Pas njoftimit të kompanisë së Jared Kushner, dhëndrit të presidentit amerikan, Donald Trump se tërhiqet nga ndërtimi i një kompleksi luksoz në qendër të Beogradit, rasti i ish-ndërtesës së Shtabit të Përgjithshëm në Serbi nuk është mbyllur.
TĂ«rheqja e kompanisĂ« sĂ« Kushner, âAffinity Partnersâ, nuk e ka pĂ«rjashtuar mundĂ«sinĂ« e planeve tĂ« reja pĂ«r ndĂ«rtim nĂ« vendin ku dikur ka qenĂ« Shtabi i PĂ«rgjithshĂ«m i UshtrisĂ« sĂ« JugosllavisĂ«.
Me një ligj të veçantë, autoritetet serbe u kanë hequr statusin e trashëgimisë kulturore godinave të dëmtuara gjatë bombardimeve të NATO-s, më 1999, duke i hapur rrugë shembjes së kompleksit.
Informacione zyrtare pĂ«r planet e mĂ«tejshme nuk ka, por nĂ« publik pĂ«rmenden investitorĂ« tĂ« mundshĂ«m tĂ« rinj, pĂ«rfshirĂ« edhe kompaninĂ« nga Emiratet e Bashkuara Arabe, âEagle Hillsâ, e cila Ă«shtĂ« partnere e SerbisĂ« nĂ« projektin âBeogradi nĂ« ujĂ«â.
Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, në reagimin e tij të parë, i ka akuzuar të gjithë ata që kanë qenë kundër projektit, duke thënë se kanë shkatërruar një investim të vlefshëm.
Demonstruesit dhe aktivistĂ«t antiqeveritarĂ«, tĂ« cilĂ«t nuk e mbĂ«shtesin ndĂ«rtimin, kanĂ« thĂ«nĂ« edhe pas tĂ«rheqjes sĂ« kompanisĂ« sĂ« Kushnerit, se do ta vazhdojnĂ« âluftĂ«nâ e tyre.
Projektit i janë kundërpërgjigjur edhe ekspertët, të cilët insistojnë se duhet të bëhet rindërtimi dhe jo shembja e kompleksit të dikurshëm të Shtabit të Përgjithshëm.
Prokuroria për Krim të Organizuar në Serbi, gjithashtu, ka njoftuar se do të vazhdojë me rastin, pasi ka ngritur një aktakuzë kundër ministrit serb të Kulturës, Nikolla Sellakoviç, për falsifikim dokumentesh, gjë që ka çuar në humbjen e statusit të trashëgimisë kulturore për Shtabin e Përgjithshëm.
Që nga maji i vitit 2024, kur është nënshkruar kontrata me kompaninë e Kushner, autoritetet janë përballur me probleme gjatë përpjekjeve për realizimin e projektit.
ĂfarĂ« do tĂ« ndodhĂ« tani?
Përfaqësuesit e pushtetit, të udhëhequr nga Partia Përparimtare Serbe, nuk kanë folur konkretisht për hapat e ardhshëm.
Deri mĂ« tani, prej tyre janĂ« dĂ«gjuar vetĂ«m kritika. Presidenti i SerbisĂ«, AleksandĂ«r Vuçiç, i ka quajtur kundĂ«rshtarĂ«t e projektit âidiotĂ«â, duke thĂ«nĂ« se, pĂ«r shkak tĂ« tyre, ka dĂ«shtuar njĂ« investim prej 750 milionĂ« eurosh.
Ai ka paralajmëruar se do ta heqë reklamën e Ushtrisë së Serbisë, e cila mbulon fasadën e njërës prej dy ndërtesave të Shtabit të Përgjithshëm tash e sa vite.
âTani do tĂ« zbulohet, qĂ« njerĂ«zit tĂ« shohin se sa e tmerrshme duketâ, ka thĂ«nĂ« Vuçiç pĂ«r Radio Televizionin e SerbisĂ« mĂ« 16 dhjetor, duke shtuar se Ă«shtĂ« âvetĂ«m çështje kohe, para se tulla dhe gurĂ« tĂ« fillojnĂ« tĂ« bienâ.
Disa ditë më vonë, paralajmërimi i Vuçiçit është realizuar, pasi pankarta është hequr.
Ai ka paralajmĂ«ruar edhe kallĂ«zime penale, tĂ« cilat, siç ka thĂ«nĂ«, âdo tâi paraqesĂ« personalishtâ kundĂ«r âtĂ« gjithĂ« atyre qĂ« kanĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« shkatĂ«rrimin e investimitâ. Vuçiç e ka akuzuar pĂ«r pengim tĂ« projektit edhe njĂ« pjesĂ« tĂ« policisĂ« dhe prokurorisĂ«.
Prokuroria vazhdon hetimet
Lajmi pĂ«r tĂ«rheqjen e kompanisĂ« âAffinity Partnersâ ka dalĂ« disa orĂ« pasi Prokuroria pĂ«r Krim tĂ« Organizuar nĂ« Serbi ka ngritur aktakuzĂ« kundĂ«r disa zyrtarĂ«ve pĂ«r keqpĂ«rdorim tĂ« detyrĂ«s zyrtare dhe falsifikim tĂ« dokumenteve nĂ« rastin e kompleksit tĂ« Shtabit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m.
Mes tyre është edhe ministri i Kulturës i Serbisë, Nikolla Sellakoviç. Prokuroria po zhvillon hetime që nga maji i këtij viti.
Drejtori i Institutit Republikan për Mbrojtjen e Monumenteve Kulturore, Goran Vasiç, sipas pretendimeve të Prokurorisë, ka pranuar falsifikimin e dokumentacionit.
Për pasojë, Ministrisë së Kulturës i është dorëzuar një iniciativë për heqjen e statusit të trashëgimisë kulturore për ndërtesat e Shtabit të Përgjithshëm.
Sellakoviç ka bĂ«rĂ« disa herĂ« akuza dhe fyerje ndaj ProkurorisĂ« pĂ«r Krim tĂ« Organizuar. Duke komentuar hetimin e ProkurorisĂ«, Vuçiq ka paralajmĂ«ruar se âdo tâi falĂ«â tĂ« gjithĂ« ata qĂ«, sipas tij, âdyshohet se kanĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« mashtrimet financiareâ. Ai ka deklaruar se nĂ« kĂ«tĂ« projekt nuk ka pasur korrupsion.
Prokuroria, pas ngritjes së aktakuzës, ka njoftuar se do të vazhdojë punën për të zbuluar nëse edhe persona të tjerë janë të përfshirë në vepra penale.
Autoritetet e Serbisë, në përpjekje për të përshpejtuar projektin, i cili është ngadalësuar nga puna e Prokurorisë, kanë përdorur edhe një ligj të veçantë.
Në fillim të nëntorit, Kuvendi i Serbisë ka miratuar ligjin, me të cilin është hequr mbrojtja e trashëgimisë kulturore për kompleksin e Shtabit të Përgjithshëm.
A dihen veprimet e mëtejshme të kompanisë së Kushner?
NĂ« pĂ«rgjigjen e saj pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«, kompania e Kushnerit, âAffinity Partnersâ, nuk ka treguar se cilĂ«t do tĂ« jenĂ« hapat e saj tĂ« mĂ«tejshĂ«m. Po ashtu, nuk dihet se cilat janĂ« tĂ« drejtat e kompanisĂ« tani kur projekti ka dĂ«shtuar, pasi kontrata midis QeverisĂ« sĂ« SerbisĂ« dhe investitorit amerikan nuk Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« publike deri mĂ« sot.
Në përgjigjen për REL-in, kompania e Kushnerit nuk ka përmendur ndonjë procedurë ligjore kundër ministrit, as nuk ka shpjeguar drejtpërdrejt arsyet për të cilat ka hequr dorë nga ndërtimi.
Sipas saj, vendimi Ă«shtĂ« marrĂ« ânga respekti pĂ«r qytetarĂ«t e SerbisĂ« dhe Beograditâ, ndĂ«rsa vizion i tyre ka qenĂ« âofrimi i njĂ« zgjidhjeje arkitekturore elegante dhe inspiruese, qĂ« nxjerr nĂ« pah pĂ«rparimin e SerbisĂ«â.
Partner i ri në projekt?
Zyrtarët e Serbisë, deri më tani, nuk kanë folur konkretisht për një mundësi të tillë. Ata që janë kundër projektit, nuk e përjashtojnë mundësinë që të ketë një investitor të ri dhe përmendin emra të caktuar.
Shpesh pĂ«rmendet kompania nga Emiratet e Bashkuara Arabe, âEagle Hillsâ. BashkĂ«punimi midis SerbisĂ« dhe investitorit nga Emiratet ka nisur nĂ« vitin 2012, me marrjen e pushtetit nga Partia PĂ«rparimtare Serbe.
QĂ« nga viti 2015, ata kanĂ« punuar nĂ« ndĂ«rtimin e kompleksit luksoz âBeogradi nĂ« ujĂ«â, pĂ«r tĂ« cilin Kuvendi i SerbisĂ«, gjithashtu, ka miratuar njĂ« ligj tĂ« veçantĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rshpejtuar procedurat e ndĂ«rtimit pĂ«rgjatĂ« bregut tĂ« lumit Sava.
Edhe pse nuk ka konfirmime zyrtare nĂ«se kompania nga Emiratet Ă«shtĂ« investitori i ri i mundshĂ«m nĂ« kompleksin e dikurshĂ«m tĂ« Shtabit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m, dihet se âEagle Hillsâ ka qenĂ« e planifikuar tĂ« bashkĂ«punonte me kompaninĂ« e Kushnerit nĂ« projektin nĂ« Serbi.
ĂfarĂ« planifikojnĂ« kundĂ«rshtarĂ«t e projektit?
Demonstruesit antiqeveritarĂ«, tĂ« cilĂ«t kanĂ« zhvilluar shumĂ« protesta qĂ« nga nĂ«nshkrimi i marrĂ«veshjes me Kushnerin, tani paralajmĂ«rojnĂ« vazhdimin e âluftĂ«sâ sĂ« tyre.
Ata thonë se janë të bindur se autoritetet nuk kanë hequr dorë nga qëllimi për të ndërtuar në atë vend.
Disa parti opozitare kanë reaguar, duke kërkuar shfuqizimin e menjëhershëm të ligjit të veçantë dhe rikthimin e statusit të ndërtesave të Shtabit të Përgjithshëm si pasuri kulturore.
Disa shoqata ekspertësh kanë paralajmëruar qysh para tërheqjes së partnerit amerikan, se do të kërkojnë nga Gjykata Kushtetuese e Serbisë një vlerësim të kushtetutshmërisë së ligjit të veçantë.
Ekspertët janë kundër rrënimit dhe insistojnë në restaurimin e godinës moderniste, e cila është ndërtuar midis viteve 1956 dhe 1963./REL
Login
