Sezoni i festave mund të jetë intensiv. Njerëzit udhëtojnë, presin familjen dhe miqtë dhe shkojnë në evente, ndërkohë që mbajnë përgjegjësi të tjera të punës dhe familjes.

I gjithë ky aktivitet na bën të mendojmë për rëndësinë e mbajtjes së sistemit tonë imunitar të shëndetshëm. Cilat janë disa zakone që të gjithë duhet të përvetësojnë, të tilla si të flenë mirë, të ushqehen mirë dhe të ushtrohen rregullisht? Nga ana tjetër, a ka disa zakone që njerëzit duhet të marrin në konsideratë të ndalojnë për shkak të ndikimeve të tyre negative në sistemin imunitar?

Për të ndihmuar në zgjidhjen e këtyre pyetjeve, ekspertja e mirëqenies së CNN, Dr. Leana Wen u përgjigjet disa pyetjeve se si mund të qëndrosh i shëndetshëm në një periudhë festash.

Pse është veçanërisht e rëndësishme ta mbajmë sistemin tonë imunitar të shëndetshëm?

Leana Wen: Sistemet tona imunitare janë mbrojtja natyrale e trupit tonë kundër viruseve, baktereve dhe patogjenëve të tjerë të mundshëm. Sistemet imunitare të forta dhe të shëndetshme zvogëlojnë rrezikun e prekjes nga sëmundje infektive dhe të sëmurjes rëndë prej tyre. Sistemi imunitar është gjithashtu i implikuar në disa sëmundje kronike.

Imuniteti ndikohet nga shumë faktorë, disa prej të cilëve janë nën kontrollin tonë. Marrja e vaksinave të rekomanduara, për shembull, ndihmon në ndërtimin e imunitetit kundër sëmundjeve të caktuara. Përtej vaksinave, ka disa faktorë të stilit të jetesës që hulumtimet tregojnë se gjithashtu forcojnë funksionin imunitar të trupit tonë.

Çfarë zakonesh duhet të përvetësojnë njerëzit nëse duan të forcojnë funksionin e tyre imunitar?

Wen: Ka tre zakone të rëndësishme që njerëzit duhet të marrin në konsideratë. Së pari, qëndroni fizikisht aktivë. Përveç zvogëlimit të mundësisë për të zhvilluar sëmundje kronike si diabeti, kanceri dhe sëmundjet e zemrës, ushtrimet stimulojnë sistemin imunitar. Të qenit fizikisht aktiv mund të ulë mundësinë e vdekjes nga gripi ose pneumonia, sipas Qendrave Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.

Së dyti, zvogëloni konsumin e ushqimeve të ultrapërpunuara. Këto “ushqime të dëmshme” përmbajnë sasi të larta kimikatesh si konservues dhe ngjyrues artificialë. Konsumi i sasive më të larta të ushqimit të ultrapërpunuar mund të shkurtojë jetëgjatësinë me më shumë se 10%. Këto ushqime janë lidhur gjithashtu me inflamacion.

Mungesa e aktivitetit fizik dhe konsumi më i lartë i ushqimit të ultrapërpunuar shoqërohen të dyja me obezitetin, i cili lidhet me funksionin imunitar të dëmtuar. Njerëzit duhet të synojnë të paktën 150 minuta në javë ushtrime me intensitet të moderuar deri në të lartë dhe duhet të përpiqen të kenë një dietë që thekson ushqimet e plota si perimet, mishrat, fasulet, drithërat dhe arroret.

Së treti, synoni një gjumë më të mirë. Studimet kanë treguar se mungesa e gjumit shkakton ndryshime imunitare që rrisin rrezikun e sëmundjeve të ndryshme. Dhe njerëzit që flenë rregullisht më pak se shtatë orë në natë kanë një gjasë më të lartë për të zhvilluar presion të lartë të gjakut, diabet dhe obezitet.

Ekzistojnë disa metoda që mund të ndihmojnë në përmirësimin e gjumit. Shumë njerëz kanë vështirësi sepse thjesht nuk kanë kohë të mjaftueshme në shtrat. Mundohuni të jepni përparësi të paktën tetë orëve në shtrat dhe synoni të shkoni në shtrat dhe të zgjoheni afërsisht në të njëjtën kohë çdo ditë. Elementë të tjerë të higjienës së mirë të gjumit përfshijnë mos përdorimin e ekraneve para gjumit dhe optimizimin e mjedisit tuaj të gjumit me një vend të freskët, të qetë dhe të errët.

A ka zakone që njerëzit duhet t’i lënë në konsideratë për të përmirësuar sistemin e tyre imunitar?

Wen: Po. Më të rëndësishmet janë shmangia e pirjes së duhanit dhe alkoolit të tepërt.

Shumë studime e kanë lidhur pirjen e duhanit me efektet afatshkurtra dhe afatgjata në imunitet, duke përfshirë dëmtimin e aftësisë së trupit për të luftuar infeksionet virale dhe bakteriale. Disa nga këto efekte përmbysen me ndërprerjen e pirjes së duhanit. Konsumi i tepërt i alkoolit gjithashtu mund të dobësojë përgjigjen e sistemit imunitar.

Festat mund të jenë një kohë e vështirë për të ulur konsumin e alkoolit, por njerëzit duhet të përpiqen të shmangin pirjen e tepërt dhe të qëndrojnë brenda udhëzimeve për pirjen me moderim (dy pije ose më pak në ditë për burrat dhe një pije ose më pak në ditë për gratë në ditët kur konsumohet alkool).

Çfarë duhet të bëjnë personat e rrezikuar për të zvogëluar rrezikun e sëmundjes gjatë festave?

Wen: Ata duhet të përpiqen të shmangin vendet e mbushura me njerëz ku shumë njerëz bërtasin dhe flasin me zë të lartë. Mos harroni të lani duart shpesh dhe mirë me sapun dhe ujë. Nëse po organizoni një aktivitet, merrni në konsideratë t’u kërkoni atyre që kanë shenja të infeksionit të frymëmarrjes si ethe dhe kollë të qëndrojnë në shtëpi.

Dhe ju lutem shijoni festat! Vetmia dhe ndjenja e izolimit në fakt mund të dëmtojnë sistemin imunitar. Festat mund të jenë të lodhshme dhe stresuese, por të qenit së bashku me ata që doni, qoftë familja apo miqtë, mund të sjellë shumë përfitime për shëndetin tuaj emocional dhe fizik.

The post Tre zakone që u forcojnë sistemin imunitar gjatë festave appeared first on Gazeta Si.

Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) ka miratuar një version në formë pilule të ilaçit për humbje peshe Wegovy, sipas gjigantit farmaceutik Novo Nordisk.

Është pilula e parë e këtij lloji që merr miratimin nga rregullatori, duke shënuar një epokë të re për ilaçet për humbje peshe.

Prodhuesi danez i Wegovy, Novo Nordisk, tha se pilula një herë në ditë ishte një “opsion i përshtatshëm” dhe do të siguronte të njëjtën humbje peshe si injeksioni.

Të tjerë si Ozempic, i cili ka efekte të ngjashme në humbje peshe, u miratuan kryesisht për trajtimin e diabetit të tipit 2.

Pilula Wegovy tregoi një humbje mesatare peshe prej 16.6% gjatë provave të Novo Nordisk, tha firma të hënën.

Një e treta e rreth 1,300 pjesëmarrësve përjetuan humbje peshe prej 20% ose më të madhe në të njëjtën provë.

Pilula pritet të lançohet në SHBA në fillim të janarit 2026.

“Pacientët do të kenë një pilulë të përshtatshme, një herë në ditë, që mund t’i ndihmojë ata të humbin po aq peshë sa injeksioni origjinal i Wegovy,” tha Mike Doustdar, drejtori ekzekutiv i firmës.

Versioni i pilules së Wegovy mund t’u japë shitjeve të Novo Nordisk një nxitje pas një viti sfidues që pa aksionet e saj të binin.

Kompania është përballur me konkurrencë të fortë në tregun e humbjes së peshës nga prodhuesit rivalë të ilaçeve si Eli Lilly.

The post Rregullatori amerikan miraton ilaçin Wegovy për humbje peshe appeared first on Gazeta Si.

Ditën e martë vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të kryesisht të paqëndrueshme.

Moti parashikohet me vranësira mesatare deri të dendura.

Reshjet e shiut pritet të bëhen prezente paradite fillimisht përgjatë vijës bregdetare dhe gradualisht do të shtrihen në të gjithë vendin.

Reshjet parashikohet të jenë me intensitet kryesisht të ulët e lokalisht priten reshje shiu në formën e shtrëngatave afatshkurtra kryesisht përgjatë ultësirës perëndimore dhe në jugperëndim të vendit.

Në Alpe e relievet malore në verilindje-lindje-juglindje duke filluar prej orëve të pasdites do ketë reshje bore me intensitet të ulët.

Era do të fryjë me drejtim nga kuadrati i veriut me shpejtësi mesatare 7 m/sek ndërsa përgjatë vijës bregdetare e zonave luginore era fiton shpejtësi deri në 12m/s .

The post Vranësira dhe reshje, në male pritet borë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Nga rrjetet që dërgonin shqiptarë në Britani dhe Francë tashmë po këto rrjete po ndihmojnë shqiptarët që të arratisen nga Britania, duke i shpëtuar kështu burgut.

 Një hetim i Daily Mail zbuloi se një shqiptar, i cili duhet të jetë vetë pas hekurave, drejton një rrjet që ndihmonte kriminelët të arratiseshin për 2,500 paund.

Daily Mail shkruan se kryetari i grupit drejton “me paturpësi biznesin e tij “Kthimet nga Anglia” në mediat sociale, duke ofruar një shërbim ekspres pa stres për të arratisurit emigrantë”.

Ai mburrej se ekipi i tij i shoferëve të korruptuar kishte trafikuar të paktën 50 persona në Francë pasi ata “kryenin krime dhe donin të shkonin shpejt”.

Zbulimi vjen mes shqetësimeve në rritje për numrin e emigrantëve të sapoarritur me varka të vogla të akuzuar për vepra të rënda penale.

Këtë muaj, dy adoleshentë afganë u burgosën për përdhunimin e një nxënëseje 15-vjeçare në Leamington menjëherë pas kalimit të Kanalit. Dhe një audit zbuloi se 11 të tjerë u dënuan së fundmi për sulm ndaj grave në Britani.

Sipas shifrave të fundit, në Mbretërinë e Bashkuar ka më shumë se 1,000 kriminelë të huaj, përfshirë përdhunues, vrasës dhe terroristë, të lirë.

Të shtunën, 800 emigrantë mbërritën në vend me anije të vogla, dita më e ngarkuar e dhjetorit e regjistruar ndonjëherë.

Një person i infiltruar, duke vepruar si ndërmjetës, kontaktoi kontrabandistin, i cili i dha emrin e tij si Alfonsi.

Kontrabandisti i tha se një burrë që ai po ndihmonte të arratisej përballej me 16 vjet burg nëse kapej, duke shtuar se ishte i lumtur që po ndihmonte kriminelë t’i iknin drejtësisë.

Kriminelët që presin dënimin ose të dyshuarit që presin akuza rrezikojnë të kapen nëse përpiqen të ikin duke rezervuar një fluturim ose traget. Por, ndryshe nga kamionët që hyjnë në Mbretërinë e Bashkuar, nuk ka “kontrolle” për ata që largohen, pohoi Alfons, dhe asnjë nga ata që ai kishte kontrabanduar nuk ishte kapur.

Tani me sa duket i vendosur në Belgjikë, ai e filloi operacionin e tij pasi u largua nga Mbretëria e Bashkuar për të shmangur burgun për një fabrikë kanabisi.

Llogaria “Kthimet nga Anglia” në TikTok përdori një video nga një influenceri shqiptar me dhjetëra mijëra ndjekës. Në të, influenceri i njohur thotë: Kontaktoni bashkatdhetarin tonë dhe do të dilni duke paguar vetëm 2,000 paund.

‘Kontaktoni patriotin tonë për njerëzit që kryejnë krime dhe duan të ikin shpejt, para se të hyjnë në burg’, thotë ai.

Alfonsi, i cili e rriti çmimin në 2,500 paund për të infiltruarin, tha se nëse do të kishte qëndruar, do ishte në burg.

“Më arrestuan brenda një shtëpie kanabisi. U grinda me njerëz që erdhën për të grabitur shtëpinë. Fqinjët njoftuan policinë”, tregon ai.

I pyetur pse nuk u mbajt në paraburgim para gjyqit, ai tha se burgu ishte plot. Nuk kishte vend, kështu që i vunë një byzylyk në kyçin e këmbës, të cilin ai e hoqi.

Politikani britanik Chris Philp, tha se duket sikur qeveria nuk mund të kontrollojë se kush hyn ose kush del nga ky vend.

“Kjo bandë kriminale po tallet me ligjet tona kufitare dhe po lejon kriminelët e rrezikshëm të arratisen”.

The post Trafikantët tashmë po ndihmojnë emigrantët shqiptarë të ikin nga Britania për t’i shpëtuar burgut appeared first on Gazeta Si.

Festat kanë mbërritur, që do të thotë se ndoshta po mendoni për dhuratat – çfarë të blini, kujt t’i jepni dhe sa të shpenzoni. Dhënia e dhuratave shpesh shihet si një burim stresi dhe detyrimi, por një numër gjithnjë e në rritje kërkimesh sugjerojnë se mund të ketë edhe diçka të dobishme në vetë dhënien.

A ka rëndësi mënyra se si jep, si paratë kundrejt kohës dhe gjestet e mëdha kundrejt atyre të vogla? Dhe a mund të ketë ndonjëherë efekte të kundërta dhënia?

Ekspertja e mirëqenies së CNN, Leana Wen, profesoreshë në Universitetin George Washington sqaron se çfarë thotë shkenca për dhënien dhe marrjen e dhuratave.

A e mbështet vërtet shkenca idenë se është më mirë të japësh sesa të marrësh?

Leana Wen: Shkenca e mbështet këtë ide, me disa paralajmërime kyçe. Hulumtimet nga psikologjia, neuroshkenca dhe shëndeti publik tregojnë se sjelljet prosociale, të tilla si dhënia e kohës, parave ose mbështetjes për të tjerët, shoqërohen me përfitime për mirëqenien.

Kjo nuk do të thotë që dhënia është gjithmonë e dobishme ose që njerëzit duhet të japin në kurriz të nevojave të tyre. Por të marra së bashku, provat sugjerojnë se bujaria mund të jetë e mirë si për shëndetin emocional ashtu edhe për atë fizik.

Çfarë lloj përfitimesh shëndetësore kanë gjetur studiuesit?

Wen: Një mori studimesh lidhin sjelljet e dhënies dhe ndihmës me mirëqenie më të mirë mendore, duke përfshirë shkallë më të ulëta të depresionit dhe ankthit dhe kënaqësi më të lartë në jetë. Çuditërisht, efektet shkojnë edhe përtej shëndetit mendor: Studiuesit kanë gjetur lidhje midis sjelljes prosociale dhe hormoneve më të ulëta të stresit, inflamacionit të reduktuar, rezultateve më të mira kardiovaskulare dhe jetëgjatësisë më të gjatë.

Vlen të përmendet se një përmbledhje e madhe e JAMA Network Open në vitin 2023 shqyrtoi 30 studime që përfshinin ndërhyrje prosociale, të cilat përfshijnë akte mirësie, dhënie bamirësie, vullnetarizëm në komunitet dhe sjellje ndihme. Studiuesit gjetën përmirësime në mirëqenien mendore, rezultate më të ulëta të depresionit, aktivitet fizik dhe madje edhe rezultate të analizave të gjakut.

Si ndikon dhënia në tru dhe trup?

Wen: Dhënia aktivizon rrugët e shpërblimit në tru në zonat e lidhura me kënaqësinë, motivimin dhe lidhjet shoqërore. Këto veprime shkaktojnë çlirimin e kimikateve të tilla si dopamina dhe endorfina, të cilat shoqërohen me ndjenja pozitive.

Një tjetër hormon kyç është oksitocina, e cila luan një rol në rregullimin e stresit. Oksitocina mund të ulë presionin e gjakut, të zvogëlojë përgjigjet ndaj stresit dhe të nxisë ndjenjat e lidhjes shoqërore. Me kalimin e kohës, aktivizimi i përsëritur i këtyre rrugëve mund të ndihmojë në shpjegimin pse bujaria është e lidhur me shëndet më të mirë, veçanërisht në gjendjet e ndikuara nga stresi kronik, siç janë depresioni dhe sëmundjet e zemrës.

A është kjo vetëm korrelacion, apo ka prova se dhënia në të vërtetë shkakton këto përfitime?

Wen: Ky është një dallim i rëndësishëm. Disa kërkime të hershme ishin vëzhguese, që do të thotë se është e mundur që ndoshta njerëzit më të shëndetshëm ose më të lumtur thjesht të kenë më shumë gjasa të japin. Por studimet më të fundit përfshijnë modele eksperimentale që forcojnë argumentin për shkakësinë.

Për shembull, provat e rastësishme u kanë kërkuar pjesëmarrësve të kryejnë akte mirësie ose bujarie dhe i kanë krahasuar ato me aktivitete kontrolli. Këto studime kanë treguar ulje afatshkurtra të hormoneve të stresit si kortizoli, së bashku me përmirësime në humor dhe mirëqenie emocionale. Ndërsa është më e vështirë të provohet shkakësia afatgjatë, qëndrueshmëria në të dhënat eksperimentale, biologjike dhe në nivel popullate përbën një argument të fortë se vetë dhënia luan një rol.

A ka rëndësi se si dhurojnë njerëzit, qofshin paratë, koha, dhuratat e vogla apo ato të shtrenjta?

Wen: Po, lloji dhe konteksti i dhënies kanë shumë rëndësi. Hulumtimet sugjerojnë se dhënia vullnetare dhe kuptimplote është më e dobishme sesa dhënia që ndihet e detyrueshme ose stresuese. Dhënia e kohës dhe përpjekjeve, siç është vullnetarizmi ose ndihma e drejtpërdrejtë e dikujt, shpesh prodhon përfitime më të forta sesa dhënia e parave vetëm.

Kuptimi gjithashtu ka rëndësi. Dhënia që përputhet me vlerat personale ose forcon lidhjen shoqërore ka të ngjarë të jetë më e dobishme sesa diçka që është jopersonale ose transaksionale. E gjithë kjo do të thotë që akte të vogla si shkrimi i një shënimi të menduar mirë, ndihma ndaj një fqinji ose kalimi i kohës me dikë që është i vetmuar mund të kenë efekte kuptimplote.

A mund të jetë ndonjëherë e dëmshme dhënia?

Wen: Absolutisht. Dhënia nuk është universalisht e dobishme. Kur dhënia çon në vështirësi financiare, lodhje, pakënaqësi ose neglizhencë të shëndetit të dikujt, përfitimet zhduken dhe madje mund të kthehen mbrapsht. Lodhja është një shembull i qartë. Njerëzit që japin gjerësisht pa mbështetje të mjaftueshme shpesh përjetojnë shëndet më të keq fizik dhe mendor.

Çelësi është ekuilibri. Në rrethana ideale, dhënia duhet të jetë vullnetare. Njerëzit nuk duhet të ndiejnë presion për të dhënë përtej mundësive ose kapacitetit të tyre, veçanërisht gjatë festave, kur pritjet mund të jenë të larta.

Kush përfiton më shumë nga dhënia?

Wen: Përfitimet janë vërejtur në të gjitha grupmoshat, por disa popullata duket se fitojnë përparësi të veçanta. Të moshuarit që bëjnë vullnetarizëm shpesh tregojnë funksionim më të mirë fizik dhe rrezik më të ulët vdekshmërie. Njerëzit që ndihen të izoluar shoqërisht mund të kenë gjithashtu përfitime të konsiderueshme sepse dhënia forcon lidhjet shoqërore dhe ofron një ndjenjë qëllimi.

Gjithashtu, ka gjithnjë e më shumë prova se adoleshentët dhe të rinjtë përfitojnë nga sjellja prosociale, me mirëqenie mendore të përmirësuar. Studiuesit po studiojnë nëse mirësia e strukturuar ose programet vullnetare mund të mbështesin shëndetin gjatë gjithë jetëgjatësisë.

Si duhet të mendojnë njerëzit për dhënien e dhuratave gjatë festave?

Wen: Festat mund të jenë një kohë e mirë për të rimenduar se çfarë do të thotë dhurimi. Në vend që të përqendrohen te kostoja ose sasia, njerëzit mund të marrin në konsideratë dhuratat që nxisin lidhjen ose përvojën e përbashkët. Koha, vëmendja dhe mendimi kanë më shumë rëndësi se çmimi.

Është gjithashtu e rëndësishme të vendosen kufij. Dhënia nuk duhet të vijë me faj ose presion. Zgjedhja për të dhënë në mënyra që ndihen kuptimplote dhe heqja dorë nga pritjet që shkaktojnë stres është në përputhje me atë që sugjeron shkenca në lidhje me bujarinë e shëndetshme.

Cili është mësimi i këtij sezoni festash?

Wen: Dhënia mund të jetë e mirë për shëndetin, por vetëm kur bëhet me kujdes dhe brenda mundësive të dikujt. Shkenca mbështet idenë se bujaria mund të zvogëlojë stresin, të forcojë lidhjet shoqërore dhe të përmirësojë mirëqenien mendore dhe fizike. Festat ofrojnë një mundësi për të praktikuar bujarinë në mënyra që janë të shëndetshme, të qëndrueshme, kuptimplote dhe të lidhura me atë që ka më shumë rëndësi.

The post A pajtohet shkenca se është më mirë të japësh dhurata sesa të marrësh? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Festat e fundvitit, Policia plan masash për parandalimin e incidenteve dhe ngjarjeve kriminale! Shtim i sporteleve në të gjitha pikat e kalimit kufitar

Nga Gazeta Si- Në prag të festave të fundvitit, Policia e shtetit ka hartuar një plan masash për rendin dhe sigurinë.

Përmes një njoftimi zyrtar, policia informon se do të ketë një shtim të shërbimeve policore në territor, me qëllim garantimin e rendit dhe sigurisë publike, si dhe parandalimin e ngjarjeve të mundshme kriminale.

Po ashtu do të ketë edhe masa shtesë edhe në pikat kufitare gjatë hyrjeve/daljeve në territorin e vendit, duke shtuar sportelet dhe burimet njerëzore në të gjitha pikat e kalimit kufitar.

Policia sqaron se në pikat tokësore, do të intensifikohet bashkëpunimi me homologët, me qëllim krijimin e lehtësirave ligjore, shmangien e radhëve të gjata dhe sigurimin e lëvizjeve të njëtrajtshme në të dyja anët e kufirit.

Qarkullimi rrugor do të monitorohet me mjete inteligjente shpejtësimatëse, dronë, alkooltestues, si dhe do të këtë shtim të patrullave të lëvizshme të Policisë Rrugore në të gjitha qendrat urbane dhe akset rrugore urbane e interurbane.

Gjithashtu do të ketë shtim të policisë në shëtitore, pedonale, objekte kulti, sheshe publike, restorante, lokale dhe qendra tregtare që kanë frekuentim të lartë qytetarësh në të gjithë vendin.

The post Festat e fundvitit/ Policia do jetë prezente në sheshe, restorante e kudo ku ka frekuentim të lartë appeared first on Gazeta Si.

Kryeministri Edi Rama ka theksuar se nuk do ta shqyrtojnë kërkesën e SPAK për Belinda Ballukun, pa vendosur Kushtetuesja për pezullimin.

Në podkastin “Flasim”, Rama nënvizoi se një shtet i së drejtës nuk duhet të kthehet në “shesh për karshillëk” mes pushteteve të pavarura.

“Jam shumë kurioz, pse prokurorët që u ngutën me një vrap mbresëlënës t’i drejtohen Kuvendit për masa ekstreme, në ditët e fundit, nuk e mbajtën parasysh që si fillim jemi në një çështje ballë për ballë në Gjykatën Kushtetuese më 22 janar ku gjykata më e lartë e vendit, duhet të gjykojë në themel çështjen e masës së pezullimit antidemokratik të një anëtari qeverie me kërkesë prokurorie”, tha Rama, duke shtuar se e ngre këtë pyetje sepse në çdo vend, sipas tij, ku drejtësia nuk vrapon, po gjykon, ajo do të priste fundin e gjykimit për një masë, para se të kërkonte një masë tjetër, “sepse shteti i të drejtës nuk është shesh as për karshillëk mes pushteteve të pavarura, as për përsheshin e një pushteti në territorin kushtetues të një pushteti tjetër”.

Rama tha se sikundër është bërë e qartë edhe në Komisionin e Mandateve në Kuvend, nuk ka asnjë gjasë që shumica qeverisëse dhe parlamentare e këtij vendi ta shqyrtojnë kërkesën e ngutur të prokurorëve për të autorizuar masa të reja ekstreme, pa mbaruar njëherë me themel procesi që është hapur në Gjykatën Kushtetuese, “për masën ekstreme, për masën antidemokratike dhe antikushtetuese të pezullimit nga prokurorët që sikur s’kishte ndodhur dhe s’ka ndodhur asgjë erdhën me vrap të kërkojnë masa të tjera. Drejtësia nuk vrapon, drejtësia gjykon”, thotë Rama.

The post Imuniteti i Ballukut/ Rama: S’do ta shqyrtojmë kërkesën e SPAK pa vendosur Kushtetuesja appeared first on Gazeta Si.

Policia e Tiranë ka arrestuar një 20-vjeçare, e cila është e dyshuar për veprën penale ‘vrasje e foshnjës’.

Sipas të dhënave, e reja A.P., nga Indonezia ka lindur fëmijën e saj rreth dy muaj më parë dhe më pas e ka braktisur, duke e lënë në ballkonin e banesës. Ajo kishte ardhur në Shqipëri disa muaj më parë së bashku me shoqe të tjera, me të cilat jetonte në një ambient të marrë me qira. Vajzat punonin si pastruese në lokale të ndryshme në kryeqytet.

Sipas të dhënave, ajo ka ardhur shtatzënë 5 muajshe ndërkohë që kanë qenë shoqet e saj që kanë njoftuar pronarin e shtëpisë për foshnjen, i cili më pas ka njoftuar policinë.

The post Tiranë/ Dyshohet për vrasjen e foshnjës, arrestohet 20-vjeçarja nga Indonezia appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Pas 3 orësh tensione e përplasje, ka përfunduar protesta e organizuar nga ‘Shqipëria Bëhet’ para kryeministrisë.

Protesta ka nisur me përplasje me policinë që në fillim pasi policia u përplas fizikisht me protestuesit pasi tentoi t’u heqë gjeneratorin, foninë dhe podiumin.

Policia e Tiranës ka shoqëruar 4 aktivistë pas protestës, si edhe janë sekuestruar dy makina me pajisjet teknike, gjenerator dhe foni.

Adriatik Lapaj dhe mbështetësit e tij protestuan për të 12-ën ditë radhazi para kryeministrisë.

Gjatë fjalës së tij, Lapaj i dërgoi një mesazh kryeministrit Edi Rama, duke deklaruar se çdo nismë kundër tij është konflikt i drejtpërdrejtë me familjen Lapaj.

Lapaj ftoj qytetarët të bashkohen në mënyrë që Rama të dorëhiqet.

“Premtimet që dha, Rama gënjeu dhe nuk i mbajti! Është koha që brezi i ri të bashkohet. Është koha e së mirës kundër së keqes. Nuk trembem nga procedimet penale”, tha Lapaj.

The post 3 orë përplasje para kryeministrisë, shoqërohen në polici aktivistë të ‘Shqipëria Bëhet’ appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Bisedat rreth izolimit social kanë tendencë të përqendrohen tek të moshuarit, veçanërisht rreth Krishtlindjeve. Por sipas disa matjeve, njerëzit në të 20-at e tyre janë grupi më i vetmuar.

Sipas një studimi të Zyrës për Statistikat Kombëtare (ONS) të publikuar muajin e kaluar, 33% e britanikëve të moshës 16 deri në 29 vjeç raportuan se ndiheshin të vetmuar “shpesh, gjithmonë ose ndonjëherë”, më e larta nga të gjitha grupmoshat (17% e personave mbi 70 vjeç thanë të njëjtën gjë).

Këtë vit, Organizata Botërore e Shëndetësisë shqyrtoi studime të ndryshme të publikuara në të gjithë botën dhe zbuloi se të rinjtë dhe adoleshentët raportojnë gjithashtu nivelet më të larta të vetmisë.

Të dhënat janë komplekse dhe ka indikacione se, në disa vende, midis grupit më të vjetër (mbi 85 vjeç), vetmia rritet ndjeshëm dhe mund të përputhet me atë të personave 18 deri në 30 vjeç. Por analistët thonë se në shumicën e studimeve, të rinjtë shkëlqejnë si një grup veçanërisht i izoluar.

“Të rriturit midis 18 dhe 24 vjeç janë më të vetmuarit, të ndjekur nga të moshuarit”, thotë Andrea Ëigfield, drejtoreshë e Qendrës për Studime të Vetmisë në Universitetin Sheffield Hallam.

“Është një problem në rritje.”

Por pse ka ndodhur kjo dhe a ka një zgjidhje?

Problemi i ‘shpërndarjes’

Gjithnjë e më shumë, ekspertët thonë se faji është i botës moderne. Shumë të rinj njëzet e ca vjeç jetojnë në shtëpi të përbashkëta ku nuk i njohin ose nuk i pëlqejnë shokët e tyre të shtëpisë. Puna bëhet gjithnjë e më shumë nga shtëpia dhe miqtë shpesh komunikohen në mediat sociale.

Nuk është gjithçka e zymtë. Falë internetit, të rinjtë gëzojnë qasje në miqësi nga e gjithë bota. Por në përgjithësi, thonë ekspertët, imazhi i jetës së shoqërueshme të të rinjve njëzet e ca vjeç ka nevojë për korrigjim urgjent.

“Ne kemi tendencë ta romantizojmë moshën e re si një kohë pa shqetësime, kur zakonisht është koha më e mjerueshme në jetën e njerëzve”, thotë Richard Ëeissbourd, lektor në Universitetin e Harvardit.

Në disa mënyra, mosha e hershme e rritur ka qenë gjithmonë një kohë paqëndrueshmërie. Të rinjtë kanë tendencë të largohen nga shtëpia e tyre e fëmijërisë dhe të lëvizin përreth. Miqtë largohen dhe lidhjet familjare dobësohen. Këto ngjarje kalimtare të jetës, për disa, mund të çojnë në vetmi të thellë.

“Një problem i madh është shpërndarja, të gjithë ata që keni njohur ndonjëherë tani jetojnë në një milion vende të ndryshme”, thotë Meg Jay, psikologe klinike.

Sot, ekziston gjithashtu një sërë faktorësh të rinj, dukshëm modernë që mund ta përkeqësojnë problemin.

Në shumë pjesë të botës, njerëzit po martohen dhe po lindin fëmijë më vonë (ose aspak).

Mosha mesatare e martesës së parë në Mbretërinë e Bashkuar tani është 31 vjeç, sipas ONS, nga viti 1970 kur ishte 23 për burrat dhe 21 për gratë. Të rriturit e rinj kanë tendencë të jenë më të varur nga miqtë për lidhje emocionale dhe nëse këta miq nuk ia dalin mbanë, vetmia mund të pasojë.

Ëeissbourd thekson edhe një fragmentim më të gjerë të komuniteteve. Në vendet e pasura, anëtarësimi në institucionet qytetare si kishat, grupet e komunitetit ose sindikatat ka rënë që nga vitet 1970.

Kjo nganjëherë njihet si teza e ‘Boëling Alone’, e emëruar sipas një eseje me ndikim të vitit 1995 nga politologu Robert Putnam, i cili vërejti se më shumë të rinj amerikanë po luanin boëling vetëm sesa në ekipe, një simbol i një kolapsi më të gjerë të marrëdhënieve shoqërore.

Njëzet e ca vjeçarët, të cilët mund të kenë lënë shtëpinë e fëmijërisë, por ende nuk kanë krijuar familjen e tyre, mund ta ndiejnë më ashpër këtë rënie të komunitetit, thotë Ëeissbourd.

“Ne jetojmë në një shoqëri gjithnjë e më individualiste. Mendoj se vetmia është një simptomë e dështimit tonë për t’u kujdesur për njëri-tjetrin.”

Paradoksi i ndarjes së shtëpisë në qytete

Pastaj është rritja pas pandemisë e punës nga shtëpia. Në Mbretërinë e Bashkuar 28% e të rinjve të moshës 16 deri në 29 vjeç kanë punuar nga shtëpia të paktën një pjesë të kohës në tremujorin e parë të vitit 2025, krahasuar me 54% të të rinjve të moshës 30 deri në 49 vjeç, sugjeron një studim.

“Puna nga shtëpia ka qenë, sipas mendimit tim, një makth për të rinjtë njëzet e ca vjeç,” thotë Jay. “Është shumë e vështirë të bësh miq kur nuk del nga shtëpia.”

As situatat e përbashkëta të jetesës nuk ndihmojnë gjithmonë. Ka një lloj paradoksi këtu, pasi të rinjtë e rritur kanë më shumë gjasa të jetojnë me njerëz të tjerë. (Në Angli dhe Uells vetëm 5% e njerëzve në të 20-at e tyre të hershme jetojnë vetëm, kundrejt 49% të personave mbi 85 vjeç, sugjeron ONS.) Por të jetuarit nën të njëjtën çati me të tjerët nuk duket gjithmonë se i bën të rinjtë më pak të vetmuar.

‘Krahaso dhe dëshpëro’ në telefonat inteligjentë

E gjithë kjo është e komplikuar nga telefonat inteligjentë dhe mediat sociale. Këtë vit, mesatarja britanike e moshës 18 deri në 24 vjeç kaloi gjashtë orë e 20 minuta në internet çdo ditë, sipas rregullatorit të medias Ofcom, më shumë se grupmoshat e tjera të të rriturve.

Disa mund të supozojnë se aplikacione si Instagram dhe Snapchat kontribuojnë në ndjenjat e vetmisë sepse i inkurajojnë njerëzit të flasin në internet në vend që të flasin ballë për ballë, por të dhënat nuk e mbështesin plotësisht këtë.

Ajo që është sigurisht e vërtetë, thonë disa ekspertë, është se mediat sociale amplifikojnë ndjenjat e mëparshme të vetmisë për shkak të asaj që Dr. Jay e quan faktori “krahaso dhe dëshpëro”.

“Ndjehesh sikur, ‘Të gjithë duket se kanë miq më të mirë dhe të gjithë po hidhen me parashutë në Dubai – çfarë nuk shkon me mua, nuk pashë askënd gjithë fundjavën’.”

Megjithatë, është gjithashtu e mundur që paragjykimet në raportim të luajnë një rol.

Studimet rreth vetmisë bazohen kryesisht në anketa vetë-raportimi (që do të thotë se njerëzve thjesht u kërkohet nëse ndihen të vetmuar). Dhe Ëeissbourd thotë se është e besueshme që të rriturit e rinj, të cilët kanë tendencë të jenë më të rrjedhshëm në gjuhën e shëndetit mendor dhe terapisë, kanë më shumë gjasa sesa të moshuarit ta përshkruajnë veten si të vetmuar në anketa.

Ai mendon se paragjykimet në raportim mund të shpjegojnë një “pjesë” të enigmës – por sigurisht jo të gjithën.

The post E vërteta rreth të rinjve që vuajnë më shumë nga vetmia appeared first on Gazeta Si.

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha deklaroi sot se revolta qytetare mbetet zgjidhja e vetme ligjore dhe kushtetuese kundër kësaj qeverie.

Në një komunikim me qytetarët, Berisha tha se qytetarët kanë të drejtë në ligj, kushtetutë e moral, të ndërmarrin çdo hap dhe  të përdorin çdo mjet për largimin e kësaj qeverie.

Duke folur mbi protestën e paralajmëruar në 22 dhjetor, Berisha theksoi se të hënën qytetarët i japin ultimatum Edi Ramës.

“Nga protesta e të hënës, qytetarët shprehin revoltën e tyre dhe japin ultimatum Edi Ramës. Dorëheqja e Edi Ramës është kushti i të gjitha kushteve që Shqipëria të rigjejë paqen që meriton”, shtoi ai.

Berisha tha se protesta të hënën ndalet vetëm me largimin e Edi Ramës

“Ne dalim në protestë të hënën për të shënuar fillimin e revoltës popullore për largimin e Edi Ramës”, u shpreh ish-kryeministri.

The post Berisha: Revolta qytetare, zgjidhja e vetme ligjore kundër kësaj qeverie appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- E sulmuar nga Rusia, e zhytur ekonomikisht nga Kina dhe e braktisur nga Amerika, Europës mund t’i besohet ende të përqendrohet në gjërat që kanë rëndësi. Si, për shembull, mënyra e duhur për të gatuar spageti karbonara. Pasi zbuloi muajin e kaluar se një dyqan në Parlamentin Europian në Bruksel po shiste kavanoza me salcë karbonara të gatshme që me sa duket përdornin përbërësit e gabuar, Francesco Lollobrigida, ministri i bujqësisë i Italisë, reagoi me intensitetin solemn që mund të pritej për çështjet e luftës dhe paqes.

“Si mund të jetë e denjë për këtë emër një karbonara që përmban krem dhe prerja e gabuar e mishit të derrit? Po më pas, ananas në picë? Kjo ishte thjesht e papranueshme”, u tërbua ministri, i cili rastësisht është kunati i Giorgia Meloni, kryeministres.

Një hetim u kërkua me ashpërsi. Përballë kërcënimeve ekzistenciale, kontinenti ka treguar edhe një herë talentin e tij për të prioritizuar të panegociueshmen.

Zemërimi i Lollobrigida ishte simptomatik: ushqimi mund të ngjallë emocione më të forta në Europë sesa pothuajse çdo temë tjetër. Zakonet kulinare vazhdojnë t’i ndajnë vendet e tyre, edhe pse ato janë bashkuar në mënyra të panumërta të tjera. Për dekada të tëra, Bashkimi Europian e ka zbutur me mund shovinizmin e tyre të mbetur. Në një samit janë harmonizuar 27 grupe ligjesh kombëtare, janë zhdukur kontrollet kufitare, janë bashkuar monedhat në një të vetme. Por një kontinent i lidhur së bashku nga traktatet mbetet i shqyer nga recetat. Nga Dublini në Lublin dhe nga Malmo në Palermo, shijet europiane kanë mbetur të paprekura nga 70 vjet integrim europian. Amerikanët hanë të njëjtin ushqim kudo që të jenë. Megjithatë, nëse i servirni djathë holandez një greku ose irlandez një spanjolli, më e mira që mund të shpresoni është heshtja e sjellshme. Konsiderohet e pahijshme këto ditë që një europian të denigrojë një fqinj, sigurisht një aleat në ndonjë negociatë jetësore të BE-së. Por të kritikosh kuzhinën e tyre mbetet një shenjë e virilitetit patriotik. Nacionalizmi europian ka vdekur. Rroftë gastronacionalizmi europian.

Veçoritë dietike janë përdorur prej kohësh për t’u tallur me ata që janë përtej kufirit. Gjermanët njihen si Krauts (Kuptimi i saj i mëparshëm në anglisht ishte si sinonim i lakrës turshi por përdoret si një fyerje etnike për një gjerman), francezët janë ‘Bretkosa’ (ose “majmunë të dorëzuar që hanë djathë”), britanikët janë rostbifë, në një aludim për mënyrat e tyre të papërpunuara të gatimit të mishit të viçit, e kështu me radhë. Politikanët në të gjithë Europën e dinë se nënvlerësimi i aftësive të gatimit të fqinjëve të tyre do të luajë një rol.

Presidenti francez Jacques Chirac dikur shpalli se kontributi i vetëm i Britanisë në bujqësinë europiane ishte sëmundja e lopës së çmendur dhe se “nuk mund t’u besosh njerëzve që gatuajnë kaq keq” – gjë që, nga këndvështrimi i BE-së, doli të ishte e vërtetë. I ndjeri Silvio Berlusconi i Italisë e hodhi poshtë ushqimin nga Finlanda si të përbërë kryesisht nga mish të marinuar. Hakmarrja e një pronari restoranti finlandez, një Pizza Berlusconi me mish të tymosur, vazhdoi të mposhtte një mori pjesëmarrësish italianë në një festival picash në Nju Jork.

Në çështjet e kuzhinës, si me ekonominë dhe klimën, një vijë horizontale ndan kontinentin. Ata mbi të, të pasurit, të goditur nga shiu, gatuajnë kryesisht me gjalpë dhe janë të afërmit e varfër gastronomikë të kontinentit.

“Kuzhina” e tyre, pretendojnë fqinjët e tyre jugorë, është një mjet efikas për të ofruar kalori që i përshtaten mungesës së humorit të tyre të lindur; kush ka kërkuar ndonjëherë vullnetarisht një restorant gjerman, holandez apo polak? Jugorët, në të kundërt, janë një tufë me vaj ulliri. Italianët, grekët dhe francezët (të cilët me zgjuarsi ecin në vijën e vajit dhe gjalpit) e mendojnë një vakt si një rast të shenjtë, që ushqen shpirtin si dhe trupin.

Veriorët e tregtisë së lirë, me lakminë e tyre, kanë fituar shumë nga globalizimi: shihni sa shpejt britanikët hoqën dorë nga rosbifi i tyre në favor të pulës tikka masala, dhe si gjermanët u dyndën drejt doner kebab-ëve. Jugorëve u pëlqen ajo që kanë dhe duan ta mbrojnë atë. Pjesërisht ata nuk i pëlqejnë imitimet e dobëta të recetave të zonjave të tyre. Skandinavët i shërbejnë me kënaqësi makaronat e tyre me ketchup, ndërsa polakët shërbejnë një pjatë me makarona dhe luleshtrydhe (më mirë të mos e dijë këtë Lollobrigida). Jugorët kanë luftuar kundër këtij përvetësimi kulinar me entuziazëm. Që nga viti 1992, BE-ja ka zbatuar rregulla që përcaktojnë se disa ushqime mund të vijnë vetëm nga zona të caktuara, duke siguruar për shembull që vetëm grekët mund të bëjnë djathë feta dhe që djathi parmixhano duhet të vijë nga Italia veriore.

Nga mbi 1,500 ushqime që mbrohen tani, më shumë se 70% vijnë nga pesë vende jugore. Më 10 dhjetor, UNESCO zgjeroi listën e saj të trashëgimisë kulturore jomateriale të njerëzimit për të përfshirë kuzhinën e Italisë, duke e bërë atë vendin e parë që merr një miratim të tillë. Nuk ka plane për të njohur gatimet holandeze.

Grindjet gastronacionaliste të Europës janë të shijshme sepse mund të jenë qesharake. Është narcizmi i dallimeve të vogla. Belgët nuk janë të kënaqur që “patatet e skuqura” emërtohen sipas fqinjëve të tyre, duke pasur parasysh superioritetin e tyre të dukshëm në gatim. Grekët pretendojnë “kafen turke”. Kush mund ta dallojë ndryshimin midis uzos greke, mastikës bullgare dhe rakisë ballkanike? E megjithatë, secili vend e trajton përzierjen e vet si nektar nga perënditë, ndërsa denigron birrën e fqinjit të tij si një variant ‘të dëmshëm’. Ukraina dhe Rusia kanë kohë që debatojnë për origjinën e supës ‘borscht’, secila duke përdorur pretendimin e tjetrit si provë të kokëfortësisë.

Në një epokë të globalizuar në të cilën ushqimi “bashkim” i Instagram-it mbivendoset mbi traditën lokale, a nuk është pak shovinizëm kulinar i arsyeshëm? Vetëm deri në një farë pike. Sepse të përshkruash një mënyrë “të saktë” për të përgatitur një pjatë, ose ta lidhësh atë me një vend, do të thotë të humbasësh mënyrën se si evoluon kuzhina. Kuzhinierët huazojnë, përshtaten dhe përmirësojnë atë që gjejnë. Shumë tradita ushqimore shpiken gjithsesi. Karbonara e mbrojtur kaq fuqishëm nga italianët nuk është një pjatë stërgjyshore: receta e parë e njohur u botua në vitin 1952 – në Çikago. Vetëm në vitet 1990 versioni aktual “kanonik” zuri rrënjë!

The post Gastronacionalizmi: beteja më e vjetër e Europës së bashkuar appeared first on Gazeta Si.

Policia e Vlorës ka arrestuar dy persona, babë e bir si autorët e dyshuar të vendosjes së tritolit në banesën e nënës së Gentian Zotos në fund të nëntorit.

D.G., 59 vjeç dhe F.B., 29 vjeç, të dy banues në Babicë e Madhe, Vlorë, akuzohen për veprat penale “Shkatërrimi i pronës me eksploziv”, e kryer në bashkëpunim, dhe “Vjedhje”.

Nga hetimet paraprake dyshohet se dy të arrestuarit kanë mbajtur në banesën e tyre automjetin tip “Volksëagen Golf Plus”, i cili rezulton i vjedhur në qytetin e Elbasanit.

Më pas, më datë 29 nëntor, ky automjet dyshohet se është përdorur nga to për t’u afruar pranë banesës së B. Z., ku dyshohet se është vendosur një sasi lënde plasëse në portën e jashtme të banesës, e cila më pas ka shpërthyer.

Pas kryerjes së ngjarjes, automjeti i përdorur nga to është gjetur i djegur në fshatin Babicë e Vogël, Vlorë.

The post Tritoli në banesën e nënës së Gentian Zotos, arrestohen babë e bir appeared first on Gazeta Si.

Një ditë pas shtyrjes së mbledhjes së Këshillit të Mandateve, pesë anëtaret e PD të këtij Këshilli kanë dalë sot në një deklaratë për mediat duke kërkuar që të mblidhet me urgjencë Këshilli.

Gazment Bardhi tha se është hera e parë që shtyrja e mbledhjes është bërë pa caktuar një datë tjetër, ndërsa i bëri thirrje kryetarit Niko Peleshit të zbatojë ligjin dhe të kërkojë mbledhjen e radhës në fillim të javës.

“Po tentohet të zvarritet ngjarja. Këshilli i Mandateve është mbledhur gjithmonë brenda 48 orë, I ka dhënë kohë personit 48 orë dhe brenda 72 orësh ka miratuar kërkesën në seancë plenare. Ky është rasti i parë ku mbyllet mbledhja pa caktuar mbledhje tjetër”, tha Bardhi, duke shtuar se për 5 herë gjatë mbledhjes u tentua të intimidohen prokurorët që të pohonin në seancë që deputetët nuk mund të merrnin materiale.

“Dua të vlerësoj integritetin e prokurorëve. I bëj thirrje Niko Peleshit, zbato ligjin, rregulloren dhe kërko thirrjen e këshillit në fillim të javës për të dëgjuar argumentet apo mbrojtjen e Ballukut. Të bëhet sa më shpejt që Prokuroria të kryej veprimet e mëtejshme”, tha Bardhi.

The post Shtyrja e mbledhjes së Këshillit të Mandateve, 5 anëtarët e PD: Të mblidhet me urgjencë appeared first on Gazeta Si.

Në Serbi vazhdojnë pafundësisht polemikat rreth ndërtesës së Shtabit të Përgjithshëm, pasi kompania e Jared Kushner (dhëndër i Presidentit amerikan, Donald Trump) hoqi dorë nga projekti për të ndërtuar një kompleks luksoz në atë vend.

Tani shtrohet pyetja nëse qeveria serbe do të përpiqet të gjejë një investitor të ri për të ndërtuar në atë vend, apo do të kundërshtohet ndërtimi. Por një pyetje shumë me rëndësi është: A duhet t’i paguajë Serbia kompensim kompanisë së Kushner, sepse, sipas të gjitha gjasave, ajo nuk i ka përmbushur garancitë nga kontrata e nënshkruar në vitin 2024.

“Pa mburojën e PR të partnerit amerikan”

Arkitekti Miljan Salata thotë për DW, se ekziston edhe një tjetër pyetje e hapur, që ka të bëjë me “partnerin e dytë në projekt”.

“Me sa di unë është edhe një investitor arab (Mohamed Alabar, d.m.th. kompania e tij Eagle Hills) i cili është gjithashtu i pranishëm në projektin e Belgrade Waterfront. Tani, pa ‘mburojën e PR’ të ofruar nga partneri amerikan dhe në kontekstin e presionit mediatik, është e dyshimtë se sa i gatshëm do të jetë ai partner tjetër të vazhdojë projektin. Është gjithashtu e dyshimtë, duke marrë parasysh veprimet hetimore, d.m.th. aktakuzat (në rastin e Shtabit të Përgjithshëm), se kush është tani i gatshëm të investojë atje”, thekson Miljan Salata, i cili është anëtar i Shoqatës Serbe të Arkitektëve.

Pavarësisht kësaj, ai mendon “se autoritetet nuk do të ndalen këtu dhe do të kërkojnë mënyra për të vazhduar projektin”.

Estela Radonjiç Zhivkov, nga Instituti për Mbrojtjen e Monumenteve të Kulturës (RZS), gjithashtu beson se qeveria serbe do të përpiqet të gjejë një investitor të ri.

“Përvoja nga vitet e kaluara tregon se qeveria serbe e sheh këtë zonë kryesisht si një hapësirë ​​të përshtatshme për shitje dhe ndërtim, e jo si një hapësirë ​​historike urbane ku ka disa asete kulturore të paluajtshme. Prandaj është realiste të pritet që do të bëhet një përpjekje për të gjetur një investitor të ri”, thotë ajo.

Sipas saj, RZS do të duhej të këmbëngulë në rendin ligjor sepse heqja e statusit kulturor për Shtabin e Përgjithshëm (i cili është bombarduar dhe dëmtuar seriozisht gjatë kohës së bombradimeve të NATO-s) është i diskutueshëm.

Kërcënime për aktakuza penale

Lajmi për vendimin e kompanisë së Jared Kushner u publikua në të njëjtën ditë kur Zyra e Prokurorit Publik për Krimin e Organizuar (JTOK) ngriti një padi kundër Ministrit të Kulturës, Nikola Selakoviç, Sekretares së Ministrisë, Slavica Jelaça, Drejtorit në detyrë të RZS, Goran Vasiç, dhe Drejtorit në detyrë të Institutit për Mbrojtjen e Monumenteve të Kulturës të Qytetit të Beogradit, Aleksandar Ivanoviç.

Ata akuzohen për shpërdorim detyre dhe falsifikim të dokumenteve zyrtare, siç u tha nga JTOK, “në lidhje me paligjshmëritë në heqjen e statusit të pronës kulturore nga ndërtesat e Shtabit të Përgjithshëm”.

Kjo ka zemëruar edhe Presidentin Aleksandar Vuçiç, i cili ka kërcënuar me ngritjen e padisë penale kundër të gjithë “pjesëmarrësve në shkatërrimin e investimit (të Kushner)”, kundër individëve nga policia dhe prokuroria, dhe të gjithë atyre që kontribuan në “minimin ekonomik të Serbisë”.

Shtrohet pyetja nëse lista e Vuçiçit mund të përfshijë edhe punonjësit e Shërbimit të Sigurisë Shtetërore, të cilët refuzuan të hiqnin Shtabin e Përgjithshëm nga regjistri i monumenteve kulturore, pasi Parlamenti serb miratoi një “lex specialis” që i hoqi statusin kompleksit si pronë kulturore dhe mundësoi prishjen e tij.

“Nëse respektimi i ligjit, profesionit dhe interesit publik konsiderohet pjesëmarrje në shkatërrimin e një investimi, atëherë është e qartë se problemi nuk është tek punonjësit e Institutit, por tek mënyra se si investimet po imponohen jashtë sistemit ligjor të shtetit”, thotë Estela Radonjiç Zhivkov.

Ajo thotë se punonjësit e RZS “nuk janë aktorë politikë, as kundërshtarë, por profesionistë që veprojnë në përputhje me ligjin”.

“Kriminalizimi i punës profesionale dhe frikësimi i punonjësve përfaqëson një precedent të rrezikshëm që kërcënon drejtpërdrejt pavarësinë e institucioneve dhe sundimin e ligjit. Një qasje e tillë është e papranueshme në çdo shtet ku sundon ligji. Shpresoj që Serbia të vazhdojë të jetë e tillë”, thekson ajo.

Mundësia e pagesës së kompensimit

Mediat përmendin mundësinë që Serbia t’i paguajë kompensim kompanisë së Kushnerit në rast se ajo ka shkelur ndonjë nga garancitë e kontratës. Por a është kjo e mundur, kur dihet se ndërtesa e Shtabit të Përgjithshëm u hoq nga statusi i monumenteve kulturore?

“Përpjekja për t’i hequr Shtabit të Përgjithshëm statusin e tij si aset kulturor përfaqëson një nga rreziqet më të mëdha ligjore për shtetin. Nëse konstatohet se vendimi është marrë në kundërshtim me ligjin, përgjegjësia kalon ekskluzivisht te vendimmarrësit politikë“, thotë Radonjiç Zhivkov.

“Zgjidhje alternative”

Miljan Salata thotë se në rast se qeveria gjen një investitor të ri, arkitektët do të kundërshtojnë prishjen e Shtabit të Përgjithshëm me veprime publike. Ata do të kërkojnë rindërtimin e godinës.

Megjithatë, autoritetet në Serbi e kanë hedhur poshtë prej kohësh mundësinë e rindërtimit të kompleksit të Shtabit të Përgjithshëm, të ndërtuar në mesin e shekullit të kaluar sipas një projekti nga arkitekti Nikola Dobroviç.

Vuçiç ka thënë se Shtabi i Përgjithshëm është “një ndërtesë e shembur dhe se shtrohet vetëm dilema kur do të fillojnë të bien tullat prej tij”.

Megjithatë, Salata thotë se arkitektët do të ofrojnë një “zgjidhje alternative” për zonën ku ndodhet kompleksi, i cili është në rrezik të shembet.

Rindërtimi – një standard në Evropë dhe në botë

Arkitektët thonë se kompleksi i Shtabit të Përgjithshëm nuk është shembur, “por është vetëm një vepër arkitekturore e dëmtuar rëndë, por e ruajtur me vlerë të jashtëzakonshme”. Sipas tyre, ndërhyrje të tilla dhe rindërtimi janë “një standard në Evropë dhe në botë, veçanërisht kur bëhet fjalë për ndërtesa me vlerë të fortë simbolike, historike dhe arkitekturore”.

Shtabi i Përgjithshëm u dëmtua rëndë gjatë bombradimeve të NATO-s në kohën e luftës së Kosovës. Praktikat e konservimit apo rindërtimit të objekteve të tilla janë një standard i njohur.

Kemi shembullin e Urës së Vjetër në Mostar, e cila u shemb gjatë luftës dhe u rindërtua. Ajo është futur në Listën Botërore të Trashëgimisë Kulturore dhe Natyrore të UNESCO-s. Raste të ngjashme ka edhe në vende të tjera./DW/

The post Pse u largua familja Trump nga projekti në Beograd? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Konsumi i tepërt i alkoolit, veçanërisht gjatë periudhave festive, po shndërrohet në një rrezik serioz për shëndetin e të rinjve. Mjekët toksikologë në QSUT raportojnë shtim të rasteve të helmimeve akute, të shoqëruara me humbje të vetëdijes, çorientim dhe pasoja të rënda shëndetësore, që në disa raste shkojnë deri në fatalitete.

Shefi i shërbimit të Toksikologjisë dhe Adiktologjisë në QSUT, Andrin Tahiri, shpjegon për mediat se të rinjtë janë grupmosha më e ekspozuar ndaj konsumit të alkoolit, drogave dhe përzierjeve të ndryshme (“kokteje”), për shkak të entuziazmit, atmosferës festive dhe vendimeve impulsive të momentit, pa u menduar për pasojat afatgjata.

“Gjatë kësaj periudhe ndeshemi shpesh me helmime akute nga konsumimi i alkoolit me tepri. Në disa raste, alkooli kthehet në dëmtues serioz për shëndetin, duke shkaktuar humbje të koshiencës, humbje të vetëdijes dhe orientimit,” thotë Tahiri.

Sipas tij, nën efektin e alkoolit, të rinjtë janë më të prirur të kryejnë veprime të pakontrolluara, të cilat mund të sjellin pasoja të rënda jo vetëm për veten, por edhe për të tjerët.

“Alkooli ndikon drejtpërdrejt edhe në trafikun rrugor. Këto janë dëme që në raste të caktuara përfundojnë në ngjarje fatale,” thekson ai.

Ndërsa rastet e konsumit të alkoolit tek të miturit ekzistojnë, Tahiri nënvizon se ato janë më të rralla.

“Ka raste të izoluara me 16-vjeçarë, të cilët nuk janë ende të formuar sa duhet dhe mund të konsumojnë alkool me tepricë. Megjithatë, grupmoshat 19–20 vjeç janë më të shpeshtat, sidomos gjatë festave,” shpjegon mjeku.

The post Alkooli në festat e fundvitit, QSUT: Rriten helmimet akute tek të rinjtë appeared first on Gazeta Si.

Departamenti i Drejtësisë publikoi të premten një mori dokumentesh të shumëpritura që detajojnë hetimet ndaj autorit të dënuar të abuzimit seksual Jeffrey Epstein, një zhvillim i madh në sagën e gjatë që u shndërrua në një nga pengesat më të mëdha politike që Donald Trump ka pësuar që nga rizgjedhja e tij vitin e kaluar.

Ndërsa pjesë të konsiderueshme të dosjeve janë redaktuar, ato që ishin të shikueshme përfshinin imazhe të Epstein duke u shoqëruar me një sërë figurash të shquara, duke përfshirë artistë si Michael Jackson, Chris Tucker dhe Diana Ross, dhe sipërmarrësin Richard Branson. Bill Clinton shfaqet në disa foto, përfshirë një në të cilën ai është në një pishinë së bashku me bashkëpunëtoren e dënuar të Epstein, Ghislaine Maxwell. Imazhet tregojnë gjithashtu britanikun Andreë Mountbatten-Windsor.

Një tjetër sasi dokumentesh tregonte foto të provave të mbledhura, duke përfshirë disqe dhe kompjuterë, por nuk zbulonte detaje në lidhje me përmbajtjen. Kishte gjithashtu një foto të asaj që dukej të ishte një qen në një qese plehrash, të vendosur brenda një kutie.

Në një letër drejtuar Kongresit, Todd Blanche tha se dokumentet, të cilat datojnë që nga viti 2006, kur Epstein u hetua për akuza për prostitucion të fëmijëve, ishin vetëm grupi i parë i asaj që është planifikuar të publikohet.

“Departamenti duhet të publikojë dokumente të përgjegjshme në mënyrë të vazhdueshme”, shkroi zëvendësprokurori i përgjithshëm në letrën e siguruar nga Fox Neës.

Ai gjithashtu pranoi një sërë redaktimesh, duke përfshirë detajet identifikuese të më shumë se 1,200 viktimave dhe anëtarëve të familjeve të tyre.

Demokratët e Kongresit akuzuan administratën Trump se nuk i është përmbajtur Aktit të Transparencës së Dosjeve Epstein, i cili kërkon që departamenti i drejtësisë të publikojë të gjitha “të dhënat, dokumentet, komunikimet dhe materialet hetimore të paklasifikuara” në posedim të tij në lidhje me rastet e financierit deri më 19 dhjetor.

Ligji gjithashtu kërkon që departamenti i drejtësisë të publikojë çdo material nga hetimet që lidhen me Maxëell, e cila u shpall fajtor në vitin 2021 për ndihmën që i dha Epstein-it në trafikimin seksual të vajzave adoleshente dhe u dënua me 20 vjet burg.

“Teknikisht ata nuk janë në përputhje me ligjin”, tha kongresmeni demokrat Ro Khanna.

“Ligji kërkon që të gjitha dokumentet që nuk janë të klasifikuara të publikohen. Ligji gjithashtu kërkon që ata të shpjegojnë redaktimet. Nuk e kam parë ende nëse e kanë bërë këtë apo jo. Leximi im fillestar është se ata kanë shumë redaktime pa shpjegime”, tha Khanna.

Chuck Schumer, demokrati kryesor i Senatit, i bëri jehonë shqetësimeve të tij dhe tha në një deklaratë: “Ne do të ndjekim çdo mundësi për t’u siguruar që e vërteta të dalë në dritë.”

Thomas Massie, republikan, gjithashtu iu bashkua korit, duke shkruar në mediat sociale se publikimi i dokumentit “nuk përputhet fare me frymën e ligjit që Donald Trump nënshkroi vetëm 30 ditë më parë”.

Abigail Jackson, zëvendëssekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, tha se publikimi i dokumenteve vërteton se “administrata Trump është më transparentja në histori” dhe tha se “ka bërë më shumë për viktimat sesa demokratët ndonjëherë” duke i bërë dosjet publike dhe duke bashkëpunuar me një hetim të veçantë të kongresit.

Çështja e Epstein ka tërhequr vëmendjen e publikut për vite me radhë dhe ka qenë subjekt i teorive të panumërta konspirative – kryesisht për shkak të lidhjeve të tij me figura të fuqishme dhe të pasura në SHBA dhe jashtë saj, përfshirë Trump.

Ndërsa ai ka autoritetin si president për të bërë publike dokumentet, Trump më parë e kundërshtoi këtë dhe tha se shqetësimi për lidhjet e tij me Epstein ishte një “mashtrim demokrat”. Ndërsa Dhoma e Përfaqësuesve i afrohej miratimit të projektligjit në nëntor, presidenti e ndryshoi papritur qëndrimin e tij dhe tha se ligjvënësit republikanë duhet ta mbështesin atë. Më vonë u miratua unanimisht nga Senati dhe Trump e nënshkroi masën në ligj më 19 nëntor, duke shkaktuar një numërim mbrapsht 30-ditor për publikimin e dokumenteve.

Edhe pse ligji urdhëron publikimin e materialeve të paklasifikuara, ai mund të mos ofrojë transparencën e plotë të kërkuar nga shumë viktima të Epstein, pasi përfshin përjashtime të dukshme, duke përfshirë një dispozitë që përjashton materialet “që do të rrezikonin një hetim aktiv federal” nga publikimi.

Legjislacioni gjithashtu thotë se “jo më vonë se 15 ditë” pasi materialet të bëhen publike, departamenti i drejtësisë duhet t’i ofrojë Kongresit një listë të të gjitha kategorive të të dhënave të publikuara dhe të mbajtura, një përmbledhje të çdo redaktimi të bërë dhe një listë të “të gjithë zyrtarëve qeveritarë dhe individëve të ekspozuar politikisht të emëruar ose të referuar në materialet e publikuara”.

Para publikimit të materialeve, ekspertët paralajmëruan gjithashtu se zbulimi i të dhënave mund të mos ofrojë një përshkrim të plotë të krimeve të Epstein ose rrjetit të tij, dhe se kjo mund të lërë ende shumë pyetje në lidhje me Epstein pa përgjigje.

The post Publikohet dosja e Epstein! Dalin në dritë mijëra foto, përfshirë ato të Clinton në pishinë me një grua, Michael Jasckson e të tjerë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në Lezhë, ku rreth orës 19:30 të mbrëmjes së djeshme, në lagjen Gurra, Lezhë, në dyqanin e tij me vegla pune, është gjetur pa shenja jete A. M., 42 vjeç, banues në fshatin Lalm, Lezhë. Nga veprimet e para hetimore nuk janë konstatuar shenja dhune dhe paraprakisht dyshohet se vdekja ka ardhur për shkaqe natyrale.

Ndërkohë, dyshohet se nëna e tij, P. M., 72 vjeçe, pas marrjes së lajmit për humbjen e jetës së djalit të saj, në gjendje të rënduar psikologjike, dyshohet se ka varur veten e cila u gjet e pajetë nga familjarët në ambientet e banesës.

Trupat e pajetë janë dërguar në Institutin e Mjekësisë Ligjore në Tiranë, për kryerjen e ekspertizës mjekoligjore dhe përcaktimin e saktë të shkakut të humbjes së jetës.

The post E rëndë në Lezhë, 42-vjeçari u gjet i pajetë në dyqanin e tij, e ëma vetëvritet pasi merr lajmin appeared first on Gazeta Si.

Një 24-vjeçar është arrestuar në flagrancë nga policia teksa transportonte në një valixhe udhëtimi një kallashnikov, me qëllim shitjen e armës.

24-vjeçari me inicialet H.M., banues në Bathore, u vu në pranga në afërsi të terminalit të autobusëve, në rrugën “Kastriotët”, ndërsa arma e zjarrit është sekuestruar.

The post Tiranë/ Arrestohet 24-vjeçari me kallashnikov në valixhe, donte ta shiste appeared first on Gazeta Si.

Katër emigrantë humbën jetën ndërsa mbaheshin në mjediset ku u transferuan nga policia e imigracionit këtë javë, sipas njoftimeve për shtyp të ICE (Zyra për Imigracionin dhe Doganat e Shteteve të Bashkuara), ndërsa vdekjet e shtetasve të huaj në vitin 2025 arritën numrin e tyre më të lartë në 20 vjet.

Katër të ndaluarit nga Haiti, Bullgaria, Nikaragua dhe Eritrea, vdiqën midis 12 dhe 15 dhjetorit. Ndërsa rastet janë ende nën hetim, departamenti i policisë tha se dy nga vdekjet ishin për shkak të urgjencave mjekësore dhe dy të tjerat besohet se janë për shkak të shkaqeve natyrore.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, i ka dhënë përparësi deportimeve masive të emigrantëve ilegalë në axhendën e tij. Administrata ka rritur numrin e arrestimeve dhe ndalimeve të emigrantëve në qendrat e paraburgimit në një nivel rekord, rreth 66,000 persona ishin në paraburgim në fund të nëntorit.

Të paktën 30 persona kanë humbur jetën ndërsa ishin në paraburgim të ICE këtë vit, sipas një llogaritjeje të Reuters bazuar në raportet e saj. Ky është numri më i lartë që nga viti 2004, sipas statistikave të agjencisë, dhe kanë mbetur ende 11 ditë deri në fund të vitit.

“ICE mbetet e përkushtuar për të siguruar që të gjithë nën kujdestarinë e saj të jetojnë në mjedise të sigurta dhe njerëzore”, tha ajo në deklaratën e saj më të fundit pas vdekjes së një të arrestuari.

Politikanët demokratë kanë kritikuar vdekjet e emigrantëve në paraburgim, duke fajësuar administratën Trump.

“ICE është përgjegjëse për kujdesin e këtyre njerëzve, dhe ata qartësisht po dështojnë ta bëjnë këtë”, shkroi përfaqësuesja Pramila Jayapal në X, duke shtuar se situata është “e tmerrshme”.

The post Numri i vdekjeve të emigrantëve ilegalë në Amerikë kap shifra rekord, 30 për vitin 2025 appeared first on Gazeta Si.