tâi dhurojĂ« ShqipĂ«risĂ« njĂ« avion qeveritar, me vlerĂ« rreth 11.9 milionĂ« dollarĂ«, si pjesĂ« e njĂ« marrĂ«veshjeje bilaterale pĂ«r forcimin e lidhjeve diplomatike dhe ekonomike mes dy vendeve.
Lajmi është publikuar fillimisht në mediat turke, ku thuhet se avioni Airbus A319-115J, i prodhuar në vitin 2000 dhe i regjistruar si TC-GVC, do të dorëzohet pa asnjë detyrim financiar për Shqipërinë, ndërsa kostot do të mbulohen nga pala turke.
Sipas Turkiye Today, marrĂ«veshja bilaterale synon tĂ« forcojĂ« âmarrĂ«dhĂ«niet miqĂ«sore dhe bashkĂ«punimin e ngushtĂ«â mes TurqisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ«, tĂ« vendosura fillimisht me Traktatin e MiqĂ«sisĂ«, FqinjĂ«sisĂ« sĂ« MirĂ« dhe BashkĂ«punimit tĂ« vitit 1992. TĂ« dyja palĂ«t shprehĂ«n dĂ«shirĂ«n pĂ«r tĂ« forcuar mĂ« tej kĂ«to lidhje pĂ«rmes bashkĂ«punimit teknik dhe mbrojtĂ«s.
Dokumenti pasqyron angazhimin e përbashkët të dy vendeve për thellimin e partneriteteve institucionale në fushën e aviacionit civil, logjistikës së mbrojtjes dhe sektorëve strategjikë më të gjerë, duke shërbyer gjithashtu si një gjest simbolik i mbështetjes së Turqisë për zhvillimin rajonal dhe përpjekjet e integrimit të Shqipërisë. Avioni do të dorëzohet pa asnjë detyrim financiar për palën pritëse, ndërsa Turqia do të mbulojë kostot e transferimit.
Avioni i bashkohet flotës shqiptare
Airbus A319-115J është një variant i personalizuar i modelit standard A319-100, pjesë e familjes A320, një nga seritë më të përdorura të avionëve me një korridor në botë.
Avioni ka një peshë maksimale prej 75 mijë e 900 kilogramësh dhe një peshë bazë bosh prej 44 mijë e 790 kilogramësh. Ai fuqizohet nga dy motorë CFM56-5B7/P, secili me mbi 7 mijë cikle të mbetura, dhe është i pajisur me sistemin AS400 airshow, megjithëse nuk ka sisteme argëtimi apo lidhjeje gjatë fluturimit.
Edhe pse nuk klasifikohet si avion komercial në oraret publike, A319-115J përdoret shpesh në flotat ushtarake, qeveritare ose diplomatike, përfshirë ato të vendeve anëtare të NATO-s dhe qeverive aleate.
Në pronësi të fondit sovran të Turqisë, Turkish Airlines operon një nga flotat më të mëdha ajrore në botë, me gjithsej 515 avionë sipas të dhënave më të fundit. Ndër ta, gjenden gjashtë avionë Airbus A319-100, të përdorur kryesisht për linja të shkurtra dhe mesatare rajonale./kb
Janë rikthyer reshjet e dëborës në fshatin turistik të Dardhës, në lartësitë 1200 m mbi nivelin e detit.
Dëborë po ashtu ka edhe në Shtyllë e Mashkullorë, ndërsa nuk paraqiten probleme lidhur me akset rrugore, pasi trashësia e dëborës shkon nga 2-5 cm.
Firmat nënkontraktore po bëjnë të mundur hapjen e rrugëve dhe kriposjen e tyre, ndërsa policia rrugore apelon për kujdes të shtuar dhe pajisjen me goma dimërore për ata turistë që duan të vizitojnë Dardhën, Voskopojën apo Vithkuqin, shkruan A2 CNN.
Temperaturat ditën e sotme do të shkojnë deri në -5 gradë celsius në zonat malore, ndërsa gjatë kësaj jave priten reshje dëbore me intensitet të lartë pasi temperaturat do të shkojnë deri në -10 grade celsius./kb
Me partinë e ekstremit të djathtë në krye të sondazheve, zbulova se një roman i vendosur në kohën e ngritjes së nazistëve jep një paralajmërim tejet aktual.
Tania Roettger
NĂ« vitin 1932, shkrimtarja e lindur nĂ« Berlin, Gabriele Tergit, nisi tĂ« pĂ«rjetĂ«sonte atĂ« qĂ« e shihte si njĂ« botĂ« nĂ« zhdukje: jetĂ«t dhe fatet e hebrenjve tĂ« qytetit. Deri nĂ« vitin 1945, pasi kishte ikur nga nazistĂ«t fillimisht nĂ« Ăekosllovaki, pastaj nĂ« PalestinĂ« e mĂ« pas nĂ« Britani, Tergit e kishte pĂ«rfunduar romanin e saj, por u desh deri nĂ« vitin 1951 qĂ« The Effingers tĂ« botohej. Edhe atĂ«herĂ«, vetĂ«m pak librarĂ« gjermanĂ« pranuan ta kishin nĂ« raftet e tyre. Ishte njĂ« vepĂ«r tepĂ«r e pazakontĂ« pĂ«r njĂ« publik gjerman qĂ« kishte qenĂ« dĂ«shmitar, nĂ« mos pjesĂ«marrĂ«s, i Holokaustit.
Edhe pse u shpĂ«rfill nĂ« kohĂ«n e vet, romani Ă«shtĂ« rizbuluar si njĂ« klasik nĂ« Gjermani dhe tani Ă«shtĂ« botuar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« anglisht. Ai Ă«shtĂ« njĂ« kronikĂ« e tre familjeve hebraike tĂ« pasura nĂ« Berlin, nga viti 1878 deri nĂ« 1942, me njĂ« epilog tĂ« vendosur nĂ« vitin 1948, bazuar nĂ« vizitĂ«n e kthimit tĂ« Tergitit nĂ« qytetin e saj tĂ« shkatĂ«rruar. Tergit e kuptoi sa tĂ« rrezikshĂ«m ishin nazistĂ«t. Ajo ishte reportere gjyqĂ«sore dhe nĂ« vitet 1920 mbuloi proceset gjyqĂ«sore tĂ« Adolf Hitlerit dhe Joseph Goebbelsit â gjĂ« qĂ« e bĂ«ri edhe vetĂ« shĂ«njestĂ«r; ajo u largua nga Berlini pasi i shpĂ«toi pĂ«r pak njĂ« bastisjeje tĂ« SA-sĂ« (âkĂ«mishĂ«kafenjtĂ«â) nĂ« mars 1933.
ĂshtĂ« tronditĂ«se, duke lexuar The Effingers nĂ« vitin 2025, tĂ« vĂ«resh se ngritja e nazistĂ«ve nĂ« pushtet ndodh kryesisht nĂ« periferi tĂ« jetĂ«ve tĂ« protagonistĂ«ve. Ekziston ndjesia se, edhe pse i njohin si aktorĂ« tĂ« rrezikshĂ«m, ata megjithatĂ« ndihen tĂ« izoluar nga nazistĂ«t nĂ« vilat e tyre luksoze nĂ« Tiergarten, me veshjet e mira dhe lidhjet shoqĂ«rore.
NjĂ« atmosferĂ« e ngjashme rreziku politik tĂ« varur mbi kokĂ« shfaqet edhe nĂ« Cabaret, filmi i vitit 1972 i bazuar nĂ« romanet berlineze tĂ« Christopher Isherwood-it. Republika e Vajmarit portretizohet si njĂ« kohĂ« hedoniste dhe nazistĂ«t dalin ngadalĂ« nga sfondi. NjĂ« personazh thotĂ« madje: âNazistĂ«t janĂ« thjesht njĂ« bandĂ« huliganĂ«sh budallenj â por ama i shĂ«rbejnĂ« njĂ« qĂ«llimi: le tâi heqin qafe komunistĂ«t dhe mĂ« pas do tĂ« jemi nĂ« gjendje tâi kontrollojmĂ«.â Kjo ndjenjĂ« rreziku tĂ« afĂ«rt, por tĂ« nĂ«nvlerĂ«suar, mâu duk thellĂ«sisht bashkĂ«kohore.
Diskutimi mbi fashizmin Ă«shtĂ« sot i kudogjendur. KĂ«tu nĂ« Gjermani ai zhvillohet nĂ« artikuj, libra, ekspozita dhe cikle ligjĂ«ratash publike. Debatohet nĂ«se politika e Alternative fĂŒr Deutschland (AfD) mund tĂ« quhet fashizĂ«m, apo nĂ«se kjo formĂ« e autoritarizmit tĂ« djathtĂ« tĂ« shekullit XXI Ă«shtĂ« cilĂ«sisht e ndryshme.
NĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« kuptuar mĂ« mirĂ« kĂ«to precedentĂ« historikĂ« dhe kohĂ«n tonĂ«, u regjistrova nĂ« njĂ« seminar mbrĂ«mjeje mbi fashizmin, me titull âPĂ«rbindĂ«shatâ e fashizmit dje, sot dhe nesĂ«r, nĂ« forumin letrar tĂ« majtĂ« Berthold Brecht nĂ« Berlin. Ideja qendrore, siç shpjegoi lektori, ishte se aftĂ«sia pĂ«r tĂ« pĂ«rkufizuar fashizmin Ă«shtĂ« hapi i parĂ« pĂ«r tĂ« rritur qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« ndaj tij. PavarĂ«sisht vĂ«shtirĂ«sive pĂ«r tĂ« arritur njĂ« pĂ«rkufizim tĂ« saktĂ«, ramĂ« dakord mbi disa shenja dalluese: pĂ«rpjekja pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« komb etnikisht âtĂ« pastĂ«râ, angazhimi i forcave paramilitare dhe pĂ«rdorimi i dhunĂ«s sĂ« tepruar, qĂ«ndrime antiliberale dhe antidemokratike, si dhe mbĂ«shtetja nga donatorĂ« tĂ« pasur tĂ« elitĂ«s ekonomike.
Kur diskutimi u kthye te AfD-ja dhe vendosja e saj nĂ« kĂ«tĂ« spektĂ«r, njĂ« atmosferĂ« e rĂ«ndĂ« ra mbi sallĂ«n e seminarit. Po kalonim nga teoria te realiteti politik i GjermanisĂ« nĂ« vitin 2025 dhe, edhe pse AfD-ja nuk ka forcĂ«n e vet paramilitare dhe nuk pĂ«rdor dhunĂ« tĂ« tepruar, ekzistojnĂ« shqetĂ«sime serioze pĂ«r kriteret e tjera. ĂshtĂ« njĂ« parti pĂ«r tĂ« cilĂ«n kanĂ« votuar mbi 30% e punĂ«torĂ«ve krahu dhe tĂ« papunĂ«ve nĂ« zgjedhjet federale tĂ« shkurtit. AfD-ja doli e dyta nĂ« rang kombĂ«tar me 20.8% tĂ« votave, ndĂ«rsa CDU-ja mori 28.5%. Sondazhet e fundit e nxjerrin AfD-nĂ« nĂ« krye me 26% kundrejt 24% tĂ« CDU-sĂ«. AfD-ja Ă«shtĂ« njĂ« parti qĂ« Ă«shtĂ« cilĂ«suar âekstremiste e djathtĂ«â nga vetĂ« Zyra Federale pĂ«r Mbrojtjen e KushtetutĂ«s.
NjĂ« iluzion historik qĂ« establishmenti gjerman rrezikon ta pĂ«rsĂ«risĂ« Ă«shtĂ« ideja se elitat e vjetra mund tĂ« mbajnĂ« nĂ«n kontroll forcat e reja qĂ« dalin nĂ« skajin ekstrem tĂ« djathtĂ«. Disa javĂ« para zgjedhjeve tĂ« vitit 2025, kancelari demokristian (CDU), Friedrich Merz, theu tĂ« ashtuquajturin âmur mbrojtĂ«sâ â marrĂ«veshjen mes tĂ« gjitha partive demokratike pĂ«r tĂ« mos bashkĂ«punuar me AfD-nĂ« nĂ« votimet parlamentare. Merz kaloi nĂ« parlament njĂ« propozim pĂ«r ashpĂ«rsimin e masave kundĂ«r migracionit tĂ« paligjshĂ«m me mbĂ«shtetjen e AfD-sĂ«. QĂ« prej asaj kohe, disa anĂ«tarĂ« tĂ« CDU-sĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« thirrje qĂ« Merz ta heqĂ« plotĂ«sisht kĂ«tĂ« mur mbrojtĂ«s.
Kur Gjermania përkujtoi muajin e kaluar viktimat e pogromeve naziste të nëntorit 1938, Frank-Walter Steinmeier, kreu simbolik i shtetit, mbajti një fjalim ku paralajmëroi për AfD-në pa e përmendur drejtpërdrejt me emër. Ai i bëri thirrje qeverisë së Merzit të ruajë murin mbrojtës dhe madje sugjeroi që të shqyrtohen mundësitë ligjore për ndalimin e partive antidemokratike. Perspektiva e ndalimit të AfD-së është debatuar gjerësisht, por duket pak e mundshme; për më tepër, ajo shmang përballjen me rrënjët e mbështetjes së saj.
PĂ«r ata qĂ« duan tâi rezistojnĂ« ekstremizmit tĂ« djathtĂ«, njĂ« nga pĂ«rparĂ«sitĂ« e para Ă«shtĂ« tĂ« tregojnĂ« solidaritet me ata qĂ« janĂ« nĂ«n kĂ«rcĂ«nim. NĂ« GjermaninĂ« e vitit 2025, kjo do tĂ« thotĂ« kryesisht azilkĂ«rkuesit â veçanĂ«risht sirianĂ«t, afganĂ«t dhe ukrainasit â por nĂ« pĂ«rgjithĂ«si tĂ« rinjtĂ« me histori migracioni. Ka pasur edhe shfaqje publike tĂ« kĂ«tij solidariteti.
NĂ« janar 2024, miliona njerĂ«z dolĂ«n nĂ« rrugĂ«t e akullta anembanĂ« GjermanisĂ« pĂ«r tĂ« protestuar kundĂ«r konferencĂ«s famĂ«keqe sekrete mbi ârimigriminâ nĂ« Potsdam, ku morĂ«n pjesĂ« neo-nazistĂ« dhe anĂ«tarĂ« tĂ« AfD-sĂ«, dhe qĂ« u ekspozua nga platforma investigative Correctiv. Por as kjo zemĂ«rim publik, as shqetĂ«simet pĂ«r dobĂ«simin e murit parlamentar mbrojtĂ«s, nuk duket se kanĂ« pasur ndikim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m mbi qeverinĂ« e Merzit.
MĂ«simi moral i hidhur i romanit tĂ« Tergitit vjen nĂ« letrĂ«n e fundit, tĂ« shkruar nga Effingeri i moshuar gjatĂ« rrugĂ«s pĂ«r nĂ« kampin e pĂ«rqendrimit: âBesova te e mira tek njerĂ«zit â ky ishte gabimi mĂ« i rĂ«ndĂ« i jetĂ«s sime tĂ« gabuar.â Nuk duhet tĂ« reshtim sĂ« besuari te e mira tek njerĂ«zit, por duhet gjithashtu tâu kushtojmĂ« vĂ«mendje paralajmĂ«rimeve tĂ« historisĂ«. Ajo qĂ« na mĂ«son The Effingers Ă«shtĂ« tĂ« mos e nĂ«nvlerĂ«sojmĂ« rrezikun e kĂ«rcĂ«nimit fashist dhe tĂ« luftojmĂ« kundĂ«r
Krishtlindjet e këtij viti shënojnë 100-vjetorin e shfaqjes së parë të Winnie-the-Pooh, një prej personazheve më të njohura dhe më të dashura për fëmijë në mbarë botën.
Ariu i famshĂ«m u shfaq pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« mĂ« 24 dhjetor 1925, nĂ« tregimin e shkurtĂ«r The Wrong Sort of Bees, tĂ« botuar nĂ« gazetĂ«n London Evening News. MĂ« pas, Winnie-the-Pooh u kthye nĂ« njĂ« ikonĂ« tĂ« letĂ«rsisĂ« pĂ«r fĂ«mijĂ«, sĂ« bashku me personazhe si Tigri, Christopher Robin dhe loja e njohur âPooh sticksâ.
Ngjarjet e librave janĂ« vendosur nĂ« pyllin imagjinar â100 Aker Woodâ, i cili bazohet nĂ« Ashdown Forest, nĂ« East Sussex tĂ« AnglisĂ«, njĂ« zonĂ« natyrore e mbrojtur dhe me rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« peizazhore. Autori A.A. Milne kishte shtĂ«pinĂ« e tij tĂ« pushimit pranĂ« kĂ«tij pylli, ku edhe u frymĂ«zua pĂ«r krijimin e tregimeve.
Libri Winnie-the-Pooh u botua në vitin 1926, ndërsa vazhdimi The House at Pooh Corner në vitin 1928. Po ashtu, Milne botoi edhe dy libra me poezi me personazhet e njohura.
Fama e Pooh vazhdon të ketë ndikim të drejtpërdrejtë ekonomik në zonë. Autoritetet lokale kanë ndarë rreth 450 mijë paund nga fondet publike për organizimin e aktiviteteve përkujtimore me rastin e 100-vjetorit.
NjĂ« nga pikat mĂ« tĂ« vizituara Ă«shtĂ« ura e famshme âPooh Sticksâ, e cila u rindĂ«rtua nĂ« fund tĂ« viteve 1990 pĂ«r arsye sigurie. Ura origjinale u shit nĂ« ankand nĂ« vitin 2021 pĂ«r 131 mijĂ« paund. NdĂ«rkohĂ«, popullariteti i personazhit u rrit edhe mĂ« shumĂ« pasi kompania Disney bleu tĂ« drejtat e tregimeve nĂ« vitin 1961.
QĂ« prej vitit 1978, âPooh Cornerâ, njĂ« dyqan suveniresh dhe sallon çaji pranĂ« urĂ«s, Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« destinacion tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m turistik. Pronari i tij shprehet se vizitorĂ« nga e gjithĂ« bota udhĂ«tojnĂ« drejt zonĂ«s pĂ«r tĂ« festuar trashĂ«giminĂ« e Winnie-the-Pooh.
Po ashtu, që nga viti 2018, organizohen ture të udhëzuara nëpër Ashdown Forest, ku shumica e pjesëmarrësve vijnë nga jashtë Mbretërisë së Bashkuar, kryesisht nga Amerika e Veriut.
Në kuadër të 100-vjetorit, në Ashdown Forest pritet të realizohet një instalacion artistik që do ta shndërrojë qendrën e vizitorëve në një libër të animuar në përmasa reale, si dhe të hapen shtigje të reja ecjeje, të projektuara për të respektuar zonat e mbrojtura natyrore./K.M
Pavarësisht shtrëngimit të ndjeshëm të politikave të imigracionit nga qeveria e koalicionit të CDU/CDU dhe Socialdemokratëve në Berlin, këtë vit janë lëshuar më shumë se 100.000 viza për bashkim familjar. Kjo sipas shifrave nga Ministria e Jashtme, të raportuara së fundmi.
Sipas të dhënave nga Ministria e Jashtme, 101.756 viza u dhanë deri në fund të nëntorit për pesë kombësitë me më shumë aplikime. Më së shumti vizat u dhanë për turqit (14.907) dhe sirianët (13.148), të ndjekur nga qytetarë nga India (9.286), Kosova (7.143) dhe Shqipëria (4.426).
E drejta për bashkimin familjar në Gjermani përgjithësisht vlen vetëm për familjen bazë, që do të thotë bashkëshortët/et dhe fëmijët e mitur. Ekzistojnë përjashtime për raste të vështira dhe, që nga një reformë në mars 2024, edhe për prindërit dhe vjehrrit e profesionistëve dhe punëtorëve të kualifikuar me kualifikim të lartë që mund të sigurojnë në mënyrë të pavarur jetesën e të gjithë familjes.
NĂ« korrik, qeveria gjermane e CDU/CSU dhe SPD e pezulloi ribashkimin familjar pĂ«r dy vjet pĂ«r personat me status mbrojtjeje tĂ« kufizuar â ndryshe nga refugjatĂ«t e njohur. VetĂ«m nĂ« âraste tĂ« vĂ«shtiraâ atyre u lejohet ende tĂ« sjellin bashkĂ«shortĂ«t/et e tyre, fĂ«mijĂ«t e mitur si edhe, nĂ« rastin e tĂ« miturve tĂ« pashoqĂ«ruar, prindĂ«rit e tyre nĂ« Gjermani. /DW/kb
Deputeti socialist, Erion Braçe ka bërë një apel për prindërit që shprehen skeptikë për vaksinimin e fëmijëve, duke iu referuar teorive që qarkullojnë se mund të shkaktojnë probleme.
Ai ka ndarë rastet e dy fëmijëve në pedriatrinë e QSUT, prej ditësh në gjendje të vështirë, njëri prej të cilëve ka rezultuar me fruth. Ajo që është shqetësuese, thotë deputeti, fëmijës që ka rezultuar me fruth, edhe pse është tre vjeç, i është ndërprerë vaksinimi. që në muajin e gjashtë.
Sipas tij, ky nuk është një rast i izoluar por më i gjerë dhe vjen nga hipotezat që shpesh artikulohen nëpër ekrane nga personazhe të caktuar që nuk janë të fushës.
Deputeti argumenton se prindërit duhet të dëgjojnë mjekët dhe të vaksinojnë fëmijët, sepse duke mos e bërë këtë gjë, në fakt po dëmtojnë fëmijët e tyre.
âPo ndodh diçka me fĂ«mijĂ«t qĂ« mĂ« duket shumĂ« e rĂ«ndĂ«. Po ndjek dy raste nĂ« pediatri. TĂ« vĂ«shtira prej 10 ditĂ«sh temperaturĂ« e lartĂ« dhe shqetĂ«sime shĂ«ndetĂ«sore tĂ« tjera. E dini çfarĂ« mĂ«sova qĂ« njĂ«ri prej fĂ«mijve ishte me fruth. PĂ«r kĂ«tĂ« ka vaksinĂ«. Ashtu edhe tjetri. NdĂ«rkohĂ« qĂ« mjeket qĂ« po i ndjekin thonĂ« se edhe se janĂ« vetĂ«m 3 vjeç, njĂ« prej fĂ«mijĂ«ve e ka mbyllur kalendarin e vaksinimit nĂ« 6 muajt e parĂ« tĂ« jetĂ«s. PrindĂ«rit sâi kanĂ« çuar mĂ« tĂ« ndjekur kalendarin e vaksinimit qĂ« 6 muajsh, fruthi luftohet pĂ«rmes vaksinĂ«s.
Mungesa e saj ka shkaktua kĂ«tĂ« gjendje dhe pasoja. KafshĂ«t qĂ« dalin nĂ«pĂ«r media online e TV dhe flasin pa pikĂ«n e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« dhe dijes e njohurisĂ« pĂ«r vaksinat e vaksinimin po ju vrasin fĂ«mijĂ«t, po ju dĂ«mtojnĂ« fĂ«mijĂ«t. Po ua lĂ«nĂ« me pasoja tĂ« rĂ«nda. Kalendari i vaksinimit ka shpĂ«tuar jetĂ« pafund e ka mbrojtur fĂ«mijĂ« e breza tĂ« tĂ«rĂ«. Mos dĂ«gjoni idiotĂ«t, por mjekĂ«r. IdiotĂ«t po iu bĂ«jnĂ« dĂ«m fĂ«mijĂ«t tuaj. Zbatoni kalendarin e vaksinimit. NĂ« fund fare a e kuptoni sesa po shpenzoni tani. NjĂ« vaksinĂ« falas pĂ«r fĂ«mijĂ«t tuajâ, tha deputeti./kb
Në një akt të paprecedentë, një koleksion me 900 shishe verë ekskluzive me vlerë rreth 1 milion euro në pronësi të Ergys Agasit u zhduk pa asnjë gjurmë, ndonëse ishte bllokuar nga hetuesit e BKH-së dhe Drejtoria e Hetimit Doganor.
Foto ilustruese nga Pixabay.
Mes kodrave tĂ« gjelbĂ«ruara tĂ« Mulletit, rreth 13 kilometra larg qendrĂ«s sĂ« TiranĂ«s, âEquos Resortâ reklamon shĂ«rbime luksi, mes tĂ« cilave njĂ« klub hipizmi, xhiro me kuaj apo sporte ujore pĂ«r stinĂ«t e nxehta tĂ« vitit.
Por koleksioni më i vlefshëm fshihej në një qilar brenda resortit.
Pas shpalljes në kërkim të Ergys Agasit për akuzat e krijimit të një grupi të strukturuar kriminal me qëllim manipulimin e tenderave të Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, oficerët e Byrosë Kombëtare të Hetimit bllokuan një koleksion të shtrenjtë me 900 shishe verë të markave ekskluzive në një vilë 2-katëshe brenda resortit, e identifikuar si pronë e Agasit.
Por koleksioni i verërave u zhduk në mënyrë të paprecedentë, pasi ishte bllokuar nga oficerët e BKH-së dhe Drejtoria e Hetimit Doganor.
Një burim në dijeni të kontrollit i tha BIRN se një pjesë e koleksionit të verërave në pronësi të Agasit daton gati një shekull më parë, me tapa të dyllosura në vitet 1922, 1923 dhe 1940, të gjitha të pajisura me certifikatë origjine. Koleksioni kishte si origjinë Francën dhe Italinë dhe ishte futur kontrabandë në Shqipëri.
Sipas SPAK, koleksioni u zbulua gjatĂ« kontrolleve pĂ«r ekzekutimin e masĂ«s sĂ« sigurisĂ« âarrest me burgâ ndaj Ergys Agasit, e lĂ«shuar nga Gjykata e Posaçme mĂ« 15 dhjetor. Hetuesit e BKH-sĂ« vlerĂ«suan gjithsesi se koleksioni i verĂ«s nuk bĂ«nte pjesĂ« nĂ« kompetencĂ«n lĂ«ndore tĂ« StrukturĂ«s sĂ« Posaçme dhe njoftuan DrejtorinĂ« e Hetimit Doganor pranĂ« DrejtorisĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« Doganave qĂ« tĂ« kryente procedurat pĂ«rkatĂ«se pĂ«r mallrat e futura kontrabandĂ«.
âKemi ndjekur praktikĂ«n e rasteve tĂ« ngjashme, pasi kur konstatohet njĂ« vepĂ«r penale e dyshuar qĂ« nuk Ă«shtĂ« kompetencĂ« e StrukturĂ«s sĂ« Posaçme, njoftohen institucionet kompetente pĂ«r kryerjen e veprimeve tĂ« mĂ«tejshme,â tha njĂ« burim i SPAK nĂ« kushtet e anonimatit.
Drejtoria e Hetimit Doganor ka kryer inventarin dhe ka arritur në përfundimin se koleksioni i verërave të Agasit kishte një vlerë prej rreth 1 milion eurosh, ndërkohë që shmangia e detyrimeve doganore kapte vlerën e rreth 300 mijë eurove. Nga vlerësimi sipas çmimeve të referencës dhe atyre të tregut, është konkluduar se ka pasur shishe vere që e kalonin vlerën e 30 mijë eurove, ndërsa më e lira është vlerësuar rreth 350 euro.
Pasi ka kryer inventarin, drejtoria e Hetimit Doganor nuk e ka transportuar koleksionin në magazinat doganore me pretendimin se nuk kishin hapësirë për produkte ushqimore. Në pritje të gjetjes së hapësirës, ata kanë mbajtur një procesverbal për bllokimin e mallit, i cili është nënshkruar nga djalit të xhaxhait të Agasit, Eno Agasi, dhe janë larguar.
Kur janë rikthyer të nesërmen për të rimarrë verën, punonjësit e Hetimit Doganor e kanë gjetur qilarin bosh. Doganat e referuan çështjen në Prokurorinë e Tiranës, kur 900 shishet e verës ishin zhdukur pa asnjë gjurmë.
I pyetur nga BIRN, drejtori i Hetimit Doganor, Dorian Doka i shmangu komentet për përgjegjësitë, duke thënë se çështja është në hetim.
Prokuroria e TiranĂ«s ka regjistruar procedimin penal pĂ«r katĂ«r vepra penale ndaj Eno Agasit, ndĂ«rkohĂ« qĂ« gjykata ka caktuar ndaj tij masĂ«n e âarrestit me burgâ nĂ« mungesĂ«. Ai po hetohet pĂ«r âVeprime qĂ« pengojnĂ« zbulimin e sĂ« vĂ«rtetĂ«sâ; âKontrabanda me mallra pĂ«r tĂ« cilat paguhet akcizĂ« ose me pezullim tĂ« plotĂ« apo tĂ« pjesshĂ«m nga detyrimet doganore ose tĂ« akcizĂ«sâ; âRuajtja ose depozitimi i mallrave kontrabandĂ«â; âPastrimi i produkteve tĂ« veprĂ«s penale ose veprimtarisĂ« kriminaleâ.
Sipas ProkurorisĂ« sĂ« TiranĂ«s, zhdukja e verĂ«s ka qenĂ« e mirĂ«organizuar, pasi nga hetimet ka rezultuar qĂ« autorĂ«t tĂ« jenĂ« kujdesur tĂ« zhdukin edhe gjurmĂ«t. AutorĂ«t kanĂ« zhdukur gjithashtu tĂ« gjitha kamerat e sigurisĂ« qĂ« gjendeshin nĂ« âEquos Resortâ si dhe ato qĂ« e lidhnin resortin me autostradĂ«n TiranĂ«-Elbasan.
Koleksioni prej 1 milion eurosh i verërave të Ergys Agasit konsiderohet prej hetuesve një investim.
âNuk Ă«shtĂ« zotĂ«ruar pĂ«r konsum, por ka qenĂ« njĂ« koleksion i krijuar pĂ«r investim, pasi i rritet vlera. Po ashtu, mund tĂ« jetĂ« pĂ«rdorur nĂ« vend tĂ« shkĂ«mbimeve valutore,â tha njĂ« burim nĂ« afĂ«rsi tĂ« hetimit.
Sipas Prokurorisë së Tiranës, në vijim të hetimeve dhe provave të reja që do të gjenden, do të vlerësohet nëse çështja do të përmbyllet aty, apo do të kalohet për kompetencë pranë Prokurorisë së Posaçme./BIRN/K.M
Login
