16:59 Qindra gropa në zemrën bujqësore të Turqisë/ Shqetësime të mëdha për fermerët
Në rajonin qendror bujqësor të Turqisë, janë shfaqur qindra gropa të mëdha, të njohura si gropa shpërthyese, për shkak të rënies së reshjeve dhe uljes së nivelit të ujërave nëntokësore. Ky fenomen ka shkaktuar shqetësim tek fermerët dhe ekspertët e mjedisit, të cilët e shohin këtë si një shenjë të ndryshimeve klimatikë.
Gropat e mëdha, që i kanë dhënë një pamje të çuditshme fushave që prodhojnë misër, grurë dhe sheqerbeet, janë të pranishme në fshatin Karapinar, në provincën Konya. Në disa pjesë të fushave, ka më shumë se dhjetë gropa të tilla të mbushura me ujë, ndërsa në zona malore, gropat e mëdha të lashta, që dikur ishin mbushur me ujë, tani janë tharë pothuajse plotësisht.
Sipas profesor Fetullah Arik, një ekspert i gjeologjisë nga Universiteti Teknik i Konya-s, procesi i shfaqjes së këtyre gropave ka përshpejtuar ndjeshëm vitet e fundit, duke e çuar numrin e tyre në rreth 700 në basenin e Konya-s.
Arik thotë se shkaku kryesor i rritjes së numrit të gropave është ndryshimi i klimës dhe thatësira, të cilat kanë ndikuar në të gjithë botën që nga vitet 2000. “Për shkak të kësaj thatësire, niveli i ujërave nëntokësore po bie çdo vit”, shpjegon ai. “Rënia e ujërave nëntokësore ka arritur në 4 deri në 5 metra në vit, krahasuar me gjysmë metri në vit që ka ndodhur gjatë viteve 2000”, shton ai.
Një nga pasojat e kësaj është nevoja për hapjen e më shumë puseve nga fermerët lokalë, shumë prej të cilëve janë të paautorizuar, duke kontribuar në shterimin e mëtejshëm të ujërave nëntokësore dhe përkeqësimin e situatës. Arik vëren se në këtë basen ka rreth 120,000 puse të paautorizuar, krahasuar me 40,000 puset e licencuara.
Për fat të mirë, deri tani, këto gropa shpërthyese nuk kanë shkaktuar viktima, por natyra e paparashikueshme e tyre rrezikon jetën dhe pasuritë e banorëve të zonës. Mustafa Sik, një fermer nga Karapinar, tregon se dy gropa janë hapur në tokat e tij gjatë dy viteve të fundit. Ai kujton momentin kur një gropë tjetër u shfaq në fushën e tij, në gusht të vitit 2024, kur vëllai i tij ishte duke punuar aty, dhe thotë se tingulli i asaj që ka ndodhur ishte “një zhurmë e tmerrshme”.
Një sondazh i bërë nga gjeologët në tokat e Sik-ut ka zbuluar dy zona të tjera ku mund të formohen gropa, por nuk është e mundur të parashikohet saktësisht kur do të ndodhë. Sik thotë: “Jemi të shqetësuar? Sigurisht që jemi shumë të shqetësuar.”/mxh
