Nga Gazeta ‘SI’ – Kongresi i Shteteve të Bashkuara ka prezantuar një projektligj të ri të quajtur “Western Balkans Democracy and Prosperity Act”, i cili synon forcimin e demokracisë, rritjen e tregtisë dhe investimeve, si edhe zgjerimin e mbështetjes politike amerikane për vendet e Ballkanit Perëndimor.

Projektligji është depozituar më 10 shtator 2025 në Dhomën e Përfaqësuesve dhe përfshin Shqipërinë, Kosovën, Bosnjë-Hercegovinën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, Serbinë dhe Kroacinë, duke e cilësuar rajonin si strategjik për paqen, stabilitetin dhe sigurinë e Europës.

Dokumenti parashikon forcimin e demokracisë dhe luftën kundër korrupsionit përmes mbështetjes për sistemin e drejtësisë, transparencën në prokurimet publike dhe mbrojtjen e mediave të pavarura. Një tjetër objektiv kryesor është rritja e tregtisë dhe investimeve amerikane në rajon, veçanërisht në sektorë si energjia e pastër, infrastruktura, bujqësia, teknologjia dhe bizneset e vogla.

Projektligji synon gjithashtu uljen e varësisë nga energjia ruse duke nxitur diversifikimin energjetik dhe zhvillimin e burimeve të rinovueshme, si edhe parashikon kodifikimin e sanksioneve amerikane ndaj individëve dhe subjekteve që minojnë stabilitetin, demokracinë dhe sundimin e ligjit në Ballkanin Perëndimor.

Në fokus është edhe ndikimi destabilizues rus dhe kinez, për të cilin kërkohen raporte të detyrueshme mbi fushatat e dezinformimit, ndërhyrjet politike dhe kërcënimet kibernetike. Projektligji parashikon mbështetje për sigurinë kibernetike dhe mbrojtjen e infrastrukturës digjitale në vendet e rajonit, si edhe zgjerimin e programeve arsimore dhe shkëmbimeve ndërkombëtare, përfshirë universitetet, Peace Corps dhe nisma për të rinjtë.

Një element i veçantë është krijimi i programit “Young Balkan Leaders Initiative”, i cili synon zhvillimin e liderëve të rinj të moshës 18 deri në 35 vjeç në fushat e biznesit, teknologjisë, qeverisjes dhe gazetarisë. Po ashtu, projektligji riafirmon mbështetjen e Shteteve të Bashkuara për integrimin euroatlantik dhe anëtarësimin në Bashkimin Europian dhe NATO të vendeve që përmbushin kriteret.

Edhe pse projektligji nuk përmend raste apo emra konkretë për Shqipërinë, vendi përfshihet qartësisht në analizën dhe politikat amerikane për Ballkanin Perëndimor. Kongresi amerikan e identifikon korrupsionin, veçanërisht në nivelet e larta politike, si pengesën kryesore për zhvillimin demokratik dhe ekonomik të rajonit.

The post Projektligji i SHBA-së për Shqipërinë dhe Ballkanin: Të nxjerrim lidera të rinj dhe të luftojmë korrupsionin! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Prej orës 7:00 të mëngjesit e deri në orën 19:00 të mbrëmjes, sipas kohës lokale në përfaqësitë e ndryshme diplomatike, diaspora po voton për zgjedhjet e parakohshme parlamentare.

Votimi në përfaqësi diplomatike ishte mundësuar për herë të parë në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit të këtij viti, ndërsa më herët kishte qenë i mundur vetëm votimi përmes postës.

Procesi i votimit po zhvillohet në 40 vendvotime, që u përkasin 16 ambasadave dhe 13 konsullatave të Kosovës në 18 shtete të huaja.

Këtu bëjnë pjesë gjashtë vendvotime në Gjermani, tri në Zvicër, dy në SHBA, dy në Kanada, dy në Itali, dy në Francë, dhe nga një në Mbretërinë e Bashkuar, Belgjikë, Suedi, Austri, Norvegji, Slloveni, Danimarkë, Turqi, Kroaci, Holandë, Hungari dhe Çeki.

Në zgjedhjet e fundit parlamentare, Lëvizja Vetëvendosje (LVV) doli dukshëm e para nga votat në përfaqësi diplomatike.

Por, gjithsej 42 për qind e votave të fituara nga LVV-ja në ato zgjedhje ishin të pamjaftueshme që kjo parti, e cila ka qenë në pushtet e vetme që nga viti 2021, të qeverisë sërish vetë.

Dhe, pas shumë muajve me Kuvend të bllokuar e dështimit të dy mandatarëve për kryeministër për të siguruar vota të mjaftueshme për formimin e një qeverie të re, 28 dhjetori u vendos si data e zgjedhjeve të parakohshme.

Për të votuar në përfaqësi diplomatike janë regjistruar gjithsej 19.187 votues, nga gjithsej mbi dy milionë qytetarët me të drejtë vote në këto zgjedhje.

Gjithsej numri i diasporës që është regjistruar për të votuar në këto zgjedhje, përfshirë përmes votimit me postë është pak mbi 77 mijë.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka bërë të ditur se për votim do të vlejnë dokumentet identifikuese me afat të skaduar.

Por, askush që është regjistruar për të votuar nga diaspora nuk do të mund të votojë fizikisht në Kosovë të nesërmen, më 28 dhjetor, pasi që emrat e tyre janë tërhequr nga listat votuese në vend.

The post Zgjedhjet në Kosovë, sot voton Diaspora appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka thënë se do të takohet me homologun e tij amerikan Donald Trump në Florida të dielën, ndërsa vazhdojnë bisedimet për t’i dhënë fund luftës në shkallë të plotë të Rusisë.

Zelensky tha se donte të përqendrohej në një plan paqeje të ndërmjetësuar nga SHBA-ja dhe propozime të ndara për garancitë e sigurisë së SHBA-së. Por një zyrtar i lartë rus tha se plani ishte “rrënjësisht i ndryshëm” nga ai që Rusia po negocionte me SHBA-në.

Kremlini nuk ka komentuar ofertën e Zelensky-t për të tërhequr trupat nga rajoni lindor i Donbasit të Ukrainës, nëse edhe Rusia tërhiqet

Gjatë natës, të paktën pesë persona u plagosën në kryeqytet, Kiev, në një valë të re sulmesh ajrore ruse, tha kryebashkiaku. Një person tjetër u plagos në rajonin e Kievit.

Majori i Kievit, Vitaliy Klitschko, tha se forcat e mbrojtjes ajrore të Ukrainës po e zmbrapsnin sulmin, me dëshmitarë okularë që raportuan shpërthime në qytet.

Sulmi rus vazhdoi të shtunën në mëngjes, me forcat ajrore të Ukrainës që paralajmëruan se një kërcënim me dronë dhe raketa është në fuqi për të gjithë vendin.

Rusia nisi një pushtim në shkallë të plotë të Ukrainës në shkurt të vitit 2022.

Presidenti i Ukrainës u takua për herë të fundit me Presidentin Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë në tetor.

Ukraina është përpjekur të sigurojë garanci nga SHBA-të si pjesë e një marrëveshjeje paqeje, dhe Zelensky ka sugjeruar që një “zonë e lirë ekonomike” e demilitarizuar është një mundësi e mundshme për zonat e Donbasit që Rusia nuk ka arritur t’i marrë me forcë.

Të premten, Zelensky u tha gazetarëve se plani 20-pikësh ishte 90% i përfunduar: “Detyra jonë është të sigurohemi që gjithçka është 100% gati.”

The post Trump dhe Zelensky do të takohen këtë të dielë në Florida appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Për ditën e shtunë, më 27 dhjetor, vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme. Sipas parashikimeve, moti do të jetë kryesisht i kthjellët në të gjithë territorin, ndërsa vranësira të pakta dhe kalimtare priten në relievet malore në lindje të vendit.

Gjatë orëve të mëngjesit dhe të mbrëmjes do të ketë prani të mjegullës së dendur dhe mjegullinës, kryesisht në zonat luginore, çka mund të ndikojë në shikueshmëri. Po ashtu, parashikohet prezencë e ngricave përgjatë akseve rrugore, veçanërisht në zonat malore, ndaj drejtuesit e mjeteve këshillohen të tregojnë kujdes të shtuar.

Era do të fryjë kryesisht nga verilindja dhe veriu, me shpejtësi mesatare rreth 6 m/s, ndërsa përgjatë vijës bregdetare dhe në zonat luginore pritet të arrijë deri në 10 m/s. Në det, valëzimi do të jetë i ulët, i forcës 1 deri në 3 ballë.

The post E shtuna do të jetë me mot të kthjellët appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’- Kryetari i Urdhrit Veterinar, Ervin Resuli, ka ngritur alarmin për një praktikë shqetësuese që, sipas tij, po zbatohet nga kompanitë e përpunimit të qumështit në vend. Në një komunikim të drejtpërdrejtë me fermerët, Resuli thotë se ka mësuar se këto kompani kërkojnë të blejnë qumështin që rezulton me prani aflatoksine, por me një çmim më të ulët.

Sipas tij, qumështi i kontaminuar blihet rreth 5 lekë për litër më lirë, ndërsa ajo që mbetet e paqartë dhe thellësisht shqetësuese është destinacioni final i këtij produkti dhe mënyra se si trajtohet më pas.

“Një praktikë e shëmtuar dhe diskriminuese po zhvillohet muajt e fundit nga industria e përpunimit të qumështit, duke shtypur blegtorin shqiptar dhe duke e çuar atë drejt falimentimit. Në rastet kur qumështi rezulton me aflatoksinë, praktika e industrisë është e thjeshtë: ‘ua marrim me 5 lekë më pak’”, shprehet Resuli.

Ai thekson se kjo mënyrë veprimi ngre pikëpyetje serioze për sigurinë ushqimore dhe transparencën e tregut. “Pyetja kryesore është nëse qumështi me aflatoksinë hidhet realisht në qarkullim për qytetarët dhe fëmijët, apo nëse kjo përdoret si një justifikim për të mashtruar blegtorët dhe për t’ua ulur çmimin e blerjes”, shton ai.

Në këtë kuadër, Resuli u bën thirrje publike Autoritetit të Konkurrencës dhe Autoritetit Kombëtar të Ushqimit (AKU) që të ndërhyjnë menjëherë dhe të marrin masa ndaj kësaj praktike, të cilën ai e cilëson si të padrejtë dhe potencialisht të rrezikshme për shëndetin publik.

Shqetësimi bëhet edhe më i madh duke pasur parasysh faktin se gjatë viteve të fundit AKU ka konstatuar raste kur kompani të përpunimit të qumështit kanë hedhur në treg produkte bulmeti me përmbajtje aflatoksine, një toksinë kancerogjene që dëmton organet jetësore të njeriut.

Po ashtu, raste të përsëritura janë evidentuar edhe në tregtimin e fruta-perimeve, ku janë gjetur mbetje substancash toksike të dëmshme për konsumatorët, duke ngritur pikëpyetje serioze mbi funksionimin e mekanizmave të kontrollit ushqimor në vend.

The post Denoncimi: Kompanitë shqiptare të bulmetit po blejnë qumësht me aflatoksinë për çmim më të lirë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë shprehur një qëndrim të qartë dhe të palëkundur lidhur me marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë përmes Aktit të Demokracisë për Ballkanin Perëndimor.

Një nga mesazhet kyçe të këtij akti lidhet me refuzimin e qartë të çdo politike që synon shkëmbime territoresh apo rivizatime kufijsh. SHBA bën të ditur se nuk do të ndjekë dhe as do të mbështesë iniciativa që promovojnë ndarjen territoriale apo ndryshimin e kufijve mbi baza etnike në Kosovë dhe në Ballkanin Perëndimor.

Ky akt e pozicionon dialogun mes dy vendeve brenda një kuadri politik që refuzon kategorikisht çdo ide për ndarje territoriale apo ndryshim kufijsh mbi baza etnike.

Po ashtu, dokumenti thekson rëndësinë e mbështetjes së demokracive pluraliste në rajon, si një mënyrë për të parandaluar rikthimin e tensioneve dhe konflikteve etnike që kanë shënuar të kaluarën e Ballkanit.

Në të njëjtën kohë, Uashingtoni rithekson se një marrëveshje përfundimtare dhe gjithëpërfshirëse mes Kosovës dhe Serbisë duhet të bazohet në njohjen reciproke, e cila shihet si themel i paqes dhe stabilitetit afatgjatë.

SHBA u bën gjithashtu thirrje Prishtinës dhe Beogradit që të përparojnë sa më shpejt në zbatimin e Aneksit të marrëveshjes së ndërmjetësuar nga BE-ja, duke nënvizuar se progresi konkret në këtë drejtim do të hapte rrugën për një angazhim më të madh amerikan në fazat e ardhshme.

The post SHBA mesazh Kosovës: S’ka shëmbim territoresh dhe rivizatim kufijsh! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Dy prindër kanë kallëzuar në polici largimin nga banesa të vajzave të tyre të mitura, përkatësisht 15 dhe 16 vjeçe, në Tiranë.

Shtetasi F. M. dhe shtetasja A. C. kanë bërë denoncimet pranë autoriteteve.

Policia po punon për gjetjen e adoleshenteve dhe sqarimin e rrethanave të largimit.

The post Dy adoleshentet në Tiranë largohen nga shtëpia, prindërit njoftojnë policinë appeared first on Gazeta Si.

Bakri arriti një çmim rekord, duke kaluar për herë të parë pragun prej 12.000 dollarësh për ton, pasi shqetësimet për tarifat amerikane dhe mundësinë e mungesave nxitën një rritje që vazhdon që nga tetori.

Ky metal industrial, i cili shihet si tregues i shëndetit të ekonomisë globale, u rrit mbi 1%, duke arritur deri në 12.160 dollarë për ton gjatë ditës në Londër, përpara se të zbriste përsëri rreth 12.065 dollarë.

Ari dhe argjendi gjithashtu u rritën në nivele të reja rekord, të nxitura nga tensionet gjeopolitike dhe pritshmëritë që Rezerva Federale e SHBA-së do të ulë normat e interesit vitin e ardhshëm.

Çmimet e rritura të bakrit po “nxiten nga pritshmëritë për mbështetje të mëtejshme të ekonomisë në Kinë”, tha John Meyer, analist në firmën konsulente SP Angel. Ai shtoi se një dollar më i dobët amerikan po rritte gjithashtu çmimet e metaleve të çmuara dhe bazike.

Ky metal i kuq ka shënuar një seri rritjesh rekord që nga tetori, kur incidente serioze në miniera të mëdha ndikuan në prodhim dhe shkaktuan frikë për mungesa të furnizimit. Edhe më parë, analistët prisnin që mungesat të shfaqeshin në vitet e ardhshme për shkak të rritjes së kërkesës.

“Edhe në një botë me rritje prej 2% të PBB-së globale, ne do të prisnim deficit të konsiderueshëm në tregun e bakrit gjatë vitit të ardhshëm,” thanë analistët e Jefferies këtë javë.

Rritja e fundit është nxitur edhe nga shqetësimet në rritje për mundësinë që administrata e Presidentit Donald Trump të vendosë tarifa shtesë për importin e bakrit vitin e ardhshëm. Tarifat aktuale nuk prekin katodat e bakrit, por shqetësimet se tarifat e ardhshme mund të ndikojnë kanë nxitur tregtarët të dërgojnë sasi të mëdha drejt SHBA-së.

Sasi të mëdha janë grumbulluar tashmë këtë vit në SHBA, dhe fluksi i vazhdueshëm në këtë drejtim mund të “shtypë furnizimin lokal në Kinë dhe në pjesë të tjera të botës”, tha Meyer.

Bakri është në rrugën për të shënuar rritjen më të madhe vjetore që nga viti 2009, pasi ka shënuar një rritje prej 37% deri më tani në 2025./FinancialTimes

The post Çmimi i bakrit arrin nivel rekord appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Me anë të një ligji që ndodhet aktualisht në proces konsultimi, qeveria shqiptare synon të rijetëzojë sektorin minerar, duke e kthyer atë në një nga shtyllat kryesore të ekonomisë kombëtare.

Strategjia për sektorin minerar 2026–2040 parashikon fillimisht përmirësimin e kuadrit ligjor, me qëllim ndarjen e qartë të përgjegjësive institucionale dhe funksionale, si dhe rregullimin e çdo hallke të zinxhirit minerar përmes licencave të posaçme. Synimi kryesor është krijimi i një sektori minerar të sigurt, të qëndrueshëm dhe plotësisht të harmonizuar me standardet e Bashkimit Europian.

Deri në 2030, qeveria parashikon që të paktën 30% e xeherorit të kromit, bakrit dhe nikelit të përpunohet brenda territorit shqiptar, si rezultat i investimit në fabrika e rafineri.

Sipas draftit, sektori minerar në Shqipëri përballet aktualisht me problematika serioze, si niveli i lartë i aksidenteve në punë, ndotja mjedisore nga zonat historike minerare, mungesa e rehabilitimit dhe mbikëqyrja institucionale e fragmentuar. Këto faktorë e mbajnë sigurinë teknike dhe mbrojtjen e mjedisit nën mesataren evropiane.

Një tjetër fokus i strategjisë është rigjallërimi i arsimit profesional dhe universitar në degët që lidhen me sektorin minerar. Parashikohet rikthimi i ekspertëve nga diaspora, zbatimi i programeve të mentorimit dhe përmirësimi i shkollave profesionale, me synim përgatitjen e profesionistëve të aftë për të përballuar transformimin teknologjik të industrisë minerare.

Risi e rëndësishme e reformës është edhe ndërtimi i një databaze kombëtare të integruar dhe dixhitale, e cila do të përfshijë të gjitha të dhënat minerare dhe gjeologjike të vendit, duke rritur transparencën, kontrollin dhe efikasitetin në menaxhimin e burimeve natyrore.

Sipas vlerësimeve paraprake, zbatimi i kësaj strategjie do t’i kushtojë buxhetit të shtetit rreth 55 milionë euro gjatë pesë viteve të ardhshme dhe të paktën 114 milionë euro-180 mln deri vitin 2040, në varësi të skenarëve të zhvillimit.

The post 180 mln euro për rijetëzimin e minierave në vend. Qeveria kërkon rikthimin e ekspertëve të ikur appeared first on Gazeta Si.

Bordi i Financial Times ka publikuar një listë të vendeve më të magjishme në botë, ku mund të gjeni Zotin. Pavarësisht besimit, këto objekte fetare nga Lindja në Perëndim të tregojnë se besimi vjen në forma të ndryshme.

Manastiri Saghmosavank, Armeni

Kisha e San Giovanni Battista, Mogno, Zvicër

Manastiri Hozoviotissa, Amorgos, Greqi

Pavilioni Khuha Kharuehat, Phraya Nakhon Cave, Tajlandë

Manastiri Vatopedi, Mali Athos, Greqi

Kapela Otaniemi, Espoo, Finlandë

Xhamia Ibn Tulun, Kajro, Egjipt

Sinagoga e Madhe e Edirnesë, Edirne, Turqi

Pagoda Shwedagon, Yangon, Mianmar

Kisha e Të Gjithëve Shenjtë – Tudeley, Mbretëri e Bashkuar

Katedralja e Sienës, Toskani, Itali

Komplekset e tempullit Borobudur, Java Qendrore, Indonezi

Komplekset e tempullit Borobudur, Java Qendrore, Indonezi

The post Vendet më të mrekullueshme në botë, ku mund t’i faleni Zotit appeared first on Gazeta Si.

Shpenzimet e Krishtlindjes në Europë u rritën në 2025 ndërsa inflacioni ngriti çmimet dhe rregullatorët ashpërsuan standardet e sigurisë për lodrat.

Gjermania pritet të bëhet vendi që shpenzon më shumë në Bashkimin Evropian gjatë sezonit festiv, sipas të dhënave nga platforma Statista.

Në vitin 2025, shpenzimet me pakicë gjatë sezonit të Krishtlindjes pritet të arrijnë rreth 85.24 miliardë euro në Gjermani.

Franca vjen në vend të dytë me një vlerësim prej 71.65 miliardë euro, ndërsa Italia me mbi 43 miliardë euro.

Në Europën më të gjerë, Mbretëria e Bashkuar kryeson listën, me një sondazh të PwC që parashikon një rritje prej 3.5% krahasuar me vitin 2024, pavarësisht nisjes së ngadaltë të shitjeve festive.

Megjithatë, dhuratat e këtij viti mund të jenë më të shtrenjta, pasi inflacioni vjetor i eurozonës u vlerësua të ishte 2.2% në nëntor 2025, sipas Eurostat, nga 2.1% një muaj më parë.

“Shpenzimet festive pritet të reflektojnë një mendësi të kujdesshme, e karakterizuar nga ndjeshmëria ndaj çmimeve dhe preferenca për kënaqësi të përballueshme,” deklaroi Mastercard Economics Institute në parashikimin e tij të fundit.

Cilët janë dhuratat më të njohura në BE?

Bukuria, moda dhe elektronika janë ndër kategoritë më të preferuara të dhuratave gjatë këtij sezoni festiv, sipas institutit ekonomik.

Në tremujorin e fundit të vitit 2024, çekët shpenzuan më shumë për kozmetikë, ndërsa polakët preferuan bizhuteri dhe orë dore.

Ndërkohë, spanjollët investuan më shumë në gjëra të përdorura, ndërsa italianët në pajisje shtëpiake.

Çekët gjithashtu shpenzuan më shumë për lojëra dhe lodra krahasuar me të gjithë evropianët.

Vit i kaluar, kozmetika dhe lodrat ishin produktet që shpesh raportohej për probleme sigurie në BE, me përbërës kimikë të identifikuar si shkaku kryesor i rrezikut në gati gjysmën e këtyre njoftimeve.

Toy Industries of Europe (TIE), një shoqatë tregtare për industrinë evropiane të lodrave, hulumtoi 70 lodra nga faqet e para të rezultateve të kërkimeve në shtatë platforma kryesore online që dorëzonin në Belgjikë dhe Francë.

Rreth 96% e tyre nuk përputheshin me kërkesat e sigurisë të BE-së, dhe 86% kishin probleme serioze sigurie, si pjesë të vogla që mund të shkaktojnë mbytje, magneta të fuqishme dhe bateri me akses të lehtë.

Në tetor të këtij viti, Këshilli Evropian miratoi rregulla të reja për të rregulluar sigurinë e lodrave, duke futur një pasaportë dixhitale për të gjurmuar më mirë lodrat e shitura online dhe duke ndaluar përdorimin e substancave kimike të dëmshme për fëmijët./Euronews

The post Sa shpenzojnë europianët për Krishtlindje? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Tregu i sigurimeve në Shqipëri ka vijuar rritjen edhe gjatë periudhës janar-nëntor 2025, por pavarësisht shtimit të të ardhurave, dëmshpërblimet për qytetarët kanë shënuar rënie.

Një zhvillim pozitiv në treg është rritja e qëndrueshme e sigurimit të pronës, që në 11 muaj arkëtoi 3.8 mld lekë, ku 67% i përkasin sigurimit nga zjarri dhe dëmtime të tjera në pronë. Gjatë janar-nëntor 2025, sigurimi nga zjarri dhe forcat e natyrës shënoi rritje të primeve me 4.31%, ndërsa numri i kontratave u rrit me 9.73%. Këto zhvillime mund të përkthehen si rritje e interesit të shqiptarëve për të siguruar pronën e tyre, përballë zjarreve e tërmeteve, por në realitet lidhen me kredimarrjen hipotekore, që ka si detyrim sigurimin e pronës që po financon.

Të ardhurat dhe dëmshpërblimet

Sipas të dhënave zyrtare, të ardhurat nga primet e shkruara bruto arritën në rreth 24.25 miliardë lekë, ose 10.17% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Ndërkohë, numri i kontratave të sigurimit arriti në mbi 1.5 milionë, me një rritje vjetore prej 4.69%.

Sigurimi i detyrueshëm motorik mbetet shtylla kryesore e tregut. Gjatë janar-nëntor 2025, primet e këtij segmenti arritën rreth 15.1 mld lekë, ose 12.40% më shumë se një vit më parë.

Në kontrast me rritjen e primeve, pagesat e dëmeve kanë rënë. Gjatë janar–nëntor 2025, dëmshpërblimet e paguara bruto kapën vlerën e rreth 7.49 miliardë lekëve, 3.61% më pak se një vit më parë. Sigurimi motorik vijon të mbajë peshën kryesore të dëmeve, me rreth 5.7 miliardë lekë, ose mbi 76% të totalit të paguar.

Tregu dominohet nga sigurimet e detyrueshme, të cilat përbëjnë rreth 62.4% të totalit të primeve, ndërsa sigurimet vullnetare zënë 37.6%. Po ashtu, sigurimet e Jo-Jetës, kryesisht ato motorike, përfaqësojnë mbi 91% të vëllimit të tregut.

The post Sigurimi i pronës ‘fiton terren’ në tregun e sigurimeve appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU) njofton se gjatë kontrolleve të ushtruara së fundmi nga Drejtoria Rajonale Tiranë, janë konstatuar shkelje ligjore në një subjekt ushqimor.

Inspektorët kanë bllokuar 5 ton djathë “Gouda” dhe 944 kg fileto pule për mungesë të kundraetiketës në gjuhën shqipe. Subjekti mori gjobë dhe produktet mbeten të bllokuara deri në rregullimin e dokumentacionit dhe etiketimit.

“AKU garanton opinionin publik se do të vijojë kontrollet rigoroze në të gjithë zinxhirin ushqimor për të garantuar zbatimin e ligjit dhe informimin e saktë të konsumatorëve, me qëllim mbrojtjen e shëndetit dhe interesave të tyre”, thuhet në faqen zyrtare.

Në fillim të këtij muaji, AKU bllokoi dy ngarkesa me misër që vinin nga Serbia, pasi rezultuan me Aflatoksinë B1. Edhe në nëntor, u bllokuan 25 ton misër po nga Serbia.

Të shumta kanë qenë rastet kur produktet e importuara kanë rezultuar me pesticide, siç ishte rasti i pjeshkëve në shtator apo domateve.

The post AKU bllokon 5 ton djathë dhe 944 kg fileto pule appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Një udhëzim i fundit i ministrisë së Financave, ka rritur kostot e zhdoganimit të mjeteve motorike që vijnë nga jashtë.

Sipas vendimit ka një shtrenjtim me 25% për çdo kategori automjeti, në bazë të fuqisë motorike.

Rritja e çmimeve në zhdoganim pritet të sjellë një rritje edhe të çmimit fundor për konsumatorët, por nga ana tjetër mund të sjellë një filtrim të mjeteve në qarkullim

Për autoveturat çmimet e reja janë: a) deri në 1400 cc jo më pak se 162 500 lekë;

 b) mbi 1400-1900 cc jo më pak se 250 000 lekë;

c) mbi 1900-2500 cc jo më pak se 406 000 lekë;

d) mbi 2500-3000 cc jo më pak se 500 000 lekë;

e) mbi 3000-4500 cc jo më pak se 625 000 lekë;

f) mbi 4500 cc jo më pak se 1 000 000 lekë.

Për kamionçina, furgona dhe kamionë, sipas kapacitetit mbajtës çmimet janë:

 a) deri në 1.5 tonë jo më pak se 500 000 lekë;

b) nga 1.5 tonë deri në 3.5 tonë jo më pak se 750 000 lekë;

c) nga 3.5 tonë deri në 10 tonë jo më pak se 1 062 500 lekë;

d) nga 10 tonë deri në 15 tonë jo më pak se 1 250 000 lekë;

e) mbi 15 tonë jo më pak se 1 500 000 lekë.

The post Rriten çmimet e zhdoganimit për makinat e blera jashtë Shqipërie appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Shifrat e fundit zyrtare tregojnë se modeli i rritjes së ekonomisë së Shqipërisë po vihet në provë.

Sipas INSTAT, gjate periudhës së verës, pra qershor-korrik, konsumi i popullatës, i cili përbën peshën kryesore të shpenzimeve në ekonomi shënoi rënie prej 0.97%. Një vit më parë ky tregues ishte me rritje 0.83%. Në rënie po ashtu raportohet konsumi i qeverisë, 0.98% kur një vit më parë u rrit me 6.8%.

Rënia e konsumit final në zemër të sezonit veror është një “flamur i kuq”, duke konsideruar dhe faktin që tregtia dhe shërbimet e konsumit janë shtylla e dytë më e rëndësishme e ekonomisë së vendit, pas administratës publike. Dobësimi i konsumit final të familjeve është veçanërisht shqetësues, pasi ky tregues përfshin të gjitha mallrat dhe shërbimet e përdorura drejtpërdrejt për të përmbushur nevojat individuale të familjeve rezidente. Paralelisht, rënia e konsumit final të administratës publike dhe institucioneve jofitimprurëse, që përfshin shërbimet jotregtare në funksion të komunitetit, tregon një ngadalësim më të gjerë të shpenzimeve në ekonomi.

Konkretisht, gjatë periudhës, administrata dhe tregtia+shërbimet e ushqimit dhe akomodimit, kontribuan e 1.7 p.p dhe 0.62 p.p në PBB.

Matur sipas ecurisë, administrata ka kryesuar rritjen, me 15%, ndjekur nga tregu imobiliar me 10.55% dhe tregu i informacionit e komunikimit me 10.4%. Ndërtimi shënoi një rritje me 4.75%. Shërbimet dhe tregtia u rritën me vetëm 2.6%, ndërsa grupi i aktiviteteve industri, energji dhe ujë shënuan rënie prej 4.75 % dhe bujqësia e  peshkimi u ul me 1.73 %.Gjatë së njëjtës periudhë,

Konsumi final i familjeve: Llogarit të gjitha mallrat dhe shërbimet që përdoren direkt për të plotësuar kërkesat individuale të familjeve rezidente. Konsumi final i administratës publike dhe Institucioneve jo fitim prurëse: Përmban vlerën e shërbimeve jotregtare të kryera nga administrata publike dhe nga institucionet jofitimprurëse në përfitim të komuniteteve ose grupe familjesh.

The post Fati i ekonomisë së vendit në ‘dorë’ të administratës. Zhgënjen turizmi appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Fondi Monetar Ndërkombëtar, FMN, në raportin e tij më të fundit për Shqipërinë, ngre alarmin për menaxhimin e shpenzimeve publike, duke paralajmëruar se presionet në rritje mund të rrezikojnë stabilitetin fiskal të vendit.

Për të mbrojtur rezervat fiskale, FMN rekomandon zbatimin e reformave të favorshme për rritjen e të ardhurave, përfshirë thjeshtimin e përjashtimeve tatimore, modernizimin e sistemit të taksës mbi pronën dhe forcimin e administratës tatimore, të shoqëruara me përmirësimin e cilësisë së shpenzimeve publike dhe rritjen e transparencës fiskale.

Fondi rikthen vëmendjen edhe te nisma e qeverisë Rama për “Paqen Fiskale”, duke theksuar se kjo skemë rrezikon të minojë progresin e arritur më parë në administrimin dhe përputhshmërinë tatimore. Sipas FMN-së, ndihma sociale e targetuar do të ishte një instrument më efektiv për mbështetjen e familjeve në nevojë sesa bonuset mujore të planifikuara për pensionistët.

Në aspektin monetar, FMN vlerëson se Banka e Shqipërisë duhet të jetë e gatshme të reagojë me shpejtësi ndaj ndryshimeve të kushteve të tregut. Fondi thekson se ndërhyrjet në tregun valutor duhet të kufizohen vetëm për adresimin e luhatjeve jo-fundamentale. Duke qenë se forcimi i kursit të këmbimit nxitet kryesisht nga faktorë themelorë, Banka e Shqipërisë duhet të lejojë fleksibilitet më të madh dhe të mbështetet te normat e interesit për garantimin e stabilitetit të çmimeve.

FMN ndalet gjithashtu te rreziqet që lidhen me zgjerimin e kredisë, duke kërkuar monitorim të shtuar të sektorit financiar. Dobësitë që lidhen me huamarrës të mëdhenj, ekspozimet në valutë dhe ndaj borxhit sovran, si dhe rritja e shpejtë e kreditimit në sektorin e pasurive të paluajtshme, kërkojnë mbikëqyrje të kujdesshme dhe politika prudenciale proaktive. Fondi vlerëson se masat e fundit të bazuara te huamarrësi për kreditë e reja rezidenciale janë një instrument i rëndësishëm strukturor, ndërsa kërkon përmirësim të disponueshmërisë së të dhënave për kreditimin e pasurive të paluajtshme komerciale.

Sa i përket Bankës Shqiptare të Zhvillimit, FMN thekson nevojën për standarde të forta të mirëqeverisjes dhe mbikëqyrje të rreptë institucionale, për të shmangur rreziqe potenciale për stabilitetin financiar.

The post FMN ngre alarmin për shpenzimet publike, rritjen e kredisë dhe “Paqen Fiskale” appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’-  Autoriteti i Konkurrencës ka vendosur të hapë një hetim paraprak ndaj ndërmarrjes SHPRESA – AL SHPK, për shkak të shqetësimeve mbi rritjen e çmimeve të biletave dhe aboneve në transportin urban të Bashkisë Kamëz.

Ky vendim vjen pas ankesave të depozituara pranë Autoritetit dhe pas shqetësimeve të shprehura në media nga qytetarë dhe përdorues të transportit. Hetimi do të analizojë kushtet e konkurrencës së lirë dhe efektive, veçanërisht për linjat: Kamëz – Tiranë – Kamëz dhe Paskuqan – Babrru – Tiranë.

Sipas dokumentacionit zyrtar, SHPRESA – AL SHPK është operatori i vetëm i licencuar në këto linja, duke zotëruar një pozitë dominuese në treg, në përputhje me Ligjin për Mbrojtjen e Konkurrencës.

Nga vlerësimi paraprak i Autoritetit, rezulton se nuk ka prova të mjaftueshme ekonomike apo financiare që justifikojnë rritjen e çmimeve mbi baza objektive. Hetimi do të përfshijë periudhën 1 janar – 12 dhjetor 2025, për të vlerësuar nëse veprimet e ndërmarrjes mund të përbëjnë kufizim, shtrembërim ose pengim të konkurrencës, sipas Ligjit nr. 9121/2003.

The post Autoriteti i Konkurrencës hap hetim për ‘Shpresa-AL’ pasi rriti çmimet e biletës në urbanet e Kamzës dhe Paskuqanit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Më pak shqiptarë festuan festat e nëntorit në atdhe. Të paktën kështu tregojnë shifrat e sapopublikuara nga INSTAT.

Më shumë se 677 mijë shqiptarë dolën nga vendi gjatë muajit nëntor. Kjo rritje vjetore me 7.5% lidhet me festat e 28-29 nëntorit dhe planet e shqiptarve për të festuar jashtë vendit. Por nga ana tjetër, INSTAT tregon se numri i shqiptarëve që u futën në Shqipëri gjatë së njëjtës periudhë është reduktuar me 1.3%, 652 mijë.

Në total, gjatë nëntorit në Shqipëri hynë më shumë se 1.28 mln persona, me rritje të moderuar 1.4% nga nëntori i shkuar. 29.968 ishin të huaj, me një rritje prej 4.2%, kryesisht nga vendet e Europës.

Sipas INSTAT, 96% e të huajve që hynë në Shqipëri në nëntor 2025 ishin nga Europa, ku Europa Jugore përbën 86% të hyrjeve nga ky kontinent.

Qëllimi i hyrjes për 97% të shtetasve të huaj ishte personal, me rritje 4.5%, ndërsa hyrjet për biznes dhe arsye profesionale ranë me 3.6%.

The post INSTAT: Më pak shqiptarë festuan festat e nëntorit në atdhe appeared first on Gazeta Si.

Vetëm 20 minuta në jug të qytetit Kilkenny, në Irlandë, ndodhet një fshat mesjetar i braktisur që, sipas legjendës, fsheh një histori misterioze të lidhur me Krishtlindjet.

Mes kullotave të gjelbra dhe varreve që datojnë që nga shekulli XIII, rrënojat e Kishës së Shën Nikollës ngrihen mbi pronën e familjes Maeve dhe Joe O’Connell. Sipas gojëdhënave vendase, mes atyre që prehen aty ndodhet edhe Shën Nikolla i Mirës, shenjti që njihet si frymëzimi i Santa Claus-it.

Familja O’Connell është sot pronarja e vetme e Jerpoint Park, një qytet mesjetar i braktisur i shekullit XII, që shtrihet në rreth 120 hektarë tokë dhe ndodhet 20 kilometra në jug të Kilkenny-t. Vendbanimi, i njohur dikur si Newtown Jerpoint, mendohet të jetë themeluar nga normanët rreth vitit 1160. Dokumentet e trashëgimisë kulturore tregojnë se qyteti lulëzoi deri në shekullin XV, me shtëpi, treg, rrugë, ura, mullinj dhe një sistem të avancuar menaxhimi uji. Megjithatë, në shekullin XVII, banorët e tij u zhdukën, me shumë gjasë për shkak të sulmeve të dhunshme dhe murtajës.

Se si vendi i supozuar i prehjes së Shën Nikollës përfundoi në këtë qytet të braktisur mbetet ende një mister. Megjithatë, familja O’Connell dhe banorë të zonës besojnë se legjenda ka rrënjë të vërteta historike.

Sipas Maeve O’Connell, gojëdhënat thonë se relikja e Shën Nikollës ka qenë gjithmonë aty. Në varrezën e kishës ndodhet një figurë guri e gdhendur, ku paraqitet një burrë me duart e bashkuara në një gjest bamirësie, simbolikë që lidhet drejtpërdrejt me natyrën dhuruese të shenjtorit.

Edhe pse Santa Claus jeton sot si një figurë simbolike në imagjinatën e fëmijëve, personi që qëndron pas kësaj legjende ishte Shën Nikolla i Mirës, një figurë historike reale. I lindur në qytetin antik Patara, ai ia kushtoi jetën ndihmës për të varfrit dhe u bë peshkop i Mirës, në territorin e Turqisë së sotme. Ai mori pjesë në Këshillin e Nikesë në vitin 325, ndërroi jetë më 6 dhjetor të vitit 343 dhe u varros në Mirë. Megjithatë, vendndodhja e trupit të tij vazhdon të mbetet e paqartë.

Disa studiues besojnë se varri i tij ndodhet ende në Turqi, të tjerë pretendojnë se eshtrat u zhvendosën në Bari të Italisë, ndërsa ka edhe nga ata që mendojnë se relike të trupit të tij u shpërndanë në vende të ndryshme të botës.

Në relievin e varrezës së Jerpoint Park shfaqen edhe dy figura kalorësish, të cilët sipas legjendës transportuan trupin e shenjtorit nga Lindja drejt Evropës. Gjatë këtij udhëtimi, një relike thuhet se përfundoi në Irlandë dhe u varros në Newtown Jerpoint.

Sot, Jerpoint Park është një fermë funksionale dhe një zonë ende e paprekur nga gërmimet arkeologjike. Sipas historianit Nathan Mannion, vendndodhja e varrit është zhvendosur në vitin 1839, çka e bën edhe më të vështirë verifikimin e asaj që ndodhet realisht nën gurin e gdhendur.

Megjithatë, familja O’Connell nuk ka ndërmend të hapë varrin. Ata besojnë se relikja e shenjtorit ndodhet aty, duke argumentuar se një monument i tillë nuk do të ishte ndërtuar pa një arsye të fortë.

Sipas Mannion, pa prova shkencore, është e pamundur të thuhet me siguri se çfarë ndodhet në varr, por kjo nuk e zbeh vlerën e legjendës. Çdo vit, rreth 10 mijë turistë vizitojnë Jerpoint Park, të tërhequr nga historia e Shën Nikollës.

Edhe pse parku nuk është një destinacion tipik i Krishtlindjes, vizitat private janë të mundshme me rezervim. Për familjen O’Connell, Krishtlindjet janë një festë e qetë familjare, ndërsa 6 dhjetori, dita e Shën Nikollës, shënohet me një mbledhje të thjeshtë dhe biskota tradicionale.

“E dua Krishtlindjen,” thotë Maeve. “Ka diçka vërtet magjike në të.”/BBC

The post Ku është varrosur Babagjyshi? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’- Konfederata e Industrive në vend, Konfindustria i ka bërë thirrje qeverisë të tërheqë Kodin e ri Penal, pasi cënon seriozisht klimën e investimeve dhe juridike në Shqipëri.

Në një deklaratë publike, Konfindustria thekson se ka një mungesë të plotë mbi ndikimin ekonomik dhe social të penalizimeve të reja, veçanërisht për personat juridikë.

Një nga shqetësimet kryesore lidhet me tendencën për të kriminalizuar shkelje që kanë natyrë administrative, si parregullsitë tatimore formale, mungesat dokumentare apo shkelje të brendshme në shoqëritë tregtare. Sipas përfaqësuesve të biznesit, këto raste duhet të trajtohen me masa administrative ose civile dhe jo përmes ndëshkimeve penale, të cilat rrisin presionin mbi aktivitetin ekonomik.

Konfindustria Albania kundërshton gjithashtu zgjerimin e përgjegjësisë penale për personat juridikë, duke argumentuar se drafti parashikon ndëshkime edhe për vepra që nuk lidhen logjikisht me natyrën e subjekteve tregtare. Një qasje e tillë, sipas saj, bie ndesh me praktikat e vendeve të Bashkimit Evropian, ku përgjegjësia penale e bizneseve kufizohet në fusha specifike si korrupsioni, krimi i organizuar apo shkeljet mjedisore.

Një tjetër problematikë e ngritur është mbivendosja e projektit me legjislacionin ekzistues, përfshirë ligjin për mbrojtjen e konkurrencës. Tentativa për të kriminalizuar pozitën dominuese në treg, sipas Konfindustria Albania, mund të krijojë pasiguri juridike, interpretime arbitrare dhe të frenojë investimet e reja.

Kodi i ri Penal u prezantua gjatë pranverës dhe u shoqërua me kritika të shumta, për të cilat askush nuk mori përgjegjësi. Ministri i Drejtësisë atëkohë, Ulsi Manja, tha se ka mbajtur shënim të gjitha kritikat dhe propozimet për t’i sintetizuar në dokument.

The post Konfindustria: Mos e miratoni Kodin e ri Penal! Cënon seriozisht biznesin appeared first on Gazeta Si.